Thông Luận

Hong Kong : 'Quân đội sẵn sàng bảo vệ chủ quyền của Trung Quốc' (BBC, 01/08/2019)

Người đứng đầu Lực lượng đồn trú của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) tại Hong Kong lần đầu lên tiếng về tình trạng bất ổn tại thành phố này, cảnh báo rằng các cuộc đụng độ sẽ không được dung thứ và quân đội quyết tâm bảo vệ chủ quyền đại lục, theo SCMP.

Quân đội Giải phóng Nhân dân Hong Kong diễu hành tại căn cứ không quân Shek Kong 29/6/2012

Tướng Chen Daoxiang, Chỉ huy lực lượng đồn trú PLA tại Hong Kong đưa ra cảnh báo tại lễ kỷ niệm 92 năm quân đội nhân dân Trung Quốc diễn ra tại Hong Kong hôm 31/7. Lực lượng đồn trú cũng phát hành video tuyên bố rằng quân đội có thể bảo vệ sự ổn định lâu dài của Hong Kong.

Một trong những cảnh trong video cho thấy một người lính la hét bằng tiếng Quảng Đông trong một cuộc tập trận chống bạo động : "Các bạn có nguy cơ đối mặt với mọi hậu quả !"

Đây được coi là lần đầu tiên ông Chen bình luận về Hong Kong kể từ khi các cuộc biểu tình nổ ra vào đầu tháng Sáu chống lại dự luật dẫn độ gây tranh cãi của thành phố.

"Gần đây, có một loạt các cuộc đụng độ bạo lực đã xảy ra ở Hong Kong", ông Chen nói tại buổi lễ được tổ chức tại doanh trại trung tâm của lực lượng đồn trú tại Admiralty, Hong Kong. "Điều này đã làm tổn hại sự thịnh vượng và ổn định của thành phố, thách thức pháp luật và trật tự xã hội".

"Các vụ việc này đã đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng và sự an toàn của công dân Hong Kong, và vi phạm nguyên tắc 'một quốc gia, hai hệ chế độ'".

"Các hành động này không nên được dung thứ và chúng tôi bày tỏ sự lên án mạnh mẽ".

Ông Chen cho biết lực đồn trú kiên quyết hỗ trợ lãnh đạo Hong Kong, bà Carrie Lam Cheng Yuet-ngor và cảnh sát Hong Kong để duy trì luật pháp và trật tự.

"Chúng tôi kiên quyết ủng hộ hành động duy trì luật pháp của Hong Kong bởi những người yêu mến đất nước và thành phố này, và chúng tôi quyết tâm bảo vệ chủ quyền quốc gia, an ninh, ổn định và thịnh vượng của Hong Kong", ông Chen nói.

Quân đội đồn trú tuân thủ Luật cơ bản, hiến pháp, luật đồn trú của Hong Kong và sự chỉ đạo của Quân ủy trung ương, đứng đầu là Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, ông Chen nói.

Quân đồn trú Hong Kong phát hành một đoạn video dài ba phút hôm 31/7, cho thấy các cuộc tập trận chống khủng bố và chống bạo loạn. Xe tăng được huy động trong một số cuộc tập trận.

Trong một cuộc tập trận chống bạo động, quân đội được nhìn thấy đang diễu hành với lá cờ màu đỏ, cảnh báo những kẻ bạo loạn phải "dừng lại, hoặc chúng tôi sẽ sử dụng vũ lực".

*****************

Quân đội Trung Quốc đe dọa phong trào biểu tình ở Hồng Kông (RFI, 01/08/2019)

Hôm 31/07/2019, tư lệnh đơn vị đồn trú Quân Giải Phóng Nhân Dân tại Hồng Kông lên tiếng về các cuộc biểu tình bạo động tại đặc khu hành chính này. Quân đội Trung Quốc cho phát hành video phô trương sức mạnh, cảnh cáo người biểu tình Hồng Kông.

