Hoàng Trung, Thoibao.de, 13/02/2021
Trong cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo Trung – Việt hôm 8/2, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có nhắc đến vấn đề tranh chấp lãnh hải và khuyên Tổng Bí Thư – Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng phải "chống lại sự xúi giục của các thế lực bên ngoài", theo Tân Hoa Xã.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trong tiếp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Hà Nội.
Trung Quốc và Việt Nam nên quản lý hợp lý sự khác biệt trên biển và chống lại sự xúi giục của các thế lực bên ngoài để thúc đẩy sự phát triển của hòa bình và ổn định khu vực.
Hôm 9/2, Tân Hoa Xã trích lời ông Tập trong cuộc điện đàm với ông Trọng nhân dịp Việt Nam vừa kết thúc Đại hội Đảng XIII rằng : "Trung Quốc và Việt Nam nên quản lý hợp lý sự khác biệt trên biển và chống lại sự xúi giục của các thế lực bên ngoài để thúc đẩy sự phát triển của hòa bình và ổn định khu vực".
Ông Trọng đáp lại rằng "trong bối cảnh tình hình quốc tế diễn biến phức tạp hiện nay, việc củng cố và phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa hai Đảng, hai nước và nhân dân hai nước là vô cùng quan trọng".
Ông Trọng tái khẳng định rằng phát triển và củng cố mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam và Trung Quốc luôn là "ưu tiên hàng đầu" của Đảng cộng sản Việt Nam, và của đất nước, cũng theo Tân Hoa Xã.
Hồi tháng 7 năm ngoái, tờ Hoàn Cầu Thời Báo, cơ quan ngôn luận của Đảng cộng sản Trung Quốc, có bài xã luận nói rằng Việt Nam sẽ "trắng tay" nếu đu dây theo Hoa Kỳ trong việc tăng cường sức mạnh ở Biển Đông.
Trước đó, truyền thông của Trung Quốc cũng đưa ra lời dọa dẫm Việt Nam trong việc Hà Nội thiết lập mối quan hệ an ninh quốc phòng ngày càng thắt chặt hơn với Washington.
Cũng theo Tân Hoa Xã hôm 9/2, ông Tập Cận Bình lặp lại những lời khuyến dụ rằng Bắc Kinh sẵn sàng hợp tác với Hà Nội trong việc gia tăng phối hợp tiến hành kế hoạch kinh tế "Hai Hành Lang, Một Vành Đai" nhằm thúc đẩy xây dựng các khu hợp tác kinh tế xuyên biên giới giữa hai nước.
Đài phát thanh Quốc tế Trung Quốc dẫn lời ông Tập dịp này nhấn mạnh rằng "hai nước Trung – Việt là cộng đồng cùng chung vận mệnh có ý nghĩa chiến lược".
Truyền thông Việt Nam không đề cập nhiều đến nội dung cuộc điện đàm giữa ông Nguyễn Phú Trọng và ông Tập Cận Bình, mà chỉ xoay quanh việc ông Tập chúc mừng ông Trọng tái đắc cử chức tổng bí thư nhiệm kỳ 3, và việc ông Tập "gửi lời chúc nhân dân Việt Nam đón Tết cổ truyền Tân Sửu an khang, thịnh vượng".
Một vài người Việt viết trên Facebook bày tỏ sự bực tức trước lời chúc năm mới Tân Sửu từ nhà lãnh đạo nước láng giềng phương bắc.
Blogger Nguyễn Hữu Vinh viết : "Mục đích của cuộc điện đàm giữa hai "bạn vàng" đâu phải để "chúc Tết" dân Việt". Ông Vinh bình luận như vậy sau khi báo Tuổi Trẻ chạy dòng tít : "Ông Tập Cận Bình chúc tết người dân Việt Nam".
Nhà báo tự do Chu Vĩnh Hải viết : "Chắc chắn một điều rằng, phần lớn người dân Việt Nam không muốn ông Tập Cận Bình chúc tết người dân Việt Nam, và cũng không thèm đón nhận lời chúc tết của ông ấy. Tôi, một người dân Việt Nam, phản đối lời chúc tết của ông Tập".
Ông Hải viết thêm : "Kể từ khi lên nắm quyền cai trị Trung Quốc, chính quyền của ông Tập đã gia tăng các hành động chiếm giữ biển đảo Việt Nam khiến cho Việt Nam không chỉ mất chủ quyền biển đảo mà còn mất mát rất nhiều về các lợi ích kinh tế".
Ông Tập Cận Bình chúc mừng Nguyễn Phú Trọng đắc cử nhiệm kỳ 3
Không lâu sau khi tin ông Nguyễn Phú Trọng tiếp tục được bầu làm Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam nhiệm kỳ thứ 3 liên tiếp, Chủ tịch kiêm Tổng bí thư Đảng cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình đã gửi điện chúc mừng người đồng cấp phía Việt Nam.
Tân Hoa Xã dẫn nội dung bức điện cho biết, ông Tập bày tỏ vui mừng khi biết ông Trọng được bầu làm Tổng bí thư Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, và muốn gửi lời chúc mừng nồng nhiệt tới ông Trọng và tới ban lãnh đạo mới của Đảng cộng sản Việt Nam.
Theo ông Tập, kể từ sau Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 12, Đảng cộng sản Việt Nam dưới sự lãnh đạo mạnh mẽ của Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam do ông Trọng đứng đầu, đã tăng cường xây dựng đảng và lãnh đạo nhân dân Việt Nam đạt được một loạt thành tựu trong công cuộc đổi mới và xây dựng xã hội chủ nghĩa.
Lãnh đạo tối cao của Trung Quốc cũng cho rằng, sự thành công của đại hội đảng 13 là bắt đầu chặng đường mới trong công cuộc đổi mới xã hội chủ nghĩa của Việt Nam và bày tỏ tin tưởng dưới sự lãnh đạo của ông Trọng và ban lãnh đạo đảng khóa mới, những thành tựu mới to lớn hơn sẽ đạt được trong nhiều sự nghiệp khác nhau của Đảng cộng sản Việt Nam và đất nước Việt Nam.
Ông Tập khẳng định, Trung Quốc và Việt Nam là hai nước láng giềng xã hội chủ nghĩa thân thiện và cũng là một cộng đồng có chung tương lai có ý nghĩa chiến lược.
Ông Tập đặc biệt coi trọng quan hệ giữa hai Đảng và giữa hai nước, và sẵn sàng làm việc với ông Trọng để tăng cường liên lạc chiến lược, thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống, làm sâu sắc hơn nữa giao lưu và hợp tác trên các lĩnh vực, và thúc đẩy sự nghiệp chủ nghĩa xã hội.
Hồi năm 2017, khi đang thưởng trà sau chuyến thăm nhà sàn Hồ Chí Minh, ông Trọng khi đó đã bày tỏ với ông Tập Cận Bình là "trà Việt Nam không ngon bằng trà Trung Quốc".
Tập Cận Bình là lãnh đạo quốc gia duy nhất đến nay chúc mừng ông Trọng.
Trong năm 2020 giàn khoan Repsol đã phải rút khỏi Biển Đông trước áp lực của Trung Quốc khiến Việt Nam phải bồi thường một tỷ đô la
Việt Nam có tên trong tài liệu mật về chiến lược an ninh của Nhà Trắng
Một tài liệu được Nhà Trắng giải mật hôm 12/1 cho thấy Việt Nam nằm trong số các quốc gia ở Đông Nam Á mà Washington muốn thúc đẩy hợp tác về an ninh trong chiến lược một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở với mục tiêu kìm tỏa Trung Quốc. Tài liệu này được xem là tiền đề cho các chính sách và hướng dẫn xuyên suốt của chính phủ Hoa Kỳ trước sự bành trướng của Trung Quốc trong nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump.
Chính quyền của Tổng thống Donald Trump công bố tài liệu có tiêu đề Khung Chiến lược của Hoa Kỳ đối với Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương (sau đây gọi là Khung Chiến lược) hôm 12/1.
Tài liệu này được hình thành trong đầu nhiệm kỳ của ông từ năm 2017, trong đó khái quát tất cả những hướng dẫn mà Washington đã và đang thực hiện trong suốt ba năm qua đối với khu vực có dân số và nền kinh tế năng động nhất thế giới.
Cuối năm 2017 tại Đà Nẵng, Tổng thống Trump đã hé lộ về chính sách này, trước khi ông phê chuẩn vào tháng 2/2018.
Tài liệu dài 10 trang, trong đó có một ít chỗ bị bôi đen, nêu bật các thách thức an ninh quốc gia của Hoa Kỳ trước sức ảnh hưởng của Trung Quốc ở khu vực, và trình bày các chính sách, hướng dẫn cụ thể để đối phó với Bắc Kinh.
Ngoài việc thắt chặt quan hệ an ninh quốc phòng với các đồng minh và đối tác trong khu vực như Nhật, Hàn Quốc, Australia, Ấn Độ, Philippines, Thái Lan, và Đài Loan, chính quyền của Tổng thống Donald Trump còn hướng dẫn cách tiếp cận đối với khối ASEAN bằng cách "làm nổi bật vai trò trung tâm của ASEAN như một thành phần cốt lõi của chính sách Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở".
"Tăng cường quan hệ của chúng ta với Singapore, Malaysia, Việt Nam, và Indonesia", tài liệu viết, "nhằm thúc đẩy và củng cố vai trò trung tâm của Đông Nam Á và ASEAN trong cấu trúc an ninh của khu vực và đồng hành cùng khối này trong việc đưa ra tiếng nói thống nhất về các vấn đề chính".
Trong một tuyên bố đề ngày 5/1 và được công bố hôm 12/1 về việc giải mật khung chiến lược này, Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Robert O’Brien cho biết Khung chiến lược đã hướng dẫn sự phát triển của nhiều chính sách và kế hoạch dưới khung, nêu rõ cách tiếp cận của Hoa Kỳ đối với các vấn đề cụ thể về tầm quan trọng đối với khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Và hơn thế nữa, chẳng hạn như Phương pháp Tiếp cận Chiến lược của Hoa Kỳ đối với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Khung chiến lược của Hoa Kỳ để đối phó với bành trướng kinh tế của Trung Quốc, Kế hoạch chiến dịch của Hoa Kỳ để chống lại ảnh hưởng xấu của Trung Quốc đối với các tổ chức quốc tế và những vấn đế khác.
Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ, Robert O’Brien, phát biểu tahi Hà Nội ngày 05/01/2021
"Cùng với các tài liệu khác, Khung Chiến lược này đã hướng dẫn các hành động cho toàn bộ chính phủ Hoa Kỳ để thúc đẩy sự thịnh vượng và ổn định trong khu vực, bao gồm chủ quyền, tự do hàng hải và hàng không, có đi có lại trong thương mại và đầu tư, tôn trọng quyền cá nhân và pháp quyền, và tính minh bạch", thông cáo của Cố vấn An ninh Quốc gia viết.
Ông O’Brien viết : "Tại Đà Nẵng, Việt Nam, vào năm 2017, trong chuyến công du dài nhất đến khu vực này trong hơn một phần tư thế kỷ của một Tổng thống Hoa Kỳ, Tổng thống Trump đã đúc kết một chính sách, cùng với tầm nhìn của Thủ tướng Nhật Abe, kêu gọi một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở".
Khu vực này, theo Tổng thống Trump, "là một nơi các quốc gia có chủ quyền và độc lập, với nền văn hóa đa dạng và nhiều giấc mơ khác nhau, tất cả đều có thể cùng nhau thịnh vượng, và phát triển trong tự do và hòa bình".
Theo ông O’Brien, việc giải mật Khung Chiếc lược này cho thấy sự minh bạch, cam kết chiến lược của Mỹ đối với khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và với các đồng minh và đối tác trong khu vực.
Hoa Kỳ coi khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương là "một chòm sao quốc gia tuyệt đẹp, mỗi quốc gia đều có vệ tinh, ngôi sao sáng – và mỗi ngôi sao là một quốc gia, một nền văn hóa, một lối sống, và một ngôi nhà", thông cáo dẫn lời ông Trump phát biểu tại Việt Nam năm 2017.
Viện Chính sách Chiến lược Australia (ASPI) hôm 13/1 cho biết tác giả chính của Khung Chiến lược này là Cố vấn An ninh Quốc gia lúc bấy giờ, H.R. McMaster, và Giám đốc Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ (NSC) phụ trách Châu Á Matt Pottinger, người sau đó trở thành Phó Cố vấn An ninh Quốc gia.
Việc giải mật tài liệu này diễn ra vào lúc chính quyền Trump sắp mãn nhiệm, một tuần trước khi Tổng thống Đắc cử Joe Biden nhậm chức vào ngày 20/1/2021.
Hoàng Trung (tổng hợp)
Nguồn : Thoibao.de, 13/02/2021
***********************
Mô hình phát triển của Trung Quốc và Mỹ, sự lựa chọn nào cho Việt Nam ?
Đỗ Thanh Minh, RFA, 12/02/2021
Liệu Trung Quốc sắp vượt Mỹ ?
Kể từ khi cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung khởi đầu từ tháng 3/2018 cho tới nay, giới nghiên cứu trên thế giới đã tốn rất nhiều giấy mực để bàn luận và dự đoán ai sẽ là người chiến thắng.
Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp gỡ tại Bắc Kinh ngày 4/12/2013. Reuters - Ảnh minh họa
Hoa Kỳ là một siêu cường, còn Trung Quốc là một cường quốc đang lên muốn thay thế Hoa Kỳ để "lãnh đạo" thế giới. Chính vì vậy, cuộc "thư hùng" giữa hai đại cường này sẽ tác động đến toàn bộ trật tự thế giới, và đương nhiên, các nước nhỏ như Việt Nam luôn phải đoán định xem ai sẽ là người chiến thắng để từ đó vạch ra chiến lược phát triển và chính sách đối ngoại theo đường hướng lâu dài của mình.
Từ năm 2011, cuộc đối thoại giữa hai nhân vật đầy ảnh hưởng về lịch sử là Francis Fukuyama (Mỹ) và Trương Duy Vi (Trung Quốc) đã cho thấy "sự so găng" giữa hai mô hình phát triển : Mỹ và Trung Quốc. Và những quốc gia đang phát triển như Việt Nam sẽ cần tham khảo và nên chọn theo mô hình nào để phát triển.
Sau những rắc rối, lộn xộn của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vừa rồi, đặc biệt qua nhiệm kỳ đầy tranh cãi của TT Donald Trump, nhiều người trên thế giới, trong đó có nhiều nhà nghiên cứu từ Việt Nam đã cảm thấy nghi ngờ và băn khoăn về mô hình của Mỹ. Họ cảm thấy rằng, mô hình dân chủ kiểu Mỹ đã lỗi thời, và dường như mô hình độc tài, chuyên chế được khoác dưới lớp áo của chủ nghĩa dân tuý lại đang chiếm ưu thế. Các ví dụ điển hình chính là Donald Trump của Mỹ và Duterte của Philippines. Chưa kể đến hình ảnh Trung Quốc dưới thời "Hoàng đế Tập Cận Bình" dường như càng ngày càng mạnh lên, còn hình ảnh của Mỹ lại cho thấy sự rệu rã từ bên trong, đặc biệt sự cố ngày 6/1 đã phơi bày căn bệnh trầm kha của nước Mỹ dân chủ.
Một câu hỏi lớn mà nhiều người trên thế giới đang đặt ra là phải chăng đại dịch Covid-19 đang tái cấu trúc lại trật tự toàn cầu, khi mà kinh tế Trung Quốc đang hồi phục mạnh mẽ với tốc độ cao hơn cả Âu-Mỹ và một cơ quan nghiên cứu của Anh đã dự đoán Trung Quốc sẽ sớm vượt Mỹ vào năm 2028 để trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Các phương tiện truyền thông và tuyên truyền đối ngoại của Trung Quốc cũng không ngừng quảng bá những thành tựu kinh tế, chính trị mà nước này đạt được. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài hào nhoáng, cạnh tranh Mỹ-Trung được cho là sẽ phải "trộn bài chia ván mới". Ngoài ra, cũng phải thấy rằng dù Mỹ đang đứng trước ngã tư giữa thịnh và suy, Trung Quốc cũng đối mặt với nhiều nỗi lo thế kỷ, thậm chí là điểm yếu chí tử, có thể ảnh hưởng tới cạnh tranh Mỹ-Trung trong tương lai.
Ngoài việc duy trì sự ổn định chính trị, những thách thức mà Trung Quốc phải đối mặt bao gồm các vấn đề lớn như thiếu lương thực, thiếu năng lượng, già hóa dân số và phát triển công nghệ bị lệ thuộc vào nước ngoài. Tất cả những vấn đề này muốn giải quyết được đòi hỏi một môi trường quốc tế và thân thiện để phát triển hòa bình.
Tuy nhiên, hàng loạt hành động theo kiểu phô trương cơ bắp của Trung Quốc dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình vài năm gần đây đã làm dấy lên sự dè chừng đối với Trung Quốc. Trừ khi Bắc Kinh thay đổi đường lối, nếu không môi trường thế giới sẽ dần trở nên bất lợi cho nước này.
Bốn điểm yếu nghiêm trọng của Trung Quốc
Năm 2020, kinh tế Trung Quốc được cho là tăng trưởng 2,5%. Trong khi đó, kinh tế Mỹ giảm 3,5%, Liên Hiệp Châu Âu (EU) giảm 7,4% và kinh tế toàn cầu sụt giảm 4,3%. Điều này khiến Trung Quốc trở thành cường quốc tăng trưởng dương duy nhất, song đằng sau sự hào nhoáng đó là một loạt vấn đề nghiêm trọng.
Thứ nhất, Trung Quốc có thể thiếu lương thực lâu dài. Năm 2020, thế giới đối mặt với nạn thiếu lương thực tồi tệ nhất trong 50 năm, nạn đói xảy ra ở ít nhất 25 quốc gia. Nhiều nước sản xuất lương thực hạn chế xuất khẩu. Các phương tiện truyền thông Trung Quốc cho rằng kho dự trữ lương thực của nước này đã đầy và các chuyên gia Trung Quốc cũng nói rằng Trung Quốc không thiếu lương thực, chỉ "hơi căng thẳng một chút" trong việc cân bằng, nhưng vẫn có thể tự cung tự cấp.
Tuy nhiên, có một thực tế rằng vào tháng 8 năm ngoái, Chủ tịch Trung Quốc Cận Bình đã khởi xướng "Chương trình Đĩa sạch" và "từ chối các bữa tiệc thừa mứa". Phải chăng ông đang cố gắng giảm thiểu lãng phí hay vì tình trạng thiếu lương thực ?
Theo truyền thông Trung Quốc, nhu cầu lương thực của Trung Quốc năm 2020 vào khoảng 700 triệu tấn, trong đó 554 triệu tấn tự sản xuất và gần 150 triệu tấn phụ thuộc vào nhập khẩu. Tuy nhiên, an ninh lương thực đang đối mặt với nguy cơ lớn. Năm ngoái, Trung Quốc tăng cường nhập khẩu lúa mì, ngô và lúa mạch còn đậu tương thì mỗi năm đều nhập khẩu trên 100 triệu tấn. Nhiều địa phương như tỉnh Cam Túc, Hồ Bắc… đã tăng cường tích trữ lương thực và tin đồn về một cuộc khủng hoảng lương thực ở Trung Quốc vẫn chưa dừng lại.
Trên thực tế, mỗi năm, Trung Quốc mất đi khoảng 200.000 mẫu đất nông nghiệp để xây dựng nhà máy công nghiệp, nhà ở… Diện tích đất canh tác của nước này hiện chỉ còn không đầy 1,5 tỷ mẫu, tương đương 9% toàn cầu. Điều này có khả năng dẫn đến tình trạng thiếu hụt lương thực.
Ví dụ như Quảng Đông, sản lượng lương thực của tỉnh này trong năm 2019 là 12,41 triệu tấn, nhưng lượng tiêu thụ lại tới 51,25 triệu tấn, tỷ lệ tự cung tự cấp chỉ là 24%. Năm 2020, Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Quảng Đông phá mốc 1.600 tỷ USD, cao gấp 2,62 lần vùng lãnh thổ Đài Loan, nhưng vẫn phụ thuộc nghiêm trọng vào lương thực nhập khẩu.
Ở chiều ngược lại, diện tích đất canh tác ở Mỹ rộng lớn, 1,6% dân số hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp có thể nuôi sống 340 triệu người dân nước này. Hàng năm, Mỹ còn xuất khẩu một lượng lớn ngô, đậu tương, tiểu mạch…. Hơn nữa, lượng đất có thể canh tác mà chưa khai thác của Mỹ còn rất nhiều, một khi cần đều có thể sử dụng để sản xuất lương thực.
