Hồ sơ JFK : KGB, Johnson và Ngô Đình Diệm (BBC, 27/10/2017)
Một số văn bản được giải mật vừa nêu ra các chi tiết mới xung quanh vụ ám sát Tổng thống John F Kennedy, theo các báo Anh và Mỹ.
Lee Harvey Oswald từng sống ở Liên Xô và lấy vợ là một phụ nữ từ thành phố Minsk
Về Lee Harvey Oswald
Chỉ hai ngày sau vụ bắn chết Tổng thống Kennedy, Lee Harvey Oswald, một cựu lính Thủy quân Lục chiến, và tự nhận là người Marxist, bị bắn chết trong căn hầm của Sở Cảnh sát Dallas.
Một bản ghi nhớ cho hay FBI đã cảnh báo với cảnh sát về một đe dọa giết với Lee Harvey Oswald.
"Ngay lập tức, chúng tôi báo với ngài cảnh sát trưởng và ông ta đảm bảo với chúng tôi rằng Oswald sẽ được bảo vệ đầy đủ", Giám đốc FBI, ông J Edgar Hoover viết.
Trong các tài liệu hiện đang được nghiên cứu, có phát hiện rằng một biên bản của CIA gợi ý rằng Oswald đã nói chuyện với một sĩ quan KGB ở Đại sứ quán Liên Xô tại Mexico City. Biên bản ghi nhớ này nói viên sĩ quan đối thoại với Oswald làm việc cho bộ phận "chuyên lo về phá hoại và ám sát".
Một ghi nhớ khác viết các quan chức Liên Xô lo ngại "một viên tướng vô trách nhiệm" có thể phóng hỏa tiễn nhắm vào Liên Xô sau khi Tổng thống Kennedy chết.
Biết trước 25 phút ?
Một điện tín từ Anh của CIA nói phóng viên một tờ báo địa phương ở nước Anh, tờ Cambridge News, đã nhận được một cú điện thoại nặc danh nói chuẩn bị có "tin lớn" (some big news) bên Mỹ trước khi xảy ra vụ ám sát.
Tổng thống John F Kennedy và phu nhân trên chiếc xe đi qua thành phố Dallas ngày ông bị bắn chết
Đúng 25 phút sau đó, ông Kennedy bị bắn chết ở Dallas, Texas.
Bốn ngày sau vụ ám sát, văn bản ngày 26/11/1963 của Giám đốc FBI gửi cho Giám đốc Bộ phận phản gián của CIA James Angleton viết :
"Một điện tín từ bộ phận CIA tại London cho hay một phóng viên Anh làm việc cho tờ Cambridge News, vào đúng ngày 22/11/1963, đã nhận được cú điện thoại nặc danh nói cần báo cho Sứ quán Mỹ là sắp có "tin lớn" (big news). Theo tính toán của Tình báo Anh, MI-5, thì chỉ 25 phút sau, ông Kennedy bị hạ sát. Phóng viên này là người có uy tín và nói ông chưa bao giờ nhận được điện thoại kiểu như vậy".
Một bản khác của ghi nhớ này được Viện Lưu trữ Quốc gia tại Hoa Kỳ công bố hồi tháng Bảy năm nay nhưng không ai chú ý đưa tin.
Tuy thế, cũng có các bản ghi nhớ khác nói có người ở Mỹ "nghe được ai đó đặt cược" rằng tổng thống Kennedy sẽ bị giết trong vòng 3 tuần.
Ông bị bắn chết 10 ngày sau khi lời nói đó được ghi nhận.
Moscow lo ngại
Theo đài phát thanh National Public Radio ở Hoa Kỳ hôm 27/10/2017 thì các tài liệu giải mật cho thấy Moscow thực sự lo ngại về tình hình sau khi ông Kennedy bị giết.
Văn bản được giải mật viết : "Theo nguồn tin của chúng tôi, các quan chức Đảng Cộng sản Liên Xô tin rằng có một âm mưu được tổ chức hết sức là tốt bởi những kẻ cực hữu (ultraright) ở Hoa Kỳ để tạo ra một vụ đảo chính".
Họ cũng có vẻ đã tin rằng vụ ám sát không thể là do một cá nhân gây ra mà nảy sinh từ một nghị trình có nhiều người tham gia".
