Cả nhà ông Nguyễn Tấn Dũng rút hết vốn ở chứng khoán Bản Việt

Tư Ngộ, Người Việt, 08/10/2019

Cả nhà ông Nguyễn Tấn Dũng bỏ tiền vào Công ty chứng khoán Bản Việt, do con gái ông làm chủ xị, không biết từ lúc nào nhưng lại có tin đều rút hết tiền ra.

Bà Nguyễn Thanh Phượng. (Hình : VCSC/Zing)

Đây là cái tin khá lạ thấy trên báo Sputnik của Nga phiên bản Việt Ngữ. Từ nhiều năm qua, người ta chỉ biết bà Nguyễn Thanh Phượng, con gái cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng làm chủ tịch Hội đồng quản trị bốn công ty trong các lĩnh vực ngân hàng, bất động sản, chứng khoán và đầu tư tài chính – tất cả đều mang thương hiệu Bản Việt (Viet Capital).

"Đầu tháng 10, chứng khoán Bản Việt (VCSC) của bà Nguyễn Thanh Phượng đón nhận những thông tin không mấy tích cực như tụt hạng về thị phần môi giới trên sàn HSX và rớt hạng trong danh sách 10 công ty chứng khoán môi giới hàng đầu trên HNX. Ngoài ra, tính đến thời điểm hiện tại, không còn người thân nào của bà Nguyễn Thanh Phượng tham gia nắm giữ cổ phần của VCSC", Sputnik Việt ngữ viết.

Vì thị trường chứng khoán Việt Nam tuột dốc mạnh những tháng gần đây do ảnh hưởng của cuộc thương chiến giữa Mỹ và Trung Quốc, nếu còn giữ, tiền đổ vào đầu tư có thể còn bị mất thêm nên phải rút hết ra ?

Trong mấy người con của ông Dũng, bà Phượng là người duy nhất đi vào con đường kinh doánh. Nguyễn Thanh Nghị đi dạy học một thời gian rồi cũng đi theo cha và em trai là Nguyễn Minh Triết lao vào chính trị có sự đỡ đầu của cha nên thiên hạ gọi là "thái tử đảng". Còn ông Nguyễn Tấn Dũng suốt nhiều chục năm qua, người ta cũng chỉ thấy ông leo lên từ từ trong nấc thang quyền lực của Đảng cộng sản Việt Nam từ thấp lên tới ghế thủ tướng.

Người ta không hề được biết trước đây, ông Nguyễn Tấn Dũng và cả vợ ông hoạt động đầu tư tài chính bao giờ, nhất là đầu tư chứng khoán.

Nhưng trong một bản "báo cáo quản trị" của công ty đầu tư chứng khoán Bản Việt (mã số VCSC) mà trang mạng Sputnik trưng ra, người ta thấy đứng đầu danh sách cổ đông là bà Nguyễn Thanh Phượng. Kế đến là ông Nguyễn Tấn Dũng, vợ ông là Trần Thanh Kiệm, con rể là Nguyễn Hoáng Bảo (hay Nguyễn Bảo Hoáng hoặc Henry Nguyễn, chồng bà Phượng), hai con trai là Nguyễn Thanh Nghị, Nguyễn Minh Triết, cháu ngoại là Nguyễn Bảo Hoáng Mi và Nguyễn Bảo Hoáng Mai (con bà Phượng).

Trừ bà Nguyễn Thanh Phượng còn giữ 6.750.000 cổ phần, tất cả những người còn lại trong đại gia đình ông Dũng đều rút hết tiền ra khỏi công ty chứng khoán Bản Việt. Đồng thời, các công ty khác của bà Phượng cũng đổ tiền vào làm cổ đông của chứng khoán Bản Việt cũng đều rút hết tiền ra là Công ty cổ phần quản lý Quỹ Đầu Tư Chứng Khoán Bản Việt, Ngân hàng thương mại cổ phần Bản Việt, và Công ty cổ phần Bất Động Sản Bản Việt.

Cả gia đình Nguyễn Tấn Dũng rút hết vốn khỏi công ty môi giới chứng khoán Bản Việt. (Hình : Báo cáo quản trị của VCSC/Sputnik)

Lương cán bộ công chức từ trung cấp như các con đến cấp cao như ông Nguyễn Tấn Dũng đều chẳng nhiều gì thì họ lấy tiền ở đâu ra để mua cổ phần của một công ty đầu tư tài chính ? Người ta không biết ông cựu thủ tướng đổ tiền vào chứng khoán Bản Việt khi nào, bao nhiêu. Các con ông cũng vậy. Tất cả số cổ phần họ bán ra quy thành tiền là bao nhiêu, không ai biết.

Không hề thấy trước đây có bản "báo cáo tài chính" nào của chứng khoán Bản Việt và các công ty kia của bà Nguyễn Thanh Phượng công bố danh sách cổ đông và số cổ phiếu của họ nắm giữ để người ta biết cha mẹ và anh em của bà có bao nhiêu phần trăm cổ phần trong đó.

Bà Nguyễn Thanh Phượng tốt nghiệp cao học quản trị ở Thụy Sĩ rồi về nước đi vào đường kinh doánh. Bà thành lập công ty chứng khoán Bản Việt vào tháng 11/2007, khi mới 27 tuổi, hơn một năm sau khi cha bà leo lên ghế thủ tướng.

Nhờ tên tuổi mọi người biết là con gái ông thủ tướng nên công ty của bà Phượng lên vù vù, từng có thời kỳ là một trong ba công ty môi giới chứng khoán nổi nhất tại Việt Nam. Tháng Tám năm ngoái, thấy có tin của VietnamNet nói chứng khoán Bản Việt được "Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) chấp thuận cho công ty thay đổi tỷ lệ sở hữu nước ngoài lên mức tối đa 100%".

Năm 2016, ông Dũng tranh cái ghế tổng bí thư với ông Nguyễn Phú Trọng qua nhiều màn đấu đá rất căng thẳng phơi bày trên Internet nhưng thất bại. Bây giờ, cả nhà ông cựu thủ tướng đánh hơi thấy một cái gì đó nguy hiểm vẩn vơ trong không khí nên thu gom tiền bạc, giắt vào lưng để… ?

Và cũng nhờ sự bật mí trên Sputnik mà người ta cũng mới biết có những nhà đầu tư tài chính như Nguyễn Tấn Dũng, Trần Thanh Kiệm, Nguyễn Thanh Nghị, Nguyễn Minh Triết. 

Tư Ngộ

Nguồn : Người Việt, 08/10/2019

**************

Biến động bất thường ở công ty con gái nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng

Nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng không còn nắm cổ phần trong doánh nghiệp của con gái. Trong khi người thân rút lui toán bộ, Chứng khoán Bản Việt (VCSC) của bà Nguyễn Thanh Phượng cũng bị đánh bật khỏi top 3 đơn vị dẫn đầu thị trường môi giới.

Bà Nguyễn Thanh Phượng và ông Nguyễn Hoáng Bảo (hay Nguyễn Bảo Hoáng hoặc Henry Nguyễn, chồng bà Phượng) © Ảnh : Việt Nam Thời Báo

Chứng khoán Bản Việt (VCSC) của bà Thanh Phượng liên tiếp nhận tín hiệu xấu

Đầu tháng 10, Chứng khoán Bản Việt (VCSC) của bà Nguyễn Thanh Phượng đón nhận những thông tin không mấy tích cực như tụt hạng về thị phần môi giới trên sàn HSX và rớt hạng trong danh sách 10 công ty chứng khoán môi giới hàng đầu trên HNX. Ngoài ra, tính đến thời điểm hiện tại, không còn người thân nào của bà Nguyễn Thanh Phượng tham gia nắm giữ cổ phần của VCSC.

Theo đó, vào thời điểm lúc 7g29 ngày 7/10/2019, cố phiếu của Chứng khoán Bản Việt hiện đang giao dịch ở mức 34.100đ (giảm 500đ, tương đương mức giảm 1,45%). Trong phiên giao dịch ngày cuối tuần qua trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu VCI của Công ty cổ phần Chứng khoán Bản Việt (VCSC) đã giảm thêm 900 đồng (tương đương 2,54%) còn 34.600 đ/cổ phiếu. Mã VCI này tiếp tục đánh mất 1,39% đồng thời không còn duy trì được nỗ lực như trong hai phiên đầu tháng 10.

Theo thông tin, cổ phiếu VCI chịu tác động từ bối cảnh thị trường chung và đặc biệt, là những tín hiệu không mấy lạc quan từ kết quả xếp hạng thị phần môi giới cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có đảm bảo (CW) quý III năm 2019 trên sàn giao dịch Thành phố Hồ Chí Minh (HSX).

Đáng chú ý, Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh vừa công bố thị phần giá trị giao dịch môi giới Quý III năm 2019 của 10 công ty chứng khoán hàng đầu. Trong lần này, VCSC bị tụt hạng đáng buồn về thị phần, rớt từ top ba đầu bảng (vị trí thứ ba) xuống vị trí thứ 4 với 7,04% thị phần môi giới. Trong khi đó, đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Chứng khoán Bản Việt là Công ty Chứng khoán VNDirect (VNDS) lại vượt lên vị trí thứ ba với 7,16% thị phần. Hai doánh nghiệp dẫn đầu về thị phần môi giới trên HSX quý III này chính là Công ty chứng khoán SSI (16,6%) của ông Nguyễn Duy Hưng và Công ty chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh HSC (10,59%).

Ngoài ra, VCSC còn tiếp tục đánh mất lợi thế trong bảng xếp hạng môi giới quý III trên sàn giao dịch Hà Nội (HNX). Theo đó, Chứng khoán Bản Việt hoán toán không còn trong top 10 công ty môi giới hàng đầu tại HNX.

Theo báo cáo của VCSC, trong quý II, thị phần môi giới sụt giảm cũng khiến doánh thu của doánh nghiệp trong mảng này giảm tới % so với cùng kỳ còn 120,85 tỷ đồng.

Thêm vào đó, thị trường kém thuận lợi khiến nguồn thu từ môi giới, cho vay của Chứng khoán Bản Việt giảm sút. Lãi từ các khoán vay và phải thu giảm 19% xuống còn 77,4 tỷ đồng trong quý II.

Tình hình kinh doánh của Chứng khoán Bản Việt đang giảm sút ?

Doánh thu hoạt động trong quý II của VCSC đạt 406 tỷ đồng, giảm 11% và lãi sau thuế giảm 30% đạt 140 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng đầu năm, Chứng khoán Bản Việt lãi sau thuế 342 tỷ đồng, giảm 36% so với cùng kỳ năm trước.

Tháng 11/2007, Công ty cổ phần Chứng khoán Bản Việt được thành lập và chính thức đi vào hoạt động, con gái của nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, bà Nguyễn Thanh Phượng được bổ nhiệm chức Chủ tịch Hội đồng quản trị của VCSC từ cuối năm 2017. Ngày 07/07/2017, là ngày giao dịch đầu tiên trên sàn HOSE với giá tham chiếu là 48.000 đ/CP.

Nhân sự trong Hội đồng quản trị của VCSC hiện đang gây sự chú ý. Ông Tô Hải (cổ đông lớn nhất của doánh nghiệp này với cổ phần 31.519.883 tương đương 19,34% hiện đang là Tổng giám đốc của VCSC). Ngoài ra, các cổ đông lớn của Chứng khoán Bản Việt còn có những cái tên nổi bật như Trương Ngọc Phượng, Nguyễn Quang Bảo, ông Nguyễn Hoáng Bảo, ông Trần Quyết Thắng, ông Huỳnh Richard Lê Minh…

Ông Tô Hải và bà Nguyễn Thanh Phượng

Theo báo cáo quản trị công ty vừa được Chứng khoán Bản Việt Công bố, vào thời điểm cuối quý II, bà Nguyễn Thanh Phượng đang sở hữu 6,75 triệu cổ phiếu (tương đương 4,14% vốn điều lệ), không phải cổ đông lớn.

Ông Nguyễn Tấn Dũng (cha), bà Trần Thanh Kiệm (mẹ) và ông Nguyễn Hoáng Bảo (chồng) cùng những người thân khác trong gia đình bà Phượng hiện đã không còn nắm giữ cổ phiếu nào của Chứng khoán Bản Việt.

Sở hữu của bà Nguyễn Thanh Phượng và người có liên quan tại VCSC

Thêm vào đó, các doánh nghiệp có liên quan đến bà Nguyễn Thanh Phượng như Công ty cổ phần quản lý quỹ đầu tư chứng khoán Bản Việt, Ngân hàng thương mại cổ phần Bản Việt, Công ty cổ phần Bất động sản Bản Việt cũng không còn sở hữu cổ phần tại VCSC.

Trong một diễn biến khác, theo báo Dân Trí thông tin, bà Nguyễn Thiên Kim, vợ ông Tô Hải đã mua vào cổ phiếu của VCI để nâng tỷ lệ sở hữu lên 8,78 triệu cổ phiếu tương đương với 5,39% vốn điều lệ và vượt qua chính bà Nguyễn Thanh Phượng trở thành cổ đông lớn của VCSC.

Vai trò của bà Nguyễn Thanh Phượng tại VCSC

Bà Phượng tốt nghiệp Cử nhân ngành Tài chính – Ngân hàng trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội và Thạc sĩ chuyên ngành Quản trị kinh doánh Đại học Quốc tế tại Geneva - Thụy Sĩ.

Hiện tại ở VCSC bà Nguyễn Thanh Phượng là Chủ tịch Hội đồng quản trị, Sáng lập viên Bản Việt (Viet Capital). Nữ doánh nhân này cũng là thành viên sáng lập của Công ty Chứng khoán Bản Việt (Viet Capital Securities – VCSC) và Công ty Quản lý Quỹ Bản Việt (Viet Capital Asset Management – VCAM). Bà đảm nhiệm vị trí Chủ tịch Hội đồng quản trị của VCSC và VCAM kể từ thời điểm thành lập năm 2007. Bà Phượng cũng là thành viên Hội đồng quản trị Ngân hàng Bản Việt.

Trong vai trò Chủ tịch, bà Phượng chịu trách nhiệm về định hướng tầm nhìn, quản trị chiến lược, hỗ trợ Ban điều hành với mục tiêu đưa Viet Capital trở thành những đơn vị cung cấp dịch vụ tài chính hàng đầu trên thị trường.

Bà từng giữ chức vụ Phó Giám đốc Tài chính Công ty liên doanh Holcim Việt Nam (*) - thuộc Tập đoán đa quốc gia Thụy Sĩ, một trong những nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam. Bà cũng từng giữ vai trò Giám đốc đầu tư của Công ty Vietnam Holding Asset Management.

Nguồn : Sputnik, 07/10/2019

(*) Holcim Việt Nam đã chính thức đổi tên thành INSEE sau khi được tập đoán Siam City Cement (SCCC) mua lại năm 2016.

Vượt qua nỗi sợ, người trẻ Việt Nam tuần hành vì môi trường

BBC, 25/09/2019

Việc một nhóm trẻ tại Sài Gòn tự tổ chức cuộc tuần hành chống biến đổi khí hậu hôm 22/9 cho thấy người trẻ ở Việt Nam đang góp tiếng vào một hoạt động có quy mô toàn cầu.

Các bạn trẻ ở Sài Gòn tham gia tuần hành vì môi trường

Tuần hành chống biến đổi khí hậu đang diễn ra khắp nơi trên thế giới từ 20-27/9.

Tại một quốc gia vốn e ngại các hoạt động tụ tập nơi công cộng như Việt Nam, vẫn có những người trẻ dám đứng ra tổ chức hoạt động với hy vọng góp chung tiếng nói về vấn đề biến đổi khí hậu và môi trường.

Phan Thanh Huyền, người Hà Nội, hiện làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh, là một trong những người đưa ra ‎ý tưởng tổ chức cho hoạt động biến đổi khí hậu, diễn ra vào Chủ Nhật tuần rồi tại Sài Gòn.

