Thông Luận

Vậy là nhà nước chính thức bắt tay vào việc đối phó với những người chống BOT bẩn.

Chuyện xảy ra ở BOT An Sương - An Lạc : Dân phòng sừng sộ và văng tục với những người không mua vé khi qua trạm này

Sáng ngày 15 tháng 3 hàng trăm nhân viên thuộc nhiều lực lượng đã đổ bộ xuống Trạm thu phí Thăng Long-Nội Bài nhằm "ổn định" tình hình an ninh trật tự mà thực chất là đối phó với giới tài xế không chịu chấp hành nộp tiền lệ phí thu quá mức quy định.

Người muốn qua trạm phải trả phí nếu không chấp hành lập tức bị xe cẩu đi còn người thì bị bắt giữ. Theo hình ảnh ghi nhận được từ các trang mạng xã hội có ít nhất 5 người bị bắt và 3 xe đã bị cẩu đi. Lực lượng giữ trật tự tại đây hùng hậu vượt quá yêu cầu khi các loại xe như cứu hỏa, cứu thương, xe cẩu, xe của Cảnh sát giao thông… cùng xuất hiện cho thấy quyết tâm bảo vệ các BOT bẩn của chính quyền.

BOT nói cho cùng chỉ là một doanh nghiệp, không hề là một cơ quan nhà nước. Nếu doanh nghiệp và người sử dụng không đồng ý với nhau thì chính quyền với vai trò là trung gian cần có hành động hòa giải và cùng tìm giải pháp công bằng cho cả hai bên. Nếu người dân có hành vi bạo động, phá hoại an ninh trật tự công cộng thì biện pháp trấn áp như đang đưa ra là cần thiết, nhưng trấn áp, bắt bớ, lưu giữ phương tiện trong khi người dân chỉ vì không đồng ý trả tiền là biện pháp cả vú lấp miệng em, có ý đồ bênh vực những BOT bẩn mà người dân đang lên án hàng ngày.

Nhiều lực lượng đã đổ bộ xuống Trạm thu phí Thăng Long-Nội Bài nhằm "ổn định" tình hình an ninh trật tự mà thực chất là đối phó với giới tài xế không chịu chấp hành nộp tiền lệ phí thu quá mức quy định

Tại sao chính quyền địa phương nhiều nơi không ngại ra mặt tấn công người dân khi họ công khai lên tiếng tố cáo những sai trái của các trạm thu phí ? Bởi vì không ít các vị được gọi là "chính quyền" ấy góp vốn trực tiếp vào các BOT tại địa phương, nếu không bằng tiền thì bằng "quyền" mà báo chí đã từng công khai một cái tên cộm cán đó là ông Lê Ngọc Hoa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, nguyên Tổng Giám đốc CIENCO 4 cũng là một "phần hùn" trong các BOT thuộc tỉnh này.

Ngoài ra các BOT bẩn khác đều được sự giả lơ của Bộ Giao thông và vận tải khi người dân tố cáo các BOT bẩn có dấu hiệu lường gạt nhà nước trong khi khai thu nhập của nó nhằm trốn thuế. Vụ người dân phát hiện trạm thu phí Long Thành-Dầu Giây thu phí vượt báo cáo hàng ngày nhưng Tổng cục Đường bộ sau một ngày điều tra đã khẳng định "Không phát hiện gian lận thu phí qua trạm Dầu Giây" càng làm cho mối nghi ngờ có móc ngoặc giữa Tổng công ty Đầu tư và phát triển cao tốc Việt Nam (VEC) và Bộ Giao thông và vận tải thêm mạnh mẽ.

Và kết quả của các "Kiểm toán nhân dân" tại trạm thu phí Ninh Lộc, Khánh Hòa cho thấy số thu tại trạm này vượt xa sự tưởng tượng của người dân, thu trung bình mỗi ngày là 1 tỷ 100 triệu đồng đó là chưa kể những khoảng mua theo tháng và theo quý. Số tiền thu này dĩ nhiên là Bộ Giao thông và vận tải biết rõ và sự im lặng của Bộ này gây nghi ngờ lớn cho những người theo dõi.

Sự phát hiện chấn động này làm cho các BOT bẩn có nguy cơ bị xem xét lại các hợp đồng dự thầu, kết quả là một nhóm người bịt mặt tấn công người dân đang ngồi đếm xe tại dây, cướp các cuốn sổ ghi chép trong 7 ngày và mọi con số đếm xe xem như mất sạch.

Ai làm việc này nếu không phải là chủ nhân của BOT Ninh Lộc Khánh Hòa ?

Người dân thừ biết các doanh nghiệp đầu tư vào các BOT không thể im lặng hưởng trọn lợi nhuận khổng lồ mà nó kiếm được, nếu không "lại quả" thì mọi nguy cơ phản đối của dân chúng sẽ không được bảo vệ một cách tích cực như chính quyền đã làm trong những ngày vừa qua. Đàn áp bằng hình thức côn đồ tấn công người chống đối, hay tấn công thẳng vào tư cách công dân của người tố cáo bằng cách chụp mũ họ những tội danh mà họ không hề làm. Một ví dụ điển hình nhất là anh Hà Văn Nam, người rất tích cực tham gia các hoạt động giám sát, phản đối các BOT thu phí không hợp lý kể từ giữa 2018 đến nay như BOT Tân Đệ, BOT Mỹ Lộc, BOT Bắc Thăng Long-Nội Bài.

