2019 nCoV và Việt Nam : Chính quyền thật sự đáng sợ !

Trân Văn, VOA, 03/02/2020

Công văn số 267/BTTTT-TTCS mà Thông tin và truyền thông của chính phủ Việt Nam phát hành vào cuối tuần vừa qua (1), chính là bằng chứng cho thấy, chính quyền Việt Nam thật sự đáng sợ !

Hình minh họa một hiện trường dịch viêm phổi ở Bệnh viện.

Trong công văn gửi các cơ quan truyền thông thuộc hệ thống truyền thông chính thức và Sở Thông tin và truyền thông các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương này, Bộ Thông tin và truyền thông thay mặt cả hệ thống chính trị, lẫn hệ thống công quyền yêu cầu các cơ quan truyền thông "không được gây hoang mang, lo lắng trong xã hội, không để ảnh hưởng đến quan hệ đối ngoại với các nước", đồng thời yêu cầu các Sở Thông tin và truyền thông gia tăng "kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền về công tác phòng, chống dịch bệnh của các cơ quan báo chí và hệ thống thông tin cơ sở của địa phương, theo dõi thông tin liên tục trên mạng xã hội để phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền chủ động đấu tranh ngăn chặn những thông tin sai sự thật gây hoang mang trong dư luận xã hội về tình hình dịch bệnh và xử lý nghiêm các vi phạm về thông tin phòng, chống dịch bệnh"…

Muốn thấy chính quyền Việt Nam đáng sợ thế nào qua những yêu cầu thể hiện trên công văn vừa kể, hãy đối chiếu với những diễn biến liên quan đến lý do tại sao dịch viêm đường hô hấp cấp do 2019 nCoV gây ra trở thành đại dịch đe dọa toàn cầu…

***

New York Times vừa có thêm một bài về 2019 NCoV – chủng virus Corona mới đang khiến thế giới ngả nghiêng vì đại dịch viêm đường hô hấp cấp. Chris Buckley và Steven Lee Myers đã phỏng vấn một số bệnh nhân, thân nhân người bị nhiễm 2019 nCoV, nhân viên y tế, dân chúng và viên chức chính quyền ở thành phố Vũ Hán,… từ đó phác họa bức tranh toàn cảnh về nguyên nhân khiến 2019 nCoV lan rộng, trở thành đại dịch đe dọa toàn cầu : Sự độc đoán của chính quyền Trung Quốc (2)…

Đầu tháng 12/2019, các nhân viên y tế ở Bệnh viện Vũ Hán bắt đầu nhận ra những dấu hiệu bất thường khi phác đồ điều trị viêm phổi thông thường trở nên vô hiệu với một vài bệnh nhân vốn có dấu hiệu bị viêm phổi. Khi những ca viêm phổi khác thường này tăng lên, các nhân viên y tế nhận ra dấu hiệu đáng sợ đầu tiên : Tất cả những bệnh nhân của chứng viêm phổi mới đều làm việc tại Chợ Đầu mối hải sản Vũ Hán ! Từ đầu thập niên 2000, Trung Quốc liên tục điêu đứng vì đủ loại dịch phát xuất trên động vật !

Không chỉ có các nhân viên y tế ở Vũ Hán, một người bán thịt heo ở Chợ Đầu mối hải sản Vũ Hán kể với New York Times, ông và những người buôn bán tại chợ cũng nhận ra sự bất thường từ hạ tuần tháng 12 : Nhiều người quanh họ đột nhiên sốt cao và khi vào bệnh viện, không ít người bị cách ly và không ai giải thích tại sao (?). Con gái của bệnh nhân đầu tiên thiệt mạng do nhiễm 2019 nCoV bảo với New York Times : Không ai đề cập đến sự xuất hiện của dịch bệnh nghiêm trọng. Tôi nghĩ cha tôi mất do cảm lạnh nặng !

Ở những ngày cuối cùng của tháng 12, Li Wenliang – một bác sĩ làm việc tại Bệnh viện Vũ Hán - cảnh báo các đồng nghiệp rằng : Dường như dịch SARS quay lại. Nhiều bệnh nhân viêm phổi lạ đang bị cách ly… Khi cuộc thảo luận giữa Li và gần một chục đồng nghiệp trong group chat bị phát tán như một cảnh báo không chính thức, Li bị Sở Y tế Vũ Hán buộc giải trình rồi bị công an triệu tập, bị buộc phải thú nhận đã "tung tin thất thiệt". Những đồng nghiệp của Li trong group chat cũng bị "xử lý nghiêm khắc" y như thế !

Đó cũng là lý do hàng chục triệu người cư trú ở Vũ Hán không biết họ đang sống chung với tử thần, còn tử thần thì được tạo điều kiện để gieo rắc tai ương. 2019 nCoV đã tiến thêm một bước, lây nhiễm sang các nhân viên y tế. New York Times dẫn chuyện bác sĩ Lu Xiaohong từng kể với China Youth Daily : Khoảng Noel 2019, sau những "tin đồn" dồn dập về viêm đường hô hấp cấp, vì không được phép thông tin, bà đành âm thầm cảnh báo cho một trường học nằm gần một ngôi chợ khác ở thành phố Vũ Hán...

Cũng vào thời điểm đó, sau khi xem xét kỹ lưỡng các bệnh phẩm được những bệnh viện tại Vũ Hán gửi đến, nhóm nghiên cứu do bà Zheng-Li Shi (một trong những chuyên gia hàng đầu về virus) lãnh đạo, phát giác : Dịch viêm phổi cấp đang lây lan do một loại virus có liên quan đến virus gây ra SARS (đại dịch từng làm thế giới rung chuyển hồi đầu thập niên 2000). Tuy nhiên Viện Nghiên cứu Virus Vũ Hán không được công bố phát hiện ấy, họ chỉ có thể báo cáo với chính quyền Trung Quốc...

Vào những ngày cuối cùng của năm 2019, Trung Quốc mới gửi thông báo cho WHO (Tổ chức Y tế Thế giới) về sự xuất hiện của 2019 nCoV kèm khẳng định "kiểm soát tốt dịch bệnh". Ngày đầu tiên của năm 2020, cảnh sát Trung Quốc đổ đến chợ động vật Vũ Hán, phong tỏa ngôi chợ này song Tân Hoa Xã loan báo, việc đóng cửa chợ động vật Vũ Hán là để… "sửa chữa". Sau đó, chính quyền thành phố Vũ Hán tiếp tục tổ chức lễ hội thường niên cho 40.000 gia đình như một cách bác bỏ những "tin đồn thất thiệt"…

Chỉ có một điều mà chính quyền Vũ Hán nói riêng và chính quyền Trung Quốc nói chung không thể ngăn chặn là… các bệnh viện ở Vũ Hán bắt đầu quá tải vì bệnh nhân đông nghẹt ! Thượng tuần tháng 1/2020, tại Vũ Hán bắt đầu có người chết vì 2019 nCoV, bắt đầu có những trường hợp cả gia đình nhiễm 2019 nCoV,… Tuy nhiên hệ thống công quyền Trung Quốc vẫn tiếp tục trấn an công chúng không nên hoang mang, lo lắng thái quá vì "ít có khả năng 2019 nCoV lây lan từ người sang người".

Tiếp viên một nhà hàng ở Vũ Hán bảo với New York Times, lúc đó, cô và các đồng nghiệp đã nghe rất nhiều "tin đồn", khuyến cáo phòng ngừa nhưng vì hệ thống công quyền và hệ thống truyền thông phủ nhận tất cả nên không ai mang khẩu trang vì không muốn làm khách hàng lo lắng… Thế rồi ngày 20/1, Trung Quốc công bố tình trạng khẩn cấp vì đại dịch do 2019 nCoV. Ngày 22/1 là lệnh cô lập Vũ Hán vào ngày hôm sau (23/1). Tiếp viên này bảo rằng, tin ấy làm mọi người choáng váng vì quá đột ngột và quá trễ !

***

Trước "As New Coronavirus Spread, China’s Old Habits Delayed Fight" (Virus Corona mới lây lan vì thói quen trì hoãn cố hữu của Trung Quốc) do Chris Buckley và Steven Lee Myers thực hiện, New York Times từng đăng một bài bình luận của Nicholas Kristof (Coronavirus Spreads, and the World Pays for China’s Dictatorship - Lây nhiễm virus Corona, giá mà nhân loại phải trả cho độc tài ở Trung Quốc) (2). Các sự kiện và nhân chứng cho thấy : Kiểm soát thông tin để bảo vệ sự "ổn định chính trị" trong một chế độ toàn trị, đặc biệt là từ khi Trung Quốc được đặt dưới sự lãnh đạo của Tập Cận Bình đã khiến cả Trung Quốc lẫn cộng đồng quốc tế phải trả giá quá đắt.

Đáng ngạc nhiên là bất kể 2019 nCoV đang lây lan tại Việt Nam, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam tiếp tục bắt chước Trung Quốc hành xử y hệt như thế. Khi phát hành Công văn số 267/BTTT-TTCS, Bộ Thông tin và truyền thông của Việt Nam nhấn mạnh, các yêu cầu đối với cả hệ thống công quyền lẫn hệ thống truyền thông chính thức trong công văn vừa dẫn là theo chỉ đạo của Ban Bí thư Đảng cộng sản Việt Nam và Thủ tướng. Làm sao có thể "hướng dẫn người dân nhận thức đầy đủ nguy cơ" mà… "không lo lắng" ?

Nếu hệ thống truyền thông chính thức "phải kiểm chứng thông tin từ các cơ quan chức năng khi khai thác thông tin từ báo chí nước ngoài", trong khi các viên chức hữu trách, đại diện "các cơ quan chức năng" như Bộ Y tế Việt Nam vẫn dõng dạc khẳng định : Corona là bệnh lây lan hạn chế (4) - bất kể trước đó bốn tuần, Trung Quốc đã chính thức thông báo với WHO về sự xuất hiện của đại dịch mới và thời điểm Bộ Y tế Việt Nam tuyên bố như thế (24/1), Trung Quốc vừa cô lập Vũ Hán để ngăn chặn lây lan (23/1) - thì kiểu hành xử ấy làm sao có thể "nâng cao ý thức người dân tuân thủ các khuyến cáo, biện pháp của cơ quan chức năng nhằm hạn chế sự lây lan của dịch bệnh" ?

Khi buộc báo chí "không sử dụng ‘tít’ và nội dung bài nghi vấn, suy đoán, gán ghép, liên hệ thiếu căn cứ, không đúng bản chất sự việc", chỉ được loan báo "diễn biến tình hình dịch bệnh và các biện pháp phòng chống, ngăn chặn lây lan dịch bệnh từ nguồn chính thức (của Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của virus Corona gây ra, của Bộ Y tế và các cơ quan có thẩm quyền)" thì có xử lý những "cơ quan chức năng", lạm dụng tư cách "nguồn chính thức", gieo rắc "nghi vấn, suy đoán, gán ghép, liên hệ thiếu căn cứ, không đúng bản chất sự việc" như trường hợp bà Cao Thị Thu Thủy ở Hải Phòng hay không ?

Ai chịu trách nhiệm khi dựa trên các "nguồn chính thức" từ "các cơ quan chức năng", hệ thống truyền thông chính thức loan báo rộng rãi, bà Thủy (với đầy đủ các dữ kiện cá nhân, kể cả địa chỉ cư trú) tuy bị nghi nhiễm 2019 nCoV nhưng không hợp tác, tự tiện rời phi trường Cát Bi về nhà (5) ? Sau khi bà Thủy dùng facebook để bạch hóa bản chất sự việc, UBND quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng thay mặt "các cơ quan chức năng" cấp cho bà một công văn, xác nhận tình trạng sức khỏe của bà bình thường, không phải vào bệnh viện, chỉ cần tiếp tục theo dõi tình trạng sức khỏe hàng ngày tại nhà trong vòng 14 ngày (6) để bà tự giải độc dư luận ?

Tiết lộ của bà Thủy - máy bay khởi hành trễ ba tiếng rưỡi, phải chờ từ 9 giờ 15 tối đến 12 giờ 45 sáng, không được ăn uống nên trên máy bay bị tụt huyết áp, khi máy bay đáp xuống phi trường Cát Bi, bị đưa vào khu vực cách ly, chờ tiếp từ 2 giờ 30 sáng đến 4 giờ sáng tại nơi không giường, không mền, không được cho ăn uống, không có nhân viên y tế nào, kiệt sức, đành tự tìm về nhà nghỉ ngơi (7) - chỉ ra một sự thật, "các cơ quan chức năng" chỉ trấn an dân chúng bằng các tuyên bố chứ không tổ chức phòng ngừa thích đáng. Tại sao ở những nơi vốn được xem là có nguy cơ cao như sân bay lại không có nhân viên y tế túc trực để xác định, tiếp nhận những trường hợp nghi bị nhiễm dịch, không có những phương tiện tối thiểu vừa giúp nhận diện, vừa bảo vệ những người bị cách ly do nghi nhiễm dịch ?

Chưa rõ vì sao bà Thủy đục bỏ tường thuật về chuyện xảy ra ở sân bay Cát Bi trên trang facebook của bà (8). Trong bối cảnh như hiện nay, có thể bà bị các viên chức hữu trách xem là "gây hoang mang trong dư luận xã hội về tình hình dịch bệnh", bị dọa sẽ "xử lý nghiêm vì vi phạm về thông tin phòng, chống dịch bệnh" như Công văn số 267/BTTTT-TTCS đòi hỏi… Nếu hệ thống chính trị, hệ thống công quyền cứ tiếp tục hành xử như vậy thì làm sao có thể nhận biết các khiếm khuyết của hoạt động phòng ngừa – xử lý dịch bệnh để điều chỉnh, làm sao có thể đủ khả năng đối phó khi dịch bùng phát trên diện rộng với số người nhiễm hoặc bị nghi nhiễm dịch đông hơn ?

***

Tòa án Tối cao của Trung Quốc đã giải trừ trách nhiệm cho bác sĩ Li Wenliang và các đồng nghiệp, khiển trách công an thái quá trong việc "xử lý" bác sĩ Li và bạn bè của ông song điều đó không thể nào bù đắp được những thiệt hại do tham vọng duy trì sự "ổn định chính trị" bằng các điều động toàn bộ hệ thống chính trị, hệ thống công quyền bưng bít thông tin như đã diễn ra ở Trung Quốc. Tính đến 2/2, số người nhiễm 2019 nCov trên toàn thế giới đã tăng lên thành 14.564, trong đó tại Trung Quốc là 14.407 người, riêng tại Việt Nam là 7 người. Số người thiệt mạng đã là 305, trong đó tại Trung Quốc là 304 (nạn nhân còn lại là người Philippines).

Ngày 2/2, sau khi New York Times đăng "As New Coronavirus Spread, China’s Old Habits Delayed Fight", tờ Tuổi Trẻ đã dịch lại bài này và đặt tựa là "Bài học chống dịch từ Trung Quốc : Trả giá từ những quyết định sai lầm" (9). Cho dù những thông tin như thế hết sức cần thiết để tất cả các bên cùng tự điều chỉnh trong phòng ngừa dịch nhưng chúng trái với tinh thần Công văn số 267/BTTTT-TTCS. Hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam không những không thèm bận tâm đến hậu quả của bưng bít, định hướng thông tin mà trong nhận thức của giới hữu trách tại Việt Nam, công chúng không có quyền biết những thông tin như vậy.

Thay vì cung cấp kịp thời và đầy đủ thông tin chính xác như thiên hạ vẫn làm để vô hiệu hóa tác hại của những "thông tin sai sự thật", hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam đang nỗ lực dẫn dắt toàn dân theo "nguồn chính thức" của "các cơ quan chức năng", cho dù có không ít bằng chứng chứng tỏ dường như "các cơ quan chức năng" thiếu đủ thứ, từ hiểu biết, ý thức trách nhiệm, lẫn nỗ lực, khả năng phòng ngừa dịch và đặc biệt là thiếu lương thiện. Bất chấp hậu quả mà cả chính quyền cũng như dân chúng Trung Quốc, rộng hơn là nhân loại đang gánh chịu, sợ "ảnh hưởng quan hệ đối ngoại"để đưa ra những chỉ đạo như Công văn số 267/BTTTT-TTCS làm người ta kinh sợ !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 03/02/2020

Chú thích :

(1) http://baochinhphu.vn/Hoat-dong-Bo-nganh/Bao-chi-khong-dat-tit-va-noi-dung-suy-doan-thieu-can-cu-ve-virus-Corona/386313.vgp

(2) https://www.nytimes.com/2020/02/01/world/asia/china-coronavirus.html

(3)https://www.nytimes.com/2020/01/29/opinion/coronavirus-china-government.html

(4) https://giaoducthoidai.vn/thoi-su/bo-y-te-corona-la-benh-lay-lan-han-che-4060948-v.html

(5) https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/truy-tim-nu-hanh-khach-hai-phong-di-may-bay-tron-kiem-soat-virus-corona-612552.html

(6) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1525565530927505&set=a.113802712103801&type=3&theater

(7) https://baotiengdan.com/2020/01/31/nu-benh-nhan-nghi-nhiem-vi-rut-corona-o-hai-phong-len-tieng/

(8) https://www.facebook.com/100004222176420/posts/1524972384320153/

(9) https://tuoitre.vn/bai-hoc-chong-dich-tu-trung-quoc-tra-gia-tu-nhung-quyet-dinh-sai-lam-20200202113728506.htm l

*******************

Virus corona : Việt Nam có thêm người nhiễm bệnh

Thanh Phương, Trương Hữu Khanh, RFI, 03/02/2020

Theo báo chí trong nước ngày 03/02/2020, Việt Nam vừa có thêm một trường hợp nhiễm virus corona mới gây bệnh viêm phổi cấp tính, nâng tổng số người nhiễm virus này lên 8 trường hợp.

Người dân tập thể dục buổi sáng bên hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội, đeo khẩu trang đề phòng lây nhiễm virus corona, Hà Nội, ngày 03/02/2020. Reuters/Kham

Theo thông báo của Bộ Y tế Việt Nam, ca nhiễm virus corona thứ 8 là một nữ công nhân ở tỉnh Vĩnh Phúc và là một trong 8 người từ Vũ Hán trở về trên cùng một chuyến bay ngày 17/01, trong đó có 3 người được xác định là đã mắc bệnh viêm phổi cấp tính do virus corona và hiện đang được cách ly, điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương và Khoa Nhiệt đới của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa.

Hiện bệnh nhân thứ 8 đang được cách ly tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương cơ sở Đông Anh và trong tình trạng ổn định.

Như vậy đã 8 người bị nhiễm virus corona mới ở Việt Nam bao gồm hai cha con người Trung Quốc (1 người đã khỏi bệnh), 4 công dân Việt Nam trở về từ Vũ Hán, 1 nhân viên lễ tân Việt Nam có tiếp xúc gần với hai cha con người Trung Quốc và 1 công dân Mỹ đến Việt Nam, trước đó có quá cảnh tại Vũ Hán.

Thứ Bảy 01/02, thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ký quyết định công bố dịch viêm phổi do virus corona mới gây ra ở Việt Nam. Thời điểm xảy ra dịch được xác định là ngày 23/01, tức là thời điểm phát hiện trường hợp nhiễm bệnh đầu tiên ở Việt Nam.

Trả lời RFI Việt ngữ, bác sĩ Trương Hữu Khanh, trưởng khoa Nhiễm, bệnh viện Nhi Đồng 1, giải thích về việc công bố dịch bệnh này :

Trương Hữu Khanh : "Theo luật phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm của của Việt Nam thì có từng mức độ khác nhau. Nếu chỉ có một tỉnh có dịch thì tỉnh đó công bố, còn nếu số ca xảy ra ở ba tỉnh thì thủ tướng phải công bố, để các nguồn lực của toàn dân cũng như của tất cả các ngành cùng nhau tiến hành. Với việc công bố như vậy, chúng ta sẽ có thể huy động nhiều ngành hơn, có những tiêu chuẩn để các ngành đó làm việc, theo dõi, chứ chưa có một cái gì mãn tính, trầm trọng cả.

