Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Lời tòa soạn : Vì sao Donald Trump muốn gặp Kim Jong-un ? Đó là câu hỏi mà những người quan tâm đến thời sự Đông Á muốn có câu trả lời.

Cách đây không lâu, nhà bình luận thời sự Cao Tuấn đã có hai bài viết có thể nói là để trả lời cho câu hỏi này. Cho đến nay tính thời sự của hai bài viết này vẫn còn nguyên vẹn, chúng tôi giới thiệu cùng quý độc giả để tham khảo.

Ban biên tập Thông Luận

*******************

Vì sao ông Trump háo hức muốn gặp lại ông Kim ?

VOA, 23/02/2019

Tổng thng M Donald Trump nóng lòng mun ghi thêm thng li ngoi giao đ hướng đến mt gii Nobel Hòa bình với s tin tưởng rng mi quan h cá nhân tt đp ca ông vi ông Kim Jong-un s giúp ông đt được mc tiêu gii tr vũ khí ht nhân ca Bc Triu Tiên – đó là lý do ông Trump mun có cuc gp thượng đnh M-Triu ln th hai Hà Ni, theo nhn đnh các chuyên gia.

summit1

Cuộc gp thượng đnh Hà Ni là ln th hai hai nhà lãnh đo M và Triu Tiên gp nhau

Tuy nhiên, việc ông Trump quá nôn nóng có th dn đến nhng kết qu bt li cho phía M trong khi b lt vào by ca nhà lãnh đo tr ca Bc Triu Tiên, các chuyên gia cnh báo.

Quan hệ cá nhân tt đp ?

Tổng thng M Donald Trump đang háo hc trông đi cuc gp thượng đnh ln th hai vi nhà lãnh đo Bc Triu Tiên Kim Jong-un, ca ngi mi quan h ‘tht s có ý nghĩa’ gia ông vi ông Kim và khng đnh rng ông Kim đã sn sàng t b kho vũ khí ht nhân ca ông.

Tuy nhiên, ở Washington, gn như ông Trump là người duy nht có suy nghĩ như vy.

Nhiều quan chc trong chính quyn Trump, bao gm nhng c vn hàng đu ca ông Trump, thì ít hào hng hơn. Mt vài người trong s h đã bày t lo ngi rng cuc gp ở Hà Nội ln này s không đem li kết qu gì ln lao. H cũng lo lng rng mt khi ông Trump nôn nóng có được thng li nào đó trên trường quc tế, ông y s đưa ra nhng nhượng b ln đ đi li nhng li ha rng tuếch v gii tr vũ khí ht nhân.

Tờ Politico dẫn li các quan chc trước đây và đương nhim ca Nhà Trng cho biết n lc t chc cuc gp thượng đnh ln th nhì gn như hoàn toàn xut phát t bn thân ông Trump. Ông Trump đã không tiếc li ca ngi nhng ‘lá thư tuyt vi’ mà ông nhn được t ông Kim cũng như ‘mi quan h tt đp’ mà ông đã xây dng vi nhà lãnh đo Triu Tiên.

Tổng thng M thm chí còn khoe khoang vi người đng nhim Hàn Quc Moon Jae-in trong mt cuc đin đàm hôm 19/2 rng ông ‘là người duy nht có th đem li tiến trin trong quá trình phi hạt nhân hóa bán đo Triu Tiên’ và than phin v nhng bn tin không tt đp trên báo chí v n lc này ca ông, theo mt ngun tin được tóm tt v ni dung cuc đin đàm này.

Nội b chính quyn ông Trump cũng có nhng quan ngi v Thượng đỉnh Hà Ni ln này, không ch đến t nhng người hoài nghi chng hn như C vn an ninh quc gia John Bolton vn lâu nay vn phn đi vic tiếp cn ngoi giao vi Bình Nhưỡng mà còn đến t nhng nhân vt không ng chng hn như Ngoi trưởng Mike Pompeo, người ph trách lãnh đo các cuc đàm phán ca phía M. Ông Pompeo đã bày t s bc bi vi các đng minh v nhng tiến trin chm chp trong quá trình đàm phán và lên tiếng quan ngi rng tng thng ca ông s b nhà lãnh đo tr tui ca Bc Triu Tiên ‘chơi gác’.

"Trong nội b chính quyn không h có s lc quan", ông Ian Bremmer, nhà sáng lp và ch tch ca Eurasia Group, mt vin nghiên cu chiến lược, nhn đnh. "Ông Pompeo t ra hết sc hoài nghi rng chúng ta có th đt được cái gì đó thc cht về phi hạt nhân hóa t phía Kim Jong-un, và Pompeo tin rng Bc Triu Tiên ch đang chơi trò câu gi".

Hồi tháng 12 năm ngoái, ông Bolton đã tuyên b thng thng rng Bc Triu Tiên không h tôn trng thm chí là li cam kết mơ h ca h là ‘làm vic hướng đến phi ht nhân hóa hoàn toàn bán đo Triu Tiên’ mà h đưa ra trong tuyên b chung sau cuc gp thượng đnh Singapore hi tháng Sáu năm ngoái. K t đó, các hình nh v tinh cho thy Bình Nhưỡng vn tiếp tc xây dng mt s căn c tên la bí n mà h chưa bao gi tha nhn là có tn ti.

Những hot đng tiếp din ca Bc Triu Tiên nhng cơ s ht nhân bí mt được tiết l trong mt bn báo cáo chi tiết do Trung tâm Nghiên cu Chiến lược Quc tế (CSIS) công b. Ông Victor Cha, vn tng là mt quan chc của Hi đng An ninh Quc gia và là người ph trách bn báo cáo này, nói rng ông và các đng s ca ông đã đưa vào bn báo cáo này rt nhiu hình nh chi tiết vi hy vng nó s khiến cho Tng thng Trump, vn có tiếng là không thích đc, chú ý. Nó cũng đã được ông Trump chú ý đến khi ông lên Twitter mt sát v mt bài báo trên t New York Times tóm tt bn báo cáo : "Bài báo trên New York Times v vic Bc Triu Tiên xây dng căn c tên la là không chính xác", ông Trump viết. "Chúng tôi hoàn toàn biết v những căn c được nêu tên – không có gì mi m c - và không có gì bt thường xy ra c. Ch là mt tin gi na được tung ra. Tôi s là người đu tiên cho quý v biết nếu mi vic tr nên ti t".

Giảm kỳ vng

Chính quyền Trump cũng gim nh nhng trông đi cho cuc gp thượng đnh vào tun ti. Hôm 21/2, các quan chc M cao cp nói vi các phóng viên rng mc dù Bình Nhưỡng đưa ra cam kết gii tr ht nhân hi tháng Sáu năm ngoái, hai phía vn chưa đt được đồng thuận v vic đnh nghĩa thế nào là phi ht nhân hóa và liu ông Kim có cam kết thc hin nó hay không. Do đó, cuc gp thượng đnh ln này, theo li mt quan chc cao cp giu tên ca M, mt phn s tp trung vào vic ‘xây dng hiu biết chung v thế nào là phi hạt nhân hóa’.

"Tôi không biết liu Bc Triên Tiên đã quyết đnh phi ht nhân hóa hay chưa", v quan chc này cho biết. Ông Trump đã nói hi đu tun rng mc dù ông không khn trương đt được tha thun v vn đ này, ông tin rng rt cuc thì Bình Nhưỡng cũng s gii tr vũ khí ht nhân.

Về phn mình, trong mt cuc phng vn trên đài NBC hôm 21/2, Ngoi trưởng M Pompeo đã không đt hy vng cao lm cho cuc gp thượng đnh sp ti. "Tin tt là h đã không tiến hành th ha tin hay th ht nhân trong vòng hơn mt năm do đó chúng ta đang tình hung tt hơn so vi khi chính quyn Trump lên nm quyn, nhưng như tng thng đã nói hôm qua và cũng như chính quyn lâu nay vn nói thì đây là mt nhim v lâu dài và khó khăn", ông trn tình.