Khởi đầu là những quan tâm cá nhân về vấn đề môi trường và biến đổi khí hậu cũng như sự so sánh về chất lượng không khí ở hai nơi Huyền từng sống - Sydney và Hà Nội.

Huyền cho biết, ở nơi bạn từng sống - Hà Nội và sau này là Thành phố Hồ Chí Minh, đang có quá nhiều những công trình xây dựng mà quy hoạch chưa tốt.

"Hồi trước, ở Hà Nội, đi ngang qua cây cầu bắc trên sông Hồng, tôi đã thấy hình dáng thành phố bên kia sông. Còn giờ, phải qua gần khỏi cầu mới thấy được thành phố. Không khí bẩn đến độ như vậy"."Hà Nội ngày xưa, ngay cả khi đang giữa mùa Hè, cũng không đến nổi quá nóng như bây giờ. Những cái đó làm mình quan tâm hơn đến biến đổi khí hậu, đến môi trường. Và dẫu biết mình không thể thay đổi được gì nhiều, nhưng chí ít, mỗi người chúng ta đều có thể góp chút gì đó…", Huyền chia sẻ tâm tư với BBC News Tiếng Việt.

Ngay những người nước ngoài cũng tham gia cuộc tuần hành.

Huyền cho biết muốn tham gia một hoạt động tuần hành chống biến đổi khí hậu tại Thành phố Hồ Chí Minh. Nhưng khi tìm kiếm trên trang Global Climate Strike, lại thấy chưa có một hoạt động nào tổ chức tại Việt Nam.

Vậy là Huyền, vốn chưa từng có một chút kinh nghiệm nào về việc tổ chức các hoạt động cộng đồng, quyết định cùng với một số bạn khác … tự làm, dẫu chưa biết bắt đầu từ đâu.

Và họ bắt đầu bằng tạo ra một sự kiện trên trang Global Climate Strike. Qua trang này, họ gửi 150 thư mời đến những người quan tâm, cũng như gửi nhiều thư cập nhật về sự kiện sau đó.

"Ban đầu, em không kỳ vọng là sẽ có nhiều người tham gia đến như thế. Thế nên, em thấy rất bối rối, run và cũng chẳng biết như vậy thì có đúng thủ tục hay luật pháp của Việt Nam hay không".''Lúc đầu, ở điểm tập kết đầu tiên trước Dinh Độc lập, tầm khoảng 10 giờ sáng, chỉ có hơn 20 người. Nhưng ngay lúc đó, đã có những du khách tính tham quan dinh đã bỏ buổi tham quan để tham gia cùng đoàn tuần hành. Cứ thế, mọi người cầm những thông điệp tự vẽ tay, và di chuyển từ dinh Độc Lập, qua công viên 30/4, bưu điện thành phố, tới phố đi bộ Nguyễn Huệ. Đến đâu, cũng có người muốn tham gia. Họ không có bảng nên xin nhóm những mẩu bìa còn lại, vẽ chữ lên và nhập đoàn. Cứ vậy, đến điểm tập kết ở phố đi bộ Nguyễn Huệ lúc 11 giờ, đoàn tuần hành đã có hơn 100 người tham gia, trong đó có cả khách du lịch nước ngoài", Huyền kể.

Vượt qua nỗi sợ

Ở một quốc gia, nơi những hoạt động tuần hành vì môi trường hay bình đẳng giới tính cũng có thể bị xem như những hoạt động chính trị, nỗi e sợ khi những người trẻ đứng ra tổ chức những hoạt động như thế này là có thật.

Nhà hoạt động môi trường Hoàng Thị Minh Hồng cũng từng băn khoăn khi viết trên Facebook cá nhân rằng, báo chí Việt Nam và rất nhiều người trên Facebook chia sẻ tin về cuộc bãi khóa vì khí hậu của học sinh sinh viên toàn cầu, nhiều người bày tỏ sự khâm phục với cô bé Greta Thunberg, nhưng khi đặt vấn đề tổ chức những hoạt động như vậy ở Việt Nam thì mọi người đều hốt hoảng, chủ yếu cho rằng, làm cái này ở Việt Nam thì... không phù hợp.

Còn ngay những người trẻ, họ cảm nhận ra sao ? Phạm Thiên Ân, một bạn trẻ tham gia trong đoàn tuần hành vừa rồi cho BBC News Tiếng Việt biết :

"Tất nhiên em biết, chính quyền sẽ tiếp cận với bọn em. Có hai khả năng, hỗ trợ hoặc ngăn chặn. Nếu họ hỗ trợ thì tốt, còn nếu ngăn chặn, em tin Hiến pháp Việt Nam đủ vững chắc để bảo vệ công dân, trừ khi lại có luật nào đó nằm trên hiến pháp, để tước đi quyền cơ bản của công dân Việt Nam".

Còn Huyền thì tâm sự rất thật :

"Em rất sợ, thậm chí khá run. Nhưng em không nói cùng các bạn, vì nghĩ, mình đứng ra tổ chức mà nói ra như vậy sẽ ảnh hưởng đến tâm lý‎ chung của tất cả mọi người. Nhưng em cũng nghĩ rằng, nếu mình không làm gì sai thì vì lý‎ do gì để họ bắt hay gây khó dễ ? Nhưng dù em nói thế, bạn bè, thậm chí gia đình em cũng nói rằng, cảnh sát sẽ không cần biết bọn em làm cái gì, chỉ cần họ thấy điều đó gây nguy hại cho họ thì họ sẽ bắt bọn em về đồn".

"Em trấn an các bạn rằng, kể cả mình ra đến đó và sau đó, họ bắt mình giải tán thì mình về. Nhưng ít nhất, từ lúc bắt đầu đến lúc đó, mình cũng đã làm được chút gì đó rồi. Sau khi nói như thế thì em nghĩ là nhiều người sẽ không đến đâu, em nghĩ chắc cũng chỉ tầm 10 người tham gia là cùng, nhưng không ngờ rất nhiều người đến, Có người đến muộn, có người không tìm được chỗ tập kết, nên số người tham gia như thế là đáng ngạc nhiên lắm rồi", Huyền nói thêm.

Huyền kể lại rằng hôm đó, cảnh sát đã bắt đầu tiếp cận đoàn tuần hành khi đến trước Bưu điện thành phố, dẫu trước đó, có thể họ đã theo dõi đoàn từ lâu. Cảnh sát chụp ảnh và hỏi về mục đích hoạt động, rồi tại sao lại có nhiều người nước ngoài như vậy.

"Họ hỏi khá nhẹ nhàng: sau đó giải thích là, do gần đây, xảy ra nhiều việc liên quan đến chính trị, nên nếu bọn em làm gì thì phải báo trước cho họ. Sau đó, họ đi theo bọn em đến phố đi bộ Nguyễn Huệ. Đến chỗ nào, bọn em cũng thấy cảnh sát đã đứng ở đó rồi. Nhưng họ cư xử cũng khá thân thiện, bắt tay với người tuần hành và thậm chí chụp hình selfie với bọn em nữa", Huyền nói.

Người trẻ cô đơn

Sau khi tổ chức thành công cuộc tuần hành đầu tiên, ngày 27/9 tới, nhóm sẽ tổ chức thêm một cuộc tuần hành thứ hai. Và chỉ trong vòng một ngày từ khi phát động, tính sơ sơ đã có 300 người bày tỏ sẽ tham gia.

Huyền cho biết, sau khi post những bức ảnh đầu tiên về cuộc tuần hành trên Facebook, nhiều bè bạn của cô nhắn tin nói rằng, họ không nghĩ là sự kiện đó lại nghiêm túc đến thế và thu hút nhiều người tham gia đến vậy.

"Ngay hôm diễn ra sự kiện, nhiều người cả Việt Nam lẫn nước ngoài đã dừng lại chụp ảnh và quan tâm đến sự kiện", Huyền nói.

Còn Phạm Thiên Ân cho BBC News Tiếng Việt biết :

"Hiện tại, các thành viên nòng cốt đang xây dựng chương trình theo hướng bài bản hơn và đều đặn hơn vào mỗi thứ Sáu hàng tuần. Sau hoạt động vừa rồi, bạn bè quốc tế tới thăm Việt Nam rất nhiều người biết và nói sẽ tham gia vào sự kiện diễn ra vào thứ Sáu này".

Cuộc tuần hành vừa diễn ra cho thấy, giới trẻ Việt Nam không thờ ơ với những vấn đề chính trị - xã hội hay những vấn đề mang tính toàn cầu như nhiều người trước nay vẫn thưởng nghĩ.

Chị Hoàng Thị Minh Hồng viết trên Facebook rằng, "Cái làm mình vui nhất là hoạt động hôm nay hoàn toàn do các bạn trẻ độc lập, không thuộc tổ chức hay dự án nào, đứng ra thực hiện. Các bạn thật sự đã cảm nhận được sự cấp bách của vấn đề biến đổi khí hậu, đã vượt qua được những nỗi e dè của mình để lần đầu tiên tham gia một buổi xuống đường để hưởng ứng một chiến dịch của cộng đồng toàn cầu: và biết đâu các bạn có thể đã giúp xoá đi một số định kiến về việc xuống đường để lên tiếng vì môi trường ở Việt Nam ?".

Phan Thanh Huyền nhận xét về quan tâm chính trị của những người trẻ như mình : "Nói khộng quan tâm thì nặng nề quá. Họ có quan tâm, chỉ có điều là chưa được nhiều. Cũng có khi họ quan tâm nhưng chưa thực sự nhìn nhận vấn đề một cách nghiêm túc. Cũng như, có thể do chưa có những hoạt động khơi gợi sự quan tâm đó".

Tuy nhiên, đó cũng chỉ là những nỗ lực cá nhân. Bởi khác với các nước khác, giới trẻ Việt Nam vẫn chưa tạo thành kết nối lớn hơn để cùng nhau xuống đường trong một ngày và thể hiện mong muốn đối với chính phủ Việt Nam, theo lời bà bà Cao Vĩnh Thịnh, một nhà hoạt động môi trường tại Hà Nội, vốn là thành viên của nhóm vận động bảo vệ môi trường Green Trees, nói với RFA.

Còn Hoàng Đức Minh, một trong top 30 người trẻ dưới 30 tuổi có ảnh hưởng nhất năm 2014 do tạp chí Forbes bình chọn, hiện là Giám đốc chương trình tại Thinkzone Accelerator, trong một cuộc phỏng vấn với người viết bài này, đã gọi những người trẻ Việt Nam là "thế hệ bơ vơ" bởi :

"Họ không được sự dẫn dắt, không được nuôi dưỡng trong môi trường văn hóa, tư tưởng đủ mạnh. Nó gần như là thời kỳ mà mọi người bỏ bê thế hệ trẻ và họ chỉ theo đuổi các mục tiêu của cá nhân. Đó là những người trẻ cô đơn".

Bởi thế, hãy khoan đánh giá về lớp trẻ Việt Nam bằng việc so sánh giới trẻ Việt Nam với Hongkong. Bởi như Facebooker Phuoc M Nguyen viết trên Facebook :

"Nhận thức gì và như thế nào luôn là kết quả của những "thực phẩm" được cung cấp để nuôi nó. Giới trẻ Việt Nam đang là nạn nhân. Không thể đổ hết lỗi lên đầu họ. Nhận thức của họ sẽ khác đi một khi họ được "nuôi" bằng những "thực phẩm" khác, mang hàm lượng và giá trị của một xã hội có tự do và dân chủ đích thực. Hành động của họ sẽ khác một khi họ được sống trong môi trường có nhiều không gian tư duy và hành động hơn".

****************

Người Việt trẻ và phong trào tuần hành khí hậu

Nguyễn Trang Nhung, RFA, 24/09/2019

Vậy là Climate Strike đã "đến" Việt Nam. Và tuần hành khí hậu đầu tiên đã diễn ra vào Chủ Nhật vừa qua, 22/9, tại Sài Gòn.

Hình : Tuần hành khí hậu vào 22/9 tại Sài Gòn (Nguồn : FB Hong Hoang)

Những người Việt Nam quan tâm tới biến đổi khí hậu cuối cùng có thể mỉm cười, hay ít ra là không còn băn khoăn rằng khi nào người Việt Nam sẽ hưởng ứng phong trào tuần hành khí hậu.

Khởi phát vào tháng 8/2018 từ nhà hoạt động thiếu niên 16 tuổi người Thụy Điển Greta Thunberg, phong trào tuần hành khí hậu giờ đây đã lan rộng ra toàn cầu.

Vào thời gian đầu, khi Greta còn ngồi lì tại tòa nhà quốc hội Thụy Điển vào mỗi thứ Sáu, có lẽ ít ai nghĩ rằng ảnh hưởng của cô sẽ rộng lớn như vậy vào một năm sau.

Thứ Sáu vì tương lai (Fridays for future) từ đó đã trở thành khẩu hiệu cho một trong những phong trào xã hội quy mô nhất thế giới.

Theo thông tin từ fanpage của Greta, hơn 4 triệu người tại 163 quốc gia đã tham gia tuần hành khí hậu vào thứ Sáu vừa qua [1].

Trở lại một ngày thứ Sáu vào tháng 3/2019, người quan sát đã có thể thấy sự bùng nổ của phong trào với 1769 nơi tại 112 quốc gia đăng ký hưởng ứng tuần hành khí hậu [2].

Vào thời điểm đó, tại Đông Nam Á, trong 5 nước tham gia không có Việt Nam, và ở phạm vi rộng hơn là Châu Á có sự tham gia của 2 nước đông dân nhất là Ấn Độ và Trung Quốc.

Khi một phong trào đến Việt Nam, thường đó là khi nó đã quá lớn để người Việt Nam bỏ qua. Và đây là một phong trào như vậy.

Dù phong trào đến Việt Nam muộn, song đó vẫn là một tín hiệu vui. 

Như facebooker Hong Hoang cho biết trên FB của mình [3], tuần hành khí hậu tại Sài Gòn được đề xướng bởi một bạn trẻ Việt Nam. Sau khi bạn trẻ này không thấy ai tổ chức tuần hành, bạn trẻ đó quyết định tự làm cùng một số bạn trẻ khác.

Group FB của các bạn ban đầu có những người nước ngoài tham gia, sau đó có các bạn trẻ Việt Nam đăng ký, và kết quả là khoảng 60 – 70 người đã xuống đường với những thông điệp ý nghĩa về chống biến đổi khí hậu.

Điều đáng lưu ý là các bạn trẻ thực hiện hoạt động này hoàn toàn độc lập, không thuộc tổ chức hay dự án nào. 

Các bạn trẻ này, như Hong Hoang nhận định, thực sự cảm nhận được tính cấp bách của vấn đề biến đổi khí hậu và đã vượt qua được nỗi e dè của bản thân.

Quả là bước đầu tiên thường khó khăn, đặc biệt là ở một xã hội mà các quyền tự do biểu đạt còn hạn chế như Việt Nam. Và khi đã tiến được bước đầu tiên, mọi sự về sau nhìn chung sẽ dễ dàng hơn.

Tuần hành khí hậu tại Sài Gòn là chỉ dấu cho thấy chúng ta có thể hi vọng vào các bạn trẻ Việt Nam ngày nay. 

Dù họ thừa hưởng một di sản thiếu thốn từ thế hệ trước, từ suy nghĩ cho đến hành động, vì thế hệ trước đã không nghĩ đủ và làm đủ trách nhiệm với chính thế hệ mình lẫn thế hệ sau, thì bằng cách nào đó, các bạn trẻ vẫn tìm ra con đường sáng để đi và rồi thắp lên cho chúng ta hi vọng.

Hình : Thông báo tuần hành khí hậu vào 27/9 tại Sài Gòn (Nguồn : fanpage Climate Strike Hồ Chí Minh)

Vào thứ Sáu tới đây, 27/9, tuần hành khí hậu sẽ lại diễn ra, và các bạn trẻ sẽ lại gióng lên những thông điệp đánh thức chúng ta về cuộc khủng hoảng khí hậu và cuộc diệt chủng khó tránh nếu chúng ta không nỗ lực để ngăn cản.