Với chỉ có 8 ca ở Việt Nam thì chưa phải là nhiều và khi công bố như vậy thì luật về phòng chống bệnh truyền nhiễm quy định rất rõ ai làm gì, ai làm gì, để mình sử dụng tất cả các hướng dẫn cho đồng điệu để làm sao khống chế bệnh.

RFI : Vậy thì đến mức độ nào, Việt Nam mới phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp về dịch bệnh do virus corona mới gây ra ?

Trương Hữu Khanh : Tình trạng khẩn cấp có nghĩa là khả năng lây ngoài cộng đồng rất là cao. Xét về mặt lây ở cộng đồng thì tình hình ở Việt Nam chưa là gì cả. Ví dụ như người con của bệnh nhân người Trung Quốc (cả hai đều đã khỏi bệnh), đúng ra là đã lây tại Việt Nam, nhưng từ đó đến nay, ở các khu vực Long An, Nha Trang, Thành phố Hồ Chí Minh, không có một nguồn lây thêm ngoài cộng đồng nữa, chứng tỏ là người ta đã giám sát, khống chế rất tốt. Mình chỉ tuyên bố tình trạng khẩn cấp khi nào trong nước đó dịch bệnh lây ngoài cộng đồng và lây hàng loạt, còn hiện nay chỉ là những ca lẻ tẻ và đã hơn 10 ngày rồi vẫn không thấy những ca mới".

Vietnam Airlines sẽ tạm ngưng các chuyến bay đến Hồng Kông và Macao

Chính phủ Hà Nội hôm thứ bảy cũng thông báo ngưng toàn bộ các chuyến chuyến bay đến và từ Trung Quốc, cũng như đến và từ Hồng Kông, Macao, Đài Loan.

Chính phủ Hà Nội hôm đó cũng thông báo ngưng toàn bộ các chuyến chuyến bay đến và từ Trung Quốc, cũng như đến và từ Hồng Kông, Macao, Đài Loan.

Theo hãng tin Reuters, sau đó, chính phủ Việt Nam đã rút lại lệnh cấm bay đối với Hồng Kông, Macao và Đài Loan. Vietnam Airlines cũng như Jetstar Pacific đã mở lại các chuyến bay đến 3 vùng lãnh thổ này kể từ ngày 02/02.

Tuy nhiên, riêng các chuyến bay Hà Nội - Hồng Kông và Hà Nội - Macao của Vietnam Airlines sẽ lại bị tạm ngưng kể từ ngày 05/02. Sau ngày 05/02, chuyến bay Sài Gòn - Hồng Kông vẫn được duy trì, nhưng có thể bị điều chỉnh tùy theo lượng khách.

Theo Taiwan News hôm 03/02, sở dĩ Việt Nam và trước đó là nước Ý đã bao gồm Đài Loan trong lệnh cấm bay, đó là vì Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khi ra báo cáo về tình hình virus corona Vũ Hán đã xem Đài Loan là một phần của lãnh thổ Trung Quốc. Hôm 02/02, ngoại trưởng Đài Loan đã chỉ trích nặng nề WHO về việc này, đồng thời trách cứ Việt Nam và Ý đã dựa trên "thông tin sai lạc" của WHO để ra quyết định cấm bay đến Đài Loan.

Thanh Phương

****************

Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân đang ở đâu ?

Triệu Tử Long, VNTB, 03/02/2020

Cuối giờ chiều 2/2, UBND Thành phố Hồ Chí Minh có quyết định cho tất cả học sinh các cấp được nghỉ học 1 tuần để phòng, tránh dịch bệnh do virus corona gây ra. Vấn đề đặt ra là trong thời gian cả hệ thống chính trị đang vào cuộc chống dịch này, thì Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân đang ở đâu ?

Ai có quyền cho tất cả học sinh các cấp được nghỉ học 1 tuần để phòng, tránh dịch bệnh do virus corona gây ra ? UBND hay Thành ủy ? - Ảnh minh họa học sinh trong một lớp học đeo khẩu trang

Việc chủ tịch ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố quyết định cho phép học sinh nghỉ học là phù hợp với Luật phòng chống bệnh truyền nhiễm, và nghị định số 127 của Chính phủ về phân cấp quản lý nhà nước về giáo dục và đã được cụ thể hóa tại điều 4 của quyết định số 2071/QĐ-BGDDT ngày 16/6/2017 ban hành khung kế hoạch thời gian năm học đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên áp dụng từ năm học 2017-2018.

Sở dĩ phải nêu cụ thể danh tánh của Bí thư Nguyễn Thiện Nhân ở đây là vì sao ông đã chọn im lặng trong suốt thời gian qua để cho ông Lê Hồng Sơn, Thành ủy viên, Bí thư Đảng ủy Sở Giáo dục và đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh đã im lặng trước phát biểu của cấp phó Nguyễn Văn Hiếu với báo chí.

"Chiều 2/2, ông Nguyễn Văn Hiếu – phó giám đốc Sở Giáo dục và đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh – khẳng định ngày mai (3/2) học sinh vẫn đi học bình thường. "Thành phố đã lập ban chỉ đạo phòng chống dịch cấp thành phố, cấp sở, các trường, cũng như có kế hoạch sẵn sàng đối phó với dịch. Phụ huynh cũng đừng quá lo lắng. Vì thế các trường vẫn mở cửa, đi học bình thường, dù là trường tư cũng không được tự ý cho học sinh nghỉ để phòng chống dịch bệnh. Tất cả phải theo lịch của sở", ông Hiếu nhấn mạnh" – bài báo trên Tuổi Trẻ có đoạn trích dẫn như vậy (1).

Trên báo Người Lao Động cũng trích đăng phát biểu của ông Nguyễn Văn Hiếu, "Lãnh đạo sở đang tiến hành trà soát và có biện pháp xử lý những trường tự ý cho nghỉ. Phụ huynh hãy cứ bình tĩnh cho con em đến trường, các trường đang thực hiện rất tốt công tác phòng, chống dịch bệnh. Học sinh chỉ được nghỉ khi có giấy khám sức khỏe của bệnh viện, trung tâm y tế theo quy định" – ông Hiếu khẳng định" (2).

Trên báo Pháp Luật Thành phố Hồ Chí Minh, số phát hành trên phiên bản điện tử lúc 22g41, ngày 31/1/2020, có bài báo cho biết : "Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Văn Hiếu, Phó giám đốc Sở cũng cho biết, chiều 31/1, tại cuộc họp với UBND thành phố, sở cũng lắng nghe ý kiến Sở Y tế và các ban ngành khác về dịch corona. "Những biện pháp phòng, chống dịch hiện nay cho thấy chúng ta phải sống chung với dịch. Do đó, sở vẫn cho học sinh đi học lại theo lịch đã dự kiến", ông Hiếu cho hay" (3).

Ông Lê Hồng Sơn, Thành ủy viên, Bí thư Đảng ủy Sở Giáo dục và đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh đã im lặng trước những phát biểu kể ở trên của cấp phó Nguyễn Văn Hiếu. Điều đó cho thấy ông Lê Hồng Sơn đã đồng tình.

Cấp quản lý cao nhất của chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh là Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân cũng… im lặng trước cách nghĩ đầy quái dị, "Những biện pháp phòng, chống dịch hiện nay cho thấy chúng ta phải sống chung với dịch" mà ông Nguyễn Văn Hiếu đang ‘quán triệt’. Lưu ý, ông Nguyễn Thiện Nhân từng là phó chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh, từng là bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo, từng là phó Thủ tướng Chính phủ. Và trước khi quay trở lại Thành phố Hồ Chí Minh giữ chức Bí thư Thành ủy, ông Nguyễn Thiện Nhân là Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Điều 4.2, Hiến pháp 2013 ghi : "Đảng cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình".

Phải chăng ông Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đang ngần ngại "chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình" ?

Triệu Tử Long

Nguồn : VNTB, 03/02/2020

(1) https://tuoitre.vn/so-gd-dt-tp-hcm-ngay-mai-3/2/hoc-sinh-van-di-hoc-binh-thuong-20200202152330533.html

(2) https://nld.com.vn/giao-duc-khoa-hoc/so-gd-dt-tp-hcm-cac-truong-khong-duoc-tu-y-cho-hoc-sinh-nghi-hoc-20200202165506618.html

(3) https://plo.vn/xa-hoi/giao-duc/hoc-sinh-tphcm-di-hoc-binh-thuong-tu-ngay-32-886448.html

*******************

Bảo vệ con em thời dịch bệnh virus corona

Cao Nguyên, RFA, 03/02/2020,

Chiều tối ngày 2/2/2020, Văn phòng Chính Phủ bất ngờ phát đi công văn cho phép học sinh tất cả các cấp ở Việt Nam được nghỉ học thêm 1 tuần, từ ngày 3/2 cho đến khi có thông báo mới, để phòng tránh dịch bệnh do virus Corona.

Hình minh họa. Học sinh ở trường cấp 2 Định Công, Hà Nội đeo khẩu trang trong lớp học hôm 31/1/2020 AP

Trước đó vào chiều 1/2, Bộ Giáo dục và đào tạo đã gởi công văn xin Thủ tướng Chính cho trẻ trong độ tuổi nhà trẻ, mầm non và học sinh tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông tạm thời nghỉ học từ ngày 3/2 để bảo đảm sức khỏe cho người học, cán bộ, giáo viên.

Phản ứng trái chiều từ phụ huynh

Quyết định này nhận được sự ủng hộ của rất nhiều phụ huynh. Ông Công Vinh, từ Vũng Tàu nói với RFA rằng đây là một biện pháp tốt của Chính phủ và ông ủng hộ, sẵn sàng cho con mình nghỉ học ít nhất là 2 tuần, hoặc cho đến khi hết dịch.

Tuy nhiên, theo ông Vinh, việc ra quyết định sát giờ chót như vậy khiến cho nhiều gia đình rơi vào tình huống bất ngờ :

"Nó làm cho người dân khá bất ngờ và làm cho họ trở tay không kịp, vì nhiều đứa trẻ phải ở nhà trong khi cha mẹ vẫn phải đi làm thì họ sẽ không biết gửi ở đâu, nên cuộc sống gia đình sẽ bị xáo trộn rất nhiều".

Một phụ huynh khác ở Thành phố Hồ Chí Minh không muốn nêu tên cũng nêu mối lo ngại khi học sinh được nghỉ mà người lớn vẫn phải đi làm :

"Trường cho nghỉ mà công ty vẫn đi làm thì ai chăm sóc bọn trẻ ? Cha mẹ phải mang theo con đi làm. Điều đó có nghĩa là rủi ro lây lan chỉ chuyển từ nhà trường sang sở làm".

Hình minh họa. Học sinh đeo khẩu trang trong lớp ở trường cấp 2 Định Công, Hà Nội hôm 31/1/2020 AP

Bà Trịnh Kim Tiến chia sẻ trên trang facebook cá nhân rằng đáng ra Chính phủ phải ra quyết định sớm hơn :

"Quyết định cho học sinh nghỉ học tạm thời trong mùa dịch với tôi có thể coi là một quyết định đúng đắn. Nhưng tôi cho quyết định này là khá chậm trễ. Những người làm chính sách phải quyết đoán, không thể chạy theo dư luận như câu chuyện "ở đây có bán cá tươi" được. Trước tình hình dịch bệnh căng thẳng, sức khỏe của công dân cần phải đặt lên trên hết. Nếu quyết định này được đưa ra sớm hơn chứ không phải sát giờ thì người dân sẽ sắp xếp công việc và gia đình họ ổn thoả hơn".

Thạc sĩ Trần Thị Ái Liên, diễn giả của nhiều khóa học chia sẻ cách nuôi dạy con ở Việt Nam nói với RFA rằng bà đồng tình với chuyện phụ huynh cho con tạm nghỉ học vào thời điểm này để phòng tránh khả năng nhiễm bệnh. Trẻ em nghỉ học 1, 2 tuần không phải là chuyện quá lớn so với vấn đề về sức khoẻ của chúng. Học sinh có thể học bù sau, tự học ở nhà hoặc nhà trường nên dạy online cho các em :

"Nhà trường có thể yêu cầu thầy cô giáo lên mạng dạy học cho con nít. Phụ huynh có thể hùn tiền vào đóng tiền cho cô giáo dạy học cho con nít ở nhà, khỏi phải đến trường. Hoặc cô giáo có thể upload bài học lên youtube gởi cho học sinh coi rồi gởi bài tập qua email để khỏi phải đến trường. Đó là cũng là giải pháp rất tốt".

Biện pháp bảo vệ trẻ em trong bão dịch Corona

Theo thạc sĩ Trần Thị Ái Liên, về phương pháp để phòng tránh bệnh cho con trẻ cũng như ngăn chặn virus Corona lây lan, phụ huynh cần dạy con phải giữ gìn tay luôn sạch, rửa tay đúng cách, đeo khẩu trang đúng cách khi ra đường, hạn chế chạm tay vào những vật mà nhiều người cầm nắm như tiền bạc, tay nắm cửa, không đưa tay bẩn lên mặt…

Ngoài ra, hiện nay Hà Nội và nhiều tỉnh thành phía Bắc đang vào mùa lạnh, là điều kiện khiến trẻ rất dễ nhiễm cúm thông thường và cả dịch viêm phổi cấp Corona. Vì vậy, cha mẹ cần tránh để con bị nhiễm lạnh. Nên cho con mặc nhiều lớp áo mỏng để giữ ấm thay vì một chiếc áo dày, nếu con thấy nóng có thể cởi ra từng lớp cho đến khi dễ chịu hơn :

"Còn chuyện làm sao để khỏi lây lan thì mình phải dạy con mình cách phòng chống, phải giữ và rửa tay cho sạch, đeo khẩu trang, mang theo một chai nhỏ đựng cồn để sát trùng tay thường xuyên.

Những thứ mà người ta đụng vào nhiều như tiền, thanh cầu thang… Nói chung là trước khi nó đụng tay lên mặt thì phải lấy cồn tẩy tay đi rồi mới được đụng lên mặt.

Hiện nay đang là mùa lạnh thì có thể dễ bị nhiễm lạnh bình thường, sau đó nếu đụng con virus Corona thì cái đó nguy hiểm vô cùng. Cho nên phụ huynh phải giữ cho con mặc áo ấm nhưng nên sắm cho nó áo mỏng nhiều lắm lớp thay vì một cái áo ấm dày, để khi nó thấy nóng thì nó lột bớt một lớp cho đến khi nào dễ chịu, hơn là mặc một cái áo dày rồi đến khi nóng quá nó cởi ra rồi đến khi lạnh lại mặc vào thì thay đổi nhiệt độ cơ thể đột ngột cũng dễ dẫn đến nguy cơ bị nhiễm lạnh".

Một điều nữa mà bà Ái Liên cho là quan trọng không kém trong việc phòng chống nhiễm bệnh cho trẻ, đó là không để trẻ sống trong hoang mang, sợ hãi vì dịch bệnh. Vì vậy, phụ huynh cần phải nói chuyện với con cái về dịch bệnh đúng cách :

"Có hai chuyện quan trọng trong vấn đề này đó là bảo vệ con nít khỏi bị dịch và cũng bảo vệ nó khỏi bị sống trong sợ hãi. Con nít sống trong sợ hãi thì tổn hại tâm lí ảnh hưởng sau này rất là nhiều.

Phụ huynh phải nói chuyện với con. Nhưng nếu nói tiêu cực quá để con nít sống trong sợ hãi thì cũng là điều không tốt. Có nhiều phụ huynh sẽ nói là "làm như vậy sẽ chết" thì cái đó là quá nặng nề.

Khi phụ huynh nói chuyện với con thì chỉ nói là làm sao tự bảo vệ mình để khỏi bị lây vì nếu con bị lây thì sẽ lây lại cho cả nhà mình, làm cho dịch bệnh lan tràn như vậy thì sẽ không tốt. Còn cái cách không nên nói với con nít, mà rất nhiều người đã nói, như là "con làm như vậy là xấu lắm", "nếu làm như vậy thì sẽ bệnh, sẽ chết luôn" là những cách không nên nói với con nít".

Thay vì đe doạ về những điều tiêu cực có thể xảy ra, phụ huynh có thể khuyến khích để con hợp tác làm theo chỉ dẫn của cha mẹ :

"Thật ra cách nói chuyện với con nít cách để cho nó chịu làm theo đó là khuyến khích nó trở thành một người anh hùng ngăn chặn bệnh dịch lây lan chứ không phải một người tránh làm sao để cho mình không bị bệnh.

Trong chuyện này thay vì nói là "nếu con không mang khẩu trang thì con sẽ bị lây bệnh và con sẽ chết, bệnh viện sẽ không có chỗ để chữa cho con" thì có nghĩa là mình đang đe dọa. Nhưng thay vì vậy, mình nên khuyến khích nó trở thành một người anh hùng làm cho bệnh không lây lan. Mình nên nói rằng cách tốt nhất để bệnh dịch không lây lan là mình không phải là người đem bệnh đưa cho người khác. Nếu con bảo vệ được con có nghĩa là con bảo vệ được gia đình".

Đến ngày 3/2, trên cả nước có 50 tỉnh, thành phố tại Việt Nam quyết định cho học sinh nghỉ học. Đa số cho nghỉ học đến ngày 9/2 ; riêng Hà Tĩnh cho nghỉ từ ngày 4/2 đến khi có thông báo mới. Hai tỉnh Hải Dương và Quảng Bình cho học sinh nghỉ từ ngày 4/2 đến 11/2.

Cao Nguyên

Nguồn : RFA, 03/02/2020

**************************

Virus corona : Đóng biên giới sẽ ảnh hưởng nặng đến kinh tế Việt Nam

Phạm Chi Lan, RFI, 03/02/2020

Dịch viêm phổi cấp tính do virus corona mới đã bắt đầu ảnh hưởng đến nền kinh tế của các nước Châu Á, trong đó có Việt Nam. Nếu Việt Nam buộc phải đi đến quyết định đóng cửa hoàn toàn biên giới với Trung Quốc, chắc chắn tác hại sẽ còn nặng nề hơn, bởi vì nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào nền kinh tế của nước láng giềng phía bắc. RFI Tiếng Việt phỏng vấn chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan ở Hà Nội.

Du khách đeo khẩu trang khi tham quan Hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội, ngày 31/01/2020. Reuters

Chuyên gia Phạm Chi Lan, Hà Nội

RFI : Kính chào bà Phạm Chi Lan, theo bà, trước tình hình dịch bệnh đang lan nhanh như vậy, Việt Nam có nên đóng cửa biên giới với Trung Quốc, như một số nước đã làm hay không ?

Phạm Chi Lan : Tôi nghĩ điều này sẽ tùy thuộc vào việc Trung Quốc kiểm soát được dịch bệnh ở nước họ như thế nào và các biện pháp phòng ngừa của Việt Nam chặt chẽ đến đâu. Hiện nay, số nước đóng cửa biên giới với Trung Quốc cũng còn rất ít và người Trung Quốc thì đang đi du lịch khắp nơi, chứ không phải chỉ ở những nước lân cận như Việt Nam.

Khả năng lây nhiễm sang Việt Nam có thể cao hơn các nước khác, bởi vì nước ta ở quá gần, người Trung Quốc đi lại Việt Nam khá dễ dàng. Chính phủ đã có biện pháp khẩn cấp là thành lập một ủy ban để chống dịch bệnh này, cũng như trước đây đã giải quyết dịch SARS từ Hồng Kông.

Nếu tình hình quá cần thiết thì chính phủ cũng sẽ phải đóng cửa biên giới thôi, bởi vì tính mạng của người dân Việt Nam vẫn là quan trọng hàng đầu. Cần phải tránh việc lây lan, và qua Việt Nam dịch bệnh có thể tiếp tục đi sang các nước khác nữa, cho nên, việc nghiêm túc bằng mọi cách để tránh dịch đó là điều hết sức cần thiết và Việt Nam sẵn sàng trả giá, kể cả về kinh tế và thương mại, nếu như cần phải thực hiện biện pháp quan trọng nhất và cũng khó nhất là đóng cửa biên giới với Trung Quốc.

