Tồi tệ, ảm đạm, hung hãn… là những tính từ mà một số nhà hoạt động dùng để mô tả khái quát tình hình nhân quyền ở Việt Nam trong năm 2023.
Nhà hoạt động trẻ Đinh Thảo - Courtesy blogger Tuan Khanh
Bà Đinh Thảo, một nhà hoạt động nhân quyền và cũng là nghiên cứu sinh ngành khoa học chính trị, hiện đang ở tại Hoa Kỳ, nói :
"Tình hình dân quyền năm nay rất ảm đạm. Có thể nói từ năm 2018, xu hướng nhân quyền ở Việt Nam đã đổi chiều đi xuống và cứ thế tệ dần. Đến năm 2023 có thể nói là tồi tệ nhất trong suốt cả một chuỗi dài mấy năm qua".
Ngoài ra, RFA thực hiện phỏng vấn ba nhà hoạt động và những người này đã chọn ra năm sự kiện mà họ cho là đáng ý và mang tính bước ngoặt về nhân quyền Việt Nam trong năm 2023.
1. Nhân quyền "mất hút" trong nâng cấp quan hệ Việt - Mỹ
Việt Nam và Hoa Kỳ đã nâng cấp mối quan hệ lên mức cao nhất là Đối tác chiến lược toàn diện, nhân chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden đến Việt Nam hôm 10 và 11/9/2023.
Nhận định về kết quả ngay sau chuyến thăm, thạc sỹ Nguyễn Thế Phương khi đó cho rằng vấn đề về nhân quyền luôn là một trở ngại trong mối quan hệ giữa hai bên, mặc dù hiện nay nó đã bị đặt xuống mức rất thấp rồi.
Bà Đinh Thảo nhận định, giới hoạt động xã hội dân sự có đăng ký trong nước từ trước nay phải hoạt động giữa một rừng các văn bản quy định rất mù mờ. Chính những quy định không rõ ràng đó có thể là công cụ để chính quyền ra tay đàn áp các tổ chức xã hội dân sự rất dễ dàng.
Sự chính danh và an toàn của giới hoạt động này phụ thuộc rất nhiều vào các tiếng nói ủng hộ từ quốc tế, trong đó có Hoa Kỳ.
Tuy nhiên giờ đây, Hoa Kỳ đã nhượng bộ Việt Nam rất nhiều trong vấn đề nhân quyền để hai bên có thể nâng cấp được mối quan hệ. Theo bà Thảo, khi một tiếng nói quốc tế ủng hộ cho nhân quyền Việt Nam như Hoa Kỳ không còn mạnh mẽ như trước, thì chính quyền Hà có thể dễ dàng mạnh tay đàn áp hơn :
"Chính vì Mỹ nhượng bộ cho nên chính quyền Việt Nam cũng không cần phải lăn tăn, nâng lên đặt xuống mỗi khi đàn áp ai nữa mà họ hành động càng ngày càng trở nên tùy tiện hơn, hung hãn hơn".
2. Nhà hoạt động Đường Văn Thái bị bắt đưa về Việt Nam
Ngày 13/4, nhà hoạt động Đường Văn Thái, người đang tị nạn ở Thái Lan đột ngột mất tích ở gần nơi trọ. Một số bạn bè, trong đó có người của tổ chức Theo dõi Nhân quyền (Human Rights Watch- HRW), tìm ra nhiều chứng cứ chứng minh rằng ông đã bị một nhóm người bắt cóc và đưa đi mất tích.
Ba ngày sau, Công an tỉnh Hà Tĩnh có thông báo về việc công an xã Sơn Kim 1, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh bắt giữ một người có tên Đường Văn Thái khi người này đang "xâm nhập bất hợp pháp" từ Lào trong ngày 14/4.
Đến giữa tháng 7/2023, Bộ Công an ra thông báo về việc bắt giam YouTuber Đường Văn Thái với cáo buộc "Tuyên truyền chống Nhà nước" theo Điều 117 Bộ luật Hình sự.
Bà Minh Trang, thạc sỹ chuyên ngành Quyền và Thực hành Quyền, từ Thuỵ Điển đánh giá mặc dù cho đến hiện tại vẫn chưa thể khẳng định chắc chắn rằng chính quyền Hà Nội có ra tay bắt cóc ông Đường Văn Thái hay không. Tuy nhiên :
"Đã có rất nhiều bằng chứng cho thấy là chuyện đó có khả năng rất cao là đã xảy ra. Bởi vì, ông Thái đã được UNHCR cấp quy chế tị nạn và chuẩn bị được tái định cư. Những bạn bè thân cận của ông Thái cũng khẳng định là ông ấy không có ý định trở về Việt Nam. Vậy thì tự nhiên hà cớ gì mà ông ấy lại xuất hiện ở Việt Nam, xong rồi lại bị truy tố ?"
Cũng theo bà Trang, sự kiện này cho thấy nhà nước Việt Nam quyết tâm truy bắt những người bất đồng chính kiến, ngay cả khi họ đã rời Việt Nam sinh sống ở nước ngoài :
"Tôi nghĩ rằng họ quyết tâm tiêu diệt mọi mầm mống có thể nguy hại cho tính chính danh và quyền lực của họ.
Có thể chính quyền Việt Nam không muốn những người này được đi tị nạn ở một đất nước thứ ba. Bởi vì họ biết rằng những người này được sang một đất nước khác thì họ vẫn có thể làm được các công việc khác như vận động dân chủ nhân quyền, nói lên thực trạng của xã hội. Họ không muốn người dân Việt Nam tiếp cận được những thông tin như vậy".
Qua sự kiện này, bà Trang cho rằng Thái Lan không còn là một nơi an toàn để những người hoạt động Việt Nam có thể tạm lánh như ngày trước nữa.
3. Tiếp tục bắt các nhà hoạt động môi trường nổi bật
Năm 2023, Việt Nam tiếp tục đàn áp, bỏ tù những nhà hoạt động môi trường nổi bật, là lãnh đạo các tổ chức được nhà nước cấp phép hoạt động một cách hợp pháp.
Điển hình là nhà hoạt động môi trường Hoàng Thị Minh Hồng. Bà bị bắt ngày 31/5 vì bị cho là chỉ đạo nhân viên của tổ chức không xuất hóa đơn giá trị gia tăng, không thực hiện đầy đủ thủ tục về kế toán, hóa đơn, chứng từ... cho khoản thu 69 tỷ đồng.
Đây là khoản tài trợ của các tổ chức nước ngoài cho những dự án của tổ chức CHANGE trong thời gian từ 2012 cho đến khi giải thể năm 2022. Số tiền bị cho là trốn thuế lên tới 6,7 tỷ đồng.
Sự kiện này, theo bà Trang là tiếp nối của một chuỗi các vụ bắt bớ các nhà hoạt động môi trường từ năm 2020-2021 cho đến tận bây giờ :
"Nó cho thấy là chính quyền Việt Nam vẫn tiếp tục gây sức ép lên không gian xã hội dân sự, kể cả những tổ chức cá nhân hoạt động có giấy phép đăng ký đàng hoàng. Và nó cho thấy là không gian xã hội dân sự ở Việt Nam càng ngày bị hẹp lại".
Bà Định Thảo cho rằng đây là sự kiện quan trọng mang tính chất bước ngoặc. Bởi, bà Minh Hồng đã chủ động tương tác, trao đổi và đối thoại với phía chính quyền để xem liệu mình có đang làm sai hay không ; và cũng sẵn sàng khôi phục nếu bị cơ quan chức năng xác định là có sai để tránh bị buộc tội trốn thuế, nhưng bên phía chính quyền hoàn toàn không tham gia đối thoại. Theo bà Thảo, sau vụ việc này, các tổ chức có đăng ký nhận ra rằng chính quyền có thể bắt bất kỳ ai, với bất kỳ tội danh gì :
"Sau khi chị Hồng bị bắt xong thì cho thấy rằng là tất cả những người hoạt động bên các tổ chức chính thống đều có thể bị cáo buộc vào các tội danh, không tội này thì tội kia.
"Trốn thuế" thực chất nó cũng chỉ là một cái cớ mà thôi. Tôi cho rằng đằng sau nó là một tham vọng muốn xóa sổ không gian dân sự".
Ngày 15/9, thêm một nhà hoạt động môi trường khác bị bắt là bà Ngô Thị Tố Nhiên – Giám đốc điều hành Tổ chức Sáng kiến về chuyển đổi năng lượng Việt Nam (VIETSE).
Bà Nhiên "có hơn 20 năm kinh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chuyên môn về năng lượng và kinh tế môi trường, mô hình năng lượng, chính sách năng lượng và đánh giá các công nghệ năng lượng carbon thấp".
4. Lê Văn Mạnh bị thi hành án tử hình
Tử tù Lê Văn Mạnh đã bị thi hành án tử hình vào sáng ngày 22/9 sau hơn 18 năm kêu oan trong một vụ án có nhiều tình tiết, bằng chứng không rõ ràng mà theo các luật sư là không đủ để kết tội.
Theo bà Minh Trang, thi hành án đối với ông Mạnh là một hành động sai trái bởi có qua nhiều sai phạm trong quá trình điều tra xét xử vụ án này :
"Nó cho thấy rằng là bất kỳ ai cũng có thể dễ dàng bị tử hình ở Việt Nam ngay cả khi quá trình điều tra có dấu hiệu oan sai.
Điều này cũng cho thấy rằng quyền được xét xử công bằng và quyền không bị tước đoạt mạng sống một cách sai trái theo tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế không được đảm bảo ở Việt Nam".
Bình luận về sự kiện này, bà Đinh Thảo cho biết khi mà cái giá phải trả cho chuyện đàn áp nhân quyền đang xuống rất thấp thì chính quyền ra một quyết định rất đáng sợ là xử tử Lê Văn Mạnh :
"Nó thể hiện thân phận "con giun cái kiến" trong xã hội Việt Nam. Dù đã cố gắng gồng hơn 18 năm, nghĩa là đã 1/4 đời người rồi, mà chính quyền đè bẹp cái là xong. Nó cho thấy sự tàn bạo của chính quyền Việt Nam".
Lê Văn Mạnh bị kết án tử hình trong một vụ án "giết người, hiếp dâm trẻ em" xảy ra tại Thanh Hóa năm 2005. Trong các phiên toà, Mạnh liên tục kêu oan. Luật sư của Mạnh yêu cầu giám định thân thể của bị cáo để xác định liệu có bị tra tấn trong quá trình điều tra không nhưng toà bác bỏ.
Vào ngày 18/9, gia đình Lê Văn Mạnh nhận được giấy báo có chữ ký của Chánh án Toà án Nhân dân tỉnh Thanh Hóa về việc thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc đối với Lê Văn Mạnh.
Hôm 21/9, Phái đoàn Liên minh Châu Âu (EU) cùng với Đại Sứ quán của Canada, Vương quốc Anh và Vương quốc Na Uy tại Việt Nam ra tuyên bố chung kêu gọi Hà Nội dừng việc thi hành án đối với ông Lê Văn Mạnh. Tuy nhiên, ông Mạnh vẫn bị xử tử.
5. Một loạt nhà hoạt động, luật sư tị nạn nước ngoài
Năm 2023 cũng chứng kiến một loạt những người hoạt động dân chủ, nhân quyền nổi bậc tại Việt Nam phải rời bỏ quy hương sang tị ở một nước thứ ba bởi sự đàm áp, bắt bớ trong nước ngày một gia tăng.
Một nhà hoạt động nhân quyền hiện đang ở trong nước, yêu cầu được giấu tên, cho biết những người ra này có thể đi tị nạn từ Việt Nam như gia đình luật sư Võ An Đôn hoặc đi thẳng từ nhà tù đến nước Đức như trường hợp của ông Nguyễn Bắc Truyển :
"Việc này đánh dấu những nỗ lực vận động quốc tế tuyệt vời của cộng đồng người Việt tại các quốc gia tiến bộ và giới ngoại giao của các quốc gia dân chủ. Việc trả tự do này là điểm nhấn trong bối cảnh tình hình nhân quyền có diễn biến sâu sắc".
Ngoài ra, cũng có nhiều người phải vượt biên sang Thái Lan lánh nạn rồi mới đến được đất nước thứ ba.
Những cái tên nổi bậc có thể kể đến là Nguyễn Tiến Trung vừa đến được Đức vào đầu tháng 12 vừa qua, nhà hoạt động Nguyễn Anh Tuấn đến được Canada hồi tháng 6. Ba luật sư nhân quyền bào chữa trong vụ "Tịnh thất Bồng Lai" là Đặng Đình Mạnh, Nguyễn Văn Miếng và Đào Kim Lân cũng sang Hoa Kỳ hồi tháng 6/2023.
Những người này đều được chính phủ các nước chấp thuận cho tị nạn một cánh nhanh chóng để tránh sự truy bắt từ phía Việt Nam :
"Con đường đến tự do, như của anh Nguyễn Tiến Trung, đã lột tả gần như toàn bộ tình trạng trong nước và mối nguy hiểm mà các nhà hoạt động, tù nhân lương tâm đang phải đối mặt ngày càng gia tăng hơn nữa".
Nguồn : RFA, 22/12/2023
Chuyên gia Liên Hiệp Quốc cáo buộc Việt Nam đàn áp những người bảo vệ quyền môi trường
VOA, 15/11/2023
Một báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc hôm 15/11 cáo buộc Việt Nam nhắm mục tiêu vào những người bảo vệ nhân quyền về môi trường sau một loạt các vụ bắt giữ và kết án, đồng thời kêu gọi chính phủ Hà Nội đặt họ vào trọng tâm nếu muốn chuyển đổi sang năng lượng sạch.
Báo cáo viên đặc biệt của Liên Hiệp Quốc về phát triển Surya Deva (trái) được Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Đỗ Việt Hùng tiếp đón tại trụ sở của Bộ ở Hà Nội hôm 6/11.
Năm nhà bảo vệ môi trường đã bị kết án tù vì tội "trốn thuế" ở quốc gia do Đảng cộng sản cầm quyền kể từ năm ngoái, một điều khoản mà các nhà hoạt động trong nước và các tổ chức nhân quyền quốc tế coi là được nhà cầm quyền sử dụng như một công cụ để bịt miệng họ.
Ông Surya Deva, báo cáo viên đặc biệt về quyền phát triển của Liên Hiệp Quốc, nói trong mộttuyên bố đưa ra hôm 15/11 rằng ông quan ngại về việc bắt giữ và kết án những nhà hoạt động này.
"Việc bắt giữ và kết án một số người bảo vệ quyền con người về môi trường với các tội danh như trốn thuế đang có tác động tiêu cực đến sự sẵn sàng đóng góp của các tổ chức phi chính phủ độc lập cho Thỏa thuận Đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP)", ông Deva nói trong tuyên bố ngay khi kết thúc chuyến thăm và làm việc 10 ngày tại Việt Nam để đánh giá việc thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững tại quốc gia Đông Nam Á.
Các lãnh đạo môi trường – gồm Ngụy Thị Khanh, Đặng Đình Bách, Mai Phan Lợi, Bạch Dùng Dương và Hoàng Thị Minh Hồng – bị kết án nhiều năm tù trong khi Việt Nam đang tìm cách tăng cường cam kết giảm thiểu khí thải carbon thông qua JETP trị giá 15,5 tỷ USD do các nước phương Tây đồng tài trợ.
Các tổ chức nhân quyền quốc tế cũng đã lên án Việt Nam bỏ tù những người thúc đẩy cho việc bảo vệ môi trường này.
Tại cuộc họp báo ở Hà Nội hôm 15/11, ông Deva được AFP trích lời nói rằng chính phủ độc tài Việt Nam đang sử dụng luật "có chọn lọc để nhắm vào một số nhà bảo vệ nhân quyền, nhà hoạt động khí hậu hoặc nhà bảo vệ nhân quyền môi trường".
Trong số những người bị bỏ tù vì "trốn thuế", bà Hồng – nhà hoạt động nổi tiếng về chống biến đổi khí hậu – đã thành lập tổ chức phi chính phủ CHANGE để vận động người dân hành động giải quyết các vấn đề môi trường cấp bách, bao gồm buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp và ô nhiễm.
Còn bà Khanh là người đã thách thức kế hoạch tăng cường việc sử dụng than của chính quyền Việt Nam để thúc đẩy phát triển kinh tế. Bà Khanh, cùng ông Lợi, đã được trả tự do trước thời hạn trong năm nay.
Tuy nhiên, sau khi trả tự do cho hai người thì chính quyền Việt Nam lại bắt giữ bà Ngô Thị Tố Nhiên, giám đốc một tổ chức nghiên cứu chính sách năng lượng độc lập và là chuyên gia năng lượng hàng đầu của Việt Nam. Bà Nhiên bị cáo buộc "chiếm đoạt tài liệu" của một công ty điện lực nhà nước.
"Tôi lo ngại rằng do không gian dân sự hạn chế nên sự tham gia tích cực, tự do và có ý nghĩa của người dân vào việc ra quyết định có thể khó khăn", ông Deva nói trong tuyên bố.
Chuyên gia của Liên Hiệp Quốc cho rằng để đạt được sự chuyển đổi công bằng sang nền kinh tế xanh, Việt Nam phải đặt các tổ chức phi chính phủ và những người bảo vệ nhân quyền vào trung tâm của quá trình này.
Phát biểu tại cuộc họp báo ở Hà Nội, ông Deva được AFP trích lời nói ông "tin rằng trong hệ thống chính trị hiện tại của Việt Nam, có cơ hội cho sự chấp nhận những quan điểm khác nhau và những ý kiến bất đồng bởi vì không phải ai có quan điểm khác biệt là đều tìm cách lật đổ đảng hay nhà nước".
Truyền thông Việt Nam do nhà nước quản lý không đăng tải những điều ông Deva nói về nhân quyền tại cuộc họp báo ở Hà Nội.
Trong khi đó, theo TTXVN, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt, khi tiếp ông Deva hôm 6/11 khi chuyên gia Liên Hiệp Quốc bắt đầu chuyến thăm Việt Nam, nói rằng cách tiếp cận của Việt Nam là "tôn trọng, bảo vệ và thúc đẩy quyền con người".
Trong mộtlá thư gửi ông Deva trước chuyến thăm tới Việt Nam, Dự án 88, tổ chức ủng hộ quyền tự do ngôn luận ở Việt Nam, cho biết các vụ bắt giữ những nhà hoạt động môi trường "đặt ra câu hỏi về cam kết của Việt Nam đối với sự phát triển bền vững của đất nước".
"Trong số các nhà hoạt động chính sách năng lượng và môi trường đã bị bắt và bỏ tù, nhiều người trước đây đã làm việc với chính phủ và đang giải quyết các vấn đề được ưu tiên trong chính sách chính thức của chính phủ", tổ chức này nói trong thư.