Tuy nhiên, các quan chức khác trong chính quyn đã công khai nói ngược li vi lp trường lc quan ca ông Trump v ý đnh ca ông Kim. Giám đc Tình báo Quc gia Dan Coats và Giám đc CIA Gina Haspel phát biu trước mt y ban ca Thượng vin hi tháng trước rng ‘không có khả năng Bc Triu Tiên t b kho vũ khí ht nhân ca h’. "Chế đ này kiên quyết phát trin tên la tm xa có mang đu đn ht nhân vn s đt ra mi đe da trc tiếp vi Hoa Kỳ", bà Haspel nói.

Kể t cuc gp thượng đnh lch s Trump-Kim Singapore hồi tháng Sáu năm ngoái, Bình Nhưỡng đã t v min cưỡng nói chuyn vi bt c quan chc M nào ngoi tr vi chính ông Trump. Đc phái viên ca B Ngoi giao M v Bc Triu Tiên, ông Stephen Biegun, đã rt vt v thuyết phc Bình Nhưỡng làm vic trực tiếp vi ông mãi cho đến cui tháng 12 năm ngoái.

"Nếu các quan chc cp đ làm vic đt được nhng gì h mun thì tôi cũng cm thy tht s phn khi nhưng Bc Triu Tiên biết rng h có th có được tha thun tt hơn t Tng thng Trump, do đó h muốn nói chuyn vi ông y hơn", ông Cha nhn đnh.

"Bắc Triu Tiên v cơ bn không nói chuyn vi ai ngoài ông Trump. H không chu làm vic vi ông Biegun, h không chu làm vic vi ông Pompeo, cho nên nếu có bt kỳ chuyn đng nào, thì nó ch xy ra cp đ đó mà thôi", mt cu quan chc chính quyn M được Politico dn li nói. "Thượng đnh Hà Ni có kh năng đem li kết qu tt bi vì nó có th phá v thế bế tc. Nhưng sau hi ngh thượng đnh, Tng thng Trump s mun tuyên b thng li và tt c những người khác s cm thy nn vì không có gì tht s thay đi c".

Các nhà lập pháp Đin Capitol cũng không h lc quan hơn các quan chc chính quyn. Mt s v dân biu ca c hai đng hi cui tháng 1 đã đưa ra d lut ‘Hu thun Quan h đng minh M-Hàn Quốc’ vn cm Lu Năm Góc gim quân s đn trú Hàn Quc xung dưới 22.000 tr phi B trưởng Quc phòng xác nhn trước Quc hi rng vic này không h tn hi đến an ninh quc gia ca M.

Sự đn trú ca gn 30.000 lính M Hàn Quc đã là vn đ khiến ông Trump lưu tâm. Chính ông đã ra lnh cho Lu Năm Góc son tho kế hoch gim quân s trên bán đo Triu Tiên ch vài tun trước cuc gp thượng đnh Singapore vi lp lun rng Hoa Kỳ phi gánh chu phí tn quá nhiu trong vic bo v Hàn Quc. Các chuyên gia và các nhà lập pháp M đã bày t quan ngi rng Tng thng Trump s có nhng tha thun vi ông Kim mà không h tham kho các c vn.

Hành động này cũng đe da s gây chia r gia M và đng minh Hàn Quc vn đã da vào M đ đm bo an ninh trong hàng chục năm qua.

Tại cuc gp Singapore, ng Trump đã bc đng đng ý ngưng các cuc tp trn chung vi Hàn Quc – mt hành đng được xem là hết sc có li cho Bc Triu Tiên và Trung Quc – điu mà Chánh văn phòng Nhà Trng khi đó là ông John Kelly đã miễn cưỡng thông báo cho B trưởng Quc phòng khi đó Jim Mattis.

Mặc dù các quan chc trong chính quyn Trump đã nói rng vic rút quân không là vn đ được đưa ra trong ngh trình, các chuyên gia vn lo ngi rng mt kch bn tương t s xy ra.

"Hai ngày là khoảng thi gian rt dài đ ngi ti đó, và tôi lo rng ông Trump, không b ai kim soát, s nói vi ông Kim rng vic rút quân nm trong s các vn đ được đưa ra bàn bc", bà Sue Mi Terry, mt chuyên gia v bán đo Triu Tiên ti CSIS, nói.

Hiệp định hòa bình ?

Tại cuc gp thượng đnh ln th hai này Hà Ni, các c vn ca ông Trump hy vng rng h s đưa ra được mt l trình gii tr kho vũ khí ht nhân ca Bình Nhưỡng. Tuy nhiên, ông Trump dường như t ra hng thú hơn vi vic tuyên b chm dt bảy thp niên chiến tranh trên bán đo Triu Tiên, t New York Times nhn đnh trong bài báo có tiêu đ ‘Hip đnh Hòa bình và Gii Nobel Hòa bình dường như là nhng điu cám d ông Trump’.

Mặc dù hai mc tiêu này không mâu thun nhau nhưng chúng có th dẫn đến mt cuc gp thượng đnh s được đưa lên nhng dòng tít báo mang tính lch s nhưng không có tác dng thúc đy mc tiêu then cht ca M là loi b kho vũ khí ht nhân ca Bc Triu Tiên, t New York Times cho biết.

Mặc dù các quan chc M hôm 20/2 nhấn mnh rng gii tr vũ khí ht nhân vn là ‘mc tiêu bao trùm’ ca ông Trump nhưng bn thân ông Trump mi đây đã nói rng ‘ông không vi buc Bc Triu Tiên t b toàn b kho vũ khí ht nhân ca h.’ Trong s các kết qu kh dĩ ca cuc gp Hà Ni là một tha thun trao đi hip đnh hòa bình đi ly cam kết ca Bình Nhưỡng m ca và tháo d mt s cơ s ht nhân và tên la ca h.

Chính thức chm dt chiến tranh là mt mc tiêu mà các nhà lãnh đo Bc Triu Tiên lâu nay vn theo đui vì nó s giúp giảm sự cô lp ca h và làm gia tăng sc ép d b các lnh trng pht nhm vào h. Tuy nhiên, nó s gây ra mt s vn đ rc ri cho phía M, trong đó có vic liu nó có đy nhanh quá trình M rút quân ra khi Hàn Quc hay không – mt vin cnh mà ông Trump rất thích.

"Điều mà tôi lo lng là tng thng s mun có hòa bình hơn hết – hơn c mc tiêu phi ht nhân hóa", ông Scott A. Snyder, mt chuyên gia cao cp v Triu Tiên ti Hi đng Quan h Đi ngoi, cho biết.

Chính quyền Trump vn chưa bàn bc vi Bình Nhưỡng v vic rút khong 28.500 quân đn trú Hàn Quc v nước, t New York Times dn li hai quan chc cp cao cho biết, vào các c vn hàng đu ca ông Trump đng lòng phn đi vic này. Trong tháng này, ông Trump nói ông không có kế hoch làm điu đó mc dù ông lưu ý rng chi phí đ duy trì quân đi là quá tn kém. Tuy nhiên, ông cũng nói rng : "Có l mt ngày nào đó, ai mà biết được ?"

Vào lúc ông Trump chuẩn b gp li ông Kim, vai trò ca ông Trump như là người kiến to hòa bình rõ ràng đang đè nng trong đầu ông.

Tổng thng M đã không h giu diếm ông tin rng ông đáng nhn gii Nobel Hòa bình nh n lc tiếp cn ngoi giao vi ông Kim. Ông nói ông đã có công chm dt các cuc th nghim tên la và ht nhân ca Bc Triu Tiên trong hơn mt năm qua.

Kể t cuc gp thượng đnh Singapore mà Tng thng Trump đã tuyên b mnh ming là ‘có tiến b ln’ nhưng không h có bng chng gì v phi ht nhân hóa, chính quyn Trump đã nhn mnh rng hòa bình trên bán đo Triu Tiên là mt mc tiêu chính trong chính sách ngoại giao ca ông.