Liên Xô cũng lo ngại vụ ám sát sẽ được dùng để thổi lên thái độ chống cộng sản tại Mỹ, nhằm "ngăn lại các cuộc đàm phán với Liên Xô, và để tấn công Cuba rồi đẩy chiến tranh lan rộng ra sau đó".
Theo trang NPR, sĩ quan phụ trách KGB ở New York City, Boris Ivanov, mô tả cái chết của Kennedy "là vấn đề cho cơ quan của ông ta".
Ông Ivanov nói ông tin rằng có một âm mưu gây ra cái chết của Tổng thống Mỹ và KGB cần tìm hiểu điều gì thực sự đã xảy ra và rằng KGB cần "xác định Tổng thống kế nhiệm Lyndon Johnson là người thế nào".
Tổng thống Dwight Eisenhower và Ngoại trưởng John Foster Dulles đón Tổng thống Việt Nam Cộng Hòa Ngô Đình Diệm tới Washington năm 1957
Mối liên hệ của Lee Harvey Oswald với Liên Xô là có thật.
Người này từng sang sống ở Liên Xô từ 1959 đến 1962 và lấy vợ là một phụ nữ ở Minsk.
Các kế hoạch ám sát khác
Văn bản từ 1975 mô tả các âm mưu, kế hoạch ám sát lãnh đạo nước ngoài, gồm Fidel Castro, và các bàn luận về chuyện ám sát của nhà lãnh đạo Congo Patrice Lumumba và nhà lãnh đạo Indonesia, Tổng thống Sukarno.
Theo trang New York Post và Politico thì Giám đốc CIA thời Johnson, ông Richard Helms, lưu lại các câu nói rằng bản thân Tổng thống Johnson từng nói John F Kennedy "bị giết vì đã cho giết nhà lãnh đạo Việt Nam, Tổng thống Ngô Đình Diệm".
Nguyên văn câu tiếng Anh là "Lyndon Johnson claimed Kennedy assassination was payback for killing of Vietnamese leader", cho thấy theo ông Johnson, có sự trả thù nào đó ở đây.
Tuy nhiên, các báo Mỹ trích nguồn giải mật cho rằng đây chỉ là "một trong nhiều thuyết âm mưu" mà ông Johnson không hề ngại ngùng nêu ra.
Ông Helms, người phục vụ cả hai đời Tổng thống Johnson và Nixon, cũng nói hồi tháng 4/1975 rằng theo lời ông Johnson vụ giết ông Kennedy là "vụ trả thù của thế lực nước ngoài".
Các báo Mỹ hôm 27/10/2017 nhắc lại rằng "nhà lãnh đạo độc đoán của Nam Việt Nam bị bắt và hạ sát năm 1963 trong vụ đảo chính do Hoa Kỳ hỗ trợ".
Tướng Dương Văn Minh trong ảnh chụp ngày 31/01/1964 tại Sài Gòn. Ông Minh là một trong các sĩ quan Việt Nam Cộng Hòa ủng hộ cuộc đảo chính lật đổ Tổng thống Ngô Đình Diệm
Còn theo trang CNN, nội dụng lời của cựu Giám đốc Richard Helms lại nói ông nghĩ rằng "Tổng thống Richard Nixon từng tin là CIA đứng đằng sau vụ giết Tổng thống Nam Việt Nam Ngô Đình Diệm, người bị giết trong vụ đảo chính có liên quan đến CIA".
**********************
Vụ ám sát Kennedy : Những tài liệu nhậy cảm nhất vẫn chưa được công bố (RFI, 27/10/2017)
Trên nguyên tắc toàn bộ tài liệu về vụ ám sát tổng thống Hoa Kỳ John F. Kennedy năm 1963 phải được công bố ngày 26/10/2017, nhưng vào giờ chót Nhà Trắng thông báo những tài liệu "nhậy cảm" vẫn thuộc phạm trù "bí mật".
Video tái dựng lại cuộc ám sát Tổng thống Mỹ John F. Kennedy trên chiếc xe limousin tại Dallas, Texas, ngày 22/11/1963. Ảnh minh họa
Thông tín viên đài RFI tại thủ đô Washington, Anne Corpet giải thích :
"Đây là một sự thay đổi vào giờ chót và là "mồi ngon" cho trường phái khai thác chủ thuyết âm mưu. Nhà Trắng chiều qua (26/10) đã thông báo, thể theo yêu cầu của FBI và CIA, chỉ có thể giải mật 2.800 tài liệu liên quan đến vụ tổng thống John F. Kennedy bị ám sát
Trước đó vài giờ, vào buổi sáng, tổng thống Donald Trump đã tuyên bố là tất cả các tài liệu về sự kiện này phải được trình làng. Như vậy là tổng thống Mỹ bị hố, ông đành phải ấn định một thời hạn khác để cho giải mật toàn bộ các dữ liệu chung quanh cái chết của Kennedy.