Là một người không còn trẻ, tôi thấy vui khi các bạn đã khiến cho những người như tôi thêm hi vọng vào tương lai.

Các bạn hãy tiếp tục hướng đến tương lai qua những ngày thứ Sáu. Đó là tương lai của các bạn, đó là tương lai của đất nước, và đó cũng là tương lai của cả hành tinh.

Nguyễn Trang Nhung

Nguồn : RFA, 24/09/2019 (NguyenTrangNhung's blog)

Chú thích :

[1] Thông tin từ fanpage của Greta

[2] Các con số được fanpage của Greta dẫn theo website fridaysforfuture.org

[3] Facebook Hong Hoang

*******************

Tuần hành vì môi trường ở Việt Nam có thể bị xem là chống đối ?

Ngọc Lễ, VOA, 24/09/2019

Nhiều người trẻ Việt Nam tỏ thái độ dè dặt, không dám hưởng ứng phong trào xuống đường của giới trẻ toàn thế giới về môi trường do họ ‘sợ bị gán ghép những tội danh về chính trị và bị bắt bớ’, một nhà hoạt động môi trường ở Hà Nội nói với VOA.

Cuộc tập hợp chống biến đổi khí hậu ở Paris hôm 21/9

Kể từ ngày 20/9, nhân dịp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốccó kỳ họp tập trung vào chủ đề môi trường, dưới ngọn cờ đầu là nhà hoạt động môi trường 16 tuổi người Thụy Điển Greta Thunberg, giới trẻ, chủ yếu là học sinh, sinh viên, đã đồng loạt bãi khóa, tuần hành trên khắp thế giới kêu gọi các nhà lãnh đạo phải có hành động mạnh mẽ hơn nữa để đẩy lùi tình trạng biến đổi hậu.

Thế nhưng, giới trẻ tại Việt Nam không thể hòa cùng phong trào xuống đường của các thanh thiếu niên toàn cầu dù Việt Nam là một trong những quốc gia được xem là bị tác động nhiều nhất bởi biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

Trao đổi với VOA, bà Cao Vĩnh Thịnh, một nhà hoạt động môi trường từ Hà Nội vốn là thành viên của nhóm vận động bảo vệ môi trường Green Trees, nói rằng nhiều sinh viên mà bà quen biết hoặc làm việc cùng ‘đều quan tâm đến vấn đề môi trường’ và ‘đều biết đến Greta Thunberg’.

Tuy nhiên, bà nói rằng ‘những tiếng nói phản đối về môi trường bị hạn chế vì chính trị hiện tại’.

"Thế hệ trẻ có hiểu biết và quyết tâm phanh phui những sai trái của các tập đoàn thì bị các kênh truyền thông của nhà nước bôi nhọ danh dự và bị đánh đập, bị bắt bớ trên đường phố", bà Thịnh nói và cho biết riêng tổ chức Green Trees của bà trong năm 2019 ‘đã bị tấn công liên tục’.

"Bản thân tôi là nhà hoạt động môi trường chỉ quan tâm đến cây xanh, Formosa xả thải và những cánh rừng bị những nhóm lợi ích tàn phá nhưng lại bị lên án rất gay  gắt là ‘nhận tiền của nước ngoài’ và ‘có âm mưu lật đổ chính quyền’ và trước nhà tôi có người canh giữ", bà nói thêm.

"Vô hình chung các bạn sinh viên và những nhà hoạt động môi trường khác cũng dè dặt hơn".

Bà cho biết để hưởng ứng phong trào của giới trẻ thế giới, những nhà hoạt động môi trường ở Việt Nam đã chia thành nhiều nhóm nhỏ. Có nhóm xuống đường vào ngày 22/9 ở khu vực Dinh Thống Nhất ở Thành phố Hồ Chí Minh. Còn tại Hà Nội, một số bạn đi thu gom rác.

"Tuy nhiên, chúng tôi chưa tạo thành kết nối lớn hơn để cùng nhau xuống đường trong một ngày và thể hiện mong muốn đối với chính phủ Việt Nam".

"Riêng đối với Green Trees, trong bối cảnh các thành viên chúng tôi bị bắt bớ liên tục, việc tổ chức kêu gọi mọi người bảo vệ môi trường là rất rủi ro. Đó có thể là cái cớ để họ gán cho chúng tôi những tội danh như xúi giục, gây rối trật tự an ninh quốc gia", bà Thịnh trăn trở.

Do đó, bà cho biết tổ chức của bà quyết định tổ chức một chương trình ca nhạc vào tháng 11 ở Hà Nội về chủ đề biến đổi khí hậu để ‘thông qua con đường âm nhạc nhằm chuyển tải thông điệp về môi trường đến tất cả các giới ở thủ đô’.

Khi được hỏi tại sao đi đấu tranh môi trường mà lo ngại bị quy là hoạt động chính trị, bà Thịnh nói : "Tôi hiểu rõ đứng đằng sau những tập đoàn như Sun Group và Formosa luôn có sự móc ngoặc, đi đêm với nhau. Các doanh nghiệp chi rất nhiều tiền cho hệ thống hiện tại đang vận hành nên họ xem những người  bảo vệ môi trường (vốn chống đối lợi ích của các doanh nghiệp) là phản động".

Bà Thịnh đưa ra dẫn chứng là dự án khu nghỉ dưỡng Tam Đảo của Tập đoàn Sun Group. "Chỉ trong hai ngày họ đã duyệt xong báo cáo tác động môi trường của dự án đối với khu rừng nguyên sinh duy nhất còn lại ở miền Bắc và họ thi công rất nhanh".

"Nếu không có tiền thì không thể nào hoàn thiện dự án lớn như thế một cách suôn sẻ và nhanh như thế", nhà hoạt động này bày tỏ nghi ngờ.

Về mục tiêu phát triển kinh tế, cải thiện đời sống cho người dân và việc chấp nhận đánh đổi môi trường, bà Thịnh đưa ra dẫn chứng về trường hợp Tập đoàn Gang thép Hưng Nghiệp, tức Formosa, vốn gây ra thảm họa môi trường cho bốn tỉnh miền Trung hồi năm 2016.

"Khi trình bày dự án, ông Võ Kim Cự (bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh lúc đó) có nói về viễn cảnh đem lại lợi ích kinh tế, giúp đỡ người dân phát triển, giúp miền Trung mạnh mẽ và hùng cường, nhưng hậu quả là môi trường bị hủy hoại, cá chết và gây thiệt hại cho xuất khẩu hải sản", bà bức xúc.

Nhà hoạt động này tố cáo rằng những dự án du lịch của Sun Group như ở Bà Nà hay Tam Đảo ‘chỉ có lợi cho chính tập đoàn giúp họ mạnh lên’ chứ ‘không đóng góp cho tăng trưởng của Việt Nam’.

"Bà Nà Hill trở thành độc quyền của một tập đoàn và ai đi lên trên đấy phải bắt buộc đi theo con đường của họ. Do đó người dân bị mất nhiều hơn được, bị mất rừng, mất quyền tự do đi lại", bà giải thích.

Về tình hình môi trường hiện nay ở thủ đô Hà Nội, bà Thịnh nhắc đến vụ cháy nhà máy bóng đèn, phích nước Rạng Đông mà bà gọi là ‘thảm họa’ khiến bà phải đóng cửa cửa hàng mặc dù nó nằm cách nhà máy Rạng Đông 5 km.

"Hồi năm 2016, sau sự kiện họ chặt phá 6.700 cây xanh trong năm 2015, Hà Nội đã trải qua nắng nóng kỷ lục với nhiệt độ ngoài trời lên đến 50 độ C. Còn ô nhiễm không khí đã xảy ra từ năm 2018", bà nói.

"Đô thị hóa khắp nơi. Rất nhiều nhà cao tầng, chung cư mọc lên. Đi đâu cũng thấy bê tông cốt thép khiến không khí ở Hà Nội bị ảnh hưởng bên cạnh tác động của tình trạng ấm lên toàn cầu", bà mô tả về hiện trạng môi trường ở Hà Nội.

"Tôi cực kỳ lo lắng cho tương lai con cái tôi", bà nói thêm và cho biết bà dấn thân bảo vệ môi trường vì ‘coi đây là trách nhiệm của tôi đối với tương lai của con tôi’.

Để góp phần chống lại biến đổi khí hậu, bà Thịnh cho biết các cửa hàng tạp hóa của bà ở Hà Nội kinh doanh theo mô hình ‘không rác thải’.

"Khách hàng không sử dụng túi nylon, nói không với sản phẩm nhựa sử dụng một lần, tái sử dụng những sản phẩm nhựa trong gia đình như chai gội đầu, sữa tắm, hạn chế di chuyển bằng phương tiện cá nhân và chuyển sang đi bằng xe máy điện, xe buýt hay đi bộ", bà nói.

Thành viên chủ chốt của nhóm xã hội dân sự Green Trees kêu gọi chính phủ Việt Nam ‘phát triển theo hướng bền vững, sửa  đổi luật về môi trường và ủng hộ và bảo vệ tiếng nói của những người dân bảo vệ môi trường’ và bày tỏ tiếc nuối khi Tổng thống Donald Trump rút Mỹ ra khỏi Hiệp định Paris về chống tác động của biến đổi khí hậu.

"Rất nhiều người có trí thức ở Mỹ và mong đợi nước Mỹ đi trên con đường phát triển bền vững có tâm trạng rất buồn", bà nói.

"Mỹ là một trong những nước có lượng khí thải lớn nhất toàn cầu trong khi biến đổi khí hậu đã khiến cho bang California hạn hán liên tiếp, cháy rừng khắp nơi. Biến đổi khí hậu không phải là câu chuyện viển vông (Tổng thống Trump xem biến đổi khí hậu là ‘trò lường gạt’) mà là do chính sách phát triển công nghiệp tối đa", bà nói thêm.

Bà bày tỏ mong muốn lãnh đạo các nước Mỹ và Trung Quốc ‘nghĩ đến tương lai của hành tinh’.

"Biến đổi khí hậu xảy ra không chỉ ảnh hưởng đến Mỹ hay Trung Quốc mà là tất cả các quốc gia tồn tại trên hành tinh này", bà Thịnh nói.

Ngọc Lễ

Nguồn : VOA, 24/09/2019

Việt Nam hủy sơ tuyển thầu quốc tế cao tốc Bắc-Nam : ưu tiên trong nước (VOA, 24/09/2019)

Trang Facebook mang tên Thông tin Chính phủ của Việt Nam thông báo rằng Bộ Giao thông và vận tải hôm 24/9 quyết định hủy việc sơ tuyển nhà thầu quốc tế cho 8 đoạn của cao tốc Bắc-Nam, thay vào đó sẽ tổ chức đấu thầu trong nước.

Cao tốc Bắc-Nam là dự án trọng điểm của Việt Nam

Trong tháng 6 và 7, Bộ Giao thông và vận tải "chấm thầu" 60 bộ hồ sơ dự sơ tuyển nhà đầu tư quốc tế cho 8 dự án xây các đoạn cao tốc, trang Thông tin Chính phủ cho hay. Kết quả là 4 dự án không có nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển, 2 dự án có duy nhất 1 nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển, 1 dự án có từ 2 nhà đầu tư, và 1 dự án có 3 nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển.

"Như vậy, số lượng nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển không nhiều, tính cạnh tranh không cao", theo thông báo đăng trên Thông tin Chính phủ.

Từ kết quả kể trên, Bộ Giao thông và vận tải ra quyết định "hủy sơ tuyển theo hình thức đấu thầu rộng rãi quốc tế", thay vào đó, bộ điều chỉnh hồ sơ mời sơ tuyển phù hợp với hình thức "đấu thầu rộng rãi trong nước" để lựa chọn nhà đầu tư thực hiện 8 dự án thuộc Dự án đường bộ cao tốc Bắc-Nam phía Đông, vẫn theo Thông tin Chính phủ.

Bản thông báo nói thêm rằng quyết định của bộ đặc biệt nhắm đến "phát huy nội lực, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước" tham gia đầu tư và "phát triển năng lực doanh nghiệp Việt Nam" trong lĩnh vực xây dựng kết cấu hạ tầng.

8 đoạn cao tốc được đề cập ở trên chạy qua các tỉnh Nam Định, Ninh Bình, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế, Khánh Hòa, Đồng Nai, Tiền Giang và Vĩnh Long. Dự kiến tổng mức đầu tư cho các đoạn này là khoảng hơn 100.000 tỷ đồng.

Quyết định của Bộ Giao thông và vận tải nhanh chóng được một lượng người đông đảo chia sẻ trên mạng xã hội, thu hút nhiều lời khen ngợi dành cho bộ. Họ cho rằng bộ đã "lắng nghe", "cầu thị" sau khi có nhiều tiếng nói phản đối việc các nhà thầu Trung Quốc xây dựng hạ tầng ở Việt Nam, trong bối cảnh các công ty Trung Quốc gây ra vô số điều tiếng trong lĩnh vực này.

Đồ học của dự án cao tốc Bắc-Nam. (Ảnh chụp màn hình Người Lao Động)

Nhà báo Nguyễn Như Phong, từng là lãnh đạo các báo Petrotimes và Công an Nhân dân, nói với VOA rằng thật dễ hiểu về thái độ của người dân sau một loạt các công trình bê bối của các nhà thầu Trung Quốc mà nổi bật là dự án đường sắt đô thị Cát Linh-Hà Đông "đội giá, quá chậm, chất lượng rất xấu" ở Hà Nội.

Theo nhà báo kỳ cựu này, sức ép dư luận có tác động lớn đến quyết định mới đây của Bộ Giao thông và vận tải. Ông Phong nói :

"Dư luận lo ngại rằng Trung Quốc sẽ thắng thầu và sẽ xảy ra những vụ tương tự như vụ đường sắt trên cao Cát Linh-Hà Đông. Mạng xã hội vừa rồi đã lên tiếng khá tích cực. Điều rất mừng là lãnh đạo Bộ Giao thông và vận tải đã biết lắng nghe. Sẽ không có ai thừa nhận rằng ‘chúng tôi hủy kết quả thầu là có một phần tác động của mạng xã hội’. Họ sẽ không nói cái điều ấy đâu, tự chúng ta hiểu lấy thôi".

Chuyên gia kinh tế, tiến sĩ Lê Đăng Doanh cũng cho rằng tiếng nói công luận có tầm quan trọng đáng kể trong vấn đề này. Ông Doanh nói với VOA :

"Đường [cao tốc] Bắc-Nam rất quan trọng, một công trình có tính chất cốt lõi, nền tảng để thúc đẩy sự phát triển kết cấu hạ tầng ở Việt Nam lại rơi vào tay Trung Quốc thì làm cho công luận hết sức lo ngại. Tôi hoan nghênh quyết định của Bộ Giao thông và vận tải là đã hủy kết quả đấu thầu lần trước và lần này chỉ đấu thầu các công ty trong nước".

Cả tiến sĩ Lê Đăng Doanh và nhà báo Nguyễn Như Phong đều bày tỏ tin tưởng rằng các công ty Việt Nam có đủ năng lực về thi công lẫn tài chính để thực hiện các dự án. Ông Doanh nói thêm là trong trường hợp cần huy động vốn thêm, các tập đoạn trong nước có thể bán trái phiếu doanh nghiệp với sự trợ giúp, hướng dẫn từ Ngân hàng Nhà nước.

Qua bản thông báo đăng trên trang Thông tin Chính phủ, Bộ Giao thông và vận tải cũng nhấn mạnh rằng quyết định của bộ về thay đổi cách thức sơ tuyển có liên quan đến "bối cảnh thế giới và khu vực tiếp tục có những diễn biến phức tạp". Cùng lúc, động thái của bộ còn nhằm "đảm bảo an ninh quốc phòng", vẫn theo bản thông báo, song Bộ Giao thông và vận tải không cung cấp thêm chi tiết.