Trong bối cảnh này, sự khác biệt về điều kiện cung cấp lương thực giữa Mỹ và Trung Quốc đặt Mỹ ở thế bất khả chiến bại. Trong khi Trung Quốc cần nhập khẩu lương thực và nếu xảy ra chiến tranh, các tuyến vận tải trên bộ và trên biển bị nước ngoài kiểm soát, Bắc Kinh liệu có còn đủ dũng khí để đấu tranh với Mỹ hay không ? Điều này làm lộ rõ điểm yếu cố hữu của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Thứ hai là năng lượng. Trung Quốc tuyên bố có thể tự cung tự cấp 90% năng lượng, nhưng Quy hoạch Phát triển Năng lượng 5 năm lần thứ 13 (kết thúc năm 2020) lại nói rằng Trung Quốc hy vọng có thể nâng tỷ lệ tự cung tự cấp về năng lượng lên 80%. Điều này không khác nào "tự vạch áo cho người xem lưng".
Bắc Kinh ra sức phát triển năng lượng hạt nhân, thủy điện và năng lượng Mặt Trời…, song lại cần nhập khẩu dầu thô và khí đốt thiên nhiên. Lượng tiêu thụ dầu thô mỗi năm lệ thuộc vào nhập khẩu lên tới 72%, tiêu tốn khoảng 240 tỷ USD.
Ngoài việc không thể tự sản xuất đủ, hơn 70% dầu mỏ nhập khẩu vào Trung Quốc phải đi qua eo biển Malacca. Những năm gần đây, cạnh tranh Mỹ-Trung ngày càng leo thang, Mỹ bắt tay với các nước kiểm soát các tuyến nhập khẩu dầu mỏ của Trung Quốc thông qua chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương, buộc Bắc Kinh phải phát triển hải quân biển xa để đối phó. Do đó, năng lượng đã trở thành điểm yếu lớn tiếp theo của Trung Quốc trong cuộc chiến giành quyền bá chủ tương lai với Mỹ.
Thứ ba là vấn đề già hóa dân số. Chính sách một con của Trung Quốc bị cáo buộc là sai lầm, gây ra thảm họa nhân khẩu học ngày nay ở nước này. Tỷ lệ sinh ở Trung Quốc đã giảm mạnh. Giáo sư Lương Kiến Chương thuộc Đại học Bắc Kinh đã xuất bản một bài báo chỉ rõ thời kỳ sụp đổ dân số của Trung Quốc đang đến và nếu nước này không thể thúc đẩy tỷ lệ sinh tăng lên đáng kể thì sẽ rơi vào tình trạng suy giảm không đáy.
Bài báo lấy dữ liệu từ các khu vực khác nhau làm ví dụ như tỷ lệ sinh ở Ôn Châu vào năm 2020 thấp hơn 19,01% so với cùng kỳ năm 2019, ở Hợp Phì giảm khoảng 23% và Thái Châu giảm 32,6%. Sự suy giảm dân số sẽ làm giảm tỷ lệ thanh niên và tăng mạnh tỷ lệ người cao tuổi.
Nhà nghiên cứu Dị Phúc Hiền thuộc Đại học Wisconsin đã xuất bản cuốn sách "Quốc gia trống rỗng : Kế hoạch hóa gia đình của Trung Quốc đi lạc hướng", chỉ rõ tỷ lệ sinh ở 3 tỉnh thuộc khu vực Đông Bắc Trung Quốc trong năm 2019 chỉ đạt 0,61%, thấp hơn cả Nhật Bản (0,68%) và tỷ lệ sinh hiện nay ở khu vực Đông Bắc sẽ là tỷ lệ sinh ngày mai của Trung Quốc. Nhìn chung, sự gia tăng chi phí nhà ở, chi tiêu cho nuôi dạy con cái và giáo dục làm giảm mong muốn sinh con của những người trẻ tuổi, khiến tình trạng lão hóa dân số ngày một trầm trọng và lao động thiếu hụt. Đây chính là hiện thực "chưa mạnh đã già" của Trung Quốc.
Con đường mà Trung Quốc đi cuối cùng sẽ phụ thuộc vào nguồn nhân lực.
Vấn đề đáng lưu ý là cuộc khủng hoảng nguồn nhân lực đáng báo động của Trung Quốc lại đang diễn ra ở một vùng của đất nước mà hầu như không thể quan sát được đối với người ngoài và thậm chí đối với hầu hết người Trung Quốc ở thành thị : Đó là vùng nông thôn Trung Quốc.
Trung Quốc đã bỏ qua việc phát triển nông thôn quá lâu. Nếu thực sự muốn trở thành một nền kinh tế có thu nhập cao, Bắc Kinh cần phải hành động ngay từ bây giờ để nâng cao mức nguồn lực con người càng nhanh càng tốt và từ đó đặt nền tảng cho lực lượng lao động của tương lai.
Quốc kỳ Mỹ và biểu tượng của hãng công nghệ Hoa Vi của Trung Quốc hiện đang bị Mỹ cấm vận. Reuters - Hình minh hoạ.
Thứ tư là nút thắt cổ chai trong phát triển khoa học công nghệ. Khoa học công nghệ chính là lĩnh vực cạnh tranh khốc liệt nhất trên thế giới trong thế kỷ 21. Khoa học công nghệ Trung Quốc trước đây chỉ "nhìn ngắn, vì lợi ích trước mắt", "đi tắt, kiếm lợi nhanh".
Vì vậy, khi bị Mỹ cấm vận, các ông lớn công nghệ như Huawei, ZTE… đều gặp khó khăn và mong ngóng chờ đến ngày Mỹ nới lệnh trừng phạt. Càng ngày, cách thức mà Bắc Kinh áp dụng mấy chục năm qua như cưỡng ép doanh nghiệp nước ngoài chuyển giao công nghệ, ăn cắp bí mật công nghệ, sao chép công nghệ... càng khó tiếp tục.
Trong thời gian ngắn hạn sắp tới, Chính quyền tân Tổng thống Joe Biden nhiều khả năng sẽ không dỡ bỏ các lệnh trừng phạt này. Do đó, để có thể thành công trong việc tự chủ nghiên cứu phát triển, Trung Quốc phải mất vài chục năm.
Việt Nam học được gì ?
Các phân tích trên cho thấy, mặc dù với nhiệm kỳ của ông Trump, nền dân chủ Mỹ đã có những bước lùi, tuy nhiên, hệ thống dân chủ và các định chế chính trị quốc tế do Mỹ và các nước phương Tây đã xây dựng từ trước vẫn giữ vai trò xương sống trong trật tự quốc tế hiện hành. Mặc dù Trung Quốc vẫn đang cố vượt Mỹ và bộc lộ ý định sắp xếp lại trật tự thế giới theo cách của họ, nhưng Trung Quốc vẫn chưa thể làm được điều đó, ít nhất trong thế kỷ này.
Con đường phát triển của Đài Loan có thể là một bài học để có thể giúp Việt Nam phát triển, đứng vững trước sự đe doạ của Trung Quốc. Đài Loan trước đó, dưới thời của Tưởng Giới Thạch cũng áp dụng mô hình tương tự như Trung Quốc cộng sản với cách cai trị chuyên chế, độc đoán. Sau này, Đài Loan dưới thời kỳ của Tưởng Kinh Quốc đã phải lựa chọn, nếu tiếp tục giữ mô hình cũ thì chỉ là một bản sao của Trung Quốc cộng sản, sớm muộn cũng sẽ bị Trung Quốc thôn tính. Chính vì vậy, Tưởng Kinh Quốc đã phải quyết định cải cách Đài Loan đi theo mô hình dân chủ phương Tây để có thể phát huy sức mạnh nội lực cùng với sức mạnh của thế giới văn minh. Chính vì vậy, Đài Loan tuy nhỏ nhưng vẫn hiên ngang đứng vững trước mọi sự đe dọa của Trung Quốc.
Vì thế, Việt Nam với tư cách là một quốc gia đang trên đường phát triển thành một cường quốc tầm trung, cần phải nhận thấy rằng, nếu Việt Nam thực sự muốn hoà nhập với thế giới thì cần phải xây dựng đất nước theo hướng dân chủ, tự do, để có thể phát huy được các sức mạnh nội lực đồng thời có thể tranh thủ được các nguồn lực bên ngoài khi hội nhập với thế giới.
Đỗ Thanh Minh
Nguồn : RFA, 12/02/2021
***********************
Có lẽ ông Trọng và ‘đảng ta’… buồn ?
Trân Văn, VOA, 11/02/2021
Theo logic thì những diễn biến mới nhất đe dọa lợi ích của Trung Quốc, đặc biệt là những lợi ích của Trung Quốc tại biển Đông, sẽ làm ông Nguyễn Phú Trọng - Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam kiêm Chủ tịch Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa, người vừa thay mặt Đảng cộng sản Việt Nam gửi lời chúc mừng năm mới đến toàn thể đảng viên Đảng cộng sản Trung Quốc và nhân dân Trung Quốc(1) – cảm thấy BUỒN khi Trung Quốc đang đối diện với những thách thức ngay trước thềm năm mới.
Hàng không mẫu hạm Theodore Roosevelt Carrier Strike Group và Nimitz Carrier Strike Group tại Biển Đông hôm 9/2/2021.
***
Hôm 9 tháng 2, hai hàng không mẫu hạm USS Nimitz, USS Theodore Roosevelt và những hộ tống hạm của hai hàng không mẫu hạm này đã triển khai một cuộc tập trận chung giữa hai hải đoàn tại biển Đông.
Trước kia, thỉnh thoảng hải quân Mỹ mới tổ chức những cuộc tập trận chung giữa hai hải đoàn có hàng không mẫu hạm là soái hạm nhưng từ 2011 đến nay, họ đã tổ chức chín cuộc tập trận chung như thế ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.
Số lượng các cuộc tập trận chung kiểu này trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương đang tăng. Nếu tính từ tháng sáu năm ngoái tới nay, ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương đã có bốn cuộc tập trận chung giữa hai hải đoàn có hàng không mẫu hạm là soái hạm. Trong đó có hai cuộc tập trận chung được thực hiện ngay tại biển Đông – nơi Trung Quốc khẳng định là của Trung Quốc và vừa ban hành một đạo luật, cho phép hải cảnh Trung Quốc tiêu diệt các phương tiện hàng hải xâm phạm chủ quyền của Trung Quốc !
Không chỉ tổ chức tập trận chung "khiêu khích" Trung Quốc bằng hành động, Mỹ còn "khiêu khích" Trung Quốc bằng các tuyên bố, chẳng hạn hai Phó Đề đốc là Chỉ huy trưởng hai hải đoàn có hàng không mẫu hạm là soái hạm khơi khơi bảo rằng :Cuộc tập trận chung đang diễn ra nhằm chứng minh với các đồng minh cũng như các đối tác trong khu vực là hải quân Mỹ thuần thục về chiến thuật nhằm duy trì hòa bình, duy trì tự do lưu thông, bảo đảm việc sử dụng đại dương đúng với luật pháp quốc tế.
Hải quân Mỹ kể thêm, cuộc tập trận chung diễn ra vì hải đoàn có hàng không mẫu hạm Nimitz là soái hạm vừa rời Trung Đông tuần trước, trên đường trở về hậu cứ (Bremerton, tiểu bang Washington) thì tạt vào biển Đông để tập trận chung (2).
Sau khi chính thức bác bỏ yêu sách của Trung Quốc về chủ quyền tại biển Đông, từ tháng 7 năm ngoái đến nay, Mỹ liên tục thách thức yêu sách đó bằng các cuộc tuần tra như cuộc tuần tra từ eo biển Đài Loan đến khu vực quần đảo Hoàng Sa của khu trục hạm John S. McCain hồi tuần trước (3) và những cuộc tập trận như cuộc tập trận chung vừa đề cập, bất chấp Trung Quốc lớn tiếng răn đe và đặc biệt, bất kể Trung Quốc đang chuẩn bị tiễn biệt năm cũ, đón chào năm mới !
Trung Quốc – tất nhiên là không vui và vì nhân dịp Tết Âm lịch, ông Trọng vừa nhân danh cá nhân ông, vừa mới thay mặt đảng của ông hứatăng cường hợp tác, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai đảng, hai nước và nhân dân hai nước đạt được những thành quả to lớn hơn nữa trong thời kỳ mới, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới nên khi Trung Quốc bị "khiêu khích trắng trợn như thế, họ vui sao được !
Chưa kể không chỉ có Mỹ "khiêu khích" Trung Quốc ! Đúng thời điểm ông Trọng có cuộc hội đàm viễn liên với ông Tập Cận Bình để thay mặt đảng, chính phủ và nhân dân của nhau, chúc mừng lẫn nhau, Đài Loan lại lên tiếng "khiêu khích" Trung Quốc. Trước thềm năm mới, bà Thái Anh Văn – Tổng thống Đài Loan, loan báo với dân chúng :Mỹ vẫn duy trì sự hỗ trợ quân sự mạnh mẽ cho Đài Loan kể cả khi Trung Quốc gia tăng răn đe bằng việc điều động các chiến đấu cơ xâm nhập không phận Đài Loan.
Bà Văn nhắn Trung Quốc : Đài Loan không lui do áp lực, cũng chẳng tiến do có hậu thuẫn. Vấn đề Đài Loan quan tâm là Trung Quốc phải thành thật trong giải quyết mâu thuẫn và đối thoại phải được đặt trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau.
Bà Thái Anh Văn cũng là người Hoa như ông Tập Cận Bình và các đồng chí của ông ta. Xung đột Đài – Trung là xung đột về quan điểm "Một Trung Quốc" của Trung Quốc song bà Văn không e dè, cũng chẳng kiêng kị gì dù cũng đứng trước thềm năm mới. Đặc biệt là bà Văn nói riêng và Đài Loan nói chung không cần làm ra vẻ biết điều nếu đó là vấn đề liên quan đến chủ quyền của Đài Loan. Theo logic, ông Trọng và Đảng cộng sản Việt Nam buồn thì đó là vì họ cùng là cộng sản như ông Bình và các đồng chí của ông ta.
Trân Văn
Nguồn : VOA, 11/02/2021
Chú thích
(1) https://tuoitre.vn/ong-tap-can-binh-chuc-tet-nguoi-dan-viet-nam-20210209085802279.htm
**********************
‘Ta’ lại ao ước có thêm một năm hữu nghị - hợp tác !
Trân Văn, VOA, 10/02/2021
Ông Tập Cận Bình, Tổng bí thư đảng cộng sản Trung Quốc kiêm Chủ tịch Nhà nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và ông Nguyễn Phú Trọng – Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam kiêm Chủ tịch Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam lại vừa nhân danh hai đảng, hai nhà nước và nhân dân hai nước thăm hỏi nhau trước thềm năm mới…
Tập Cận Bình phát biểu từ Bắc Kinh nhân Diễn đàn Kinh tế Thế giới, 25/01/2021.
Theo hệ thống truyền thông chính thức của Việt Nam thì những điều đầu tiên ông Tập Cận Bình đề cập trong cuộc hội đàm trước thềm năm mới là… Chúc mừng đại hội 13 của Đảng cộng sản Việt Nam thành công tốt đẹp. Chúc mừng ông Trọng tái đắc cử Tổng bí thư nhiệm kỳ mới. Sau đó ông ta bày tỏ sự tin tưởng nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng cộng sản Việt Nam do ông Nguyễn Phú Trọng làm Tổng bí thư sẽ thực hiện thắng lợi Nghị quyết đại hội XIII, giành được nhiều thành tựu mới to lớn hơn nữa.
Năm nay, ông Tập Cận Bình tiếp tục khẳng định :Trung Quốc hết sức coi trọng quan hệ láng giềng hữu nghị truyền thống với Việt Nam, sẵn sàng cùng với Việt Nam tăng cường trao đổi chiến lược, thúc đẩy hợp tác thực chất trên các lĩnh vực, định hướng quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược Việt - Trung không ngừng phát triển lành mạnh, ổn định, mang lại lợi ích thiết thực cho dân chúng hai nước, góp phần vào hòa bình, ổn định của khu vực và trên thế giới... Cuối cùng ông ta mới chúc :Nhân dân Việt Nam đón Tết an khang, thịnh vượng…
Giống như năm ngoái, ông Trọng trình bày nhiều lý do để cám ơn Trung Quốc và ông Tập Cận Bình (sớm gửi điện chúc mừng đại hội 13 và cá nhân ông Trọng). Ông Trọng khẳng định : Đại hội 13 của Đảng cộng sản Việt Nam - sự kiện chính trị trọng đại của đảng, nhà nước và nhân dân Việt Nam đã thành công hết sức tốt đẹp vì đã đề ra những mục tiêu, phương hướng, có ý nghĩa định hướng và tầm nhìn chiến lược quan trọng cho công cuộc đổi mới và xây dựng chủ nghĩa xã hội của Việt Nam trong giai đoạn tới.
Theo hệ thống truyền thông chính thức của Việt Nam, ông Trọng tiếp tục nhấn mạnh : Dù có những lúc thăng trầm nhưng thực tiễn lịch sử cho thấy hữu nghị và hợp tác luôn là dòng chảy chính trong quan hệ hai đảng, hai nước... Thời gian vừa qua, hai bên đã tiến hành các hoạt động trao đổi bằng nhiều hình thức linh hoạt, đạt kết quả tốt, góp phần tăng cường quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt - Trung tiếp tục phát triển lành mạnh, ổn định, phù hợp với nguyện vọng và lợi ích của nhân dân hai nước.
Ông Trọng chủ động đề nghị :Hai bên tiếp tục tăng cường hợp tác, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai đảng, hai nước và nhân dân hai nước đạt được những thành quả to lớn hơn nữa trong thời kỳ mới, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.Đồng thờigửi lời chúc mừng năm mới đến toàn thể đảng viên Đảng cộng sản Trung Quốc và nhân dân Trung Quốc.
Nếu đối chiếu nội dung cuộc hội đàm viễn liên trước thềm năm mới giữa ông Tập Cận Bình và ông Nguyễn Phú Trọng như hệ thống truyền thông chính thức của Việt Nam đã tường thuật (1) với các diễn biến trên thực tế ở biển Đông trong năm vừa qua, đặc biệt là khi Luật Hải cảnh mới của Trung Quốc có hiệu lực vừa tròn một tuần, thiên hạ rất dễ hoang mang vì không biết ông Trọng nói riêng và Đảng cộng sản Việt Nam do ông làm đại diện nói chung, đứng về phía nào ?
Năm ngoái, trong cuộc hội đàm viễn liên trước Tết Âm lịch, bất chấp Trung Quốc càng ngày càng càn rỡ trong việc hiện thực hóa yêu sách về chủ quyền tại biển Đông, ông Trọng từng :Chúc mừng đảng, chính phủ và nhân dân Trung Quốc về những thành tựu trong xây dựng, phát triển đất nước… Chúc nhân dân Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Trung Quốc tiếp tục giành được những thắng lợi mới trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc" (2).
Không rõ việc ông Trọng thay mặt đảng của ông bày tỏ thành tâm, thiện ý như vừa kể hữu ích thế nào đối vớiquan hệ hữu nghị, hợp tác giữa hai bên, chỉ biết sau đó, Trung Quốc táo tợn tiến thêm nhiều bước ở biển Đông : Cấm đánh cá, cấm qua lại tại vùng biển vốn của Việt Nam để bảo vệ tài nguyên biển, để tập trận, xâm nhập – tổ chức thăm dò dầu khí ở bãi Tư Chính, ban hành Luật Hải cảnh mới… Đó là nhữngthắng lợi mới của chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc mà ông Trọng và đảng của ông từng cầu chúc !
***
Cuộc hội đàm viễn liên giữa ông Tập Cận Bình và ông Nguyễn Phú Trọng trước thềm Đinh Sửu còn một điểm đáng chú ý khác mà hệ thống truyền thông chính thức của Việt Nam không… tường thuật : Đó là trong cuộc hội đàm ấy, ông Tập Cận Bình chủ động đề cập đến tranh chấp về chủ quyền biển Đông giữa Trung Quốc và Việt Nam, vỗ về ông Trọng và đảng của ông nên… quản lý hợp lý sự khác biệt trên biển và chống lại sự xúi giục của các thế lực bên ngoài(3).
Tân Hoa Xã kể thêm rằng ông Trọng nhất trí và lý do nhất trí thì giống như hệ thống truyền thông chính thức của Việt Nam đã tường thuật : Củng cố, phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa hai đảng, hai nước và nhân dân hai nước là vô cùng quan trọng !
Năm cũ sắp qua, năm mới đã cận kề nhưng trong vấn đề chủ quyền, ông Trọng và đảng của ông vẫn thế, vẫn hết sức kiên định trong việc củng cố, phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác với Trung Quốc bởi cùng ý thức hệ, cùng là đảng cộng sản, cùng thể chế !