Một cảnh sát chĩa súng vào người biểu tình phản đối dự luật cho phép dẫn độ tại Hồng Kông ngày 30/07/2019. Reuters/Tyrone Siu

Thiếu tướng Trần Đạo Tường (Chen Daoxiang), người đứng đầu đơn vị đồn trú quân đội Trung Quốc tại Hồng Kông nhấn mạnh "gần đây một loạt các sự cố bạo lực (...) đe đọa ổn định và thịnh vượng của Hồng Kông, thách thức luật pháp và trật tự xã hội. Những sự cố này đe dọa đời sống và an ninh của dân Hồng Kông, vượt qua giới hạn của mô hình một quốc gia hai chế độ. Điều này là không thể dung thứ".

Tuyên bố trên được đưa ra nhân buổi lễ kỷ niệm 92 năm ngày thành lập Quân Giải Phóng Quân Nhân Dân Trung Quốc. Thiếu tướng Trần Đạo Tường khẳng định ủng hộ trưởng đặc khu hành chính Hồng Kông, bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga và cảnh sát Hồng Kông trong công việc gìn giữ an ninh và trật tự.

Báo Hồng Kông South China Morning Post ghi nhận từ đầu phong trào biểu tình ở Hồng Kông, đây là lần đầu tiên lãnh đạo quân đội Trung Quốc tại Hồng Kông lên án các cuộc biểu tình bạo động.

Cũng trong ngày 31/07/2019, đơn vị đồn trú của quân đội Trung Quốc tại Hồng Kông công bố một đoạn video 3 phút với hình ảnh đơn vị này được trang bị từ xe bọc thép, dùi cui, vòi rồng, đến trực thăng, thao dợt với bài tập chống khủng bố, chống biểu tình bạo động. Bên dưới là hàng chữ : quân đội "tin tưởng" vào "khả năng" giữ gìn an ninh cho Hồng Kông.

Theo hãng tin Pháp AFP, hình ảnh cuối cùng của đoạn video cho thấy lực lượng an ninh bắt giữ người biểu tình tay bị còng ở sau lưng và những người này bị đưa về một "trại giam". Đơn vị đồn trú tại Hồng Kông của quân đội Trung Quốc bao gồm khoảng 6.000 lính.

Thanh Hà

*******************

Quân đội Trung Quốc ở Hong Kong công bố video chống bạo động (RFA, 01/08/2019)

Quân đội Trung Quốc ở Hong Kong hôm 31/7 đã công bố một video diễn tập chống bạo động được xem như một cảnh báo nhắm vào những người biểu tình Hong Kong.

Hình ảnh quân đội Trung Quốc diễn tập chống bạo động AFP

Video được công bố trên trang blog Weibo với nội dung ủng hộ chính phủ Bắc Kinh và nhấn mạnh vai trò của quân đội trong việc bảo vệ ổn định cho Hong Kong.

Video dài 3 phút cho thấy hình ảnh quân đội Trung Quốc nổ súng bắn nổ tung các xe hơi, sử dụng rào kẽm gai, phóng tên lửa. Video cũng chiếu hình ảnh những người đóng vai người biểu tình bị còng tay và bắt đi.

Nhiều cuộc biểu tình đã nổ ra ở Hong Kong từ ngày 9/6 để phản đối dự luật dẫn độ tội phạm về Trung Quốc và việc đàn áp người biểu tình của chính quyền. Đỉnh điểm của những cuộc biểu tình là vào ngày 9/6 với hơn 1 triệu người tham gia.

Cảnh sát Hong Kong hôm 28/7 đã bắt giữ 49 người biểu tình với cáo buộc "bạo loạn".

Ngày 29/7 vừa qua, Văn phòng Các vấn đề Hong Kong và Macau thuộc chính phủ Trung Quốc, lần đầu tiên tổ chức họp báo về các cuộc biểu tình ở Hong Kong, trong đó nhấn mạnh đến việc ủng hộ Trưởng đặc khu Carrie Lam.

Người phát ngôn của Văn phòng là ông Yang Guang nói tại cuộc họp báo "rằng bạo lực là bạo lực, phạm pháp là phạm pháp…. Chính quyền trung ương sẽ hỗ trợ các cơ quan chính phủ có liên quan và cảnh sát bảo vệ pháp luật nhà nước".

Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm hôm 24/7 nói rằng quân đội Trung Quốc đang theo dõi những diễn biến ở Hong Kong. Ông Ngô Khiêm nói quân đội Trung Quốc sẽ không can thiệp vào các quan hệ địa phương ở Hong Kong, nhưng chính quyền Hong Kong có thể yêu cầu chính quyền trung ương trợ giúp khi cần, để duy trì an ninh và hỗ trợ công tác cứu trợ khi có thảm họa.

*****************

Hồng Kông : Căng thẳng tăng cao với vụ 44 người biểu tình bị truy tố (RFI, 31/07/2019)

Một tòa án tại Hồng Kông hôm nay 31/07/2019 đã quyết định trả tự do cho 44 người biểu tình vừa bị chính quyền truy tố hôm qua về tội tham gia biểu tình bạo động. Nhưng người này đã được thả ra sau khi phải nộp một khoản tiền thế chân.

Biểu tình bên ngoài tòa án để ủng hộ những người biểu tình bị bắt, Hồng Kông, ngày 31/07/2019. Reuters/Tyrone Siu

Phiên tòa mở ra trong bối cảnh ở bên ngoài, một đám đông bất chấp mưa gió ở Hồng Kông, đã tập hợp lại trước tòa, lớn tiếng kêu gọi "Hãy thả những con người chính trực".

Theo ghi nhận của hãng tin Pháp AFP, trong số người bị truy tố và ra trước tòa án hôm nay, có một sinh viên, một cô y tá, một phi công, một đầu bếp, một thợ cắt tóc, một thợ điện, một công nhân và có cả người thất nghiệp.

Cảnh sát trước đó thì nói đến 49 người bị bắt, tuổi từ 16 đến 41.

Dẫu sao thì tin tức về 44 người biểu tình bị truy tố tối qua đã làm dấy lên phản ứng giận dữ : hàng trăm người đã tụ tập trước đồn cảnh sát nơi những những người này bị giam giữ.

Cảnh sát đã sử dụng trước tiên hơi cay để giải tán, rồi sau đó đã xông ra dùng dùi cui đánh đập, đám đông đáp trả bằng cách ném chai lọ, dùng dù che thân.

Theo AFP, một cảnh sát viên thậm chí còn chĩa súng vào một người biểu tình trước khi vội vàng rút lui với đồng đội.

Một điều khác hiếm thấy ở Hồng Kông được AFP nêu lên là công chức tại đây bắt đầu lên tiếng phản đối chính quyền thân Bắc Kinh. Nhiều lá thư ngỏ với hàng trăm chữ ký đã xuất hiện trong tuần qua, lên án chính quyền của bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga. Một nhóm công chức còn dự kiến biểu tình tối thứ Sáu này, một điều chưa từng thấy.

Người dân Hồng Kông có vẻ không kềm hãm được nỗi tức giận đó là do sự kiện ở Nguyên Lãng, khi người biểu tình bị những kẻ côn đồ tấn công, khiến 45 người phải nhập viện, trong lúc cảnh sát phản ứng một cách thụ động.

Mai Vân

Trong những giờ phút này, tin tức về sự thắng lợi của người Hong Kong trong cuộc biểu tình làm chính phủ đặc khu phải buộc dừng vô thời hạn việc xem xét thông qua luật dẫn độ đã làm nức lòng nhiều người Việt Nam.

Dưới sức ép biểu tình, đặc khu trưởng Carrie Lam tuyên bố dừng vô thời hạn dự luật dẫn độ và từ chức - Ảnh báo Dân trí