Liên hệ đến các diễn biến căng thẳng ở Biển Đông giữa Việt Nam và Trung Quốc trong 2 tháng qua, nhà nghiên cứu Lê Hồng Hiệp thuộc Viện ISEAS - Yusof Ishak đặt ở Singapore đặt câu hỏi phải chăng quyết định của Bộ Giao thông và vận tải là "một trong những biện pháp đáp trả của Việt Nam đối với các hành động gây hấn của Trung Quốc ở Tư Chính ?"

Như tin đã đưa, Trung Quốc điều tàu khảo sát địa chất đến hoạt động tại Bãi Tư Chính nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam hồi đầu tháng 7. Từ đó đến nay, tàu của Trung Quốc thực hiện 3 đợt khảo sát, gây ra một số cuộc đấu khẩu ngoại giao giữa hai nước láng giềng.

Có tin đợt khảo sát thứ 3 vừa kết thúc. Trang Facebook mang tên Dự án Đại sự ký Biển Đông cho biết đội tàu Trung Quốc gồm tàu Hải Dương Địa Chất 8 và 4 tàu hộ tống đã "bất ngờ rời khỏi vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam về Đá Chữ Thập" vào sáng sớm ngày 22/9.

Góp tiếng nói bình luận về việc Bộ Giao thông và vận tải hủy kết quả sơ tuyển nhà thầu cho các đoạn cao tốc Bắc-Nam, tiến sĩ toán Nguyễn Ngọc Chu, một Facebooker có khoảng 40.000 người theo dõi, khẳng định "chính truyền thông xã hội đã đưa tiếng nói của hàng chục triệu người dân Việt Nam đến với lãnh đạo nhà nước, để rồi cuối cùng sự sáng suốt đã chiến thắng".

Nhìn ra bình diện rộng hơn, vị tiến sĩ mong lãnh đạo nhà nước Việt Nam cần tiếp tục lắng nghe ý kiến của hơn 95 triệu người dân Việt, nhất là về các vấn đề tối quan trọng gồm "bảo vệ chủ quyền biển đảo" và "chọn đường đi cho Đất Nước".

*****************

Đấu thầu trong nước Dự án cao tốc Bắc Nam : Vì quyền lợi dân tộc ? (RFA, 24/09/2019)

Sau khi Bộ Giao thông và vận tải công khai số nhà đầu tư tham gia sơ tuyển 8 dự án thành phần cao tốc Bắc Nam, trong đó nhà đầu tư Trung Quốc chiếm 16, Hàn Quốc 5, Pháp 2… người dân và các chuyên gia kinh tế đều lên tiếng về việc nhà thầu Trung Quốc "phủ sóng" cao tốc Bắc Nam.

Nhà báo Hồ Bất Khuất chia sẻ ý kiến của ông sau khi Bộ Giao thông và vận tải, vào ngày 24/09/19 thông báo chỉ đấu thầu trong nước 8 dự án thành phần cao tốc Bắc-Nam. Courtesy : Ảnh chụp màn hình Facebook Ho Bat Khuat

Sau một thời gian đón nhận nhiều luồng ý kiến khác nhau về dự án này, ngày 24/9, Bộ Giao thông và vận tải chính thức tuyên bố chỉ đấu thầu trong nước với 8 dự án thành phần cao tốc Bắc-Nam phía Đông.

Dư luận nói gì trước thông tin vừa nêu ?

Chính phủ lắng nghe dân

Trong số rất nhiều ý kiến chia sẻ qua mạng xã hội niềm hân hoan trước thông tin của Thứ trưởng Bộ Giao thông và vận tải Nguyễn Ngọc Đông, vào ngày 24 tháng 9, xác nhận với truyền thông rằng chỉ đấu thầu trong nước với 8 dự án thành phần thuộc Dự án cao tốc Bắc-Nam, nhà báo Hồ Buất Khuất bày tỏ trên trang Facebook cá nhân rằng Chính phủ đã biết nghe dân khi hủy đấu thầu quốc tế Dự án cao tốc Bắc-Nam.

Vào tối cùng ngày, nhà báo Hồ Bất Khuất còn lên tiếng với Đài Á Châu Tự Do :

"Theo tôi thấy đấy là một dấu hiệu phản biện xã hội, nhất là các ý kiến được bày tỏ qua mạng xã hội, thì Chính phủ cũng đã lắng nghe. Đương nhiên là Chính phủ thì người ta nói chung như vậy, nhưng có một số người nghe rồi dần dần người ta thuyết phục. Hơn nữa, tôi thấy trong dân chúng, người ta gần như thống nhất là nếu để cho nhà thầu nước ngoài vào thì không có lợi cho an ninh quốc gia. Chính vì vậy, Chính phủ đã thông qua một quyết định mà tôi cho là sáng suốt và đây là tin vui nhất từ Chính phủ trong thời gian gần đây".

Đài RFA ghi nhận quả đúng là "một tin vui" cho người dân Việt Nam, nhất là những người dân gồm nhiều thành phần trong xã hội đã từng thiết tha lên tiếng cũng như ký tên vào kiến nghị thư để kêu gọi Chính phủ Việt Nam không cho đấu thầu quốc tế vì lo sợ các nhà thầu Trung Quốc sẽ "chiếm" Dự án cao tốc Bắc-Nam - một trong những dự án trọng điểm của đất nước, khi hệ lụy trước mắt từ Dự án đường sắt đô thị Cát Linh-Hà Đông do vay vốn và nhà thầu Trung Quốc đảm trách là một minh chứng rõ ràng nhất.

Bên cạnh đó, cũng không ít ý kiến còn cho rằng động thái mới của Bộ Giao thông và vận tải được xem như thêm một phản ứng của Hà Nội đối với Bắc Kinh, sau khi vào cuối tháng 8 có thông tin cho biết Việt Nam dự định trở thành quốc gia ASEAN đầu tiên cung cấp mạng 5G mà không dùng kỹ thuật của Tập đoàn Trung Quốc Huawei, trong bối cảnh hai quốc gia láng giềng "4 tốt-16 chữ vàng" đang xảy ra căng thẳng leo thang ở bãi Tư Chính ngoài Biển Đông.

Nỗi lo vẫn còn đó

Dự án đường bộ cao tốc Bắc-Nam chạy dọc theo phía Đông của Việt Nam sát với biển Đông kéo dài từ tỉnh Lạng Sơn đến tỉnh Cà Mau, có chiều dài 2.109 km. Dự án Cao tốc Bắc-Nam bao gồm 11 dự án, trong đó có 3 dự án là đầu tư công và 8 dự án còn lại sẽ được xây dựng theo mô hình hợp tác công tư (PPP). Tổng mức đầu tư của Dự án cao tốc Bắc-Nam là 118.000 tỷ đồng, trong đó Nhà nước Việt Nam góp vốn 55.000 tỷ đồng cho ba dự án đầu tư công: hỗ trợ toàn bộ công tác giải phóng mặt bằng và góp một phần vốn xây dựng công trình để bảo đảm tính khả thi của dự án. Dự án được dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2025.

Kể từ khi thông tin về Dự án cao tốc Bắc-Nam được phổ biến rộng rãi trên phương tiện truyền thông, từ tháng 3 năm 2019 cho đến nay, dư luận trong và ngoài nước đặc biệt quan tâm vì những ý kiến đóng góp từ giới chuyên gia cho đến những người dân với Chính phủ Việt Nam rằng cần phải cân nhắc kỹ lưỡng về "yếu tố Trung Quốc" trong dự án này.

Mặc dù vậy, hồi đầu tháng 6 vừa qua, Bộ Giao thông và vận tải cho biết đối với 8 dự án thành phần theo hình thức đối tác công-tư sau khi áp dụng hình thức đấu thầu quốc tế đã được nhiều nhà đầu tư trong nước và nước ngoài tham gia bao gồm 24 nhà đầu tư Việt Nam, 16 nhà thầu Trung Quốc, 5 Hàn Quốc,1 của Pháp, 1 Singapore và 1 từ Philippines.

Diễn tiến tiếp theo vào ngày 4 tháng 9, Thứ trưởng Bộ Giao thông và vận tải Nguyễn Ngọc Đông khẳng định với báo giới rằng kết quả nhà đầu tư trúng thầu tuyến cao tốc Bắc Nam "không thể công bố do đây là tài liệu mật".

Tuyên bố này của ông Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông làm dấy lên làn sóng phản đối mạnh mẽ trong dư luận. Và tuyên bố mới nhất vào ngày 24/9 cũng của thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông đã phần nào làm "yên lòng" dân.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng ban lãnh đạo thực hiện nghi lễ khởi công cao tốc Cam Lộ-La Sơn ngày 16/09/19. Courtesy of Bộ Giao thông và vận tải

Thế nhưng, Đài RFA ghi nhận vẫn còn đó những ý kiến lo ngại một số các nhà thầu tại Việt Nam không thể làm tốt cho dự án trọng điểm cao tốc Bắc-Nam. Chẳng hạn như Tổng Công ty Thành An là một công ty trúng thầu tuyến cao tốc Cam Lộ-La Sơn, dự án đầu tiên trong 11 dự án thành phần của Dự án cao tốc Bắc-Nam vừa được khởi công hôm 16 tháng 9. Tổng Công ty Thành An từng nằm trong danh sách mà Thanh tra Chính phủ trong năm 2018 thanh tra liên quan Dự án BOT mở rộng Quốc lộ 1 đoạn qua 2 tỉnh Bình Định và Phú Yên. Bên cạnh đó, cũng có ý kiến lo ngại các nhà thầu Việt Nam không đủ nguồn vốn và có thể sẽ vay vốn Trung Quốc với những ràng buộc phải mua nguyên vật liệu của các công ty Trung Quốc hay phải để cho công ty của Trung Quốc tham gia vào Dự án cao tốc Bắc-Nam.

Từ Sài Gòn, Kỹ sư Xây dựng Trần Bang, người từng khẳng định với RFA rằng những công ty tại Việt Nam có đủ khả năng để xây dựng đường cao tốc Bắc-Nam, vào tối ngày 24 tháng 9 nói rằng vẫn tiềm ẩn "Yếu tố Trung Quốc" trong các công ty Việt Nam trúng thầu Dự án cao tốc Bắc-Nam nếu như nguồn vốn, cổ phần (cổ phiếu)... không minh bạch, cũng như không được giám sát tốt. Kỹ sư Trần Bang nhấn mạnh :

"Các công ty đấu thầu phải công khai minh bạch: tức là quá khứ đã từng làm qua những công trình gì và tiến độ, chất lượng, thậm chí nguồn vốn và năng lực của công ty cũng phải công khai…thì đó mới là đấu thầu công khai. Chứ không thì chỉ giảm một phần nào đó (phản đối của người dân), thậm chí là che đậy".

Trong khi đó, từ Paris, Pháp quốc, ông Nguyễn Gia Kiểng, cựu Phụ tá Tổng trưởng Kinh tế của Việt Nam Cộng Hòa, một nhà quan sát tình hình kinh tế thế giới cho rằng quyết định của Bộ Giao thông và vận tải chỉ đấu thầu trong nước là quyết định theo chiều hướng đúng với điều kiện :

"Điều mà chúng ta cần phải làm là nên chia ra hàng vài chục khúc hay cả trăm khúc và mỗi khúc trao cho một công ty khác nhau. Có thể có những công ty có điều kiện thuận lợi vì có khả năng nên có thể được trúng thầu nhiều khúc. Điều đó là không nên đấu thầu cả dự án đường cao tốc Bắc-Nam cho một công ty. Không có vấn đề đó mà phải chia ra làm nhiều khúc và mỗi khúc phải đấu thầu riêng".

Liên quan những ý kiến lo ngại, ông Nguyễn Gia Kiểng nêu lên quan điểm cá nhân rằng :

"Thế còn những dư luận lo ngại, ví dụ như nói công ty của việt Nam không đủ sức đấu thầu thì điều đó có nghĩa là từ trước đến giờ họ không phải là những công ty xây dựng đúng nghĩa và nếu vì thiếu vốn mà họ phải mua hay mua chịu của Trung Quốc một số vật liệu thì đó là nợ giữa Trung Quốc đối với một công ty tư nhân của Việt Nam. Dân tộc và đất nước Việt Nam không có trách nhiệm cho việc đó".

Đối với nhà báo Hồ Bất Khuất thì ông khá là lạc quan, vì :

"Thông tin như thế là có, nhưng tôi nghĩ riêng với cao tốc Bắc-Nam thì sẽ khác và không như thế được vì dư luận xã hội, người ta tập trung và chú ý cũng như sự giám sát của người dân sẽ tăng lên".

Một số những người quan tâm đến Dự án cao tốc Bắc-Nam mà Đài RFA tiếp xúc đều đồng quan điểm rằng trước dấu chỉ Chính phủ Việt Nam lắng nghe ý nguyện của người dân thì họ hy vọng Dự án cao tốc Bắc-Nam sẽ được xây dựng trên tinh thần minh bạch, công khai vì dự án này không chỉ mang ý nghĩa về mặt kinh tế, mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về mặt chính trị, ngoại giao, đó là sự đồng lòng và đồng thuận giữa chính quyền và nhân dân Việt Nam.

*****************

Việt Nam chọn nhà thầu trong nước làm một số cao tốc Bắc – Nam (RFA, 24/09/2019)

Đại diện Bộ Giao thông và vận tải Việt Nam, ông thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông vào ngày 24 tháng 9 được truyền thông dẫn lời : "Sau khi tham khảo ý kiến của các cơ quan, Bộ Giao thông vận tải đã chính thức lựa chọn chỉ đấu thầu trong nước với tám dự án thành phần dự kiến đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP) của cao tốc Bắc - Nam phía Đông. Đây là dự án lớn, quan trọng và nhận được sự quan tâm của cả xã hội, cả hệ thống chính trị trong và ngoài nước".

Hình minh họa. Một đoạn đường cao tốc ở Cao Bằng. AFP

Ông Nguyễn Ngọc Đông đưa ra đánh giá là các dự án đó chưa hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài, cạnh tranh không lớn. Xét bối cảnh quốc tế rất phức tạp, cân nhắc khả năng cũng như phát huy nội lực của doanh nghiệp trong nước nên Bộ Giao thông- Vận tải có báo cáo với các cơ quan khác nhau, thống nhất đấu thầu cạnh tranh trong nước để lựa chọn nhà đầu tư trong nước.

Hồi tháng 7/2019, công luận quan ngại trước tin doanh nghiệp Trung Quốc nộp hồ sơ tham gia sơ tuyển 7/8 các dự án thành phần thuộc đai dự án đường cao tốc Bắc - Nam. Mạng báo VietnamFinance dùng từ ‘phủ sóng’ đối với sự có mặt hầu như khắp các dự án thành phần được mở thầu của doanh nghiệp Trung Quốc.

Tiếp đó, ông Nguyễn Ngọc Đông khi trả lời báo chí hôm 4/9/2019 đã khẳng định kết quả nhà đầu tư trúng thầu tuyến cao tốc Bắc Nam "không thể công bố do đây là tài liệu mật". Theo ông Đông, theo quy định của pháp luật về đấu thầu, quá trình đánh giá, thẩm định, lựa chọn nhà đầu tư thực hiện theo chế độ hồ sơ mật, không cung cấp cụ thể được (!?).

Vào thời điểm đó, trả lời RFA,ông Lê Văn Triết, cựu Bộ trưởng Thương Mại, nhận định :

"Nhà thầu cao tốc Bắc - Nam mà ‘mật’ thì tôi thấy không đúng, bởi vì cao tốc Bắc - Nam là điều mà mọi người quan tâm, nhà nước quan tâm, nhân dân quan tâm… trong và ngoài nước quan tâm. Vì cao tốc Bắc - Nam liên quan vấn đề an ninh của cả nước, và hết sức liên quan khả năng của nền kinh tế, triển vọng của đất nước, mọi người quan tâm mà bây giờ Trung Quốc nhận thầu mà lại nói mật là bậy rồi, tôi không tán thành chuyện này là mật".