Sáu năm trước, ông Trọng từng vặn hỏi những đồng chí, đồng bào bày tỏ sự âu lo và thắc mắc rằng cả ông lẫn đảng của ông sẽ làm gì khi Trung Quốc càng ngày càng hung hăng trong việc xác lập chủ quyền đối với 80% diện tích biển Đông của Việt Nam :Nếu để xảy ra đụng độ gì thì tình hình bây giờ bất ổn thế nào, chúng ta có ngồi đây mà bàn việc tổ chức đại hội đảng được không(4) ? Đại hội 12 đã thành công tốt đẹp, đại hội 13 vừa thành công tốt đẹp. Đâu phải tự nhiên ông Tập Cận Bình tái chúc mừng khi ông chúc Tết !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 10/02/2021
Chú thích :
(1) https://tuoitre.vn/ong-tap-can-binh-chuc-tet-nguoi-dan-viet-nam-20210209085802279.htm
********************
Tập bảo Trọng hợp tác "chống lại sự xúi dục của thế lực bên ngoài" về Biển Đông
RFA, 10/02/2021
Chủ tịch kiêm Tổng bí thư Đảng cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc điện đàm ngày 8-2-2021 với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, nhắc đến "những khác biệt trên biển" và đề nghị người đồng cấp phía Việt Nam Nguyễn Phú Trọng cùng "chống lại sự xúi dục của thế lực bên ngoài".
Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nâng cốc tại một cuộc gặp song phương ở Hà Nội hôm 5/11/2015. AFP
Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, chuyên gia nghiên cứu thuộc Viện Nghiên Cứu Đông Nam Á- ISEAS, có ý kiến về cái gọi là ‘thế lực thù địch bên ngoài’ mà ông Tập Cận Bình đề cập :
"Cái lời đó là lời kiểu cũ. Từ trước đến này Đảng cộng sản Trung Quốc họ vẫn muốn là chuyện tranh chấp giữa Việt Nam và Trung Quốc thì nên giải quyết bằng hai nước, song phương thôi. Nhưng cũng rất nhiều lần rồi, Việt Nam tuyên bố rất rõ nhiều lần từ năm 2014, cái gì mà xử lý bằng bàn bạc hai bên, tức là song phương, thì xử lý, thì bàn. Còn cái gì mà không bàn được bằng song phương thì phải quốc tế hóa. Cách Việt Nam là không thay đổi trong cư xử với Trung Quốc. Còn nhắc đi nhắc lại mãi thì nó nhàm thì người ta không phản ứng lại...Việt Nam tuyên bố rõ rồi là bây giờ cái gì cũng phải xử lý dựa trên nền tảng luật pháp quốc tế trong đó có Luật biển 1982 của Liên Hiệp Quốc".
Thông tin từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết về cuộc điện đàm, trong khi đó các bản tin từ phía Việt Nam hoàn toàn không nhắc vấn đề này.
Trong cuộc điện đàm, ông Tập nói với ông Trọng : "Cả hai bên (Trung Quốc và Việt Nam) cũng cần quản lý hợp lý những khác biệt trên biển và chống lại sự xúi giục của các thế lực bên ngoài để thúc đẩy sự phát triển của hòa bình và ổn định khu vực".
Hôm 10-1-2021, tờ Hoàn Cầu Thời Báo - cơ quan ngôn luận của Đảng cộng sản Trung Quốc, cảnh báo Việt Nam "hãy ngừng nhảy múa với Mỹ và kích động rắc rối, nếu không sau cùng sẽ tự làm hại mình".
Hồi tháng 7 năm ngoái, cũng chính tờ báo "diều hâu" này của Trung Quốc cũng có bài xã luận cảnh báo Việt Nam sẽ trắng tay nếu "Hà Nội hy vọng sẽ đu dây theo Washington để tăng cường sức mạnh chiến lược ở Biển Đông".
Bài báo viết : "Tổn thất của Việt Nam sẽ lớn hơn những gì nước này có được".
Trong cuộc điện đàm vừa qua, ông Tập Cận Bình cũng nhấn mạnh, Trung Quốc và Việt Nam là một cộng đồng có chung tương lai mang ý nghĩa chiến lược, đồng thời cho rằng sự phát triển ổn định liên tục của quan hệ song phương phù hợp với lợi ích cơ bản của hai Đảng, hai nước và hai dân tộc.
Nguồn : RFA, 10/02/2021
Thanh Hà, RFI, 29/01/2021
Trong cuộc họp báo hàng tháng hôm 28/01/2021, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc, Ngô Khiêm (Wu Qian) tuyên bố, Đài Loan "độc lập đồng nghĩa với chiến tranh" và Trung Quốc sẽ đáp trả đích đáng mọi hành động "can thiệp của nước ngoài".
Lời lẽ cứng rắn như trên được đưa ra trong bối cảnh máy bay quân sự Trung Quốc liên tiếp xâm nhập không phận Đài Loan. Thông tín viên Stéphane Lagarde từ Bắc Kinh cho biết thêm thông tin :
"Sau cú sốc từ những màn phô trương sức mạnh trong những ngày gần đây, giờ đến lượt sức mạnh ngôn từ và các đe dọa. Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng, Ngô Khiêm, nhấn mạnh, đối với Cộng hòa nhân dân Trung Quốc, Đài Loan "độc lập có nghĩa là chiến tranh" và cảnh cáo "chơi với lửa sẽ có ngày bị phỏng". Theo đại diện Bộ Quốc phòng Trung Quốc, việc điều máy bay tiêm kích và oanh tạc cơ vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan (hồi cuối tuần qua) là cách "đáp trả những hành vi can thiệp của nước ngoài" và nhắm vào một "nhóm người" muốn Đài Loan độc lập.
Lời lẽ hung hăng trên đây của phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc trước hết nhắm vào ban lãnh đạo mới ở Nhà Trắng. Tổng thống Joe Biden vừa khẳng định cam kết "vững như bàn thạch" giữa Hoa Kỳ và Đài Loan. Bắc Kinh cho đây là một sự khiêu khích vì luôn coi vấn đề Đài Loan thuộc phạm vi các các quyền lợi cốt lõi của Trung Quốc.
Sự ra đi của Donald Trump đã làm giảm căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ, phe nổi dậy ở Hồng Kông thì hứng chịu một đạo luật an ninh giống như Trung Quốc đã thực thi tại Hoa lục, nhưng vấn đề Đài Loan vẫn cực kỳ nhậy cảm trong quan hệ Mỹ-Trung, trong khi đó, tổng thống Thái Anh Văn, mà uy tín được gia tăng sau cuộc bầu cử gần đây, chưa bao giờ lên tiếng đòi hỏi độc lập, bởi vì bà vẫn luôn luôn nhắc lại rằng Đài Loan đã độc lập rồi".
Sau tuyên bố cứng rắn với dụng ý gửi thông điệp mạnh đến chính quyền mới ở Washington, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ, John Kirby cùng ngày 28/01/2021 đã đáp trả : Washington coi những bình luận của phía Trung Quốc "không thích hợp". Cho dù Lầu Năm Góc thấy "không có lý do để căng thẳng về Đài Loan dẫn đến một sự đối đầu bất kỳ dưới hình dạng nào". Tuy nhiên Washington "có bổn phận hỗ trợ khả năng tự phòng thủ của Đài Bắc và điều này sẽ tiếp tục diễn ra như vậy".
Phạm Quý Vương, RFA, 27/01/2021
Trung Quốc đang chuẩn bị để sẵn sàng đối phó với chính quyền mới ở Mỹ sau một năm đặc biệt khó khăn cùng một loạt bước lùi ngoại giao vì Covid-19, chiến tranh thương mại và các vấn đề nhân quyền. Một câu hỏi đang được đặt ra là liệu Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ muốn có mối quan hệ tốt với tân Tổng thống Mỹ Joe Biden hơn so với với cựu Tổng thống Donald Trump hay không ?
Reuters
Người ta đã thấy tín hiệu thể hiện thái độ thực sự của ông Tập cho chuyện đó. Trong khi hầu hết các nhà lãnh đạo trên thế giới đều gửi lời chúc mừng tân tổng thống Mỹ ngay trong ngày 20/1, thì mãi đến ngày hôm sau (21/1), người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh mới lên tiếng, nhưng là để bày tỏ hy vọng quan hệ của Bắc Kinh với chính quyền mới ở Mỹ "sẽ dựa trên lý trí". Mong muốn này sau đó cũng được nhắc lại trong một dòng tweet của một quan chức ngoại giao Trung Quốc ngày 22/1 rằng quan hệ Trung-Mỹ nên "sớm trở lại đúng hướng". Đây có thể coi là một hành vi đầy tính khiêu khích của Bắc Kinh nhắm vào chính quyền mới ở Washington. Theo ghi nhận của kênh truyền thông Mỹ CNBC, trong suốt 36 tiếng sau lễ nhậm chức của Biden, các quan chức và báo chí Trung Quốc gần như chỉ nói về các biện pháp trừng phạt mà Bắc Kinh vừa thông báo nhắm vào 28 nhân vật chủ chốt trong chính quyền Trump, gồm cả cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo và cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Robert O’Brien.
"Đánh" Trump, "dọa" Biden
Giới quan sát nhận định hành động của Trung Quốc không đơn thuần là nhằm trả đũa các quan chức trong chính quyền Trump khi họ không còn giữ những chức vụ chính thức, mà còn là một thủ đoạn nhằm răn đe các quan chức mới trong chính quyền mới của Mỹ. Wu Xinbo, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quốc tế thuộc trường Đại học Phúc Đán (Trung Quốc), trả lời báo chí ngày 21/1 cho rằng "việc nêu tên của những người bị trừng phạt là một hình thức bêu xấu và sỉ nhục". Theo vị giáo sư cố vấn cho chính phủ Trung Quốc này, đây "là một lời cảnh báo gửi đến các chính trị gia tương lai của Mỹ".
Liệu Biden có đảo ngược chính sách của Trump với Trung Quốc ?
Hầu hết các nhà phân tích cho rằng ông Biden sẽ không vội vã rút lại nhiều quyết định của chính quyền Trump đối với Trung Quốc, nhưng Biden chắc chắn sẽ chú trọng đến các vấn đề nhân quyền và chiến lược hơn là tìm cách gây khó khăn cho các doanh nghiệp Trung Quốc. Theo một nhà phân tích Trung Quốc đề nghị giấu tên, có những vấn đề quan trọng khác chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến quan hệ Mỹ-Trung. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc không muốn được xem là chiều theo ý của Washington trong những hồ sơ mà Bắc Kinh coi là nhạy cảm và "cốt lõi" như Đài Loan, Tân Cương, Tây Tạng, nhân quyền. Ông Blinken từng nói các quan chức của đảng Dân chủ chắc chắn sẽ đề cập mạnh mẽ đến những vấn đề vốn gây ra một số rạn nứt với Bắc Kinh. Trước hết, lý do khiến Bắc Kinh phẫn nộ là tuyên bố hôm 19/1 của Ngoại trưởng Pompeo rằng Chính phủ Trung Quốc đang phạm tội diệt chủng và tội ác chống nhân loại đối với người Duy Ngô Nhĩ và các dân tộc thiểu số khác ở Tân Cương. Tuy nhiên, theo The Washington Post, nếu các nhà lãnh đạo Trung Quốc chú ý hơn đến những người đồng cấp mới trong chính quyền Biden, họ sẽ nhận ra rằng chiến lược của Trung Quốc nhằm trừng phạt các quan chức thời Trump chắc chắn sẽ thất bại. Ngày 19/1, trong buổi điều trần trước Thượng viện, ông Blinken tuyên bố ông đồng ý với lời buộc tội diệt chủng mà người tiền nhiệm Pompeo đưa ra. Ý kiến này không phải là cá biệt. Theo nhiều nguồn tin, ủy ban tranh cử của Biden đã đưa ra quyết định trên sau một cuộc tranh luận nội bộ hồi tháng 8/2020. Về cá nhân Blinken, xuất thân từ một gia đình thoát được nạn diệt chủng người Do Thái và các cuộc tàn sát ở Nga, khó có khả năng ông sẽ thay đổi cách nhìn và ngừng gọi những gì Trung Quốc làm với người Duy Ngô Nhĩ là diệt chủng. Trên thực tế, thái độ "bắt nạt" của Bắc Kinh đã khiến cho việc thay đổi thêm khó khăn, và đó là tính toán sai lầm lớn đầu tiên của Đảng cộng sản Trung Quốc.
Sai lầm thứ hai của Bắc Kinh là cho rằng chính quyền Biden không đồng ý với lập trường cơ bản của chính quyền Trump về Trung Quốc. Ông Blinken đã không ngần ngại tuyên bố trong phiên điều trần rằng chính sách chống Trung Quốc của chính quyền Trump "về cơ bản là đúng" và cựu tổng thống đã "đúng khi có một cách tiếp cận cứng rắn hơn với Trung Quốc", mặc dù ông không đồng ý với cách thức thực hiện của chính quyền Trump. Nói cách khác, chính quyền Biden đang đổi mới "thương hiệu" chứ không phải thay đổi chính sách chống Trung Quốc của chính quyền tiền nhiệm.
Ngoài ra, bản thân Trung Quốc cũng tự hạ thấp uy tín khi tăng cường truyền bá các thuyết âm mưu về nguồn gốc của Covid-19, kêu gọi mở cuộc điều tra về một căn cứ quân sự ở Mỹ trong khi ngăn cản các nỗ lực điều tra nguồn gốc của virus ở Vũ Hán. Bắc Kinh cũng đang lan truyền những lời nói dối về vaccine của Mỹ để xóa nhòa sự thật về các vấn đề liên quan đến vaccine của chính Trung Quốc. Các lãnh đạo cấp cao của Đảng cộng sản Trung Quốc cũng đang gia tăng đe dọa Đài Loan.
Chuyên gia Scott Kennedy, làm việc tại Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế ở Washington, nói : "Trong những tháng cuối nhiệm kỳ, chính quyền Trump đã thông báo một loạt biện pháp hạn chế và trừng phạt chống Trung Quốc, khiến chính quyền Biden về mặt kỹ thuật và chính trị khó lòng rút lại". Trong khi đó, Zhiqun Zhu - Chủ nhiệm Khoa Quan hệ Quốc tế tại trường Đại học Bucknell - nói : "Có sự đồng thuận lưỡng đảng tại Washington về việc phải mạnh tay hơn với Trung Quốc". Antony Blinken, người được Biden đề cử làm ngoại trưởng, cũng xác nhận rằng dù ông không đồng ý với cách Trump thực hiện chính sách đối với Trung Quốc, nhưng ông thấy "cách tiếp cận cứng rắn với Bắc Kinh của cựu tổng thống là đúng". Còn Avril Haines, người được Biden đề cử làm Giám đốc Tình báo Quốc gia, cho biết bà ủng hộ "lập trường cứng rắn" đối với Bắc Kinh, và "cách tiếp cận của Mỹ trong vấn đề Trung Quốc phải đáp ứng về cơ bản thực tế một Trung Quốc đang đặc biệt quyết đoán và hung hăng".
Báo Global Times của Đảng cộng sản Trung Quốc đăng hình ảnh Tổng thống Joe Biden và Phó tổng thống Kamala Harris trên trang đầu hôm 21/1/2021. Reuters
Tờ The Washington Post (Mỹ) ngày 21/1 nêu rõ : "Đúng vào lúc 12 giờ 4 phút (giờ Washington) ngày 20/1, trong khi Tổng thống Biden đang đọc diễn văn nhậm chức, Trung Quốc đã công bố quyết định trừng phạt các quan chức trong chính quyền Mỹ mãn nhiệm". Theo báo Mỹ, khi hành động như vậy, giới lãnh đạo Trung Quốc không chỉ "đánh" vào nội các Trump đã mãn nhiệm, mà còn tìm cách bắt nạt và đe dọa chính quyền Mỹ sắp tới, ép họ phải thay đổi chính sách. Thủ đoạn này, theo The Washington Post, chắc chắn sẽ thất bại vì nhiều lý do.
Chuyên gia Kennedy cho rằng có một số lĩnh vực mà 2 nước có thể nỗ lực để hàn gắn quan hệ, chẳng hạn như nới lỏng một số hạn chế về thuế quan hay về cách cư xử với báo giới, "nhưng chỉ khi nào Trung Quốc cũng đối xử tương ứng và giải quyết những vấn đề gây ra những rắc rối". Trong khi đó, Zhiqun Zhu liệt kê một số vấn đề "dễ giải quyết nhất" như tái lập chương trình Fulbright tại Trung Quốc và Hong Kong, đưa ra chính sách hoan nghênh hơn với sinh viên và học giả Trung Quốc, và mở cửa trở lại lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô và lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston.
Về phần mình, theo Zhiqun Zhu, Trung Quốc phải nỗ lực tránh đối đầu với Mỹ vì Bắc Kinh đã phải gánh chịu một số phản ứng ngược nghiêm trọng trong lĩnh vực ngoại giao trong năm 2020. Ông nói : "Covid-19 thực sự đã làm tổn hại hình ảnh của Trung Quốc. Nhiều nước vẫn còn quy trách Trung Quốc không minh bạch và không hành động đủ sớm để ngăn chặn virus lây lan".
Chắc chắn, chính quyền mới ở Mỹ sẽ tiếp tục chính sách kiềm chế Trung Quốc theo mọi hướng, nhưng sẽ không có những hành động bốc đồng như dưới thời Trump. Trong mọi trường hợp, Biden không thể tuyên bố toàn bộ chính sách của Trump là sai. Về nguyên tắc, một tuyên bố như vậy không thể được đưa ra trong bối cảnh chính trị hiện nay ở Mỹ. Sau 1,5-2 năm mới có thể thấy động lực thực sự trong quan hệ Mỹ-Trung vì nhiệm vụ chính của Biden trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ sẽ là việc giải quyết các vấn đề nội bộ. Ngày nay, do những hành động của Mỹ, sự cạnh tranh chiến lược được đặt lên hàng đầu trong quan hệ Trung-Mỹ. Dưới thời Biden, Trung Quốc sẽ vẫn là đối thủ chính của Mỹ, có nghĩa là chính sách kiềm chế Trung Quốc sẽ tiếp tục được Mỹ thực hiện.
Ngày 22/1, Trung Quốc thông qua một đạo luật cho phép cảnh sát biển nước này nổ súng vào các tàu nước ngoài, một động thái có thể làm dậy sóng các vùng biển đang trong vòng tranh chấp xung quanh Trung Quốc.
Một số báo chí Việt Nam đã lên án Luật Hải cảnh của Trung Quốc, tuy nhiên phía chính quyền Việt Nam vẫn chưa đưa ra tuyên bố chính thức. Việt Nam đang trong thời kỳ Đại hội Đảng - đây cũng là dịp Việt Nam sẽ có dàn lãnh đạo mới.
Thời gian vừa qua, do tập trung vào đại hội, chủ yếu là để thay đổi nhân sự với việc giữ các vị trí quan trọng mà các phản ứng của Việt Nam đối với các hành động của Trung Quốc ở biển Đông rất "im ắng". Mong rằng sau đại hội, "tứ trụ" mới cùng các quan chức mới sẽ có hành động quyết liệt để bảo vệ lợi ích của Việt Nam trên biển Đông.
Thanh Phương, RFI, 20/01/2021
Chính quyền của tân tổng thống Mỹ Joe Biden tiếp tục có thái độ cứng rắn đối với Trung Quốc, nhưng sẽ liên kết chặt chẽ với các đồng minh, chứ không đi theo chính sách ngoại giao đơn phương của Donald Trump.
Trong 4 năm dưới nhiệm kỳ tổng thống Trump, Hoa Kỳ đã lao vào một cuộc đối đầu quyết liệt, "một mất một còn" với Trung Quốc, không khác gì cuộc đối đầu với Liên Xô vào thời chiến tranh lạnh. Trong thời gian ông Trump tranh cử tổng thống nhiệm kỳ 2, các thành phần bảo thủ bên đảng Cộng hòa cũng đã liên tục đả kích ứng cử viên Joe Biden nói riêng và đảng Dân chủ nói chung là đã tỏ ra quá nhu nhược với Bắc Kinh, gián tiếp tạo điều kiện cho Trung Quốc trỗi dậy mạnh mẽ như thế.
Trước những lời chỉ trích này, các bộ trưởng tương lai của tổng thống Joe Biden đã tỏ cho thấy là chính quyền Dân chủ cũng sẽ biết đương đầu với Bắc Kinh.