Chủ nhân Nhà Trắng yêu cầu các bên liên quan làm tất cả để mục tiêu này được thực hiện trước ngày 26/04/2018. Trong một văn bản, Donald Trump viết : "Nhân dân sẽ được thông báo về tất cả các khía cạnh của sự kiện trọng đại này. Tôi ra lệnh công khai hóa mọi việc". Tuy nhiên tổng thống Hoa Kỳ nhìn nhận "trước lo ngại từ phía an ninh quốc gia", ông "buộc lòng phải chấp nhận một sự sàng lọc".
Ngay lập tức, tuyên bố này lại làm dấy lên những lời đồn thổi chung quanh rất nhiều giả thuyết về vụ ám sát Kennedy. Các nhà sử học có 6 tháng để nghiên cứu 2.800 tài liệu vừa được công bố hôm qua".
Thanh Hà
**********************
Mỹ giải mật những tài liệu cuối cùng về vụ ám sát tổng thống Kennedy (RFI, 26/10/2017)
Năm mươi bốn năm sau khi tổng thống Mỹ John F. Kennedy bị ám sát tại Dallas, Hoa Kỳ hôm nay 26/10/2017 cho công bố những tàng thư cuối cùng, liên quan đến vụ điều tra đã làm tốn hao rất nhiều giấy mực, với nhiều thuyết âm mưu.
Lee Harvey Oswald (G), người bị cáo buộc sát hại tổng thống Mỹ JF. Kennedy, bị bắt tại Dallas. Ảnh chụp ngày 22/11/1963. Dallas Police Department/Dallas Municipal Archives/University of
Các giảng viên đại học từng nghiên cứu về vụ ám sát Kennedy hôm 22/11/1963 nhận định rằng những hồ sơ, sẽ được giải mật, sẽ không mang lại chi tiết mới đáng kể nào về các nguyên nhân khiến Lee Harvey Oswald bắn vào tổng thống.
Họ cũng cho rằng những tài liệu cuối cùng về vụ ám sát sẽ không đóng góp được bao nhiêu trong việc đưa ra ánh sáng những giả thiết, là vị tổng thống Công Giáo 46 tuổi bị mafia, bị Cuba hay các mật vụ Mỹ phản bội sát hại.
Giáo sư Patrick Maney dạy môn sử ở trường đại học Boston nói : "Các sinh viên của tôi rất nghi rằng Oswald không phải là sát thủ duy nhất. Khó thể chấp nhận việc một con sói đơn độc có thể ám sát tổng thống Kennedy, và thay đổi chiều hướng lịch sử thế giới. Tuy vậy đây lại là sự thật".
Năm 1992, Quốc Hội Mỹ đã ra lệnh giải mật tất cả những tài liệu liên quan đến cuộc điều tra về cái chết của ông Kennedy, ấn định hạn chót là ngày 26/10/2017. Tổng thống Donald Trump thứ Bảy tuần trước khẳng định ông sẽ cho công bố toàn bộ tàng thư.
Theo các chuyên gia, các tài liệu này mô tả nỗ lực của CIA và FBI trong việc xác định những cuộc tiếp xúc của Lee Harvey Oswald với các gián điệp Cuba và Liên Xô, khi Oswald đi Mêhicô tháng 9/1963.
Hàng ngàn cuốn sách, bài báo, chương trình truyền hình và phim ảnh đã khai thác giả thiết vụ ám sát Kennedy là một âm mưu phức tạp. Tuy vậy không có công trình nào mang lại được bằng chứng cụ thể cho thấy Lee Harvey Oswald không hành động một mình.
Thụy My
*****************
Hoa Kỳ giải mật hết hồ sơ vụ ám sát Kennedy (BBC, 26/10/2017)
Ngày 26/10/2017, toàn bộ phần còn lại không nhiều của các hồ sơ tìm hiểu vụ ám sát Tổng thống John F. Kennedy (JFK) ngày 22/11/1963 sẽ được giải mật.