Nguồn : VOA, 15/11/2023
***************************
Giới NGOs trong nước e ngại gặp mặt đại diện của Liên Hiệp Quốc
Trường Sơn, RFA, 13/11/2023
Báo cáo viên Đặc biệt của Liên Hiệp Quốc trong lĩnh vực quyền phát triển, tiến sĩ Surya Deva, hiện đang có chuyến thăm Việt Nam, nhằm tìm hiểu tình hình thực tế công tác thực hiện các cam kết của chính phủ sở tại, đối với lĩnh vực này.
Báo cáo viên đặc biệt về Quyền phát triển của Liên Hiệp Quốc, ông Surya Deva - X/Twitter Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc
Việc một Báo cáo viên Đặc biệt của Liên Hiệp Quốc được chính phủ Việt Nam chấp nhận cho tới thăm không phải là chuyện thường xuyên diễn ra, lần gần nhất là vào năm 2017 của vị báo cáo viên đặc trách vấn đề quyền lương thực.
Trong cuộc đón tiếp ông Deva diễn ra tại trụ sở của Bộ Ngoại giao hôm 7/11, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt tuyên bố Việt Nam "tôn trọng, bảo vệ và thúc đẩy quyền con người", và khẳng định "luôn đặt con người ở vị trí trung tâm, là chủ thể và động lực của quá trình phát triển".
Tuyên bố trên trái ngược với bức tranh nhân quyền ảm đạm ở Việt Nam mà giới xã hội dân sự độc lập, và bất đồng chính kiến nêu ra. Khi nhà nước liên tiếp bị cáo buộc vi phạm nhân quyền, thông qua chiến dịch đàn áp những tiếng nói bất đồng trong những năm qua.
Để nhằm tìm hiểu tình hình thực tế ở Việt Nam, ông Surya Deva dự kiến sẽ có một lịch làm việc dày đặc. Theo báo nhà nước đưa tin thì vị đại diện của Liên Hiệp Quốc sẽ gặp với các cơ quan của chính quyền trung ương, và các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể, và cả giới doanh nghiệp. Ngoài ra trong lịch trình còn kèm hoạt động đi thăm và gặp gỡ chính quyền một số địa phương.
Có thể dễ dàng nhận thấy điều thiếu vắng trong lịch làm việc bận rộn của ngài Báo cáo viên Đặc biệt là các tổ chức xã hội dân sự độc lập, và giới NGO (các tổ chức phi chính phủ).
Đài Á Châu Tự do đã liên lạc với các nhà hoạt động trong nước, và được biết sở dĩ không tổ chức nào tham gia làm việc với đại diện của Liên Hiệp Quốc, là vì "e ngại" sự trả đũa từ công an.
"Mọi người ngại các vấn đề nhân quyền và ngại tương tác với các cơ chế nhân quyền của Liên Hiệp Quốc. Trong bối cảnh bắt bớ thì lại càng ngại". Một nguồn tin của RFA cho biết.
Trong những năm gần đây, các tổ chức NGO đã trở thành mục tiêu của chính quyền, khi hàng loạt lãnh đạo của các tổ chức làm việc trong lĩnh vực biến đổi khí hậu đã bị bắt và bỏ tù, dưới tội danh "trốn thuế", mà nhiều người, kể cả các tổ chức nhân quyền quốc tế, đều cáo buộc là có động cơ chính trị đằng sau.
Mới nhất trong số này là bà Hoàng Thị Minh Hồng, một nhà hoạt động môi trường nổi tiếng quốc tế, bị tuyên án 3 năm tù dưới cáo buộc "trốn thuế" hồi tháng 9 năm nay.
Bà Hoàng Thị Minh Hồng trong một cuộc biểu tình phản đối Formosa xả thải gây ô nhiễm bốn tỉnh miền Trung năm 2016. Facebook.
Ngoài ra, nhiều tổ chức NGOs khác cũng phải đóng cửa hoặc tạm dừng hoạt động, trong đó phải kể đến tổ chức Trung tâm Hỗ trợ Phát triển Cộng đồng LIN, mà lý do theo nguồn tin từ nội bộ giới NGO, là do áp lực từ công an.
Trao đổi với đài RFA qua ứng dụng nhắn tin dưới điều kiện ẩn danh, một nhà hoạt động trong lĩnh vực NGO trong nước, cho biết suy nghĩ trước việc nhà nước liên tiếp sử dụng tội danh trốn thuế để buộc tội lãnh đạo các tổ chức phi chính phủ :
"Khi các tổ chức NGO được thành lập ở Việt Nam sau thời kỳ đổi mới, Nhà nước chỉ ban hành các quy định về việc thành lập và kiểm soát việc tiếp nhận tài trợ và hoạt động của các tổ chức này. Các quy định này cũng không toàn diện và thay đổi theo hướng ngày càng kiểm soát chặt chẽ hơn.
Trong khi đó, Nhà nước không ban hành các quy định về kế toán. Do đó, các tổ chức đều ngạc nhiên và lúng túng khi nhà nước áp dụng chế độ kế toán, tài chính và nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp để kết tội trốn thuế cho lãnh đạo MEC, LPSD và gần đây là CHANGE.
Đây là cách nhà nước tùy tiện áp dụng quy định về thuế đối với doanh nghiệp cho các tổ chức phi lợi nhuận".
Ngoài việc truy tố và bắt giữ, phía công an còn thực hiện các biện pháp khác để ngăn cản các tổ chức NGO trong nước hoạt động, người này cho biết thêm :
"Công an không ra mặt nhưng có thể can thiệp để các khoản tài trợ nước ngoài không được phê duyệt hay các hoạt động hội họp không thể triển khai".
Trong quá trình làm việc tại Hà Nội, ông Surya Deva đã gặp đại diện của tổ chức Liên hiệp Các Tổ chức Hữu nghị Việt Nam (VUFO), đây là một tổ chức thuộc Mặt trận Tổ quốc của Đảng cộng sản.
Nhưng vai trò ít được biết đến hơn của tổ chức này, chính là quản lý các tổ chức NGO thông qua việc kiểm soát và xét duyệt nguồn viện trợ từ nước ngoài. Trong bối cảnh các NGO ở Việt Nam vẫn phụ thuộc vào nguồn hỗ trợ tài chính từ các quốc gia và tổ chức quốc tế, thì nói cách khác, VUFO đang nắm quyền sinh sát đối với giới NGO trong nước.
Hồi tháng 9 năm nay, Báo Nhân dân, cơ quan ngôn luận của Đảng cộng sản Việt Nam, cho đăng tải bài viết với tựa đề "Không được phép can thiệp, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của đất nước và nhân dân Việt Nam". Với thông điệp mang tính cảnh cáo nhắm đến các tổ chức NGO.
Nội dung bài báo có đoạn cáo buộc nhiều tổ chức phi chính phủ "lợi dụng việc tổ chức, thực hiện, tham gia, tài trợ các dự án phi lợi nhuận để cổ súy các hoạt động không phù hợp với lợi ích quốc gia, có dấu hiệu vi phạm pháp luật, trái với đạo đức xã hội, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc".
Hệ quả của chiến dịch trấn áp các tổ chức phi chính phủ trong nước, là việc toàn bộ giới NGOs trở nên e dè, và tránh có những liên hệ trực tiếp với các tổ chức quốc tế, trong đó có Liên Hiệp Quốc.
Trao đổi với Đài RFA, tiến sĩ Nguyễn Đình Thắng, tổng giám đốc của tổ chức Ủy ban Cứu Người Vượt biển (BPSOS), một tổ chức có trụ sở ở Hoa Kỳ chuyên làm việc với Liên Hiệp Quốc để báo cáo về các vụ việc vi phạm nhân quyền ở Việt Nam, cho biết lý do đằng sau việc nhà nước nỗ lực ngăn cản giới NGO liên hệ với Liên Hiệp Quốc :
"Từ năm 2019 cho tới giờ này thì Việt Nam luôn luôn là một trong số quốc gia đứng đầu ở trong số trường hợp hăm doạ và trả thù. Tại vì chính quyền Việt Nam tuy đã cam kết, nhưng không thực tâm muốn thực thi những cam kết của mình, và không muốn cho Liên Hiệp Quốc biết.
Lý do thứ hai là Việt Nam có tạo ra những tổ chức NGO giả, thành ra họ sắp xếp, để (đại diện Liên Hiệp Quốc) gặp những tổ chức đó, chứ không muốn cho quốc tế gặp những NGO thật. Bởi Việt Nam họ tuyên bố rằng họ cũng có xã hội dân sự, nhưng những tổ chức xã hội dân sự đó hoàn toàn do Đảng và nhà nước kiểm soát. Và họ không muốn chuyện đó bị lộ tẩy".
Tiến sĩ Nguyễn Đình Thắng phát biểu với Dân biểu Chris Smith về nạn tra tấn và lạm dụng đối với các tù nhân tôn giáo ở Việt Nam. Hình chụp tại Washington DC hôm 16/1/2014 - AFP
Bản thân Cao ủy Nhân quyền của Liên Hiệp Quốc cũng đã xác thực hiện tượng các tổ chức phi chính phủ, và xã hội dân sự ở Việt Nam e dè hợp tác vì sợ bị nhà nước nhắm tới. Thông tin này được nêu ra trong bản Báo cáo Kết quả Thường niên Quốc gia năm 2022, trong đó nhấn mạnh :
"…các tổ chức phi chính phủ bị ảnh hưởng nhiều nhất là những tổ chức hoạt động về nhân quyền, bình đẳng giới và phân biệt đối xử, pháp quyền và quản trị. Các đối tác chính phủ và các tổ chức xã hội dân sự bày tỏ sự miễn cưỡng khi tham gia vào các cơ chế nhân quyền quốc tế, bao gồm cả các hoạt động đánh giá việc (Việt Nam- PV) thực thi các công ước quốc tế",.
Phóng viên của Đài Á Châu Tự do đã liên lạc qua email tới văn phòng của ông Surya Deva để xác minh về việc ông này không gặp các tổ chức phi chính phủ, và xã hội dân sự độc lập khi tới thăm Việt Nam, và được bị Báo Cáo viên Đặc biệt phản hồi rằng chỉ có thể bình luận sau khi thực hiện cuộc họp báo vào ngày 15/11.
Trước thềm chuyến thăm của vị Báo cáo viên Đặc biệt tới Việt Nam thì tổ chức Hiến chương 19, một tổ chức nhân quyền có trụ sở ở Vương quốc Anh, đã ra tuyên bố vị đại diện của Liên Hiệp Quốc gây sức ép lên chính quyền Hà Nội, nhằm cải thiện tình hình nhân quyền, đặc biệt là trong lĩnh vực tự do ngôn luận trên không gian mạng.
Trường Sơn
Nguồn : RFA, 13/11/2023
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Bien sắp sửa có chuyến thăm Việt Nam vào ngày 10/9. Nhân sự kiện này, giới quan sát cũng cho rằng rất có thể hai nước sẽ nâng cấp mỗi quan hệ ngoại giao lên một tầm cao mới.
Công an ngăn cảnh nhà báo tác nghiệp tại một cuộc biểu tình năm 2011 - Reuters
Hoa Kỳ hiện đang là đối tác toàn diện của Việt Nam, và dự kiến sẽ trở thành đối tác chiến lược sau chuyến thăm của tổng thống Biden, thậm chí có đồn đoán cho rằng hai nước sẽ nâng cấp lên thành đối tác chiến lược toàn diện, mức cao nhất trong hệ thống đối tác ngoại giao của Việt Nam.
Không ít những ý kiến tích cực trước thông tin trên, tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn lo ngại về vấn đề nhân quyền, cụ thể, giới quan sát cho rằng việc Hoa Kỳ chủ động cải thiện quan hệ với chính quyền Hà Nội, sẽ dẫn đến việc gia tăng đàn áp giới bất đồng chính kiến ở Việt Nam.
Có lợi cho Việt Nam nói chung
Sự kiện tổng thống Hoa Kỳ tới thăm Việt Nam và qua đó nâng cấp quan hệ ngoại giao giữa hai nước đã nhận được sự ca ngợi của một tổ chức không ngờ tới, đảng Việt Tân. Đây là tổ chức chính trị có trụ sở tại hải ngoại tự nhận đối lập với đảng cộng sản Việt Nam, và hiếm khi bày tỏ sự đồng tình với các chính sách của chế độ trong nước, nhưng lần này là một ngoại lệ.
Trao đối với đài RFA, ông Trần Đức Tuấn Sơn, một ủy viên trung ương của đảng Việt Tân, cho biết quan điểm của tổ chức đối với việc nâng cấp quan hệ Việt-Mỹ :
"Phía Việt Tân cho rằng chuyến thăm của tổng thống Biden đến Việt Nam là một cơ hội tốt cho dân tộc Việt Nam. Trong thời gian vừa qua mối quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc đã ở mức khá cao, cho nên chuyến đi này sẽ giúp cân bằng lại cán cân quan hệ giữa Mỹ, Việt Nam, và Trung Quốc. Mà chúng tôi cho rằng đại đa số người Việt đều muốn thoát khỏi sự ảnh hưởng của Trung Quốc. Đặc biệt, trong bối cảnh mà Trung Quốc gần đây đã trở nên hung hăng hơn trên khu vực Biển Đông, việc thắt chặt quan hệ với Hoa Kỳ sẽ rất có lợi cho Việt Nam. Ngoài ra, về khía cạnh kinh tế, khi mà Trung Quốc suy yếu thì sẽ tác động xấu đến Việt Nam, nên việc liên minh với Mỹ sẽ giúp Việt Nam phát triển".
Luật sư Nguyễn Văn Đài, một nhà bất đồng chính kiến khác, người thường xuyên chỉ trích các chính sách của đảng cộng sản Việt Nam, lần này cũng tỏ ra ủng hộ động thái thắt chặt quan hệ với Hoa Kỳ, ông cho biết quan điểm của mình :
"Các cụ đã có câu gần mực thì đen gần đèn thì rạng, nước Mỹ là một nước dân chủ, tự do, văn minh do vậy khi chính quyền Việt Nam đi gần với Mỹ sẽ học được những điều tốt đẹp, về kinh tế, chính trị, và những lĩnh vực khác. Nhưng chúng ta cũng không quên bài học Trung Quốc, khi vào năm 1972 Trung Quốc bỏ bóng tối để bước chân theo Mỹ, nhưng họ vẫn duy trì chế độ độc đảng cho đến nay. Họ chỉ học từ Mỹ cách làm kinh tế, để rồi bây giờ quay lại chống Mỹ. Nên chúng ta cần phải nhắc nhở nước Mỹ rằng khi quan hệ với Việt Nam đừng chỉ giúp phát triển kinh tế, mà cần phải giúp người dân lẫn nhà cầm quyền ở Việt Nam nhận ra giá trị của dân chủ và nhân quyền".
Cựu Dân biểu liên bang Leslie Byrne phát biểu trong Ngày Nhân Quyền Việt Nam 11/5/2023. Ảnh chụp màn hình video RFA
Càng cải thiện quan hệ với Mỹ thì càng đàn áp trong nước ?
Mặc dù mối quan hệ giữa hai nước cựu thù có chiều hướng đi lên và ngày càng trở nên chặt chẽ, nhưng ở khía cạnh nhân quyền lại có xu hướng ngược lại, khi tình hình đàn áp, bắt bớ những người bất đồng chính kiến ở Việt Nam ngày càng trầm trọng hơn.
Do vậy, giới quan sát cho rằng triển vọng để Hoa Kỳ giúp cải thiện vấn đề nhân quyền ở Việt Nam kể cả khi nâng cấp quan hệ là không cao.
Từ Cộng hòa Liên bang Đức, nhà báo Võ Thị Hảo cho Đài Á Châu Tự Do biết quan điểm của bà về vấn đề này :
"Tôi nghĩ rằng các cường quốc dân chủ, nhân quyền vẫn có phần ngây thơ trước việc nói một đằng, làm một nẻo của những người đứng đầu các nước độc tài. Theo số liệu, khi tổng thống Obama thăm Việt Nam vào năm 2016 thì có khoảng 100 nhà bất đồng chính kiến đang bị cầm tù, từ đó đến nay tình hình nhân quyền ở Việt Nam đã xấu đi rất nhiều, theo thống kê của các tổ chức nhân quyền trên thế giới hiện nay đang có khoảng 193 người bất đồng chính kiến bị cầm tù".
Ông Trần Đức Tuấn Sơn còn chỉ ra rằng xu hướng đàn áp trong những năm qua còn mở rộng ra khỏi nhóm đối tượng là giới bất đồng chính kiến, bất chấp việc Việt Nam đã trở thành thành viên của Hội đông Nhân quyền của Liên Hiệp Quốc :
"Từ năm 2016 đến nay thì việc đàn áp nhân quyền càng ngày càng thô bạo hơn, việc đàn áp, bỏ tù, bắt bớ người bất đồng chính kiến vẫn diễn ra, và không chỉ giới bất đồng chính kiến không, ngay cả những người hoạt động về môi trường, và làm cho những viện nghiên cứu cũng bị bắt. Đây là xu hướng rất xấu cho những người muốn thay đổi Việt Nam. Chúng tôi nghĩ rằng tình hình này sẽ không thay đổi trong thời gian tới".
Về phần mình, luật sư Nguyễn Văn Đài cũng cho rằng xu hướng thực tế cho thấy chính quyền Việt Nam sẽ trở nên độc đoán hơn khi Hoa Kỳ chủ động muốn cải thiện quan hệ, ông cho hay : "Từ năm 2011 cho đến nay, khi quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ càng gần gũi thì tình hình nhân quyền càng xấu đi. Đặc biệt là khi Hoa Kỳ chủ động muốn cải thiện quan hệ với Việt Nam về mặt kinh tế, chính trị, và quân sự, do vậy sẽ bỏ lơ vấn đề nhân quyền".
Các đại biểu người Việt tham dự Ngày Nhân quyền Việt Nam ở thủ đô Washington (Hoa Kỳ)
Mỹ có bỏ rơi vấn đề nhân quyền ở Việt Nam không ?
Với việc mức độ đàn áp ngày càng gia tăng ở trong nước, đã xuất hiện nhiều ý kiến bày tỏ sự lo ngại cho rằng Hoa Kỳ đã bỏ rơi vấn đề nhân quyền ở Việt Nam, để hướng tới việc cải thiện quan hệ với chính quyền cộng sản.
Tuy nhiên, những người quan sát tình hình chính trị Việt Nam được đài RFA phỏng vấn lại có ý kiến khác.
Luật sư Nguyễn Văn Đài thậm chí còn khẳng định chuyện Hoa Kỳ bỏ rơi vấn đề nhân quyền ở Việt Nam sẽ không xảy ra, ông nói :
"Mỹ và Châu Âu sẽ không bao giờ bỏ rơi vấn đề nhân quyền ở Việt Nam, có thể ngay lúc này, họ đang chú trọng đến vấn đề ngoại giao và kinh tế, nhưng điều đó không có nghĩa là họ bỏ rơi vấn đề nhân quyền. Họ vẫn sẽ theo dõi và sẽ lên tiếng khi có dịp.