"Ở Tng thng Trump, nước M có mt nhà lãnh đo mà có cam kết sâu sc và mang tính cá nhân hơn bt kỳ tng thng nào trước đây v vic chm dt mt ln và vĩnh vin cuc chiến và s thù đch kéo dài 70 năm trên bán đo Triu Tiên", ông Stephen E. Biegun, đặc s M v Bc Triu Tiên, phát biu hi tháng trước ti Đi hc Stanford.

Hiệp đnh ngưng chiến vào năm 1953 có s ký kết ca Bc Triu Tiên, Trung Quc và mt tướng M đi din cho B ch huy Liên Hip Quc. Tt c các bên này đều phi ký kết hip đnh hòa bình. Trung Quc ng h hip đnh hòa bình vì nó s to điu kin đ M gim s hin din quân s Châu Á.

Tuy nhiên, vấn đ đi vi ông Trump là ông s nhn được gì t phía Bc Nhưỡng nếu đng ý ký hòa ước ?

Các nhà phân tích được New York Times dn li nói Bc Triu Tiên có th cam kết chm dt th và chế to vũ khí ht nhân. Nhưng điu đó v cơ bn bào toàn năng lc ht nhân ca h.

Họ cũng có th đng ý m ca các cơ s ht nhân cho các thanh sát viên và tháo d mt s cơ s này. Tuy nhiên, đó ch là nhng bước đi rt nh git mà còn lâu mi đáp ng được yêu cu ca M là phi ht nhân hóa hoàn toàn, có th kim chng và không th đo ngược.

"Nếu anh không mun đàm phán tht bi thì anh phi h bt tiêu chun xung", ông Victor Cha ti CSIS nói.

Cho đến nay, Bình Nhưỡng vn chưa cung cp cho Washington danh mc các cơ s ht nhân ca h - mt điu kin tiên quyết cho bt kỳ kế hoch gii giáp nào. Các chuyên gia cho rng h nghi ng ông Kim s đưa ra mt danh sách như thế Hà Ni.

"Hoàn toàn không có bất c ch du gì – không có gì – cho thy Bc Triu Tiên có ý đnh tr thành mt nước khác vi h trước gi : mt quc gia s hu vũ khí hạt nhân", ông Michael J. Green, người đng đu chương trình nghiên cu Nht Bn ti CSIS, nhn đnh.

Ông Snyder thì lo ngại rng Tng thng Trump s đánh đi mi quan h đng minh M-Hàn cho cơ hi giành được gii Nobel Hòa bình.

******************

Ván cờ "Vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn" – Một cách nhìn khác

Cao Tuấn, boxitViệt Nam, 05/06/2018

Một tuần lễ sau khi tuyên bố hủy bỏ cuộc họp thượng đỉnh dự trù Mỹ-Bắc Hàn vào ngày 12 tháng 6 năm 2018 tại Singapore, ngày 1 tháng 6 năm 2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump lại tuyên bố cuộc họp vẫn sẽ diễn ra như dự trù, thời gian và địa điểm không thay đổi – Donald Trump và Kim Jong-un sẽ chính thức gặp nhau để thương thảo về việc "phi hạt nhân hoá bán đảo Cao Ly" tại Singapore vào ngày 12/06/2018. Khó có thể xác định kết quả của cuộc họp thượng đỉnh như thế nào mới được xem là thành công (và thành công với ai) nhưng nếu cuộc họp hoàn toàn thất bại vì lập trường hai bên cách nhau quá xa, thế giới lại một lần nữa phải đối diện với hiểm họa chiến tranh nguyên tử đến gần. Những ý tưởng sau đây, hy vọng soi sáng những khoảng tối, những khuất khúc quan trọng, những điều "trông vậy mà không phải vậy", những điều chờ đợi và những điều không nên chờ đợi :

1. Chưa bao giờ có họp "thượng đỉnh" Mỹ-Bắc Hàn nhưng đã có nhiều cuộc đàm phán 6 bên cấp chuyên viên từ nhiều năm qua liên quan đến chương trình phát triển vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn. 6 bên là Mỹ, Nga, Tầu, Nhật, Nam Hàn và Bắc Hàn. Kết quả không đi đến đâu – Bắc Hàn vẫn tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân như đã biết, bất chấp mọi áp lực chống đối từ bên ngoài. Đột nhiên, tình hình sôi động hẳn với với những hội nghị "thượng đỉnh" Kim-Moon, Kim-Xi và sắp sửa Kim-Trump. Một bàn cờ chiến lược mới đã thành hình với 3 tay chơi chính : Kim Jong-un, Donald Trump và Xi Jinping (Tập Cận Bình). Moon Jae-in (Nam Hàn) có tiền nhưng không có vũ khí hạt nhân chỉ là tay chơi phụ, sẽ phải lo lắng làm thế nào để không phải mất tiền nhiều quá cho Kim Jong-un trong trường hợp có "hòa hợp, hòa giải" Nam Hàn – Bắc Hàn. Putin (Nga), Abe (Nhật) còn mờ nhạt hơn nữa vì không có nhiều trọng lượng trên bán đảo Cao Ly. 6 bên thực sự rút lại còn 3 nhưng là 3 tác nhân có quyền lực thay đổi cục diện.

2. Không nước nào muốn chiến tranh nguyên tử, kể cả Bắc Hàn. Nhưng tất cả các nước đều đi tìm một thế quân bình chiến lược có lợi cho mình nhất để buộc đối phương phải nhượng bộ. "Muốn hòa bình phải chuẩn bị chiến tranh". Muốn "bất chiến tự nhiên thành" phải bầy một thế trận để dồn đối phương bị dồn vào thế bí, chịu bó tay không xoay sở được.

Hoả tiễn, kể cả hoả tiễn liên lục địa có gắn các loại bom A, bom H có thể bắn tới bất cứ nơi nào trên thế giới là thế trận mới của Bắc Hàn. Thế trận này cũng bao gồm cả sự kiện họ Kim cai trị dân bằng tẩy não, bằng bàn tay sắt và bức màn sắt, nắm vững an ninh nội bộ, quyền uy tuyệt đối, không sợ bị lật đổ ; bao gồm luôn cả sự kiện Bắc Hàn thường rất hung hăng liều lĩnh, đóng vai Chí Phèo nhiều lần trong quá khứ, biến cái nghèo đói rách rưới của mình thành lợi thế… Chưa ai, kể cả Mỹ, Tầu tìm ra cách phá được thế trận của Kim Jong-un.

3. Khởi đầu cuộc phân ly và tranh chấp, Bắc Hàn và Nam Hàn đều nghèo như nhau. Trong những năm 1960’s, 1970’s Bắc Hàn thiên về kỹ nghệ nặng còn có nền kinh tế vững chắc hơn, mức sống cao hơn Nam Hàn thiên về nông nghiệp và không có nhiều tài nguyên thiên nhiên.

Từ đấy đến nay, Nam Hàn và Bắc Hàn, luôn luôn thù nghịch, chọn hai con đường khác hẳn : Nam Hàn dồn sức vào việc phát triển kinh tế trong khi Bắc Hàn đặt quốc sách số 1 là phát triển vũ khí nguyên tử. Cả hai đều làm việc cật lực và cả hai đều đạt thành quả ngoạn mục nhưng dĩ nhiên khác hẳn nhau.

Những con số khả tín mới nhất cho biết, tính theo sức mua tương đương, Tổng sản lượng GNP của Nam Hàn, cường quốc kinh tế thứ 11 trên thế giới, là 1,600 tỉ đô la gấp 40 lần GNP của Bắc Hàn chỉ vào khoảng 40 tỉ đô la. Nói một cách khác GNP của Bắc Hàn bằng 2.5% của Nam Hàn. Nam Hàn rất giầu có, Bắc Hàn rất nghèo đói.