Hiện nay, đã có một số địa phương tuyên bố không tiếp nhận du khách Trung Quốc nữa, như tại Lào Cai, Đà Nẵng, nơi có nhiều khách Trung Quốc đến. Tôi nghĩ đó là những bước đầu cần thiết, chứ còn đóng cửa biên giới hoàn toàn sẽ là biện pháp cao hơn và khó hơn rất nhiều. Tôi cũng mong là chính phủ Việt Nam sẽ thực hiện được các biện pháp hết sức tích cực trong thời gian tới, với mục tiêu cuối cùng là bảo vệ sức khỏe và tính mạng của người dân Việt Nam, tránh cho dịch bệnh tràn sang Việt Nam.

RFI : Liệu Việt Nam có đủ khả năng để đóng của hoàn toàn biên giới với Trung Quốc ? Đối với các cửa khẩu sân bay thì có thể dễ, nhưng đối với các cửa khẩu trên bộ thì liệu có thể ngăn chận được 100% ?

Phạm Chi Lan : Tôi nghĩ là ngăn chận được, bởi vì hiện nay các cửa khẩu giữa Việt Nam với Trung Quốc đều có các cơ quan liên quan làm việc ở đấy, kiểm soát người qua lại biên giới. Tất nhiên vẫn có những tuyến đường buôn bán hàng lậu ở biên giới, có những người chui lủi qua các đường rừng, đường ven rừng, đường khe núi, để mang hàng hóa sang. Những đường đó có thể là khó kiểm soát.

Nhưng nếu tăng cường kiểm soát thì có thể làm được, bởi vì người dân và chính quyền địa phương biết rõ có những ngõ ngách nào mà các nhóm buôn lậu thường lợi dụng để đi qua đi lại. Nhưng kiểm soát 100% thì cũng khó, vì có những người đã sang đây từ trước khi dịch bệnh được công bố ở Trung Quốc. Không thể kiểm soát được nguồn nhiễm bệnh mà họ đã có từ trước, khi họ đã qua đây rồi hoặc họ đã sang đây rồi quay trở lại Trung Quốc. Nhưng tôi cho là muốn kiểm soát thì vẫn có thể kiểm soát được.

RFI : Nếu chính phủ Việt Nam buộc phải đi đến quyết định đóng cửa hoàn toàn biên giới, điều này sẽ ảnh hưởng như thế nào, trước hết là đến du lịch và giao thương giữa hai nước ?

Phạm Chi Lan : Bị trở ngại đầu tiên chắc chắc là ngành du lịch, bởi vì hiện nay lượng du khách sang Việt Nam hàng năm chiếm đến 30-40% tổng số khách du lịch từ nước ngoài. Khách du lịch Trung Quốc đã là một nguồn rất lớn cho việc phát triển du lịch Việt Nam trong thời gian qua. Có nhiều tour du lịch đã được đặt sẵn từ trước, bây giờ không nhận nữa và hợp đồng phải thay đổi, thì sẽ gây tổn hại cho các công ty du lịch Việt Nam, những cơ sở đã nhận hợp đồng tiếp nhận khách Trung Quốc.

Tôi mong là trong việc này Trung Quốc cũng sẽ có biện pháp ngăn chận người Trung Quốc đi các nơi, với khả năng mang theo dịch bệnh rất lớn và như vậy gây tổn hại cho nước chủ nhà tiếp nhận, ảnh hưởng đến cả uy tín của Trung Quốc trong việc không có những biện pháp ngăn chận cần thiết mà để nó lây sang các nước khác.

Về thương mại, khi ngành du lịch bị tác hại như vậy, các giao thương khác chắc chắn cũng sẽ bị ảnh hưởng trong một thời gian nhất định, cho đến khi nào phía Trung Quốc ngăn chận được hoàn toàn dịch bệnh này, không để cho nó lây lan sang nữa. Việt Nam đang có quan hệ kinh tế rất nhiều mặt với Trung Quốc, đặc biệt là về thương mại, về nhập khẩu từ Trung Quốc. Nguồn lây nhiễm cũng có thể là qua quan hệ giao thương, về xuất nhập khẩu, đầu tư, vì có những người vì công việc phải đi lại với nhau, chứ không chỉ có du khách.

Nhưng cho dù thế nào, cái giá phải trả cho tính mạng người dân thì không gì có thể tính được. Cho nên điều quan trọng nhất là phải làm sao chặn không để dịch bệnh xảy ra ở Việt Nam, ảnh hưởng đến người dân, bởi vì khi dịch bệnh xảy ra, cái giá phải trả về kinh tế, thương mại và các mặt khác sẽ còn cao hơn rất nhiều so với cái giá của việc đóng cửa biên giới với Trung Quốc.

RFI : Trong trường hợp đóng cửa biên giới, thì lượng hàng theo lẽ xuất sang Trung Quốc sẽ bị ứ đọng lại. Chính phủ phải có biện pháp gì để giải quyết tình trạng đó, để nông dân và thương gia không bị thiệt hại quá nặng ?

Phạm Chi Lan : Hiện nay tôi chưa biết chính phủ chuẩn bị và tính đến các phương án nào, nhưng tôi tin là vào thời điểm như thế này thì bản thân các nhà kinh doanh hay những nhà sản xuất của Việt Nam cũng sẽ phải đủ tỉnh táo để thấy là tự họ phải chuẩn bị cho họ rồi.

Khi Việt Nam buộc phải đóng cửa biên giới thì việc làm ăn của họ chắc chắc bị ảnh hưởng, họ cũng phải sẵn sàng chịu và chuẩn bị cho các tình huống khác nhau, chứ không thể chỉ trông chờ hoàn toàn vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Với tính năng động vốn có của họ, các doanh nghiệp phải tự tìm kiếm các thị trường khác thôi.

Thật ra, trong những năm vừa qua, trong quan hệ Việt-Trung, đã từng xảy ra những tình huống cũng phức tạp, ví dụ như khi tàu bè Trung Quốc vào khu vực bãi Tư Chính, hoặc là khi quan hệ hai nước căng lên, các nhà kinh doanh phải tính các con đường để có thể xuất hàng của họ đi nơi khác, nếu Trung Quốc không mua, hoặc nhập khẩu từ các đường khác, nếu Trung Quốc không bán.

Tác hại đến du lịch

Như chuyên gia Phạm Chi Lan đã nói ở trên, ngành bị tác hại đầu tiên do dịch viêm phổi Vũ Hán dĩ nhiên là du lịch, vì Trung Quốc đã ra lệnh ngưng mọi chuyến du lịch theo đoàn cả ở trong nước cũng như đi đến các nước khác, trong đó có Việt Nam. Ngược lại, chính phủ Hà Nội cũng đã tạm ngừng các hoạt động đưa tour du lịch qua lại giữa hai bên.

Ngoài ra, ngày 30/01, Cục Hàng Không Việt Nam đã yêu cầu các hãng hàng không tạm ngừng tất cả các chuyến bay từ vùng có dịch viêm phổi Vũ Hán đến Việt Nam. Bộ Giao thông và vận tải cũng đã ban hành chỉ thị tạm thời ngừng cấp phép các chuyến bay từ Việt Nam đến vùng có dịch virus corona của Trung Quốc và ngừng tất cả các chuyến bay từ vùng có dịch đến Việt Nam. Vietnam Airlines và Jetstar Pacific vừa cho biết sẽ tạm ngừng khai thác nhiều đường bay giữa Việt Nam và các điểm của Trung Quốc kể từ 04/02. Riêng hãng Vietjet ngày thông báo tạm dừng bay đến Trung Quốc từ ngày 01/02.

Trong khi đó chính quyền các tỉnh biên giới phía bắc đang siết chặt kiểm soát ở các cửa khẩu. Lạng Sơn tạm dừng thông quan hàng hóa tại nhiều cửa khẩu. Quảng Ninh đã cấm người qua lại và tạm thời đóng cửa tất cả các đường mòn, lối mở biên giới ở tỉnh này, đồng thời giám sát chặt chẽ người qua lại các cửa khẩu của tỉnh.

Thanh Phương thực hiện

Nguồn : RFI, 03/02/2020

Vụ phong tỏa tài khoản của bà Nguyễn Thúy Hạnh

Trương Nhân Tuấn, 18/01/2020

Bộ Công an, sau ba lần thay đổi "kịch bản" để biện hộ cho việc can thiệp bằng vũ lực vào tranh chấp đất đai Đồng Sênh, (mà kịch bản nào cũng lố bịch, dấu đầu hở đuôi), cuối cùng thì bộ núp dưới hai lý do "khủng bố" và "an ninh quốc gia".

Bộ Công an đã ba lần thay đổi "kịch bản" để biện hộ cho việc can thiệp bằng vũ lực vào tranh chấp đất đai Đồng Sênh

Chỉ có lý do "khủng bố" mới có thể biện hộ cho hành vi bất cập của lãnh đạo trong việc truy tặng huy chương cùng với bằng cấp "tổ quốc ghi công" và truy phong liệt sĩ cho 3 ông công an tử nạn trong biến cố.

Nhưng việc này lại để lộ sự thiếu chuyên nghiệp, thiếu luyện tập của tập thể công an K20 (?).

Điều quan trọng của biến cố Đồng tâm là cho lãnh đạo đảng, quan chức nhà nước thấy rõ sự bất tài, thiếu chuyên môn, làm việc tùy hứng của các cấp chỉ huy.

Dẫn một trung đoàn công an vũ trang tận răng, tấn công vô nhà công dân đảng viên Lê Đình Kình vào lúc 3 giờ sáng. Công an nắm đủ các yếu tố "không thể thất bại". Vậy mà kết quả tang thương với ba chiến sĩ công an tử nạn (lảng nhách).

Nếu không phải Đồng Tâm mà là một vụ "khủng bố" đúng nghĩa. Với một lãnh đạo tầm thường như vậy có lẽ cả trung đoàn công an không còn mấy ai thoát thân.

Trách nhiệm cái chết của ba chiến sĩ công an vì vậy thuộc về lãnh đạo công an K20 (?).

Nếu lãnh đạo đảng và nhà nước Việt Nam có đầu óc sáng suốt và có tinh thần trách nhiệm đối với người dân, họ phải đặt câu hỏi : tại sao phải sử dụng vũ lực để giải quyết một tranh chấp đất đai ?

Việc giải quyết bằng vụ lực đã không chỉ đem lại hệ quả tồi tệ cho tâm lý xã hội, mà còn gậy thiệt hại nhân mạng cho cả hai bên, lực lượng công an và cá nhân ông Lê Đình Kình, một đảng viên trung kiên, một công dân gương mẫu.

Ở một quốc gia bình thường, các vị lãnh đạo công an chỉ huy vụ thảm sát Đồng Tâm, chắc chắn phải ra đứng trước vành móng ngựa.

Nhưng việc giàn dựng kịch bản "khủng bố" coi bộ không thuận lý. Nếu hiểu rõ ý nghĩa từ "khủng bố" thì người ta không thể ghép tội này cho ông Kình, một ông già 84 tuổi, có 58 tuổi đảng, tàn phế phải ngồi xe lăn ?

Ngay cả con ông Kình, Lê Đình Công, hay những công dân ở Đồng Tâm. Hôm trước công an Hà nội truy tố họ về tội "giết người". Vụ này khó có thể chứng minh vì ba ông công an chết vì té giếng. Thì làm gì có đủ yếu tố để buộc tội "khủng bố" cho những người này.

Từ tội "giết người" đi đến vấn đề "khủng bố" là xa thăm thẳm. Vũ khí mà công an nói là "tịch thu" ở nhà ông Kình (?), rõ ràng không phải là thứ để "khủng bố". Nhiều xác suất cho thấy các thứ vũ khí này lấy từ "kho" của công an Hà nội, tịch thu của "giang hồ Bắc hà", thuận tay đưa vào mà thôi. (Chỉ thiếu vài ký bạch phiến).

Vụ phong tỏa tài khoản của bà Nguyễn Thúy Hạnh, nói là để kiểm soát dòng tiên giúp khủng bố, lại càng để lộ sự lố bịch kệch cởm của Bộ Công an. Thực tế họ phóng lao thì phải theo lao.

Nghĩa tử là nghĩa tân. Tiền bà con, đồng bào khắp nơi gởi về phúng điếu cho ông Kình là một nghĩa cử, một nét đẹp về văn hóa "bầu ơi thương lấy bí cùng" của người Việt. Phong tỏa số tiền này không bao giờ làm rõ được yếu tố khủng bố trong vụ Đồng Tâm. Bởi vì nó không có. Nó chỉ cho thấy sự vô nhân đạo và đê tiện của lãnh đạo công an mà thôi.

Trương Nhân Tuấn

Nguồn : nhantuan.truong, 18/01/2020

**********************

Vụ Đồng Tâm : Từ bàng hoàng, phẫn nộ đến tỉnh thức

Trọng Thành, RFI, 18/01/2020

Vụ tập kích của an ninh Việt Nam vào xã Đồng Tâm, ngoại thành Hà Nội, khiến một cụ già 84 tuổi và 3 sĩ quan công an thiệt mạng, gây chấn động các mạng xã hội. Trong lúc chính quyền bưng bít thông tin, nhiều người tiếp tục tìm hiểu lý do dẫn đến cuộc can thiệp thảm khốc này. Tổng thống Mỹ rút đe dọa hủy diệt nhiều công trình văn hóa của Iran, sau khi bị UNESCO lên án. Đài Loan đứng đầu Châu Á về tỉ lệ nữ dân biểu trong Quốc Hội. Trên đây là chủ đề chính tạp chí Thế Giới Đó Đây tuần này.

Vụ Đồng Tâm : Đảng và Nhà nước vừa chém "cắt đứt sợi dây liên kết cuối cùng giữa Dân và Đảng" - Ảnh minh họa (Cầu Vàng, Núi Bà Nà, Đà Nẵng)

Hơn một tuần sau vụ can thiệp của an ninh Việt Nam tại thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, ngày 09/01/2020, công luận vẫn chưa thôi bàng hoàng về một biến cố chưa từng có tại Việt Nam.

Truyền hình Nhà nước phổ biến đoạn phim, vào giữa trời đêm, cảnh sát cơ động xả súng dữ dội vào một ngôi nhà dân bình thường ở Đồng Tâm, như thể tấn công vào một hang ổ mafia. Một ngày sau, công an trả lại xác của người thủ lĩnh tinh thần cuộc đấu tranh giữ đất Đồng Tâm, ông Lê Đình Kình, 84 tuổi, với nhiều vết đạn. Thi thể bị mổ phanh. Hàng chục người dân bị bắt giữ, bị khởi tố về tội chống lại người thi hành công vụ, chống lại một quyết định giải tỏa đất của chính quyền. Sau cuộc tập kích trong đêm, Đồng Tâm tiếp tục bị phong tỏa. Ba viên sĩ quan công an thiệt mạng, sau khi bị rớt xuống "giếng trời" trong nhà dân, ngay lập tức được chủ tịch Nước truy tặng huân chương. Lực lượng công an phát động phong trào học tập "gương hy sinh" của ba chiến sĩ.

Đối với rất nhiều người, rất khó tin được biến cố thảm khốc này lại xảy ra trong một thời kỳ mà Việt Nam đang cố gắng hội nhập với thế giới dân chủ, phát triển, đúng vào thời điểm Việt Nam đảm nhận chức chủ tịch luân phiên Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc. Cũng đúng vào ngày 09/01 này, Liên Hiệp Quốc thảo luận về dự thảo tuyên bố "Tôn trọng Hiến chương Liên Hiệp Quốc nhằm duy trì hòa bình và an ninh quốc tế", do Việt Nam chủ trì. Tuyên bố nhận được sự ủng hộ kỉ lục của các thành viên Liên Hiệp Quốc.

Tâm sự của tiến sĩ kinh tế học Nguyễn Ngọc Chu có lẽ nói thay cho rất nhiều người : "Mấy lần ngồi xuống để viết về Đồng Tâm mà không thể. Nghẹn ngào trào lên. Đau xót. Phải để lắng đi một tuần mới lấy lại được chút tĩnh tâm. Tranh chấp 59 héc ta đất Đồng Sênh ở Đồng Tâm là tranh chấp kinh tế, dân sự. Nhưng nó lại được giải quyết bằng súng đạn. Vào đầu thế kỷ 21 rồi mà một tranh chấp kinh tế dân sự lại phải mở cuộc hành quân cả ngàn cảnh sát cơ động với vũ khí làm phương tiện giải quyết, dẫn đến 4 người thiệt mạng, thì thật là đau xót. Trong khi cuộc tấn công 22 quả tên lửa của Iran không làm cho một người lính Mỹ nào bị thiệt mạng… nghĩ đến cách chết của 4 người ở thôn Hoành trong đêm mồng 09/01/2020 mà nước mắt trào ra. Lẽ ra họ đã không phải chết". (Bài "Đồng Tâm : Đừng để ‘Oan oan tương báo’ !").

"Cố tạo ra cái vực thẳm ngăn cách giữa chính quyền và nhân dân ư ? Tôi thực sự không hiểu họ nghĩ gì ?" (họa sĩ Lê Quảng Hà). "Đốt lò để lấy lại niềm tin của dân, rồi lấy nước mắt hờn căm của dân dội cho tắt ngấm cái lò đáng nể ấy. Lú hay minh ?" (nhà văn Nguyễn Quang Lập) ("Đốt lò" là cụm từ ông Nguyễn Phú Trọng, chủ tịch Nước và lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam dùng để chiến dịch thanh trừng tham nhũng trong nội bộ Đảng. "Lú" là một biệt danh mang tính khinh thị mà nhiều người dùng để chỉ lãnh đạo đảng).

Nhát chém "cắt đứt sợi dây liên kết cuối cùng giữa Dân và Đảng" ?

Nhận xét trên đây của một Facebooker có lẽ tóm lược rõ ý nghĩa chấn động của cuộc can thiệp thảm khốc, có thể đã xóa bỏ đi nốt chút ảo tưởng cuối cùng của nhiều người trong xã hội Việt Nam, vẫn còn giữ một chút niềm tin tưởng mơ hồ vào sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng ("Nhân dân Đồng Tâm tuyệt đối tin tưởng vào chính sách và đường lối của Đảng và Nhà nước" là một trong các khẩu hiệu tranh đấu của dân làng Đồng Tâm).

"Suốt hơn hai năm qua, có cả một ngàn cách để tháo gỡ ngòi nổ Đồng Tâm trong hòa bình, trong tình đồng bào. Nhưng chính quyền đã lựa chọn giải pháp dùng sức mạnh của công cụ chuyên chính. Họ chỉ không tính được rằng, sau cú hạ sát kẻ cầm đầu, thì chính kẻ đó từ nay sẽ bất tử trong kí ức hàng triệu, hàng triệu người…. người nông dân Lê Đình Kình vụt trở thành một biểu tượng của chống lại áp bức, một nhân vật bi kịch, một nhân vật lịch sử, một nhân vật văn học đẹp lộng lẫy và vô cùng hấp dẫn… " (Bài "Phát súng lịch sử" của nhà văn Tạ Duy Anh).

"Ngọn lửa Lê Đình Kình đang sáng chói ! Cái chết của cụ đã vạch mặt sự dã man tàn bạo của chế độ cộng sản Việt Nam. Cái chết của cụ không vô ích. Cụ chết đi để cho nhiều người dám vượt qua nỗi sợ hãi để sống cho ra người ! " (Bài "Cụ sẽ mãi là biểu tượng của tự do" của nghệ sĩ Kim Chi).