Hôm 19/01/2020, khi ra điều trần trước Thượng Viện để được chấp nhận làm ngoại trưởng của tổng thống Biden, ông Antony Blinken đã tuyên bố : "Chúng ta có thể chiến thắng trong cuộc cạnh tranh với Trung Quốc". Cũng giống như chính quyền của tổng thống tiền nhiệm Donald Trump, ông Blinken xem siêu cường quốc đối địch với Hoa Kỳ là "thách đố quan trọng nhất" đối với nước Mỹ. Thậm chí nhân vật được ông Biden đề cử làm ngoại trưởng còn công nhận là cựu tổng thống Trump "đã có lý khi chọn một lập trường cứng rắn hơn đối với Trung Quốc", tuy ông không đồng tình với cách thức mà ông Trump thể hiện lập trường cứng rắn này.
Tuyên bố nói trên của ông Blinken chắc đã làm nhà tỷ phú "mát ruột", vì trong suốt nhiệm kỳ 4 năm vừa qua, Donald Trump vẫn luôn đề cao chiến lược của ông đối với Bắc Kinh. Trong bài phát biểu từ giã Nhà Trắng hôm qua, cựu tổng thống Mỹ cũng đã nêu bật : "Chúng ta đã tạo được xung lực mới cho các liên minh của chúng ta và đoàn kết được các quốc gia trên thế giới để đối đầu với Trung Quốc một cách mạnh mẽ chưa từng có".
Trong buổi điều trần trước Thượng Viện, ông Blinken cũng đã đồng tình với cáo buộc Trung Quốc phạm tội "diệt chủng" đối với người Duy Ngô Nhĩ Hồi giáo, như thông cáo của ngoại trưởng mãn nhiệm Mike Pompeo hôm qua.
Về phần bộ trưởng Tài chính tương lai Janet Yellen, trong cuộc điều trần hôm qua trước Thượng Viện, bà cũng đã cho biết là về thương mại, chính quyền Biden sẽ giữ nguyên chính sách của chính quyền Trump. Bà Yellen coi như đã lập lại đúng những cáo buộc mà tổng thống mãn nhiệm Cộng hòa thường đưa ra : "Chúng ta phải tấn công vào những hành động lạm dụng, bất công và bất hợp pháp của Trung Quốc", cụ thể đó là "ăn cắp sở hữu trí tuệ", "cưỡng ép chuyển giao công nghệ" và "trợ cấp trái phép" cho các doanh nghiệp. Tuy không nêu chi tiết, nhưng bộ trưởng Tài chính tương lai Janet Yellen hôm qua cho biết chính quyền Biden sẽ sử dụng nhiều công cụ để chống những hành động đó của Bắc Kinh.
Chính là nhân danh việc bảo vệ các doanh nghiệp và người lao động Mỹ, mà vào năm 2018 tổng thống Trump đã phát động một cuộc chiến tranh thương mại chống cường quốc kinh tế thứ hai thế giới. Cuộc thương chiến chỉ tạm ngưng với thỏa thuận mà hai bên ký kết vào/1/2020, theo đó Bắc Kinh cam kết sẽ mua thêm hàng hóa của Mỹ, nhưng hai bên vẫn giữ nguyên phần lớn các thuế quan mang tính trừng phạt.
Nếu như chính sách của chính quyền Biden đối với Trung Quốc vẫn sẽ cứng rắn giống như dưới thời Donald Trump, tân tổng thống Mỹ sẽ thay đổi phương pháp : Hoa Kỳ kể từ nay sẽ không "đơn thương độc mã" trong cuộc đối đầu với Trung Quốc, mà sẽ dựa vào các đồng minh. Đây là điều mà cả hai vị bộ trưởng tương lai của ông Biden đều nhấn mạnh hôm qua. Bà Janet Yellen đã tuyên bố Hoa Kỳ "sẽ làm việc với các đồng minh", nhất là với Liên Hiệp Châu Âu, vốn cũng lên án những hành động của Trung Quốc về thương mại. Về phần Anthony Blinken, ông khẳng định phải hợp tác với các đồng minh, "thay vì bài bác họ". Theo ngoại trưởng tương lai của Mỹ, Washington "phải tham gia và lãnh đạo các tổ chức quốc tế, thay vì rút ra khỏi các tổ chức đó".
Thanh Phương
Nguồn : RFI, 20/01/2021
**********************
RFI tiếng Việt, 17/01/2021
Hoàn Cầu Thời Báo, ngày 05/01/2021, có đăng bài "Liệu chính quyền Biden có thể giật dây Việt Nam để chống Trung Quốc ?", tác giả Lý Khải Sinh (Li Kaisheng) : Phó giám đốc Viện Quan hệ Quốc tế, thuộc Viện Khoa học Xã hội Thượng Hải, Trung Quốc.
Nhận định đáng chú ý của chuyên gia Trung Quốc – cũng có thể hiểu như một lời cảnh báo - Đảng cộng sản Việt Nam họp Đại hội 13 vào cuối tháng Giêng 2021, chính quyền Biden có thể "chiều chuộng" Việt Nam hơn và nếu có một sự thay đổi lớn trong ban lãnh đạo tại Hà Nội thì Mỹ và Việt Nam sẽ nhích lại gần nhau hơn.
*
Joe Biden chuẩn bị vào Nhà Trắng với tư cách tân tổng thống Mỹ vào ngày 20/01/2021. Khi vấn đề Biển Đông đã trở thành điểm nóng trong quan hệ Trung Quốc - Hoa Kỳ và trong các hồ sơ quốc tế, cộng đồng quốc tế đang tự hỏi Biden sẽ có chính sách như thế nào để giải quyết vấn đề Biển Đông.
Derek Grossman, chuyên gia phân tích cấp cao về quốc phòng, thuộc tổ chức tư vấn Mỹ RAND Corporation, có trụ sở tại Hoa Kỳ, ngày 04/01/2021, đã đăng một bài báo trên tạp chí The Diplomat (*). Grossman lập luận rằng khi chính quyền Biden xây dựng chiến lược Biển Đông, thì "một trong những đối tác khu vực có vị trí quan trọng là Việt Nam". Ông nói rằng chính quyền Biden có thể muốn xem xét, "tái hợp tác với Việt Nam để nâng 'quan hệ đối tác toàn diện' Việt - Mỹ thành 'quan hệ đối tác chiến lược'".
Chính phủ Donald Trump có chiến lược khôn khéo với Việt Nam. Một mặt, Washington dường như lôi kéo Hà Nội bằng cách tỏ thiện chí và nhấn mạnh ý nghĩa to lớn của việc gắn bó với Việt Nam. Ví dụ, Washington đã cử các nhà ngoại giao hàng đầu thăm Hà Nội trong hai/10 và 11/2020. Vào/11, một quan chức ngoại giao cấp cao của Mỹ đã tuyên bố sẽ ủng hộ Việt Nam trong các tranh chấp biển với Trung Quốc. Mặt khác, vào/12, Washington lại gắn nhãn cho Hà Nội là nước thao túng tiền tệ. Điều này thể hiện chính sách đối ngoại vị kỷ "Nước Mỹ trên hết" của chính quyền Hoa Kỳ hiện nay. Washington cố gắng thuyết phục Hà Nội kiềm chế Bắc Kinh bằng cách chấm dứt lập trường trung lập trong các tranh chấp hàng hải ở Biển Đông. Nhưng khi thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với Việt Nam lên cao kỷ lục, chính quyền Trump đã cáo buộc Hà Nội can thiệp không xác đáng vào thị trường ngoại hối. Ngay cả đối với các đồng minh, chính quyền Trump đã có lúc áp đặt các biện pháp trừng phạt. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi thấy Washington có những động thái trái ngược như vậy đối với Hà Nội.
Châu Á có thể là nằm trong số những ưu tiên đối ngoại hàng đầu của chính quyền Biden. Việt Nam là cường quốc Châu Á mới trỗi dậy, thành viên Hiệp hội các nước Đông Nam Á và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương. Việt Nam cũng có tranh chấp với Trung Quốc ở Biển Đông. Vì vậy, Hoa Kỳ đã lợi dụng Việt Nam như là một công cụ để chống Trung Quốc. Do đó, Việt Nam sẽ là một ưu tiên trong các chính sách Châu Á của chính quyền Biden.
Đối với Biden, có thể dùng Việt Nam để kiểm soát Trung Quốc ở Biển Đông. Có thể dự đoán là chính quyền Biden sẽ có một chính sách đối với Việt Nam nhất quán hơn và sẽ khoan dung hơn đối với Hà Nội về mặt thương mại.
Chính quyền Biden có thể dự tính tăng cường quan hệ song phương của Hoa Kỳ với Việt Nam. Cho dù từ nhiều năm nay, Mỹ đã can thiệp vào Biển Đông,với tư cách là một thế lực bên ngoài, ảnh hưởng của sự can thiệp này là hạn chế. Trong bối cảnh đó, ve vãn các bên có tranh chấp và đào sâu hố ngăn cách giữa họ và Trung Quốc là một giải pháp tốt cho Mỹ.
Các vòng đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) đang bước vào thời điểm quan trọng. Việc ban hành một bộ Quy tắc mới (COC) là điều mà Washington không muốn thấy. Washington hiện có thể sử dụng các bên có tranh chấp ở Biển Đông để trì hoãn hoặc phá hoại các cuộc đàm phán. Philippines và Việt Nam là hai nước có tranh chấp chính. Philippines, mặc dù là đồng minh của Hoa Kỳ, nhưng đang duy trì quan hệ hữu nghị với Trung Quốc dưới thời tổng thống Rodrigo Duterte. Còn Việt Nam sẽ tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 13 của Đảng cộng sản Việt Nam vào cuối tháng Giêng 2021. Trong bối cảnh đó, chính quyền Biden sẽ chú ý hơn đến việc dụ dỗ Việt Nam.
Theo quan điểm của Hà Nội, Washington có thể sẽ hữu ích cho những nước có lập trường cứng rắn trong vấn đề Biển Đông. Một số người dường như nghĩ là có thể lợi dụng sự hiện diện quân sự của Mỹ ở Biển Đông để kiềm chế các tuyên bố chủ quyền và sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực. Nhưng quan hệ Trung Quốc - Việt Nam không chỉ có vấn đề Biển Đông. Ngày càng có nhiều người có xu hướng xem xét quan hệ Trung Quốc-Việt Nam trong một bối cảnh rộng lớn hơn. Thậm chí, họ còn cảnh giác trước những nỗ lực của Mỹ nhằm kích động các diễn biến hòa bình ở Việt Nam và lo ngại Mỹ can thiệp quá mức vào vấn đề Biển Đông có thể khiến Trung Quốc tức giận và làm tổn hại các lợi ích của chính Việt Nam. Do vậy, những người này giữ thái độ thận trọng trước việc Mỹ can dự vào vấn đề Biển Đông.
Nhưng nhìn chung, Việt Nam ngầm ủng hộ Chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương của Mỹ. Dưới thời tổng thống Biden, Mỹ sẽ tăng cường nỗ lực phục vụ Việt Nam. Trong trường hợp này, nếu Hà Nội có những thay đổi lớn trong ban lãnh đạo, thì có nhiều khả năng Việt Nam và Mỹ sẽ xích lại gần nhau hơn.
Hồi tháng 08/2020, một quan chức cấp cao của Mỹ nói rằng Mỹ muốn thấy Việt Nam tham gia bộ Tứ mở rộng, vốn là một nhóm nước hợp tác không chính thức về an ninh, bao gồm Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc và Ấn Độ. Rõ ràng đây là một khối nhắm vào việc kiềm giữ Trung Quốc và là một chủ đề nhạy cảm đối với một số nước. Biden có thể hy vọng mở rộng bộ Tứ. Nhưng Việt Nam, gần gũi với Trung Quốc về địa chính trị, thương mại và ý thức hệ, sẽ cảnh giác khi tham gia cơ chế này. Việt Nam có thể mở rộng hợp tác chính trị và an ninh với chính quyền Biden một cách linh hoạt - nhưng sẽ không muốn bị ràng buộc hoàn toàn vào cơ chế này.
Nguồn : RFI, 17/01/2021
Ghi chú :
(*) What does Vietnam want from the US in the South China Sea? - Việt Nam muốn gì ở Mỹ tại Biển Đông - https://thediplomat.com/2021/01/what-does-vietnam-want-from-the-us-in-the-south-china-sea/
Trung Kiên, Thoibao.de, 20/01/2021
Hoa Kỳ vừa ra lệnh hạn chế cấp visa đối với các quan chức thuộc Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc vì đã tham gia vào hoạt động xây lấp các đảo nhân tạo, quân sự hoá khu vực Biển Đông.
Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo hôm 30 tháng 10 năm 2020 tại Hà Nội.
Theo thông cáo báo chí được Ngoại trưởng Michael Pompeo đưa ra hôm 14 tháng Một năm 2021, lệnh hạn chế này áp dụng cụ thể đối với các cá nhân thuộc quân đội Trung Quốc, các lãnh đạo thuộc các công ty nhà nước, quan chức thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc và Hải quân Trung Quốc chịu trách nhiệm hoặc đồng loã với việc xây dựng, mở rộng các đảo, quân sự hoá các tiền đồn ở Biển Đông, hoặc gây sức ép lên các quốc gia đòi chủ quyền ở khu vực trong việc cản trở họ trong hoạt động khai thác tài nguyên ở khu vực này.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ khẳng định Hoa Kỳ sẽ đứng cùng với các quốc gia có chủ quyền ở Biển Đông đang tìm kiếm việc bảo vệ chủ quyền và lợi ích của mình phù hợp với luật quốc tế.
Cùng ngày, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã thêm tên Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNOOC) vào danh sách đen kinh tế của Hoa Kỳ. Lý do vì CNOOC đã giúp chính phủ Bắc Kinh đe dọa các nước láng giềng ở Biển Đông.
Theo Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross, CNOOC có hành động ép Quân đội Giải phóng Nhân dân đe dọa các nước láng giềng và quân đội Trung Quốc tiếp tục hưởng lợi từ các chính sách hợp nhất dân sự – quân sự của chính phủ cho các mục đích xấu.
CNOOC cũng nhiều lần quấy rối và đe dọa hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí ngoài khơi ở Biển Đông, với mục tiêu gây rủi ro chính trị cho các đối tác nước ngoài quan tâm, trong đó có Việt Nam.
Trước đó, hôm 17/12/2020, Hoa Kỳ đưa ra cảnh báo rằng tàu chiến của quân đội nước này sẽ "quyết liệt" hơn khi phải đáp trả những vi phạm pháp luật quốc tế của Trung Quốc trong tham vọng bành trướng tại Biển Đông.
Là một trong những nước bị Trung Quốc bắt nạt trên Biển Đông, Việt Nam hưởng lợi gì khi Hoa Kỳ mạnh tay, mạnh miệng với Trung Quốc ?
Thạc sĩ Hoàng Việt, một nhà nghiên cứu Biển Đông cho rằng, Việt Nam có lợi chính là về mặt pháp lý khi Hoa Kỳ đồng quan điểm với Việt Nam và chỉ trích Trung Quốc. Ông nói :
"Nếu Mỹ thách thức Trung Quốc trên Biển Đông, đặc biệt là các hành động sai trái của Trung Quốc thì điều đó rất có lợi cho Việt Nam.
Bởi vì Việt Nam và Trung Quốc là hai quốc gia đang tranh chấp trên Biển Đông, mà Trung Quốc thì vẫn phớt lờ những lẽ phải và luật pháp quốc tế để đưa ra những yêu sách theo cách của họ mà Việt Nam không làm gì được vì không đủ tiềm lực.
Đặc biệt khi Mỹ có những cuộc tuần tra vì tự do hàng hải nhằm thách thức tuyên bố chủ quyền quá đáng của Trung Quốc, gọi tắt là FONOP, vào khu vực Hoàng Sa hay Trường Sa. Những điều Việt Nam không thể làm được.
Tuy nhiên cũng phải đặt ra vấn đề là Việt Nam phải tính toán, là khi quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc căng thẳng thì Việt Nam cũng trong vòng xoáy đó.
Trong cuộc chiến giữa hai kẻ mạnh thì cũng nguy hiểm cho Việt Nam vì Việt Nam thì yếu, như câu ‘trâu bò húc nhau ruồi muỗi chết’".
Qua email trao đổi với RFA hôm 16 tháng Một năm 2021, Giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Úc nhận định rằng, các hành động của Bộ Ngoại giao và Bộ Thương mại Hoa Kỳ sẽ có tác động hạn chế hoặc ít ảnh hưởng đến Việt Nam. Ông giải thích:
"Việt Nam gián tiếp hưởng lợi từ các biện pháp trừng phạt này của Hoa Kỳ vì họ lên tiếng về các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông mà Việt Nam đã phản đối từ lâu.
Nhưng các hành động của Hoa Kỳ sẽ không có tác động rõ ràng đến hành vi gây hấn của CNOOC hoặc Trung Quốc ở Biển Đông.
Cả Bộ Ngoại giao và Bộ Ngân khố Hoa Kỳ đều ra thông cáo báo chí chỉ trích mạnh mẽ Trung Quốc.
Bộ Ngoại giao đã chỉ trích Trung Quốc về việc cải tạo, xây dựng, quân sự hóa và cưỡng chế quy mô lớn ở Biển Đông.
Bộ Thương mại đã chỉ ra sự quấy rối và đe dọa của CNOOC đối với hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí ngoài khơi ở Biển Đông của các quốc gia ven biển.
Những hành động này phần lớn mang tính biểu tượng vì CNOOC không có sự hiện diện thương mại lớn ở Hoa Kỳ.
Các hoạt động toàn cầu của CNOOC sẽ không bị ảnh hưởng theo bất kỳ cách nào vì lệnh cấm của Hoa Kỳ không áp dụng đối với hoạt động buôn bán hoặc liên doanh bên ngoài khu vực Biển Đông".
Thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao Mỹ mới đây cũng nhắc lại phán quyết của Tòa Trọng tài quốc tế vào tháng Bảy năm 2016, bác bỏ yêu sách đường đứt khúc chín đoạn mà Trung Quốc tự vẽ ra trên Biển Đông.
Trước đó, hồi tháng Bảy năm 2020, Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Michael Pompeo đã ra tuyên bố về lập trường của Washington đối với những đòi hỏi chủ quyền hoàn toàn phi pháp của Bắc Kinh trên hầu hết diện tích Biển Đông.
Theo Washington, chiến dịch bắt nạt các nước nhỏ nhằm kiểm soát những nguồn tài nguyên tại Biển Đông cũng phi pháp. Hoa Kỳ khẳng định, thế giới sẽ không cho phép Bắc Kinh coi Biển Đông là đế chế hàng hải của mình.
Hoa Kỳ tìm cách giữ gìn hòa bình và ổn định, duy trì tự do hàng hải trên các vùng biển này phù hợp với luật pháp quốc tế để bảo vệ những lợi ích cho đồng minh và đối tác của Hoa Kỳ.
Giới chuyên gia cho rằng, dù hoa Kỳ có mạnh miệng hay mạnh tay với Trung Quốc đến đâu chăng nữa thì nội lực của Việt Nam vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam.
Nhà nghiên cứu Biển Đông Đinh Kim Phúc từng nhiều lần khẳng định với RFA rằng, từ năm 2007, việc quốc tế hóa, công khai hóa, phi nhạy cảm hóa hồ sơ biển Đông đã được Nhà nước Việt Nam thực hiện để đấu tranh trong vấn đề Biển Đông.
Nhưng vấn đề minh bạch hóa tư liệu Biển Đông thì hiện nay giới nghiên cứu trong và ngoài nước phải trông chờ.
Phải minh bạch thì các nhà nghiên cứu mới có đủ cơ sở dữ liệu để tranh biện lại tất cả những ai nói ngược lại lịch sử, nói ngược lại với công pháp quốc tế, nói ngược lại những vấn đề mà Luật biển LHQ 1982 đã quy định nghĩa vụ và quyền lợi của những nước có biển, có đảo cũng như các quốc gia không có đảo.
Trong cuộc điện đàm giữa Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh với Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien hôm 15 tháng Một vừa qua, phía Mỹ khẳng định ủng hộ một nước Việt Nam "mạnh, độc lập, thịnh vượng", đóng vai trò ngày càng quan trọng tại khu vực, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển tại khu vực và trên thế giới.
Giáo sư Carl Thayer đánh giá hình Biển Đông năm 2021 rằng, Trung Quốc vẫn tiếp tục có những hành động như thường lệ để khẳng định chủ quyền của mình và một số các quốc gia ven biển vẫn giữ thái độ im lặng.
Lực lượng Cảnh sát biển, Dân quân biển và đoàn tàu đánh cá của Trung Quốc vẫn tiếp tục duy trì sự hiện diện của họ tại các khu vực tranh chấp.
Quan chức Trung Quốc nói ‘thời Bắc Kinh trỗi dậy đã đến’
Quan chức an ninh hàng đầu Trung Quốc Trần Nhất Tân bình luận sự trỗi dậy của phương Đông và sự xuống dốc của phương Tây là xu thế. Ông cho rằng môi trường quốc tế đang có lợi cho Bắc Kinh.