Ngược lại, Bắc Hàn đã trở nên một cường quốc hạt nhân. Một thực tế không thể phủ nhận. Nam Hàn hoàn toàn không sở hữu vũ khí hạt nhân nào, phải đặt mình vào sự bảo đảm an ninh và che chở của nước Mỹ. Câu hỏi rất quan trọng đối với Nam Hàn (và có lẽ đối với cả thế giới) vào thời điểm đặc biệt này : nước Mỹ có quả thực chấp nhận chiến tranh nguyên tử với Bắc Hàn, chấp nhận chính nước Mỹ có thể bị ăn bom nguyên tử của Bắc Hàn để bảo vệ Nam Hàn hay không ? Nếu nước Mỹ không giữ lời cam kết thì sao ?

Vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn vì thế là yếu tố hoàn toàn mới trong tương quan lực lượng trên bán đảo Cao Ly, đặt Nam Hàn vào trong tình trạng rất bất an. Nam Hàn từ thế mạnh chuyển sang thế yếu. Bắc Hàn từ thế yếu chuyển sang thế mạnh.

4. Kim Jong-un là bạo chúa, độc tài chính hiệu nhưng đồng thời là một chính trị gia, chiến lược gia mưu lược xuất sắc. Mục đích tối thượng của Kim Jong-un vẫn là triều đại nhà Kim "muôn năm trường trị" với đầy đủ quyền lực và quyền lợi. Cho đến nay, nhân dân Bắc Hàn, đại đa số, bị tuyên truyền tẩy não, dù xơ xác nghèo, vẫn tin rằng họ đang sống trong một "vương đạo lạc thổ" dưới sự lãnh đạo anh minh của Chủ tịch Kim / Hoàng đế Kim. (Khi Kim Nhật Thành, Kim Chính Nhứt – ông nội và cha của của Kim Jong-un, qua đời dân Bắc Hàn khóc lóc vật vã thảm thiết còn hơn cả dân Bắc Việt khóc Bác Hồ !)

Đường đi nước bước của Kim Jong-un rất nhịp nhàng bài bản.

Hoàn toàn chủ động.

Tận dụng vị thế mới của Bắc Hàn thành công trong việc thủ đắc vũ khí hạt nhân mà thế giới nhận biết là có thật và rất nguy hiểm.

Khi lên giọng thách thức gây căng thẳng. Khi hòa hoãn, hạ nhiệt.

Tấn công hòa bình. Đong đưa chuyện "phi hạt nhân hóa".

Gặp Tổng thống Nam Hàn Moon Ja In. Được đón tiếp long trọng. Nói chuyện hòa hợp, hòa giải, đoàn kết dân tộc, đại loại như "bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn"… nghe rất mủi lòng.

Đề nghị gặp Donald Trump.

Gặp Xi Jinping hai lần liên tiếp. Cũng được đón tiếp rất long trọng.

Sẽ hội kiến với Trump. Thượng đỉnh Trump-Kim. Trong thế mạnh. Ngang hàng…

Chỉ trong một thời gian rất ngắn Kim Jong-un, 35 tuổi, lãnh tụ một nước rất nhỏ, rất nghèo trở thành chính khách quốc tế nổi tiếng, được chú ý và trọng vọng ngang tầm lãnh tụ siêu cường quốc Xi Jinping, Donald Trump và Vladimir Putin, nghiễm nhiên ngồi bàn "võ lâm ngũ bá" hay "võ lâm tứ bá", làm lu mờ hẳn các lãnh tụ các nước lớn khác như Anh, Pháp, Đức, Nhật, Ấn Độ, Pakistan, Úc, Canada… mặc dù một số nước trong nhóm này cũng sở hữu vũ khí hạt nhân.

Kim Jong-un quả là một hiện tượng !

5. Nhưng Kim Jong-un có định từ bỏ vũ khí hạt nhân thật không ?

Câu trả lời là không.

Hứa sẽ bỏ cũng không bỏ. Ký giấy cam kết bỏ cũng không bỏ. Đã có tiền lệ. Thanh sát quốc tế cũng vô ích – Bắc Hàn là quốc gia bí mật nhất thế giới, kiểm soát chặt chẽ nhất thế giới. Người ngoại quốc ra vào, đi lại rất khó khăn – Bắc Hàn không phải Iraq, Libya. Tất cả tuỳ thuộc "thiện chí" của Kim Jong-un. Mà Kim Jong-un có "thiện chí" làm vua, làm chiến lược gia…, không có "thiện chí" buông giao đồ tể để thành Phật và không ở thế yếu như Saddam Hussein, Muammar Gaddafi năm xưa.

Lẽ dĩ nhiên Bắc Hàn của Kim Jong-un cũng muốn phát triển kinh tế nhưng Kim Jong-un không từ bỏ vũ khí hạt nhân để đổi lấy phát triển kinh tế, bởi vì :

- Bắc Hàn đã thụt lùi quá xa so với Nam Hàn về mặt phát triển kinh tế. Một trăm năm nữa chưa chắc đã đuổi kịp Nam Hàn. Dù mở cửa, dù nới lỏng chế độ, dù có đầu tư ngoại quốc, dù có viện trợ quốc tế… Một trăm năm lẹt đẹt theo đuôi là một thời gian rất dài, rất bất trắc. Dân có thể nổi lên hỏi tội họ Kim độc tài phong kiến. Nam Hàn có thể nuốt trửng Bắc Hàn như Tây Đức "nuốt" Đông Đức – (Có thể tốt cho dân tộc Cao Ly nhưng chắc chắn không tốt cho gia đình họ Kim…).

- Nếu phát triển kinh tế là quan trọng hơn vũ khí hạt nhân Bắc Hàn đã "đổi mới" từ 20 hay 30 năm trước hoặc ngay khi Kim Jong-un lên nắm quyền cách đây 5, 6 năm chứ không đợi đến bây giờ.

- Bỏ vũ khí hạt nhân, bắt đầu phát triển kinh tế theo mô hình của Tầu, của Việt Nam nhưng với quy mô kinh tế bằng 1/40 của Nam Hàn, Kim Jong-un chỉ còn là "cắc ké" bên cạnh người khổng lồ Moon Jae-in, đừng nói sẽ tiếp tục họp "thượng đỉnh" với Xi Jinping hay Donald Trump. Không bị số phận của Saddam Hussein hay Muammar Gaddafi phải coi là là may mắn !

- Bắc Hàn của họ Kim đã đầu tư quá nhiều, gian khổ quá lâu – suốt ba đời – mới có được "thần kiếm" vũ khí hạt nhân vừa đủ dùng cho cả hai mặt thủ và công. Các đối thủ có vũ khí hạt nhân không còn đe dọa Bắc Hàn được nữa trong khi Bắc Hàn lại có thể đe dọa hay trấn áp các đối thủ nhất là loại đối thủ không có vũ khí hạt nhân. Với vũ khí hạt nhân có thể bắn tới bất cứ nơi nào trên địa cầu, từ nay Kim Jong-un có thể vừa là Chí Phèo vừa là Nhậm Ngã Hành (Ta chỉ làm theo ý Ta). Thần kiếm đã lợi hại như thế, ai ngu dại mà hủy bỏ nó đi ! ?

6. Nếu không bỏ vũ khí hạt nhân thì Bắc Hàn của Kim Jong-un sẽ phát triển kinh tế, làm giầu bằng lối nào ?

(Trước khi trả lời câu hỏi này nên nhắc đến một dự án nghiên cứu gần đây ở Nam Hàn về triển vọng và hậu quả của sự thống nhất nước Cao Ly đã ước lượng Nam Hàn sẽ phải tiêu tốn 5000 tỉ đô la mới có thể san bằng cách biệt giữa hai nền kinh tế của Nam Hàn và Bắc Hàn, tức là để nhân dân hai miền Nam, Bắc có được sự phát triển, có hạ tầng cơ sở và mức sống ngang nhau. Năm ngàn tỉ đô la là một con số khủng khiếp khiến rất nhiều người ở Nam Hàn, nhất là thế hệ trẻ chống đối hoặc bi quan về sự thống nhất đi kèm với một gánh nặng như vậy, cho dù chính quyền Nam Hàn, không phải Bắc Hàn, hoàn toàn chủ động tiến hành sự nghiệp thống nhất đất nước một cách hòa bình).