Đi tìm nguyên nhân cuộc can thiệp thảm khốc

Về các nguyên nhân đã dẫn đến can thiệp thảm khốc tại Đồng Tâm, nhiều người cho rằng sẽ phải hàng chục năm nữa, vụ thảm án này mới có thể được làm sáng tỏ. Tuy nhiên, không có gì cản trở nhiều giả thiết được nêu ra. Nhà báo Võ Văn Tạo đặc biệt lưu ý đến hai nguyên nhân chính, một nguyên nhân xa và một nguyên nhân trực tiếp.

"Để dẫn đến sự kiện này, cái quan trọng nhất theo tôi là sự kiện ngày 15/04/2017. Để chống lại việc Nhà nước đem lực lượng vũ trang vào đàn áp người dân thôn Hoành (xã Đồng Tâm). Như người ta nói con giun xéo mãi cũng quằn, họ nổi khùng lên, đã bắt 38 cán bộ, chiến sĩ, cảnh sát cơ động, trong đó có cả cán bộ huyện nữa làm con tin. Họ đòi ông chủ tịch Hà Nội, hoặc cấp trên nữa phải về để đối thoại với dân, để giải quyết dứt điểm chuyện Đồng Sênh. Từ lúc nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa ra đời, và từ sau 1975, nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam cũng do Đảng cộng sản Việt Nam cai trị, thì chưa có một vụ nào mà người dân táo gan làm như thế. Nếu để ý kỹ đến vụ này mới thấy người dân Đồng Tâm đã đối xử rất tốt với các cảnh sát cơ động trong thời gian bị bắt làm con tin. Nhưng với thế lực diều hâu, bảo thủ, trong Đảng và Nhà nước Việt Nam, sự biến đó là không thể chấp nhận được. Họ sẽ tìm cách trả thù khi có dịp.

Về mặt thời điểm, trên mạng có một số người đưa ra giải thích thế này, tôi cũng thấy có lý. Khi lữ đoàn được giao quản lý dự án sân bay Miếu Môn ngày xưa, người ta quyết định xây bức tường, người ta chỉ bảo vệ 47 hecta trước đây đã được quy hoạch vào sân bay, còn phần còn lại 59 hecta bên ngoài, họ không xây tường. Việc này sẽ làm lộ ra chuyện chính quyền Hà Nội nhập nhèm chuyện 59 hecta. Cụ Kình cũng không che giấu gì cụ có đầy đủ tài liệu để chứng minh số đất này là đất nông nghiệp của xã, chứ không phải của bên quốc phòng (trong một phát biểu hồi tháng 5/2019, đại biểu Quốc Hội Việt Nam, ông Dương Trung Quốc, cũng ghi nhận : "Gót chân Asin của Chính phủ trong vụ Đồng Tâm là không đưa ra được bản đồ"). Cụ Kình là một người thông thái, mẫn tiệp, cụ là một nhân chứng sống, tuổi thọ cao, lại có uy tín nữa, lại có tài liệu để chứng minh, cho nên người ta cố tình, càng sớm càng tốt giết người bịt khẩu. Tôi nghĩ rằng chuyện bắt sống đâu có gì khó. Chỉ cần một quả đạn hóa học bắn vào nhà cụ Kình thôi. Hơi cay làm cho mọi người mê man hết. Tại sao họ không làm như thế ? Rõ ràng là họ cố bắn cho chết ! Đây là cố sát ! ".

"Hành động vì Đồng Tâm" : Tìm công lý cho các nạn nhân ở cả phía người dân, cả phía công an

Tại Việt Nam, trong lúc chính quyền tìm mọi cách bưng bít thông tin, có nhiều nỗ lực từ phía xã hội để làm sáng tỏ sự thực. Nhóm "Hành động vì Đồng Tâm", được thành lập ít ngày sau vụ này, đã hoàn thành một bản báo cáo sơ bộbằng tiếng Anh, mang tựa đề "Fighting over Senh Field. A report on the Dong Tam Village Attack ", gửi đến cộng đồng quốc tế, 7 ngày sau vụ án. Báo cáo dài 28 trang thuật lại ngọn ngành cuộc chiến pháp lý của người Đồng Tâm và vụ can thiệp ngày 09/01/2020. Nhóm "Hành Động vì Đồng Tâm" cũng kêu gọi mọi người tham gia đóng góp, phổ biến thông tin, bảo vệ các nhân chứng, đấu tranh nhằm phục hồi công lý.

Nhóm Hành động vì Đồng Tâm cho biết những khó khăn của việc thu thập bằng chứng, trong đó có việc"suốt từ vụ tấn công vào đêm mồng 8, rạng ngày 09/01/2020, đến nay, nhà cầm quyền vẫn đang bao vây làng Đồng Tâm, cắt điện, cắt internet…". Theo một thông tin trên mạng Facebook, thì chính quyền đã thành công trong việc gây sức ép buộc Facebook phải xoá bỏ nhiều video và bài đăng về sự kiện Đồng Tâm, còn đội ngũ dư luận viên đã khiến cho nhiều tài khoản Facebook bị ngưng hoạt động thông qua các chiến dịch tấn công phối hợp.

Trọng Thành

Nguồn : RFI, 18/01/2020

*******************

Đồng Tâm : Công an Việt Nam ngăn chặn "tài trợ khủng bố"

Thanh Phương, RFI, 18/01/2020

Sau vụ xảy ra tại xã Đồng Tâm, Hà Nội ngày 09/01/2020, hàng trăm người trong và ngoài nước đã gởi tiền phúng điếu đến gia đình Lê Đình Kình, người đã bị công an bắn chết và vừa được mai táng hôm 13/01/2020. Công an Việt Nam đã phong tỏa tài khoản ngân hàng được mở để nhận tiền phúng điếu này. Đối với công an, đây là tiền "tài trợ khủng bố".

Ảnh tư liệu : Dân Đồng Tâm dựng chướng ngại vật trên đường vào làng chống chính quyền cưỡng chế giải tỏa đất đai hôm 20/04/2017. STR / AFP

Theo thông báo của Bộ Công an Việt Nam hôm 17/01/2020 khi điều tra vụ án "giết người, tàng trữ, sử dụng, mua bán trái phép vũ khí quân dụng và chống người thi hành công vụ" tại xã Đồng Tâm, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Hà Nội phát hiện một số cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước "tài trợ tiền cho các đối tượng có liên quan trong vụ án". Vì xem đây là hành vi "tài trợ khủng bố", cơ quan điều tra đã yêu cầu các ngân hàng phong tỏa một số tài khoản có liên quan.

Trong thông báo, Bộ Công an còn đề nghị các cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước "nâng cao cảnh giác, không gửi tiền vào tài khoản của những người có hành vi kêu gọi tài trợ và thông báo kịp thời cho cơ quan chức năng xác minh, xử lý".

Trước mắt, tài khoản mở tại Ngân hàng Vietcombank, mang tên Nguyễn Thúy Hạnh, đã bị phong tỏa. Theo lời bà Nguyễn Thúy Hạnh, một nhà hoạt động, chỉ trong 2 ngày số tiền quyên góp chuyển tới tài khoản này đã lên tới gần 530 triệu đồng. Trên mạng xã hội Facebook, bà Nguyễn Thúy Hạnh kể lại là hôm 17/01/2020 khi bà ra một chi nhánh của ngân hàng Vietcombank để rút số tiền nói trên thì được nhân viên ngân hàng thông báo rằng tài khoản của bà "đã bị phong toả", mà không nói rõ lý do. Bà Hạnh cho biết thêm : "Tôi sẽ mời luật sư, tiếp tục làm việc với VCB để có được sự giải quyết thoả đáng".

Việc ngân hàng Vietcombank phong tỏa tài khoản nhận tiền phúng điếu cho gia đình ông Lê Đình Kình đã gây bất bình cho những người gởi tiền đến tài khoản này. Nhiều người đã công khai tuyên bố tẩy chay Vietcombank.

Trước đó, hôm 15/01/2020, công an Việt Nam cáo buộc nhóm người dân khiếu kiện đất đai ở Đồng Tâm, đứng đầu là ông Lê Đình Kinh, đã nhận tiền từ các tổ chức "khủng bố", như Việt Tân, để "gây rối".

Thanh Phương

Nguồn : RFI, 18/01/2020

********************

Đồng Tâm : "Tiếp tục bị bao vây, cô lập và lùng sục"

Quốc Phương, BBC, 18/01/2020

Người dân xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội tiếp tục đang sống trong không khí 'căng thẳng bao trùm', 'hoang mang', với việc tiếp tục diễn ra 'bao vây, cô lập' địa bàn này, bên cạnh các vụ 'lùng sục', 'triệu tập' người dân 'có đe dọa' diễn ra, một số nhà hoạt động và quan sát từ Việt Nam dẫn lời người dân nói với BBC hôm thứ Bảy.

Ông Lê Đình Kình, 84 tuổi, là cựu lãnh đạo đảng và chính quyền xã, đã thiệt mạng trong cuộc 'tập kích, bố ráp' hôm 09/01/2020 của chính quyền và cảnh sát vào thôn Hoành và xã Đồng Tâm

"Chưa rõ có bắt thêm không, nhưng triệu tập và lùng sục chắc chắn là có... Có triệu tập và đe doa, người dân nói vậy", nhà hoạt động Trịnh Bá Tư nói với BBC News Tiếng Việt hôm 18/01/2020.

"Tin này nhận được sáng nay, người dân không nói gì về Tết nhất cả, không khí khủng bố bao trùm, người dân bị triệu tập, đe dọa.

"An ninh bố trí khắp xã, ngồi kín các ngã tư, các quán xá, không rõ họ thuộc bộ phận nào, họ mặc thường phục.

"Người dân không dám nói công khai họ đã bị đe dọa cụ thể ra sao vì sợ bị truy ra danh tính, sợ bị lộ.

"Điện thoại và mạng internet đã được cấp lại", nhà hoạt động này cho biết thêm.

Trước đó, hôm 17/01, từ Dương Nội, Hà Đông, Hà Nội, ông Trịnh Bá Phương, một nhà hoạt động xã hội khác trong phong trào 'dân oan và khiếu kiện đất đai', nói với BBC :

"Công an vẫn đang truy bức rất là gắt gao, nhiều người lại bị bắt tiếp nữa, chứ không phải chỉ là giới hạn số người bắt như hôm đầu (09/01) đâu. Họ vẫn truy bức đến mức hầu như không thể liên lạc với ai ở Đồng Tâm.

"Người dân nói là cảnh sát cơ động vẫn phong tỏa các chốt ở ngoài làng và cho đi tìm, lùng sục từng nhà để tìm những người được cho là lãnh đạo người dân Đồng Tâm để bắt, chủ yếu là bắt những người trong tổ Đồng Thuận.

"Chiến dịch bổ sung diễn ra ngay sau khi trả xác cho cụ Kình xong thì bắt đầu là họ đưa quân vào làng để bắt, mấy hôm nay họ đi truy bức, hiện tại không thể thống kê là có bao nhiêu người bị bắt, chính người dân làng ở đấy cũng không thể thống kê là những ai bị bắt.

"Một số người đã phải rời bỏ địa phương, nên họ cũng không biết có những ai đi rời khỏi địa phương, hay là có những ai đã bị bắt rồi. Tình hình hiện tại thì người dân Đồng Tâm đang rất là hoang mang.

"Thực sự là họ đang phải đối mặt với một sự đàn áp bạo lực đến từ phía nhà cầm quyền Hà Nội, cho nên sự hoang mang và sự lo lắng cao độ đang khiến cho người dân Đồng Tâm đang rất là mệt mỏi và thiếu niềm tin vào công lý...

"Công an liên tục triệu tập người dân lên đồn, người dân cho biết là công an đang sử dụng những biện pháp đó là đe dọa, và mục tiêu trong việc đe dọa đó là không được nhận tiền, rồi không được liên lạc với bên ngoài.

"Điện thoại thì bị phá sóng, những nhà có sử dụng mạng wifi sau hôm 09/01 thì vẫn có thể vào mạng được, cho đến tận bây giờ vẫn có thể vào mạng và nghe điện thoại bình thường, thế nhưng mà sự theo dõi và giám sát của an ninh, mật vụ ở mức độ rất là gắt gao.."..

BBC News Tiếng Việt chưa có điều kiện kiểm chứng được hết các thông tin và phản ánh trên và đang tiếp tục cố gắng tìm hiểu thêm các thông tin, diễn biến có liên quan.

Mất đất sẽ vô vọng ?

Hôm thứ Sáu, 17/01, một nhà hoạt động xã hội khác, kỹ sư Lã Việt Dũng đưa ra đánh giá với BBC về tình hình tương lai gần và tới đây với người dân Đồng Tâm và xã này :

"Thứ nhất, khi họ đàn áp như vậy, thì đất của người Đồng Tâm họ đã cưỡng chế được hết rồi.

"Và tôi cho rằng sắp tới có thể rất nhanh thôi, họ sẽ xây kín lại vùng đất đó, kể cả vùng 59 ha mà người dân Đồng Tâm đang đấu tranh để đòi.

"Thứ hai là chính quyền sẽ tiếp tục khởi tố vụ án và họ sẽ gây sức ép rất lớn đến gia đình nhà ông Lê Đình Kình, để tìm mọi cách khuất phục từ vợ cụ Kình, tới những người con, người cháu, để họ dập tắt được hoàn toàn ngọn lửa đấu tranh của Đồng Tâm...

"Về người Đồng Tâm, thực sự là sẽ rất khó nói, khi mà đã mất đất họ sẽ trở nên rất là đáng thương. Chúng tôi đã có nhiều hoạt động hỗ trợ người dân oan thời gian gần đây.

"Khi mà họ còn có đất đai, họ còn có tài sản, thì họ còn làm ra được hoa màu, còn có thu nhập để họ tiếp tục đấu tranh.

"Còn khi mà họ đã mất tất cả rồi, thì cuộc khiếu kiện của họ sẽ gần như là vô vọng, bởi vì là họ không còn tài sản nữa, họ phải lang thang, phải trông đợi vào sự giúp đỡ của cộng đồng để họ đấu tranh.

"Và thực sự mà nói là khi đã mất đất rồi, thì khiếu kiện ở Việt Nam gần như chưa có một vụ nào thành công.

"Tôi nghĩ rằng, về mặt người Đồng Tâm, không biết rằng họ có tiếp tục cuộc đấu tranh theo kiểu gọi là pháp lý với chính quyền nữa hay không, cái đó cũng phụ thuộc vào họ thôi".

'Tội phạm' hay 'anh hùng' ?

Truyền thông Việt Nam các tuần đầu tiên của năm 2020 được cho là đã bị phủ bóng đen bởi tác động và hệ quả được cảm nhận trên dư luận của xã hội và cộng đồng Việt Nam trong và ngoài nước sau vụ bố ráp, tập kích bất ngờ trong đêm tối, rạng sáng ngày 09/1 vào xã Đồng Tâm.

Báo chí và truyền thông nhà nước dẫn các nguồn của giới chức chính quyền và Bộ Công an đưa tin cho hay một trong những người bị thiệt mạng trong vụ tập kích, ông Lê Đình Kình, cựu lãnh đạo đảng và chính quyền xã Đồng Tâm, đã bị 'tiêu diệt' trong lúc trên tay có 'cầm lựu đạn' và vẫn 'nắm lựu đạn trong tay' khi đã bị hạ sát.

Truyền thông nhà nước cũng dẫn nguồn từ Bộ Công an cho rằng những người chống đối chính quyền ở Đồng Tâm trong vụ việc đã 'nhận tiền và chịu sự chỉ đạo' của một số tổ chức bị nhà nước và chính quyền cáo buộc là 'phản động, khủng bố'.

Cá nhân ông Lê Đình Kình, 84 tuổi, khi thiệt mạng, với nhiều dấu vết trên cơ thể dường như gợi ý rằng ông đã bị hạ sát bằng một mức độ và lực lượng sử dụng vũ lực rất cao, được cho là người lãnh đạo nhóm 'chống đối' này mà nhiều người sau vụ bố ráp đã bị bắt và khởi tố bị can như những tội phạm vi phạm luật hình sự của nhà nước.

Bình luận về ông Lê Đình Kình, một số nhà hoạt động trong dịp này, sau cái chết của ông, nêu quan điểm :

"Phía nhà nước coi ông Lê Đình Kình là một tội phạm, truyền thông của nhà nước thay mặt Tòa Án kết tội ông Lê Đình Kình", nhà hoạt động Trịnh Bá Tư nói với BBC từ Hà Nội.

"Tuy nhiên trong lòng nhân dân, thì người dân lại coi ông Lê Đình Kình là một tấm gương sáng.

"Ông Lê Đình Kình là một người nông dân anh hùng đã dám đứng lên để chống lại lực lượng quan chức tham nhũng".

Từ Hà Nội, hôm 17/01, kỹ sư Nguyễn Lân Thắng, một nhà hoạt động và quan sát xã hội dân sự nêu quan điểm với BBC :

"Về quan điểm cá nhân của tôi, ông Lê Đình Kình có thể được coi là một anh hùng dân tộc, dĩ nhiên trong giai đoạn hiện nay, những công việc mà ông Kình đã làm để bảo vệ nhân dân, nhưng mà nó lại đối nghịch với lợi ích của nhà nước.

"Cho nên chính vì sự đối nghịch của ông Lê Đình Kình đối với quan điểm của nhà nước như vậy, nên sẽ không có một hệ thống truyền thông chính thống nào dám vinh danh hay là dám công nhận khí tiết anh hùng, cũng như là những việc làm của ông Kình.

"Tuy vậy thì hơn 90 triệu dân, thì cũng có rất nhiều người, tôi nói không phải là tất cả, nhưng rất nhiều người, khi sự việc chấn động xảy ra, thì họ đã có một sự chú tâm theo dõi.

"Và họ đánh giá rất là cao việc mà ông Kình đã xả thân để vì việc chung của làng, của xóm, của thôn và cũng là đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của những người dân Việt Nam nói chung.

"Sau này lịch sử sẽ soi xét lại sự việc này và tôi tin là hình ảnh của ông Lê Đình Kình sẽ là một điểm sáng chói trong việc hy sinh thân mình để bảo vệ lợi ích của người dân".

'Điều tra tư pháp độc lập ?'

Hôm 15/01, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà phân tích chính trị, nghiên cứu viên cao cấp khách mời của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas-Singapore), chia sẻ góc nhìn với BBC về hậu vụ việc 09/1 ở Đồng Tâm :

"Hiến pháp Việt Nam và các bộ luật nói riêng ở Việt Nam quy định rất rõ là khi xử lý các sự việc, các sự khác biệt, hoặc các tranh chấp, kể cả xung đột về lợi ích, thì nhất nhất phải đi theo nguyên tắc ôn hòa, phi bạo lực.

"Thế nhưng ngược lại, ở đâu cũng thế thôi, người ta có những nguyên tắc khác và pháp luật quy định rất rõ rằng là một khi đã xảy ra bạo lực từ một phía, thì để chống lại bạo lực ấy, một phía khác có thể sử dụng bạo lực.

"Một khi xảy ra bạo lực rồi thì sau khi chấm dứt chuyện đó, sau khi chuyện ấy đã xảy ra, đã hoàn thành, thì các cơ quan tư pháp phải tìm hiểu rõ rằng là cái đó nó có hợp pháp không ?

"Và nếu mà không hợp pháp, thì nó phạm pháp ở điểm nào ? Và việc điều tra như thế phải là điều tra tư pháp độc lập...

"Còn ở Việt Nam, người ta cũng mong là phải có chuyện này, người ta phải có tư pháp độc lập và nó là nhằm vào việc không phải là để bảo vệ pháp luật, mà nó nhằm vào việc tìm ra sự thật và bảo vệ công lý.

"Ở quốc tế, ở bên ngoài và ở đâu cũng thế thôi, nhìn thấy một chuyện mà xảy ra chết chóc, người ta đều rất là ngại. Ví dụ như ở một nước A, nước B, bỗng nhiên có người xả súng vào trường học, hay là xả súng vào đám đông chẳng hạn, người ta sẽ rất là ngại và người ta phải tìm hiểu đến cùng bản chất.