Báo South China Morning Post (SCMP) ngày 15/1 cho biết ông Trần Nhất Tân (Chen Yi Xin), một quan chức an ninh hàng đầu của Trung Quốc, mới đây nói với các quan chức thi hành pháp luật nước này rằng thời kỳ dành cho sự trỗi dậy của Trung Quốc đã đến.
Ông Trần Nhất Tân hiện là tổng thư ký Ủy ban Chính trị pháp luật trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc – cơ quan giám sát toàn bộ các cơ quan thực thi pháp luật, gồm cả lực lượng cảnh sát nước này.
Bình luận trên được đưa ra đầu tuần này khi ông chủ trì một cuộc họp nghiên cứu bài phát biểu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi tuần trước liên quan tới những thay đổi địa chính trị trên toàn cầu.
Ông Trần Nhất Tân cho rằng trong lúc thế giới đã bước vào thời kỳ rối ren, môi trường quốc tế có lợi cho Trung Quốc.
"Sự trỗi dậy của Trung Quốc là một đại lượng biến thiên lớn (của thế giới hiện nay)… ‘Đông lên Tây xuống’ là xu thế. Những thay đổi của môi trường quốc tế có lợi cho chúng ta (Trung Quốc)" – ông Trần Nhất Tân phát biểu.
Quan chức Trung Quốc này nói thêm : "Việc nước Mỹ kiềm chế, gây sức ép với Trung Quốc là một sự uy hiếp lớn. Nhưng cuộc đối đầu của chúng ta với Mỹ vừa là một cuộc chạm trán ngắn, vừa là một cuộc chiến kéo dài".
Ông Trần Nhất Tân nói rằng Trung Quốc vẫn là "quốc gia đang phát triển lớn nhất thế giới" và hiện nay đã bước vào một "giai đoạn phát triển mới" mà sẽ đòi hỏi nước này phải ưu tiên "phát triển chất lượng cao".
Tuy nhiên, ông nói với các quan chức thi hành pháp luật rằng để đạt mục tiêu đó, họ không được lơ là trong vấn đề giữ an ninh. "An ninh là tiền đề của phát triển. Không có an ninh, chúng ta không thể đạt được bất kỳ thứ gì" – ông nhấn mạnh.
Phó giáo sư Alfred Wu tại Trường chính sách công Lý Quang Diệu (Singapore), bình luận bài phát biểu của ông Trần Nhất Tân giúp biết được Bắc Kinh tự tin ra sao về tình hình hiện nay cùng những lo ngại của họ và cách nhìn về phương Tây.
"Các lãnh đạo Trung Quốc thật sự tin rằng Trung Quốc có thể trở thành ‘đèn chiếu ánh sáng dẫn hướng’ cho thế giới" – ông Alfred Wu nói.
Trung Kiên (tổng hợp)
Nguồn : Thoibao.de, 20/01/2021
*********************
Hoa Kỳ tiếp tục mạnh miệng với Trung Quốc, Việt Nam lợi gì ?
Diễm Thi, RFA, 16/01/2021
Hoa Kỳ vừa ra lệnh hạn chế cấp visa đối với các quan chức thuộc Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc vì đã tham gia vào hoạt động xây lấp các đảo nhân tạo, quân sự hoá khu vực Biển Đông.
Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo hôm 30 tháng 10 năm 2020 tại Hà Nội. AFP
Theo thông cáo báo chí được Ngoại trưởng Michael Pompeo đưa ra hôm 14 tháng Một năm 2021, lệnh hạn chế này áp dụng cụ thể đối với các cá nhân thuộc quân đội Trung Quốc, các lãnh đạo thuộc các công ty nhà nước, quan chức thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc và Hải quân Trung Quốc chịu trách nhiệm hoặc đồng loã với việc xây dựng, mở rộng các đảo, quân sự hoá các tiền đồn ở Biển Đông, hoặc gây sức ép lên các quốc gia đòi chủ quyền ở khu vực trong việc cản trở họ trong hoạt động khai thác tài nguyên ở khu vực này.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ khẳng định Hoa Kỳ sẽ đứng cùng với các quốc gia có chủ quyền ở Biển Đông đang tìm kiếm việc bảo vệ chủ quyền và lợi ích của mình phù hợp với luật quốc tế.
Cùng ngày, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã thêm tên Tập đoàn Dầu khí Hải Dương Trung Quốc (CNOOC) vào danh sách đen kinh tế của Hoa Kỳ. Lý do vì CNOOC đã giúp chính phủ Bắc Kinh đe dọa các nước láng giềng ở Biển Đông.
Theo Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross, CNOOC có hành động ép Quân đội Giải phóng Nhân dân đe dọa các nước láng giềng và quân đội Trung Quốc tiếp tục hưởng lợi từ các chính sách hợp nhất dân sự - quân sự của chính phủ cho các mục đích xấu. CNOOC cũng nhiều lần quấy rối và đe dọa hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí ngoài khơi ở Biển Đông, với mục tiêu gây rủi ro chính trị cho các đối tác nước ngoài quan tâm, trong đó có Việt Nam.
Trước đó, hôm 17/12/2020, Hoa Kỳ đưa ra cảnh báo rằng tàu chiến của quân đội nước này sẽ "quyết liệt" hơn khi phải đáp trả những vi phạm pháp luật quốc tế của Trung Quốc trong tham vọng bành trướng tại Biển Đông.
Là một trong những nước bị Trung Quốc bắt nạt trên Biển Đông, Việt Nam hưởng lợi gì khi Hoa Kỳ mạnh tay, mạnh miệng với Trung Quốc ? Thạc sĩ Hoàng Việt, một nhà nghiên cứu Biển Đông cho rằng, Việt Nam có lợi chính là về mặt pháp lý khi Hoa Kỳ đồng quan điểm với Việt Nam và chỉ trích Trung Quốc. Ông nói :
"Nếu Mỹ thách thức Trung Quốc trên Biển Đông, đặc biệt là các hành động sai trái của Trung Quốc thì điều đó rất có lợi cho Việt Nam. Bởi vì Việt Nam và Trung Quốc là hai quốc gia đang tranh chấp trên Biển Đông, mà Trung Quốc thì vẫn phớt lờ những lẽ phải và luật pháp quốc tế để đưa ra những yêu sách theo cách của họ mà Việt Nam không làm gì được vì không đủ tiềm lực.
Đặc biệt khi Mỹ có những cuộc tuần tra vì tự do hàng hải nhằm thách thức tuyên bố chủ quyền quá đáng của Trung Quốc, gọi tắt là FONOP, vào khu vực Hoàng Sa hay Trường Sa. Những điều Việt Nam không thể làm được.
Tuy nhiên cũng phải đặt ra vấn đề là Việt Nam phải tính toán, là khi quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc căng thẳng thì Việt Nam cũng trong vòng xoáy đó. Trong cuộc chiến giữa hai kẻ mạnh thì cũng nguy hiểm cho Việt Nam vì Việt Nam thì yếu, như câu ‘trâu bò húc nhau ruồi muỗi chết’".
Tàu sân bay USS Ronald Reagan ở Biển Đông hôm 16/10/2019. AFP
Qua email trao đổi với RFA hôm 16 tháng Một năm 2021, Giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Úc nhận định rằng, các hành động của Bộ Ngoại giao và Bộ Thương mại Hoa Kỳ sẽ có tác động hạn chế hoặc ít ảnh hưởng đến Việt Nam. Ông giải thích :
"Các hành động của Bộ Ngoại giao và Bộ Thương mại Hoa Kỳ sẽ có tác động hạn chế hoặc ít ảnh hưởng đến Việt Nam. Việt Nam chỉ gián tiếp hưởng lợi từ các biện pháp trừng phạt này của Hoa Kỳ vì họ lên tiếng về các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông mà Việt Nam đã phản đối từ lâu. Nhưng các hành động của Hoa Kỳ sẽ không có tác động rõ ràng đến hành vi gây hấn của CNOOC hoặc Trung Quốc ở Biển Đông.
Cả Bộ Ngoại giao và Bộ Ngân khố Hoa Kỳ đều ra thông cáo báo chí chỉ trích mạnh mẽ Trung Quốc. Bộ Ngoại giao đã chỉ trích Trung Quốc về việc cải tạo, xây dựng, quân sự hóa và cưỡng chế quy mô lớn ở Biển Đông. Bộ Thương mại đã chỉ ra sự quấy rối và đe dọa của CNOOC đối với hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí ngoài khơi ở Biển Đông của các quốc gia ven biển.
Những hành động này phần lớn mang tính biểu tượng vì CNOOC không có sự hiện diện thương mại lớn ở Hoa Kỳ. Các hoạt động toàn cầu của CNOOC sẽ không bị ảnh hưởng theo bất kỳ cách nào vì lệnh cấm của Hoa Kỳ không áp dụng đối với hoạt động buôn bán hoặc liên doanh bên ngoài khu vực Biển Đông."
Thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao Mỹ mới đây cũng nhắc lại phán quyết của Tòa Trọng tài quốc tế vào tháng Bảy năm 2016, bác bỏ yêu sách đường đứt khúc chín đoạn mà Trung Quốc tự vẽ ra trên Biển Đông. Trước đó, hồi tháng Bảy năm 2020, Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Michael Pompeo đã ra tuyên bố về lập trường của Washington đối với những đòi hỏi chủ quyền hoàn toàn phi pháp của Bắc Kinh trên hầu hết diện tích Biển Đông.
Theo Washington, chiến dịch bắt nạt các nước nhỏ nhằm kiểm soát những nguồn tài nguyên tại Biển Đông cũng phi pháp. Hoa Kỳ khẳng định, thế giới sẽ không cho phép Bắc Kinh coi Biển Đông là đế chế hàng hải của mình. Hoa Kỳ tìm cách giữ gìn hòa bình và ổn định, duy trì tự do hàng hải trên các vùng biển này phù hợp với luật pháp quốc tế để bảo vệ những lợi ích cho đồng minh và đối tác của Hoa Kỳ.
Giới chuyên gia cho rằng, dù hoa Kỳ có mạnh miệng hay mạnh tay với Trung Quốc đến đâu chăng nữa thì nội lực của Việt Nam vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam.
Nhà nghiên cứu Biển Đông Đinh Kim Phúc từng nhiều lần khẳng định với RFA rằng, từ năm 2007, việc quốc tế hóa, công khai hóa, phi nhạy cảm hóa hồ sơ biển Đông đã được Nhà nước Việt Nam thực hiện để đấu tranh trong vấn đề Biển Đông. Nhưng vấn đề minh bạch hóa tư liệu Biển Đông thì hiện nay giới nghiên cứu trong và ngoài nước phải trông chờ. Phải minh bạch thì các nhà nghiên cứu mới có đủ cơ sở dữ liệu để tranh biện lại tất cả những ai nói ngược lại lịch sử, nói ngược lại với công pháp quốc tế, nói ngược lại những vấn đề mà Luật biển LHQ 1982 đã quy định nghĩa vụ và quyền lợi của những nước có biển, có đảo cũng như các quốc gia không có đảo.
Trong cuộc điện đàm giữa Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh với Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien hôm 15 tháng Một vừa qua, phía Mỹ khẳng định ủng hộ một nước Việt Nam "mạnh, độc lập, thịnh vượng", đóng vai trò ngày càng quan trọng tại khu vực, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển tại khu vực và trên thế giới.
Giáo sư Carl Thayer đánh giá hình Biển Đông năm 2021 rằng, Trung Quốc vẫn tiếp tục có những hành động như thường lệ để khẳng định chủ quyền của mình và một số các quốc gia ven biển vẫn giữ thái độ im lặng. Lực lượng Cảnh sát biển, Dân quân biển và đoàn tàu đánh cá của Trung Quốc vẫn tiếp tục duy trì sự hiện diện của họ tại các khu vực tranh chấp.
Diễm Thi
Nguồn : RFA, 16/01/2021
Hoa Kỳ hạn chế cấp visa cho các quan chức Trung Quốc tham gia quân sự hóa Biển Đông
RFA, 14/01/2021
Hoa Kỳ hôm 14/1 vừa ra lệnh hạn chế cấp visa đối với các quan chức thuộc quân đội giải phóng nhân dân Trung Hoa vì đã tham gia vào hoạt động xây lấp các đảo nhân tạo, quân sự hóa khu vực Biển Đông.
Tàu nạo vét của Trung Quốc ở Đá Vành Khăn thuộc Trường Sa ở Biển Đông. Hình chụp từ máy bay tuần tra của Mỹ hôm 21/5/2015 - Reuters
Thông cáo báo chí của Ngoại trưởng Mike Pompeo cho biết lệnh hạn chế này áp dụng cụ thể đối với các cá nhân thuộc quân đội Trung Quốc, các lãnh đạo thuộc các công ty nhà nước, quan chức thuộc Đảng cộng sản Trung Quốc và Hải quân Trung Quốc chịu trách nhiệm hoặc đồng loã với việc xây dựng, mở rộng các đảo, quân sự hóa các tiền đồn ở Biển Đông, hoặc gây sức ép lên các quốc gia đòi chủ quyền ở khu vực trong việc cản trở họ trong hoạt động khai thác tài nguyên ở khu vực này.
Thông cáo viết : "Bắc Kinh tiếp tục gửi các hạm đội tàu cá, các tàu khảo sát được tàu của quân đội hộ tống đến hoạt động ở các vùng nước do các quốc gia Đông Nam Á có chủ quyền, quấy nhiễu hoạt động dầu khí của các quốc gia này trong khu vực, nơi Trung Quốc đã thất bạ trong việc đưa ra đòi hỏi về chủ quyền trên biển một cách hợp pháp và thống nhất".
Thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ cũng nhắc lại phán quyết của Tòa Trọng tài quốc tế (PCA) vào tháng 7/2016, bác bỏ yêu sách đường đứt khúc 9 đoạn mà Trung Quốc tự vẽ ra trên biển.
Vào/07/ngoái, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ lần đầu tiên chính thức đưa ra lập trường của mình về đòi hỏi của Trung Quốc ở Biển Đông. Theo đó, Hoa Kỳ đã bác bỏ đòi hỏi này và ủng hộ phán quyết của tòa PCA.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ khẳng định Hoa Kỳ sẽ đứng cùng với các quốc gia có chủ quyền ở Biển Đông đang tìm kiếm việc bảo vệ chủ quyền và lợi ích của mình phù hợp với luật quốc tế.
"Chúng tôi sẽ tiếp tục hành động cho đến khi chúng tôi thấy là Bắc Kinh dừng hành động lấn lướt ở Biển Đông", thông cáo viết.
*********************
Bộ Thương mại Mỹ đưa CNOOC vào danh sách đen kinh tế
RFA, 14/01/2021
Bộ Thương mại Hoa Kỳ hôm thứ Năm cho biết họ đã thêm Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNOOC) vào danh sách đen kinh tế của Hoa Kỳ. Lý do vì CNOOC đã giúp Trung Quốc đe dọa các nước láng giềng ở Biển Đông. Reuters đưa tin hôm 14/1/2021.
Trụ sở của Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) ở Bắc Kinh ngày 29/7/2016 - AFP
Tuần trước, Bộ Tài chính Mỹ đã tuyên bố sẽ thêm CNOOC vào danh sách trừng phạt, nhằm phong tỏa tài sản của tập đoàn này và cấm họ làm ăn với các công ty Mỹ.
Reuters dẫn lời Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross rằng : "Các hành động liều lĩnh và hiếu chiến của Trung Quốc ở Biển Đông và việc họ hung hăng thúc đẩy việc giành lấy tài sản trí tuệ và công nghệ nhạy cảm cho các nỗ lực quân sự hóa của mình là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Mỹ và an ninh của cộng đồng quốc tế".
Theo ông Wilbur Ross, CNOOC có hành động ép Quân đội Giải phóng Nhân dân đe dọa các nước láng giềng và quân đội Trung Quốc tiếp tục hưởng lợi từ các chính sách hợp nhất dân sự - quân sự của chính phủ cho các mục đích xấu. CNOOC cũng nhiều lần quấy rối và đe dọa hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí ngoài khơi ở Biển Đông, với mục tiêu gây rủi ro chính trị cho các đối tác nước ngoài quan tâm, trong đó có Việt Nam.
Bộ Thương mại Hoa Kỳ cũng lên tiếng về việc Trung Quốc xây dựng các đảo nhân tạo từ năm 2013, tạo điều kiện cho Đảng cộng sản Trung Quốc quân sự hóa các tiền đồn đang tranh chấp ở Biển Đông để làm suy yếu quyền chủ quyền của các đối tác của Hoa Kỳ trong khu vực.
Bộ Thương Mại Mỹ cũng đưa một công ty Trung Quốc khác là Skyrizon vào danh sách người dùng quân sự đầu cuối (MEU) do có khả năng phát triển, sản xuất, bảo trì các thiết bị quân sự như động cơ máy bay quân sự.
Bộ trưởng Thương mại Mỹ cho rằng, đây là một công ty thuộc sở hữu nhà nước của Trung Quốc, nỗ lực mua lại và tập trung hóa các công nghệ quân sự nước ngoài gây ra mối đe dọa đáng kể đối với an ninh quốc gia và lợi ích chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ.
Như vậy, tính tới thời điểm hiện tại, tổng cộng đã có 35 công ty của Trung Quốc bị Mỹ xác định là công ty của quân đội hoặc có liên quan quân đội Trung Quốc.
CNOOC và đại diện pháp lý của Skyrizon chưa bình luận gì về việc này.
Báo mạng Asia Times vào ngày 4 tháng 12 đăng bài viết của tác giả David Hutt nói về tình thế của Việt Nam trong mối quan hệ Mỹ – Trung hiện nay với tựa đề "Mỹ, Trung cạnh tranh đặt Việt Nam vào thế khó xử". Trong bài viết này, ông David Hutt đề cập đến chính sách đối ngoại của Việt Nam hiện nay được khẳng định là ‘duy trì hiện trạng’.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp đón Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Hà nội hôm 12/11/2017
Điều đó khiến cả Mỹ và Trung Quốc phải cạnh tranh để giành được ảnh hưởng với Việt Nam, và để các tranh chấp được giải quyết thông qua các cuộc đàm phán có lợi cho cả đôi bên.
Câu hỏi được đặt ra là liệu việc duy trì hiện trạng như vậy có lợi cho Việt Nam hay không trong khi Trung Quốc ngày càng hung hăng và quyết đoán hơn trong việc ép Việt Nam ngừng thăm dò dầu khí ở các khu vực tranh chấp.
Hồi tháng 3 năm 2018, PetroVietnam yêu cầu công ty Repsol của Tây Ban Nha ngưng dự án khai thác dầu ở lô 07/03 thuộc mỏ Cá Rồng Đỏ, ngoài khơi Vũng Tàu của Việt Nam.
Trước đó gần một năm, tháng 7 năm 2017, Việt Nam cũng đã yêu cầu Repsol phải ngưng khai thác ở lô 136/03, khi Repsol xác nhận đã tìm thấy một mỏ khí đốt quan trọng.
Cả hai lô dầu khí này được cho là nằm gần hoặc trong đường đứt khúc 9 đoạn mà Trung Quốc vẽ ra trên Biển Đông để đòi chủ quyền dù năm 2016, tòa Trọng tài Quốc tế đã bác bỏ tính hợp lệ của đường đứt khúc này.
Thạc sĩ Hoàng Việt, một thành viên của Quỹ Nghiên Cứu Biển Đông, cho rằng Việt Nam hiện đang ở một thế vừa có cơ hội vừa có thách thức vì cả Trung Quốc và Hoa Kỳ đều cần Việt Nam.
Nếu chính quyền Việt Nam giỏi điều hành thì sẽ biến nó thành cơ hội, còn không thì cơ hội sẽ thành thách thức. Ông giải thích :
"Trung Quốc luôn luôn muốn Việt Nam trở thành chư hầu của Trung Quốc (theo nghĩa hiện đại). Việt Nam có đường biên giới trên bộ sát với Trung Quốc, và Việt Nam là cửa ngõ để Trung Quốc xuống ASEAN.
Còn về Hoa Kỳ, Hoa Kỳ hiện đang thực hiện chính sách đặt Trung Quốc là một nhân vậy nguy hiểm.
Chính vì vậy Hoa Kỳ cần có các đối tác khác và Việt Nam là một đối tác mà Hoa Kỳ đang nhắm tới, bởi vì thứ nhất là Việt Nam nằm sát cạnh Trung Quốc.
Nếu Việt Nam độc lập được sẽ giúp rất nhiều trong việc chặn ảnh hưởng của Trung Quốc xuống khu vực dưới ; thứ hai là Việt Nam, một nước ASEAN có lịch sử, truyền thống hàng ngàn năm chống Trung Quốc. Chính vì vậy nên Hoa Kỳ rất muốn tranh thủ Việt Nam".