Chưa biết sự việc ở Hong Kong sẽ tiếp diễn theo chiều hướng nào vì những người biểu tình đang tiếp tục chiếm giữ đường phố, đòi đặc khu trưởng Carrie Lam phải từ chức, đòi cảnh sát phải xin lỗi... nhưng đây là bước ngoặt lịch sử khi một nhà nước độc tài toàn trị 1,4 tỷ người, đã từng tàn nhẫn cho xe tăng cán nát cả chục ngàn người trên quảng trường Thiên An Môn khi xưa lại phải tạm thời lùi bước trước một hòn đảo có hơn 7 triệu dân. Trong không khí mừng vui đó, tôi bất giác nghĩ về Việt Nam. Tất nhiên là nếu so sánh nền dân chủ Hong Kong với Việt Nam thì quá bằng bì phấn với vôi, nhưng theo tôi cũng không nên quá lo lắng, bởi dân chủ là một quá trình. Và thêm nữa, phấn trước khi thành phấn thì nó cũng chỉ là vôi mà thôi. Người Hong Kong đâu có phải bao giờ cũng mạnh mẽ trong các hoạt động đòi dân chủ. Nhưng tại sao bây giờ họ lại có thể tổ chức những cuộc biểu tình khổng lồ, đông đến hàng trăm ngàn, thậm chí đến cả triệu người mà không hề cần lãnh đạo nào ra mặt... ? Nguyên nhân mấu chốt ở đây theo tôi là do người Hong Kong đã được thừa hưởng một nền dân chủ, pháp trị cả trăm năm khi còn là thuộc địa Anh, trước khi bị trao trả về tay Trung Quốc. Chính vì thế dù có thể là cậu sinh viên hay người bán dạo trên đường phố, nhưng dân trí người Hong Kong rất cao, và đấy nội lực để họ có thể đấu tranh mạnh mẽ và thành công đến như vậy.

Ở Việt Nam từ trước đến nay, trong các hoạt động đấu tranh dân chủ, bảo vệ nhân quyền, bảo vệ môi trường, chống tham nhũng, chống bất công xã hội... dù khác nhau về địa dư hoạt động hay đối tượng tác động, nhưng những người hoạt động xã hội đều luôn nhất trí với nhau về tầm quan trọng của việc khai mở dân trí. Mặc dù vậy, khai dân trí luôn là công việc rất cực nhọc, và không phải lúc nào cũng có thể thu được kết quả như mong muốn. Có nhiều lần, tôi thấy nhiều người hoạt động bày tỏ sự thất vọng, chán chường, thậm chí bỏ cuộc trong công việc rất quan trọng này. Tệ hại hơn, một số người còn có phản ứng tiêu cực, trách móc, đổ lỗi cho quần chúng, và theo tôi đó là hành vi tiêu cực nhất, làm hố sâu nhận thức giữa những người hoạt động xã hội và công chúng ngày càng rộng thêm. Chính vì thế trong bài viết ngắn này tôi có mong muốn trình bày một số suy nghĩ của mình để góp phần làm thúc đẩy công việc của những người tự nhận sứ mạng khai dân trí, nhằm chuẩn bị những tiền đề cho xã hội, để rồi có những thay đổi tích cực hơn trên đất nước chúng ta trong tương lai, và sẽ sớm được như ở Hong Kong bây giờ.

Có thể có nhiều quan niệm khác nhau về việc khai dân trí, nhưng theo tôi đó là những hoạt động nhằm tác động vào nhận thức của công chúng về quyền và trách nhiệm của công dân, để dẫn đến thay đổi hành vi, thay đổi thái độ của họ, làm cho họ dám đứng lên đòi những quyền của mình. Làm cho người khác biết, nhưng chưa thúc đẩy họ hành động thì chưa thể được gọi là thành công trong việc khai dân trí. Vậy làm thể nào để người khác hành động ? Tại sao chúng ta quyết định hành động ? Những câu hỏi đó luôn làm tôi trăn trở, và trước đây trong bài viết "Khi nỗi đau đủ lớn" tôi đã một lần đề cập sơ qua về chuyện này. Đại ý trong bài viết đó tôi có nói rằng : chúng ta sẽ còn trì hoãn việc hành động khi nỗi đau chưa đủ lớn. Tuy vậy, nếu tôi biết, bạn biết, thì những kẻ cai trị cũng biết rõ điều đó. Chính vì thế chúng ta, những ai hay để ý thời cuộc có thể dễ dàng quan sát thấy những trò tháu cáy, khôn lỏi trong việc cai trị dân chúng như việc : rút củi đáy nồi, xì hơi giảm áp lực dư luận, thu thuế khéo như vặt lông vịt mà vịt không kêu... và nhất là trò đun chín ếch từ từ. Ở nhiệt độ 100 độ C thì chắc chắn con ếch đã đủ đau, nhưng không thể hành động phản kháng nữa. Chính vì lẽ đó, hoạt động khai dân trí phải làm được sứ mệnh khai phóng sức phản kháng của người dân càng nhanh càng tốt, trước khi họ mất hết tất cả sức lực, bởi khi nỗi đau đã quá lớn thì e rằng tổn thương cũng quá lớn, người dân không còn đâu năng lượng để phản kháng.