Kim Jong-un tất nhiên phải biết rõ vực thẳm cách biệt giầu nghèo Nam, Bắc lớn lao thế nào nên chỉ có cách đi tắt để rút ngắn con đường dài trăm năm thành con đường ngắn 3 năm, 5 năm. Người Nam Hàn, đang hưng phấn về triển vọng h òa bình, thống nhất rất nên cẩn thận cảnh giác "con đường tắt" rất đặc biệt mà Kim Jong-un sẽ đi có hình dạng như sau :

Sử dụng vị thế cường quốc hạt nhân, đẩy cả Mỹ lẫn Tầu ra khỏi bán đảo Cao Ly để "việc của người Cao Ly do người Cao Ly giải quyết", thực tế là được tự do bắt nạt, tự do dùng võ lực hay hăm dọa võ lực biến Nam Hàn thành một thứ chư hầu, một thứ bò sữa theo kiểu "miền Nam nhận họ, miền Bắc nhận hàng", chuyển dần tài sản từ Nam ra Bắc. Dĩ nhiên số 5.000 tỉ đô la nói ở trên trước hết phải đi qua tay Kim Jong-un trước khi hoàng đế rải mưa móc xuống đến các thần dân. Nếu Kim Jong-un thâu được 5.000 tỉ chuyền tay từ Nam Hàn thì có lẽ chẳng mất công mong chờ viện trợ Mỹ hay viện trợ Tầu nhiều lắm chỉ đáng vài tỉ hay chục tỉ đô la. Kim cần nhất là Mỹ và Tầu nhắm mắt làm ngơ để Kim tự do tung hoành trên bán đảo Cao Ly nhân danh quyền dân tộc tự quyết, không có sự can thiệp của ngoại bang. Nếu Nam Hàn kháng cự chỉ cần một hai trái bom nguyên tử loại chiến thuật tiêu diệt gọn ghẽ 3,4 sư đoàn của Nam Hàn trong khoảnh khắc thì chính quyền Nam Hàn không còn chọn lựa nào khác hơn là kéo cờ trắng đầu hàng như trường hợp Nam Việt Nam vào ngày 30/04/1975. Giang sơn sẽ thâu về một mối dĩ nhiên với Kim Jong-un làm chúa tể !

7. Cả 3 tay chơi ván cờ chiến lược Kim, Trump, Xi đều đang đóng tuồng cho cả thế giới xem. Những điều nói ra, những điều trông thấy không phải là chuyện thực sự đang diễn ra có thể rất gay go trong hậu trường trong suốt mấy tuần lễ vừa qua

Trước hết "phi hạt nhân hoá bán đảo Cao Ly" không phải là mục đích thực sự của các cuộc họp thượng đỉnh Xi-Kim hay Thượng đỉnh Trump-Kim. Cả Trump lẫn Xi cần một lý do chính đáng, một chính nghĩa để hạ mình, để "xuống nước" nói chuyện trực tiếp với Kim. Và Kim đã cung cấp đúng cái lý cớ cần thiết ấy : Bắc Hàn sẵn sàng thảo luận việc "phi hạt nhân hoá bán đảo Cao Ly để tránh cho nhân loại hiểm họa chiến tranh nguyên tử thảm khốc". Kim là người tung, Trump, Xi là người hứng và thế giới vỗ tay hoan nghênh !

Cả Trump lẫn Xi đều thừa biết Kim nói gì thì nói, ký gì thì ký, sẽ không bao giờ từ bỏ vũ khí hạt nhân mà không ai có thể bắt buộc Kim được. Thanh sát quốc tế đã và sẽ chẳng hiệu quả gì. Phi hạt nhân hoá, rốt cuộc, chỉ là lý do bề ngoài, một đề tài phụ, thảo luận cho có, tuyên bố cho có – trước, trong và sau các hội nghị thượng đỉnh. Lý do "bề trong", lý do thực sự là Trump và Xi, – đại diện cho quyền lợi đối nghịch Mỹ, Tầu – muốn đích thân gặp Kim Jong-un, nay đã có vũ khí hạt nhân trong tay, để chiêu dụ Kim đứng về phe mình.

Nếu Trump thuyết khách thành công kéo được Kim về phía Mỹ, đổi thù thành bạn, tiến tới đổi bạn thành đồng minh thì vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn còn dùng để răn đe ai nữa ngoài nước Tầu của Xi Jinping ? Tất cả các thành phố lớn của Tầu đều quá gần, đều nằm trong tầm hoả tiễn tầm trung của Kim Jong-un, nếu Kim nổi khùng làm sao Xi và các thần dân của Xi chạy kịp trong vài phút ? !

Ngược lại, nếu Xi mua chuộc dụ dỗ được Kim, đổi tình nghĩa "đồng minh" đầy những âm mưu, ngờ vực, tức tối thành tin cẩn, chặt chẽ, thân thiết thì nước Mỹ sẽ phải thường trực sống trong bất an, không biết bom nguyên tử một ngày nào đó có sẽ rơi trúng vào New York hay Washington DC hay không ?!

Dĩ nhiên, Kim Jong-un, đẩy cả Mỹ lẫn Tầu vào thế cạnh tranh nhau, sẽ đòi giá rất cao – giá này gồm cả quy chế cường quốc hạt nhân mới và tự do "một mình một chợ" như đã nói ở điểm 6 và những quyền lợi khác. Đối với Kim lúc này là mùa gặt, mùa thu hoạch ! 30, 40 năm mới có một lần !

Cả thế giới đang chờ đợi Thượng đỉnh Trump-Kim. Nếu địa điểm họp được chọn nằm trên đất Cao Ly, tại Bàn Môn Điếm như Trump đã nhắc đến trước đây như để thăm dò – rất mất thể diện của tổng thống đại cường quốc phải đích thân đến tiểu quốc để cầu h òa – thì có thể dự đoán Trump có nhiều hi vọng lôi kéo được Kim Jong-un, biến đổi Bắc Hàn từ thù sang bạn cho bõ với chuyến đi đơn phương vất vả. Nhưng nếu địa điểm là Singapore như đã công bố thì có vẻ cuộc thương thuyết không được tiến triển theo chiều hướng đó. Cùng lắm Bắc Hàn sẽ chọn đứng giữa Mỹ và Tầu, không ngả hẳn về bên nào. Nếu đúng vậy, một lần nữa Xi Jinping của nước Tầu lại thành công, dù là tạm thời, trong việc chặn đường Donald Trump của nước Mỹ.

Dẫu sao, cuộc gặp Thượng đỉnh Trump-Kim, có kết quả hay không, cũng chỉ là một cao điểm vì ván cờ còn tiếp diễn trong nhiều năm sắp tới cho đến khi một thế quân bình mới tại Á Châu được thiết lập một cách rõ ràng. Lúc đầu có thể như đã nói Kim không ngả hẳn về bên nào, mà lợi dụng được cả hai bên nhưng có lẽ sẽ luôn tự nhắc nhở rằng vì lý do lịch sử, địa lý, văn hoá, chủng tộc – giống như trường hợp Việt Nam – Tầu thực sự thâm hiểm và nguy hiểm đối với dân tộc Cao Ly nói chung và họ nhà Kim nói riêng hơn là Mỹ. Sau cùng Kim Jong-un sẽ ngả dần về phía Mỹ, dùng Mỹ để cân bằng Tầu thay vì dùng Tầu để cân bằng Mỹ như từ trước đến nay.

8. Giải pháp "dĩ độc trị độc" (xem bài liên hệ ở phần cuối) có thể là giải pháp tốt nhất cho nước Mỹ trong hoàn cảnh hiện tại và sẽ được Kim Jong-un tôn trọng vì lý do đơn giản : phù hợp với quyền lợi của nhà họ Kim. Bắc Hàn đi với Mỹ ít nguy hiểm, có lợi hơn, tốt hơn là đi với Tầu vì sẽ bị Tầu kiềm chế như trường hợp Việt Nam !