"Thì cùng một thái độ như thế, đối với trường hợp của vụ Đồng Tâm này, không những là người ở trong nước, mà đặc biệt là người ở trong nước, cũng như là người ở bên ngoài, người ta đều có một nguyện vọng.

"Và thực chất nguyện vọng ấy đối với người trong nước là một yêu cầu chính đáng nhất, là phải điều tra để làm rõ bản chất, sự kiện của vụ việc này, đấy là cái nguyện vọng cao nhất của người Việt Nam ở trong nước.

"Còn ở bên ngoài người ta có nguyện vọng y hệt, ở Việt Nam nguyện vọng ấy là một yêu cầu, chứ không phải là một cái gì khác cả".

'Cái chết rất thương tâm'

Cũng hôm 15/01, cựu Đại biểu Quốc hội Việt Nam, khóa 12, đại diện cho Hà Nội, Tiến sĩ Phạm Thị Loan bày tỏ quan điểm với BBC về vụ Đồng Tâm và cái chết của ông Lê Đình Kình, bà nói :

"Đi sâu vào chi tiết thì tôi không đi vào, nhưng nếu nó ôn hòa hơn thì sẽ tốt cho cả hai bên, còn tất nhiên là người ta (người dân) bị đặt vào tình huống, có thể người ta bức bách, đường cùng, người ta phải đưa cả thân mạng để người ta đánh đổi, thì cách đấy cũng là một cách quá giới hạn".

"Cách đấy là một cách quá giới hạn cho cả hai phía.

"Nếu mà nó ôn hòa hơn, hoặc là cách đối đáp nhẹ nhàng hơn, hoặc là cũng kiên quyết, nhưng mà phải có một cách gì đấy đỡ gây ra chuyện hai bên đối xử với nhau như vậy.

"Cái chết của ông Lê Đình Kình, theo như trên mạng xã hội đưa tin, thì rất là thương tâm, môt cụ già 84 tuổi mà rơi vào thảm cảnh như thế, thực sự tôi thấy rất là thương tâm, tôi cũng đã xem video mà người ta đưa trên mạng, tôi không thể tưởng tượng được nó lại xảy ra như vây.

"Và việc mà bây giờ hai bên nói, thì cái đó thực ra là một người dân, tôi cũng phải lắng nghe, nhưng mà tôi chưa thực sự tin bên nào cả, tôi chưa thực sự tin hoàn toàn, bởi vì những thông tin đưa ra còn rất là mập mờ.

"Còn đối với phía người dân, thì bây giờ người ta đang rơi vào một cảnh ngộ như vậy, kể cả những lời người ta thú nhận hay những lời người ta giải bày, thì cái thực sự là ở chỗ nào, cái mấu chốt, bản chất ở đâu, cái đấy còn phải có rất nhiều điểm cần phải soi sáng.

"Còn nếu cứ theo như truyền thông đưa ra mà để nói rằng hiện nay dân thú nhận như thế này, rồi tất cả đổ hết cho ông Kình thì tôi không tâm phục, khẩu phục.

"Còn những cái mà thông tin đưa ra chính thống, tôi cũng không tâm phục, khẩu phục. Đấy là ý kiến riêng của tôi như vậy".

'Diễn ra suốt nhiều năm'

Sự việc tranh chấp và khiếu kiện đất đai của người dân ở xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội diễn ra trong suốt nhiều năm.

Sự việc có những diễn biến thăng trầm qua thời gian, trong đó nóng lên vào tháng Tư năm 2017, với biến cố ở Thôn Hoành khi người dân để đánh đổi lại việc ông Lê Đình Kình và một số người khác bị bắt, ông Kình cáo buộc bị 'đánh gẫy chân', đã bắt giữ làm con tin hàng chục cán bộ, chiến sĩ cảnh sát của chính quyền xâm nhập địa bàn.

Chính quyền sau đó có sự nhượng bộ, với cảm kết của lãnh đạo Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội trước sự chứng kiến của Đại biểu Quốc hội, cũng như luật sư, hai bên trao trả nhau những người bị bắt, bị giữ.

Diễn biến ngày 09/01/2020 xảy ra đột ngột, gây tranh cãi, làm xôn xao dư luận và cho rằng đây có thể là một vụ việc sử dụng bạo lực vượt quá giới hạn từ cả hai phía.

Trong khi nhà nước và chính quyền, thông qua truyền thông, báo chí chính thống, cáo buộc những người chống đối đã vi phạm luật pháp nghiêm trọng, chống người thi hành công vụ, chống đói chính sách của đảng và nhà nước, nhận tiền, hỗ trợ và sự chỉ đạo của các tổ chức, cá nhân phản động, khủng bố hải ngoại, nhiều ý kiến trong công luận cho rằng cần xem xét lại cách thức hành xử của chính quyền, công an, việc ra quyết định từ phía hành pháp trong vụ này.

Trong số các ý kiến, đã có đề nghị Quốc hội Việt Nam mở điều tra độc lập, cũng như Việt Nam cần tiến hành điều tra tư pháp độc lập về vụ việc.

Trên bình diện quốc tế, dân biểu và nhiều tổ chức quốc tế, nước ngoài, kể cả phi chính phủ từ Châu Âu, Úc Châu và một số quốc gia phương Tây đã lên tiếng quan ngại hoặc phản đối, lên án vụ bố ráp và tấn công với hàng ngàn binh sĩ cảnh sát và các lực lượng vũ trang tham gia hôm 09/01.

Về phía chính quyền và ngành Công An, đã có các thông báo khởi tố vụ án, khởi tố bị can với những người được cho là thuộc thành phần chống chính quyền, chống đối, hàng chục người đã bị bắt, sau khi bốn người trong đó ngoài ông Lê Đình Kình, ba cán bộ, chiến sĩ cảnh sát đã thiệt mạng, vụ việc đang được nhà chức trách tiếp tục 'điều tra, xử lý nghiêm' theo 'pháp luật Việt Nam', truyền thông, báo chí nhà nước cho hay.

Quốc Phương

Nguồn : BBC, 18/01/2020

******************

Vụ Đồng Tâm phản ánh 'chính quyền không tự tin và lo sợ dân'

Quốc Phương, BBC, 18/01/2020

Vụ đụng độ làm chết ông Lê Đình Kình và ba công an ở xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội phản ánh tâm lý 'không tự tin' và 'lo sợ người dân' của chính quyền, theo ý kiến của một chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển (PLD) thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Vusta) chia sẻ với Bàn Tròn Thứ Năm, hôm 16/01/2020.

Ông Lê Đình Kình, cựu bí thư xã Đồng Tâm, cựu chiến binh, đảng viên Đảng cộng sản với 60 năm tuổi đảng, thiệt mạng trong biến cố hôm 09/01/2020 ở xã này

"Câu chuyện diễn ra dưới góc nhìn của chính quyền thì dường như những phát biểu của ông Lê Đình Kình là ôn hòa, nhưng phát biểu của ông Lê Đình Công dường như là một sự thách thức đối với chính quyền và sự thách thức đó làm cho chính quyền lo sợ, lo sợ rằng bà con nông dân ở Đồng Tâm sẽ thành một nhóm đối lập và chiến đấu lại với chính quyền", Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Ngọc Giao, Viện trưởng PLD, trước hết bình luận về một số phát biểu của ông Lê Đình Kình và con trai, trước biến cố ngày 9/1.

"Nhưng nếu có một sự tự tin nhất định về chính trị và đồng thời có một tâm thức xử lý trên tinh thần vì dân, thì tôi nghĩ sự kiện vừa rồi như là ở Đồng Tâm không thể xảy ra được.

"Trong những ngày qua, nếu như để ý chúng ta thấy nhiều bài viết đã lấy lại câu ở Thái Bình để so sánh với câu chuyện ở Đồng Tâm, chúng ta biết là năm 1997, khi xảy ra hiện tượng này, bà con cũng tập trung, cũng kéo lên huyện và thậm chí cũng bao vây trụ sở của huyện, và thậm chí cũng có một số hiện tượng bắt giữ một số cán bộ.

"Thế nhưng khi đó, bằng lời kể của nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn và ông Phạm Thế Duyệt lúc đó là Chủ tịch Mặt trận Tổ Quốc, thì chính quyền lúc đó xử lý vấn đề cũng rất nhẹ nhàng.

"Nếu cứ trước những lời quá bức xúc của người dân mà chính quyền sợ tới mức mà phải vượt quá hành vi như là tự vệ hay là phòng ngừa để mà dập tắt... thì là phương pháp sai hoàn toàn từ phía chính quyền.

"Mà có thể nói là nó sẽ lang lại những hậu quả khôn lường và thực sự nó đã mang lại rồi, chỉ có lời nói của người dân, nhưng mà đã biến thành một cuộc gọi là đàn áp và xảy ra án mạng, án mạng cả từ phía chiến sĩ công an, cho đến án mạng của người dân.

"Thì đây là một điều phản ánh tâm thức của chính quyền là không tự tin và lo sợ người dân".

'Cần bình tĩnh trở lại'

Đưa ra lời khuyên với chính quyền tại Bàn Tròn của BBC, Phó Giáo sư Hoàng Ngọc Giao nói :

"Lời khuyên của tôi đối với chính quyền là hãy bình tĩnh lại, tìm ra những giải pháp, làm sao cho nó dịu cơn đau Đồng Tâm đi, làm sao để tăng cường thêm nữa lòng tin của người dân và bớt đi những thủ thuật, những cách thức để mà biện minh, biện bạch cho sự kiện ở Đồng Tâm, bưng bít thông tin.

"Ở những mức độ nhất định, cần phải bạch hóa những chuyện này, cũng như xử lý một cách khôn khéo, thì lúc đó mới có lợi cho chính quyền, đó là ý thứ nhất.

"Thứ hai, về lâu về dài, tôi nghĩ rằng câu chuyện gốc gác vấn đề vẫn là câu chuyện về sở hữu toàn dân về đất đai ở trong Hiến pháp Việt Nam, và từ đó nó sang tới luật đất đai và các vị cũng cần phải sửa ngay nội dung này và cần phải có thừa nhận quyền tư hữu đối với đất đai.

"Chứ không thể để tình hình hiện nay gọi là đất sở hữu toàn dân, nhưng thực ra lại trao quyền cho một số cán bộ công chức và đồng thời đứng đằng sau là các doanh nghiệp lợi dụng để mà dùng quyền lực hành chính, nhưng mà tước đoạt quyền sở hữu về đất đai của người dân".

Về các trường thiệt hại về nhân mạng trong vụ bố ráp, tập kích hôm 09/1, nhà nghiên cứu từ Viện nghiên cứu về chính sách, pháp luật và phát triển nói tiếp :

"Trước hết bình luận về những cái chết, những thiệt hại về nhân mạng của cả hai phía, từ phía của công an, cũng như về phía người dân và đặc biệt cụ Lê Đình Kình, tôi thấy rằng đây là một sự mất mát rất lớn, mất mát rất lớn không chỉ đối với những người thân trong gia đình, mà đây cũng là sự đau xót đối với cá nhân tôi, cũng như là chia sẻ với bạn bè.

"Với cụ Kình thì chúng ta rõ rồi, là một người dân và thậm chí là một người trung kiên với Đảng, 60 năm tuổi đảng, một người đấu tranh một cách ôn hòa vì đất đai mà cụ bị như vậy, rõ ràng là đau xót vô cùng.

"Cái thứ hai, đối với các chiến sĩ công an nhân dân, tôi cũng có một sự cảm động, một sự xót thương cho các chiến sĩ này, những người làm nhiệm vụ, nhưng nhiệm vụ đó lại không đáng làm.

"Cái nhiệm vụ mà đi để mà đàn áp người dân thì lại là nhiệm vụ không đáng làm. Giá như ba chiến sĩ công an này tham gia vào một lực lượng để mà trấn áp một lũ tội phạm buôn bán ma túy hay là mafia mà hy sinh, thì rõ ràng là giá trị vô cùng,

"Thế nhưng mà đây họ lại phải hy sinh một cách, tôi có thể dùng một cái từ là sự hy sinh của họ dường như là không biết nó vì mục đích gì, nó có ý nghĩa hay không ? Thì đấy chính là cái mà tôi cảm nhận được sự hy sinh về nhân mạng.

'Khủng hoảng chồng khủng hoảng'

Cũng tại Bàn Tròn của BBC, Tiến sĩ Trần Tuấn, chuyên gia tư vấn chính sách và phản biện xã hội thuộc Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Vusta) nêu quan điểm về cách thức giải quyết vụ Đồng Tâm, sau biến cố diễn ra ngày 09/01 :

"Về phương hướng giải quyết là phải trong tâm thế luôn luôn phải nghĩ rằng không để khủng hoảng trùng khủng hoảng và thảm họa chồng thảm họa.

"Bởi vì cách giải quyết hiện nay đang đẩy khủng hoảng tiếp tục sâu sắc hơn nữa và thảm họa nặng nề hơn nữa, trên tất cả mọi mặt.

"Tại sao thế, bởi vì rằng cho đến này về phía chính quyền là nơi đứng ra giải quyết vụ việc này, đặc biệt là truyền thông nhà nước của chúng ta (Việt Nam), chúng tôi thấy rằng đưa đến cho dân vẫn là theo hướng cũ.

"Cho rằng dân Đồng Tâm chống đối chính quyền bằng bạo lực, cho nên là phải có tổ chức vụ 09/1 và trấn áp như tội phạm và đồng thời đưa ra xét xử tội phạm, rồi đưa ra các hình thức nhận tội.

"Tất cả những nhận thức đó và các bài viết cũng như là trên truyền hình chỉ để thuyết phục người dân cả nước rằng là hành động của chính quyền là đúng.

"Tuy nhiên như Phó Giáo sư, Luật sư Hoàng Ngọc Giao đã nêu và bản thân tôi cũng nhận thấy, thì những thông tin trên thực tế, ngay từ các thông tin của Bộ Công an đưa ra đã mâu thuẫn.

"Và chúng ta thẩy rằng nó mang tính là pháp luật đã bị bỏ qua một bên và đây đang có hiện tượng là dùng vũ lực đối với người dân khi có bất đồng chính kiến.

"Tôi cho rằng hướng trong tương lai, trước mắt hiện nay là thứ nhất thay đổi tâm thế, không được dùng vũ lực với dân và phải bằng con đường luật pháp, tòa án, tư pháp.

"Và nhanh chóng ổn định, trả lại sự thật về câu chuyện của Đồng Tâm để người dân có thể nhìn đúng ra là sai ở chỗ nào, kể cả về chính quyền hoặc là từ phía người dân.

"Điểm thứ hai, tôi vẫn nghĩ rằng câu chuyện này chắc chắn là thảm họa xảy ra và dẫn đến câu chuyện Đồng Tâm là trên bình diện cá nhân.

"Sẽ có cá nhân phải chịu trách nhiệm về việc tổ chức diễn biến hôm 09/01, đưa lực lượng vào khu vực dân cư như vậy.

"Và như thế, tôi mong muốn rằng phải có một giám sát, đánh giá độc lập đối với vụ việc Đồng Tâm và trong trường hợp này, tôi nghĩ rằng các tầng lớp trí thức ở trong nước hãy cố gắng tham gia một cách cao nhất có thể ở các vị trí của mình.

"Để mà đưa ra sự thật về câu chuyện của Đồng Tâm làm bài học rút kinh nghiệm cho tất cả các bên nếu không thực hiện việc giám sát, đánh giá, điều tra độc lập, thì chúng ta đang tiếp tục đi vào con đường làm trầm trọng thêm khủng hoảng sâu sắc trong xã hội về những mất mát, tổn thất đau lòng suốt thời gian vừa qua".

'Nguy cơ là rất cao'

Theo nhà nghiên cứu phản biện, chính sách, toàn bộ hệ thống vận hành quản trị của nhà nước cần phải được xem xét lại, kể cả cách thức sử dụng bạo lực trước dân, nếu không sẽ có những nguy cơ hết sức nguy hiêm, Tiến sĩ Trần Tuấn nói tiếp :

"Và điểm cuối cùng tôi nghĩ rằng sau khi đưa sự thật về Đồng Tâm ra, thì tiếp theo sẽ phải là một sự thực sự tổ chức lại toàn bộ hệ thống vận hành của nhà nước và việc hệ thống vận hành của nhà nước ra sao, thì chúng ta biết rồi, tất cả các nước trên thế giới đã có kinh nghiệm...

"Nhưng không tổ chức lại, không có một cách thay đổi một cách triệt để thì tôi cho rằng đất nước sẽ đi vào nguy cơ của nội chiến.

"Đấy là một điều mà tôi không hề mong muốn một chút nào và mong rằng mỗi người dân Việt Nam hãy tin tưởng rằng chỉ bằng pháp luật giữa chính quyền với dân, giũa dân với dân và giữa Việt Nam và quốc tế, thì chúng ta lúc đó mới có thể có được giải quyết các mâu thuẫn nếu có trong cuộc sống mà thôi.

"Tôi rất đau lòng về câu chuyện Đồng Tâm và nói rằng là một khủng hoảng không chỉ ở ngoài xã hội mà trong lòng bản thân tôi cũng đang diễn ra đến mức là tôi có thể nói rằng không còn tin tưởng một chút nào nữa, không còn hy vọng một chút nào nữa về vấn đề gọi là tư vấn, phản biện chính sách cho chính quyền hiện tại...

"Nếu không có sự thay đổi thực sự xảy ra vì dân, do dân và bởi dân như mong muốn về một chính quyền mà cả thế giới đang cố gắng xây dựng", Tiến sĩ Trần Tuấn nói với BBC từ nơi ông đang thăm viếng là Austin, Texax, Hoa Kỳ.

Từ Paris, nhà báo tự do, nhà quan sát xã hội dân sự Tường An đưa ra bình luận của mình :

"Tôi chỉ muốn nói rằng để tìm một giải pháp, để lấy lại niềm tin của người dân hay là của người dân Đồng Tâm đối với nhà nước, thì nhà nước cần phải công khai minh bạch tất cả những thông tin liên quan Đồng Tâm :

"Và những nạn nhân đã lên truyền hình cho chúng ta thấy, vừa qua họ có bị ép cung hay không ?

"Tất cả những điều đó phải công khai, minh bạch và sau đó, khi đã công khai, minh bạch rồi thì cần phải có một sự đối thoại giữa nhà nước và dân Đồng Tâm với sự chứng kiến của các luật sư.

"Và những thất thoát của dân Đồng Tâm cần phải được bồi thường thỏa đáng, thì đó là vấn đề Đồng Tâm gần. Nhưng nếu chúng ta (Việt Nam) không giải quyết tận gốc rễ, thì sẽ có một Đồng Tâm khác và sẽ còn một Tiên Lãng khác vân vân", nhà báo Tường An nói với Bàn Tròn Thứ Năm của BBC News Tiếng Việt.

Quốc Phương

Nguồn : BBC, 18/01/2020

**********************

Biến cố Đồng Tâm và tâm tình một số đồng đảng

Trân Văn, VOA, 16/01/2020

Đã tròn một tuần từ lúc xảy ra biến cố Đồng Tâm nhưng cuộc tấn công vào làng Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội vẫn tiếp tục là chủ đề thảo luận chính của nhiều triệu người Việt cả ở trong lẫn ngoài Việt Nam.

Lực lượng Cảnh sát cơ động tại Đồng Tâm ngày 9/1/2020 - Ảnh minh họa

Cho dù hệ thống chính trị, hệ thống công quyền và hệ thống truyền thông chính thức khăng khăng bảo rằng, những thông tin, hình ảnh, ý kiến chỉ trích cuộc tấn công này nếu không phải là âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, phản động thì cũng xuất phát từ những cá nhân nhẹ dạ, dễ bị kích động, thành ra công chúng cần cảnh giác đừng để kẻ xấu lôi kéo, tuy nhiên diễn biến trên mạng xã hội cho thấy rất rõ : Càng ngày càng nhiều đảng viên, kể cả lão thành cách mạng, tỏ ra bất bình về cách hệ thống chính trị, hệ thống công quyền sử dụng vũ lực để giải quyết điểm nóng Đồng Tâm, đặc biệt là "tiêu diệt" cụ Kình, cũng như lối hành xử sau cuộc tấn công.