Tổng thống John F Kennedy (giữa) và Phu nhân Jackie (phải) trên chiếc xe 'định mệnh' hôm 22/11/1963 ở Dallas
xCăn cứ theo một luật của Hoa Kỳ năm 1992, thì 25 năm sau đó, toàn bộ các phần còn giữ kín về vụ ám sát phải được giải mật.
Và thứ Năm tuần này, theo giờ Mỹ, là lúc hạn chót đó có hiệu lực và Tổng thống Donald Trump đã quyết định đồng ý để mở nốt hồ sơ về JFK.
Trên thực tế, chừng 88% các hồ sơ đã được công bố, và 11% cũng đã giải mật, trừ một số phần "tế nhị" được xóa bỏ, và chỉ còn 1% còn lưu giữ bí mật.
Lee Harvey Oswald, một người có tư tưởng thân cộng, được cho là thủ phạm vụ bắn chết Kennedy
Vậy chúng ta đã biết điều gì ?
Một tuần sau khi Kennedy bị giết, Tổng thống Lyndon B. Johnson ra lệnh lập một ủy ban điều tra vụ việc.
Phúc trình Warren, công bố tháng 9/1964, nói rằng :
- Các phát đạn được bắn ra từ cửa sổ tầng sáu ở góc Đông Nam của Kho sách 'Texas School Book Depository'
- Xạ thủ bắn các phát đạn là Lee Harvey Oswald
- Không có bằng chứng là Lee Harvey Oswald hay Jack Ruby tham gia một âm mưu nội địa hoặc của nước ngoài
Nhưng sau đó vẫn có các cuộc điều tra khác :
- Năm 1968, một hội đồng bốn bác sỹ "ủng hộ các kết luận y tế của Ủy ban Warren"
* Năm 1975, Ủy ban Rockefeller "không tìm thấy bằng chứng đáng tin rằng CIA có liên quan"
- Năm 1979, Ủy ban về các vụ ám sát của Hạ viện Hoa Kỳ lại ủng hộ kết luận của Ủy ban Warren nhưng nói có "khả năng khá cao là hai tay súng bắn vào Tổng thống Kennedy".
Năm 1992, Quốc hội thông qua luật nói 5 triệu trang hồ sơ về vụ ám sát phải được chuyển về Kho Tư liệu Quốc gia và rằng tất cả phải được công bố sau 25 năm.
Tổng thống Kennedy tiếp Bộ trưởng Phủ Tổng thống kiêm An ninh-Quốc phòng Nguyễn Đình Thuần tại Tòa Bạch Ốc. Ông Thuần đã chuyển cho Tổng thống Mỹ lá thư của Tổng thống Ngô Đình Diệm nói về "mối đe dọa cộng sản" với Việt Nam Cộng Hòa
Các thuyết âm mưu và sự nghi ngờ
Vụ ám sát JFK không ngừng tạo ra các thuyết âm mưu và có không ít chỉ trích về cách chính quyền Mỹ hành xử sau khi ông Kennedy bị bắn chết.
Viết trên trang The Guardian ở Anh hôm 26/10/2017, nhà báo Mỹ Philip Shenon, tác giả cuốn "A Cruel and Shocking Act : The Secret History of the Kennedy Assassination" cho rằng đa số người Mỹ tin rằng có vụ "che đậy" từ các cấp cao nhất của chính giới Hoa Kỳ.
Ủy ban Warren nói khẩu súng của Lee Harvey Oswald bắn ra từ kho sách bên đường xe Tổng thống đi qua, nhưng các phúc trình sau đó nói "không loại trừ khả năng có tay súng thứ hai"
Họ tin rằng chính quyền "không nói hết sự thật" về vụ JFK.
Theo BBC News, câu hỏi nếu ông Kennedy không chết thì hướng đi của Chiến tranh Việt Nam và nhiều vấn đề khác của lịch sử Mỹ có thể đã khác hay không, luôn là điều dư luận quan tâm, kể từ ngày ông bị bắn chết tại Dallas.
Vài tuần trước khi ông Kennedy bị ám sát, Tổng thống Việt Nam Cộng Hòa, Ngô Đình Diệm, đã bị đảo chí và giết chết tại Sài Gòn hôm 02/11.