Trong chế độ toàn trị, giáo dục nhồi sọ là một trong những biện pháp cơ bản để khống chế và thao túng người dân. Chính vì thế công cuộc khai dân trí đòi hỏi những người tham gia phải thấu hiểu sâu sắc về bản chất tâm lý, về cơ chế tiếp nhận thông tin, về quá trình ra quyết định trong con người. Bạn đã bao giờ rơi vào tình trạng bất lực khi nói mãi một điều gì đó đúng đắn mà người khác không nghe chưa ? Chưa cần nói đến chuyện khai dân trí, chỉ đơn giản là thuyết phục con cái, gia đình hay bạn bè chẳng hạn... rất nhiều khi đối tượng tiếp nhận thông tin đã nghe rõ việc ta nói, nhưng rồi lại bỏ ngoài tai, và rồi không làm gì. Xin đừng bực tức vì chuyện đó vội, mà hãy bình tâm và từ từ tìm hiểu tại sao.

Con người ta ra quyết định theo cơ chế nào ? Từ tâm trí (não) đã phát ra những mệnh lệnh điều khiển hành vi (cơ thể) đúng không các bạn. Tuy nhiên mệnh lệnh từ trong trí não của chúng ta xuất phát từ hai phần, là Ý THỨC và VÔ THỨC. Đây là hai khái niệm hết sức trừu tượng mà ngành phân tâm học nghiên cứu rất sâu, các bạn nếu muốn có thể tìm hiểu thêm. Nhưng trong khuôn khổ bài viết ngắn này tôi chỉ xin nêu ra một ví dụ đơn giản để bạn có thể hình dung và phân biệt hai khái niệm đó. Khi còn bé, chúng ta tập đi xe đạp. Lần đầu tiên bạn giữ được thăng bằng và đi những đoạn đầu tiên, bạn phải tập trung mọi giác quan và trí não để quan sát và điều khiển cơ thể mình. Trong quá trình này, ý thức chính là phần trong tâm trí phải huy động hết công suất để giữ cho cơ thể ta thăng bằng và điều khiển được cái xe. Tuy nhiên theo thời gian, do sự tập luyện thì cơ thể bạn đã quen dần, và rồi bạn có thể đi được rất xa mà không phải quá căng thẳng. Và rồi đến một ngày, bạn không cần phải tập trung vào việc giữ thăng bằng để đạp xe nữa. Trong đầu bạn chỉ còn mục tiêu cần đến, và bạn cứ thế đạp là đến đích thôi, thậm chí không cần suy nghĩ vẫn có thể tránh được những cái ổ gà. Chính trong quá trình này, cơ thể bạn bắt đầu được điều khiển bằng vô thức. Vô thức đã học hỏi từ ý thức, và rồi nó đã thay mặt ý thức để điều khiển cơ thể chúng ta. Trong cơ thể, có nhiều những hoạt động như thở chẳng hạn, có ai đang đọc những dòng này đang nghĩ đến việc phải thở như thế nào không ? Do vô thức của bạn điều khiển cả đấy. Tuy nhiên nếu cần, bạn có thể dễ dàng dùng ý thức điều chỉnh nhịp thở để phù hợp với các hoạt động như bơi lội, leo núi, hay ngủ chẳng hạn. Nếu không có vô thức làm thay, ý thức chúng ta sẽ bị quá tải, vì làm bất cứ điều gì cũng phải suy nghĩ thì chắc là chúng ta sẽ chết mất.