Nhưng điều quan trọng hơn đó là bản thân người Việt Nam phải đứng lên đòi hỏi quyền con người cho mình, thì lúc đó những nước như Mỹ và Châu Âu mới nhận thấy lợi ích ủa việc lên tiếng".
Đồng tình với ý kiến trên, ông Nguyễn Đức Tuấn Sơn cũng cho rằng phương tây sẽ không bất chấp tình trạng nhân quyền để đổi lấy quan hệ với Việt Nam, ông cho biết quan điểm của mình :
"Tôi nghĩ là phương tây đang thực hiện cả hai việc cùng lúc, vừa cải thiện quan hệ ngoại giao, vừa thúc đẩy nhân quyền. Nhưng có thể là trong lĩnh vực nhân quyền thì họ không làm công khai như trước đây. Mà sẽ được nêu ra ở đằng sau hậu trường, bên hành lang, và sẽ xảy ra thường xuyên. Có thể sẽ có lúc vấn đề nhân quyền không được ưu tiên, nhưng không có nghĩa là nó bị bỏ rơi".
Nhà báo Võ Thị Hảo cho rằng, Hoa Kỳ và phương tây sẽ khó có thể ngó lơ vấn đề nhân quyền ở Việt Nam, bởi vì điều này ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của họ :
"Khi họ muốn đảm bảo được quyền lợi về mặt thương mại, kinh tế, hay những quyền lợi chính đáng khác thì họ cần sự mình bạch. Chỉ sự minh bạch mới đảm bảo được quyền lợi cho Mỹ và NATO. Thì sự minh bạch này chỉ có được ở một chế độ dân chủ, có nhân quyền. Với việc nâng cấp quan hệ với Việt Nam, hệ quả tất yếu là tình hình dân chủ, nhân quyền ở Việt Nam sẽ có chuyển biến".
Một khi quan hệ đối tác ở tầm mức mới được thiết lập giữa Hoa Kỳ và Việt Nam có thể giúp Việt Nam thoát khỏi ‘ảnh hưởng quá nặng nề’ của Trung Quốc, giúp Hoa Kỳ đạt được thuận lợi hơn các mục tiêu tại Việt Nam và khu vực, Chính phủ và lưỡng viện Hoa Kỳ cần và nên tiếp tục hỗ trợ Việt Nam tiến bộ hơn về các mặt tự do, dân chủ và nhân quyền.
Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và Phó Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden (phải) đã từng gặp nhau vào năm 2015 - AFP
Đây là ý kiến của cựu Biên tập viên Tạp chí Cộng sản, nhà hoạt động Nguyễn Vũ Bình từ Hà Nội nêu ra với RFA ngày 4/9.
‘Bất thường xảy ra ngay trước chuyến thăm của Tổng thống Biden’
Trước hết ông Nguyễn Vũ Bình nhắc lại điều mà theo ông là ‘diễn biến bất thường’ ngay trước chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Joe Biden. Đó là việc quấy nhiễu, đe dọa các tù nhân lương tâm như Trần Huỳnh Duy Thức, Đặng Đình Bách và những người khác đang bị giam giữ trong các nhà tù tại Việt Nam mới đây.
"Trong nội bộ của Việt Nam thực sự ra cũng rất phức tạp, có rất nhiều phe cánh, người thì ‘thân’ Trung Quốc, người có xu hướng ngã về Mỹ, những quyết định là tập thể, tức là dựa trên một số nào đó, chẳng hạn như là Bộ Chính trị, cho nên những việc như đã nêu có khả năng xảy ra. Trước đây, trường hợp như ông Tổng bí thư Lê Khả Phiêu (đổi thái độ khi đang tiếp Ngoại trưởng Madeleine Albright) đã xảy ra rồi, thì việc ‘hành hung’ anh Trần Huỳnh Duy Thức hay một luật sư ở trong lĩnh vực môi trường, mà tự nhiên họ bị mấy người ‘cầm dao’ xông vào (buồng giam) là hiện tượng rất lạ, từ trước đến giờ trong lĩnh vực tù nhân lương tâm hiếm có chuyện đó, mà tự nhiên lại nảy ra chuyện đó, đúng là cũng nên đặt dấu hỏi.
Và vì môi trường (chính trị nội bộ) của Việt Nam rất phức tạp, cho nên không loại trừ là có một số người, một số nhóm không muốn quan hệ của Việt Nam nâng cấp lên, như báo chí nói, hướng tới, người ta có thể sử dụng cách này, cách khác, mà trong đấy có thể có việc ‘kích động tù nhân lương tâm’. Thực ra, nếu chúng ta muốn biết chính xác, chúng ta phải ở trong nội bộ cấp cao của họ, nhưng dựa vào kinh nghiệm, chúng ta thấy là nó cũng có thể xảy ra, bởi vì hiện tượng đó khá lạ - hiện tượng mà các tù nhân (thường phạm) mà ‘cầm dao’ sang khu vực của tù nhân chính trị để đe dọa thì hơi lạ, cho nên chúng ta không loại trừ trường hợp đó".
Mới đây, hôm 30/8/2023, tờ báo Mỹ Washington Post đã thu hút sự chú ý của công luận trên bài xã luận của mình đặt vấn đề làm thế nào mà Tổng thống Joe Biden có thể vừa tiếp cận thân thiện chính quyền Việt Nam, vừa có thể giúp đỡ ‘những người bị mắc kẹt sau song sắt’, bài báo nhấn mạnh :
"Hoa Kỳ và Việt Nam đang trên đà nâng cấp đáng kể trong mối quan hệ của họ, sẽ được ấn định khi Tổng thống Biden đến thăm Hà Nội vào ngày 10 tháng 9. Kế hoạch của chính quyền nhằm thiết lập ‘quan hệ đối tác chiến lược’ với Việt Nam được thúc đẩy bởi mong muốn chống lại Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Nhưng trước khi ông Biden nâng cốc chúc mừng các nhà lãnh đạo Việt Nam, ông nên chỉ ra thành tích nhân quyền đang ngày càng xấu đi của Việt Nam và thúc đẩy sự thay đổi. Tổng thống có nhiều công cụ để khuyến khích cải cách hơn những gì tưởng tượng".
‘Đàn áp, vi phạm nghiêm trọng và có hệ thống’
Đề cập tình hình nhân quyền tại Việt Nam, bài xã luận của Washington Post có đoạn cho hay :
"Việt Nam là một quốc gia độc đảng do Đảng cộng sản Việt Nam cai trị. Kể từ năm 2016, dưới sự lãnh đạo của Tổng bí thư có đường lối cứng rắn Nguyễn Phú Trọng, chính phủ đã tiến hành đàn áp trên diện rộng các hoạt động, bất đồng chính kiến, xã hội dân sự và tự do tôn giáo. Toàn bộ ban lãnh đạo phong trào biến đổi khí hậu của đất nước hiện đang bị tống giam, và việc bỏ tù đã phá hủy các nỗ lực tổ chức và liên minh vận động của phong trào này. Vào ngày 01/06, Việt Nam chính thức buộc tội nhà hoạt động khí hậu hàng đầu của đất nước, Hoàng Thị Minh Hồng, tội trốn thuế, khiến bà trở thành nhà hoạt động môi trường thứ năm phải đối mặt với cáo buộc như vậy trong hai năm qua. Một cuộc điều tra nhân quyền do Dự án 88 công bố vào tháng 4 cho thấy chính quyền đã vũ khí hóa luật trốn thuế như thế nào để bịt miệng các nhà bảo vệ môi trường.
Việc Việt Nam đàn áp những nhà hoạt động này đi ngược lại thỏa thuận của Việt Nam với Liên Hiệp Châu Âu và Nhóm Bảy quốc gia, cũng như Đan Mạch và Na Uy, được gọi là Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng, nhằm giúp Việt Nam huy động ít nhất 15,5 tỷ USD từ các nhà đầu tư công và tư nhân để đáp ứng cam kết của mình đạt mức phát thải ròng bằng zero vào năm 2050. Thỏa thuận quy định rằng ‘để quá trình chuyển đổi diễn ra công bằng và hợp lý, cần phải tham vấn thường xuyên, bao gồm cả với giới truyền thông, các tổ chức phi chính phủ và các bên liên quan khác để đảm bảo sự đồng thuận rộng rãi trong xã hội’".
Nhà hoạt động Đặng Đình Bách trong phiên toà phúc thẩm năm 2022.
Về số lượng các nhà hoạt động bị bắt giam và đang bị ‘kẹt sau song sắt’ cũng như về tình hình được cho là nạn trấn áp của chính quyền đối với giới hoạt động tự do, dân chủ, nhân quyền ôn hòa ở Việt Nam hiện nay và nhất là gần đây, tờ Washington Post nhấn mạnh và cho hay :
"Có 193 nhà hoạt động đang bị cầm tù ở Việt Nam. Điều này không bao gồm những người bị buộc phải lưu vong hoặc bị buộc phải im lặng. Nhiều người trong tù bị buộc tội với những điều khoản mơ hồ trong bộ luật hình sự, chẳng hạn như Điều 117 hình sự hóa việc ‘làm, tàng trữ, phổ biến hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, sản phẩm nhằm chống Nhà nước’ hay Điều 331, trong đó cấm ‘lợi dụng các quyền tự do, dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước’. Ví dụ, tác giả và nhà báo Việt Nam Phạm Đoan Trang, người năm ngoái đã nhận được Giải thưởng Phụ nữ Dũng cảm Quốc tế của Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ, đang thụ án 9 năm tù vì bị cáo buộc tuyên truyền chống nhà nước. Khi ở Hà Nội, ông Biden phải nói với cai ngục : Hãy để cô ấy đi cùng với tất cả các tù nhân chính trị khác.
Cuộc đàn áp cũng dẫn đến việc giải thể các nhóm môi trường, nhà xuất bản độc lập, hiệp hội các nhà báo độc lập của đất nước và một tổ chức chống tham nhũng phi chính phủ. Những người không có lịch sử hoạt động có tổ chức nhưng đang sử dụng mạng xã hội để lên tiếng bất bình về tham nhũng, kiểm soát đại dịch và lạm dụng tài nguyên công cũng đang phải đối mặt với việc bị truy tố. Các biện pháp kiểm soát đối với xã hội dân sự đã trở nên nghiêm ngặt hơn, bao gồm các hạn chế đối với học thuật và hội nghị quốc tế, tăng cường giám sát các tổ chức trong nước dựa vào nguồn tài trợ nước ngoài và kiểm duyệt truyền thông xã hội. Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ đã phát hiện ‘những vi phạm tự do tôn giáo nghiêm trọng đang diễn ra và có hệ thống’ ở Việt Nam và đã kêu gọi chính phủ Hoa Kỳ liệt Việt Nam vào danh sách ‘quốc gia cần quan tâm đặc biệt’ theo Đạo luật Tự do Tôn giáo Quốc tế năm 1998".
Bình luận về quan điểm của bài báo này của Washington Post, từ Hà Nội, ông Nguyễn Vũ Bình nói với Đài Á Châu Tự Do :
"Hai vấn đề này thực ra đôi khi mâu thuẫn nhau, tức là lợi ích trái ngược nhau, bởi vì trong việc nâng cấp quan hệ, Việt Nam rất cần Mỹ cũng như Mỹ rất cần Việt Nam, thế nhưng Việt Nam có mối quan hệ cũng rất mật thiết với Trung Quốc, cho nên họ phải cân nhắc, cân đối mối quan hệ giữa Việt Nam với Mỹ và Việt Nam với Trung Quốc, vì vậy nó không có tiến triển nhanh như là người dân hay nhiều người mong muốn, cho nên đã rất nhiều lần Mỹ đã ‘chìa cành ô-liu’, hay đã rất muốn quan hệ với Việt Nam, nâng cấp quan hệ lên, nhưng Việt Nam vẫn rất thận trọng trong việc này. Việc tăng cường hay nâng cấp quan hệ ở thế ‘vừa muốn mà lại vừa sợ’, ‘sợ’ là sợ Trung Quốc, cho nên Việt Nam rất chậm trong chuyện này.
Còn về việc Mỹ tác động để giảm sự đàn áp hay giải phóng một số tù nhân lương tâm, chúng ta biết trong suốt quá trình vừa qua nó rất hạn chế. Nhưng với tư cách của một người dân Việt Nam và với tư cách của một người đấu tranh cho tự do, dân chủ, tôi đều mong muốn Việt Nam và Mỹ nâng cấp quan hệ lên một tầm cao mới, ít nhất là để cân bằng để tránh được ảnh hưởng quá nặng nề của Trung Quốc đối với Việt Nam. Với việc nâng cấp quan hệ như vậy, không ít thì nhiều vấn đề dân chủ, nhân quyền cũng sẽ được quan tâm một cách sâu sát hơn ; đó là một điều chắc chắn, còn đến mức độ nào thì chưa dám nói. Còn đối với lưỡng viện (Quốc hội) Hoa Kỳ, về mặt mong muốn, bao giờ cũng mong muốn có những sức ép để làm sao Việt Nam tôn trọng những điều mà Việt Nam đã ký kết về quyền con người, như là Công ước Quốc tế về Quyền Con người, để Việt Nam làm sao hội nhập và phát triển được hơn, ít nhất là như vậy".
Chấm dứt bắt bớ tù nhân lương tâm và ưu tiên trao trả tự do
Theo ông Nguyễn Vũ Bình, nếu Việt Nam tôn trọng các quyền con người, tôn trọng Công ước Quốc tế về các quyền này mà đã ký kết, thì quốc tế sẽ ‘giao hảo, làm ăn’ nhiều hơn với Việt Nam, và đất nước sẽ ‘phát triển tốt hơn’, ông nói thêm :
"Đấy là một điều mà ai cũng nhìn thấy như vậy, còn nếu cứ rời xa, cứ như từ trước tới nay, thì việc quan hệ chắc chắn sẽ khó khăn, làm ăn sẽ khó khăn. Tất nhiên là một người trong phong trào dân chủ, đấu tranh cho dân chủ cũng vài chục năm rồi, tôi hoàn toàn đồng ý rằng điều quan trọng các chính sách đối với Việt Nam (về theo dõi dân chủ, nhân quyền) phải được thành lập và phải có chế tài (nếu vi phạm), nếu không có chế tài họ muốn làm thế nào thì làm, sẽ không có hiệu quả. Từ trước đến giờ đã có nhiều yêu cầu nọ kia rồi, thế nhưng không có chế tài, thậm chí vừa rồi như Châu Âu với Việt Nam cũng có ký kết Hiệp định (EVFTA), các vị luật sư về môi trường, như anh Đặng Đình Bách, cũng dựa vào sự ký kết với Việt Nam đã mở ra những trung tâm ở Việt Nam về bảo vệ môi trường, nhưng cuối cùng vẫn bị bắt, tức là không có chế tài gì cả, cho nên việc này đối với Việt Nam khó như vậy".
Blogger Nguyễn Tường Thụy cầm hoa tham gia biểu tình phản đối Trung quốc tại Hà Nội hôm 19/1/2014 (hình minh họa). Reuters
Bình luận điều mà bài xã luận trên báo Washington Post đề cập như một chiến dịch ‘đàn áp có hệ thống’ với giới hoạt động tự do, dân chủ, nhân quyền, phản biện chính sách và đề nghị chính quyền Mỹ nhân dịp chuyến thăm của Tổng thống Biden đến Việt Nam dự kiến hôm 10/9 tới đây, dành sự quan tâm đến các tù nhân lương tâm ở Việt Nam, ông Nguyễn Vũ Bình nói tiếp với Đài Á Châu Tự Do :
"Những trường hợp như các ông Hoàng Ngọc Giao và một vài vị khác, khi họ bị bắt, chúng tôi cũng rất ngạc nhiên, bởi vì các ông ấy vẫn ở trong hệ thống và việc mà các ông làm cũng như các ông nói cũng rất nhẹ nhàng thôi, nên không hiểu làm sao mà lại bị bắt. Cho nên, tôi nghĩ rằng nếu dịp này tác động để những người như vậy mà được trả tự do thì rất là tốt. Bởi vì những trường hợp đấu tranh như chúng tôi thì không nói làm gì, thực ra nhà nước Việt Nam đã đối xử từ trước như vậy rồi, nhưng những trường hợp ‘rất nhẹ nhàng’ như là ông Giao hay mấy người hoạt động về môi trường, chúng tôi rất ngạc nhiên, họ không đáng bị đối xử như thế. Cho nên, nếu như có sự tác động, để những người này được tự do thì rất là tốt, chúng tôi hoàn toàn ủng hộ. Tất nhiên là những người đấu tranh mà lên tiếng phản biện, thì đúng theo luật và các quyền con người họ không vi phạm gì cả ; tất nhiên yêu cầu và đòi hỏi thì muốn với tất cả, nhưng trong mức độ cho phép, những người như ông Hoàng Ngọc Giao và mấy người hoạt động về môi trường được trả tự do là tốt nhất, bởi vì (việc bắt họ) vừa mang tiếng cho Việt Nam trước thế giới, vì đúng là người ta không có vấn đề gì mà lại bắt trong bối cảnh như thế, cho nên tôi ủng hộ để tác động cho những người này sớm được tự do".
Ngoài ra, trong nhiều trường hợp mà theo ông Nguyễn Vũ Bình là không thể kể hết và lẽ ra phải trao trả tự do toàn bộ, vô điều kiện, ngay lập tức và chấm dứt luôn việc bắt bớ tù nhân lương tâm, vị cựu Biên tập viên Tạp chí Cộng sản đề cập thêm một số trường hợp tù nhân lương tâm khác nữa còn đang bị bỏ tù ở Việt Nam, mà theo ông phía Hoa Kỳ và đặc biệt phái đoàn chính phủ của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden nên quan tâm, tác động để họ được trao trả tự do :
"Anh Trần Huỳnh Duy Thức ở tù quá lâu, rồi những người có tuổi mà án dài, ví dụ như anh Trần Anh Kim, anh Nguyễn Tường Thụy, anh Phạm Thành, những người đó có tuổi, sức khỏe yếu rồi, cũng nên trả tự do cho những người đó trước. Những người lớn tuổi mà án dài, nhiều người bảy mươi mấy tuổi rồi, giam cầm người ta thì có khi người ta không sống được để ra khỏi tù. Tôi nói chung như vậy vì có thể không nhớ hết, ví dụ như là cô Đoan Trang cũng như vậy thôi, tôi rất mong muốn cô ấy được tự do vì sức khỏe của cô không tốt, chân tay đau yếu. Rồi những người như là anh Trần Bang, rất yếu, có khối u, v.v… cơ bản là những người có tuổi", ông Nguyễn Vũ Bình nói với Đài Á Châu Tự Do trên quan điểm riêng từ Hà Nội, hôm 04/9/2023.