Kết quả là sau nhiều lần bị hành hung bởi côn đồ, sáng ngày 5 tháng 3 anh bị hàng chục công an, cảnh sát giao thông vây quanh nhà, bắt giam để điều tra vụ án "Gây rối trật tự công cộng" xảy ra ở trạm thu phí BOT Phả Lại hôm 31/12/2018 tức là hơn hai tháng trước đó.

Vụ bắt giữ Hà Văn Nam cho thấy sự tùy tiện và coi thường luật pháp của người thi hành công vụ đã đến mức báo động. Hà Văn Nam hoàn toàn không có một hành động quá đáng nào khi đứng lên cùng bạn bè chống lại cái phi lý của các BOT bẩn. Bắt Nam là bắt công lý phải thần phục sức mạnh của các nhóm lợi ích. Bắt Nam là vỗ vào mặt nhân dân những cái tát mà trước đây một thế kỷ người Pháp đã từng làm và từng bị trừng phạt.

BOT bẩn sẽ không bao giờ giải quyết được bằng sức mạnh vũ lực bởi sức mạnh của người dân đang âm ỉ dưới những tờ biên lai thu phí mà họ cắn răng trả hàng ngày khi đi ngang qua. Khi nào đồng tiền của họ còn bị bóc lột một cách công khai và hợp pháp thì ngày ấy họ vẫn còn đấu tranh dưới nhiều hình thức khác nhau. Sức sáng tạo của người dân đã nuôi sống người Cộng sản từ hơn 7 thập niên trước thì cũng chính sức sáng tạo ấy sẽ trừng phạt những ai đang dẫm lên mồ hôi của họ đang nhỏ xuống trên đất nước này.

Mặc Lâm

Nguồn : VOA, 20/03/2019

Nhà báo Trương Châu Hữu Danh cùng 2 người bạn (Phương Ngô, Huỳnh Long) đã có hành trình xuyên Việt (từ Nam ra Bắc), không phải nhằm mục đích du lịch, mà hướng đến "đánh BOT bẩn", những BOT làm sai các quy định hiện hành của nhà nước để trục lợi.

"Cảnh sát giao thông Nghệ An trở thành bảo kê cho BOT Bến Thủy" - Ảnh minh họa 

Chỉ với 3 câu hỏi, trạm BOT Phú Gia - Phước Tường (Thừa Thiên Huế) đã mở barie (thanh chắn) cho nhóm tài xế đấu tranh chống BOT bẩn, mà không thu tiền.

"Thu phí gì em ơi, để mua vé nè ! Phí đường bộ, mà thu dự án gì ? Hầm phước tượng - phú gia cách đây bao xa ?", đó là ba câu hỏi mà nhà báo Trương Châu Hữu Danh dành cho nhân viên thu phí khi qua trạm, bởi theo ông hầm Phước Tượng - Phú Gia cách BOT thu phí 25km, và với khoảng cách dài như vậy, nhiều người dù không sử dụng hầm đã phải trả tiền.

Minh bạch BOT, cách mà nhà báo Trương Châu Hữu Danh làm tại BOT Phú Gia - Phước Tượng, và các BOT trước đó chính là thực thi một cuộc đấu tranh dân sự. 

Không dừng tại đó, theo chia sẻ của nhà báo Trương Châu Hữu Danh, sau Tết Nguyên đán, ông sẽ tổ chức đếm xe 24/24 tại 20 làn thu phí tại BOT An Sương nhằm củng cố nguồn tài liệu về lưu lượng xe đi qua trạm BOT này để nộp cho Trung ương (nhằm tránh gây thất thoát nguồn thuế).

Những việc làm của nhà báo Trương Châu Hữu Danh đã chạm vào "nồi cơm Thạch Sanh" của cơ số người, trong đó có nhóm cổ đông là những quan chức tại địa phương lẫn trung ương.

Một sự cố xảy ra khi nhóm nhà báo đi qua trạm BOT Bến Thủy, họ đã bị cản trở và vay hãm tại Nghệ An bởi lực lượng Cảnh sát giao thông với đội ngũ "dân thường phục gắn khẩu trang xanh", cùng lúc đó, 2 vợ chồng người dân khi chứng kiến sự việc cũng bị đánh và phá hoại tài sản ngay sát ngay tại trụ sở Công an huyện Hưng Nguyên (Nghệ An). Trong khi nhóm Trương Châu Hữu Danh chấp nhận mua vé, thì nhân viên trạm vé tự ý bỏ trạm, và sau sự cố, báo Giao thông Vận tải đã đăng bài quy chụp các tài xề này về tội "gây rối".