Thiên hạ luận chọn – giới thiệu suy nghĩ của hai facebooker cùng là đảng viên, cùng là giáo viên (giới vẫn được xem như biểu hiện của chừng mực) và ý kiến phản hồi từ thân hữu đối với tâm tình của họ, mời quí vị tham khảo...

***

Sau biến cố Đồng Tâm, facebooker Hà Phi (1) – một giáo viên cư ngụ tại Huế, đồng thời là một đảng viên – liên tục chia sẻ với 5.000 thân hữu những trăn trở liên quan đến "đồng đảng Lê Đình Kình".

Ở status "Cứ cho rằng tên Kình là tội phạm", Hà Phi nhấn mạnh sự ngao ngán khi "tên Kình" chính là "đồng chí có 85 tuổi đời, 55 tuổi đảng", từng là Huyện ủy viên, Bí thư xã, Chủ tịch xã. Hà Phi không đồng tình với lý do tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an, nại ra để biến "đồng chí Kình" thành "tên Kình" : Cho dù cụ Kình "không có quyền lợi, không có đất ở, đất canh tác trên cánh đồng Sênh, trong sân bay Miếu Môn" nhưng không thể xem việc cụ phản đối là tội. Một đảng viên đúng nghĩa cần gì phải có quyền lợi mới hành động ? Tại sao không nhìn cụ Kình theo cách mà đảng vẫn đòi hỏi đảng viên phải tích cực thực hiện "nhiệm vụ chính trị ở cơ sở, đơn vị" ?

Theo Hà Phi, trong trường hợp "đồng chí Kình" có dấu hiệu suy thoái đạo đức, tự chuyển biến, tự chuyển hóa, có dấu hiệu vi phạm "Điều lệ Đảng" thì công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng phải từ : Chi bộ làng Hoành, Đảng bộ xã Đồng Tâm, Đảng bộ huyện Mỹ Đức, Đảng bộ thành phố Hà Nội, thậm chí Ủy ban Kiểm tra Ban chấp hành trung ương đảng… Ông thắc mắc, những nơi này đã chỉ đạo giải quyết dấu hiệu vi phạm của "đồng chí Kình" chưa ? Nếu có vi phạm thì việc tổ chức kiểm điểm, kỷ luật "đồng chí Kình" đã đến đâu ? Hà Phi nhấn mạnh : Cho đến khi bị giết, "đồng chí Lê Đình Kình vẫn đang là đảng viên, đang cần sự bảo trợ đảng viên của Đảng".

Hà Phi lắc đầu khi một nhóm 30 tên có thể là… bất hảo, nghiện ngập, do các thế lực thù địch ở nước ngoài kích động, mua chuộc, với một bồ vũ khí thô sơ tự tạo mà dám đối đầu Công an Hà Nội thì quả là một đám khỉ bị điếc không sợ súng. Nếu họ vi phạm, chúng ta có hệ thống chính trị, có chính quyền bốn cấp... Dưới sự lãnh đạo của đảng, chúng ta đã đánh 600.000 quân Tàu vượt qua biên giới, buộc chúng phải rút thì… sá gì đám giặc cỏ này ? Tại sao không dụ họ đến đồng Sênh, dụ họ phá hàng rào sân bay ? Chỉ cần dùng tay không, cả trung đoàn Cảnh sát cơ động cũng có thể trói gô ‘thằng giặc già và đồng bọn’,… Đến nhà của ông ta làm gì cho khó ăn, khó nói với nhân dân cả nước và cộng đồng quốc tế (1) ?

Sau status vừa dẫn, tâm tình thêm với thân hữu, Hà Phi bảo rằng : Cái chết của cụ Kình làm cho nhiều người, trong đó có tôi, không đoán định được điều gì sẽ đến với bản thân mình, không biết lúc nào thì mình trở thành kẻ phản động, khủng bố, không biết lúc nào thì mạng sống của mình bị cướp đi, không biết lúc nào thì danh dự của mình bị vùi dập, bị bôi nhọ... cho dù mình chỉ thành tâm mong muốn điều tốt đẹp cho dân, cho nước.

Mấy hôm nay, trên hệ thống truyền thông, trên mạng xã hội, nhiều người có học vấn cao, có địa vị xã hội lớn nhưng mất dạy đã miệt thị một con người 55 tuổi đảng, 85 tuổi đời dù tổ chức đảng chưa kết luận cụ Kình "có vi phạm", chưa có bản án nào có hiệu lực.
Facebooker vốn là một giáo viên nghỉ hưu này nhận định : Việc nhiều cá nhân chỉ cỡ con cháu cụ Kình, chửi cụ là thằng này, thằng nọ, minh họa cho năm nguy cơ mà Lê Quý Đôn – một học sĩ uyên bác thời vua Lê, chúa Trịnh – từng cảnh báo là họa mất nước : Trẻ không kính già (vì già không đáng kính). Trò không trọng thầy (vì thầy không ra thầy). Binh kiêu tướng thoái (vì chẳng bao giờ ra trận). Tham nhũng tràn lan (vì không ăn cũng uổng). Sĩ phu ngoảnh mặt (vì nói chẳng ai nghe) ! Bên cạnh những facebooker như Dien Hoangchau cám ơn Hà Phi vì "đã nói lên nổi lòng của rất nhiều người", có những người như Tùng Xuân than : Vô phương cứu chữa rồi anh chị em ơi, đồng chí mình ơi !...

***

Giống như Hà Phi, facebooker Kim Van Chinh (2) cũng đưa ra nhiều suy nghĩ, nhận định về biến cố Đồng Tâm và ngày 16 tháng 1, ông viết một status để nhấn mạnh về lai lịch cũng như quan điểm của mình…

Tôi coi facebook là một diễn đàn rất bổ ích, thân thiện và tiện lợi, giống như môi trường xã hội của Việt nam và loài người có xu hướng ngày càng tiến bộ, văn minh và tiện dụng cho mọi người.

Khi về hưu như tôi, rời bỏ những hoạt động "trần tục", hoạt động trên facbook là mạng ảo và mạng internet nói chung rất bổ ích và lý thú đối với tôi, qua đó tôi có thể đóng góp cho xã hội và học tập thêm nhiều từ cuộc sống thật.

Tôi luôn công khai danh tính trên facebook (như quản trị facebook đòi hỏi). Tôi cũng phải dùng vài công cụ bảo mật để giữ an toàn nhất định cho nick name của mình.

Từ mấy hôm nay, sau vài bài viết về Vingroup và Đồng Tâm, tôi phải thêm một công cụ mà tôi cho là tự bảo vệ nick name facebook : tôi khai thêm mấy điểm ở hồ sơ cá nhân và tự giới thiệu thêm :

Tôi là Giảng viên cao cấp, Phó Viện trưởng của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh (nay đã nghỉ hưu). Tôi đã từng dạy rất nhiều các học sinh, các lớp cán bộ Bộ Công an, nhiều người nay là tướng, tá, nắm các chức vụ quan trọng trong ngành công an.

Tôi được cử đi học cũng trường ở Liên Xô (cũ) với Tổng bí thư, Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng. Trong các thế hệ học viên được học trường đó, hiện nay chỉ còn bác Nguyễn Phú Trọng là còn đương chức, làm việc. Mọi người đã nghỉ hưu hoặc nghỉ quản lý hết rồi.

Tại sao tôi phải viết status này ? Đơn giản là vì có một số cháu trẻ người non dạ mà tôi chắc chắn là làm việc cho lực lượng được gọi là dư luận viên nghe lệnh trên thế nào đó hiểu sai ý đồ hoặc nhận thức non kém, văn hóa thấp, không ý thức được hành động và hậu quả việc mình làm, hay vào facebook của tôi quấy phá bằng những công cụ, thủ đoạn bỉ ổi mà tôi không dám nói ra đây, sợ trong status này tôi có nêu cả bác Trọng ra làm vấy bẩn danh của bác ấy. Bác ấy mà đọc được có khi tăng xông lần nữa (4).

***

Bên dưới status vừa dẫn từ facebook của ông Kim Van Chinh có hàng trăm bình luận và có một đoạn đối thoại ngắn giữa ông với một thân hữu có nickname là Tuan Bazota mà nội dung thế này :

- Tuan Bazota : Cháu rất mong bác Trọng đọc được những dòng này

- Kim Van Chinh : Tôi không kết bạn và link với bác ấy, mong ai, nhất là các bạn học cùng trường có link, sao để bác ấy đọc thì tốt.

- Tuan Bazota : Bác Trọng chắc không dám dùng facebook đâu ạ.

Trân Văn

Nguồn : VOA, 16/01/2020

Chú thích :

(1) https://www.facebook.com/hoangtrongphien

(2) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1493729754116563&set=a.198356270320591&type=3&theater

(3) https://www.facebook.com/kim.vanchinh

(4) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=2199082656861537&set=a.290385214397967&type=3&theater

Đồng Tâm : Có một huy chương từ nhân dân

Mặc Lâm, VOA, 15/01/2020

Khi lực lượng chính phủ tấn công vào làng Đồng Tâm vào khuya ngày 9/1, người dân khắp nước nghe tin với tâm trạng hoang mang. Nhiều người nghĩ rằng đây chỉ là một vụ cưỡng chế đất bình thường như xưa nay vẫn xảy ra trên khắp mọi miền đất nước nhưng tới khi nghe tin có người chết và nhất là lực lương tấn công cũng có ba công an tử thương thì dư luận vỡ ra những đồn đoán chung quanh những cái chết này. Không ít người cho rằng công an bị người dân Đồng Tâm tấn công khi bị bao vây nhưng nhiều người chứng minh ngược lại khi cho rằng không có người dân nào dám tấn công lực lượng công an đông đào và hùng hậu như vậy ngoại trừ họ bị lâm vào đường cùng như vụ án anh em Đoàn Văn Vươn ở Tiên Lãng với "trận đánh đẹp" của Đại tá công an Đỗ Hữu Ca.

Ông Lê Đình Kình. Ảnh minh họa

Cho tới sáng cùng ngày thì người dân bên ngoài Đồng Tâm biết thêm một ít thông tin nhờ… hệ thống Công an. Mọi tờ báo không có tin tức riêng mà được một bản tin do Bộ Công an phát ra và vì vậy người dân lại càng bị bao vây giữa bốn bức tường thông tin. Bất kể lực lượng đông đảo của người sử dụng Facebook chăm chăm vào Đồng Tâm, chính quyền tỏ ra rất cao tay khi phong tỏa mọi con đường vô hình lẫn hữu hình để thâm nhập vào bên trong Đồng Tâm nơi có gần 9.000 người sinh sống và làm việc.

Rồi báo chí được thêm tin từ Bộ Công an cho biết có ba công an tử thương trong trận tấn công này. Tên tuổi của cả ba người được công khai và sáng ngày 11 tức hai ngày sau khi tử thương cả ba được truy thưởng huân chương chiến công hạng nhất từ Chủ tịch nước. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đồng ý với đề xuất của Bộ trưởng Công an về việc phong liệt sĩ, truy thăng quân hàm trước thời hạn cho 3 người đã hy sinh.

Ba người được truy tặng Huân chương gồm : đại tá Nguyễn Huy Thịnh (Phó trung đoàn trưởng Trung đoàn Cảnh sát Cơ động Thủ đô, Bộ Tư lệnh Cảnh sát Cơ động) ; trung úy Dương Đức Hoàng Quân (cán bộ Tiểu đoàn 1, Trung đoàn Cảnh sát Cơ động Thủ đô) và thượng úy Phạm Công Huy (cán bộ Đội chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ khu vực 3, Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ, Công an Hà Nội).

Theo thiếu tướng Tô Ân Xô - Chánh văn phòng, người phát ngôn Bộ Công an, cho biết quyết định này dựa trên đề xuất của Bộ Công an. Trước hết là truy thăng quân hàm vượt cấp với 3 chiến sĩ. Hai là công nhận 3 người hy sinh là liệt sĩ. Ba là đề nghị truy tặng Huân chương chiến công hạng Nhất. Và bốn là tổ chức lễ tang 3 chiến sĩ theo nghi thức Công an nhân dân tại Nhà tang lễ Quốc gia.

Cùng lúc đó là cái xác của cụ Lê Đình Kình được cơ quan công an giao trả về cho gia đình.

Khi những cơn sóng bất mãn về các tấm huân chương trao đi thì cái chết của cụ Kình tiếp tục làm chúng trở thành sóng thần, ít ra trên mạng xã hội, hầu như không ai là không biết đến cái tên Lê Đình Kình cùng hình ảnh của ông tràn ngập hệ thống mạng xã hội Việt Nam. Người ta công khai buồn bã, khóc than và nhất là lên án kẻ đã bắn vào ông, một cụ già 84 tuổi đời với 58 tuổi đảng. Một cụ ông minh mẫn đến kỳ lạ, nhớ và kể vanh vách những diễn biến về Đồng Tâm từ bao nhiêu năm qua mà không cần liếc qua một trang giấy nào. Có xem video của ông André Menras khi về chính ngôi nhà của cụ quay lại những gì mà cụ nói người ta khó tin đây là một con người của bạo loạn. Trong từng lời từng chữ, cụ khẳng định việc làm của mình là chống lại bất công, sai trái của những ai cố tình lèo lái vụ Đồng Tâm vào ba chữ "tranh chấp đất". Cụ khẳng định ý đồ của nhiều người chức quyền muốn lấy đất Đồng Tâm vì nó liên quan tới tập đoàn Viettel, nơi từng có một sĩ quan làm việc cho Viettel khẳng định với cụ là đất Đồng Tâm đã được chính quyền huyện Mỹ Đức bán cho tập đoàn này.

Dưới cái nhìn của rất nhiều người quan tâm tới vụ Đồng Tâm thì cụ Lê Đình Kình là một anh hùng thực sự. Anh hùng vì cụ dám đứng ra chống lại cả hệ thống. Vời gần 60 năm sinh hoạt đảng cùng với những chức vụ nhỏ nhất là Chủ tịch Hợp tác xã, rồi Trưởng công an, rồi Bí thư UBND Xã Đồng Tâm cụ Kình không lạ gì tâm ý của đảng trước các vấn nạn gai góc về đất đai. Biết nhưng cụ không sợ hãi, cụ đứng lên trước người dân Đồng Tâm năm lần bảy lượt bị khủng bố, bắt giữ, đánh đập, thương tồn thân xác đến tàn tật nhưng cụ không chùn chân. Đã vậy cụ còn cho phép cả nhà mình từ con đến cháu, quây quần chung quanh cụ như những con chim nhỏ bé núp dưới đôi cánh đại bàng để cùng nhau sống còn với miếng đất của mình và của nhân dân.

Cái chết của cụ kéo theo sự tù tội của con cháu cùng hệ lụy không đếm hết của người dân Đồng Tâm. Có lẽ đây là cái chết của một đảng viên gây thương tổn xã hội nhiều nhất. Nó khiến người dân thương cảm bao nhiêu thì hệ thống đảng lại bị dằn xóc bấy nhiêu. Người đứng trong đảng còn lương tri thì chắt lưỡi tiếc cho một hành động được họ đánh giá là "nông nỗi’. Người có chức phận lên án cụ là kẻ phản động chống đảng… cũng không hiếm người nhanh chóng bị cào vào làn sóng dư luận viên cho rằng cụ bị mua chuộc… Mọi biểu hiện đều cho thấy hình ảnh của cụ không những sẽ biến mất sau cái chết như chính quyền mong đợi mà nó lại bùng lên như ánh đuốc trong đêm tối soi rọi những góc khuất nhất của vụ án Đồng Tâm.

Người dân nhắc tới cụ Kình luôn đi kèm tới lời lẽ không hay về ba công an tử thương trong vụ tấn công Đồng Tâm. Có người nhắc tới như một sự đáng tiếc vì dù sao ba người cũng thi hành công vụ mà chết, có người giận cá chém thớt cho rằng hành vi tấn công nhân dân vào đêm tối sẽ chuốc hậu quả không thể khác hơn, nhưng một luồng dư luận khác lại công phẫn với người ký quyết định trao tặng huân chương mà không để ý tới sự bất mãn của nhân dân trước cái chết của cụ Kình.

Ba cái huân chương này không khác gì là vật hối lộ cho một quyết định nông nỗi. Nó chứng tỏ hành vi chữa cháy, an tâm những người có mặt trong trận càn Đồng Tâm và nhắn nhủ với lực lượng vũ trang rằng dù gì đi nữa thì họ cũng sẽ được đảng bao che nếu họ biết vâng lời đảng.

Cụ Lê Đình Kình là một nỗi đau của đảng vì cụ không vâng lời đảng và vì vậy cụ được nhân dân tôn kính. Không có bất cứ thứ huân chương nào đáng tôn quý bằng những cái cúi đầu thinh lặng tưởng nhớ của người dân. Cụ được người dân cả nước đồng lòng nhớ tới và vì vậy cụ vĩnh viễn là một biểu tượng nhân cách trong thời đại mà sự luồn cúi được tôn vinh trong cả hệ thống.

Mặc Lâm

Nguồn : VOA, 15/01/2020

*****************

Đồng Tâm : Khi nào có thể tin được chính quyền ?

Nguyễn Hùng, VOA, 15/01/2020

Cuộc tấn công vào Đồng Tâm được thực hiện vào lúc đêm hôm, internet bị cắt, điện thoại bị phá sóng và các quan sát viên độc lập trong đó có các luật sư của dân Đồng Tâm bị cấm vào làng.

Hình trích xuất từ video trên trang YouTube của Việt Mai Sau.

Hiển nhiên chính quyền đã cố tình dựng lên bức tường ngăn thông tin khách quan lọt ra bên ngoài. Vậy khi nào chúng ta có thể tin vào những gì chính quyền nói ?

Câu trả lời là chúng ta không thể nào tin vào những gì họ nói mà chỉ có thể tin khi có những hình ảnh và video quay lại những gì họ đã làm. Đó là những video phải còn nguyên các dữ liệu về ngày tháng, máy quay nào được sử dụng và những góc quay khác nhau của cùng một sự kiện (1). Đối với video, công cụ mang tên InVID (2) sẽ giúp xác định địa điểm, ngày giờ quay video nếu người ta chưa xóa những thông tin đó đi. Những ảnh không có ngày giờ và địa điểm đều khó có thể kiểm chứng dù không phải là không thể.

Hơn nữa, do chính quyền đã chọn tiến hành cuộc bố ráp vào ban đêm, các hình ảnh quay được, nếu họ có quay, sẽ khó rõ ràng ngoại trừ họ dùng camera đặc biệt.

Cho tới khi có những hình ảnh thu từ những góc độ khác nhau mà chúng ta có thể kiểm chứng, tất cả những gì chính quyền đưa ra chỉ là lời bao biện cho một cuộc tấn công tàn ác nhưng được thực hiện kém cỏi tới mức có ba quân chính phủ thiệt mạng. Ngay cả chi tiết ba cảnh sát thiệt mạng cũng vẫn cần phải có hình ảnh động xác thực mới có thể chứng minh hoàn cảnh họ qua đời.

Trong thời đại 4.0 mà chính quyền Hà Nội đang muốn tận dụng triệt để các lợi thế, việc ghi lại các hình ảnh của cuộc tấn công là chuyện rất dễ dàng. Cũng không loại trừ trường hợp họ đã có những thước phim đó nhưng không thể sử dụng công khai vì chúng bất lợi cho chính quyền.

Tương tự, những lời khai của các thành viên gia đình đảng viên xấu số Lê Đình Kình mà VTV đưa đều vô giá trị. Chỉ có các video quay lại hành động họ làm mới có thể làm bằng chứng.