Được biết dự án đường cao tốc bắc-nam đã được Quốc hội Việt Nam thông qua, dự kiến trong giai đoạn 2017 - 2020 đầu tư 11 dự án thành phần với chiều dài 654 km, tổng vốn đầu tư hơn 100.000 tỉ đồng, trong đó ba dự án đầu tư công (những đoạn được cho là không hấp dẫn với nhà đầu tư) và tám dự án BOT.

Tám dự án xây dựng tuyến cao tốc Bắc- Nam phía đông giai đoạn 2017-2020 theo hình thức đối tác công tư (PPP), loại hợp đồng BOT gồm các dự án Mai Sơn- Quốc lộ 45 : Quốc lộ 45-Nghi Sơn ; Nghi Sơn- Diễn Châu ; Diễn Châu-Bãi Vọt Nha Trang-Cam Lâm ; Cam Lâm- Vĩnh Hảo ; Vĩnh Hảo- Phan Thiết và Phan Thiết- Đồng Nai.

Ba dự án đầu tư công gồm Cao Bồ-Mai Sơn ; Cam Lộ- La Sơn và Cầu Mỹ Thuận.

Vào ngày 16 tháng 9, Bộ Giao thông và vận tải đã khởi công dự án đường cao tốc Cam Lộ-La Sơn với nguồn vốn từ trái phiếu Chính phủ. Đoạn này dài 98 km với tổng mức đầu tư hơn 7.600 tỷ đồng. Đây là dự án đầu tiên của 11 dự án thành phần thuộc dự án lớn đường cao tốc bắc- nam phía đông giai đoạn 2017-2020 được khởi công.

*******************

Việt Nam hủy đấu thầu quốc tế cao tốc Bắc Nam (BBC, 24/09/2019)

Bộ Giao thông và vận tải Việt Nam nói muốn 'phát huy nội lực' cho các doanh nghiệp xây dựng kết cấu hạ tầng ở trong nước.

Bộ Giao thông và vận tải nói mọi thông tin về các bước thực hiện tiếp theo sẽ được kịp thời cung cấp để toàn thể nhân dân được biết và giám sát.

Thông cáo Báo chí của Bộ Giao thông và vận tải mô tả bộ này "nhận thức rất rõ đây là Dự án trọng điểm của Quốc gia, có vai trò quan trọng và ý nghĩa to lớn trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Bộ Giao thông vận tải cho biết nhận được 60 bộ hồ sơ dự tuyển theo hình thức đấu thầu quốc tế sau hai tháng nhưng "số lượng nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển không nhiều, tính cạnh tranh không cao".

"Sau khi đánh giá trách nhiệm pháp lý quy định tại hồ sơ mời sơ tuyển quốc tế đã phát hành và Luật đấu thầu, trên cơ sở thống nhất của các cơ quan liên quan, Bộ Giao thông vận tải quyết định hủy sơ tuyển theo hình thức đấu thầu rộng rãi quốc tế và điều chỉnh hồ sơ mời sơ tuyển phù hợp với hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước lựa chọn nhà đầu tư thực hiện 8 dự án PPP thuộc Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông," thông cáo viết.

Dự án cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 đi qua 20 tỉnh thành phố với 11 dự án gồm 3 dự án đầu tư công và 8 dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) với tổng mức đầu tư được. Bộ Giao thông vận tải phê duyệt là 102.513 tỷ VND.

Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông được dẫn lời nói bộ này chính thức chính thức lựa chọn chỉ đấu thầu trong nước với 8 dự án thành phần dự kiến đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP) của cao tốc Bắc - Nam phía đông.

"Tính cạnh tranh [đấu thầu quốc tế] không cao, rất ít nhà đầu tư nước ngoài tham gia ở đây, nên để phát huy nội lực thì lựa chọn như vậy", ông Đông nói thêm. "Luật pháp cũng cho phép chủ đầu tư cân nhắc các yếu tố an ninh - quốc phòng khi tổ chức đấu thầu".

Truyền thông trong nước cho hay phần phần đầu tiên của cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Cam Lộ - La Sơn đi qua tỉnh Quảng Trị và Thừa Thiên Huế đã được khởi công xây dựng vào ngày 16/9.

Bộ Giao thông vận tải nói mọi thông tin về các bước thực hiện tiếp theo "sẽ được kịp thời cung cấp để toàn thể nhân dân được biết và giám sát".

Dự án Cao tốc Bắc Nam gây chú ý nhiều sau khi gần 120 văn nghệ sĩ vào giữa năm nay cùng ký vào bản kiến nghị không để Trung Quốc đầu tư và dự thầu.

Ông Nguyễn Công Khế, cựu Tổng biên tập báo Thanh Niên khi đó ủng hộ bản kiến nghị này do những "bẫy nợ, bẫy kỹ thuật…."và đặc biệt là lĩnh vực An ninh quốc phòng và phòng thủ phía Đông đất nước".

"Và qua nhiều kinh nghiệm cho thấy, ta sẽ khó kiểm soát nổi nạn hối lộ, đút lót, tham nhũng, đi đêm...mà ta đang dày công bài trừ chúng trong thời gian vừa qua, bước đầu đang có kết quả khả quan," ông Khế viết trên Facebook cá nhân.

Nhà báo tự do Phan Thị Châu từ Thành phố Hồ Chí Minh hôm 20/06 nói với BBC rằng hầu hết các công trình do Trung Quốc thực hiện ở Việt Nam đều kém chất lượng, không đảm bảo tiến độ và luôn đội vốn lên quá cao so với giá thầu lúc ban đầu."

Trong khi đó blogger, phóng viên tự do Thanh Ngọc nói với BBC nói về khả năng nhà thầu Trung Quốc "bỏ giá thầu rẻ nhất và "lại quả" mức cao để thắng thầu là không lạ."

Lotus vừa trình làng đã có kết quả như mong muốn

Mặc Lâm, VOA, 19/09/2019

Chính phủ nào lại không có mơ ước làm cho dân mình tiến bộ ngang bằng với các nước phát triển, chí ít trên lĩnh vực thông tin mà thời đại mới cho thấy chỉ có Internet là sợi giây vô địch nối liền năm châu bốn biển và từ đó đẻ ra vô số các lĩnh vực khác để người dân sử dụng như một cách kết nối với nhau trong công việc lẫn vô số chuyện tư riêng cần thiết.

Lotus : mạng xã hội Việt Nam - Ảnh minh họa

Facebook, Instagram, Twitter là thành tựu trong khoa học IT biến người dùng kết nối với nhau thành mạng xã hội. Không những chúng khiến mặt đất trở nên nhỏ bé và mọi sự việc lón nhỏ đều nhanh chóng chia sẻ như đang ngồi đối diện với nhau khiến những tên tuổi này lớn đến nỗi rất nhiều chính phủ muốn nó trở thành sở hữu của mình. Tuy nhiên vấn đề không phải ở chỗ kỹ thuật hay tiền bạc mà nó nằm ở chỗ làm sao hấp dẫn được người dùng, mặc dù họ không phải trả một chi phí nào cả vì mọi chi phí đều do các doanh nghiệp chi trả cho quảng cáo của họ, thông qua số người sử dụng.

Việt Nam có lẽ nhận thấy sự lợi hại của mạng xã hội từ rất sớm, không những nó làm cho người dân gắn kết mà nó còn có khả năng chia sẻ ý tưởng, hình ảnh, sinh hoạt và nhất là thông tin từ mọi ngóc ngách cuộc sống trong cũng như ngoài nước.

Từ năm 2009, mạng xã hội Việt Nam được chú ý từ 360 Plus, Multiply, WordPress, Yume, Tamtay… Ít tháng sau đó là Zing Me rồi Hahalolo, và gần đây nhất là Gapo với số tiền được đầu tư lên đến 500 tỷ đồng từ Quỹ đầu tư G-Capital. Mọi người háo hức chờ đợi nhưng hụt hẫng vì nó không… hoạt động được vì lý do kỹ thuật mặc dù trước đó Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng hết lời khen ngợi và hy vọng nó sẽ trở thành thủ lĩnh hay ít ra cũng đầu đàn trên lĩnh vực mạng xã hội.

Hy vọng và thất vọng rồi lại hy vọng… doanh nghiệp Việt Nam được nhà nước mớm những niềm hy vọng to lớn đến nỗi nhiều công ty không lo ngại tiền vốn bỏ ra có thu về được hay không khi chính phủ Việt Nam khẳng định họ chính là những hạt nhân khiến mạng xã hội Việt Nam bung ra với thế giới hay chí ít cũng được 3/4 dân số trong nước tiếp tay. Họ được rỉ tai về kinh nghiệm của Trung quốc vì nước này có mạng Weibo và không cần đến Facebook hay Twitter vẫn có thể cung cấp mọi tiện nghi cho người sử dụng. Muốn hoạt động hiệu quả và được nhà nước vận động, hỗ trợ họ chỉ cần làm một công việc duy nhất : ngăn chặn thông tin từ những người bất đồng chính kiến, từ dân oan, từ những nhóm phản động hay bị nhà nước lên danh sách, ngay cả những bài viết phản biện có vấn đề được nhà nước nhắc nhở.

Xem ra những yêu cầu này không quá lớn vì người dùng mạng xã hội tại Việt Nam không có quá nhiều người bị nhà nước lên danh sách như vậy và doanh nghiệp có chú tâm đến vấn đề này tiếp tục âm thầm góp vốn hay kêu gọi cổ đông để thực hiện trang mạng xã hội vì họ biết không gì lời bằng một trang mạng thành công.

Và một trong những doanh nghiệp tự tin với phiên bản mạng xã hội mới nhất là Lotus được VCCorp ra mắt vào ngày 16 tháng 9 và bắt đầu chạy bản thử nghiệm. Theo báo chí cho biết nhà phát triển tuyên bố đầu tư 1.200 tỷ đồng để theo đuổi dự án này. Không chỉ những tên tuổi mới, ứng dụng Mocha - một công cụ giao tiếp được phát triển bởi Viettel từ cuối năm 2018 cũng nâng cấp trở thành một mạng xã hội dành cho giới trẻ.

Và một lần nữa Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng lại đăng đàn quảng cáo cho Lotus với những ví von hết sức ấn tượng : "Người Việt có thể làm ra những thứ mà thế giới chưa từng làm".

Ông Nguyễn Thế Tân, Tổng Giám đốc VCCorp nói rằng bản thân ông cảm thấy những cuộc tranh luận trên môi trường mạng không đem lại cho mình hạnh phúc, cảm giác thoải mái và có lẽ do đó ông muốn Lotus có một chức năng khác, "Lotus ra đời nhằm mục đích cho người dùng cảm giác thoả mãn nhất. Cụ thể, chúng tôi đã ra đời những công cụ như tút ảnh (đăng trạng thái, kể chuyện thông qua hình ảnh), viết blog, chùm ảnh... giúp lan toả những giá trị tích cực, đem lại những cảm xúc tuyệt vời cho người dùng".

Và cảm xúc tuyệt vời cho người dùng mà ông Tân muốn chỉ hai ngày sau đã có kết quả.

Báo Lao Động Online đăng một bài viết điều tra về Lotus với cái tựa khiến người đọc chưng hửng : "Mạng xã hội 1.200 tỉ : Chỉ toàn hot girl vậy sao ?".

Mở đầu bài báo viết : "Hội gái xinh, Gái xinh Châu Á, Thích ngắm gái xinh, Gái xinh free, Trai xinh gái đẹp... Đây là những gì tràn ngập dòng thời gian của mạng xã hội thuần Việt 1.200 tỉ Lotus sáng nay. Xen giữa, có thêm VuiVL, Cup E Việt Nam, OK để coi. Và khi mở ra, cũng lại chỉ toàn gái".

Với nhận xét không kém phần chua chát bài báo cho rằng "Một mạng xã hội cần thời gian để hoàn chỉnh, để thu hút đủ số người dùng cần thiết. Nhưng nếu chỉ gom nhặt vài thứ từ Zalo, vài thứ từ Facebook, vài thứ từ Instagram mà cơ chế tạo động lực cho những người làm content, cho sáng tạo - token - giống y như "kim cương" cho các cô gái uốn éo trên Bigo thì rõ ràng hoặc vị vua ấy còn lâu mới xuất hiện, hoặc đã băng hà khi còn chưa kịp sinh ra".

Như vậy thật buồn. Cái buồn thứ nhất là Lotus vay mượn từ những trang mạng xã hội khác làm cho câu nói của ông Nguyễn Mạnh Hùng lạc lõng. Cái buồn thứ hai là người hiểu biết về cấu trúc mạng xã hội không còn hy vọng gì với các trang do người Việt được nhà nước đỡ đầu như Lotus sẽ thỏa mãn những yêu cầu đứng đắn nhất của họ. Cái buồn thứ ba là cái tên Lotus, nó đã biến thành bùn chứ không còn là sen đúng như nó mang trên mình.

Làm sao là sen được khi hình ảnh hot girl thiếu vải tràn ngập trên khuôn mặt mà nó vừa kéo chiếc khăn khánh thành xuống. Làm sao là sen được khi nó lan tỏa những thứ mà thanh niên Việt Nam "tâm đắc" trong bao năm qua để nhà nước yên tâm làm việc lớn. Nó không thể là sen và vì vậy trở về với nơi nó được sinh ra : Những vũng bùn lầy lội nhơ nhớp của ý tưởng dùng hình ảnh khiêu dâm, nhục dục để khiến thanh thiếu niên Việt Nam lánh xa những gì mà nhà nước đang cố tình che giấu.

Mặc Lâm

Nguồn : VOA, 19/09/2019

****************

Mới trình làng, mạng xã hội Lotus của Việt Nam lộ nhiều nội dung phản cảm (Người Việt, 18/09/2019)

Một số người sử dụng bản beta của mạng xã hội Lotus "100% của người Việt" vừa ra mắt đã tỏ ra bất ngờ khi giao diện xuất hiện nhiều hình ảnh phản cảm và nhiều nội dung kích dục.

Mạng xã hội Lotus vừa ra mắt đã lập tức trở thành "miền đất hứa" cho hội chị em bán hàng online. (Hình : Kênh14)

Anh Trường Phong (thành phố Hà Nội) là một trong những người hào hứng ghi danh tạo lập trang cá nhân Lotus ngay khi mạng xã hội này ra mắt vào tối 16 tháng Chín, 2019. Thế nhưng theo anh Phong, sau vài giờ đầu tiên thì "đập vào mắt là hàng họ các kiểu, có cả trang gái gọi cao cấp như Hội Gái Xinh, Gái Xinh Châu Á, Thích Ngắm Gái Xinh…".

Theo báo Thanh Niên, đến sáng 18 tháng Chín tuy không còn nhiều hiển thị các hình ảnh phản cảm, nhưng toàn trang chủ (news feed) của mạng xã hội "thuần Việt" này là dẫn tin bài từ các báo, không tạo được cảm giác hứng thú.

Nhiều người dùng khác thì tỏ ra khá bối rối khi tham gia mạng nhưng "chơ vơ như giữa hoang đảo", vì không có bạn bè chung, không biết phải kết bạn như thế nào. Một số người "mách" nhau copy link follow trang cá nhân Lotus đem quảng cáo trên Facebook để tìm kiếm thêm bạn bè.

Theo báo Thanh Niên, sau hai ngày thử nghiệm, bản beta của Lotus "chưa tạo được nhiều ấn tượng do giao diện còn khá nghèo nàn, gần giống một trang tổng hợp của các báo và các fanpage lớn. Một phần do hình ảnh và video hiển thị kích cỡ lớn, khiến giao diện trên điện thoại không hiển thị được nhiều nội dung cùng lúc".

Chưa hết, trang chủ Lotus hiện tại có các nội dung như Trending (xu hướng), giải trí. Ngoài ra, với công cụ tìm kiếm, người dùng có thể đi đến các kênh khác, bản tin hoặc bạn bè. Nhưng việc tìm kiếm bạn bè tương đối khó khăn, do Lotus "chưa có công cụ quét số điện thoại như Zalo hay Facebook".