Quốc Phương thực hiện
Nguồn : RFA, 04/09/2023
Tình hình nhân quyền Việt Nam trong ba năm trở lại đây bị các tổ chức nhân quyền quốc tế đánh giá là đang xấu đi nghiêm trọng với việc hàng loạt các nhà hoạt động xã hội, Facebookers bị bắt giam. Đài Á Châu Tự Do tổng hợp những dữ liệu về những tù nhân lương tâm tại Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2020 đến cuối năm 2022.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Quốc tế (Human Rights Watch) ước tính, hiện Hà Nội đang giam giữ ít nhất khoảng 150 tù chính trị. Ước tính về số tù nhân lương tâm đang bị giam giữ ở Việt Nam khác nhau tùy theo nguồn số liệu. Chính phủ Việt Nam luôn khẳng định Việt Nam không có tù chính trị, chỉ có những người vi phạm pháp luật.
Năm 2020 là năm có nhiều người bị bắt nhất so với hai năm 2021 và 2022 với tổng số người bị bắt là 76 người. Con số này trong các năm 2021 và 2022 là 45 và 32 người. Khoảng một nửa số người bị bắt trong năm 2020 liên quan đến vấn đề đất đai.
Năm 2020 là năm xảy ra vụ cưỡng chế đất gây chết người ở xã Đồng Tâm, ngoại thành Hà Nội. Khoảng 3.000 công an được điều động đến địa phương để cưỡng chế một khu đất nông nghiệp đang tranh chấp giữa người dân và chính quyền vào ngày 9/1/2020.
Hậu quả của vụ cưỡng chế đã khiến bốn người chết bao gồm ba công an và một người dân là cụ Lê Đình Kình, 82 tuổi, người được cho là thủ lĩnh của người dân Đồng Tâm trong vụ tranh chấp đất này. Vụ việc đã dẫn đến việc bắt giữ 29 người dân Đồng Tâm với những cáo buộc tội "giết người" và "chống người thi hành công vụ". Hai người trong số này bị kết án tử hình về tội "giết người". Tòa phúc thẩm vào ngày 9/3/2021 đã tuyên y án "tử hình" đối với hai người dân Đồng Tâm.
Vụ Đồng Tâm đã khiến dư luận quốc tế quan tâm, yêu cầu chính quyền phải có điều tra minh bạch và khách quan. Những người hoạt động về quyền đất đai góp phần đưa sự việc ra ánh sáng đã lần lượt bị bắt trong cùng năm bao gồm cả ba người trong một gia đình là bà Cấn Thị Thêu và hai con là Trịnh Bá Tư, Trịnh Bá Phương. Một nhà hoạt động về quyền đất đai khác thường xuyên đưa tin về vụ việc cũng bị bắt cùng năm là bà Nguyễn Thị Tâm.
Nhà báo Phạm Đoan Trang, người tham gia viết Báo cáo Đồng Tâm, đưa sự việc ra quốc tế, cũng bị chính quyền bắt giam cùng năm.
Trong giai đoạn ba năm qua, một loạt các nhà báo cũng là các đối tượng bị chính quyền đàn áp mạnh tay.
Báo cáo của Tổ chức Phóng viên Không biên giới (RSF) công bố hồi cuối năm 2022 cho thấy Việt Nam vẫn đang giam giữ ít nhất 39 nhà báo, và là một trong năm quốc gia cầm tù nhiều nhà báo nhất thế giới.
Thống kê của RFA trong giai đoạn 2020 – 2022 cho thấy, chính quyền Việt Nam đã bắt giữ ít nhất 16 nhà báo. Mười bốn người trong số này bị cáo buộc vi phạm các Điều 117 (Tuyên truyền chống Nhà nước) và Điều 331 (Lợi dụng các quyền dân chủ) thuộc Bộ luật Hình sự.
Đáng chú ý, trong ba năm này, chính quyền Việt Nam đã bắt và kết án một blogger của Đài Á Châu Tự Do là Nguyễn Tường Thụy với án tù 11 năm theo Điều 331. Một blogger khác của RFA là Nguyễn Lân Thắng bị chính quyền bắt giữ hôm 5/7/2022 với cáo buộc vi phạm Điều 117.
Hiện, chính quyền Việt Nam đang giam giữ bốn blogger/cộng tác viên của Đài Á Châu Tự Do bao gồm : blogger Nguyễn Tường Thụy, blogger Nguyễn Lân Thắng, blogger Trương Duy Nhất, cộng tác viên Nguyễn Văn Hóa.
Một loạt các nhà hoạt động môi trường cũng trở thành đối tượng bị chính quyền bắt giam dồn dập trong ba năm qua với cáo buộc tội "Trốn thuế".
Những nhà hoạt động môi trường này là những người tích cực tham gia vào các hoạt động kêu gọi Việt Nam chuyển đổi việc sử dụng than sang các nhiên liệu thân thiện với môi trường. Đây cũng là giai đoạn mà Chính phủ Việt Nam đang thảo luận với các quốc gia công nghiệp phát triển về một thỏa thuận trị giá hàng tỷ đô la giúp Việt Nam chuyển đổi. Điều này đã khiến quốc tế đặt câu hỏi về cam kết thực lòng của Việt Nam với quốc tế.
Trong giai đoạn 2020 – 2022, các tòa án ở Việt Nam đã kết án hơn 130 người là những nhà báo, Facebookers, và các nhà hoạt động xã hội.
Các Điều luật được sử dụng nhiều nhất là Điều 117 (Tuyên truyền chống Nhà nước) và Điều 331 (Lợi dụng các quyền dân chủ) thuộc Bộ luật Hình sự. Đây là các điều luật đã bị quốc tế chỉ trích là mù mờ và thường dùng để bịt miệng những người dám lên tiếng chỉ trích chính quyền.
Theo thống kê của RFA, trong giai đoạn này, có ít nhất 34 người bị kết án theo Điều 331, 34 người bị kết án theo Điều 117, với các án tù từ dưới năm năm đến trên 10 năm tù.
Các tù nhân lương tâm và người thân họ thường xuyên phản ánh tình trạng tù chính trị bị đối xử tàn tệ bao gồm : không được chăm sóc y tế kịp thời, bị chuyển đi xa gia đình, bị đánh đập và biệt giam, điều kiện giam giữ tồi tệ.
Trong giai đoạn này, RFA ghi nhận ít nhất ba trường hợp tù nhân lương tâm chết trong tù do bệnh tật hiểm nghèo và không được chăm sóc y tế kịp thời.
© Copyright - RFA Đài Á Châu Tự Do
Nguồn : RFA, 10/05/2023
Đoàn nghị sĩ Mỹ sắp thăm Việt Nam, nêu vấn đề nhân quyền, Trung Quốc
VOA, 07/04/2023
Một phái đoàn lưỡng viện do Thượng nghị sĩ Jeff Merkley dẫn đầu sẽ thăm Việt Nam vào cuối tuần này và tuần sau, với mục đích thúc đẩy quan hệ song phương và quan hệ đa phương với các quốc gia thành viên ASEAN, trong đó sẽ nêu vấn đề nhân quyền và sự gây hấn của Trung Quốc.
Thượng Nghị sĩ Hoa Kỳ Jeff Merkley.
Một thông cáo của các thượng nghị sĩ và các dân biểu hôm 5/4 cho biết phái đoàn lưỡng viện đến Việt Nam và Indonesia vào tuần tới. Ngoài Thượng nghị sĩ Merkley, còn có Thượng nghị sĩ Chris Van Hollen, và các dân biểu Pramila Jayapal, Lloyd Doggett, và Ilhan Omar.
Mục tiêu của chuyến đi nhằm hỗ trợ các thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á "bảo vệ và tăng cường chủ quyền và an ninh của họ trước sự gia tăng gây hấn của Cộng hòa nhân dân Trung Hoa", thông cáo cho biết. Các nhà lập pháp sẽ tham dự hơn 35 cuộc họp với các quan chức chính phủ và các nhà lãnh đạo trong ASEAN, cùng với đại diện của các tổ chức xã hội dân sự và giám đốc điều hành doanh nghiệp.
"Việt Nam và Indonesia là những đối tác quan trọng của Hoa Kỳ, và chỉ khi cùng nhau, chúng ta mới có thể giải quyết những thách thức nhiều mặt của thế kỷ này", ông Merkley nói trong thông cáo báo chí. "Chuyến đi của chúng tôi sẽ là cơ hội để tăng cường không chỉ mối quan hệ với chính phủ hai nước đó mà còn giữa người dân các nước chúng ta".
Thượng nghị sĩ Van Hollen cho biết trong thông cáo : "Tăng cường quan hệ đối tác của chúng ta trên khắp thế giới sẽ giúp chúng ta xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho người Mỹ cũng như cộng đồng toàn cầu. Điều này đặc biệt đúng ở Đông Nam Á khi chúng ta nỗ lực thúc đẩy mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa các quốc gia và giải quyết khủng hoảng khí hậu, bảo vệ nhân quyền và củng cố an ninh chung của chúng ta. Chuyến đi này sẽ là cơ hội để giải quyết những lĩnh vực này và hơn thế nữa".
Tại Việt Nam, phái đoàn sẽ tìm hiểu về những vấn đề còn phải giải quyết sau chiến tranh, bao gồm các dự án tìm cách xử lý chất da cam/dioxin, rà phá bom mìn và tìm kiếm các tù nhân chiến tranh và quân nhân mất tích trong chiến tranh Việt Nam.
Ngoài ra, dự kiến trong chuyến đi này, đoàn sẽ đến thăm một địa phương ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long để hiểu rõ hơn về tác động của biến đổi khí hậu đối với các cộng đồng và hệ sinh thái địa phương.
Trước chuyến thăm, Thượng nghị sĩ Merkley – ủy viên Uỷ ban Đối ngoại Thượng viện, và Thượng nghị sĩ Van Hollen – Chủ tịch Tiểu ban Quan hệ đối ngoại Đông Á của Thượng viện, đã đưa ra một nghị quyết tái khẳng định sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với vai trò trung tâm của ASEAN, Tầm nhìn của ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và các cơ chế do ASEAN dẫn dắt trong kiến trúc thể chế của khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Ông Merkley cùng với Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Dan Sullivan cũng đã đưa ra một nghị quyết lưỡng đảng nhằm nâng cao nhận thức về các vấn đề môi trường, nhân đạo và kinh tế mà sông Mekong đang phải đối mặt, cũng như công nhận tầm quan trọng thiết yếu của Quan hệ đối tác Mekong-Hoa Kỳ trong việc hỗ trợ sự thịnh vượng ở khu vực.
Nguồn : VOA, 07/04/2023
**************************
Đoàn nghị sĩ EU ‘thất vọng’ vì Việt Nam chưa cải thiện nhân quyền như cam kết trong EVFTA
VOA, 07/04/2023
Các thành viên của Nghị viện Châu Âu vừa nêu lên những quan ngại về tình hình nhân quyền ở Việt Nam trong chuyến thăm Hà Nội từ ngày 4/4 đến ngày 6/4, sau hơn hai năm Việt Nam thực thị Hiệp định Tự do Thương mại Việt Nam-EU (EVFTA).
Trong thông cáo báo chí hôm 6/4, phái đoàn gồm 6 nghị viên Liên hiệp Châu Âu (EU) ghi nhận những tiến bộ mà Việt Nam đã đạt được trong cuộc chiến chống đói nghèo và bất bình đẳng, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân Việt Nam, nhưng đồng thời bày tỏ "quan ngại sâu sắc về tình hình nhân quyền ngày càng tồi tệ ở Việt Nam".
Đại sứ EU tại Việt Nam Giorgio Aliberti hôm 7/4 viết trên Twitter : "Phái đoàn quan trọng của Tiểu ban Nhân quyền Quốc hội Châu Âu tới Việt Nam để thảo luận về cách thức phát triển hơn nữa sự hợp tác của chúng ta về các vấn đề nhân quyền và đảm bảo thực hiện đầy đủ các cam kết".
Thông cáo của các nghị viên EU đặc biệt quan ngại về không gian dành cho xã hội dân sự bị thu hẹp, việc lạm dụng "các quy định mơ hồ" của bộ luật hình sự để đàn áp những tiếng nói phản biện, sách nhiễu các nhà hoạt động, đàn áp về quyền tự do ngôn luận, đặc biệt là trong không gian trên mạng, và quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng.
Các nghị viên nhấn mạnh niềm tin mạnh mẽ của họ rằng quyền tự do của các cá nhân là nền tảng cho sự thịnh vượng chung, và rằng các tổ chức xã hội dân sự độc lập và mạnh mẽ là rất quan trọng để vượt qua các thách thức cả ở Việt Nam và trên toàn thế giới.
"Phái đoàn tái xác nhận đề nghị của EU về tăng cường hợp tác với Việt Nam để cải thiện tình hình nhân quyền ở nước này", thông cáo viết.
Phái đoàn cũng kêu gọi trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho tất cả các tù nhân chính trị và tù nhân lương tâm ở Việt Nam, bao gồm cả lãnh đạo các tổ chức phi chính phủ, các nhà báo và các nhà hoạt động môi trường. Ngoài ra, liên quan vấn đề này, phái đoàn nhấn mạnh sự cần thiết phải đảm bảo quyền được xét xử công bằng cho họ.
"Họ nhấn mạnh rằng là một phần quan trọng của thỏa thuận này, Việt Nam đã cam kết cải thiện tình hình nhân quyền và nhấn mạnh sự thất vọng của họ vì điều đó vẫn chưa được thực hiện", thông cáo viết.
Các nghĩa vụ của EVFTA, có hiệu lực từ tháng 8/2020, cũng bao gồm việc phê chuẩn và thực hiện các công ước cốt lõi của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO). Các thành viên phái đoàn lưu ý rằng các cơ quan chức năng của Việt Nam có kế hoạch trình Quốc hội phê chuẩn công ước 87 của ILO trong năm 2023.
Phái đoàn đã nhắc lại quan điểm phản đối chính của EU đối với hình phạt tử hình và kêu gọi hoãn thi hành án tử hình như là bước đầu tiên dẫn đến việc cuối cùng là bãi bỏ hình phạt tử hình ở Việt Nam.
Các thành viên của phái đoàn cũng bày tỏ lo ngại về tình trạng buôn bán người, lao động cưỡng bức và luật pháp hiện hành hạn chế quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng, vẫn theo thông cáo của Quốc hội EU.
VOA đã liên lạc Bộ Ngoại giao Việt Nam, đề nghị cho ý kiến về các phát biểu trên của phái đoàn nhân quyền nghị viên EU, nhưng chưa được phản hồi.
Tại Việt Nam, đoàn đã có cuộc gặp với Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội (NAFAC) cùng với đại diện lãnh đạo Ủy ban Tư pháp và Xã hội, Thứ trưởng Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Phó Trưởng ban Ban Tôn giáo Chính phủ, Viện trưởng và các thành viên Viện Nhân quyền, Trưởng ban Thường trực Ban Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản, cũng như các tổ chức phi chính phủ.
Từ Đức, ông Vũ Quốc Dụng, Giám đốc Điều hành của tổ chức nhân quyền VETO ! Mạng lưới Những người Bảo vệ Nhân quyền, nêu nhận định với VOA về sự quan tâm của phái đoàn EU về tình hình nhân quyền Việt Nam :
"Sau khi ký Hiệp định thương mại EVFTA phía EU hoàn toàn thất vọng. Thí dụ, người có nhiều đóng góp ý kiến cho Quốc hội EU là ông Phạm Chí Dũng, bị kết án 15 năm tù, cũng như vẫn chưa có người nào trong danh sách 11 tù nhân chính trị mà Uỷ ban Thương mại Quốc tế của Quốc hội EU trao cho Việt Nam năm 2019 được thả".
"Các tổ chức ở Việt Nam muốn thúc đẩy cho việc đối thoại các định chế xã hội dân sự của hai bên bị bắt và bị kết án tù, các tổ chức lo về bảo vệ môi trường, phát triển bền vững cũng bị đàn áp nặng nề…"
"Danh sách về những thiếu sót thì rất là dài… cho nên việc Tiểu ban Nhân quyền Quốc hội Âu Châu đến Việt Nam lần này là rất cần thiết".
Từ Anh Quốc, ông Sơn Trần, Phó Giám đốc Hội bảo vệ Người Lao động Việt Nam, chia sẻ với VOA ý kiến đề xuất liên quan đến quyền của người lao động :
"Chúng tôi đề nghị rằng ILO nên tư vấn và tạo áp lực để chính phủ Việt Nam ban hành các văn bản cho phép công nhân được thành lập những nghiệp đoàn độc lập, không lệ thuộc vào chính phủ. Chúng tôi cũng đề nghị Quốc hội Âu Châu nên kêu gọi Việt Nam thả những nhà bất đồng chính kiến mà họ hoạt động cho môi trường, họ hoạt động cho việc tuân thủ Hiệp định EVFTA giữa EU và Việt Nam".
Chính quyền Việt Nam từ trước đến nay bác bỏ các cáo buộc vi phạm nhân quyền, cho rằng nước này tôn trọng các quyền căn bản của con người, chỉ bắt giam và xét xử "những ai vi phạm pháp luật".
Hồi cuối tháng 3/2023, bà Phạm Thu Hằng, Phó phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam nói với báo giới : "Bảo vệ và thúc đẩy quyền con người là chính sách nhất quán của Việt Nam. Việt Nam luôn xem con người là trung tâm, là động lực của quá trình đổi mới và công cuộc phát triển đất nước Tự do cơ bản của con người được ghi nhận trong Hiến pháp Việt Nam, được bảo vệ và thúc đẩy bởi các văn bản pháp luật cụ thể và được triển khai trong thực tiễn".
Phái đoàn nghị sĩ EU đến Việt Nam do Dân biểu người Đức Udo Bullmann, Trưởng ban Nhân quyền, dẫn đầu. Các dân biểu khác bao gồm Isabel Wiseler-Lima (Luxembourg), Cheorghe-Vlad Nistor (Rumania) và Leopoldo Lopez Gil (Tây Ban Nha), Nacho Sanchez Amor (Tây Ban Nha), Isabel Santos (Bồ Đào Nha), và Urmas Paet (Estonia).
Nghị sĩ Bullmann viết trên Twitter hôm 6/4 : "Chúng tôi khẩn thiết kêu gọi chính phủ Việt Nam dọn đường cho các quyền tự do công dân mà họ đã cam kết và trở thành tiếng nói tiến bộ toàn cầu mà chúng tôi mong muốn".
Nguồn : VOA, 07/04/2023
Việt Nam nói hối tiếc về Báo cáo Nhân quyền thường niên của Hoa Kỳ
RFA, 23/03/2023
Phó phát ngôn nhân Phạm Thu Hằng của Bộ Ngoại giao Việt Nam vào ngày 23/3 bày tỏ hối tiếc về phần Việt Nam trong báo cáo nhân quyền thường niên mà Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ công bố vào ngày 20/3.