Theo Luật sư Vũ Đức Khanh từ Canada, thì Trung Quốc là một cường quốc đang lên và chắc chắn Trung Quốc sẽ khẳng định vị thế của mình không những trong khu vực mà còn trên toàn thế giới, còn Hoa Kỳ không phải là một cường quốc đang xuống mà Hoa Kỳ vẫn là cường quốc số 1 thế giới từ sau chiến tranh lạnh.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình duyệt đội hình trong lễ duyệt binh năm 2017
Tuy nhiên từ thế kỷ trước, Hoa Kỳ đã nhận thấy Trung Quốc sẽ là đối thủ cạnh tranh chiến lược ‘một mất một còn’, cho nên dưới thời Tổng thống Obama đã có chiến lược ‘Chuyển trục về Châu Á’ để tái cấu trúc mô hình hợp tác và phát triển giữa Hoa Kỳ và các nước trong khu vực.
Vì thế Việt Nam là một nước quan trọng và cần thiết trong chiến lược của Mỹ.
Với quan hệ Mỹ – Trung hiện nay, Việt Nam cần phải thay đổi bằng cách phải liên kết với Mỹ mạnh mẽ hơn. Ông nói :
"Việt Nam không thể di dời khỏi đường biên giới với Trung Quốc nên Việt Nam phải có chính sách hòa hoãn với Trung Quốc nhưng phải liên kết với thế giới bên ngoài, quan trọng là Hoa Kỳ.
Muốn vậy thì Việt Nam phải xây dựng được nội lực. Muốn vậy Việt Nam phải có sự đoàn kết, mà muốn có đoàn kết thì Việt Nam phải có tự do, dân chủ.
Tôi tin chắc rằng Đảng cộng sản đang có những bước chuẩn bị cho tiến trình tự do, dân chủ hóa Việt Nam".
Việt Nam chọn Mỹ hay Trung Quốc ?
Bài viết của tác giả David Hutt cũng đề cập đến một câu nói ở Việt Nam lâu nay về việc chọn lựa giữa Mỹ và Trung Quốc của nhà cầm quyền Việt Nam : "Đi với Trung Quốc thì mất nước ; đi với Mỹ thì mất đảng".
Luật sư Vũ Đức Khanh phân tích :
"Việt Nam đi với Trung Quốc thì không mất đảng nhưng chắc chắn là sẽ mất nước. Việt Nam đi với Mỹ không nhất thiết sẽ mất đảng nhưng lại có cái lợi là Việt Nam sẽ bảo vệ được chủ quyền, sự toàn vẹn lãnh thổ cũng như tính độc lập của mình".
Từ nhiều năm qua, chính sách đối ngoại của đảng cộng sản Việt Nam là "đu dây" giữa Mỹ và Trung Quốc. Trong tình hình hiện nay, liệu chính sách đó có còn phù hợp ?
Thạc sĩ Hoàng Việt nhận định chuyện ‘đu dây’ là bình thường vì quốc gia nào cũng phải tìm cách cân bằng quyền lợi hết. Ông nói rõ hơn về trường hợp Việt Nam :
"Thực ra thì quốc gia nào cũng ‘đu dây’ chứ không riêng gì Việt Nam. Hoa Kỳ cũng vậy. Hoa Kỳ một mặt chống Trung Quốc nhưng một mặt vẫn hợp tác chứ không đặt vào thế đối đầu với Trung Quốc.
Quan điểm của Hoa Kỳ cũng đưa ra và hiểu được Việt Nam chỗ đó. Hoa Kỳ cho rằng Việt Nam không cần phải chọn Trung Quốc hay Hoa Kỳ mà là chọn như thế nào để tất cả cùng hài hòa để mà phát triển".
Hôm 24 tháng 11 năm 2019, tờ Hoàn Cầu Thời Báo đăng một bài viết tố cáo Việt Nam liên kết với Mỹ để chống Trung Quốc, với tựa đề "US can’t use energy cooperation with Vietnam to further its regional interests" (Tạm dịch : Hoa Kỳ không thể sử dụng hợp tác năng lượng với Việt Nam để tăng cường các lợi ích trong khu vực).
Bài viết cho rằng, Hoa Kỳ đã sử dụng việc tăng cường hợp tác với Hà Nội về năng lượng như một vỏ bọc để thúc đẩy Hà Nội tiến những bước lớn hơn trong cuộc đối đầu với Trung Quốc trên biển, trong khi Việt Nam trông chờ Hoa Kỳ một sự đảm bảo cho những lợi ích kinh tế to lớn.
Bài báo dẫn lời đe dọa của Chủ tịch Tập Cận Bình rằng, Trung Quốc sẵn sàng đàm phán cho các dự án chung với các nước khác nhưng sẽ không tha thứ cho bất kỳ tổn hại nào đối với chủ quyền của Trung Quốc.
Tại buổi điều trần trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ vào ngày 12 tháng 2 năm 2019, Chỉ huy Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương – Ấn Độ Dương, Đô đốc Philip Davidson nói rằng Việt Nam nổi lên như là một đối tác chính trong việc thúc đẩy trật tự quốc tế dựa trên luật lệ và an ninh ở khu vực Thái Bình Dương – Ấn Độ Dương.
Lúc đó, Tiến sĩ Phạm Chí Dũng nói với RFA rằng, "Nếu như Việt Nam có căn cứ quân sự của Mỹ thì Việt Nam sẽ có thể trở thành một đối tác quân sự nằm trong chiến lược liên minh về quân sự và lúc đó Trung Quốc sẽ không thể làm gì được Việt Nam".
Cuộc chiến công hàm và dự đoán tình hình Biển Đông 2021
Bản công hàm ngày 1/6/2020 phản đối yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông
Trong năm qua, một vài quốc gia ASEAN và một số quốc gia phương Tây đã gửi công hàm lên Liên Hiệp Quốc (Liên Hiệp Quốc) phản đối đường lưỡi bò phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông. Điều này được cho là giúp Việt Nam tự tin hơn trong cuộc chiến pháp lý của mình dù sau mỗi đệ trình hay công hàm được gửi đi thì Trung Quốc lại ra công hàm phản đối.
Nhà nghiên cứu Biển Đông Đinh Kim Phúc nhận định rằng, việc hàng loạt các nước mở ra cuộc chiến công hàm phủ nhận đường lưỡi bò của Trung Quốc và tố cáo những hành động của Trung Quốc trên Biển Đông đã làm cho Việt Nam tự tin hơn trong cuộc chiến pháp lý của mình.
Nhưng ông Đinh Kim Phúc nhấn mạnh rằng, cuộc chiến công hàm không giải quyết được vấn đề Biển Đông mà đây là vấn đề chiến lược toàn cầu. Chỉ khi nào mà Trung Quốc không còn đủ sức để cạnh tranh với Mỹ và các nước phương Tây nữa thì lúc đó tình hình Biển Đông với có thể yên ắng. Ông đánh giá tình hình Biển Đông trong năm qua :
"Xét về tổng thể tình hình Biển Đông năm 2020 thì Trung Quốc vẫn kiên quyết phủ nhận phán quyết của tòa trọng tài và họ ngày càng hung hãn hơn ở Biển Đông. Họ tập trận rồi đưa tàu khảo sát, kể cả tàu cảnh sát biển, tàu tuần duyên…đi sâu vào các khu khai thác dầu khí của Việt Nam, ví dụ như lô 06.1.
Phải nói rằng ai cũng nghĩ trong nhiệm kỳ của Tổng thống Mỹ vừa qua đã gây sức ép cho Trung Quốc góp phần làm cho Trung Quốc từ bỏ tham vọng trên Biển Đông. Nhận định như thế là sai.
Bản thân tôi nhận thấy việc Mỹ đưa tàu chiến đi qua eo biển Bashi rồi vào Biển Đông rồi diễn tập …thì cũng chỉ là thực hiện điều 17 của UNCLOS. Tức là thực hiện quyền tự do hàng hải chứ chưa bao giờ các lực lượng vũ trang của hải quân Mỹ áp sát vào khu 12 hải lý hoặc 500 mét của các đảo mà Trung Quốc chiếm đóng".
Hôm 1/6/2020 Mỹ gửi một công hàm lên Liên Hiệp Quốc bác bỏ yêu sách của Trung Quốc tại Biển Đông với lý do yêu sách của Bắc Kinh không phù hợp với luật pháp quốc tế được phản ánh trong Công ước về Luật Biển năm 1982.
Mỹ cũng cho rằng các yêu sách về quyền lợi rộng lớn của Trung Quốc trên Biển Đông là nhằm cản trở quyền và tự do hàng hải của Mỹ và tất cả các nước khác.
Úc hôm 23/7/2020 cũng gửi công hàm lên Liên Hiệp Quốc bác bỏ bất kỳ yêu sách nào của Trung Quốc trái với Công ước Liên Hiệp Quốc về luật biển năm 1982 và thể hiện lập trường ủng hộ Mỹ.
Gần đây nhất là hôm 16/9/2020, Pháp, Đức và Anh đệ trình lên Liên Hiệp Quốc một công hàm chung bác bỏ "các quyền lịch sử" của Trung Quốc ở Biển Đông, lập luận rằng những quyền này không phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982. Công hàm chung này cũng đề cập đến hàng loạt công hàm Trung Quốc đã gửi cho Liên Hiệp Quốc trước đó.
Ngày 22 tháng 9 năm 2020, Tổng thống Rodrigo Duterte phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc. Ông Duterte khẳng định "cam kết của Philippines ở Biển Đông phù hợp với UNCLOS và Phán quyết của Tòa Trọng tài năm 2016". Duterte tuyên bố phán quyết của tòa là một phần của luật pháp quốc tế và Phillipines kiên quyết từ chối những nỗ lực nhằm phá bỏ việc tuân thủ phán quyết này.
Tóm lại, khi Tòa án quốc tế đã ra phán quyết bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông vào năm 2016 thì hầu hết các quốc gia trong vùng tranh chấp đều công nhận hoặc giữ im lặng. Nhưng vào năm 2020, do hành vi của Trung Quốc trong bốn năm qua đã tạo cho các quốc gia khác đồng loạt lên tiếng bày tỏ quan điểm rõ rệt ủng hộ Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển và Trung Quốc đã bị cô lập về mặt ngoại giao".
Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp thì gọi việc các quốc gia phương Tây lên tiếng là một bước ngoặc, bởi trước đây họ không nói gì cả, họ chỉ nói là phải tôn trọng luật pháp.
Dù tất cả những công hàm cũng chỉ dựa trên công ước quốc tế về luật biển chứ không dựa trên một cái gì khác, nhưng điều này rất có lợi cho các nước Đông Nam Á.
Vào lúc 11 giờ trưa ngày 12/7/2016, Tòa Trọng tài Thường trực tại The Hague ra phán quyết bác bỏ yêu sách chủ quyền và đường chín đoạn của Trung Quốc trên Biển Đông do Philippines đứng đơn kiện
Tháng 7 năm 2016 Philippines được tòa quốc tế đưa ra phán quyết bác bỏ chủ quyền của Trung Quốc theo đường lưỡi bò. Năm nay Mỹ và các nước tái khẳng định điều đó. Ông Hà Hoàng Hợp phân tích thêm :
"Nói đến ASEAN là mình chỉ nói đến ba nước (Việt Nam, Philippines, Malaysia) chứ những nước khác họ sợ Trung Quốc. Họ có quyền lợi về kinh tế, văn hóa, lịch sử hoặc sắc tộc liên quan đến Trung Quốc. Họ sợ Trung Quốc nên họ đưa ra cái luận điểm là không theo bên nào, không đứng về phía bên nào cả. Vừa chiều lòng được Trung Quốc vừa chiều lòng Mỹ.
Hơn nữa, chính quyền Mỹ dưới thời ông Donald Trump có những hành động và chính sách rất rõ ràng với Trung Quốc thì có những nước nể sợ Trung Quốc bắt đầu có những hành động phê phán chính quyền của Donald Trump. Đấy là sự thật !".
Theo ông Đinh Kim Phúc, một số nhà lãnh đạo cao cấp của Việt Nam từng nhấn mạnh Việt Nam không từ bỏ vấn đề pháp lý, tức là sẽ đưa Trung Quốc ra các cơ quan tòa án quốc tế. Nhưng câu hỏi đặt ra là liệu Việt Nam chọn bước đi nào trong vấn đề đấu tranh với Trung Quốc trên thực địa khi nguyên thủ Việt Nam vẫn khẳng định tình hữu nghị Việt Trung là dòng chảy chính trong mối quan hệ hai nước ?
Nếu năm tới Việt Nam đưa Trung Quốc ra tòa án quốc tế thì Việt Nam sẽ chọn nội dung gì, kiện tòa nào và có chắc thắng hay không vì tất cả những vấn đề trong mối quan hệ Việt Trung chưa được giải mã.
"Hồ sơ Biển Đông đã được Quốc tế hóa ; Công khai hóa ; Phi nhạy cảm hóa. Bây giờ phải Minh bạch hóa nữa thì mới đánh giá được trận chiến này sẽ tiếp diễn như thế nào" – ông Đinh Kim Phúc kết luận.
Trung Kiên (tổng hợp)
Nguồn : Thoibao.de, 22/12/2020
Thu Hằng, RFI, 04/12/2020
Mối quan hệ Mỹ-Trung sẽ còn tiếp tục căng thẳng. Người đứng đầu cơ quan tình báo Mỹ cảnh báo Trung Quốc là "mối đe dọa lớn nhất cho nền dân chủ và tự do trên thế giới kể từ Thế Chiến II". Trong khi đó, cơ quan ngôn luận chính thức của Trung Quốc cho rằng sẽ "không thể khôi phục được" nhiều thiệt hại trong mối quan hệ Trung-Mỹ.
Trong mục Ý kiến trên báo The Wall Street Journal ngày 03/12, ông John Ratcliffe, giám đốc tình báo quốc gia Mỹ lên án việc Bắc Kinh đánh cắp bí mật kinh doanh và công nghệ quốc phòng của Mỹ. Ông cho rằng Trung Quốc hiện là mối đe dọa lớn nhất cho Hoa Kỳ. Để minh họa cho điều đó, ông thuật lại các hoạt động thường xuyên của điệp viên Trung Quốc sử dụng sức ép kinh tế để gây ảnh hưởng hoặc thỏa hiệp với các nhà lập pháp Hoa Kỳ.
Theo AFP, trong buổi họp báo ngày 04/12, bà Hoa Xuân Oánh, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc, đã bác bỏ những cáo buộc mà bà xem là "gian dối và tin đồn nhằm hạ uy tín Trung Quốc". Ngoài ra, vẫn theo bà Hoa Xuân Oánh, Trung Quốc "hy vọng các nhà lãnh đạo Mỹ cuối cùng sẽ tôn trọng thực tế và ngừng tuyên truyền virus chính trị và những lời giả dối được dàn dựng".
Cáo buộc của người đứng đầu ngành tình báo Mỹ được đưa ra vào lúc Washington gia tăng sức ép với Bắc Kinh, với biện pháp gần đây nhất là trừng phạt nhiều công ty Trung Quốc và hạn chế việc cấp thị thực đối với đảng viên Đảng cộng sản Trung Quốc.
Trước loạt biện pháp cứng rắn của Mỹ, China Daily, cơ quan ngôn luận tiếng Anh của chính phủ Trung Quốc, được Reuters trích dẫn ngày 04/12, cảnh báo nhiều thiệt hại trong mối quan hệ Mỹ-Trung sẽ "không thể khôi phục được", cho dù tổng thống tân cử Mỹ Joe Biden tỏ thiện chí giảm bớt căng thẳng, bởi vì, theo tờ báo này, mối quan hệ song phương hiện đang trên "đà nguy hiểm".
Thu Hằng
Nguồn : RFI, 04/12/2020
***********************
Trọng Thành, RFI, 04/12/2020
Tổng tham mưu trưởng quân đội Mỹ khẳng định Hoa Kỳ cần gia tăng gấp bội lực lượng Hải Quân tại Tây Thái Bình Dương, từ đây đến năm 2045, để ngăn chặn tham vọng của Trung Quốc kiểm soát vùng biển này. Quân đội Mỹ cũng cần triển khai một số lực lượng "trên bộ" tại Philippines, Việt Nam và Úc.
Trên một diễn đàn về quân sự hôm qua, 03/12/2020, tổng tham mưu trưởng quân đội Mỹ Mark Milley cho biết, Lầu Năm Góc sẽ phải nâng số tàu chiến hiện nay, từ 300 lên 500, trước năm 2045, và một phần tư trong số tàu chiến đó sẽ được tự động hóa. Quân đội Mỹ cũng phải được trang bị thêm 90 tàu ngầm. Danh sách các phương tiện cần bổ sung sẽ không bao gồm các hàng không mẫu hạm, mục tiêu dễ tấn công của các tên lửa tầm xa Trung Quốc.
Trong số các đề xuất của tổng tham mưu trưởng quân đội Mỹ, có dự kiến bố trí nhiều đơn vị tại các quốc gia đồng minh và đối tác của Hoa Kỳ, như Philippines, Việt Nam và Úc. Các đơn vị trên bộ tại các quốc gia này sẽ được trang bị các bệ phóng hỏa tiễn tầm xa, để đối phó với tàu chiến Trung Quốc.
Tổng tham mưu trưởng quân đội Mỹ khẳng định : việc gia tăng lực lượng Mỹ ở Tây Thái Bình Dương không nhằm gây chiến tranh với Trung Quốc, mà là để bảo đảm Bắc Kinh không dám phát động chiến tranh. Theo tướng Mark Milley, một hạm đội hiện đại như trên là "phương tiện răn đe hiệu quả nhất".
Nhìn chung, trong cuộc đối đầu với Trung Quốc, tổng tham mưu trưởng Mỹ nhấn mạnh đến cuộc cạnh tranh về công nghệ đỉnh cao để giữ ưu thế. Vũ khí tự động hóa sẽ trở thành phổ biến trong từ10 đến 15 năm tới và Trung Quốc hiện đang nhanh chóng phát triển lĩnh vực này. Theo ông Mark Milley, với các công nghệ cao, quân đội Mỹ có thể triển khai ở nước ngoài, với số lượng ít hơn, nhưng được trang bị tốt hơn. Trí tuệ nhân tạo, người máy, các vũ khí chính sách, vũ khí siêu thanh… sẽ là những nhân tố tạo ra "thay đổi triệt để" trên chiến trường.
Theo AFP, tướng Mark Milley được dự báo là sẽ tiếp tục tại vị, cho dù ông Donald Trump rời Nhà Trắng. Quan điểm của tổng tham mưu trưởng quân đội Mỹ là cần giảm số lượng quân nhân Mỹ đồn trú thường trực tại một số quốc gia. Tướng Mark Milley khẳng định "các đơn vị nhỏ hơn, cơ động hơn, rất khó định vị, sẽ là yếu tố quyết định trong lĩnh vực quân sự tương lai".
Trọng Thành
Nguồn : RFI, 04/11/2020
Cuộc khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) cho thấy 54% người Mỹ xem Trung Quốc là quốc gia đặt ra thách thức lớn nhất đối với Hoa Kỳ (Nga đứng thứ hai với tỷ lệ 22%).
Ảnh chụp màn hình phần giới thiệu về khảo sát với công chúng Mỹ trong báo cáo "Định hình tương lai chính sách của Mỹ với Trung Quốc" của Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS)
Đây là kết quả cuộc khảo sát của CSIS có trụ sở ở thủ đô Washington được công bố ngày 13/10 trong bản báo cáo có tựa đề "Định hình tương lai chính sách của Mỹ với Trung Quốc".
Cuộc khảo sát được thực hiện hồi tháng 08 với 1.000 người thuộc công chúng Mỹ và 440 chuyên gia về an ninh quốc gia và các lĩnh vực khác từ các doanh nghiệp, cộng đồng học thuật, nhân quyền và an ninh tại Châu Á, Châu Âu và Mỹ.
Khảo sát cho biết 84% tức khoảng 4/5 các chuyên gia về an ninh quốc gia và các lĩnh vực khác ở Châu Á, Châu Âu và Mỹ tin rằng hiện tại Mỹ có thể chiến thắng một cuộc chiến với Trung Quốc ở Tây Thái Bình Dương.
Tuy nhiên, khi được hỏi ai sẽ dẫn đầu trong một thập niên nữa thì chỉ còn 56% các chuyên gia về an ninh quốc gia và các lĩnh vực khác ở Châu Á, Châu Âu và Mỹ tin rằng Hoa Kỳ thắng thế trong mười năm nữa. Bởi Trung Quốc đã và đang mở rộng nhanh chóng quy mô của lực lượng vũ trang, mặc dù Mỹ vẫn vượt xa hầu hết ở nhiều lĩnh vực.
