Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Mật ước Trung Quốc - Cambodia sẽ để lại hệ quả ‘nghiêm trọng’

Hoài Hương, VOA, 24/07/2049

Báo Wall Street Journal (WSJ) đưa tin Phom Penh đã ký mt tha thun mcho phép Trung Quốc đc quyn s dng mt phn ca căn c hi quân ca Campuchia gn Sihanoukville, trong bi cnh Trung Quc đang vươn ra toàn cu, và tn dng sc mnh kinh tế cũng như quân s tích lũy by lâu đ c tìm cách thay đi trt t toàn cu, đẩy Hoa Kỳ ra khỏi v trí cường quc s 1 hin nay. VOA-Vit ng phng vn Giáo sư Tiến sĩ Sophal Ear, mt nhà khoa hc chính tr ca Đi hc Occidental, mt chuyên gia v kinh tế chính tr, ngoi giao, và các vn đ quc tế.

matuoc1

Tiến sĩ Sophal Ear, Phó Giáo sư Occidental College, đc tham lun ti Hi Heritage, Washington DC. nh chp ngày 13/9/2018. (Sreng Leakhena/VOA Khmer)

WSJ hôm 21/7 tường thut rng theo thỏa thun mt được ký kết vào mùa xuân năm nay và được c hai nước gi kín, Trung Quc được đc quyn s dng mt phn căn c hi quân Ream ca Campuchia trên Vnh Thái Lan, không xa mt sân bay ln đang được mt công ty Trung Quc xây dng.

Thủ tướng Campuchia Hun Sen hôm 22/7 cực lc bác b tin này.

"Đây là tin tức ba đt ti t nht đi vi Campuchia t trước đến nay. Không th có chuyn đó vì vic đt các căn c quân s nước ngoài trái vi hiến pháp Campuchia".

Ông Hun Sen chất vn li :

"Tại sao Campuchia li cn s hin din ca quân đi Trung Quốc trên lãnh thổ ca mình ch ?"

Người phát ngôn ca B Quc phòng Campuchia cũng bác b thông tin này, nói rng đây là tin tht thit.

matuoc2

Thủ tướng Campuchia Hun Sen ở Phnom Penh, ngày 28/6/2019. Ảnh tư liệu.

Ông Chum Socheat :

"Chúng tôi đã nói đi nói lại nhiu ln, chúng tôi không h phê chun bt c căn c nào cho quân đi Trung Quốc hot đng trên đt ca Campuchia".

Vậy tin này là tin có tht hay tin ba đt ?

Một nhà khoa hc chính tr chuyên v Campuchia và các vn đ quc tế, Phó Giáo sư Sophal Ear, tr li VOA-Vit ng qua email.

"Tôi không tin là tình báo Mỹ loan truyn tin bịa đt. Thông tin tình báo do M thu thp được qua trung gian các nhân viên tình báo cũng như các tín hiu đin t và nhng liên lc gia hai bên đã cung cp mt bn sao ca d tho mt ước. Tt nhiên, tôi không có bn sao y trong tay. Nhưng ni s việc Bộ trưởng Quc phòng Campuchia không kin t Wall St. Journal cho thy là không có cơ s đ kin t báo này".

Một s chi tiết ca tha thun cui cùng không được xác đnh rõ rt, nhưng theo d tho mt ước mà M có trong tay, thì Trung Quc được s dng căn cứ Ream trong 30 năm, và sau đó mi 10 năm, tha thun s được t đng gia hn. Trong thi gian này, Trung Quc có toàn quyn đưa binh sĩ, tr vũ khí và điu tàu chiến ra vào cng này.

Trả li câu hi ca VOA-Vit ng, v nhng nh hưởng hay h quthể có đi vi Đông Nam Á ca mt ước Campuchia-Trung Quc, nếu mt ước này được thi hành ? Phó Giáo sư Sophal Ear nhn đnh :

"Những h qu ca mt mt ước như chúng ta va nói, tôi cho là rt nghiêm trng. Campuchia tha thun cho Trung Quc duy trì khí tài trên đất Campuchia là mt biến chuyn ln. Đây s là căn c đu tiên ca Trung Quc trong vùng Đông Nam Á".

Các hoạt đng quân s t căn c hi quân này, phi hp vi sân bay đang được mt công ty Trung Quc xây dng gn căn c Ream, s tăng cường khng của Bc Kinh đ thc thi các yêu sách lãnh th và li ích kinh tế Bin Đông, trc tiếp đe da các đng minh ca Hoa Kỳ Đông Nam Á, đng thi m rng phm vi nh hưởng ca Bc Kinh ti eo bin Malacca có tm quan trng chiến lược.

WSJ tường thut rng theo dự tho mt ước, nhân viên quân s Trung Quc không nhng có quyn mang vũ khí mà còn được mang s h chiếu Campuchia, và đáng quan tâm hơn na, mun vào khu vc đc quyn ca Trung Quc ti căn c Ream, người Campuchia s phi xin phép người Trung Quốc. Liu điu đó có nghĩa là Trung Quc đã nhường li "ch quyn" ca mình ti khu vc liên h trong thi gian tha thun kín có hiu lc ?

Giáo sư Sophal Ear không du được lo ngi :

"Nếu xy ra thì đây s là mt bước nhượng b không th được chp nhn đi vi bt c quc gia nào. Các bn có th tưởng tượng người M được phép xài h chiếu Nht trên đo Okinawa không ? Không ! Chủ quyn s chng còn ý nghĩa nếu s h chiếu Campuchia được phân phát ba bãi kiu y. Campuchia s là mt nước thuc đa ca Trung Quc. Và qu vy : tha thun có hiu lc 30 năm, ri sau đó c t đng gia hn sau mi 10 năm, thì th hi có gì khác với mt hip ước vĩnh vin ?"