Phó phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng - Hà Nội Mới
Trong trả lời truyền thông tại cuộc họp báo thường kỳ vào chiều ngày 23/3, bà Phạm Thu Hằng cho rằng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã đưa ra một số nhận định thiếu khách quan dựa trên những thông tin không chính xác về tình hình thực tiễn tại Việt Nam.
Báo cáo thường niên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về tình hình nhân quyền trên thế giới được Bộ trưởng Antony Blinken công bố vào sáng ngày 20/3 (theo giờ miền Đông nước Mỹ).
Trong phần Việt Nam, báo cáo nêu rằng Chính phủ Việt Nam không cho phép các tổ chức nhân quyền trong nước được thành lập và hoạt động. Nhà cầm quyền thường khẳng định việc vận động cho nhân quyền và dân chủ là hành động chống lại Đảng và Nhà nước cộng sản này.
Vào đầu năm 2022, một số lãnh đạo các tổ chức xã hội dân sự được Chính phủ Hà Nội cho phép hoạt động bị bắt và sau đó bị kết án tù. Đó là trường hợp của bà Ngụy Thị Khanh - Giám đốc GreenID chuyên về vấn đề môi trường tại Việt Nam ; ông Mai Phan Lợi và Bạch Hùng Dương của Trung tâm Truyền thông Giáo dục Cộng đồng (MEC) ; và ông Đặng Đình Bách- Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Pháp luật & Chính sách Bền vững (LPSD).
Họ bị kết án với cáo buộc trốn thuế. Tụy nhiên, các tổ chức nhân quyền quốc tế tin rằng cả bốn người này bị đàn áp do các hoạt động vận động về vấn đề môi trường.
Nguồn : RFA, 23/03/2023
***************************
Báo cáo nhân quyền 2022 của Mỹ vẫn còn sót nhiều !
RFA, 21/03/2023
Một số nhà hoạt động, theo dõi nhân quyền Việt Nam đánh giá rằng Báo cáo nhân quyền thường niên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về tình hình Việt Nam vừa được công bố hôm 20/3 vẫn chưa phản ánh đầy đủ, sát sao tình hình nhân quyền của Việt Nam trong năm qua.
RFA edited
Báo cáo về đàn áp xuyên biên giới còn thiếu sót
Tiến sĩ Nguyễn Đình Thắng, Chủ tịch BPSOS, một tổ chức chuyên vận động cho nhân quyền Việt Nam, cho biết báo cáo năm nay nhìn chung có công bố nhiều vụ việc vi phạm nhân quyền của nhà nước Việt Nam như trong các lĩnh vực tự do báo chí, tự do đi lại hay bỏ tù những nhà bất đồng chính kiến…
Nhưng ông cũng khá thất vọng khi bản báo cáo này nói rằng Hoa Kỳ không ghi nhận được trường hợp đàn áp xuyên biên giới nào trong năm 2022 vừa qua.
Báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ nêu rằng trong những năm trước, các nhóm nhân quyền báo cáo rằng chính quyền Hà Nội đã gây sức ép với các nước lân cận như Campuchia hay Thái Lan nhằm không cho những người Việt Nam bị đàn áp được tị nạn chính trị, hay thậm chí là yêu cầu các nước này trả những người tị nạn về lại Việt Nam. Chính phủ Việt Nam tuyên bố những cá nhân này là những người di dân bất hợp pháp, rời khỏi đất nước vì vấn đề kinh tế. Tuy nhiên, trong năm qua, Hoa Kỳ không ghi nhận trường hợp nào về việc chính quyền sách nhiễu những người lưu vong và gia đình của họ.
Ông Thắng nói :
"Riêng về phần đàn áp xuyên quốc gia thì tôi thấy rằng khá thất vọng khi bản báo cáo nói rằng không hề xảy ra trường hợp nào hết, mặc dù chúng tôi đã có gởi một số bản báo cáo.
Ví dụ như mục sư Aga đã bị liên tục đe dọa và chúng tôi đã gửi báo cáo cho Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ. Nhiều người tị nạn ở bên Thái Lan cũng nhận được lệnh truy nã của công an. Họ đe dọa chính đương sự đang ở Thái Lan và thân nhân gia đình họ ở Việt Nam".
Chưa kể, theo ông Thắng, các kênh truyền thông nhà nước như An Ninh TV, An ninh thế giới, báo Nhân Dân, báo Xây dựng Đảng… đã tấn công liên tục những người bất đồng chính kiến đang ở ngoài lãnh thổ Việt Nam. Ông Thắng khẳng định các hành vi đó đều được xem là đàn áp xuyên quốc gia.
Tất cả những vụ việc vừa nêu, ông Thắng cho biết đã gửi báo cáo cho Bộ Ngoại giao Hoa kỳ. Đồng thời, năm 2022, Freedom House đã có báo cáo về những trường hợp người tị nạn ở Thái Lan hay người thân của họ ở Việt Nam bị sách nhiễu. Do đó, ông Thắng nhận định Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ kết luận không ghi nhận được báo cáo về vấn đề đàn áp xuyên quốc gia là hoàn toàn thiếu sót.
Ông Nguyễn Ân, một người tị nạn đang ở Thái Lan khẳng định trong năm 2022, chính quyền đã nhiều lần đến quấy rối gia đình ông ở Việt Nam. Công an tỉnh Nghệ An gửi thư kêu gọi đầu thú cho người thân của ông Ân cùng lời đe dọa nếu không về đầu thú thì có thể sẽ gặp tai nạn, hoặc là bị bắt đưa về Việt Nam. Do đó, ông cho rằng báo cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về vấn đề này chưa khách quan :
"Bản thân tôi thấy rằng đây là một công bố, nhận xét thiếu khách quan và chưa đúng với thực trạng đàn áp, sách nhiễu đang diễn ra tại Việt Nam đối với người nhà của những người đấu tranh và những người đang lưu vong ở một nước khác".
Một người tị nạn khác là ông Nguyễn Văn Tráng trao đổi với RFA qua ứng dụng tin nhắn cũng xác nhận rằng gia đình của ông thường xuyên bị chính quyền quấy nhiễu, và ông vẫn lưu trữ nhiều giấy tờ kêu gọi đầu thú được ký trong năm 2022.
Thư kêu gọi đầu thú do công an Việt Nam gởi đến gia đình hai ông Ân và Tráng. Ảnh : Nhân vật cung cấp
Báo cáo về buôn người không rõ ràng
Cô Minh Trang, đang theo học thạc sĩ chuyên ngành Quyền và Thực hành quyền tại Thụy Sĩ nói với RFA rằng ngoài thiếu sót trong báo cáo về tình trạng đàn áp xuyên biên giới, phần báo cáo về buôn người cũng chưa rõ ràng.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ dẫn lại báo cáo về nạn buôn người trên toàn thế giới vào báo cáo nhân quyền của Việt Nam. Nhưng báo cáo về nạn buôn người trên toàn thế giới lại không nêu rõ vấn nạn ở Việt Nam.
Theo cô Trang, năm qua, hiện tượng người Việt bị lừa sang Campuchia làm việc trong các công ty đánh bạc trực tuyến được báo chí đưa tin rất nhiều, nhưng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ lại không nêu ra :
"Xảy ra hiện tượng là rất nhiều người Việt Nam bị lừa ra qua Campuchia lao động các tổ chức lừa đảo. Nếu muốn về là phải trả tiền chuộc, nếu không có tiền thì ở đó lao động, bị cưỡng bức, tra tấn, chích điện…
Có một số người liên lạc thành công với đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia để giải cứu nhưng số người bị kẹt lại vẫn rất đông. Và cái đó là thể hiện công tác của chính phủ Việt Nam và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài chưa làm tốt".
Ngoài ra, theo cô Trang bản báo cáo này cho thấy các quyền dân sự, chính trị của người dân tệ đi trong năm qua. Còn quyền về LGBTQ+ có vẻ là có tiến triển hơn :
"Nặng nhất vẫn là quyền tự do ngôn luận và tự do lập hội. Bởi vì rõ ràng là càng ngày càng nhiều người lên tiếng bị bắt hơn và họ không phải là nhà hoạt động nổi tiếng gì cả mà có khi chỉ là những người rất bình thường trên mạng xã hội".
Trong năm 2022, Bộ y tế đã nộp báo cáo cho Chính phủ về đề án luật Chuyển đổi giới tính. Lần đầu tiên nhiều đề xuất quan trọng cho quyền và nghĩa vụ của người chuyển giới được đề cập, trong đó có quyền chuyển giới hợp pháp, quyền kết hôn theo giới tính mới, thay đổi hộ tịch…
Về quyền tự do lập hội, cô Trang nhận thấy rõ là không gian dân sự ở Việt Nam đang bị thu hẹp lại, thể hiện qua việc hàng loạt lãnh đạo của các tổ chức xã hội dân sự có đăng ký bị bắt và kết án.
Vai trò của báo cáo nhân quyền của Bộ Ngoại giao Mỹ
Nói về vai trò của báo cáo nhân quyền thường niên của Mỹ, cô Minh Trang cho rằng thường thì các quốc gia sẽ cố gắng để không bị "chỉ mặt đặt tên" trong báo cáo nhân quyền với thành tích không tốt, nên báo cáo nhân quyền thường niên có thể đóng vai trò nhưng một cơ chế khích lệ sự tiến bộ trong một vài trường hợp.
Nó cũng có thể là nguồn thông tin chính thống để các NGOs hay giới nghiên cứu sử dụng trong việc giám sát và đánh giá, để các NGOs có thể làm vận động, lên án hay kêu gọi thay đổi… khi cần thiết.
Một số nhà phân tích và hoạch định chính sách Hoa Kỳ cho rằng việc gắn các chính sách của Mỹ với vấn đề nhân quyền có thể làm hạn chế sự linh hoạt của chính phủ trong việc giải quyết một số vấn đề, và làm ảnh hưởng đến lợi ích của Mỹ. Nhưng cũng có một số bên ủng hộ các giá trị nhân quyền và dân chủ cho rằng, làm như vậy thì Mỹ sẽ có lợi về lâu dài.
Báo cáo này có mục đích như nguồn thông tin cho một số chính sách của Mỹ, chứ không liên quan đến việc hạn chế viện trợ hay không. Do đó, theo bà Trang, dù các báo cáo về nhân quyền của Mỹ đã được tiến hành thường niên từ từ 47 năm nay, nhưng tình hình nhân quyền Việt Nam vẫn không có tiến triển gì.
Nguồn : RFA, 21/03/2023
************************
Bộ Ngoại giao Mỹ : vận động cho nhân quyền, dân chủ ở Việt Nam là chống lại Đảng, nhà nước !
RFA, 20/03/2023
Chính phủ Việt Nam không cho phép các tổ chức nhân quyền trong nước được thành lập và hoạt động. Nhà cầm quyền thường khẳng định việc vận động cho nhân quyền và dân chủ là hành động chống lại Đảng và Nhà nước cộng sản này.
Ba nhà hoạt động môi trường bị bắt giam với cáo buộc trốn thuế - Photo : RFA
Đây là một phần nội dung được thể hiện trong Báo cáo nhân quyền thường niên năm 2022 của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, phần cụ thể về Việt Nam. Báo cáo năm nay được Ngoại trưởng Mỹ Blinken chính thức công bố vào sáng ngày 20/3/2023 (giờ miền Đông nước Mỹ).
Một số nhà vận động cho nhân Việt Nam bị bắt vào đầu năm 2022 được ghi nhận bao gồm bà Ngụy Thị Khanh, các ông Đặng Đình Bách, Mai Phan Lợi và Bạch Hùng Dương. Những người này đều là lãnh đạo các tổ chức NGOs có đăng ký và họ bị kết án với cáo buộc trốn thuế. Tụy nhiên, các tổ chức nhân quyền quốc tế tin rằng cả bốn người này bị đàn áp do các hoạt động vận động về vấn đề môi trường.
Ông Y Wơ Niê, người dân tộc Ê-đê, vào ngày 20/5/2022, bị tuyên bốn năm tù giam về tội "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ". Cáo trạng nêu rằng vào năm 2020, Y Wo Nie đã báo cáo những vụ vi phạm nhân quyền "bịa đặt" cho "các đối tượng phản động ở nước ngoài" thông qua các ứng dụng nhắn tin và gặp gỡ các nhà ngoại giao. Điều này bị cho là làm ảnh hưởng đến "an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội", "làm xói mòn niềm tin của công chúng vào chế độ"…
Ngoài ra, trong phần báo cáo cụ thể về từng quốc gia, Việt Nam còn bị cáo buộc vi phạm nhân quyền trong các lĩnh vực khác như bắt và giam giữ tụy tiện ; tù nhân chính trị ; sự độc lập của tư pháp ; những hạn chế nghiêm ngặt đối với quyền tự do ngôn luận, tự do internet ; trụy tố một cách tụy tiện những người chỉ trích chính phủ ; hạn chế các quyền tự do hội họp, tự do lập hội, tự do đi lại ; hạn chế nghiêm trọng quyền tham gia chính trị của người dân…
Trong năm qua, có ít nhất sáu người chết trong khi bị giam giữ. Nhà chức trách công bố rằng những cái chết này là do tự tử hoặc vì các vấn đề y tế. Không giống như những năm trước, năm nay, không có báo cáo nào cho thấy chính quyền sách nhiễu hay đe dọa gia đình của những nạn nhân khi họ cố gắng tìm nguyên nhân cái chết của người thân.
Tính đến ngày 16/9/2022, chính quyền đã bắt giữ ít nhất 173 người hoạt động chính trị hoặc nhân quyền, trong đó có 24 người đang bị tạm giam chờ xét xử. Từ ngày 1/1 đến ngày 16/ 9, có 19 người bị bắt giữ và 26 người khác bị kết án vì thực thi các quyền con người. Hầu hết những người này bị khép vào các tội danh như "làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống nhà nước" hay "lợi dụng quyền tự do dân chủ"…
Trại giam không cho phép những người bị tạm giam để điều tra trong các vụ án chính trị được gặp gia đình hay luật sư của họ. Chỉ cho đến khi có kết luận điều tra, những người này mới được gặp thân nhân và luật sư. Có trường hợp nhà nước cưỡng ép đưa những người bị giam giữ đi khám và điều trị bệnh tâm thần, như trường hợp của bà Nguyễn Thúy Hạnh hay ông Lê Anh Hùng. Cũng có một số trường hợp các tù nhân chính trị không thể gặp gia đình cho đến sau phiên xử phúc thẩm. Như trường hợp của bà Phạm Đoan Trang. Bà Trang được gặp mẹ và anh trai lần đầu tiên vào ngày 31/8, sau hơn hai năm bị bắt vào năm 2020.
Đặc biệt, những người nào bị xác định có liên hệ với các tổ chức hải ngoại thường sẽ bị tòa kết án nặng. Bản Báo cáo chỉ ra có ít nhất 19 cá nhân có liên hệ với Chính phủ Quốc gia Việt Nam Lâm thời, một nhóm hải ngoại bị Bộ Công an liệt vào danh sách tổ chức khủng bố, đã bị kết án từ năm đến 16 năm tù về tội "hoạt động chống chính quyền nhân dân".
Các vụ tra tấn, bức cung, nhục hình vẫn còn xảy ra. Các nhà hoạt động cho biết cán bộ công an đã hành hung, tra tấn các tù nhân chính trị để lấy lời khai hoặc buộc họ phải nhận tội. Các nhóm giám sát nhân quyền cũng đưa ra nhiều báo cáo về việc công an dùng vũ lực trong khi thi hành công vụ và các điều tra viên bị cáo buộc tra tấn những người bị giam giữ. Ông Lê Chí Thành bị kết án hai năm tù về tội "chống người thi hành công vụ". Tại phiên tòa, ông cho biết đã bị tra tấn bằng cách treo ngược chân lên trời trong thời gian tạm giam trước khi xét xử. Tụy vậy, những cán bộ có liên quan ít khi bị điều tra về các cáo buộc tra tấn.
Điều kiện giam giữ ở các nhà tù cũng bị cho là khắc nghiệt. Dù chưa đến mức nguy hại đến tính mạng, tuy nhiên, điều kiện ăn ở, vệ sinh kém, thiếu nước uống… ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ của tù nhân. Cán bộ quản trại tại Nhà tù Gia Trung được cho là đã khuyến khích bạo lực giữa các tù nhân. Bộ Công an và cơ quan chính phủ quản lý các nhà tù, đã không cho giám sát viên quốc tế được phép tiếp cận.
Bên ngoài lãnh thổ Việt Nam, trong những năm trước, các nhóm nhân quyền báo cáo rằng chính quyền Hà Nội đã gây sức ép với các nước lân cận như Campuchia hay Thái Lan nhằm không cho những người Việt Nam bị đàn áp được tị nạn chính trị, hay thậm chí là yêu cầu các nước này trả những người tị nạn về lại Việt Nam. Chính phủ Việt Nam tuyên bố những cá nhân này là những người di dân bất hợp pháp, rời khỏi đất nước vì vấn đề kinh tế. Tuy nhiên, trong năm qua, Hoa Kỳ không ghi nhận trường hợp nào về việc chính quyền sách nhiễu những người lưu vong và gia đình của họ.
Về quyền tự do báo chí, trong năm qua, chính phủ thực hiện kiểm soát chặt chẽ đối với tất cả các hình thức truyền thông, bao gồm in ấn, phát sóng, trực tuyến… Luật quy định các cơ quan truyền thông phải trực thuộc cơ quan chính phủ, và tổng biên tập phải là đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam. Đối với các nhà báo và blogger độc lập, họ phải đối mặt với sự sách nhiễu của chính quyền. Chính phủ cũng chặn các trang web mà họ cho là không phù hợp về chính trị hoặc văn hóa, bao gồm Đài Á Châu Tự Do, Đài Tiếng nói Hoa Kỳ và BBC tiếng Việt…
Chính phủ Việt Nam vẫn tiếp tục kiểm soát quyền tự do ngôn luận bằng cách hạn chế các phát biểu chỉ trích các nhà lãnh đạo hoặc chính sách của chính phủ. Thâm chí, các tổ chức hay các nhóm ủng hộ chính phủ đã đến tận nhà của các nhà hoạt động và đe dọa họ.
Quyền tự do biểu đạt trực tuyến cũng bị đàn áp qua các vụ bắt giữ, câu lưu, theo dõi, đe dọa và tịch thu bất hợp pháp máy tính và điện thoại di động của các nhà hoạt động. Chính phủ đã gây áp lực buộc các công ty như Facebook và Google phải loại bỏ các nội dung bị coi là "độc hại", bao gồm cả các tài liệu "chống phá nhà nước". Bộ Thông tin và truyền thông đã gây sức ép buộc các nền tảng truyền thông mạng xã hội phải tuân thủ các yêu cầu gỡ bỏ phát ngôn chính trị, đặc biệt là đối với các bài đăng chỉ trích các quan chức cấp cao của Đảng cộng sản.