Khảo sát cũng cho biết người nhiều người Châu Á tin vào sự chiến thắng của quân đội Hoa Kỳ trước Trung Quốc nếu có bất kỳ cuộc xung đột nào hơn người Châu Âu nhưng hầu hết đều nhìn nhận cho rằng ít có nguy cơ xảy ra xung đột vũ trang.
Về chính sách kinh tế của Mỹ với Trung Quốc, nhiều người khuyến nghị nên giao thương có chọn lọc với Trung Quốc và không nên theo chiến lược "tách rời" kinh tế của chính quyền Trump.
Hơn 2/3 chuyên gia ở Hoa Kỳ, Châu Á và Châu Âu ủng hộ việc cấm Huawei và các công ty Trung Quốc khác khỏi thị trường 5G, nhưng cũng có một số quan tâm việc tiếp tục buôn bán các linh kiện viễn thông với Trung Quốc
Kết quả cuộc khảo sát cho thấy 71% các chuyên gia Mỹ và 42% công dân Mỹ tin rằng việc chính quyền Trump dựa vào các việc đưa ra các đe dọa, thuế quan và các công cụ khác để đáp trả các chính sách kinh tế của Trung Quốc đã làm tổn hại đến lợi ích kinh tế của Mỹ, mà không đem đến thay đổi tích cực ở Trung Quốc.
Khi được hỏi cách tốt nhất để chống lại Trung Quốc như một mối đe dọa an ninh quốc gia, 4/5 các chuyên gia Mỹ, 3/4 chuyên gia nước ngoài và 45% công chúng Mỹ cho biết, họ tin rằng hợp tác với các quốc gia cùng chí hướng là cách tiếp cận tốt nhất.
Điều này trái ngược với việc Tổng thống Mỹ Donald Trump không tin tưởng vào chủ nghĩa đa phương và ưu tiên các chính sách "Nước Mỹ trên hết".
Cũng theo khảo sát này, 61% các chuyên gia, các nhà lãnh đạo tư tưởng ở Châu Á và Châu Âu nói rằng Joe Biden sẽ có vị thế tốt hơn trong việc đối phó với Trung Quốc.
Đặc biệt, cuộc khảo sát cũng cho thấy sự ủng hộ tương đối mạnh mẽ của công chúng Mỹ đối với việc bảo vệ các đối tác của Washington trong khu vực, gồm Đài Loan, trước mối đe dọa từ Trung Quốc. Trung Quốc xem Đài Loan là một phần lãnh thổ của họ và gần đây tăng cường các hoạt động quân sự gần hòn đảo này.
Bonnie Glaser, Giám đốc Dự án sức mạnh Trung Quốc tại CSIS, cho biết "ngày càng có nhiều lo ngại tại Mỹ về Trung Quốc và những thách thức từ Trung Quốc", trong khi sự ủng hộ của công chúng Mỹ dành cho Đài Loan ngày càng tăng.
Bà Bonnie Glaser, Giám đốc Dự án sức mạnh Trung Quốc tại CSIS
Giới chức Hoa Kỳ đã từng nhiều lần tố cáo Trung Quốc là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của siêu cường thế giới này.
Mới đây, nhân dịp công bố bản báo cáo của Bộ An ninh Nội địa, quyền Bộ trưởng Mỹ Chad Wolf có cuộc trả lời phỏng vấn kênh CBS News hôm 05/10/2020. Ông nhấn mạnh là đối với an ninh nội địa của người Mỹ, Trung Quốc là "mối đe dọa chiến lược quan trọng nhất về dài hạn", "lối sống Mỹ thực sự bị Trung Quốc đe dọa".
Trong hiện tại, gián điệp mạng và tấn công tin học là các hiểm họa đáng lo nhất, cùng với nạn hàng y tế giả mạo. Riêng trong đợt dịch Covid-19, đã có hơn 1 triệu bộ xét nghiệm Covid do Trung Quốc sản xuất bị cơ quan chức năng Hoa Kỳ cấm sử dụng, 75.000 khẩu trang giả bị tịch thu. Nhưng điều nghiêm trọng hơn, theo Bộ An ninh Nội địa Mỹ, là Bắc Kinh lợi dụng tình trạng khan hiếm hàng y tế để gây áp lực buộc chính phủ Mỹ phải đưa ra các chính sách có lợi cho Trung Quốc.
Đô đốc Philip Davidson, Chỉ huy Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Mỹ, hồi tháng 9 cáo buộc Trung Quốc tìm cách làm suy yếu trật tự quốc tế và coi Bắc Kinh là "mối đe dọa chiến lược".
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng trong 09 vừa qua đã tuyên bố không phải Nga mà Trung Quốc mới là thế lực nước ngoài gây ra mối đe dọa lớn nhất đối với Mỹ. Ông Pompeo cho biết ưu tiên lớn nhất của chính quyền Trump là giúp người Mỹ hiểu mối đe dọa Trung Quốc gây ra đối với an ninh quốc gia và kinh tế Mỹ.
Ông Pompeo nhấn mạnh : "Trung Quốc đang xây dựng quân đội của họ, xâm nhập vào Mỹ theo những cách mà Nga không làm trước đây. Sức mạnh kinh tế của họ đã được sử dụng thông qua các doanh nghiệp nhà nước và trợ cấp cho các công ty để phá hủy hàng chục nghìn việc làm trên khắp nước Mỹ, đó là hành vi không thể chấp nhận được".
Ngoại trưởng Mỹ nói thêm : "Tổng thống Trump sẽ không cho phép điều này tiếp tục xảy ra… Chúng ta hiện đang hứng chịu hậu quả nặng nề từ virus Vũ Hán, thứ mà lẽ ra Trung Quốc đã có cơ hội làm chậm lại, ngăn chặn nó hoặc cho thế giới biết điều gì đang diễn ra… Thay vì tiết lộ đầy đủ thông tin cho chúng ta, họ lại che đậy. Điều này khiến hàng nghìn người thiệt mạng cùng việc tổn thất hàng tỷ USD tại Mỹ và trên toàn thế giới. Tổng thống Trump vẫn đang nỗ lực đảm bảo chuyện này sẽ không bao giờ lặp lại tại Mỹ".
Quyền Bộ trưởng Bộ An ninh Nội địa Mỹ Chad Wolf
Hồi tháng 7, Giám đốc Cục Điều tra Liên bang (FBI) Christopher Wray gọi Trung Quốc là mối đe dọa lớn nhất của Mỹ, cho rằng Bắc Kinh đang tìm cách vượt Mỹ để trở thành siêu cường duy nhất trên thế giới bằng một chiến dịch "đánh cắp và gây ảnh hưởng".
Tổng thống Trump, tại lễ tiếp đón Thủ tướng Australia Scott Morrison tại Nhà Trắng hôm 20/09/2019 từng cáo buộc Trung Quốc là mối đe dọa với thế giới vì nước này đang phát triển lực lượng quân sự với tốc độ nhanh chóng.
Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley năm 2019 cũng cảnh báo Trung Quốc là mối đe dọa chính với Washington trong 50-100 năm nữa sau khi Bắc Kinh học được nhiều bài học từ các cuộc chiến của quân đội Mỹ.
Trong phiên điều trần tại Ủy ban quân vụ thượng viện Mỹ ngày 11/07/2019, tham mưu trưởng lục quân Mỹ Mark Milley nhấn mạnh Trung Quốc sẽ là mối đe dọa chính cho quân đội Mỹ trong khoảng 100 năm tới.
Lý do ông Milley đưa ra tuyên bố nêu trên là vì Trung Quốc đã nghiên cứu và thu thập cách chiến đấu chống Mỹ hiệu quả qua việc quan sát các cuộc chiến mà Washington tham gia tại Trung Đông trong những năm qua.
Tướng Milley nói : "Trung Quốc học hỏi từ chúng ta. Họ theo dõi chúng ta rất kỹ từ Chiến tranh vùng Vịnh lần một (1990-1991) đến Chiến tranh vùng Vịnh lần hai (Chiến tranh Iraq năm 2003). Họ quan sát năng lực của chúng ta và đã bắt chước theo bằng nhiều cách. Họ đã áp dụng nhiều học thuyết và cách tổ chức của chúng ta",.
Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ JCS của Mỹ nhận định Trung Quốc đang cải thiện năng lực quân đội rất nhanh từ các khu vực tác chiến truyền thống như trên bộ, trên không và trên biển cho đến các lĩnh vực như không gian vũ trụ, không gian mạng.
Khảo sát của CSIS không phải khảo sát duy nhất cho thấy, thế giới ngày càng mất dần thiện cảm với Trung Quốc.
Trước đó, theo một cuộc khảo sát gần đây do Trung tâm Nghiên cứu Pew tại Hoa Kỳ thực hiện, quan điểm tiêu cực về Trung Quốc đạt mức cao nhất trong hơn một thập kỷ qua tại 9 trên 14 quốc gia được khảo sát.
Trong số 9 nước này, Thụy Điển có tỷ lệ phần trăm quan điểm bất lợi cho Trung Quốc cao nhất với tỷ lệ là 85%, tiếp theo là Úc (81%), Hàn Quốc (75%), Vương quốc Anh (74%), Hoa Kỳ (73%), Canada (73%), Hà Lan (73%), Đức (71%) và Tây Ban Nha (63%).
Pew đã thăm dò ý kiến của 14.276 người trưởng thành ở 14 quốc gia từ ngày 10/06 đến ngày 03/08 năm nay, và công bố phát hiện của mình vào ngày 06/10 vừa qua.
Trong số tất cả các quốc gia được khảo sát, Nhật Bản có tỷ lệ người được hỏi có quan điểm tiêu cực với Trung Quốc cao nhất, ở mức 86%, mặc dù đó không phải là mức cao lịch sử đối với quốc gia Châu Á này.
Trong khi đó, quan điểm tiêu cực đối với Trung Quốc tại Úc đã có bước nhảy vọt lớn, tăng 24% so với một năm trước.
Cùng với đó, quan điểm tiêu cực về Trung Quốc tại Hoa Kỳ tăng 13% so với năm ngoái. Và tỷ lệ này đã tăng 20% kể từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức vào năm 2017.
Pew cũng khảo sát quan điểm của người dân về cách Trung Quốc đối phó với đại dịch viêm phổi Vũ Hán (Covid-19), do virus Corona Vũ Hán gây ra. Loại virus này có nguồn gốc từ thành phố Vũ Hán thuộc miền trung Trung Quốc, đã lây nhiễm cho hơn 7,5 triệu người và gây ra cái chết cho hơn 211.900 người ở Hoa Kỳ.
Theo cuộc khảo sát của Pew, trung bình 61% số người được hỏi cho biết, Trung Quốc đã làm rất tệ trong việc xử lý ổ dịch. Ba quốc gia có quan điểm chỉ trích mạnh mẽ nhất đối với phản ứng đại dịch của Trung Quốc đều ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, đó là : Nhật Bản và Hàn Quốc (đều ở mức 79%) và Úc (73%).
Trong khi đó, 64% số người được hỏi ở Hoa Kỳ cho biết, Trung Quốc đã phản ứng tệ trong đại dịch, cao hơn 3% so với tỷ lệ ở Canada. Đan Mạch dẫn đầu các quốc gia Châu Âu có đánh giá tiêu cực nhất về phản ứng đại dịch của Trung Quốc với mức 72%.
Trung Kiên (tổng hợp)
Nguồn : Thoibao.de, 16/10/2020
Donald Trump kịch liệt lên án Trung Quốc tại diễn đàn Liên Hiệp Quốc
Trong bài phát biểu đặc biệt dữ dội, tổng thống Mỹ nhấn mạnh : "Ngay khi đại dịch vừa xuất hiện, Trung Quốc đã cấm các chuyến bay nội địa nhưng lại cho phép con virus lan tràn ra các nước bên ngoài". Một lần nữa ông gọi Covid-19 là "virus Trung Quốc".
Le Figaro và Libération hôm nay dành tựa chính cho vấn đề di dân tại Châu Âu. Le Monde tỏ ra lo lắng khi tốc độ tan băng ở Bắc cực tăng nhanh. La Croix quan tâm đến quy định dùng thuốc trừ sâu đối với nhà nông, còn Les Echos nói về việc sáp nhập các tập đoàn Veolia và Suez.
Về quan hệ quốc tế, Les Echoscho biết "Donald Trump tấn công mãnh liệt Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc". Dù tổng thư ký António Guterres bày tỏ lo ngại thế giới rơi vào một cuộc chiến tranh lạnh mới, sự đối địch Mỹ-Trung chiếm lĩnh ngày khai mạc Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc lần thứ 75, lần đầu tiên được tổ chức qua video do đại dịch.
Tổng thống Donald Trump lại tố cáo "virus Trung Quốc"
Trong bài phát biểu đặc biệt dữ dội, tổng thống Mỹ kêu gọi Liên Hiệp Quốc buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về những hành vi của mình, và nếu cần, phải trừng phạt Bắc Kinh. Tổng thống Trump nhấn mạnh : "Ngay khi đại dịch vừa xuất hiện, Trung Quốc đã cấm các chuyến bay nội địa nhưng lại cho phép con virus lan tràn ra các nước bên ngoài". Một lần nữa ông gọi Covid-19 là "virus Trung Quốc".
Nhân dịp này Donald Trump cũng lên án việc Bắc Kinh đổ "hàng triệu tấn plastic vào các đại dương", càn quét nguồn lợi hải sản, phát thải khí carbone nhiều hơn Hoa Kỳ ít nhất hai lần… Tổng thống Mỹ cứng rắn trước Trung Quốc và Iran, đồng thời chứng tỏ là người xúc tiến hòa bình. Ông nói : "Tôi chưa bao giờ lạc quan về tương lai của Trung Đông đến thế. Chúng tôi sử dụng phương pháp khác và đã mang lại các kết quả tốt đẹp hơn", ý nói thỏa thuận mới đây giữa Israel, Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất và Bahrein.
"Nước Mỹ thực hiện sứ mệnh kiến tạo hòa bình, nhưng dựa trên sức mạnh. Chúng tôi chưa bao giờ sở hữu những vũ khí mãnh lực cao đến thế, và tôi cầu nguyện Thượng đế là đừng bao giờ phải sử dụng đến". Cũng theo Donald Trump, Liên Hiệp Quốc cần tập trung vào "những vấn đề thực sự" như khủng bố, buôn ma túy, thanh lọc các thiểu số tôn giáo, nữ quyền…
Trước những cáo buộc của ông Donald Trump mà Tập Cận Bình cho là "vô căn cứ", chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh đến đa phương, cho biết "không hề có ý định tiến hành chiến tranh lạnh". Ông Tập nói rằng đã đóng góp 50 triệu đô la cho kế hoạch chống dịch của Liên Hiệp Quốc, khoe khoang nỗ lực của 1,4 tỉ người Trung Quốc để chiến thắng con virus.
Về phía tổng thống Pháp Emmanuel Macron kêu gọi "xây dựng lại một trật tự thế giới mới", không thể chỉ là sự đối địch giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Ông nói : "Chúng ta không còn có thể tự hài lòng với chủ nghĩa đa phương trên cửa miệng".
Trung Quốc, cường quốc chuyên gây chia rẽ
Trả lời phỏng vấn của Le Figaro, chuyên gia Alice Ekman của Viện nghiên cứu An ninh Liên Hiệp Châu Âu nhận xét "Bắc Kinh muốn tránh né những chỉ trích tập thể của nhiều nước".
Nhà nghiên cứu nhận thấy Tập Cận Bình từ khi xảy ra đại dịch đã tìm cách ca ngợi việc xử lý khủng hoảng của Đảng cộng sản, thông qua một chiến dịch tuyên truyền đại quy mô. Thái độ này khiến rất nhiều nước bực tức, nhất là Châu Âu, vốn đã bất bình về tình hình Hồng Kông và Tân Cương. Tuy nhiên một số nước như Lebanon, Kenya, Pakistan do nhận được các trợ giúp y tế của Bắc Kinh, không có cùng quan điểm.
Alice Ekman nhấn mạnh, Trung Quốc là một cường quốc chuyên gây chia rẽ. Bắc Kinh cố gắng "mở rộng vòng thân hữu", lập ra danh sách càng dài càng tốt những nước nào ủng hộ "Con đường tơ lụa mới", và các hành động của Trung Quốc tại Tân Cương, Hồng Kông, Biển Đông. Mục tiêu là chận trước những chỉ trích của các nhóm nước ở Liên Hiệp Quốc và các tổ chức đa phương khác.
Trong số "thân hữu", Trung Quốc dựa vào Nga, cũng đang muốn chia sẻ chiếc bánh khi Mỹ không còn đóng vai "sen đầm quốc tế". Do thế giới lưỡng cực vẫn chưa rõ rệt và còn đang tiến triển, Bắc Kinh có lợi khi lập quan hệ đối tác càng nhiều càng tốt, kể cả với những nước đồng minh của Hoa Kỳ. Cho dù Donald Trump là kẻ thù đáng sợ nhất của Tập Cận Bình, nhưng dù ông Trump hay Biden đắc cử, Trung Quốc vẫn chuẩn bị cho việc tách biệt giữa hai nền kinh tế, giảm lệ thuộc vào công nghệ Mỹ.
Trả lời câu hỏi, phải chăng trong nội bộ vị thế của Tập Cận Bình đã yếu đi do kinh tế chậm lại vì đại dịch, nhà nghiên cứu xác nhận điều này, nhưng cho biết khó thể đánh giá mức độ, vì đảng có các phương tiện hùng hậu để kiểm soát về công nghệ và con người. Tập Cận Bình nói muốn "nạo chất độc đến tận xương", đòi hỏi ngoài giám sát bằng công nghệ, còn phải tự kiểm, giám sát lẫn nhau, tố cáo. Alice Ekman cho biết rất ấn tượng trước tâm trạng sợ hãi của các cán bộ đảng, "đôi khi sự im lặng nói được nhiều hơn từ ngữ".
Nhậm Chí Cường 18 năm tù giam : "Chú hề" đại đế đã trả thù
Về vấn đề thanh trừng, Le Figarocho biết "Trung Quốc kết án nặng nề một nhân vật chỉ trích Tập Cận Bình", Libérationnói về "Nhậm Chí Cường, một tên tuổi lớn bị trừng phạt". Đại gia địa ốc từng đả kích việc xử lý đại dịch của chủ tịch Trung Quốc vừa bị kết án 18 năm tù giam.
"Đại bác" không còn lên tiếng nữa. Tòa án Trung Quốc hôm 22/09 đã tuyên bản án nặng nề cho Nhậm Chí Cường (Ren Zhiqiang), có biệt danh là "khẩu đại bác" vì những tuyên bố thẳng thừng, một trong những nhân vật cuối cùng còn dám phản đối sự thâu tóm quyền hành của Tập Cận Bình. Phiên tòa được xử kín, khu phố được công an canh gác cẩn mật. Theo tòa án, bị cáo đã "thú nhận mọi tội lỗi" : "tham nhũng", "biển thủ", "lạm dụng quyền lực".
Nhậm Chí Cường là một trong những khuôn mặt hàng đầu của giới "tinh hoa đỏ" chủ trương mở cửa kinh tế. Ông tố cáo xu hướng độc đoán từ khi Tập Cận Bình lên nắm quyền, và khi xảy ra đại dịch, ông mỉa mai : "Chúng ta nhìn thấy một thằng hề trần truồng nhưng luôn quyết tâm đóng vai đại đế". Câu nói này lan tràn trên mạnh nhanh như chớp : Nhậm Chí Cường có đến 37 triệu người theo dõi trên mạng Vi Bác.
Hôm qua, "chú hề" đã trả thù : ngoài 18 năm tù giam, Nhậm Chí Cường còn bị phạt 620.000 đô la sau khi bị khai trừ đảng hồi tháng Bảy vì "thiếu trung thành". Tại Bắc Kinh, nhiều người thấy rõ rằng vụ án mang danh nghĩa kinh tế này thực chất là vụ án chính trị, và 18 năm tù thực ra là bản án chung thân đối với nhà đối lập đã 69 tuổi.
Thái Hà (Cai Xia), cựu giảng viên Trường Đảng trung ương nay lưu vong ở Mỹ nhận xét, vụ này "đe dọa thẳng thừng 92 triệu đảng viên, khiến họ phải ngoan ngoãn như nô lệ của Tập". Bà khẳng định Nhậm Chí Cường là một người không bao giờ chịu khuất phục trước bạo quyền, "được tất cả những người công chính trong và ngoài đảng tôn trọng và tin tưởng".