Bất kể văn tự chính thức của hiệp ước h òa bình Mỹ-Bắc Hàn nói gì về "phi hạt nhân hóa" bán đảo Cao Ly, sau cuộc gặp gỡ Trump-Kim, Mỹ-Bắc Hàn có thể đổi thù thành bạn, tiến dần thành đồng minh. "America First" gặp "Kim Dynasty First". Điều này bao hàm việc Mỹ không những chấp nhận, minh thị hay mặc nhiên, Bắc Hàn là cường quốc hạt nhân mà còn "chuyển" vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn từ "tiêu sản" thành "tích sản" đối với nước Mỹ – chuyển thế bại thành thế thắng, đẩy mũi giáo nguyên tử đang chĩa vào trái nước Mỹ cho nó hướng về trái tim của kẻ đối thủ cạnh tranh chính của nước Mỹ là nước Tầu của Xi Jinping, buộc Xi và nước Tầu phải nhọc nhằn đối phó.

Còn hơi sớm để biết Trump đủ bản lĩnh để làm một "strategic coup" mang tính cách "đột phá" như thế hay không nhưng có lẽ người Việt Nam quan tâm đến vận mệnh của đất nước mình đang bị chủ nghĩa đế quốc Đại Hán uy hiếp ngặt nghèo cũng đều muốn chúc cho Donald Trump may mắn.

Cao Tuấn

Nguồn : Boxitvn, 05/06/2018

********************

Thử giải bài toán nhức đầu Bắc Triều Tiên

Cao Tuấn, Thông Luận, 08/10/2017

Thử giải bài toán nhức đầu Bắc Triều Tiên cho nước Mỹ của Donald Trump

Bom A, bom H, hỏa tiễn liên lục địa của Bắc Triều Tiên (North Korea) là chuyện nhức đầu của nước Mỹ, nhưng không phải chỉ là chuyện nhức đầu của riêng nước Mỹ bởi vì nếu chiến tranh nguyên tử bấm nút giữa Bắc Triều Tiên và Mỹ bùng nổ trong chớp mắt không ai biết chắc sự tàn phá khủng khiếp sẽ lan rộng tới đâu ? Quốc gia nào, gia đình nào, cá nhân nào, dù sống sót, mà không thấy đời sống thay đổi hay đảo lộn ? Thành ra tìm cách giải bài toán Bắc Triều Tiên cho nước Mỹ của Donald Trump chỉ vì không thể làm khách bàng quan "tọa sơn quan hổ đấu" ? !

//www.flickr.com/photos/145347866@N03/37307510210/in/dateposted-friend/" title="btt1">summit2

Kim Jong-un sẽ không từ bỏ vũ khí hạch tâm như Mỹ, Nhật, Nam Hàn đòi hỏi

Mà giải bài toán này cũng không thể không bắt đầu bằng nhìn vào cuộc tranh giành ảnh hưởng và quyền lực đang diễn ra trên thế, giới, vào hiện trạng nước Mỹ của Donald Trump, Bắc Triều Tiên của Kim Jong-un, nước Tầu của Tập Cận Bình, Nhật, Nam Hàn (South Korea), Đài Loan, các nước Đông Nam Á...

Cũng không thể không nhìn thấy các nét chính trước khi bàn cách giải quyết.

Nhận định căn bản

1. Kim Jong-un sẽ không từ bỏ vũ khí hạch tâm như Mỹ, Nhật, Nam Hàn đòi hỏi. Không bao giờ. Trong hoàn cảnh của Kim và của chế độ cộng sản, phong kiến, thế tập Bắc Triều Tiên, bỏ vũ khí hạch tâm đồng nghĩa với tự sát. Nếu Mỹ muốn tìm một giải pháp chính trị thì phải chấm dứt đòi hỏi... "cực đoan" này. Nếu không chính thức công nhận Bắc Triều Tiên là một cường quốc nguyên tử thì Mỹ cũng phải chấp nhận đó là một thực tế không thay đổi được và tìm cách "sống" thích nghi với cái "sự đã rồi" (fait accompli) ấy.

2. Bắc Triều Tiên cũng không muốn tự sát mở cuộc chiến nguyên tử với Mỹ. Mỹ cũng chẳng muốn đấu nguyên tử với Bắc Triều Tiên, không tự sát cũng gần như tự sát - đánh nhau dù không chết nhưng mù mắt, cụt chân thì thắng để làm gì ? Tuy vậy việc leo thang "võ miệng" giữa Donald Trump và Kim Jong-un hoàn toàn có khả năng làm bùng nổ chiến tranh nguyên tử mà thực tâm không ai muốn.

3. Bắc Triều Tiên là địch thủ của Mỹ nhưng không phải là địch thủ chính. Nếu Mỹ làm ngơ để Kim Jong-un "quậy" tối đa thì Kim cũng chẳng làm hại được nước Mỹ bao nhiêu, hoặc còn lâu mới làm hại được Mỹ một cách đáng kể. Bắc Triều Tiên nghèo đói, cô độc, nước nhỏ chỉ 25 triệu dân, có ảnh hưởng gì trên thế giới ?

4. Địch thủ cạnh tranh quyền lực chính của nước Mỹ là nước Tầu. Tầu có khả năng làm hại quyền lợi Mỹ, có âm mưu và kế hoạch từng bước truất phế Mỹ để leo lên làm trùm thế giới. Bắc Triều Tiên không có khả năng này và cũng không thể có tham vọng lớn lao như thế. Cùng lắm là làm trùm bán đảo Cao Ly nhưng trước hết là phải sống sót, phải thoát cảnh bần hàn đã.

Cái hung hăng của Bắc Triều Tiên là một phần chính của sách lược sinh tồn. Cái mềm mỏng "thao quang dưỡng hối", "giấu mình, chờ thời" của Tầu trong mấy chục năm qua mới là sách lược bành trướng chết người. Mỹ sa lầy với Afghanistan, với Iraq, sa lầy với North Korea là những cơ hội bằng vàng để Tầu vượt lên phía trước và sắp qua mặt Mỹ đến nơi. Một khi Tầu đã biến được Biển Đông và Đông Nam Á thành "ao nhà" và "sân sau" thì Đài Loan, Nam Hàn, Nhật Bản sẽ bị tuyệt đường tiếp tế cực kỳ trọng yếu từ phía Nam lên, còn trụ được bao lâu ? Tiếp tục thân Mỹ được bao lâu nữa ? Một khi bị hất ra khỏi Châu Á - Thái Bình Dương, Mỹ còn thù nghịch với một nước Bắc Triều Tiên nghèo đói, cô độc cho mục đích thực tiễn gì ? !

5. Bề ngoài, Bắc Triều Tiên đe dọa tiêu diệt Mỹ bằng hỏa tiễn liên lục địa gắn bom A, bom H cũng như mạt sát Mỹ rất nặng lời, nhưng bên trong vẫn muốn dàn xếp tranh chấp với Mỹ qua đường thương thuyết sao cho có lợi nhất, chẳng hạn : triều đại họ Kim vẫn "muôn năm trường trị", Bắc Triều Tiên được hưởng "quy chế đặc biệt" là cường quốc hạt nhân, được Mỹ bang giao thân thiện, được Mỹ giúp đỡ phát triển kinh tế giống như Mỹ đã từng giúp Nam Hàn, Nhật Bản, Đài Loan, Tây Đức, các nước Tây Âu, nước Việt Nam cộng sản và cả nước Tầu cộng sản...

Nếu đã nhất định "không đội trời chung với đế quốc Mỹ", nếu không muốn lập lại cái "ping pong diplomacy" từng mở ra một khúc quanh hoàn toàn mới trong lịch sử bang giao Tầu- Mỹ, có lẽ nào Kim Jong-un chỉ vì say mê môn bóng rổ mà mấy lần mời "đến chơi" và ân cần đón tiếp tại thủ đô Bình Nhưỡng cầu thủ NBA nổi tiếng người Mỹ da đen Dennis Rodman như bạn tâm giao ? Một cánh cửa "khép mở hững hờ" như thế chẳng phải đã là tín hiệu… "ngươi đến với ta, ta cũng bằng lòng" ? Muốn hòa giải, Mỹ, là đại cường quốc, phải đi bước trước !