Nhiều thông tin phản cảm xuất hiện trên mạng xã hội Lotus. (Hình : Thanh Niên)

Hiện tại, mạng xã hội Lotus mới chỉ dùng được trên điện thoại, phiên bản web vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện.

Nói với báo Thanh Niên chiều 18 tháng Chín, ông Nguyễn Thế Tân, tổng giám đốc VCCorp, đơn vị phát triển mạng xã hội Lotus, cho biết việc xuất hiện các hình ảnh phản cảm do lỗ hổng trong thuật toán "gợi ý thêm" nội dung của mạng này.

"Trang (feed) của Lotus lấy thông tin từ nhiều nguồn, trong đó có các nguồn subcrise, follow, sau đó có thêm thuật toán gợi ý nội dung lấy từ các nguồn khác. Ban đầu, người mới ghi danh chưa follow ai, nên hiện chủ yếu lên màn hình là các nội dung gợi ý. Lotus sử dụng thuật toán của máy tính tự động đọc và lọc các nội dung có vấn đề không đưa lên. Nhưng lỗi logic vận hành nên các nội dung có hình ảnh phản cảm vẫn lọt lên", ông Tân lý giải.

Trên thực tế, dù muốn hay không, người dùng đều tự động so sánh giữa Lotus và các mạng xã hội lớn khác như Facebook, Twitter. Đây là lý do nếu bản beta của Lotus không khắc phục được các lỗi kỹ thuật, không tạo được sức hút lớn trong thời gian ngắn, người dùng sẽ tự động rời bỏ, không sử dụng.

"Chúng tôi cũng không ngờ số lượng người quan tâm đến Lotus lớn như vậy, nên bản beta giai đoạn đầu vẫn còn khá nhiều thiếu sót, sẽ phải update nhanh hơn nữa. Chúng tôi cũng hiểu không thể đơn thuần kêu gọi người Việt phải dùng hàng Việt, anh phải hay người ta mới dùng. Người ta cài đặt tài khoản Lotus, log in vào để sử dụng đã là một cách ủng hộ rồi. Mình phải làm hay, hoàn thiện hơn nữa", ông Tân nói.

Trước đó, hôm 16 tháng Chín, trong buổi lễ mạng xã hội Lotus chính thức ra mắt người dùng Việt, ông Nguyễn Mạnh Hùng, bộ trưởng Bộ Thông Tin và Truyền Thông, đánh giá mạng xã hội Lotus "là một sản phẩm của làn sóng Internet thứ ba, một tiếp cận theo cách mới. Là sự gặp nhau của những người làm công nghệ khát khao một mạng xã hội đời mới, cách tiếp cận mới, công nghệ mới, đáp ứng những nhu cầu mới và những nhà đầu tư Việt Nam có khát vọng Việt Nam hùng cường, kết hợp với chương trình ‘Make in Vietnam’ của chính phủ". (Tr.N)

********************

Ý kiến sơ khởi về mạng xã hội 'nhà trồng' - Lotus (BBC, 18/09/2019)

Trên mạng xã hội, một số người nói nên ủng hộ mạng xã hội Lotus do người Việt làm trong khi số khác nói sẽ chỉ dùng Facebook vì sợ bị kiểm soát thông tin.

Một quảng cáo của Lotus

Mạng xã hội Made in Việt Nam Lotus vừa chính thức ra mắt hôm 16/9 với nhiều hứa hẹn bất chấp nhiều mạng 'nhà trồng' trước đó đã bị 'khai tử'.

Mạng Lotus do các kỹ sư Việt Nam thuộc Công ty cổ phần VCCorp nghiên cứu và phát triển với chi phí 1.200 tỷ đồng, có tham vọng thu hút được khoảng 50 triệu người dùng thường xuyên, theo truyền thông Việt Nam.

Lôi kéo người dùng bằng 'tiền tip'

Để lôi kéo người dùng, mạng này được quảng bá là "khác với các mạng xã hội khác", như có "giao diện trực quan và bắt mắt. Các nội dung hiển thị đều được tối ưu dưới dạng hình ảnh nhằm tạo hiệu ứng thị giác ấn tượng cho người xem", mỗi người dùng đều là một "nhà sáng tạo nội dung", v.v...

Trong lễ ra mắt rầm rộ trên sân khấu lớn hôm 16/9, với thiệp mời 3D 'gây sốt', các nhà quản lý VCCorp hứa hẹn nội dung trên Lotus sẽ 'mới hơn, đẹp hơn, sinh động hơn' và có nhiều tính năng tương tác hơn cả "like", "share" ; đồng thời hứa rằng các nhà sáng tạo nội dung trên Lotus sẽ có nguồn thu từ quảng cáo ngay lập tức.

Ngoài ra, Lotus tạo ra hệ thống điểm thưởng (Token). Người dùng càng tích cực hoạt động trên Lotus càng nhận được nhiều Token như một dạng 'tiền tip'. Với số Token kiếm được, người dùng có thể đổi lấy Voucher mua sắm hoặc để đẩy tăng lượt hiển thị bài viết.

Trong việc xử lí các nội dung xấu độc, theo ông Nguyễn Thế Tân, CEO của VCCorp cho biết, khi xác minh được các thông tin rõ ràng về sai phạm, fake news, hàng hóa bán giả, đa cấp,… thì "sẽ có những biện pháp để sàng lọc".

Về bảo mật, đại diện VCCorp nói "đảm bảo theo luật pháp Việt Nam" và "chắc chắn Lotus sẽ không tự động đem dữ liệu người dùng đi bán cho bên thứ ba".

Nhiều mạng Việt đã bị "khai tử"

Trước Lotus, nhiều mạng 'nhà trồng được' khác đã ồ ạt ra mắt với các mức đầu tư khủng trong nỗ lực "vượt mặt" Facebook của Bộ Thông tin Truyền Thông.

Hồi tháng Bảy, Việt Nam tung ra mạng xã hội GAPO với mức đầu tư 500 tỷ, kỳ vọng đạt 500 triệu người dùng đến năm 2020, nhưng ngay khi vận hành đã vấp phải phản ứng không mấy lạc quan của người dùng do có nhiều trục trặc kỹ thuật.

Hồi tháng Sáu, mạng xã hội "Made in Vietnam" Hahalolo ra mắt, đặt tham vọng đạt 2 tỉ người dùng trong vòng 5 năm, đồng thời sẽ niêm yết chứng khoán tại Mỹ. Thời điểm đó, báo Việt Nam từng đặt câu hỏi "Mạng xã hội Việt Hahalolo sẽ "đè chết" Facebook, đánh bại Twitter ?"

Cũng vào tháng Bảy, Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng từng nhấn mạnh Việt Nam "cần có mạng xã hội và công cụ tìm kiếm riêng, khác biệt với Google, Facebook".

Nhưng cũng chính báo Việt Nam sau đó đánh giá dù cả GAPO và Hahalolo đều tham gia vào cuộc đua "đốt tiền để mua người dùng", nhưng "về công nghệ, cấu trúc cho đến thiết kế giao diện và tính năng đều chưa có gì khác biệt nổi bật và hấp dẫn hơn so với Facebook".

Tham vọng hình thành một mạng xã hội "made in Vietnam" và mục tiêu "vượt qua Facebook" trước đó cũng từng được loan báo rầm rộ với các mạng xã hội Zingme, Yume.vn, Tamtay.vn, Zalo.vn, Go.vn... và gần đây có Biztime và Gapo, nhưng đến nay đều rơi vào cảnh "vườn không nhà trống", "rất ít trong số đó tồn tại được quá một năm trước khi phải khai tử", theo Thanh Niên.

Mạng xã hội nói gì ?

Trên mạng xã hội, một số người mới tải Lotus về dùng thử đã kịp có phản hồi, chủ yếu là về việc diễn đàn này tràn ngập các hình ảnh quá khêu gợi.

Facebooker Đăng Hoàng : "Hahaha : đây mới là mạng ảo nè. Hội gái xinh, Gái xinh Châu Á, Thích ngắm gái xinh, Gái xinh free, Trai xinh gái đẹp. Đây là những gì tràn ngập dòng thời gian của mạng xã hội thuần Việt 1.200 tỉ Lotus sáng nay. Xen giữa, có thêm VuiVL, Cup E Việt Nam, OK để coi. Và khi mở ra, cũng lại chỉ toàn gái".

Facebooker Đào Tuấn : ..."Vừa lướt trộm Lotus sáng nay, quả nhiên xịt máu mũi. Toàn hốt gơn, mắt rất đẹp. Hội gái xinh, Gái xinh Châu Á, Thích ngắm gái xinh, Gái xinh free, Trai xinh gái đẹp. Ngập mạng. Xen giữa, có thêm VuiVL, Cup E Việt Nam, OK để coi. Và khi mở ra, cũng lại chỉ toàn hốt gơn. Nhưng những bức ảnh đã cho thấy các CEO của Lotus đã nói đúng. Nó là thảo chứ ko phải ozawa. Nó thuần Việt. Chỉ có điều slogan "nội dung là vua" nên đổi thành là nữ hoàng, cho logic".

Trước đó, ngay sau khi Lotus ra mắt, đã có hai luồng ý kiến quanh việc ủng hộ mạng xã hội Việt hay chỉ nên dùng Facebook vì lo ngại mạng Việt sẽ kiểm soát thông tin.

Facebooker Hoàng Anh Minh : "Mạng xã hội Lotus vừa được ra mắt một cách khá rầm rộ trong ồn ã khen ngợi lẫn nghi ngờ. Là người ủng hộ thị trường tự do và kinh tế tư nhân, tôi vỗ tay cho bất cứ kế hoạch làm ăn nào được khởi xướng bởi các nhà đầu tư tư nhân".

Facebooker Phạm Quốc tháng : "Sáng ra, thấy mạng xã hội Hoa Sen (Lotus) được gọi tên đầy mạng xã hội với rất nhiều ý kiến hoài nghi".

"Hôm qua là lễ ra mắt, cũng xem như thủ tục làm giấy khai sinh. Sự nghi ngờ, khi lớn lên, đứa trẻ thành người tốt được không là bình thường. Đó không chỉ là sự hoài nghi. Trong sự hoài nghi đó có niềm hy vọng. Chỉ là trước đây, người ta đã thất vọng hơi nhiều về mạng xã hội Việt nên niềm hy vọng được thể hiện dưới hình bóng của hoài nghi thôi".

"Như thế, sự hoài nghi không hẳn đã là một tin xấu cho Lotus. Sự hoài nghi dễ lan tỏa và làm cho cộng đồng biết đến Lotus nhiều hơn. Và là động lực để Lotus vươn lên, tự khẳng định mình".

"Chỉ cần Lotus sớm có những bước đi chắc chắn, khẳng định các thuộc tính tích cực của mình thì sự hoài nghi sẽ hiện nguyên là niềm hy vọng".

"Nhất thiết, Việt Nam phải có mạng xã hội Việt Nam bởi đó là kho thông tin khổng lồ. Mà thông tin chính là an ninh quốc gia, không thể giao phó tùy tiện cho các nước khác".

Facebooker Phạm Vũ Tùng cho rằng đây là "Mạng xã hội đáng mong chờ của người Việt... Một dự án đầy dũng cảm của VCCorp và người anh em Tuan Nguyen. Hãy cổ vũ và động viên mạng xã hội của người Việt bằng cách tham gia Lotus".

Facebooker Cường Đặng : "Hahalolo ra mắt cho 2 tỷ người dùng Facebook, nhưng đã 5 năm không ai biết về mạng Xã hội Hahalolo. Vào ngày 16/9/2019 mạng xã hội Việt Nam Lotus sẽ ra mắt cạnh tranh với Facebook Mạng Xã Hội của Mỹ".

Facebooker Quốc Bảo : "Đề nghị kỷ luật cán bộ nào không sử dụng mạng xã hội Lotus. Người ta đã tốn biết bao nhiêu công sức để thiết kế ra "cái lồng" dành riêng cho người Việt Nam mà không chịu vào lồng là sao ?"

Facebooker Jason Vo : "Mạng xã hội dùng để giao lưu giữa người Việt với thế giới. Nếu chỉ đóng cửa bảo nhau như cái XHCN thì dùng mạng xã hội làm gì ? Hay là lên Lotus để cập nhật status" đảng cộng sản Việt Nam quang vinh, muôn năm ?"

Facebooker Tuan Pham : "Ui mạng này ở Việt Nam chẳng khác gì mạng Trung Quốc ! Bị kiểm soát và mù thông tin. Thôi mình dùng Facebook thôi !".

********************

Tại sao người Việt không chuộng mạng xã hội Việt ? (RFA, 17/09/2019)

Thêm thời gian khẳng định

Dự án mạng xã hội Lotus được thành lập và đầu tư, triển khai bởi VCCorp với sự tham gia vốn của các doanh nghiệp, tư nhân trong nước. Theo thông tin tại sự kiện, mạng xã hội Lotus đã huy động được 1.200 tỷ đồng vốn đầu tư, với quy mô cho phép hàng triệu người sử dụng cùng một lúc và nhà đầu tư cam kết "giải phóng sức sáng tạo" cho người dùng.

Lễ ra mắt mạng xã hội Lotus. Courtesy of Bộ Thông tin và truyền thông

Tại buổi ra mắt ông Nguyễn Thế Tân tổng giám đốc VCCorp chia sẻ rằng, hơn 10 năm qua thông tin trên mạng xã hội mà ông đọc không đem đến cho ông cảm giác thoải mái, thỏa mãn.

"Tôi suy nghĩ nhiều làm sao để khi lên mạng chúng ta có cảm giác thoả mãn chứ không phải cảm giác băn khoăn khó chịu với các cuộc tranh luận. Để thấy được những hình ảnh đẹp, đem đến cảm giác hạnh phúc và cảm xúc tốt, chúng tôi cố gắng xây dựng mạng xã hội để làm được việc đó" (trích từ baotintuc.vn ngày 16/9/2019)

Ông Tân khẳng định mạng xã hội Lotus sẽ hướng đến việc : "nội dung là vua, thượng đế là người sử dụng". Chính những người sử dụng Lotus sẽ mang đến những giá trị tốt đẹp bằng cách lan tỏa những giá trị tích cực, những hình ảnh đẹp và bài viết có giá trị.

Ngay sau những lời "có cánh" quảng bá cho sản phẩm con đẻ của mình từ Tổng giám đốc VCCorp, thì tiếp đến những phát biểu của ông Nguyễn Mạnh Hùng Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông tại lễ ra mắt mạng xã hội này đã khiến dư luận đứng, ngồi không yên. Ông Bộ trưởng Hùng nói : "Tôi cũng có một niềm tin là người Việt Nam có thể làm ra những thứ mà thế giới chưa từng làm…không có sự sáng tạo nào lớn hơn chính sự sáng tạo của những người dùng và đó là sức mạnh của tất cả người Việt Nam".

Ngoài ra ông Hùng còn hy vọng số lượng người Việt Nam sử dụng mạng xã hội Lotus có thể cao bằng số người sử dụng các mạng xã hội thế giới. Theo số liệu thống kê mới nhất, có khoảng 58 triệu người Việt Nam dùng mạng xã hội Facebook và 62 triệu tài khoản Google. Nghĩa là ý ông Hùng, mạng xã hội Lotus sẽ đạt ngưỡng 60 triệu người dùng ?

Giám đốc Trung tâm An ninh mạng Bkav thuộc Đại học Bách khoa Hà Nội ông Nguyễn Tử Quảng nhận định về điều này rằng :

"Họ có tiềm năng ở chỗ như thế này, hiện nay họ có trong tay rất nhiều tờ báo, trang tin có số lượng người truy cập nhiều, nhiều nội dung được nhiều người quan tâm nên đó là một trong những lợi thế của họ. Nếu họ tận dụng tốt và có chiến lược đúng đắng thì họ có thể thực hiện được điều mà Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói. Tuy nhiên cũng còn cần nhiều thời gian mới có thể trả lời được".