Vũ Hán : "Chiến thắng" trước virus đã được đưa vào Bảo tàng Cách mạng
Cũng liên quan đến Trung Quốc, Les Echoscó bài điều tra "Vũ Hán, tủ kính trưng bày của ‘chiến thắng’ trước con virus". Còn Le Monde trong bài giới thiệu cuốn nhật ký Vũ Hán của nhà văn Phương Phương (Fang Fang), cũng khởi đầu bài viết với cùng nhận định : vào lúc thế giới lao đao do con virus xuất phát từ Vũ Hán và đang lo sợ một đợt bùng phát thứ hai, Bắc Kinh lại không hề tỏ ra khiêm tốn khi tưng bừng mừng "chiến thắng của nhân dân dưới sự lãnh đạo của đảng".
Nhưng không phải ai cũng hân hoan trước các lễ hội hoành tráng, ở một thành phố chiếm đến 80% tổng số nạn nhân của con virus trên toàn quốc. Một nghệ sĩ trẻ ẩn danh nói : "Chính quyền phong người dân làm anh hùng để chúng tôi quên đi mình là nạn nhân". Một nữ y tá cho biết : "Ngay cả sau khi đã dựng lên các bệnh viện dã chiến, số người xếp hàng vẫn rất đông, tôi có cảm giác cả thành phố đều nhiễm bệnh". Cho đến bây giờ, mỗi đêm cô đều bị những người chết ám ảnh. Nhiều người vẫn chưa quên những dối trá lúc ban đầu và chậm trễ của chính quyền.
Thế nhưng con virus đã được đưa vào viện bảo tàng : tại Bảo tàng Cách mạng, người ta trưng bày những hình ảnh và hiện vật về cuộc chiến chống virus corona. Và thực tế sau khi giải tỏa không mang màu hồng như tuyên truyền : GDP Vũ Hán mất 40%, taxi, nhà hàng… đều than thở mất khách. Từ ngày 16/09 các chuyến bay quốc tế đã mở lại, CCTV chiếu cảnh hành khách người Hoa từ các nước về phải chịu xét nghiệm và cách ly tại các khách sạn được chỉ định. Nguy cơ dịch bệnh giờ đây là từ nước ngoài !
Về cuốn nhật ký xuất bản tại Pháp của Phương Phương mang tên "Vũ Hán, thành phố bị phong tỏa" với dòng chữ giới thiệu "Để con cháu chúng ta biết được những gì đã xảy ra tại Vũ Hán", Le Monde cho rằng thành công của cuốn sách là nhờ tính chân thực của người trí thức. Tác giả ghi nhận nỗ lực của ủy ban khu phố, tình tương thân tương ái của cư dân, nhưng đặt câu hỏi : Tại sao lại chậm trễ đến 20 ngày mới phong tỏa, để cho con virus mặc sức tung hoành ? Ai chịu trách nhiệm ? Bà đòi thực thi công lý, các nhà báo phải được tự do đưa tin, những ai sai phạm phải bị trừng phạt, và phẫn nộ khi các quan chức vui vẻ giơ cao lá cờ, vào ngày Tập Cận Bình đến Vũ Hán khi đã hết dịch.
Mỹ bắt một điệp viên Trung Quốc len lỏi vào ngành cảnh sát
Le Figaro cho biết về "Một điệp viên Trung Quốc xâm nhập lực lượng cảnh sát Mỹ". Baimadajie Angwang, giả danh người tị nạn chạy trốn sự đàn áp của Bắc Kinh, đã bị bắt hôm thứ Hai 21/09 và có nguy cơ lãnh án đến 55 năm tù.
Từ cuộc điều tra bí mật của NYPD và FBI, một hồ sơ 24 trang cho thấy các hành vi của bị cáo 33 tuổi. Đến Mỹ bằng visa trao đổi văn hóa, Angwang được gia hạn lưu trú và sau đó xin tị nạn chính trị, nói rằng bị bắt và tra tấn vì gốc gác Tây Tạng. Sau khi được nhập quốc tịch Mỹ, Angwang thi đậu vào ngành cảnh sát New York năm 2016. Tuy nhiên thực ra cha mẹ Angwang đều là đảng viên, người anh (hoặc em trai) là quân nhân dự bị, và "người tị nạn chính trị" này lại thường xuyên đi về Hoa lục mà không có vấn đề gì.
Các tiếp xúc với lãnh sự quán Trung Quốc ở New York có từ năm 2014, trước khi trở thành cảnh sát. Angwang trao đổi 53 lần bằng điện thoại hoặc tin nhắn với viên chức Trung Quốc đầu tiên, và sau đó 55 lần với người phụ trách anh ta. Các cuộc điện thoại được nghe lén cho thấy Angwang gọi người này là "Boss", và đề nghị thâm nhập vào giới đối lập Tây Tạng lưu vong, trong khi "Boss" làm việc tại lãnh sự quán với danh nghĩa cán bộ của một "hiệp hội Trung Quốc bảo tồn và phát triển văn hóa Tây Tạng".
Chỉ trong vòng một tháng vào năm 2016, Angwang chuyển 150.000 đô la cho người anh (em), trong khi lương chỉ có 53.000 đô la/năm. Anh ta bị truy tố bốn tội danh và bị tạm giam, không được tại ngoại hầu tra. Với số tiền lớn trong tài khoản của Angwang, chính quyền liên bang cho rằng "có nguy cơ lớn là bị cáo sẽ đào tẩu".
Thụy My
Hoa Kỳ sẽ tiếp tục có những biện pháp cứng rắn ở Biển Đông
RFA, 04/09/2020
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam khẳng định những biện pháp cứng rắn gần đây của Hoa Kỳ với Trung Quốc trên Biển Đông là điều tất yếu và sẽ được tiếp tục trong thời gian tới.
Tàu chiến Mỹ ở Biển Đông giữa lúc căng thẳng tại đây đang gia tăng - Photo : RFA
Đại sứ Hoa kỳ (HK) tại Việt Nam (VN) Daniel Kritenbrink đã nói điều đó trong cuộc trả lời phỏng vấn với mạng báo Tiền Phong trong nước vào ngày 3/9.
Đại sứ HK cho rằng "Có một sự thay đổi lớn đã diễn ra ở Biển Đông từ năm 2013, đó là Trung Quốc ngày càng tăng cường các hành vi bất hợp pháp, hung hăng và khiêu khích để cưỡng ép và bắt nạt các nước láng giềng, buộc họ phải chấp nhận những yêu sách bành trướng của Bắc Kinh. Đây chính là lý do chúng tôi thực hiện các bước đi đó".
Đại sứ Kritenbrink cũng nói rõ việc tại sao HK trừng phạt 24 công ty và các cá nhân TQ tham gia xây dựng và quân sự hóa các đảo trên Biển Đông là vì để thể hiện lập trường rằng Hoa Kỳ ủng hộ mạnh mẽ luật pháp quốc tế trên Biển Đông.
Điều đó được minh chứng rất rõ khi trong vòng 3 tháng qua, Hoa Kỳ đã có một số bước đi quan trọng để thể hiện rõ hơn nữa cam kết của mình đối với những nguyên lý về luật pháp quốc tế, duy trì ổn định và tự do về hàng hải đã có từ lâu.
Nói về hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, Đại sứ Kritenbrink khẳng định quan hệ hai nước đang phát triển trên hầu hết các lĩnh vực ; hai bên đã phối hợp với nhau trong nhiều vấn đề, từ Triều Tiên, Biển Đông tới xây dựng năng lực cho Việt Nam.
Đại sứ Kritenbrink cho rằng hợp tác an ninh Việt Nam – Hoa Kỳ sẽ tiếp tục phát triển và được củng cố trong thời gian tới, mở rộng ra các lĩnh vực mới, có thể là thương mại quốc phòng và trao đổi thông tin vì "Một nước Việt Nam vững mạnh, độc lập và thịnh vượng rất có lợi cho Hoa Kỳ và toàn bộ khu vực".
*******************
RFI, 04/09/2020
Bắc Kinh tiếp tục phản ứng gay gắt với Mỹ về tình hình Biển Đông. Hôm qua, 03/09/2020, thứ trưởng Ngoại Giao Trung Quốc phụ trách Châu Á gọi Hoa Kỳ là "kẻ gây rối" trong khu vực, và kêu gọi các nước ASEAN không ủng hộ các nỗ lực can dự vào khu vực của Washington.
Báo Hồng Kông South China Morning Post cho hay, trong một hội thảo quốc tế do Bộ Ngoại giao Trung Quốc tổ chức hôm qua, qua mạng, thứ trưởng Ngoại Giao Trung Quốc La Chiếu Huy (Luo Zhaohui) khẳng định Hoa Kỳ là "nguồn gốc" của các vấn đề ở Biển Đông. Ông La Chiếu Huy, cựu đại sứ Trung Quốc tại Ấn Độ, cũng đả kích các đồng minh và đối tác của Mỹ tại khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương đã ủng hộ lập trường của Washington về Biển Đông và trong nhiều tranh chấp khác.
Nhà ngoại giao Trung Quốc cũng cực lực phản đối cơ chế hợp tác Bộ Tứ Ấn Độ - Thái Bình Dương, mà Hoa Kỳ đang tìm cách mở rộng cho các đối tác khác tham gia : "Ngoài việc can thiệp vào Biển Đông, Hoa Kỳ còn thiết lập Bộ Tứ, một mặt trận chống Trung Quốc (ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương), được coi là một khối NATO thu nhỏ. Điều này phản ánh tâm lý chiến tranh lạnh của nước Mỹ".
Báo Hồng Kông South China Morning Post ghi nhận, theo nhiều nhà quan sát, các tuyên bố quá cứng rắn nói trên của lãnh đạo ngoại giao Trung Quốc rất có thể "gây phản tác dụng".
Cũng trong cuộc hội thảo nói trên, thứ trưởng Ngoại Giao Trung Quốc thông báo là các đàm phán giữa Bắc Kinh với khối ASEAN về Bộ Quy Tắc Ứng Xử ở Biển Đông (COC) được khởi sự trở lại từ hôm qua, 03/09, đàm phán bị gián đoạn do đại dịch Covid-19.
Mỹ tố cáo Bắc Kinh bức tử sông Mêkông, thách thức ASEAN
Hơn một tuần trước ngày Diễn đàn An ninh Khu vực (ARF), diễn đàn an ninh Châu Á thường niên do khối ASEAN tổ chức (12/09), Trung Quốc và Hoa Kỳ liên tục có các tuyên bố mạnh mẽ về các hồ sơ lớn của khu vực.
Cũng ngày hôm qua, vụ trưởng vụ Đông Á và Thái Bình Dương, Bộ Ngoại giao Mỹ, ông David Stilwell, tố cáo việc Trung Quốc "thao túng" lưu lượng sông Mê kông, khiến mức nước sông xuống thấp kỷ lục là "một thách thức trực tiếp đối với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN )". Phát biểu của quan chức Mỹ được đưa ra trong một cuộc thảo luận do United States Institute of Peace và trường Chính sách công Lý Quang Diệu của Singapore tổ chức. Ông David Stilwell cho biết có thể sẽ đưa vấn đề này vào bàn luận trong Hội nghị Bộ trưởng Đối tác Mêkông-Mỹ với năm nước hạ nguồn khai mạc vào tuần tới.
Theo một thẩm định của tổ chức Eyes on Earth, có trụ sở tại Hoa Kỳ, hồi tháng 4/2020, các con đập của Trung Quốc ở thượng nguồn Mêkông, giữ lại tổng cộng 47 tỉ mét khối nước, làm biến đổi hoàn toàn dòng chảy ở hạ lưu, bức tử dòng sông, nơi sinh sống của 60 triệu cư dân Đông Nam Á.
Trọng Thành
**********************
VOA, 04/09/2020
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Daniel Kritenbrink phát biểu rằng những biện pháp cứng rắn hơn với Trung Quốc trên Biển Đông trong thời gian gần đây là sự tiếp nối chính sách của Washington đã có từ lâu và "sẽ được tiếp tục trong nhiều năm tới".
Trong cuộc phỏng vấn với báo Tiền Phong ngày 3/9, Đại sứ Kritenbrink nói rằng Hoa Kỳ từ lâu đã là một cường quốc ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, và những bước đi gần đây của Mỹ là cách Washington tiếp nối và điều chỉnh chính sách đã có từ lâu của mình.
Đại sứ Hoa Kỳ cho biết như trên khi báo Tiền Phong đề cập một số ý kiến cho rằng việc Mỹ gần đây có những biện pháp cứng rắn hơn với Trung Quốc trên Biển Đông là do yếu tố bầu cử.
Đại sứ Kritenbrink nói : "Có một sự thay đổi lớn đã diễn ra ở Biển Đông từ năm 2013, đó là Trung Quốc ngày càng tăng cường các hành vi bất hợp pháp, hung hăng và khiêu khích để cưỡng ép và bắt nạt các nước láng giềng, buộc họ phải chấp nhận những yêu sách bành trướng của Bắc Kinh. Đây chính là lý do chúng tôi thực hiện các bước đi đó".
Trang Facebook của Đại sứ quán Hoa Kỳ dẫn lời Đại sứ Krintenbrink phát biểu trong cuộc phỏng vấn nói : "Hoa Kỳ đã có các hành động nhằm thể hiện rất rõ rằng chúng tôi ủng hộ mạnh mẽ luật pháp quốc tế, đặc biệt là luật pháp quốc tế về hàng hải, cụ thể là tại Biển Đông. Chúng tôi mong muốn tất cả các quốc gia dù lớn hay nhỏ đều tuân thủ luật pháp quốc tế, hành xử theo luật lệ và không thực hiện các hành vi bắt nạt hay cưỡng ép".
Ông Kritenbrink nói rằng trong ba tháng qua Hoa Kỳ đã có một số bước đi quan trọng để thể hiện rõ hơn nữa cam kết của mình đối với những nguyên tắc về luật pháp quốc tế, duy trì ổn định và tự do hàng hải đã có từ lâu đời.
Cuối tháng 8, chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã công bố hạn chế thị thực nhập cảnh đối với một số cá nhân Trung Quốc có vai trò trong hoạt động bồi đắp và xây đảo nhân tạo, quân sự hóa các cấu trúc tại Biển Đông và đưa thêm 24 doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc vào danh sách đen của Bộ Thương mại Mỹ.
Trước đó, ngày 14/7, Ngoại trưởng Mike Pompeo khẳng định các yêu sách của Trung Quốc về tài nguyên ngoài khơi trên Biển Đông là "hoàn toàn bất hợp pháp", đồng thời Hoa Kỳ bác bỏ bất cứ yêu sách nào của Trung Quốc đối với các vùng biển nằm ngoài lãnh hải 12 hải lý tính từ các đảo mà Trung Quốc đưa ra yêu sách tại Quần đảo Trường Sa, và các yêu sách đó không được gây phương hại đến lợi ích của các nước khác.
Từ California, tiến sĩ Lê Minh Nguyên, một chuyên gia hàng đầu về Trung Quốc trong cộng đồng người Việt tại Mỹ, nói với VOA trong một cuộc phỏng vấn rằng căng thẳng Trung – Mỹ đã từng xảy ra trước đây và sẽ tiếp tục trong thời gian tới.
"Đảng Dân chủ từ thời Tổng thống Obama nắm quyền có lần Ngoại trưởng Hillary Clinton tại một cuộc họp ở Hà Nội [năm 2010] tố cáo Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì [về Biển Đông, theo hồi ký của bà Clinton] rất nặng nề, khiến ông Dương bỏ phòng họp bước ra ngoài".
"Dù Cộng hòa hay Dân chủ [đắc cử] thì vấn đề cứng rắn với Trung Quốc sắp tới sẽ xảy ra", Tiến sĩ Lê Minh Nguyên nói với VOA.
Trang SCMP hôm 3/9 có bài phỏng vấn các chuyên gia Hoa Kỳ nói rằng "chính sách của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc sẽ không thay đổi mấy" dù dương kim Tổng thống Donald Trump của đảng Cộng hòa hay cựu Phó Tổng thống Joe Biden của đảng Dân chủ đắc cử trong cuộc bầu cử 3/11 sắp tới.
Bà Elizabeth Freund Larus, trưởng khoa chính trị và quan hệ quốc tế tại Đại học Mary Washington nói với với trang SCMP : "Đã có thay đổi thực sự về tư duy trong cả đảng Dân chủ và Cộng hòa. Tôi không cho rằng chúng ta sẽ trở lại với quan hệ Mỹ - Trung của những năm 1990".
**********************
Báo cáo Quốc phòng Mỹ : Trung Quốc gia tăng hiện diện quân sự ở Biển Đông
RFA, 02/09/2020
Trung Quốc đang tiến tới việc gia tăng hơn nữa sự hiện diện quân sự ở Biển Đông và các nước láng giềng sẽ sớm thấy Bắc Kinh triển khai các tàu sân bay mới, tên lửa diệt hạm và thủy quân lục chiến tại vùng nước tranh chấp khi quân đội Trung Quốc tập trung vào khả năng viễn chinh và quân sự hóa các tiền đồn ở Hoàng Sa và Trường Sa. Một báo cáo được công bố hôm 2/9 của Bộ Quốc phòng Mỹ đã đánh giá như vậy.
Thủy thủ đứng gần các chiến đấu cơ trên tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc trong lễ kỷ niệm 70 năm Hải quân Trung Quốc hôm 23/4/2019 - AFP
Trung Quốc đã hiện đại hóa và tăng cường khả năng của quân đội đến mức Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc thậm chí đã vượt cả Hoa Kỳ trong một số khu vực, theo báo cáo thường niên về sức mạnh quân sự của Trung Quốc của Bộ Quốc phòng Mỹ.
Theo báo cáo, Trung Quốc hiện có lực lượng hải quân lớn nhất thế giới với số tàu chiến bao gồm cả tàu ngầm là 350 chiếc. Con số này của Mỹ là 293 tàu. Bộ Quốc phòng Mỹ đánh giá một phần của sự gia tăng tàu chiến của Trung Quốc là nhằm đẩy mạnh những đòi hỏi về chủ quyền ở Biển Đông.
Đáng chú ý, tàu sân bay tự làm của Trung Quốc mang tên Sơn Đông có nhiều khả năng sẽ đóng hẳn ở căn cứ hải quân Yulin ở đảo Hải Nam, rất gần quần đảo Hoàng Sa và rất gần Việt Nam cũng như Đài Loan.
Theo Bộ Quốc phòng Mỹ, Trung Quốc hiện có 30 khu trục hạm có tên lửa dẫn đường loại 054A và hơn 42 tàu hộ tống loại 056. Cả hai loại tàu này thường xuyên có mặt ở Biển Đông. Ngoài ra, Trung Quốc cũng sẽ cho các thiết bị bề mặt không người điều khiển tuần tra ở Biển Đông. Tuy nhiên báo cáo không đưa chi tiết cụ thể về các thiết bị này.
Thủy quân lục chiến thuộc hải quân Trung Quốc cũng đã thực hiện các cuộc diễn tập ở quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa trong năm nay, và đã tăng nhanh chóng từ 2 lên 8 lữ đoàn. Tuy nhiên, theo báo cáo, khả năng của thủy quân lục chiến Mỹ được cải thiện chậm hơn so với mong đợi khi chỉ có 2 lữ đoàn được trang bị đầy đủ và sẵn sàng tham gia nhiệm vụ bảo vệ các căn cứ của Trung Quốc ở Biển Đông cũng như chiếm các đảo và đá nhỏ khác ở đó.
Nói về các đảo nhân đạo nơi Trung Quốc có các tiền đồn quân sự ở Biển Đông, báo cáo nhận định : "việc xây dựng các đường băng mới và các nhà chứa máy bay ở các tiền đồn ở Biển Đông đã mở rộng khu vực hoạt động cho các lực lượng không quân của Trung Quốc". "Việc triển khai máy bay chiến đấu của Trung Quốc ra Trường Sa trong tương lai có thể cho thấy phạm vi và thời gian hoạt động mở rộng (của máy bay chiến đấu Trung Quốc) ở Biên Đông và thậm chí vươn tới cả Ấn Độ Dương".
HIện Trung Quốc đã triển khai các chiến đấu cơ mới nhất là H-6K và H-6J ra căn cứ quân sự ở đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa.
Theo báo cáo, các căn cứ quân sự của Trung Quốc ở Trường Sa bao gồm Đá Subi, Đá Chữ Thập, Đá Vành Khăn, Đá Gaven, Bãi ngầm Đá Tư Nghĩa, Gạc Ma và Đá Châu Viên có các hệ thống chống tầu và máy bay hiện đại cùng các thiết bị gây nhiễu.
Báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ cũng đánh giá quân giải phóng nhân dân Trung Quốc đã cải thiện khả năng nhắm bắn tên lửa vào các tàu đang di chuyển ở biển từ đất liền của Trung Quốc.