Một số trường hợp bị bắt vì sử dụng mạng xã hội chỉ trích lãnh đạo hay các chính sách mà bị bắt điển hình như blogger Nguyễn Thái Hưng và vợ là Vũ Thị Kim Hoàng bị bắt vào ngày 5/1 hay ông Bùi Tuấn Lâm ở Đà Nẵng bị bắt với cáo buộc tội "phát tán thông tin chống nhà nước".
Các sự kiện văn hóa cũng bị kiểm duyệt, ngăn cản trong năm qua. Từ khi cuộc chiến tranh giữa Nga và Ukraine diễn ra, chính phủ Việt Nam cũng có hành động ngăn cản, hạn chế tổ chức các sự kiện văn hóa. Ví dụ như các nhóm thân chính quyền liên tục đăng tải các bài viết chỉ trích đất nước Ukraine hay là Chính quyền đã quấy rối một hội thảo về văn hóa Ukraine với sự tham gia của cán bộ ngoại giao nước này. Buổi triển lãm tranh của họa sĩ Bùi Chát bị xử phạt và yêu cầu tiêu hủy tranh vì chưa được cấp phép.
Nguồn : RFA, 20/03/2023
Đại sứ Hoa Kỳ nói gì về nhân quyền và cuộc chiến chống tham nhũng ở Việt Nam ?
RFA, 01/03/2023
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper thừa nhận nhân quyền vẫn là vấn đề khác biệt trong mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, đồng thời nêu quan điểm của mình về cuộc chiến chống tham nhũng ở Việt Nam và khả năng nâng cấp mối quan hệ giữa hai nước.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper. (Ảnh : Hoàng Long)
Viện Brookings - nghiên cứu chuyên sâu về tất cả các vấn đề xã hội trên toàn cầu, từ đó đề xuất các ý tưởng giải quyết đã thực hiện một cuộc phỏng vấn trực tuyến vào sáng ngày 2/3 (giờ miền Đông Hoa Kỳ) với Đại sứ Hoa kỳ tại Việt Nam, ông Marc E. Knapper về chính sách của Hoa Kỳ đối với Việt Nam, các ưu tiên hàng đầu trong mối quan hệ và cơ hội - thách thức trong thời gian tới.
Tại buổi phỏng vấn, ông Marc E. Knapper nhấn mạnh tầm quan trọng của nhân quyền trong việc cải thiện mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Ông khẳng định dù hai nước có những khác biệt về thể chế chính trị, nhưng luôn tôn trọng các giá trị của nhau, đồng thời bày tỏ quan ngại của mình một cách tôn trọng và thẳng thắn.
Ông Marc cho biết các cuộc đối thoại nhân quyền giữa hai nước vẫn diễn ra thường niên từ hơn 20 năm qua, và đây vẫn sẽ là kênh trao đổi về nhân quyền giữa hai nước trong tương lai để cải thiện mối quan hệ :
"Chúng tôi vẫn tiếp tục bày tỏ mối quan tâm (về nhân quyền - PV) của mình theo cả hai cách tôn trọng và thẳng thắn, nhưng thường là riêng tư và có phần bí mật nhiều hơn. Chúng tôi không cố đưa những cuộc tranh luận này lên trang nhất của tờ báo.
Trong cuộc đối thoại nhân quyền gần đây nhất cách đây vài tháng, chúng tôi đã nêu lên những quan ngại liên quan đến tình hình nhân quyền, xã hội dân sự cũng như các vấn đề khác liên quan đến những người đang bị giam giữ".
Theo ông Marc, phía Việt Nam (trong những cuộc đối thoại-pv) cũng nêu lên quan ngại về những vấn đề liên quan đến bạo lực, súng đạn, tấn công người Châu Á và người Mỹ gốc Á hay là phân biệt chủng tộc… xảy ra tại Hoa Kỳ trong thời gian gần đây.
Cũng tại buổi phỏng vấn này, khi trả lời câu hỏi của RFA rằng những vấn đề nào có thể làm xấu đi mối quan hệ giữa hai nước, đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam nói :
"Đương nhiên chúng ta có sự khác biệt trong lĩnh vực nhân quyền, nhưng tôi nghĩ rằng cách chúng ta giải quyết những khác biệt đó mới thực sự quan trọng. Chừng nào chúng ta còn tôn trọng lẫn nhau, miễn là chúng ta nói rõ ràng và đảm bảo trung thực với các giá trị của mình, Hoa Kỳ sẽ tiếp tục thúc đẩy lĩnh vực này".
Khi được hỏi về cuộc chiến chống tham nhũng ở Việt Nam có ảnh hường gì đến mối quan hệ Việt - Mỹ ? ông Marc Knapper thừa nhận rằng rất khó để bình luận công khai về tình hình hiện tại ở Việt Nam, nhưng ông tin rằng mối quan hệ hiện nay giữa hai nước khó có thể thay đổi bất chấp những xáo trộn ở cấp cao nhất trong phủ Việt Nam vì cuộc chiến chống tham nhũng.
Đại sứ Hoa Kỳ cũng tỏ ra lạc quan về khả năng nâng cấp mối quan hệ song phương với Việt Nam lên "Đối tác chiến lược toàn diện", và cho biết ông đang tập trung hiện thực hóa điều đó.
Hiện nay Hoa Kỳ đã hợp tác với Việt Nam trong các lĩnh vực như Biển Đông, y tế, biến đổi khí hậu, năng lượng và môi trường. Tuy nhiên, theo ông Marc Knapper, việc nâng cấp mối quan hệ sẽ giúp mở ra nhiều cơ hội hơn nữa để hai nước có những hợp tác chặt chẽ hơn trong các lĩnh vực như quốc phòng, thực thi pháp luật, an ninh…
Về vấn đề Việt Nam trong bối cảnh căng thẳng Mỹ - Trung đang gia tăng, đại sứ Marc Knapper cho biết Hoa Kỳ không nên nói về Việt Nam trong chính sách của họ đối với Trung Quốc. Thay vào đó, Hoa Kỳ nên thúc đẩy các mục tiêu chung như hướng tới một Việt Nam hùng mạnh, độc lập và thịnh vượng, tuân thủ luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển, đồng thời tôn trọng hệ thống chính trị của nhau.
Nguồn : RFA, 01/03/2023
*************************
Nghị viên EU tổ chức hội thảo đánh giá nhân quyền Việt Nam sau hơn 2 năm thực thi EVFTA
VOA, 28/02/2023
Hôm 28/2, các nghị viên Liên Hiệp Châu Âu tổ chức hội thảo xem xét mức độ vi phạm nhân quyền và quyền lợi của người lao động Việt Nam sau hơn hai năm chính quyền nước này thực thi Hiệp định Thương mại Tự do giữa EU và Việt Nam (EVFTA). Các diễn giả lên tiếng báo động rằng việc vi phạm nhân quyền, quyền tự do nhóm họp và quyền của người lao động Việt Nam tiếp tục bị chính quyền vi phạm ở mức ngày càng tồi tệ, đồng thời hối thúc các nghị viên EU gây sức ép mạnh hơn đối với chính quyền Hà Nội.
Các nghị viên Liên Hiệp Châu Âu tổ chức hội thảo xem xét mức độ vi phạm nhân quyền và quyền lợi của người lao động Việt Nam sau hơn hai năm chính quyền nước này thực thi Hiệp định Thương mại Tự do (EVFTA) ngày 28/02/2023. Photo via Cisco Webex.
Hội thảo tập trung vào thực trạng thực thi Hiệp định EVFTA và tìm cách trả lời câu hỏi quan trọng : Điều gì đang thực sự xảy ra sau hai năm kể từ khi hiệp định thương mại có hiệu lực ?
Nghị viên EU Marianne Vind, Phó Chủ tịch Đoàn Nghị sĩ phụ trách quan hệ với các quốc gia Đông Nam Á và ASEAN của Nghị viện EU, chủ tọa hội thảo. Nghị viên Saskia Bricmont tham dự và có bài phát biểu với các kiến nghị.
Nghị viên EU Marianne Vind và Saskia Bricmont phát biểu tại hội thảo ngày 28/2/2023. Photo via Cisco Webex.
Các thành viên của các tổ chức phi chính phủ về nhân quyền quốc tế và Việt Nam như Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF), Ủy ban Thụy Sĩ-Việt Nam (COSUNAM), tổ chức Việt Tân và tổ chức Bảo vệ Người lao động Việt Nam có bài thuyết trình đánh giá mức độ vi phạm nhân quyền trong thời gian chính quyền Việt Nam thực thi EVFTA từ ngày 01/08/2020 đến nay.
Ông Trần Đức Tuấn Sơn, đại diện cho tổ chức Việt Tân tại Châu Âu, cho VOA biết tóm tắt bài phát biểu của ông tại hội thảo.
"Chúng tôi thấy sau khi hiệp định với EU có hiệu lực từ 2,5 năm nay thì tình hình nhân quyền Việt Nam ngày càng thậm tệ hơn. Trước đây họ chỉ bắt bớ những người bất đồng chính kiến, Facebooker, blogger… vì họ lên tiếng chỉ trích chính phủ Việt Nam, nhưng gần đây chúng tôi thấy sự đàn áp đã vượt ra khỏi lằn ranh bất đồng chính kiến khi mà những người hoạt động vì môi sinh, nhân quyền một cách chung chung cũng đã bị bắt như bà Ngụy Thị Khanh, ông Đặng Đình Bách…hay một số người khác trong xã hội dân sự trong nước hoạt động công khai đã bị bắt, bị kết án về tội "trốn thuế"…Tình hình nhân quyền ngày càng xấu hơn".
EVFTA, được ký vào ngày 30/06/2019, là hiệp định thế hệ mới, bao hàm không chỉ các quy định về thương mại theo nghĩa rộng, mà cả các quy định về quyền con người.
Bà Julie Majerczak, đại diện của tổ chức Phóng viên Không biên giới (RSF), ông Sébastien Desfayes, Chủ tịch của Ủy ban Thụy Sĩ-Việt Nam (COSUNAM), cũng đánh giá sự thụt lùi về thành tích nhân quyền Việt Nam sau khi thực thi hiệp định EVFTA đến nay.
EVFTA quy định rằng các nước thành viên sẽ phải bảo vệ các quyền lao động cơ bản, đặc biệt là quyền được có công đoàn độc lập và quyền thương lượng tập thể của người lao động. Nếu các nước không tuân theo tiêu chuẩn quy định này sẽ bị chế tài về thương mại.
Ông Huy Nguyễn, đại diện cho tổ chức Bảo vệ Người lao động Việt Nam có trụ sở tại Hoa Kỳ, nêu nhận định của ông với VOA :
"Đã hơn 2 năm rồi từ khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực, chúng tôi vẫn chưa thấy một nhóm công nhân nào đứng ra lập nghiệp đoàn độc lập, lý do về phía công nhân là thiếu sự hiểu biết về quyền người lao động và lợi ích tại nơi làm việc…một phần là vì đời sống của họ quá chật vật nên chỉ lo việc kiếm sống ; lý do thứ hai là nhà nước Việt Nam tìm đủ mọi cách ngăn cản, gây khó khăn cho người lao động trong việc thành lập nghiệp đoàn độc lập".
Ông Huy Nguyễn, Giám đốc tổ chức Vietnam Worker Defenders, phát biểu tại hội thảo, nêu việc chính quyền Việt Nam vi phạm chương 13 của Hiệp định EVFTA. Photo via Cisco Webex.
Ngoài ra, đại diện cho tổ chức Bảo vệ Người lao động Việt Nam còn cho biết rằng chính quyền Việt Nam đã vi phạm chương 13 của Hiệp định EVFTA.
Ông Huy cho biết :
"Việt Nam vi phạm chương 13 của Hiệp định EVFTA, quy định mỗi bên thành lập nhóm tư vấn và hai nhóm tư vấn này hoạt động cùng nhau đưa ra đề nghị, khuyến cáo cho các vị thực thi EVFTA. Hai năm vừa rồi, khi nhà báo Mai Văn Lợi và luật sư Đặng Đình Bách thuộc tổ chức xã hội dân sự độc lập nộp đơn tham dự nhóm tư vấn này (gọi là DAG) của Việt Nam thì hai vị này bị bắt giam. Chỉ vài tuần sau đó thì nhà nước Việt Nam đưa ra nhóm tư vấn của Việt Nam gồm 3 thành phần, trong đó có 2 thành phần rõ ràng là nằm dưới sự kiểm soát của nhà nước. Đến đầu năm 2022, nhà nước Việt Nam lại đưa ra thêm 3 thành viên nữa cho nhóm DAG của Việt Nam, trong đó có một nhóm rõ ràng là không có sự độc lập cần thiết như quy định tại chương 13".
"Chúng tôi yêu cầu các vị dân biểu Châu Âu can thiệp vào vụ đó : trả tự do cho các nhà hoạt động này vì các bản án của họ mang tính chất chính trị và bị quy vào các điều luật rất vu vơ, mù mờ", ông Huy cho biết thêm.
"Chúng tôi kêu gọi quốc hội Châu Âu phải có hành động mạnh mẽ hơn để tạo một áp lực nào đó lên phía Việt Nam để họ tôn trọng nhân quyền một cách đúng đắn hơn, đặc là khi Việt Nam đã vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc thì phải có cách hành xử nhân quyền tuyệt đối hơn", ông Sơn nói với VOA.
Trong một đánh giá vào tháng 12/2022, Bộ Công thương Việt Nam nói rằng Hiệp định EVFTA đang "tác động tích cực đến thu nhập của người lao động", cụ thể như tác động tích cực đến vấn đề việc làm, thu nhập, tiền lương.
Chính quyền Việt Nam luôn bác bỏ các cáo buộc vi phạm nhân quyền, cho rằng chỉ bắt giam và xét xử những ai "vi phạm pháp luật".
Nguồn : VOA, 28/02/92023
*************************
Nhiều tổ chức xã hội dân sự kêu gọi Quốc hội Châu Âu gây sức ép mạnh hơn lên Việt Nam về vấn đề nhân quyền
RFA, 01/03/2023
Nhiều tổ chức xã hội dân sự (xã hội dân sự) kêu gọi Quốc hội Châu Âu gây sức ép mạnh hơn lên Nhà nước Việt Nam về vấn đề nhân quyền và quyền của người lao động.
Fb Michel Tran Duc
Lời kêu gọi được đưa ra trong cuộc hội thảo ở Brussels, Bỉ ngày 28/2 dưới sự chủ toạ của Nghị viên Quốc hội Châu Âu Marianne Vind- Phó Chủ tịch Đoàn Nghị sĩ phụ trách quan hệ với các quốc gia Đông Nam Á và ASEAN của Nghị viện EU.
Trong cuộc hội thảo được tổ chức hơn hai năm sau khi Liên Hiệp Châu Âu và Việt Nam phê chuẩn Hiệp định Thương mại Tự Do (EVFTA), các tổ chức Việt Tân, Hội Bảo vệ Người Lao động Việt Nam (Vietnam Workers’ Defenders), Phóng viên Không Biên giới (RSF), và Ủy ban Thụy sĩ –Việt Nam (Cosunam) đã lên tiếng báo động về tình trạng nhân quyền ngày càng tồi tệ ở Việt Nam.
Các diễn giả đã tập trung phân tích về vi phạm của nhà nước độc đảng ở Việt Nam trong các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, và quyền của người lao động.
Gia tăng đàn áp quyền tự do ngôn luận
Bà Helena Hương Nguyễn, thành viên của Việt Tân tại Đan Mạch, và là người tham gia tổ chức buổi hội thảo, nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) ngay sau sự kiện này :
"Sau khi ký kết hiệp định thương mại (EVFTA- PV) thì vấn đề nhân quyền của Việt Nam tồi tệ hơn bất cứ lúc nào hết.
Trước kia, chỉ có những người bất đồng chính kiến bị bỏ tù nhưng trong những năm gần đây, người hoạt động xã hội dân sự, người hoạt động môi trường, người hoạt động có quan tâm đến hiệp định thương mại cũng bị bỏ tù.
Những phản kháng trên mạng đều bị nhà nước Việt Nam càn quét".
Trong hội thảo, một diễn giả tham gia trực tuyến từ trong nước (ẩn danh vì lý do an ninh) cho biết, ông cùng nhiều nhà hoạt động nhân quyền khác ở Việt Nam từng có hy vọng cùng với các lợi ích về kinh tế mà EVFTA mang lại cho Việt Nam là các giá trị nhân quyền của EU.
Tuy nhiên, ông thừa nhận rằng hy vọng này không xảy ra và tình hình nhân quyền xấu đi trong hai năm qua, với việc đàn áp gia tăng về quyền tự do ngôn luận và tự do báo chí.
Ông cho biết Luật An ninh mạng 2018 cho phép nhà chức trách phạt hành chính những bài viết được cho là có nội dung độc hại hoặc xuyên tạc chủ trương của đảng và chính sách pháp luật của nhà nước trong khi Bộ luật Hình sự 2015 hà khắc hơn với việc chính quyền lạm dụng hai điều 117 và 331 để bịt miệng giới bất đồng chính kiến.
Diễn giả này cũng đưa ra các con số người bất đồng chính kiến và người hoạt động nhân quyền bị bắt giữ trong thời gian gần đây : 40 người bị bắt trong năm 2019, 60 trong năm 2020, và 25 người trong hai năm vừa qua.
Giải thích về số người bị bắt giữ thấp trong hai năm qua, ông cho rằng không phải vì nhà cầm quyền nới lỏng việc đàn áp mà là tại vì những người nổi trội đã bị bắt giữ và những người khác thận trọng hơn.
Tự do báo chí ở Việt Nam ngày càng suy giảm
Đại diện của RSF, bà Julie Majerczak cho biết tự do báo chí ở Việt Nam suy giảm hai năm sau khi EVFTA được phê chuẩn, Việt Nam xếp thứ 174 trong tổng số 180 quốc gia tham gia khảo sát về tự do báo chí năm 2022 và trở thành nhà tù lớn thứ tư thế giới đối với các nhà báo sau Bắc Triều Tiên, Myanmar và Trung Quốc.
Gần đây số nhà báo bị bắt giữ và kết tội có giảm nhưng tại vì đa số nhà báo độc lập đã bị cầm tù, bà nói.
Ở Việt Nam không còn blog như thập niên trước trong khi nhà báo thì sợ hãi và nhà nước ngày càng kiểm duyệt chặt báo chí truyền thống.
Bà cũng nêu trường hợp bắt giữ và kết án nhà báo Phạm Đoan Trang, người được RSF trao giải Ảnh hưởng năm 2019, với bản án chín năm tù giam về tội danh "tuyên truyền chống nhà nước".
Trong khi đó, điều kiện giam giữ hà khắc trong nhà tù khiến nhà báo công dân Đỗ Công Đương bị chết trong khi đang thi hành án tù, bà nói.