"Cảnh sát giao thông Nghệ An trở thành bảo kê cho BOT Bến Thủy", đó là nhận định của không ít người sử dụng mạng xã hội Facebook về sự cố mà nhóm Trương Châu Hữu Danh đã gặp. Một bài báo trên báo Lao Động cũng được người dùng mạng xã hội trích dẫn, theo đó, trạm BOT Bến Thủy là điểm thể hiện mối quan hệ đặc biệt giữa nhà đầu tư CIENCO 4 với ông Lê Ngọc Hoa - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, nguyên Tổng Giám đốc CIENCO 4.

Con đường đấu tranh của nhóm nhà báo Trương Châu Hữu Danh chính là con đường đấu tranh thuần túy dân sự, một việc đấu tranh thường thấy tại tất cả các nước - nơi mà vốn dĩ, sự tự trọng, ghét bất công vẫn còn hiện hữu. Chống BOT bẩn không phải là thách thức chính quyền - bởi bản thân nó là một công trình của tư nhân, mà chính là đảm bảo giá trị công trình đó tương xứng với người dân (về chất lượng con đường, về số tiền thu thuế được), đồng thời cũng thực hiện cái gọi là "chống lợi ích nhóm trong xã hội", đặc biệt là ở đội ngũ quan chức đang tại nhiệm hoặc đã về hưu.

Thập niên qua, khi BOT được khai sinh, bằng sự gian dối với sự bảo kê quyền lực, bằng cách huy động "một lực lượng vũ trang" bảo vệ BOT như từng diễn ra ở BOT Cai Lậy, BOT An Sương, BOT Bến Thủy,... mối liên kết đặc biệt giữa nhóm chủ nghĩa thân hữu (tư nhân với quan chức nhà nước) đã làm thất thoát tiền thuế nhà nước lên đến hàng ngàn tỷ đồng Việt Nam. Tương ứng với việc, hàng ngàn tỷ đồng của người dân Việt Nam đã phải bỏ ra một cách vô lý để "nuôi" nhóm quan chức và đầu tư tư nhân hủ bại về mặt đạo đức. Nói cách khác, việc làm của nhóm Trương Châu Hữu Danh chính là hành vi chống tham nhũng trong xã hội.

Facebooker Cung Trương Văn Gia Bảo trong một phản hồi trên trang của nhà báo Trương Châu Hữu Danh đã khẳng định rằng, ông và bà xã sẽ nhận nhiệm vụ nấu cơm cho các cháu (những người sẽ đếm lượt xe tại BOT An Sương), có canh rau, cá kho, chuối chín... Bởi theo ông, BOT bẩn ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng, nhất là người nghèo. Thí dụ như : Một xe tải chở hàng hóa từ Nam ra Bắc phải tốn 1 triệu tiền xăng (chưa kể chung chi cho Cảnh sát giao thông), giờ phải trả tiền cho BOT bẩn 1 triệu nữa thì giá hàng hóa sẽ tăng lên, người giàu không ảnh hưởng nhiều, chỉ tội nghiệp cho dân nghèo thôi.

Một chính phủ minh bạch hay kiến tạo, sẽ là một chính phủ biết ủng hộ và bảo vệ người chống tham nhũng. Biết lắng nghe những người đấu tranh chống tham nhũng và luôn có chỉ đạo để bảo vệ họ. Khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc biết rõ ai có sân sau, thì cũng đồng thời ông tự tố cáo chính mình bất lực trước nạn sân sau đó.

Nhưng giờ đây, ông Thủ tướng có thể lấy lại uy tín và nâng cao địa vị chính trị của mình, bằng cách áp dụng sự "chỉ đạo Thủ tướng" trong làm rõ các khuất tất ở các trạm BOT. Nó không chỉ góp phần làm sạch con đường quốc lộ, tăng tiền thuế người dân, mà còn làm cho chính niềm tin xã hội vào một Chính phủ chống tham nhũng sẽ tăng lên. Sự khuyến khích, động viên lẫn bảo vệ nhóm Trương Châu Hữu Danh lúc này sẽ là cơ sở để làm tăng thứ hạng về phòng chống tham nhũng của Việt Nam theo xếp hạng của tổ chức Minh Bạch Quốc tế trong tương lai.

Nhưng đó là khi ông Thủ tướng "ưa chỉ đạo" thực sự chỉ đạo, bởi ông Thủ tướng cần xác định, việc hỗ trợ chống BOT bẩn chính là nhằm vào nhóm lợi ích lớn nhất, ù lì nhất và quyết liệt nhất, trong đó có thể có những người đã quen biết với ông trước đó.

Trong khi chờ động thái chỉ đạo từ ông Thủ tướng, thì nhóm chống BOT bẩn của nhà báo Trương Châu Hữu Danh tiếp tục trở thành nguồn cảm hứng và động viên của người dùng mạng xã hội Việt Nam, về một trạng thái dám đương đầu và minh bạch hóa những lợi quyền dân sự của chính họ. Về tự thân tăng cường vai trò giám sát của nhân dân trong các dự án phát triển kinh tế - xã hội, thay vì thụ động ngồi chờ.

Nguyễn Hiền

Nguồn : VNTB, 11/02/2019