Các tù nhân Việt Nam từng khai bị cảnh sát đánh đập dã man, thậm chí gí cả roi điện vào dương vật rồi treo ngược họ lên đánh. Để bảo toàn tính mạng, người ta sẽ cứ đọc những gì công an viết sẵn để rồi ra toà sẽ phản cung. Có những người nhận tội giết người trong quá trình điều tra và bị ở tù nhiều năm nhưông Nguyễn Thanh Chấn dù có phản cung về sau này. Nhiều trường hợp được cho là "tự tử" ngay trong quá trình tạm giam, có những trường hợp còn được cho là tự đút tay vào ổ điện để tự sát.

Chuyện những người bị bắt ở Đồng Tâm có gương mặt thâm tím khi lên truyền hình cũng có thể là sự cố tình của phía công an và những người làm tuyên giáo hòng làm hả dạ bộ phận dân chúng bực tức vì chính quyền kém cỏi khi để ba cảnh sát thiệt mạng.

Những người làm tuyên giáo cũng dùng tiểu xảo để đánh lừa dư luận một cách tinh vi. Chẳng hạn họ dùng một đoạn video mà người dân kể lại kế hoạch bảo vệ Đồng Tâm hồi năm 2017 để nói rằng đó là âm mưu họ sẽ thực hiện trong năm 2020.

Đoạn từ giây thứ 44 trong video của VTV1 có tại đường dẫn này (3) chính là đoạn phỏng vấn ông Bùi Viết Hiểu đã có trên YouTube ài 52’36" (4) nhân kỷ niệm hai năm diễn biến ông Lê Đình Kình vô cớ bị đánh gãy chân khiến dân làng bắt giữ một nhóm cảnh sát. Ông Hiểu, người là cánh tay phải của ông Lê Đình Kình, được cho là hiện vẫn đang nằm tại Bệnh viện Quân y 103 nhưng gia đình không được phép vào thăm. Trong lần ông Kình bị đánh què chân, ông Hiểu cũng bị bắt dẫn ra xe công an nhưng vùng chạy thoát.

Để hình dung ra đôi chút cách lực lượng cảnh sát cơ động đối xử với ông Lê Đình Kình ra sao vào lúc mờ tối ngày 9/1, hãy nghe chính ông kể lại lần đầu họ tẩn ông hồi tháng 4/2017 sau khi lừa ông ra khỏi làng :

"Khi đến đấy một cái là một anh cảnh sát cơ động nhưng họ toàn mặc quần bò áo thun đen…, một anh nhảy xuống, đứng vào cái góc tường ở đấy và nổ hai băng đạn chỉ thiên và ngay lúc đó là Trần Thanh Tùng đá tôi một cái, Trần Thanh Tùng đứng đằng sau tôi, mà Trần Thanh Tùng là về công tác tại xã Đồng Tâm này nhiều lần rồi, mà ngay hôm đấy và cách đấy mấy hôm vẫn gặp tôi, vẫn cứ làm việc.

"Đá tôi một cái tung lên và trôi một mét rưỡi. Cái đá của một công an mà họ đang sung sức thì có thể nói nó là một cái đá mà mục đích là tiêu diệt mình cho nên một cái đá họ không thương tiếc. Thì tôi tung lên một cái rồi ngã ngửa, đập đầu xuống đường bê tông nhưng mà hôm ấy tôi đội mũ bảo hiểm. Nếu không đội mũ bảo hiểm thì hôm ấy có thể vỡ đầu ngay tại chỗ ấy, và chết ngay tại chỗ ấy.

"Thế sau đó là ba anh cảnh sát, thì một anh tức là nó nổ chỉ thiên để nó nhảy lên sau, còn hai anh nó ẩn cái đít xe lên thì mỗi anh đứng một bên nó cầm một chân một tay tôi nó tung lên như một con vật, tung lên xe…

"Khi lên, thì tôi biết là gãy chân tôi rồi, thì tôi xin lỗi tôi chửi một câu "ĐCM chúng mày, chúng mày đá gãy chân bố mày rồi" thế thì lập tức lấy tay, còng tay số tám tôi và lấy giẻ đút nút chặt vào mồm tôi và lấy một mũ len ba lỗ kéo kín mít thế này".

Lần này ông Lê Đình Kình, vẫn còn là đảng viên vào rạng sáng ngày 9/1, đã bị những viên đạn găm thẳng vào người. Ông cũng không còn có thể mô tả lại được họ đã giết ông ra sao và tất cả những nhân chứng đang nằm trong tay của những người giết ông. Sự thật về những gì diễn ra sáng hôm đó có thể sẽ không bao giờ được biết tới vì không loại trừ khả năng những người chứng kiến sẽ bị kết án tử hình.

Nguyễn Hùng

Nguồn : VOA, 15/01/2020

(1) Để kiểm chứng ảnh, người ta chỉ việc tải lên trang http://fotoforensics.com/ và lấy thông tin kỹ thuật của ảnh.

(2) http://bit.ly/kiem_tra_video

(3) http://bit.ly/vtv_tieu_xao

(4) http://bit.ly/dong_tam_2017

********************

Đồng Tâm : Tổ chức ‘học tập’ nhưng để sót… anh hùng

Trân Văn, VOA, 15/01/2020

Bộ Công an Việt Nam vừa "trang trọng phát động trong toàn lực lượng Công an nhân dân phong trào học tập tấm gương dũng cảm hy sinh của Đại tá - liệt sĩ Nguyễn Huy Thịnh, Đại úy - liệt sĩ Phạm Công Huy, Thượng úy - liệt sĩ Dương Đức Hoàng Quân vì kỷ cương phép nước, vì bình yên cuộc sống của nhân dân đã anh dũng hy sinh trong quá trình làm nhiệm vụ đảm bảo an ninh, trật tự tại thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội" (1).

Lễ tang ông Lê Đình Kình, thiệt mạng trong vụ cảnh sát đột kích vào Đồng Tâm, diễn ra hôm 13/1/2020.

"Phong trào học tập tấm gương dũng cảm hy sinh" được phát động cùng lúc với việc một Trung tướng là thứ trưởng Bộ Công an, khai báo lại với công chúng, cả ba liệt sĩ tử nạn do rớt xuống "hố kỹ thuật sâu bốn mét" khi công an nhân dân đột kích vào tư gia cụ Lê Đình Kình lúc rạng sáng 9/1.

Do phản ứng dữ dội của công chúng, từ khi phát lệnh tấn công đến nay, Bộ Công an đã nhiều lần phải thay đổi "lời khai". Song "lời khai" nào cũng có nhiều điểm phi lý, không thể che đậy được sự càn rỡ của lực lượng bảo vệ - thi hành pháp luật và Bộ Công an càng tỏ ra "thành khẩn" thì càng bộc lộ nhiều điểm đáng ngờ, nên công chúng vẫn tiếp tục "tra khảo" hệ thống công quyền bằng vô số thắc mắc.

Cứ quan sát mạng xã hội, các diễn đàn điện tử và những website Việt ngữ, dẫu vô tâm cũng có thể nhận ra ngay lập tức, công chúng nghĩ gì về công an Việt Nam, muốn gì trong điều tra về cuộc tấn công vào làng Hoành ? Chắc chắn những thông tin, nhận định ấy tác động rất mạnh mẽ đến nhận thức và sẽ chi phối hành động của cán bộ, chiến sĩ công an khi "thi hành công vụ" trong tương lai.

Do vậy, có thể hiểu tại sao Bộ Công an Việt Nam "trang trọng phát động" việc "học tập tấm gương dũng cảm hy sinh" của ba sĩ quan công an đã tử nạn khi tấn công vào thôn Hoành "trong toàn lực lượng Công an nhân dân" ! Tuy nhiên với những gì đã xảy ra, đặc biệt là khi nhân tâm, dân ý như đã thấy, chẳng ai dám khẳng định nỗ lực này có thể giúp "phát huy truyền thống anh hùng vẻ vang của lực lượng Công an nhân dân" hay không ?

***

Cứ cho là Bộ Công an thành thật khi khai báo về cuộc bao vây xã Đồng Tâm, tấn công vào thôn Hoành… Cứ cho là quan điểm về "chiến công" của công an nhân dân nói riêng, lực lượng vũ trang của Việt Nam nói chung, tuy khác hẳn thiên hạ nhưng vẫn hết sức đúng đắn, thành ra ba sĩ quan công an đã tử nạn do "rơi" xuống "hố kỹ thuật sâu bốn mét", thật sự xứng đáng với "Huân chương Chiến công Hạng nhất"…

Cứ cho là dù có đến ba sĩ quan công an cùng tử nạn trong cuộc đột kích vào một khu dân cư mà "kẻ thù" chỉ vũ trang bằng những vũ khí thô sơ như Bộ Công an đã trưng bày dưới dạng "chiến lợi phẩm, song kế hoạch tác chiến, khả năng chỉ huy thực hiện kế hoạch vẫn "hoàn hảo" (nói theo kiểu "Công an nhân dân" là có thể viết thành "sách") và không cần tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm, truy cứu trách nhiệm vì để xảy ra tử thương…

Thì nỗ lực xiển dương chính mình của Bộ Công an vẫn còn có… sơ sót đáng kể !

Ai hoặc những ai đã vượt qua được… "hố kỹ thuật sâu bốn mét", lọt vào tư gia "đối tượng Lê Đình Kình" đập gãy chân, bắn xuyên tim, vô hiệu hóa "đối tượng" 84 tuổi và tàn tật này ? Ai hoặc những ai vừa "dũng cảm" xông đến, vừa "khéo léo" gỡ được trái lựu đạn mà theo hình ảnh Bộ Công an từng công bố về "chiến lợi phẩm", rõ ràng đã bị rút chốt, cần bẩy có thể bật ra bất kỳ lúc nào rồi phát nổ (2) ?

So với ba sĩ quan công an đã "anh dũng hy sinh", đã được tặng "Huân chương Chiến công Hạng nhất", giờ đang được Bộ Công an xem là những "tấm gương" để "toàn bộ lực lượng Công an nhân dân học tập", rõ ràng những cá nhân trực tiếp "tiêu diệt" cụ Lê Đình Kình xứng đáng hơn nhiều cả về… kỹ năng tác chiến, lẫn sự… dũng cảm và hiệu quả khi "làm nhiệm vụ đảm bảo an ninh, trật tự tại thôn Hoành".

Tại sao Bộ Công an lại phớt lờ, không những không tặng gì cho cá nhân hoặc những cá nhân này mà còn không tổ chức cho "toàn bộ lực lượng Công an nhân dân học tập" ?

***

Nhìn một cách tổng quát, "Phong trào học tập tấm gương dũng cảm hy sinh" của ba sĩ quan công an tử nạn khi tấn công vào thôn Hoành mà Bộ Công an vừa "trang trọng phát động" chính là một… cú hích, buộc công chúng phải chú ý, thúc họ chất vấn mạnh mẽ hơn : Tại sao lại giết cụ Kình ? Tại sao không điều tra và trả lời một cách rạch ròi, "tiêu diệt" cụ Kình là chính đáng hay lạm sát để răn đe ?

Ông Trần Hữu Dũng, người tổ chức và điều hành website viet-studies.net (chuyên lựa chọn, giới thiệu những thông tin, ý kiến đáng chú ý đến Việt Nam) đã dẫn tin "Phát động phong trào học tập tấm gương anh dũng hy sinh của 3 cán bộ, chiến sĩ trong quá trình làm nhiệm vụ tại xã Đồng Tâm" từ trang web của Bộ Công an, kèm thắc mắc như một tiếng thở dài : Bạn không tin vào mắt mình ư ? Bạn vẫn tưởng sự độc ác và ngu xuẩn là có đáy ?

Chắc chắn ông Dũng không đơn độc, có nhiều người cũng thắc mắc và thở dài như thế nhưng chẳng lẽ lại tiếp tục thắc mắc và thở dài rồi… thôi ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 15/01/2020

Chú thích :

(1) http://www.bocongan.gov.vn/tin-tuc-su-kien/phat-dong-phong-trao-hoc-tap-tam-guong-anh-dung-hy-sinh-cua-03-can-bo-chien-sy-trong-qua-trinh-lam-nhiem-vu-tai-xa-dong-tam-d17-t27147.html

(2) https://baovephapluat.vn/cong-to-kiem-sat-tu-phap/khoi-to/vu-gay-roi-o-dong-tam-gia-han-tam-giu-nhieu-doi-tuong-81396.html

************************

Khi công dân tra khảo công an : Vài ngày có một lời khai mới

Trân Văn, VOA, VOA, 15/01/2020

Lời khai của Trung tướng Lương Tam Quang hôm 14/1 đã phủ nhận lời khai của Thiếu tướng Tô Ân Xô hôm 10/1. Trước đó, Thiếu tướng Tô Ân Xô đã từng phủ nhận thông báo của Bộ Công an hôm 9/1.

Trung tướng, thứ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang.

Sáng 9/1, Bộ Công an thông báo, vừa có một số "đối tượng chống đối, sử dụng lựu đạn, bom xăng, dao phóng... tấn công lực lượng xây dựng hàng rào bảo vệ sân bay Miếu Môn khiến ba cán bộ chiến sĩ công an hy sinh (1)…

Ngày hôm sau, ông tướng một sao là Chánh Văn phòng kiêm Phát ngôn viên Bộ Công an, khai rằng, chuyện không xảy ra ở công trường xây dựng sân bay Miếu Môn, công an trấn áp làng Hoành vì "tổ công tác đi vào làng" thì bị tấn công bằng "lựu đạn, bom xăng, dao phóng", khiến "ba cán bộ, chiến sĩ công an hi sinh" (2). Lời khai ấy rõ ràng bất lợi cho Bộ Công an, ít nhất nó cũng chứng tỏ Bộ công an "khai báo gian dối" !

Tuy nhiên mới đây, ông tướng hai sao, chức vụ cao hơn (Thứ trưởng Bộ Công an), tiếp tục khai lại, lời khai còn nguy hại hơn lời khai của tướng Xô : Không có "tổ công tác" nào đi vào làng Hoành mà ngược lại, làng Hoành bị các "tổ công tác" bao vây bởi rất nhiều "chốt". Cuộc tấn công vào làng Hoành xảy ra vì "chốt 16" bị "ném lựu đạn", khiến "lực lượng chức năng phải tiến hành các biện pháp cần thiết".

Cứ như lời tướng Quang thì dù đã khai lại, thành khẩn hơn so với Bộ Công an, tướng Xô vẫn còn gian dối" : "Ba cán bộ, chiến sĩ công an hy sinh" không phải vì "lựu đạn, bom xăng, dao phóng" mà do cùng té xuống "hố kỹ thuật". Tướng Quang cũng chính thức xác định, "lời khai" của nhiều cá nhân, nhóm ủng hộ công an, bảo vệ đảng về chuyện các đối tượng chống đối đào hầm, cắm chông, bẫy các cán bộ, chiến sĩ công an là… thất thiệt (2).

Tại sao Bộ Công an, Chánh Văn phòng kiêm Phát ngôn viên Bộ Công an, thứ trưởng Công an liên tục thay đổi lời khai ? Ai cũng thấy đó là vì phản ứng dữ dội của công chúng. Những thắc mắc, nhận định về hàng loạt yếu tố phi lý trong các lời khai của Bộ Công an và đại diện cho bộ này, rồi những thông tin, hình ảnh liên quan đến vụ tấn công mà Bộ Công an không thể ngăn chặn đã buộc Bộ Công an phải khai đi, khai lại !

***

Tuy tướng Quang đã… thành khẩn hơn nhưng cuộc tấn công vào lành Hoành lúc rạng sáng 9/1 vẫn còn nhiều thắc mắc mà công chúng đã truy vấn vẫn chưa được trả lời : Tại sao lại bao vây một xã khi dân chúng trong xã chỉ thắc mắc – khiếu nại đòi giải quyết thỏa đáng việc thu hồi đất ? Luật pháp Việt Nam có cho phép hệ thống công quyền tùy tiện cắt điện, cắt dịch vụ điện thoại, Internet, phá sóng, cấm đi lại, kể cả buộc trẻ con phải nghỉ học để gây áp lực lên những cá nhân và cộng đồng có cá nhân thắc mắc – khiếu nại hay không ? Luật pháp Việt Nam có cho phép sử dụng các đơn vị tinh nhuệ tấn công vào một khu dân cư, nơi cư trú của công dân lúc rạng sáng ?

Vì sao Bộ Công an hết sức lập lờ về sự "hi sinh" của "ba cán bộ, chiến sĩ công an". Ban đầu, cố tình dẫn dắt công chúng, khiến họ ngộ nhận rằng cả ba thiệt mạng vì "lựu đạn, bom xăng, dao phóng", giờ mới thừa nhận nhận cả ba thiệt mạng do cùng té xuống "hố kỹ thuật" sâu bốn mét. Kế hoạch tác chiến đã được soạn thảo như thế nào để ba sĩ quan cùng thiệt mạng do "té" xuống "hố kỹ thuật" ? Ai lập, ai phê duyệt kế hoạch tác chiến và có truy cứu trách nhiệm những cá nhân này với tình tiết tăng nặng là vi phạm pháp luật (tổ chức tấn công ngoài khung thời gian luật định), trở thành nguyên nhân (trời tối) gây hậu quả nghiêm trọng hay không ?

Khi lời khai của Bộ Công an hết sức bất nhất, chứng tỏ Bộ Công an thiếu trung thực khi khai báo với công chúng về cuộc tấn công làng Hoành, tại sao không tổ chức điều tra riêng để xác định : Có thực là các đối tượng chống đối đã sử dụng lựu đạn, đổ xăng thiêu sống cùng lúc "ba cán bộ, chiến sĩ công an" hay không ? Vào lúc đó, hàng ngàn "cán bộ, chiến sĩ công an" khác đang ở đâu để các đối tượng chống đối có thể thực hiện hành vi phạm tội ? Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ (có hiệu lực từ tháng 7/2018) cấm nổ súng vào người già trừ trường hợp sự chống trả của họ đe dọa tính mạng, sức khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác (4).

Không ai tin cụ Lê Đình Kình đã tử thương mà còn có thể nắm chặt trong tay một trái lựu đạn rút sẵn chốt để công an thu giữ như bằng chứng "chống trả" vì trái với lẽ tự nhiên. Ai sẽ trưng cầu, ai sẽ giám định thực – hư ? Ai sẽ tổ chức điều tra xem ai hoặc những ai nổ súng vào cụ Kình ? Qui định nào của luật pháp Việt Nam cho phép công an thay mặt hệ thống bảo vệ pháp luật tước đoạt sinh mạng của một công dân, chỉ vì công dân đó bị cáo buộc là "cầm đầu một nhóm chống đối" ? Khi đã xác định tình tiết "cụ Kình chết mà còn có thể nắm cứng một trái lựu đạn đã rút chốt nên lựu đạn không nổ", ai sẽ xem xét, truy cứu trách nhiệm những cá nhân tham gia vào việc che đậy hành vi giết cụ Kình ?

***

Cho dù một số cá nhân, nhóm chủ động "giải độc dư luận" ngay sau khi Bộ Công an tấn công vào làng Hoành, dẫu các đợt tấn công vào một số trang facebook, tài khoản trên YouTube, diễn đàn điện tử, website,… cung cấp thông tin, hình ảnh, ý kiến trái với "quan điểm chính thống" hết sức dữ dội, thậm chí hệ thống công quyền Việt Nam còn bắt ngay – thông báo lập tức về việc tạm giữ hình sự ông Chung Hoàng Chương vì "đăng nhiều bài viết mang tính chất xuyên tạc, làm mất uy tín của cơ quan nhà nước, lực lượng vũ trang trong vụ ‘chống người thi hành công vụ’ xảy ra tại xã Đồng Tâm" nhằm răn đe công chúng (5) nhưng áp lực từ dư luận vẫn tiếp tục tăng.