6. Bề ngoài, Bắc Triều Tiên và Tầu còn là đồng minh nhưng bên trong đã ghét nhau đến mức "cạn tầu, ráo máng". Nước Tầu càng giầu có, càng phách lối, càng muốn áp đặt, càng muốn kiểm soát. Bắc Triều Tiên càng nghèo mạt, càng tự ái, càng ương ngạnh, càng thách thức.

Tầu lãnh đạm với Bắc Triều Tiên bao nhiêu lại thân thiết với Nam Hàn bấy nhiêu. Từ lúc Kim Jong-un lên kế vị bố chưa hề giáp mặt "hoàng đế" Tập Cận Bình, nhiều phần là không muốn gặp, "không thèm gặp". Ngược lại Tập và các lãnh tụ Nam Hàn "giao du rất thân mật", qua lại, hội kiến, tham khảo thường xuyên. Tổng số giao thương Tầu-Nam Hàn đã vượt qua tổng số giao thương Tầu- Bắc Triều Tiên đến mấy chục lần chưa kể các doanh nghiệp Nam Hàn đã đầu tư hàng trăm tỉ đô la vào kinh tế nước Tầu.

Kim Jong-un ngờ vực một cách rất có lý Tầu ngấm ngầm tìm cách ám hại mình nên đã ra tay trước một cách rất bất ngờ và quyết liệt : giết phăng đại tướng Jang Song-thaek, chồng của cô ruột, giết luôn cả anh trai cùng cha khác mẹ Kim Jong-nam vốn là 2 quân bài chủ yếu của Tầu nhằm giữ Bắc Triều Tiên trong tầm kiểm soát. Rất đau, rất mất thể diện Tầu đành cắn răng chờ cơ hội trừ khử Kim Jong-un. Kim thì biết rõ "bát nước đã đổ xuống đất", tình nghĩa đứt đoạn, chỉ còn bước tới, tiếp tục thử nghiệm, cải tiến, hoàn thiện các vũ khí hạt nhân, bất chấp Tầu biểu quyết chế tài và thực thi cấm vận.

(Mặc dù trẻ tuổi, được bố đặt lên "ngai vàng" khá đột ngột, không có kinh nghiệm gì về chính trị quyền lực trước đó, bề ngoài lại nặng nề, phục phịch, Kim Jong-un đã sớm chứng tỏ bản lĩnh của một tay độc tài có hạng, nắm rất vững tình hình nội bộ bằng sắt và máu, phòng thủ an ninh rất kín, quyết đoán và ngang tàng hơn cả bố và ông nội. Kim Jong-un quả thật không lép vế chút nào khi đối phó với Tập Cận Bình và Donald Trump, lãnh tụ siêu cường quốc).

7. Tầu không muốn chiến tranh nguyên tử giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên bùng nổ, sợ bị lôi cuốn rồi "đầu chẳng phải, phải tai". Tầu cũng không muốn bị lôi cuốn vào chiến tranh trên bán đảo Cao Ly lần nữa, dù chỉ là chiến tranh quy ước, khi đang theo đuổi thượng sách "bất chiến tự nhiên thành" nói chung và khi đang giao thương rất có lợi với Nam Hàn, nói riêng. Mặt khác Tầu rất muốn Mỹ và Bắc Triều Tiên tiếp tục thù nghịch bởi vì nếu Mỹ không còn là kẻ thù chính của Bắc Triều Tiên thì hỏa tiễn có gắn bom A, bom H của Kim Jong-un còn chủ yếu dùng để đối phó với ai ngoài nước Tầu, mặc dù họ Kim chẳng cần Mỹ xúi giục ?

8. Bom A, bom H và hỏa tiễn của Bắc Triều Tiên nguy hiểm đối với Tầu hơn đối với Mỹ vì khoảng cách giữa Bắc Triều Tiên và Tầu quá gần, độ chính xác sẽ cao hơn, thời gian để phản ứng ngắn hơn... Nếu Bắc Triều Tiên trở mặt, công khai thù nghịch, cả nước Tầu sẽ thấy thần chết lơ lửng ngay trên đầu ! Tuy thế, Tầu cũng không dám mạo hiểm dùng vũ khí hạt nhân đánh úp Bắc Triều Tiên vì không chắc ăn 100%. Nếu "first strike" của Tầu không hủy diệt được tất cả mục tiêu cần hủy diệt thì Bắc Kinh, Thượng Hải, Trùng Khánh, Thiên Tân... rất khó thoát số phận của Hiroshima, Nagasaki năm xưa khi Kim Jong-un phản công theo bài bản sách lược "second strike".

9. Hòa giải với Bắc Triều Tiên, nước Mỹ sẽ không tránh được những hệ luỵ, hậu quả rắc rối nhưng cái giá của sự nhượng bộ vẫn rẻ hơn cái giá của sự tiếp tục leo thang thù nghịch, hay cái giá của chiến tranh. Đấy là chưa kể để gỡ một thế cờ bí trên bàn cờ thế giới, sáng kiến ngoại giao mới này, đối với nước Mỹ, là chấp nhận "lùi một bước để tiến hai ba bước". Bỏ lên bàn cân, cái lợi về lâu dài có thể vượt quá cái hại trước mắt. Điểm chính yếu là ngọn giáo thù Bắc Triều Tiên đang chĩa vào trái tim nước Mỹ thì đẩy nó sang một bên để nó hướng về phía trái tim đối thủ chính của mình. Bấy lâu nay Tầu đã dùng Bắc Triều Tiên để kiềm chế, cầm chân nước Mỹ thì bây giờ là lúc "biến nghịch cảnh thành cơ hội" cho nước Mỹ "đáp lễ" dùng Bắc Triều Tiên để kiềm chế, cầm chân nước Tầu đang vươn lên mạnh mẽ. 

10. Mỹ làm hòa với Bắc Triều Tiên cũng có hiệu ứng thực tế là trao gánh nặng bảo vệ Nam Hàn cho chính nước Tầu. Tầu được hưởng những mối lợi lớn lao đến từ chế độ tư bản Nam Hàn thì "ăn cây nào, rào cây ấy", Tầu phải lo bảo vệ Nam Hàn là chuyện hoàn toàn hợp lý.

//www.flickr.com/photos/145347866@N03/36896524753/in/dateposted-friend/" title="btt2">summit3

Mỹ làm hòa với Bắc Triều Tiên cũng có hiệu ứng thực tế là trao gánh nặng bảo vệ Nam Hàn cho chính nước Tầu.

Thực ra Nam Hàn, cường quốc kinh tế trên thế giới, hiện chơi trò "bắt cá hai tay" - Đồng minh với Mỹ để hưởng cái dù nguyên tử che chở của Mỹ chống lại đe dọa của Bắc Triều Tiên, "đồng minh" cả với Tầu để làm ăn và làm giầu. Nếu mai đây tranh chấp Mỹ-Tầu bùng nổ, không ai biết chắc Nam Hàn sẽ chọn đứng về bên nào ? Nếu Nam Hàn đã thân thiết với Tầu như thế, có gì là cấm kỵ nếu Mỹ cũng "bắt cá hai tay" - làm "bạn" với Nam Hàn, "bạn" luôn cả với Bắc Triều Tiên ?

Nam Hàn cũng chẳng phải quá lo lắng vì thừa sức đương đầu với Bắc Triều Tiên trong chiến tranh quy ước, chỉ thiếu vũ khí hạch tâm để cân bằng vũ khí hạch tâm của Bắc Triều Tiên. Tầu sẽ ngầm giúp ngầm giúp Nam Hàn thủ đắc vũ khí hạch tâm ? Hoặc làm ngơ cho Nam Hàn tự phát triển lấy vũ khí hạch tâm ? Hoặc Tầu nên chính thức cảnh cáo Bắc Triều Tiên "mọi cuộc tấn công bằng vũ khí hạch tâm chống lại Nam Hàn sẽ bị xem là tấn công hạch tâm vào chính Trung Quốc và sẽ bị đáp trả tương xứng" ? Dẫu sao, bảo vệ Nam Hàn cách nào tốt nhất là sẽ là... chuyện "riêng" của Trung Quốc, Mỹ không lý đến nữa.