Đồng ý với điều này ông Diệp Quang Văn, giám đốc một công ty công nghệ thông tin, có trụ sở tại Bình Dương, đang sở hữu trang mạng xã hội VietNamTa chia sẻ với chúng tôi qua tin nhắn rằng, giai đoạn đầu do ra mắt và quảng cáo mạnh nên lượng người dùng sẽ tăng nhanh, lọt vào top 1 ứng dụng được tải về. Còn về mặt nội dung và chất lượng thì phải để một thời gian ngắn người dùng sẽ nhận xét là chính xác nhất nhưng suy cho cùng đó cũng là mạng xã hội có tiềm năng.

Có tiềm năng nhưng … ?

Lãnh đạo VCCorp tại buổi ra mắt cho biết, hiện nay, mạng xã hội Lotus lấy nội dung và trải nghiệm người dùng làm trọng tâm và công bố hợp tác với hơn 500 nhà sáng tạo với 20 lĩnh vực khác nhau như giáo dục, kinh tế, nhiếp ảnh, viết truyện, vlog… và trên 30 nguồn chính luận như thông tấn xã Việt Nam… có 50 nền tảng đa dạng như video, giải trí, hình ảnh, blog, tạp chí, nhạc… giúp chuyển tải các loại nội dung khác nhau cho người đối tượng như làm báo, viết blog, chuyện …Để minh chứng điều đó, ngay sau lễ ra mắt, Lotus sẽ phát hành bản dùng thử trong vòng từ 3 – 6 tháng.

Các trang báo sản xuất nội dung cho Lotus. Screen Capture of lotus.vn

Chuyên gia công nghệ thông tin Lê Ngọc Sơn từ Đức chia sẻ với chúng tôi rằng, mạng xã hội này muốn thành công cần phải dựa rất nhiều yếu tố trong đó bài toán kỹ thuật là điều vô cùng khó khăn và hệ sinh quyển truyền thông trên mạng là điều không thể loại bỏ.

"Tôi thật sự muốn có một mạng xã hội của Việt Nam nhưng khả năng thành công của mạng xã hội nói chung và Lotus thì tôi không thấy nó khả dĩ lắm. Bởi vì một số nguyên do, về mặt kỹ thuật chúng ta còn thua xa so với các mạng xã hội hiện nay, thứ hai người ta lo ngại về sinh quyển, đàm luận trên không gian mạng và sự an toàn của nó. Thì những thứ này đang là một dấu chấm hỏi, các nhà phát triển cần phải trả lời vấn đề này một cách sòng phẳng với người tiêu dùng thì khi đó mới có thể dùng được".

Ngoài ra, ông Lê Ngọc Sơn còn cho hay, mặc dù mạng xã hội này đang cố gắng định hình một bản sắc riêng dựa trên nội dung khi người dùng là vua nhưng đó cũng chỉ là diễn ngôn quảng cáo thôi. Điều quan trọng nhất của mạng xã hội là khả năng kết nối người dùng và phải kết nối được nội dung tranh luận. Nếu đủ hai yếu tố đó thì mạng xã hội đó mới gọi là King của mạng xã hội.

Chỉ trong một ngày sau khi ra mắt, nhiều người cho RFA biết họ cảm thấy thất vọng với mạng xã hội này. Một giám đốc truyền thông quảng cáo tại Sài Gòn nói :

"Cái Lotus nó y hệt như Báo Mới đó, không khác là mấy, có nghĩa nó là nơi kiểm duyệt nội dung, nó sẽ quét từ các báo rồi đưa thông tin người dùng lên. Đối tượng chính của Báo Mới là những người lớn tuổi nên hầu như các độc giả họ đều vào xem Lotus đều các độc giả trẻ mà vào thấy như Báo Mới là họ thoát ra ngay, vì mã quét của Lotus thì 40% sẽ là báo chính thống và nó không khác gì mình đọc tin cả và chưa có người dùng đăng tin của họ. Tức là hệ thống của nó sẽ như thế này, bước đầu họ sẽ đưa các báo lên trước, còn người trên Lotus không có chế độ kết bạn mà chỉ có chế độ theo dõi thôi, nếu mình là một nhà sản xuất nội dung như Vlog chẳng hạn thì mình bấm theo dõi khi nào ra nội dung mới thì có thông báo để xem, như vậy nó rất giống cơ chế của Youtube".

Ngoài ra, vị này cho biết thêm, đa số người dùng Việt Nam chỉ thích viết và quan tâm những điều gì đó nhanh, dễ dàng câu view chứ bắt người sử dụng mạng xã hội phải suy nghĩ để "sản xuất" nội dung và đối chiếu chất lượng thì không nhiều quan tâm.

Điều tương tự được lặp lại ?

Trước đây, cũng có một số mạng xã hội do người Việt Nam sáng tạo và được truyền thông rộng rãi nhưng một thời gian sau thì không còn ai nhắc đến hay bình luận như Hahalolo, Gapo… mạng xã hội Lotus có thể lại sẽ rơi vào tình trạng như các mạng xã hội khác không ?

Ông Nguyễn Chí Tuyến, một nhà hoạt động xã hội từ Hà Nội cho biết, ông hoàn toàn ủng hộ hàng Việt người Việt tạo ra nhưng ông nghĩ khó mà đạt được như Facebook. Ông giải thích.

"Thứ nhất bây giờ không phải có cái gì mới là người ta vào dùng vì nó mất thời gian lắm, sử dụng mạng xã hội cũng mất thời gian lắm chứ không phải đơn giản. Thứ hai là Facebook họ có cả một hệ sinh thái, người dùng đã tạo được sự tương tác, liên kết với nhiều bạn bè khác rồi, có người hàng chục ngàn Follow(theo dõi) thì bây giờ sang mạng mới tất nhiên để thiết lập được như vậy thì nó tốn rất là nhiều thời gian và công sức chứ không đơn giản".

Ngoài ra, ông Tuyến còn khẳng định thêm nguyên do vì sao ông sẽ không bao giờ sử dụng mạng xã hội này. "…vì họ yêu cầu phải đăng nhập bằng tài khoản Facebook, nếu như không có bắt phải gửi 4 tấm ảnh của chứng minh thư (ID), thì việc lấy thông tin cá nhân như thế thì dĩ nhiên chúng tôi chắc chắn không bao giờ sử dụng vì ở Việt Nam là một đất nước do công an toàn trị thì dù bất kỳ doanh nghiệp nào đi nữa thì dưới bàn tay sắt của an ninh thì họ chỉ cần ho cái thì buộc các doanh nghiệp phải tuân theo…".

Để buộc người dùng phải bỏ thói quen cũ, đòi hỏi sản phẩm mới phải thật sự tuyệt vời, cả về tính năng sử dụng lẫn phương pháp tiếp cận. Nhưng với những trải nghiệm trong ngày đầu ra mắt theo như người dùng phân tích thì rõ ràng cả hai yêu cầu thứ yếu trên mạng xã hội Việt Nam đều không đáp ứng tốt. Cái kết của mạng xã hội mới sẽ như thế nào, nói như ông Nguyễn Tử Quảng –cần thời gian mới trả lời được !

Nguồn : RFA, 17/09/2019

Hiệp định EVFTA sẽ giúp nâng cao trình độ của kinh tế Việt Nam (RFI, 01/07/2019)

Ngày 30/06/2019, tại Hà Nội, Việt Nam và Liên Hiệp Châu Âu đã ký kết hiệp định thương mại tự do EVFTA và hiệp định bảo hộ đầu tư IPA. Sau khi ký kết, hiệp định EVFTA sẽ được đưa ra Nghị Viện Châu Âu để phê chuẩn (có thể là vào cuối năm nay), trước khi được Hội Đồng Châu Âu chính thức ký kết và bắt đầu có hiệu lực. Riêng hiệp định bảo hộ đầu tư thì phải được Quốc Hội từng nước thành viên Liên Hiệp Châu Âu phê chuẩn trước khi có hiệu lực.

Ủy viên thương mại Châu Âu Cecilia Malmstrom, bộ trưởng Thương mại Romania Stefan Radu Oprea và bộ trưởng Kế hoạch và đầu tư Nguyễn Chí Dũng trong buổi lễ ký kết hiệp định EVFTA tại Hà Nội ngày 30/06/2019. Reuters

Đây là hiệp định thương mại tự do thứ hai mà Liên Hiệp Châu Âu ký với một nước Đông Nam Á, sau hiệp định ký với Singapore vào tháng 2 vừa qua. Bruxelles hiện đã mở đàm phán với thành viên khác của ASEAN như Thái Lan, Malaysia…

Với hiệp định thương mại tự do EVFTA, xuất khẩu của Châu Âu sang Việt Nam sẽ tăng 29% từ đây đến năm 2035 và nhập khẩu từ Việt Nam sẽ tăng 18%, theo các dự báo của Liên Hiệp Châu Âu, do hiệp định sẽ xóa bỏ đến 99% thuế quan cho các hàng hóa của hai bên. Ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực, 65% hàng rào thuế với các sản phẩm xuất khẩu của Liên Hiệp Châu Âu sang Việt Nam và 71% đối với xuất khẩu của Việt Nam sang Liên Hiệp Châu Âu sẽ bị xóa bỏ.

Nhưng quan trọng hơn hết, theo nhận định của chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, đó là hiệp định thương mại tự do với Liên Hiệp Châu Âu sẽ góp phần nâng cao trình độ của nền kinh tế Việt Nam, từ một nền kinh tế gia công thành một nền kinh tế dựa trên công nghệ cao.

(Trích phỏng vấn)

RFI : Thưa bà Phạm Chi Lan, trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, việc ký kết hiệp định EVFTA có tầm quan trọng như thế nào đối với Việt Nam ?

Phạm Chi Lan : Liên Hiệp Châu Âu là một trong những đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam. Về kim ngạch xuất khẩu, Liên Hiệp Châu Âu là khu vực mà Việt Nam xuất khẩu đứng thứ hai thế giới, sau lượng xuất khẩu sang Hoa Kỳ là Liên Hiệp Châu Âu. Đối với Hoa Kỳ thì trong thời gian gần đây, nhất là với chiến tranh thương mại Mỹ-Trung và với sự cảnh báo liên tục của tổng thống Trump về tình trạng Việt Nam xuất siêu sang Hoa Kỳ, các doanh nghiệp Việt Nam, cũng như chính phủ Việt Nam cũng phải trở nên rất thận trọng trong việc tiếp tục thúc đẩy xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Nhất là trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ-Trung, Việt Nam rất dễ bị nghi ngờ để cho Trung Quốc dùng xuất xứ của Việt Nam để xuất khẩu hàng Trung Quốc sang Hoa Kỳ. Vì vậy Việt Nam càng phải thận trọng gấp đôi trong hoạt động xuất khẩu sang Mỹ.

Trong khi đó, tiềm năng xuất khẩu của Việt Nam càng ngày càng lớn thông qua việc thu hút đầu tư nước ngoài, cũng như sự lớn mạnh của bản thân các doanh nghiệp Việt Nam và sự cải thiện của một số ngành kinh tế của Việt Nam, cho nên nhu cầu xuất khẩu rất lớn. Cũng chính vì vậy mà từ vài năm nay, phía Việt Nam rất thiết tha mong muốn hiệp định EVFTA sớm được hoàn tất và đi vào thực hiện.

Ngay từ đầu cuộc đàm phán, Việt Nam đã hình dung thấy những thách thức có thể có, nhưng cũng thấy những lợi ích và cơ hội cho cả hai bên là rất lớn, hơn hẳn các thách thức được đặt ra, để cả hai bên cố gắng cùng nhau hoàn tất sớm.

RFI : Cụ thể thì những mặt hàng xuất nhập khẩu nào của Việt Nam sẽ được hưởng lợi từ hiệp định EVFTA ?

Phạm Chi Lan : Liên Hiệp Châu Âu là khu vực có nhiều tiềm năng vô cùng cho xuất khẩu các nhóm hàng khác nhau, kể cả những sản phẩm mà Việt Nam vẫn thường xuất khẩu sang đó, như giày dép, may mặc, một số mặt hàng thủy sản, và các nhóm hàng tiêu dùng khác, cũng như nông sản : cà phê.

Ngoài ra còn có những tiềm năng mới, mở rộng ra rất nhiều từ việc thu hút các nhà đầu nước ngoài làm, ví dụ như nhóm sản phẩm điện, điện thoại của Samsung, hay các sản phẩm Việt Nam đang được phát triển mạnh. Ví dụ như trong các nông sản thì cacao là cây mà Việt Nam trong những năm gần đây trồng được rất tốt và có tiềm năng xuất khẩu rất tốt. Trong khi ở Châu Âu tôi thấy có một số quốc gia rất nổi tiếng về các sản phẩm từ cacao như chocolat. Cho nên, có nhiều thứ mà hai bên có thể mở rộng hơn và phía Việt Nam có thể xuất khẩu nhiều hơn.

Mặt khác, về nhập khẩu, Việt Nam cũng đang có nhu cầu rất lớn qua việc tái cơ cấu nền kinh tế, hướng về phát triển các ngành công nghệ cao hơn, tiếp nhận các ngành công nghệ cao hơn, cũng như tiếp nhận các nhà đầu tư có chất lượng cao hơn, có thể chuyển giao các công nghệ cần thiết cho Việt Nam để thúc đẩy phát triển một nền kinh tế cao hơn, không phải như trước đây, dựa quá lâu vào lao động giá rẻ và công nghệ thấp.

Tôi nghĩ là giữa hai bên đều có lợi ích rất lớn và có thể coi đây là một thách thức đối với Việt Nam. Đó cũng là một minh chứng là nếu cố gắng, Việt Nam hoàn toàn có thể thay đổi thể chế của mình, hệ thống làm việc của mình để đáp ứng những yêu cầu cao hơn về thể chế, hoàn thiện thể chế thị trường. Chính sự hoàn thiện thể chế này sẽ thúc đẩy phát triển tốt đẹp hơn về mọi mặt, không chỉ về kinh tế, mà cả về xã hội, môi trường, về người lao động, thông qua những luật về lao động, gắn với các cam kết tham gia các công ước của Tổ chức Lao động Quốc tế ILO.

Tôi nghĩ tất cả những việc nâng cao chất lượng các thể chế cũng trực tiếp góp phần giúp cho Việt Nam phát triển được tốt hơn nhiều trong tương lai sau khi Việt Nam đã hoàn thành những năm đầu đổi mới. Quá trình đổi mới vừa qua đã cho thấy là một số biện pháp ban đầu không còn có hiệu lực được nữa, mà nó đòi hỏi là phải nâng cải cách thể chế lên một bước mới. Tôi cho là hiệp định EVFTA có thể đáp ứng những mặt đó và do đó đối với Việt Nam đây là hiệp định vô cùng quan trọng để giúp Việt Nam phát triển nhiều mặt trong tương lai.

Thanh Phương

Nguồn : RFI, 01/07/2019

*****************

Việt Nam và EU ký hiệp định thương mại ‘cột mốc’

Viễn Đông, VOA, 30/06/2019

Sau nhiều năm đàm phán, Việt Nam và Liên Hiệp Châu Âu (EU) hôm 30/6 đã ký Hiệp định Thương mại Tự do EU - Việt Nam (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư mà hai phía nói rằng "sẽ đặt một cột mốc trong quan hệ đối tác mạnh mẽ giữa hai bên".

Cao ủy Thươ ng m ại EU Cecilia Malmström và Bộ trưởng Công Thươ ng Vi ệt Nam Trần Tuấn Anh cùng quan chức hai nước tại lễ ký kết.

Cao ủy Thương mại EU Cecilia Malmström và Bộ trưởng Công Thương Việt Nam Trần Tuấn Anh đã tham dự lễ ký tại Hà Nội.

Tuyên bố chung nói rằng đây là "hiệp định thương mại tự do tham vọng nhất của EU với một nền kinh tế mới nổi cho tới nay" và "dựa trên một cam kết chung của hai bên đối với tự do hóa thương mại mang tính cởi mở, công bằng và dựa trên luật lệ, và quá trình hội nhập kinh tế".