Con người chúng ta có 5 giác quan : thị giác, thính giác, xúc giác, khứu giác, vị giác. Tất cả thế giới bên ngoài được phản ảnh vào tâm trí chúng ta qua 5 giác quan này, trong đó thị giác và thính giác là quan trọng nhất. Tuy nhiên không phải cái gì xảy ra bên ngoài cũng được phản ánh vào bên trong. Đấy là một cơ chế rất tinh vi để tự bảo vệ cơ thể chúng ta, giúp chúng ta an toàn. Bạn thử tưởng tượng, nếu tiếng ồn nào bên cạnh bạn bây giờ cũng có thể tác động đến tâm trí bạn thì bạn có thể tập trung đọc những dòng chữ tôi đang viết này không ? Đây chính là sự kỳ diệu của tiến hoá, làm chúng ta có thể tự bảo vệ mình, đảm bảo nhu cầu sinh tồn cho mỗi người. Nếu không có cơ chế lọc thông tin, chúng ta có thể bị stress, bị trầm cảm, bị điên vì quá tải thông tin.

Một điều quan trọng nữa là, con người chúng ta khác nhau về độ nhạy của 5 giác quan. Có những người mắt rất tinh, có những người tai rất thính... chính vì thế mà sự vật hiện tượng khách quan bên ngoài được chuyển vào trong tâm trí chúng ta là khác nhau, và dẫn đến suy nghĩ và hành động của chúng ta luôn khác nhau. Đến cả anh em sinh đôi tuy rất giống nhau về hình thể, về điều kiện nuôi dưỡng, nhưng vẫn có tính cách và hành vi khác nhau.

Bây giờ tôi bàn tiếp về vô thức. Trong quá trình giáo dục nhồi sọ, những giá trị, những khái niệm có lợi cho giai cấp thống trị liên tục được nhồi vào trí não trẻ thơ. Trẻ bắt đầu tiếp nhận những vấn đề này bằng ý thức, rồi những điều đó hằn sâu vào vô thức, và sau đó trẻ sẽ phản ứng mạnh mẽ với những thông tin trái chiều mà không hề suy nghĩ, bởi chính những hành vi đó do vô thức điều khiển. Chính vì lẽ đó, công việc khai dân trí vô cùng nặng nề, bởi những ai trót mang sứ mạng này sẽ phải đối mặt với tính mạnh mẽ và bảo thủ vô cùng của vô thức nằm trong tâm trí của những người chưa thoát khỏi sự u mê.

Nền giáo dục nhồi sọ luôn chú trọng việc dạy cho người ta cách làm, cách phản ứng, cách giải quyết bài toán... chứ không dạy người ta cách nghĩ, cách đặt câu hỏi, cách lật lại vấn đề. Vì vậy, trong bài viết này tôi đã mạnh dạn gợi mở một số vấn đề rất sâu sắc trong cơ chế nhận thức của con người, để rồi chính bạn, người đã kiên nhẫn đọc đến đây hãy tiếp tục tìm hiểu, và hãy lựa chọn những phương pháp tiếp cận phù hợp trong việc khai dân trí. Tự hiểu mình, hiểu người khác, bạn mới có khả năng thuyết phục những người xung quanh. Những ai từng đi biểu tình đều biết một điều rất giản dị : ĐÔNG LÀ THẮNG. Chúng ta chưa thể có số đông như Hong Kong bây giờ là bởi vì chúng ta chưa đủ số đông nhận thức cao như họ. Hy vọng rằng tôi sẽ nhận thêm những trao đổi và bàn luận, để làm sâu sắc thêm chủ đề này trong những bài viết về sau. Đất nước này có sớm thoát được những khổ đau hay không, không phải do xuất hiện được một lãnh tụ nào, mà do sự nỗ lực của mỗi người bình thường chúng ta.

Yêu thương tất cả

Nguyễn Lân Thắng

Nguồn : RFA, 16/06/2019 (nguyenlanthang's blog)