"EU không nên hợp tác kinh tế với chế độ Việt Nam cho đến khi Hà Nội cải thiện hồ sơ nhân quyền.
EU nên sử dụng EVFTA để buộc Hà Nội phải trả tự do cho các nhà báo và cải thiện điều kiện giam giữ các nhà bảo vệ nhân quyền", bà Majerczak kết thúc bài phát biểu của mình.
Vi phạm Công ước ILO và quyền của người lao động
Thay mặt Hội Bảo vệ Người Lao động (Vietnam Workers’ Defenders), một tổ chức có trụ sở ở Hoa Kỳ tập hợp những người hoạt động bảo vệ quyền của người lao động Việt Nam, ông Huy Nguyễn cho biết đại đa số công nhân Việt Nam không hiểu về quyền của người lao động nên thường sợ bị mất việc trong khi nhà nước áp dụng nhiều biện pháp để ngăn cản người lao động thành lập nghiệp đoàn độc lập.
Bộ luật Lao động hiện nay của Việt Nam vi phạm Công ước ILO khi chứa các quy định về thành lập công đoàn, ông nói.
Ông cũng tố cáo chính phủ Việt Nam vi phạm quy định của EVFTA về thành lập nhóm tư vấn trong nước (Domestic Advisory Group- DAG).
Ông cho biết trong tháng 7/2021, lực lượng an ninh Việt Nam bắt giữ hai nhà hoạt động xã hội, nhà báo Mai Phan Lợi và luật sư Đặng Đình Bách khi hai tổ chức xã hội dân sự của hai ông là Trung tâm Truyền thông Giáo dục Cộng đồng (MEC) và Trung Tâm Nghiên cứu Pháp luật và Chính sách Phát triển Bền vững (LPSD) đăng ký làm thành viên của DAG Việt Nam. Một thời gian ngắn sau đó, Việt Nam thành lập DAG gồm ba thành phần trong đó hai thành phần nằm dưới sự kiểm soát của nhà nước.
Tháng 1 năm 2022, Việt Nam lại đưa ra thêm ba thành viên nữa cho nhóm DAG của Việt Nam, trong đó có một nhóm rõ ràng là không có sự độc lập cần thiết như quy định của EVFTA. Cũng trong thời gian này, Hà Nội kết án ông Mai Phan Lợi bốn năm tù giam và ông Đặng Đình Bách năm năm tù về tội danh nguỵ tạo "trốn thuế", ông nhấn mạnh.
EU cần yêu cầu Việt Nam quy định lại thành phần của DAG và cho phép các thành viên xã hội dân sự độc lập thực sự tham gia đồng thời hối thúc Hà Nội trả tự do cho hai nhà hoạt động Mai Phan Lợi và Đặng Đình Bách, ông nói.
Việt Nam cần sửa đổi Bộ luật Hình sự
Đại diện Ủy ban Thụy sĩ–Việt Nam (Cosunam), ông Sébastien Desfayes kêu gọi Việt Nam, với tư cách là thành viên mới được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc khóa 2023/2025, cần có những hành động cụ thể để cải thiện hồ sơ nhân quyền, bao gồm trả tự do cho các nhà hoạt động, tổ chức bầu cử tự do, tôn trọng các quyền cơ bản của con người và quyền tiếp cận tư pháp độc lập.
Ông cũng kêu gọi Việt Nam xóa bỏ các điều khoản 117, 118, và 331 trong Bộ luật Hình sự dùng để đàn áp quyền tự do ngôn luận.
Bà Helena Hương Nguyễn cho rằng các tổ chức xã hội dân sự của người Việt Nam ở trong nước và trên thế giới cần tiếp tục thông tin về tình hình nhân quyền ở Việt Nam và vận động các chính khách trên thế giới để họ quan tâm hơn.
"Vai trò của các tổ chức người Việt rất là quan trọng, chúng ta cần vận động chính giới, tiếp xúc với họ thông tin cho họ về sự thật xảy ra ở trong nước, tạo ra sự quan tâm của họ cho vấn đề nhân quyền ở Việt Nam.
Khi mà họ biết những trường hợp cụ thể như thế, ít nhiều họ sẽ lên tiếng đẩy mạnh hơn để EU có thể can thiệp mạnh hơn về vấn đề đàn áp nhân quyền ở Việt Nam".
Phóng viên gọi điện nhiều lần cho Bộ Ngoại giao Việt Nam để đề nghị bình luận nhưng không ai nghe máy. Chúng tôi cũng chưa nhận được phản hồi của cơ quan này qua email.
Nguồn : RFA, 01/03/2023
***************************
Bị chính quyền đàn áp, thêm một tín đồ Tin Lành phải bỏ xứ, xa quê !
RFA, 28/02/2023
Một phụ nữ khuyết tật ở Nghệ An bị Chính quyền đàn áp, bôi nhọ đến mức không thể sống nổi ở Việt Nam, phải tìm đường chạy sang Thái tị nạn.
Ảnh : nhân vật cung cấp
Bị Chính quyền đàn áp, bôi xấu vì theo đạo Tin Lành
Chị Lầu Y Tòng, một người sắc tộc H’Mong, 36 tuổi, quê ở huyện Kỳ Sơn, Nghệ An, sức khỏe yếu, hai chân gần như bị liệt, không thể đi lại như người thường. Chồng chị đi lao động ở nước ngoài, mọi sinh hoạt trong nhà đều phải nhờ vào hai con phụ giúp.
Vốn không nói lưu loát tiếng Kinh nhưng chị Tòng vẫn cố gắng thuật lại câu chuyện của mình với chúng tôi.
"Mình tin Chúa nhưng chỉ để trong lòng thôi, chỉ cầu nguyện trong nhà thôi, không đi nhà thờ, không thờ cúng gì hết".
Theo lời chị Tòng, từ cuối năm 2020, chị tình cờ thấy các video giảng đạo Tin Lành được đăng trên YouTube. Chị tin và cầu nguyện theo. Không biết nguyên nhân cụ thể như thế nào nhưng theo mô tả của chị Tòng, kể từ khi cầu nguyện, chân của chị bớt đau hẳn khiến chị càng tin và cầu nguyện nhiều hơn.
Sau đó, chị được một mục sư (chị trao đổi qua mạng) gởi tặng một quyển kinh thánh. Câu chuyện về đức tin của chị đã bị người dân phát hiện và báo chính quyền. Chị Tòng kể tiếp :
"Ở Kỳ Sơn, chủ tịch, phó chủ tịch với cán bộ, công an họ vào nhà tôi để đe doạ, họ cứ đi liên tục như vậy. Họ nói ở Kỳ Sơn, Nghệ An là họ không cho ai tin theo Chúa cả.
Họ nói nếu tôi không bỏ Chúa thì một ngày nào đó, khi tôi ra khỏi nhà mà tôi có chết ở nơi nào đó là không liên quan tới họ, mà họ cũng không quan tâm đâu. Trưởng và phó công an nói rứa với tôi.
Khi tôi ra đường là công an đuổi theo, tôi đi là họ bắt lại, lúc đó tôi muốn tìm con đường để chạy trốn nhưng cũng không biết đi đâu".
Việc chị Tòng đọc kinh cầu nguyện cũng bị gia đình chồng cấm cản :
"Từ khi chồng biết mình tin Chúa thì các con bị đưa cho gia đình chồng theo chính quyền nuôi, mình không được gặp con nữa".
Một vị mục sư mà chị Tòng không muốn nêu danh tính, hiện đang theo Giáo hội Tin Lành Việt nam, sau khi hay hoàn cảnh của chị Tòng đã đồng ý viết một bức thư gởi cho chính quyền huyện Kỳ Sơn. Bức thư xác nhận chị Tòng là tín đồ sinh hoạt với Hội Thánh Tin Lành Việt Nam, tổng hội miền Bắc. Đây là tổ chức tôn giáo đã được Nhà nước Việt Nam cho phép hoạt động. Tuy nhiên, điều này cũng không giúp chị Tòng ít bị đàn áp hơn.
Không chỉ đe doạ, chính quyền địa phương còn cho phát loa trong làng mỗi ngày, cáo buộc chị Tòng theo đạo Tin Lành là vi phạm pháp luật :
"Ở bản làng của tôi ở là chính quyền họ thông báo trên loa ai cũng biết cả mà. Họ nói là tôi tin Chúa là trái phép, vi phạm pháp luật tội hình sự.
Cả cán bộ huyện Kỳ Sơn, cả bản, cả làng không ai chấp nhận chuyện tôi tin theo Chúa. Tôi có giải thích nhưng họ không chấp nhận".
Bị gia đình bỏ rơi, chính quyền đàn áp, xã hội xa lánh, chị Tòng nói chị không còn con đường nào khác đành phải bỏ xứ ra đi, chạy sang Thái Lan lánh nạn.
Chị Tòng kể, có một người hoạt động theo dõi tình hình trong nước và biết được hoàn cảnh của chị nên đã chủ động liên hệ, gợi ý có thể giúp chỉ đường cho chị sang Thái Lan xin tị nạn. Chị Tòng chấp nhận bỏ lại gia đình, con cái, một mình vượt biên và đặt chân đến đất Thái cách đây hơn một tháng :
"Ở Việt Nam là tôi không thể sống được nữa.
Chồng tôi còn gọi điện về, doạ sẽ giết nếu tôi không bỏ đạo. Còn Chính quyền nói sẽ bắt tôi vào tù.
Nếu họ không làm vậy thì mình cũng không muốn đi. Bởi vì con đường đi nó mù mịt, nguy hiểm, không biết tương lai thế nào".
Hiện nay, cuộc sống của chị cũng rất khó khăn, vẫn chưa dám ra ngoài vì sợ cảnh sát Thái phát hiện. Nhưng chị Tòng nói, ít ra bây giờ còn được tự do tin theo Chúa và cầu nguyện mà không phải lo sợ gì.
Phóng viên RFA gọi điện cho công an huyện Kỳ Sơn, Nghệ An để xác minh vụ việc nhưng được yêu cầu cầm giấy giới thiệu của toà soạn, đến trụ sở làm việc trực tiếp với công an.
Người H’Mong tị nạn trên đất Thái
Chị Lầu Y Tòng không phải là trường hợp người sắc tộc H’Mong theo đạo Tin Lành hiếm hoi phải trốn chạy sang Thái Lan chỉ vì theo đạo Tin Lành.
Anh Johnny Huy, hiện đang tị nạn tại Thái Lan cũng là một trường hợp như vậy. Anh Huy kể, em họ của anh bị đánh chết trong đồn công an ở tỉnh Đắk Lắk hồi năm 2017. Chính quyền lúc đó không những không điều tra làm rõ mà còn đe doạ, sách nhiễu và ngăn cản gia đình tìm công lý cho em trai.
Do đó, anh Huy đã đến các diễn đàn ở các nước trong khu vực ASEAN như Thái Lan hay Philippines để tố cáo vụ việc. Sau khi về nước, anh bị công an liên tục theo dõi, sách nhiễu, khiến anh phải trốn sang Thái Lan xin tị từ đó.
Hiện nay, theo anh Huy, dù chưa có con số thống kê cụ thể, nhưng số người H’Mong đang xin tị nạn tại Thái Lan khá đông.
Cuộc sống của những người như chị Tòng, anh Huy vô cùng khó khăn. Anh Huy kể :
"Ở những vùng mà họ (cộng đồng người tị nạn H’Mong - PV) tập trung, những ngôi nhà ở thật sự rất nhếch nhác, một không gian phòng rất nhỏ hẹp mà cả nhà bảy, tám người ăn, ngủ ở đấy thì nó rất là chật hẹp, ẩm thấp, rất là khổ".
Cũng theo anh Huy, đa số những người sắc tộc H’Mong tị nạn ở Thái Lan đều theo đạo Tin Lành bị đàn áp ở Việt Nam. Anh Huy nói, chính quyền Việt Nam ngăn chặn, tấn công cả những tín đồ theo các hệ phái Tin Lành mà nhà nước đã cho phép hoạt động như Hội Thánh tin Lành Việt Nam.
Nguyên nhân, theo anh Huy phân tích, có thể là do ở các địa phương chưa có nhiều tín đồ theo đạo Tin Lành, Chính quyền địa phương không muốn đạo này phát triển nên tìm cách triệt tiêu từ sớm. Vì vậy nên tín đồ ở một số địa phương như Nghệ An hay khu vực Tây Nguyên bị đàn áp rất mạnh tay. Trong khi ở các thành phố lớn thì tín đồ Tin Lành được phép sinh hoạt tôn giáo bình thường.
Như RFA đã đưa tin, Chính quyền huyện Kỳ Sơn, Nghệ An đã từng nhiều lần đàn áp, ngăn cản và mở nhiều đợt tấn công nhắm vào những tín đồ Tin Lành sắc tộc H’Mong. Điển hình như các vụ "Gia đình 13 người H'mong bị "trục xuất khỏi địa phương" vì theo Tin Lành" hay "Chính quyền địa phương viện cớ "trộm" lúa để bắt người theo đạo Tin Lành"
Nguồn : RFA, 28/02/2023
Việt Nam tiếp tục bị lên án về vi phạm nhân quyền
Thu Phương, Thoibao.de, 12/02/20023
VOA tiếng Việt hôm 9/2 đã loan tin "CIVICUS : Việt Nam vẫn bỏ tù và ngược đãi nhà báo, nhà hoạt động dù đã vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc".
Theo VOA, Liên minh toàn cầu vì sự tham gia của công dân (CIVICUS), một tổ chức phi chính phủ được thành lập ở Nam Phi, trong một báo cáo công bố hôm 8/2 nói rằng, tình trạng bỏ tù và ngược đãi các nhà hoạt động, nhà báo tại Việt Nam vẫn tồn tại, dù Việt Nam đã được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc.
VOA cho biết, báo cáo nhận định rằng, không gian dân sự ở Việt Nam vẫn trong tình trạng "đóng cửa", với những ghi nhận về việc sử dụng các điều luật vốn còn nhiều hạn chế để hình sự hóa, buộc tội các nhà hoạt động và nhà báo, hạn chế việc di chuyển, giám sát và có những cáo buộc tra tấn và ngược đãi họ. Nổi bật là chiêu thức sử dụng luật về "trốn thuế" để nhắm vào các nhà hoạt động.
VOA dẫn ra nhiều trường hợp bị bắt giữ được nêu trong báo cáo, như trường hợp Tiến sĩ Hoàng Ngọc Giao, một luật sư, trí thức phản biện nổi tiếng, đã bị bắt vào tháng 12/2022 với tội "trốn thuế" ; trường hợp của Mai Phan Lợi, người sáng lập và lãnh đạo Trung tâm Truyền thông Giáo dục Cộng đồng (MEC), một chuyên gia báo chí và truyền thông xã hội được nhiều người biết đến ; và ông Bạch Hùng Dương, nguyên Giám đốc MEC, đã bị tòa án Hà Nội kết án 4 năm tù và 2 năm 6 tháng tù với cáo buộc "trốn thuế". Hoặc trường hợp ông Đặng Đình Bách, Giám đốc Luật và Chính sách tại Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Bền vững, bị kết án 5 năm tù vào tháng 6/2022 và bà Ngụy Thị Khanh, người sáng lập Trung tâm Phát triển và Sáng tạo Xanh, bị bỏ tù 2 năm cũng với tội danh tương tự.
Ngoài ra, báo cáo của CIVICUS cũng ghi nhận những nỗ lực của nhà cầm quyền trong việc thắt chặt kiểm soát các nền tảng truyền thông xã hội nhằm bịt miệng những người bất đồng chính kiến trên mạng. Chính quyền đã áp đặt nhiều hạn chế và ngày càng gia tăng kiểm soát truyền thông xã hội, trong khi nhiều nhà báo độc lập, blogger tiếp tục bị kết án hình sự với nhiều năm tù. Truyền thông nhà nước vẫn bị kiểm duyệt trong việc đưa tin về các cuộc biểu tình ở trong nước hay thậm chí ở Trung Quốc. VOA cho hay.
Báo cáo cũng đề cập đến tình trạng một số nhà hoạt động tiếp tục bị bắt với những cáo buộc ngụy tạo và bị cấm xuất cảnh, bị chuyển đến các nhà tù cách xa gia đình của họ và phải đối mặt với sự tra tấn hoặc ngược đãi, như trường hợp của Luật sư Võ An Đôn, nhà báo Phạm Đoan Trang, Huỳnh Thục Vy, Lê Mạnh Hà, Bùi Văn Thuận…
Trước đó, ngày 2/2, VOA đưa tin, "Chính quyền Việt Nam bị chất vấn về các tù nhân chính trị, tôn giáo "đã chết đáng ngờ".
Theo đó, VOA cho biết, một số tổ chức phi chính phủ của người Việt ở trong và ngoài nước vừa ra một tuyên bố chung yêu cầu chính quyền Việt Nam phải chịu trách nhiệm về những cái chết đáng ngờ gần đây của các tù nhân tôn giáo và chính trị. Những cái chết đáng ngờ của những tù nhân đang thụ án "chứng minh việc nhà cầm quyền Việt Nam tiếp tục đối xử vô nhân đạo đối với các tù nhân tôn giáo và chính trị" và "vi phạm trắng trợn Công ước Chống Tra tấn và Các Hình thức Đối xử hoặc Trừng phạt Tàn ác, Vô nhân đạo hoặc Hạ nhục khác và Các Tiêu chuẩn Tối thiểu Quốc tế về Đối xử với Tù nhân".
VOA dẫn tuyên bố chung của 7 tổ chức công bố hôm 30/1 : "Nhiều tù nhân và cựu tù nhân đã lên tiếng tố cáo việc bị buộc lao động khổ sai, chế độ dinh dưỡng tồi tệ, và không được săn sóc sức khỏe kịp thời đã làm cho sức khoẻ của nhiều tù nhân suy giảm nhanh chóng. Nhiều tù nhân cũng bị trừng phạt bằng các biện pháp khắc nghiệt về thể xác".
Tuyên bố liệt kê các trường hợp điển hình như Mục sư Đinh Diêm, một tù nhân tôn giáo thụ án tù 16 năm với tội danh "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" đã đột ngột qua đời tại Trại giam số 6 thuộc huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An, vào ngày 5/1/2023 ; ông Phan Văn Thu, người sáng lập Ân Đàn Đại Đạo, một tổ chức Phật giáo độc lập, qua đời vào ngày 20/11/2022 tại trại giam Gia Trung, tỉnh Gia Lai, khi đang thụ án tù chung thân với cùng tội danh trên ; ông Đỗ Công Đương, nhà báo công dân, đã chết vào ngày 2/8/2022 trong thời gian thụ án tù 8 năm với tội danh "lợi dụng quyền tự do dân chủ" và "gây rối trật tự công cộng" ở Trại giam số 6, tỉnh Nghệ An ; cựu giáo chức Đào Quang Thực qua đời vào ngày 10/11/2019 khi đang thi hành án tù 13 năm về tội danh "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" cũng tại Trại giam số 6 ; ông Đoàn Đình Nam, một tù nhân tôn giáo thuộc Ân Đàn Đại Đạo, chết trong tháng 10/2019 khi đang thụ án 16 năm tại Trại giam Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. VOA cho hay.