Liệu Vit Nam và Đài Loan có nên lo ngi ? Vit Nam là mt trong nhng nước tranh chp ch quyn vi Trung Quc Bin Đông, còn Đài Loan là đo quc mà Bc Kinh coi là mt tnh l ly khai ca Trung Quc mà mt ngày nào đó, sẽ tr v vi mu quc -dù mun hay không ?

Giáo sư Sophal Ear :

"Việt Nam và Đài Loan nên lo lng là đúng, bi vi vi nhng bước hành đng mi nht, Trung Quc rõ ràng đã vươn ra và phóng sc mnh quân s ca mình sâu vào lãnh th Campuchia, sát vi Vit Nam, và đng thi Bc Kinh không bao gi t b ý đnh thâu tóm Đài Loan, k c bng vũ lc. Mà không nhng ch có Vit Nam và Đài Loan phi lo, mà tt c các nước khác cũng nên lo ngi, k c và nht là người Campuchia".

Theo WSJ, các quan chức M đang tìm cách thuyết phc Phom Penh thay đi ý đnh. Ngoài ra, Washington còn bày t lo ngi v ý đ ca Trung Quc Campuchia, M không du thái đ hoài nghi đi vi mt công trình nhiu t đô ca tp đoàn UDG ca Trung Quc, đ phát trin điu mà h gi là mt "d án du lch", đy đ vi môt phi đo dài và mt cng nước sâu tnh Koh Kong, phía Tây Preah Sihanouk.

Sân bay quốc tế Dara Sakor d kiến s m ca hot đng vào năm 2020. Sân bay va xây phi đo dài nht Campuchia, ti 3,2 km, có th được s dng vào các mc đích quân s.

Washington lo ngại ti mc Phó Tng thng Mike Pence phi viết thư cho Thủ tướng Campuchia Hun Sen vào tháng 11 năm ngoái, bày tỏ quan ngi v d án này và kh năng Trung Quc có th thiết lp mt căn c quân s Campuchia.

Vừa ri là ni dung chính trong cuc trao đi gia Phó Giáo sư Sophal Ear và VOA-Vit ng. Phó Giáo sư Sophal Ear là một nhà khoa hc chính tr, mt chuyên gia v kinh tế chính tr, ngoi giao, và các vn đ quc tế. Là mt người gc Campuchia, ông đã tng theo m chy sang Vit Nam t nn, ri sau đó sang Pháp, và cui cùng đnh cư ti Hoa Kỳ t năm lên 10. Ông ly bng thạc sĩ Đi hc Princeton, Tiến sĩ ti Đi hc California, Berkeley, và là tác gi ca nhiu sách nghiên cu có giá tr trong đó có "The Hungry Dragon", "Rng đói" bàn v cách mà Trung Quc tìm cách thay đi trt t quc tế, đ đy Hoa Kỳ ra khi v thế cường quc s 1 thế gii.

Hoài Hương

Nguồn : VOA, 24/07/2019

****************

Bộ Quốc phòng Campuchia chứng minh không cho Trung Quốc thuê căn cứ

VOA, 26/07/2019

Cố gng bác b mt bn tin nói Campuchia có tha thun bí mt trao cho Trung Quc quyn tiếp cn mt căn c hi quân, B Quc phòng Campuchia đưa các phóng viên đến xem cu cng và các tòa nhà ca căn c Ream min nam Campuchia hôm th Sáu 26/7.

campu1

Một hot đng ca hi quân Campuchia và Trung Quc ti căn c Ream hi năm 2007 (nh tư liu)

"Các bạn nhà báo, hãy căng mắt mũi ra. Hôm nay chúng tôi cho các bn xem mi th", người phát ngôn B Quc phòng Chhum Socheat nói. "Chúng tôi không th giu bt c điu gì ... vì có các v tinh mà".

Wall Street Journal đưa tin hôm 21/7 rng Trung Quc đã đt được thỏa thun bí mt vi Campuchia trong năm nay cho phép h b trí lc lượng ti Ream. Bn tin dn li các quan chc Hoa Kỳ và đng minh.

Campuchia phủ nhn v bt kỳ tha thun nào như vy và nói rng vic cho lc lượng nước ngoài trú đóng là trái hiến pháp Campuchia.

Tại căn c Ream, 6 tàu tun tra ca hi quân Campuchia sơn màu xám neo đu ti cu cng. Các thy th mc quân phc đng nghiêm khi xe buýt báo chí đi qua. Phóng viên không được phép xung xe.

Bộ quc phòng Campuchia ch ra rng không có du hiệu gì v s hin din ca Trung Quc, cũng như không có bt kỳ hot đng xây dng nào.

Các phóng viên cũng được đưa đến mt tòa nhà nơi có mt tm bin viết : "Tòa nhà này do nhân dân Hoa Kỳ tng, mt biu hin v tình hu ngh và hp tác". Bên trong là các xuồng cao tc trang b súng do M vin tr.

Hoa Kỳ bày tỏ quan ngi vi Campuchia v kế hoch liên quan đến Ream sau khi li đ ngh ca M chi tr cho vic ci to cơ s này đã b chính ph Campuchia t chi vào tháng 6.

"Điều này khiến chúng tôi phân vân liệu có phi kế hoch ca gii lãnh đo Campuchia v căn c hi quân Ream cũng bao gm kh năng cho khí tài và quân nhân nước ngoài được trú đóng hay không", phát ngôn viên Đi s quán Hoa Kỳ Campuchia Emily Zeeberg nói trong mt tuyên b.

Ông Chhum Socheat cho biết tòa nhà được đ cp đến s được bàn giao cho hi quân Campuchia ch không phi cho phía Trung Quc.

Published in Diễn đàn