Chính áp lực có tính chất tra khảo đó đã buộc Bộ Công an nói riêng và chính quyền Việt Nam nói chung phải liên tục phân bua và cứ vài ngày, Bộ Công an lại khai thêm một tình tiết mới. Đây có lẽ là lần đầu tiên hệ thống công quyền Việt Nam bị động đến như vậy. Chẳng riêng Bộ Công an, Bộ Thông tin và truyền thông cũng hết sức vất vả và có thể vì thế mà nổi đóa, công khai chỉ trích Facebook "phản ứng rất chậm, quan liêu, tự làm theo ý mình" nên hiệu quả "ngăn chặn, gỡ bỏ"…. rất thấp. Trong mắt Bộ Thông tin và truyền thông, chỉ có Google và YouTube đủ thiện chí "rút ngắn thời gian xử lý khi nhà nước Việt Nam gửi yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm" (6) !

Ít nhất là từ trung tuần tháng này đến nay, cả Facebook lẫn YouTube, Google… đang phải đối diện với áp lực tăng vọt từ chính quyền Việt Nam lẫn khách hàng. Chắc chắn những doanh nghiệp này đã nhận ra, chính quyền Việt Nam có quan hệ mật thiết với vô số báo cáo láo khiến họ phải đóng hay xóa nhiều trang facebook, nhiều tài khoản trên YouTube,… và phải xử lý vô số khiếu nại.

Chính quyền Việt Nam có thể dùng "lợi" để thúc ép những doanh nghiệp như Facebook, YouTube, Google nhưng những doanh nghiệp này không thể vì "lợi" mà vứt bỏ các giá trị phổ quát vốn đã được các xứ sở văn minh sử dụng luật pháp để bảo vệ. Người Việt cả trong lẫn ngoài Việt Nam có thể yêu cầu các tổ chức quốc tế, các chính khách ở nhiều quốc gia hỗ trợ nỗ lực tra khảo công an, tìm kiếm công lý cho đồng bào của mình.

Chưa kể những cam kết trong nhiều hiệp định thương mại tự do mà chính quyền Việt Nam từng ký kết không chỉ hạn chế đáng kể khả năng "trừng phạt" những doanh nghiệp như Facebook, YouTube, Google mà còn có thể đẩy chính quyền Việt Nam vào vị thế hết sức bất lợi do không tôn trọng những nguyên tắc mà Việt Nam cam kết sẽ thực thi để không gây tổn hại cho bất kỳ doanh nghiệp nào của các bên có liên quan.

Trân Văn

Nguồn : VOA, 15/01/2020

Chú thích :

(1) https://thanhnien.vn/thoi-su/ba-chien-sy-cong-an-hy-sinh-o-dong-tam-1169993.html

(2) https://tuoitre.vn/khoi-to-vu-an-voi-3-toi-danh-xay-ra-tai-xa-dong-tam-20200110160836281.htm

(3) https://news.zing.vn/vu-viec-khien-3-canh-sat-hy-sinh-o-dong-tam-dien-ra-the-nao-post1035946.html

(4) https://thuvienphapluat.vn/van-ban/linh-vuc-khac/Luat-Quan-ly-su-dung-vu-khi-vat-lieu-no-cong-cu-ho-tro-2017-320097.aspx

(5) https://anninhthudo.vn/chinh-tri-xa-hoi/vu-viec-tai-dong-tam-facebook-phan-ung-qua-cham-de-lan-truyen-thong-tin-sai-su-that-bop-meo/839540.antd

(6) https://anninhthudo.vn/chinh-tri-xa-hoi/vu-viec-tai-dong-tam-facebook-phan-ung-qua-cham-de-lan-truyen-thong-tin-sai-su-that-bop-meo/839540.antd

*******************

Từ Đồng Tâm nhìn tới tương lai của Đảng cộng sản Việt Nam

Nguyễn Ngọc Già, RFA, 13/01/2020

Theo báo chí trong nước - xung đột tại Đồng Tâm - do người dân sở tại chống đối đường lối chủ trương của Đảng cộng sản Việt Nam và pháp luật của nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về sở hữu đất đai, kéo dài từ nhiều năm.

Bức ảnh cụ Lê Đình Kình chụp chung với gia đình - Ảnh minh họa

Cho đến ngày 15/4/2017, dân làng Đồng Tâm đã bắt giữ 38 cảnh sát cơ động để đòi hỏi yêu sách của họ phải được đáp ứng.

Cuộc xung đột tiếp diễn với quy mô lớn và khốc liệt gấp nhiều lần, dẫn đến 3 viên công an tử vong vào hôm 9/1/2020

Đảng cộng sản Việt Nam cùng nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã truy tặng huân chương chiến công hạng nhất và cấp bằng "Tổ quốc ghi công" cho 3 viên công an dưới đây :

1. Nguyễn Huy Thịnh - Phó trung đoàn trưởng Trung đoàn cảnh sát cơ động Thủ đô - E22. 

2. Dương Đức Hoàng Quân - Công an viên Trung đoàn cảnh sát cơ động Thủ đô - E22.

3. Phạm Công Huy - Công an viên Đội Chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ số 3 Công an thành phố Hà Nội.

"Thủ lĩnh và linh hồn" cùng những khuất tất

So với tất cả các vụ tranh chấp đất từ : Thủ Thiêm, Văn Giang, Cồn Dầu, Vườn Rau Lộc Hưng v.v... cho đến Đoàn Văn Vươn [1], Đặng Ngọc Viết [2], Đặng Văn Hiến [3] v.v... những người liên quan đến "vụ chống đối" tại Đồng Tâm được xem là "tội phạm đặc biệt nghiêm trọng" - khái niệm đã được "pháp luật hóa" trong Bộ luật hình sự, bởi vụ án Đồng Tâm đã được khởi tố với 3 tội danh : "Giết người" - điều 123, "Tàng trữ vũ khí trái phép" - điều 306, "Chống người thi hành công vụ" - điều 330, trong đó tội "Giết người" có thể bị kết án lên đến mức tử hình.

Đã có 30 người dân làng Đồng Tâm bị bắt giam trong ngày 9/1/2020, theo thông tin từ các báo trong nước.

Đụng độ tại Đồng Tâm, tính cho đến nay, về phía dân làng, đã làm ông Lê Đình Kình thiệt mạng.

Biến loạn tại Đồng Tâm xảy ra ngày 9/1/2020 - Một phần của tình trạng nhà nước dai dẳng tranh chấp đất với dân - có thể nói, nó diễn ra như chưa từng được biết đến suốt chiều dài liên tục 45 năm, tính từ 1975 với nhân vật Lê Đình Kình được xem là "thủ lĩnh và linh hồn" của dân làng.

Đông đảo người dân dễ dàng tìm thấy hình ảnh như vậy từ wikipedia trích yếu lý lịch [5] :

Ông Lê Đình Kình sinh năm 1936 cư ngụ tại thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, ngoại thành thành phố Hà Nội ; là đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam, từng tham gia kháng chiến chống Mỹ, nhiều năm là lãnh đạo xã Đồng Tâm ; từng là Chủ nhiệm Hợp tác xã, Trưởng Công an xã, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, Bí thư Đảng ủy xã Đồng Tâm vào những năm 1980. 

Sau khi nghỉ hưu, với bề dày tham gia cách mạng cùng uy tín lâu năm trong làng, ông Lê Đình Kình trở thành người có ảnh hưởng rất lớn tại xã Đồng Tâm.

Trang kiemsat.vn phát hành ngày 2/5/2017 với tựa đề "Thôn Hoành hồ hỡi đón cụ Lê Đình Kình trở về" [6]. Trong bài báo, ngoài những lời trân trọng, còn có hình ảnh dân làng rất đông đảo cùng phấn khởi chào đón Lê Đình Kình xuất viện, sau khi ông tạm bình phục từ việc xương đùi bị gãy trong cuộc xô xát ngày 15/4/2017.

Ông Lê Đình Kình cũng được tặng huy hiệu 60 năm tuổi đảng- trang kiemsat.vn cho biết thêm.

Từ năm 2013, ông Kình tham gia "Tổ đồng thuận" của nhân dân xã Đồng Tâm đại diện cho họ gửi đơn thư khiếu kiện về đất đai.

So với tất cả địa phương khác, việc đòi hỏi và bảo vệ quyền sở hữu đất đai của người dân Đồng Tâm trở thành một tổ chức tự phát mà báo Người Lao Động đưa tin rằng, Tô Ân Xô - Chánh Văn Phòng Bộ Công An nói với báo giới [7] : "Lời khai của một số đối tượng bị bắt xác nhận ông Kình là người cầm đầu, chủ mưu các hoạt động chống đối chính quyền, vi phạm pháp luật trong vụ việc tại Đồng Tâm".

Tuy nhiên, đông đảo người theo dõi lấy làm lạ về khái niệm "người cầm đầu" sẽ được hiểu ra sao với một ông già 84 tuổi cùng đôi chân tập tễnh, ở tại giường ngủ trong phòng riêng "điều binh khiển tướng" như thế nào vào lúc bóng đêm vẫn còn đặc quánh phủ trùm xung quanh mảnh đất hơn 50 hecta với toàn bộ đường internet tại đó bị khống chế ?

Sự nghi ngờ về vai trò "người cầm đầu" càng tăng lên gấp bội, khi báo giới khẳng định, xác của ông Lê Đình Kình được phía Công an Hà Nội trả về cho gia đình để mai táng mà cái xác đó đủ sức ám ảnh tất cả những ai nhìn qua với phát đạn ngay tim và đường mổ suốt chiều dài từ yết hầu cho đến rốn ?!

Ông Kình chết tại nhà, tại địa điểm nào đó trong làng Đồng Tâm hay tại nơi bị bắt giam của Công an Hà Nội ? Dù chưa thể xác định tại đâu, nhưng điều không thể chối cãi - bởi do chính phía Công an Hà Nội xác nhận - họ "làm chủ" cái xác, trước khi trao trả cho gia đình Lê Đình Kình - "người cầm đầu" (!).

Báo Vietnamnet cũng cho hay [8] : "Theo báo cáo của Công an thành phố Hà Nội, khi khám nghiệm tử thi, trên tay của ông Lê Đình Kình cầm giữ quả lựu đạn".

Tại sao cần phải có một đường mổ thật dài như vậy để làm gì ? Nếu đó là giám định pháp y thì biên bản là điều bắt buộc phải có, nhưng người ta không nhìn thấy được trao cho gia đình "người cầm đầu" ? Ông Kình chết vào lúc mấy giờ ?

Ông Kình "cầm quả lựu đạn" (nếu là thật) chưa kịp giật chốt và ném về phía công an - điều này vô hình chung, đã xác nhận phát đạn ngay tim được bắn ra ngay trong phòng ngủ của ông là đúng. Một câu hỏi cũng cần đặt ra, ai đã cung cấp quả lựu đạn mà ông Kình bị cho là "cầm trên tay" ?

Một thông tin có liên quan mật thiết về vụ công an Hà Nội tấn công làng Đồng Tâm : Số lượng gọi là "vũ khí" của người dân - do các trang báo trong nước đưa lên - lại không nhìn thấy bất cứ một cây súng nào, dù bất kể đó là loại súng gì - Làm sao có thể phản công phía công an lăm lăm trong tay toàn là võ khí chuyên nghiệp ?

Sinh thời, những lời nói của ông Lê Đình Kình mang đậm nét của những đại quan liêm chính xa xưa, như : Chu Văn An với "Thất Trảm Sớ" hay La Sơn Phu Tử - Nguyễn Thiếp được vua Quang Trung nhiều lần vời ra giúp nước.

Dáng vóc của ông Lê Đình Kình với chòm râu bạc làm người ta nhớ lại hai câu thơ của Tố Hữu :

Mong manh áo vải hồn muôn trượng

Hơn tượng đồng phơi giữa lối mòn

Có lẽ vì thế, trên mạng xã hội cho biết, sáng ngày 13/1/2020, toàn bộ người làng Đồng Tâm đều thắt khăn tang để tiễn đưa ông Lê Đình Kình cùng với nhiều người ở các làng kế cận và cả từ phương xa.

Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam - khởi thủy từ Hồ Chí Minh "lập quốc" - vẫn là một nền văn hóa nông nghiệp lạc hậu đậm chất phong kiến thời kỳ suy tàn kéo dài mãi đến tận bây giờ, với khao khát "Việt Nam trở thành một nước công nghiệp vào năm 2020" đã hoàn toàn phá sản - Là bằng chứng khó thể chối cãi, dành cho người cộng sản Việt Nam khi họ vẫn cứ khăng khăng con đường "công nghiệp hóa - hiện đại hóa" !

Dù Hồ Chí Minh đã khuất hơn 50 năm, nhưng "sùng bái cá nhân" vẫn chiếm một vị trí rất đáng kể trong xã hội hiện nay. Đặc biệt, qua "vụ án Đồng Tâm", khái niệm này càng đậm nét, bởi nguyên nhân quan trọng nhất : Người dân Việt Nam không còn chỗ nào bám víu vào niềm tin công lý ngoài những "lãnh đạo tinh thần" như ông Lê Đình Kình - đã được gọi tên "Anh Hùng". Đó là thực tế rất cần một cuộc điều tra xã hội học cho người dân mất đất nói riêng và toàn dân Việt Nam nói chung.

Có lẽ hình ảnh và hành động của ông Lê Đình Kình sẽ buộc rất nhiều người, trong đó nhất là người cộng sản Việt Nam phải "đau đầu" trong những ngày tháng trước mắt, bởi sự rầm rộ của dư luận trong và ngoài nước thuộc vào bậc nhất của những người dân mất đất tính từ 45 năm qua.

Nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam mất kiểm soát ?!

Nhiều nhà quan sát cho rằng, việc đánh úp làng Đồng Tâm vào đêm hôm khuya khoắt là một việc làm không chính danh của "nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam".

Thật vậy, Luật Đất đai đã nêu rõ tại :

Điều 70. Cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc

1. Nguyên tắc cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc :

a) Việc cưỡng chế phải tiến hành công khai, dân chủ, khách quan, bảo đảm trật tự, an toàn, đúng quy định của pháp luật ;

b) Thời điểm bắt đầu tiến hành cưỡng chế được thực hiện trong giờ hành chính.

Như vậy, việc công an Hà Nội huy động lực lượng vũ trang tấn công vào làng Đồng Tâm hoàn toàn sai trái, dù có được biện minh với động từ "cưỡng chế". Đây là hành vi mất kiểm soát đầu tiên của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam.

Đài RFA vào hôm 11/1/2020 cho hay [9] Bộ Thông tin và truyền thông đã mất hết kiên nhẫn với tập đoàn Facebook, khi "làn sóng ngày biến động dữ dội" về cuộc tấn công của công an Hà Nội vào làng Đồng Tâm lan truyền trên mạng facebook khiến cộng đồng mạng có nguy cơ chìm lỉm từ thông tin vô số chiều, trong đó "giới hăng hái và quyết tâm bảo vệ nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam bằng mọi giá" bỗng nhiều đến mức như "đội quân bóng đêm" trong bộ phim "Xác ướp Ai Cập" tràn về che khuất cả "Mặt trời đang tỏa sáng ở Việt Nam" - Nguyễn Phú Trọng - người ký truy tặng huân chương cho ba vị gọi là "liệt sĩ - tự hào vô kể về hình ảnh tươi sáng như thế (!). Vì vậy, thái độ mất hết kiên nhẫn của Nguyễn Mạnh Hùng là hành vi mất kiểm soát thứ hai cần nêu ra trong "vụ án Đồng Tâm".

Rất nhanh nhảu với việc truy tặng huân chương và bằng "Tổ quốc ghi công" là hành vi mất kiểm soát thứ ba cần nêu ra. Bởi, Trần Quốc Vượng - Thường trực Ban Bí thư nói rằng : "khi sang Châu Âu 10 năm sau Liên Xô sụp đổ, nghe các phương tiện thông tin đại chúng ở đây nói về sự kiện này như một ngày hội, ông đã rất đau xót. "Mình nghĩ lại làm sao để Đảng ta không bao giờ vướng vào chuyện như vậy" - báo Thanh Niên đưa tin [10] vào ngày 25/12/2019.

Cũng theo báo Thanh Niên nói trên, Trần Quốc Vượng cho biết thêm : "vấn đề thành hay bại chính là nằm ở công tác cán bộ, do đó, cần hết sức chú ý công tác nhân sự, nhất là nhân sự cho cấp ủy các cấp nhiệm kỳ tới. Đây là vấn đề quan trọng. Cơ đồ ta xây dựng 75 năm nay sụp đổ hay không cũng do chúng ta thôi, chẳng phải do kẻ thù đâu. Chẳng ai xâm lược mình, chẳng ai mang máy bay, đại bác đến xâm lược, lật đổ chúng ta đâu. Ta không làm tốt thì tự ta lật đổ ta thôi".

Nhân sự tham gia vào cuộc tấn công làng Đồng Tâm, cho đến nay không biết chính xác bao nhiêu nhưng chắc chắc lệnh điều động phải có cũng như phải có cụ thể tên tuổi người chỉ huy trận đánh kèm với người ký lệnh điều động.

Kết luận

Đảng cộng sản Việt Nam đang đứng trước thềm Đại hội đảng lần thứ XIII với quá nhiều dấu hiệu không lấy gì làm sáng sủa cho lắm, bởi "sự kiện Đồng Tâm" không còn gói gọn tại Việt Nam mà đang bị nghị viện Châu Âu xem xét kỹ lưỡng [11] trong mối liên hệ với hiệp định thương mại EVFTA được thông qua hay không.

"Con đường Bác đi" - một hình ảnh lung linh và huyền diệu, ru ngủ hàng triệu đảng viên được xem là trung kiên nhất trong hàng chục năm qua đang bị nứt toác và đầy những ổ gà, ổ voi do chính tay người cộng sản Việt Nam tạo ra từ những "trạm BOT lương tâm"...

Khi tôi còn là hạt bụi, người đã lên tàu đi xa
Khi bến Nhà Rồng đầy nước mắt, bước chân Bác đặt chốn này

Dấu chân không nhẹ như mây

Dấu chân không êm không ấm

Dấu chân không là dấu nắng

Mười ngón trăn trở bầm sâu

Dấu chân của Dân đứng đâu

Nặng hai vai là Tổ quốc... [12]

Thầm lặng ở cuối dòng người tiễn đưa nhà lão thành cách mạng Lê Đình Kình chắc chắc có "dấu chân của Bác" ngậm ngùi đưa tiễn...

Nguyễn Ngọc Già

Nguồn : RFA, 13/01/2020 (nguyenngocgia's blog) 

[1] https://vi.wikipedia.org/wiki/V%E1%BB%A5_c%C6%B0%E1%BB%A1ng_ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BA%A5t_%E1%BB%9F_Ti%C3%AAn_L%C3%A3ng

[2] https://vnexpress.net/phap-luat/vu-no-sung-o-thai-binh-do-bat-dong-gia-den-bu-2879168.html

[3] https://news.zing.vn/y-an-tu-hinh-dang-van-hien-lien-quan-vu-ban-chet-3-nguoi-post859689.html

[4] https://www.24h.com.vn/tin-tuc-trong-ngay/vu-chong-doi-o-dong-tam-da-bat-giu-30-doi-tuong-c46a1115518.html

[5] https://vi.wikipedia.org/wiki/L%C3%AA_%C4%90%C3%ACnh_K%C3%ACnh

[6] https://kiemsat.vn/thon-hoanh-ho-hoi-don-cu-le-dinh-kinh-tro-ve-44342.html

[7] https://nld.com.vn/phap-luat/bo-cong-an-ong-le-dinh-kinh-cam-giu-qua-luu...

[8] https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/clip-nong/bo-cong-an-khi-ong-le-dinh-ki...

[9] https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/vietnam-frustrated-with-...

[10] https://thanhnien.vn/thoi-su/thuong-truc-ban-bi-thu-ta-khong-lam-tot-thi...

[11] https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/eu-parliament-representative-tal...

[12] Dấu chân phía trước - sáng tác Phạm Minh Tuấn