Thu Phương (Tổng hợp)
Nguồn : Thoibao.de, 12/02/2023
***************************
CIVICUS : Việt Nam vẫn bỏ tù và ngược đãi nhà báo, nhà hoạt động dù đã vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc
VOA, 09/02/2023
Việt Nam vẫn liên tục bắt giữ, bỏ tù các nhà báo độc lập, các blogger và các nhà hoạt động dù đắc cử vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc.
Liên minh toàn cầu vì sự tham gia của công dân (CIVICUS), một tổ chức phi chính phủ được thành lập ở Nam Phi, trong mộtbáo cáo công bố hôm 8/2 nói rằng tình trạng bỏ tù và ngược đãi các nhà hoạt động, nhà báo tại Việt Nam vẫn tồn tại dù Việt Nam đã được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc.
Báo cáo nhận định rằng không gian dân sự ở Việt Nam vẫn trong tình trạng "đóng cửa", với những ghi nhận về việc sử dụng các điều luật vốn còn nhiều hạn chế để hình sự hóa, buộc tội các nhà hoạt động và nhà báo, hạn chế việc di chuyển, giám sát và có những cáo buộc tra tấn và ngược đãi họ. Nổi bật là chiêu thức sử dụng luật về "trốn thuế" để nhắm vào các nhà hoạt động.
Nhiều trường hợp bị bắt giữ được nêu trong báo cáo như trường hợp Tiến sĩ Hoàng Ngọc Giao, một luật sư, trí thức phản biện nổi tiếng, đã bị bắt vào tháng 12/2022 với tội "trốn thuế" ; trường hợp của Mai Phan Lợi, người sáng lập và lãnh đạo Trung tâm Truyền thông Giáo dục Cộng đồng (MEC), một chuyên gia báo chí và truyền thông xã hội được nhiều người biết đến, và ông Bạch Hùng Dương, nguyên Giám đốc MEC, đã bị toà án Hà Nội kết án 4 năm tù và 2 năm 6 tháng tù với cáo buộc "trốn thuế". Hoặc trường hợp ông Đặng Đình Bách, Giám đốc Luật và Chính sách tại Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Bền vững, bị kết án 5 năm tù vào tháng 6/2022 và bà Nguỵ Thị Khanh, người sáng lập Trung tâm Phát triển và Sáng tạo Xanh, bị bỏ tù 2 năm cũng với tội danh tương tự.
Ngoài ra, báo cáo của CIVIVUS cũng ghi nhận những nỗ lực của nhà cầm quyền trong việc thắt chặt kiểm soát các nền tảng truyền thông xã hội nhằm bịt miệng những người bất đồng chính kiến trên mạng. Chính quyền đã áp đặt nhiều hạn chế và ngày càng gia tăng kiểm soát truyền thông xã hội trong khi nhiều nhà báo độc lập, blogger tiếp tục bị kết án hình sự với nhiều năm tù. Truyền thông nhà nước vẫn bị kiểm duyệt trong việc đưa tin về các cuộc biểu tình ở trong nước hay thậm chí ở Trung Quốc.
Báo cáo cũng đề cập đến tình trạng một số nhà hoạt động tiếp tục bị bắt với những cáo buộc ngụy tạo và bị cấm xuất cảnh, bị chuyển đến các nhà tù cách xa gia đình của họ và phải đối mặt với sự tra tấn hoặc ngược đãi, như trường hợp của Luật sư Võ An Đôn, nhà báo Phạm Đoan Trang, Huỳnh Thục Vy, Lê Mạnh Hà, Bùi Văn Thuận…
Việt Nam đã được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc vào tháng 10 vừa qua, bất chấp những ghi nhận tiêu cực về nhân quyền cũng như bị nhiều tổ chức nhân quyền và nhà hoạt động kêu gọi Hội đồng bác bỏ đề cử của Hà Nội.
https://youtu.be/z2p7ytFMbSs
Nguồn : VOA, 09/02/2023
*************************
Chính quyền Việt Nam bị chất vấn về các tù nhân chính trị, tôn giáo ‘đã chết đáng ngờ’
VOA, 02/02/2023
Một số tổ chức phi chính phủ của người Việt ở trong và ngoài nước vừa ra một tuyên bố chung yêu cầu chính quyền Việt Nam phải chịu trách nhiệm về những cái chết đáng ngờ gần đây của các tù nhân tôn giáo và chính trị.
Mục sư Đinh Diêm, tù nhân mới qua đời tại Trại giam số 6 thuộc huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An, vào ngày 5/1/2023, trong lúc thụ án tù 16 năm về tội danh "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân".
"Nhiều tù nhân và cựu tù nhân đã lên tiếng tố cáo việc bị buộc lao động khổ sai, chế độ dinh dưỡng tồi tệ, và không được săn sóc sức khỏe kịp thời đã làm cho sức khoẻ của nhiều tù nhân suy giảm nhanh chóng. Nhiều tù nhân cũng bị trừng phạt bằng các biện pháp khắc nghiệt về thể xác", tuyên bố chung của 7 tổ chức đưa ra hôm 30/1 nói.
Tuyên bố liệt kê các trường hợp điển hình như Mục sư Đinh Diêm, một tù nhân tôn giáo thụ án tù 16 năm với tội danh "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" đã đột ngột qua đời tại Trại giam số 6 thuộc huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An, vào ngày 5/1/2023 ; ông Phan Văn Thu, người sáng lập Ân Đàn Đại Đạo, một tổ chức Phật giáo độc lập, qua đời vào ngày 20/11/2022 tại trại giam Gia Trung, tỉnh Gia Lai, khi đang thụ án tù chung thân với cùng tội danh trên ; ông Đỗ Công Đương, nhà báo công dân, đã chết vào ngày 2/8/2022 trong thời gian thụ án tù 8 năm với tội danh "lợi dụng quyền tự do dân chủ" và "gây rối trật tự công cộng" ở Trại giam số 6, tỉnh Nghệ An ; cựu giáo chức Đào Quang Thực qua đời vào ngày 10/11/2019 khi đang thi hành án tù 13 năm về tội danh "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" cũng tại Trại giam số 6 ; ông Đoàn Đình Nam, một tù nhân tôn giáo thuộc Ân Đàn Đại Đạo, chết trong tháng 10/2019 khi đang thụ án 16 năm tại Trại giam Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rị a-Vũng Tàu.
Trong thời gian qua, một số tù nhân chính trị, tôn giáo và gia đình họ đã lên tiếng kêu gọi chính quyền Việt Nam tôn trọng các quyền của tù nhân về nước sạch, thực phẩm an toàn và được chăm sóc ý tế kịp thời.
Tuyên bố chung nói những cái chết đáng ngờ của các tù nhân trên "chứng minh việc nhà cầm quyền Việt Nam tiếp tục đối xử vô nhân đạo đối với các tù nhân tôn giáo và chính trị" và "vi phạm trắng trợn Công ước Chống Tra tấn và các Hình thức Đối xử hoặc Trừng phạt Tàn ác, Vô nhân đạo hoặc Hạ nhục khác và Các Tiêu chuẩn Tối thiểu Quốc tế về Đối xử với Tù nhân".
Liên minh 7 tổ chức, bao gồm Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam, Người Bảo vệ Nhân quyền, Lực lượng Dân tộc Cứu nguy Tổ quốc, Đài Phát thanh Đáp lời Sông núi, Hội Anh em Dân chủ, Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, Khối 8406, yêu cầu chính phủ Việt Nam làm rõ các trường hợp chết mà họ cho là "đáng ngờ" trên, đồng thời khắc phục hậu quả cho gia đình các nạn nhân và cải thiện điều kiện giam giữ phạm nhân tại các trại tạm giam, nhà tù trên cả nước.
Tuyên bố cũng kêu gọi các chính phủ trên thế giới có quan hệ ngoại giao và kinh tế với Việt Nam đưa những vi phạm nhân quyền này ra trong các cuộc đối thoại nhân quyền với Hà Nội, và đặt những thành tựu về nhân quyền của Việt Nam là điều kiện tiên quyết cho các dự án đầu tư kinh tế và viện trợ tài chính.
Ngoài ra, liên minh kêu gọi các tổ chức nhân quyền quốc tế tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình nhân quyền tại Việt Nam và lên án những trường hợp vi phạm nghiêm trọng của Hà Nội.
Nguồn : VOA, 02/02/2023
Chuyên gia Liên Hiệp Quốc đề nghị chính phủ Việt Nam giải trình việc bắt giam 18 nhà hoạt động
VOA, 10/01/2023
Các chuyên gia nhân quyền Liên Hợp Quốc vừa gửi văn thư đề nghị chính phủ Việt Nam giải trình việc giam giữ "tùy tiện" 18 nhà hoạt động nhân quyền với các cáo buộc mà nhóm này gọi là các điều khoản "mơ hồ" như "Tuyên truyền chống nhà nước" và "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ".
Các báo cáo viên đặc biệt về tình hình người bảo vệ nhân quyền của Liên Hiệp Quốc, nhóm công tác về giam giữ tùy tiện, báo cáo viên đặc biệt về quyền sức khỏe thể chất và tinh thần, và báo cáo viên đặc biệt về tra tấn và các hình thức đối xử tàn ác, vô nhân đạo hoặc hạ nhục khác gửi văn thư này đến chính phủ Việt Nam ngày 2/11/2022 và được văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc công bố hôm 4/1/2022.
Văn thư cho biết 18 nhà bảo vệ nhân quyền này, trong đó có các nhà báo và các nhà hoạt động, là "những người đã bị bắt giữ tùy tiện và bị tước quyền tự do khi thực hiện quyền tự do ngôn luận và bày tỏ quan điểm của họ, bị kết án dựa trên các điều khoản mơ hồ, và trong một số trường hợp, có cáo buộc là họ bị tra tấn và hay bị các hình thức ngược đãi khác trong thời gian tạm giam trước khi xét xử".
Các chuyên gia cho biết họ "vô cùng quan ngại" trước việc 18 cá nhân này bị giam giữ kéo dài, đôi khi bị biệt giam, và được cho là bị tra tấn và ngược đãi, đồng thời các chuyên gia cũng nhắc nhở chính phủ Việt Nam rằng : "Quyền tự do không bị giam giữ tùy tiện và tra tấn cũng như các hình thức tàn ác, vô nhân đạo khác hoặc đối xử hoặc trừng phạt hạ nhục là những quyền không thể bị hủy bỏ theo luật pháp quốc tế".
Trong số 18 người này, phần lớn bị chính quyền Việt Nam bắt giam theo Điều 117 Bộ Luật Hình sự "Tuyên truyền chống nhà nước", như trường hợp các ông Nguyễn Lân Thắng, Bùi Tuấn Lâm, Bùi Văn Thuận, Đặng Đăng Phước, Đỗ Nam Trung… và số còn lại bị bắt theo Điều 331 Bộ luật hình sự "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ" như trường hợp các ông Lê Anh Hùng, Bùi Chí Thành, Trương Châu Hữu Danh.
Trong email gửi cho VOA hôm 4/1, đại diện văn phòng khu vực Đông Nam Á của Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc cho biết rằng chính quyền Việt Nam vẫn chưa phản hồi văn thư này, sau khi đã gửi đi 60 ngày.
VOA đã liên lạc Bộ Ngoại giao Việt Nam và cơ quan đại diện thường trực của chính phủ Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc ở Geneva, và đề nghị họ đưa ra ý kiến về văn thư này nhưng chưa được trả lời.
Trao đổi với VOA từ Hà Nội, bà Lê Bích Vượng, vợ của nhà báo độc lập Nguyễn Lân Thắng, bày tỏ lòng cảm ơn trước sự quan tâm của các chuyên gia nhân quyền Liên Hiệp Quốc và nói rằng bà rất quan ngại về tình trạng sức khỏe của chồng mình, người được cho là đang bị biệt giam từ khi bị bắt vào tháng 7/2022.
"Gia đình rất cảm ơn việc mọi người giúp lên tiếng cho trường hợp của anh Thắng cũng như các tù nhân lương tâm khác".
"Người mà tiếp cận được anh Thắng là cán bộ điều tra, chứ không có ai có thể liên hệ được anh Thắng ! Không điện thoại, không gặp mặt. Rất lo ngại về tình hình sức khỏe của anh Thắng. Họ nói rằng anh Thắng ‘khỏe’, tuy nhiên thời gian gần đây anh ấy bị đau xương khớp và mắt thì mờ đi".
Từ bang Tennessee, Hoa Kỳ, nhà hoạt động nhân quyền Nguyễn Đức Quốc, lên tiếng về trường hợp ông Đặng Đăng Phước, một giảng viên âm nhạc ở Đăk Lăk bị bắt với cáo buộc "Tuyên truyền chống nhà nước" từ tháng 9/2022.
"Thầy giáo Đặng Đăng Phước bị nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam bắt giam một cách vô cớ, cũng như trước đây đã bắt rất nhiều tù nhân lương và giam tù họ với các bản án rất nặng nề".
Trong văn thư dài 22 trang, các chuyên gia Liên Hiệp Quốc cáo buộc rằng chính quyền Việt Nam sách nhiễu các nhà hoạt động này trước khi họ bị bắt và đã sử dụng các điều khoản của Bộ luật Hình sự để từ chối quyền tiếp cận luật sư và liên lạc với gia đình trong quá trình điều tra.
Các chuyên gia Liên Hiệp Quốc cho biết nếu các cáo buộc trong văn thư được xác nhận, Việt Nam sẽ vi phạm trắng trợn luật nhân quyền quốc tế, đặc biệt là Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR) mà Hà Nội đã tham gia ký kết vào năm 1982.
Hầu hết trong các văn thư giải trình của phía Việt Nam mà Liên Hiệp Quốc công bố trước đây, chính quyền Việt Nam nói rằng tại đất nước Đông Nam Á này không ai bị bắt giam vì bày tỏ quan điểm hay chính kiến ôn hòa của họ, mà chỉ bắt giam và xét xử những cá nhân "vi phạm pháp luật".
Nguồn : VOA, 10/01/2023
*****************************
Việt Nam tăng cường kiểm soát dịch bệnh Covid-19 dịp Tết
VOA, 09/01/2023
Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính vừa ra lệnh tăng cường phòng chống và kiểm soát Covid-19 dịp Tết Nguyên đán và mùa lễ hội 2023, Thông tấn xã Việt Nam đưa tin hôm 9/1, một ngày sau khi Trung Quốc và Việt Nam chính thức mở cửa các hoạt động cửa khẩu biên giới.
Trong một công điện gửi đi hôm 8/1, ông Chính cho biết mặc dù đại dịch về cơ bản đã được kiểm soát nhưng vẫn diễn biến phức tạp với các biến thể mới xuất hiện, trong đó có biến thể XBB.
"Diễn biến dịch bệnh vẫn khó lường, chưa ổn định ; các biến thể, biến thể phụ của vi rút SARS-CoV-2 liên tục biến đổi, trong đó biến thể XBB với khả năng tránh miễn dịch, lây lan nhanh hơn so với các biến thể khác của Omicron đã xuất hiện ở 70 quốc gia và gần đây biến thể phụ XBB.1.5 đã gây các đợt bùng phát dịch mới ở nhiều quốc gia trên thế giới", Công điện của Thủ tướng Chính nêu rõ.
Thủ tướng chỉ đạo Bộ Y tế tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh, phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan chủ động ứng phó với diễn biến của dịch bệnh.
Bộ cũng cần phối hợp với các chuyên gia, tổ chức trong nước và quốc tế để điều chỉnh các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 khi cần thiết.
Bộ cũng phải phối hợp với các địa phương kịp thời phát hiện, xử lý ổ dịch, không để lây lan trong cộng đồng cũng như ngăn chặn, hạn chế thấp nhất số ca nhập viện và tử vong đồng thời đẩy nhanh chương trình tiêm vắc xin Covid-19.
Ngoài ra, ông Chính cũng yêu cầu Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các cơ quan chức năng hướng dẫn các cơ sở kinh doanh dịch vụ thực hiện các biện pháp phòng ngừa, đảm bảo an toàn cho du khách và người dân địa phương, đồng thời giám sát chặt chẽ việc tổ chức các sự kiện, lễ hội trong và sau Tết Nguyên đán.
Thủ tướng Chính yêu cầu tăng cường chỉ đạo và kiểm tra dịch bệnh tại các cửa khẩu, đặc biệt với các trường hợp nhập cảnh về từ các khu vực bùng phát dịch, từ các nơi xuất hiện các biến thể mới, nguy hiểm của virus SARS-CoV-2 ; đẩy mạnh giám sát tại cộng đồng, tại các cơ sở khám, chữa bệnh và giám sát phát hiện sớm các biến thể của virus SARS-CoV-2.
Hôm 8/1, các cửa khẩu của Việt Nam giáp với Trung Quốc đã chính thức mở lại, sau ba năm tạm ngừng do dịch Covid-19. Truyền thông hai nước cho hàng ngàn người xếp hàng đi qua các cửa khẩu với phía Trung Quốc yêu cầu phải có giấy xét nghiệm Covid-19 bằng phương pháp RT-PCR trong vòng 48 tiếng mới được nhập cảnh. Tuy nhiên, phía Trung Quốc chưa tiếp nhận công dân Việt Nam và nước thứ ba vào nước này, theo trang VNExpress.
Truyền thông Việt Nam dẫn số liệu của Đồn biên phòng Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, tỉnh Lạng Sơn, trong ngày 8/1 làm thủ tục xuất cảnh từ Việt Nam sang Trung Quốc cho 2.606 người ; làm thủ tục nhập cảnh cho 46 người từ Trung Quốc nhập cảnh Việt Nam.
Trong khi Hoa Kỳ, các quốc gia EU, Nhật Bản, Australia, Hàn Quốc vẫn còn thận trọng đối với người đến từ Trung Quốc và yêu cầu phải có xét nghiệm âm tính Covid-19 mới được nhập cảnh, Việt Nam không đưa ra yêu cầu này.
Tính đến sáng ngày 9/1, cả nước ghi nhận tổng cộng 11.525.763 ca nhiễm Covid-19, trong đó hơn 92% đã hồi phục và 43.186 ca tử vong, theo Bộ Y tế nước này.
Bộ cho biết hơn 265,5 triệu liều vaccine Covid-19 đã được sử dụng, trong đó có hơn 223,2 triệu liều cho những người từ 18 tuổi trở lên. Đến nay, Việt Nam ghi nhận các trường hợp nhiễm Covid-19 với các biến thể phụ Omicron BA.4, BA.5, BA.2.12.1, BA.2.74 và XBB.
Nguồn : VOA, 09/01/2023