"Trong chính trị quốc tế không bạn muôn đời, không có kẻ thù muôn kiếp, mà chỉ có quyền lợi của quốc gia" ! Chẳng phải Donald Trump luôn miệng "America First" và trước diễn đàn Liên Hiệp Quốc mới đây đã cổ võ tất cả các quốc gia trên thế giới... theo gương Mỹ, đặt quyền lợi của nước mình lên trên hết đấy sao ?

11. Một khi Mỹ làm hòa với Bắc Triều Tiên, minh thị hay mặc nhiên chấp nhận Bắc Triều Tiên là cường quốc hạt nhân, cũng như rút bớt sự hiện diện quân sự ở Đông Bắc Á thì một hiệu ứng thực tế khác là nước Nhật sẽ nhanh chóng trở thành một cường quốc hạt nhân khác, nhờ vào trình độ kỹ thuật, khoa học tiến bộ của chính mình, dù dân có chống hay không chống.

Một khi Nhật "hùng mạnh" trở lại bằng cách "tái võ trang" như thế thì cán cân quyền lực ở Châu Á sẽ thăng bằng hơn, Tầu không dễ gì độc chiếm Biển Đông và gánh nặng trên vai của nước Mỹ cũng bớt nặng đi. Sau Nhật, có thể có thêm nhiều nước khác tìm cách thủ đắc vũ khí nguyên tử như Đài Loan, như Iran... Một trào lưu không tránh được, hệ quả tất yếu của tiến bộ khoa học và cạnh tranh sinh tồn.

Tuy vậy, một thế giới có nhiều cường quốc nguyên tử, trông đáng sợ hơn, không nhất thiết có nghĩa hiểm họa chiến tranh nguyên tử sẽ lớn hơn, mặt khác lại có thể có hậu quả tích cực là thế giới nhất cực mà Mỹ "từ chối" làm bá chủ sẽ trở thành thế giới đa cực, với nhiều trung tâm quyền lực khác nhau và tương đối bình đẳng.

Nước Mỹ của Donald Trump không còn muốn làm "minh chủ võ lâm" hay "lãnh tụ của thế giới tự do" vì nợ nần, vì đuối sức, vì tự thấy "lợi bất cập hại", vì "kính chẳng bỏ phiền", muốn "thoái vị" để trở lại chủ nghĩa cô lập một cách tương đối an toàn thì công thức thế giới đa cực có lẽ là lối thoát tốt đẹp nhất cho Mỹ trong tình trạng hiện tại, hoặc ít nhất cũng tốt đẹp hơn là cái thế giới nhất cực nhưng với ông trùm mới là nước Tầu của Tập Cận Bình.

Gợi ý giải pháp

1. Như Richard Nixon gửi Henry Kissinger bí mật đến Bắc Kinh năm 1971, Donald Trump bí mật gửi đặc sứ cao cấp và thân tín (chẳng hạn cố vấn Ivanka Trump, con gái, hoặc cố vấn cao cấp Jared Kushner, con rể, hoặc chánh văn phòng Bạch Cung John Kelly...) đến Bình Nhưỡng gặp Kim Jong-un thông báo những nhượng bộ tối đa của Mỹ để đổi lấy các nhượng bộ tối thiểu của Bắc Triều Tiên.

Nhượng bộ của Mỹ :

- Không còn đòi Bắc Triều Tiên phải từ bỏ vũ khí hạch tâm.

- Đơn phương chấm dứt các biện pháp chế tài và cấm vận chống Bắc Triều Tiên.

- Công nhận Bắc Triều Tiên và chính thức thiết lập bang giao, trao đổi đại sứ.

- Triệt thoái sự hiện diện quân sự khỏi lãnh thổ Nam Hàn trong theo hạn kỳ nhất định, vừa phải, hợp lý.

- Hủy bỏ các cuộc tập trận thường kỳ hàng năm chung với quân đội Nam Hàn.

- Bầy tỏ ý định muốn tham gia và giúp đỡ Bắc Triều Tiên phát triển kinh tế .

- Chấp nhận cho Bắc Triều Tiên hưởng quy chế "tối huệ quốc" trong giao thương với Mỹ...

Nhượng bộ của Bắc Triều Tiên (chủ yếu giữ thể diện cho nước Mỹ) :

- Ngưng việc thử các vũ khí hạch tâm.

- Tuyên bố "gác lại quá khứ, hướng tới tương lai", chấm dứt tình trạng thù nghịch đối với nước Mỹ.

- Cam kết tìm cách thống nhất đất nước Triều Tiên bằng các biện pháp hòa bình thông qua đàm phán Bắc Triều Tiên-Nam Hàn.

- Chấp nhận quy chế "tối huệ quốc" đối với các hàng hóa, dịch vụ, đầu tư đến từ nước Mỹ.

- Cam kết không bán, không phổ biến vũ khí hạch tâm...

2. Chuẩn bị công luận trong và ngoài nước Mỹ để có sự ủng hộ cần thiết và giảm thiểu mọi chống phá đối với thỏa ước "biến thù thành bạn" giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên, Donald Trump và Kim Jong-un đóng kịch như thật (hay tiếp tục đóng kịch như thật ?), diễn vở tuồng "giận dữ như sắp nổi điên", nhục mạ nhau bằng những thậm từ, hăm dọa tiêu diệt thành tro bụi mọi kẻ thù chính và... đồng bọn, ra lệnh chuẩn bị chiến tranh, ban bố tình trạng khẩn cấp, xây hầm trú ẩn, tích trữ lương thực...

Bên này di chuyển pháo đài bay chiến lược B1, tầu ngầm nguyên tử đến gần các mục tiêu, bên kia liên tiếp bắn hỏa tiễn liên lục địa vào không gian phô trương khả năng sẵn sàng... Tất cả tạo một tình trạng hoảng loạn trên toàn thế giới như sắp tận thế...

Liên Hiệp Quốc, các tổ chức quốc tế, các nước Tầu, Nga, Anh, Pháp, Đức, Nhật, Nam Hàn... lãnh tụ tôn giáo, chính trị gia, nhân sĩ, báo chí, dân thường... đều tới tấp, đổ xô vào can ngăn cả hai bên, kêu gọi bình tĩnh, đối thoại, nhường nhịn... nhân danh "hòa bình trên hết".

Trước những thỉnh cầu chính đáng và tha thiết, trước áp lực của công luận mạnh mẽ, rộng rãi như thế, Tổng thống Trump và Chủ tịch Kim đành gác bỏ "thù riêng"... cho bật đèn xanh bắt đầu cuộc đối thoại song phương chính thức Mỹ- Bắc Triều Tiên. Cuộc đối thoại cù cưa, cò kè, bớt một thêm hai cuối cùng cho ra một hòa ước quốc tế "mới toanh" nhưng các điểm chủ yếu đã được bí mật thỏa thuận từ mấy tháng trước !

Sau khi "make deal" với Bắc Triều Tiên mà nội dung vượt quá sự dự đoán của hầu hết mọi người, đặc biệt là trước sự tức giận của nước Tầu, nước Nga, trước sự thất vọng của nước Nhật, của Nam Hàn, Donald Trump tiếp tục giữ kín chuyện "ăn vụng, đi đêm, đóng kịch" với Kim Jong-un nhưng sẽ không bỏ lỡ cơ hội tự ca ngợi đã cứu nước Mỹ khỏi bờ vực chiến tranh nguyên tử, giải quyết được gánh nặng Bắc Triều Tiên do các tổng thống tiền nhiệm để lại, bằng "nghệ thuật thỏa hiệp thành công" (The Art of the Deal) rất cao siêu của mình.

Cũng đành phải chúc cho Donald Trump may mắn !

Cao Tuấn

Nguồn : Thông Luận, 08/10/2017

Published in Diễn đàn