"Các Hiệp định sẽ thúc đẩy sự phát triển kinh tế xa hơn nữa và tăng cường quan hệ thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và Liên Hiệp Châu Âu, qua đó làm sâu sắc sự hợp tác và củng cố quan hệ lâu bền giữa hai phía", thông cáo của hai bên có đoạn.

"Các hiệp định này cũng củng cố thêm sự can dự của EU với khu vực Đông Nam Á, khu vực có đóng góp vào việc tăng cường hợp tác giữa Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và EU, hướng tới mục tiêu về một mối quan hệ thương mại và đầu tư gần gũi hơn giữa hai khu vực".

EU không chỉ "hoan nghênh những bước tích cực gần đây của Quốc hội Việt Nam trong các vấn đề về lao động, cụ thể là việc phê chuẩn Công ước 98 của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) về Thương lượng tập thể cũng như kế hoạch thông qua Bộ luật Lao động sửa đổi tại kỳ họp tiếp theo vào mùa thu năm 2019" mà còn về "kế hoạch của Chính phủ nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam về việc trình Công ước 105 [về việc bãi bỏ cưỡng ép lao động] và 87 [về quyền tự do hội họp và bảo vệ quyền tổ chức] của ILO lên Quốc hội Việt Nam để tiến hành thủ tục phê chuẩn các công ước này vào các năm tương ứng là 2020 và 2023".

Một số nhà hoạt động và các tổ chức nhân quyền đã nêu lên quan ngại về các vấn đề liên quan tới lao động ở Việt Nam trước khi các hiệp định được ký kết.

Tin cho hay, các hiệp định này sẽ được trình lên Quốc hội Việt Nam phê chuẩn và Nghị viện EU để được thông qua, cũng như được trình lên các nghị viện quốc gia của các nước thành viên EU đối với trường hợp của Hiệp định Bảo hộ Đầu tư.

Báo điện tử chính phủ Việt Nam dẫn lời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói tại lễ ký kết rằng hai hiệp định trên "mở ra chân trời mới hợp tác rộng lớn, toàn diện và phát triển mạnh mẽ hơn của Việt Nam và EU, đáp ứng nhu cầu của người dân, doanh nghiệp hai bên".

Viễn Đông

Nguồn : VOA, 30/06/2019

********************

Việt Nam - EU chính thức ký Hiệp định Thương mại Tự do (EVFTA)

RFA, 30/06/2019

Vào chiều ngày 30/6, tại Văn phòng Chính phủ ở Hà Nội, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đã chứng kiến lễ ký Hiệp định Thương mại Tự do với EU (EVFTA).

Lễ ký EVFTA giữa EU và Việt Nam tại Hà Nội hôm 30/6/2019 - AFP

Tham dự lễ ký, về phía EU có Cao ủy thương mại EU, bà Cecilia Malmstrom và Bộ trưởng Kinh doanh, Thương mại và Doanh nghiệp Romania Stefan Radu Oprea.

Phát biểu tại lễ ký, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói ông kỳ vọng EVFTA và Hiệp đinh Bảo hộ Đầu tư giữa hai bên sẽ như một "đường cao tốc quy mô lớn" giúp thúc đẩy hợp tá, thương mại và đầu tư giữa EU và Việt Nam.

Theo thoả thuận, Việt Nam sẽ giảm 65% thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ EU ngay khi EVFTA có hiệu lực. Phần còn lại sẽ được xóa trong giai đoạn 10 năm.

Cũng theo thoả thuận, EU sẽ giảm hơn 70% thuế quan đối với hàng hóa Việt Nam ngay sau khi hiệp định có hiệu lực. Phần còn lại sẽ được xóa thuế trong 7 năm tiếp theo.

Theo thủ tục, EVFTA sẽ phải chờ Nghị viện Châu Âu phê chuẩn trước khi có hiệu lực, dự kiến là vào năm 2020.

Hiệp định Bảo hộ Đầu tư (IPA) giữa hai bên sẽ mất thời gian lâu hơn vì còn phải chờ từng nước trong EU thông qua.

Việt Nam và EU đã kết thúc đàm phán EVFTA từ tháng 12 năm 2015 nhưng việc ký kết hiệp định đã bị trì hoãn vài lần vì những quan ngại của EU về vấn đề nhân quyền ở Việt Nam, đặc biệt là quyền của người lao động.

Để EU có thể thông qua EVFTA, Việt Nam phải tham gia thêm 3 công ước của Tổ chức Lao động Thế giới (ILO) liên quan đến quyền của người lao động.

Quốc hội Việt Nam trong tháng 6 vừa thông qua Công ước 98 về Quyền tổ chức và thương lượng tập thể.

Hiện Việt Nam đã tham gia 6 trên 8 công ước của ILO. 2 công ước còn lại là Công ước 87 và 105 là các công ước về Tự do Hiệp hội, và Xóa bỏ Lao động Cưỡng bức.

Tờ báo tài chính số một của Anh, Financial Times, vừa có bài dài hơn 4.000 từ về các hoạt động kinh doanh của người giàu nhất Việt Nam, tỷ phú đô la Phạm Nhật Vượng.

Tỷ phú Phạm Nhật Vượng, chủ tập đoàn Vingroup.

Trái với hoàn cảnh éo le của cả hai anh em cựu uỷ viên bộ chính trị Đinh La Thăng, ông Vượng hiện vẫn vững như bàn thạch cho dù em trai ông, nguyên chủ tịch AVG Phạm Nhật Vũ, đã bị bắt vì tội đưa hối lộ.

Phóng sự của Financial Times khá công phu nhưng chỉ là cũ người, mới ta. Người Việt hầu như ai cũng biết những gì được viết ra với số lượng từ chật cứng sáu trang giấy khổ A4.

Nhưng với người nước ngoài, đây có lẽ là lần đầu tiên họ biết tới Vingroup của ông Vượng và giá trị về thông tin đối ngoại quan trọng hơn những gì phóng viên có vẻ cố để cân bằng lại ánh hào quang của Vingroup tỏa ra từ bài viết.

Hãy đi nhanh tới cuối bài với câu trích dẫn học giả Alexander Vuving từ Trung tâm Nghiên cứu An ninh Châu Á-Thái Bình Dương ở Honolulu : "Hiện giờ tôi nghĩ rằng… Vingroup là một trong những công ty tư nhân được quản lý tốt nhất ở Việt Nam... Vì thành công của bất kỳ công ty tư nhân nào ở đất nước [này] phụ thuộc vào quan hệ của họ với các chính trị gia, số phận của họ phụ thuộc nhiều vào [ganh đua] chính trị nội bộ giữa giới lãnh đạo cấp cao".

Chuyện Vingroup được quản lý tốt là điều có thể hiểu được vì họ có tiền bỏ ra tuyển dụng những nhân tài hàng đầu ở cả Việt Nam và nước ngoài về làm việc cho họ.

Điều đáng nói ở đây là vế sau của lời trích dẫn. Vingroup của ông Vượng đã dựa vào những mối quan hệ nào để có được những mảnh đất vàng mà ông dùng làm đòn bẩy để gây dựng đế chế kinh doanh ? Vingroup đã chăm sóc các mối quan hệ đó ra sao ? Tại một đất nước mà các quan chức được coi là "bậc thầy về nhận hối lộ", người ta có quyền đặt câu hỏi công ty của ông Vượng liệu đã bao giờ đưa hối lộ chưa và nếu có thì đưa cho ai ?

Nói tới chuyện đưa hối lộ, tôi xin kể những chuyện tôi nghe được từ thời gian đầu Đổi Mới của Việt Nam và tình trạng này ngày càng tồi tệ.

Chuyện thứ nhất liên quan tới một dự án trúng thầu của Bộ Tài chính. Dĩ nhiên người trúng thầu phải hiểu rằng họ sẽ phải bỏ ra một số phần trăm nhất định của dự án để hối lộ quan chức bộ này. Vậy họ phải làm sao để hợp pháp hóa các khoản chi này trên giấy tờ ? Giải pháp là tuyển mấy nhân viên ma, người không có mà lương vẫn nhận đều.

Chuyện thứ hai nhỏ hơn nhưng cũng thể hiện sự láu cá của các công ty nước ngoài. Hồi năm 1999 tôi phụ trách quan hệ đối ngoại cho IBM Việt Nam. IBM tuân thủ luật cấm hối lộ của Hoa Kỳ và tôi không được phép đưa phong bì cho các phóng viên và quà tặng không được có trị giá quá 50 đô la. Nhưng nếu tôi mời phóng viên đi dự hội nghị, hội thảo ở những nơi xa thì tôi có thể trả tiền vé máy bay, khách sạn và chi phí ăn uống cho các nhà báo. Trong khi đó một đối thủ cạnh tranh của IBM đã thuê một công ty làm quan hệ đối ngoại của Việt Nam và nhắm mắt làm ngơ cho công ty này đưa phong bì cho phóng viên.

Tác giả phóng sự về Vingroup trên Financial Times, phóng viên John Reed, kể rằng khi ông tham dự lễ ra mắt thương hiệu điện thoại di động Vsmart của ông Vượng, tập tài liệu dành cho các nhà báo bao gồm cả phong bì trong đó có hai triệu đồng. Phóng viên phương tây không được phép nhận phong bì và ông Reed nói ông đã trả lại phong bì của Vingroup.

Đó là phong bì tại cuộc họp báo đại trà. Không rõ nếu họ cần các nhà báo cho các vụ việc cụ thể thì trong phong bì đó sẽ có bao nhiêu triệu. Câu hỏi tương tự cũng có thể được đặt ra cho các quan chức có liên quan tới Vingroup.

"Để thành công ở Việt Nam, người ta phải vun đắp quan hệ với những người làm trong chính quyền để được họ bảo vệ", học giả Alexander Vuving được dẫn lời nói tiếp với Financial Times.

"Nhưng một khi người ta có quan hệ gần gũi với những người nhiều quyền lực trong nhà nước độc đoán, [người ta dễ] bị cám dỗ để dùng nó nhằm bịt miệng những người chỉ trích".

Bài viết cho thấy Vingroup dùng mọi biện pháp để đảm bảo những tin tiêu cực, dù chúng có là sự thật, về tập đoàn này biến mất khỏi ánh mắt dõi theo của công chúng càng nhiều càng tốt. Các cách đó có thể là tiền, là dùng ảnh hưởng của Vingroup với lực lượng công an hay thậm chí là xã hội đen như cáo buộc của một số người được Financial Times phỏng vấn.

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc từ chỗ chất vấn ai cho Vingroup xây những tòa nhà quá cao ở trung tâm Hà Nội hồi đầu nhiệm kỳ giờ đã coi những gì Vinfast làm được trong ngành ô tô là "kỳ tích". Dĩ nhiên kỳ tích đó có sự đóng góp của chính phủ với những ưu đãi về chính sách và thuế cao đánh vào xe ngoại nhập để Vinfast có thể bán xe với giá cao gấp hàng chục lần thu nhập bình quân đầu người trong khi giá xe tại các nước giàu chỉ ngang bằng với thu nhập bình quân đầu người. Tại Anh chiếc xe Volkswagen cũ đầu tiên tôi mua chỉ có 400 bảng. Chiếc Ford Mondeo thứ hai hơn 2.000 bảng. Chiếc Renault Megane mua mới giá 14.000 bảng và chiếc Renault Clio thể thao hiện nay chưa tới 10.000 khi mua xe đã dùng được khoảng ba năm và đi chừng 30.000km.

Người viết bài cho Financial Times nói rằng người Việt đang dùng ‘Vin mọi thứ’, từ nhà cửa, trường học, dịch vụ y tế, điện thoại và nay là xe hơi. Điều đáng lo là họ sẽ chịu ảnh hưởng bởi các chính sách của Vin chính phủ cho dù Vin chẳng phải là chính chủ của bất kỳ chính phủ nào.

Nguyễn Hùng

Nguồn : VOA, 28/06/2019

********************

Vingroup - Có gì đằng sau sự phát triển "thần tốc" đó (RFA, 28/06/2019)

Nhiều thông tin về Vingroup trong hai năm gần đây, nhất là khi tập đoàn này trong vòng 650 ngày đã xây dựng và đưa vào hoạt động nhà máy sản xuất xe ô tô đầu tiên tại Việt nam (2/9/2017 – 14/6/2019) và trình làng hai mẫu xe hơi với thương hiệu Vinfast tại triển lãm Paris Motor Show (10/2018), khiến không chỉ trong nước mà truyền thông và các gã "khổng lồ" khác trong ngành ô tô thế giới đều đặt dấu chấm hỏi về sự phát triển thần tốc của một tập đoàn mà xuất phát điểm rất trễ (2001) nhưng có lẽ đang về đích ngoạn mục…

Một công nhân đang làm việc tại nhà máy chế tạo xe hơi của Vingroup ở Hải Phòng - RFA

650 ngày tạo kì tích

Ngày 27/6/2019, bài báo của nhà báo John Reed đăng trên Financial Times với tiêu đề "The rise and rise of a Vietnamese corporate emprire" tạm dịch là sự trỗi dậy của một đế chế Vingroup lại càng làm tăng thêm nghi vấn về sự phát triển thần tốc của tập đoàn này.

Trong bài viết John Reed có nhắc về chiếc xe hơi đầu tiên của Việt Nam chế tạo dưới nhãn hiệu Vinfast và nói rằng ở Việt Nam, Vingroup được mô tả như một tập đoàn đa ngành – một phiên bản chaebol Hàn Quốc.

Không chỉ truyền thông Việt Nam so sánh Vingroup với những tập đoàn khổng lồ khác mà tháng 5.2018, tờ Nikkei của Nhật cũng đã có bài viết nhận định rằng Vingroup đang nhanh chóng trở thành một trong những tập đoàn đa ngành nghề bậc nhất Việt Nam.

Hình minh hoạ. Những chiếc xe tại xưởng lắp ráp của VinFast, Hải Phòng, hôm 14/06/2019 AFP

Tờ Nikkei cũng liệt ra không thiếu sót những mốc thời gian Vingroup tạo dấu ấn trên thương trường khi trong tháng 4/2018 tập đoàn này tuyên bố gia nhập thị trường dược phẩm với kế hoạch xây dựng một nhà máy. Trước đó một tháng, Vingroup lại tuyên bố mua lại một nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi và kế hoạch thành lập một trường đại học. Trong vòng một năm, Vingroup "vươn vòi" ra tất cả các lĩnh vực từ sản xuất thực phẩm có lợi cho sức khỏe, chuỗi siêu thị Vinmart và Vinmart+. Họ cũng tham gia mảng thức ăn chăn nuôi thông qua chi nhánh VinEco và mở VinUni bước chân vào lĩnh vực giáo dục đại học. Trong khi đó, hệ thống Vinschool- mảng giáo dục từ cấp mẫu giáo lên cấp 2 đã được đưa vào hoạt động từ năm 2013. Trong tháng 4/2019, Vingroup lại mở một khách sạn năm sao có đài quan sát trong tòa cao ốc Landmark 81 tại Quận 2, thành phố Hồ Chí Minh.

Có phải Vingroup đang muốn làm thay đổi chân trời của thành phố mà trước đây nhiều người gọi là Sài Gòn ? (John Reed viết)

Ông Lê Văn Triết, nguyên Bộ trưởng Bộ thương mại Việt Nam trả lời RFA về tầm phát triển của Vingroup :

"Nếu nhìn theo đường lối phát triển đó thì biết là nó sẽ sập đổ chứ không thể phát triển được như nó nói. Lý do có nhiều lý do nhưng tôi thấy có nhiều sai lầm về nhiều thứ từ đường lối phát triển đến chọn lựa đầu tư và đường hướng kinh doanh, tất cả đều chạy theo việc lấy đồng tiền để khuyếch trương danh tiếng, thương hiệu của mình, không phải phục vụ vấn đề phát triển kinh tế xã hội nghiêm túc. Tôi thấy lâu rồi nhưng tôi không muốn đóng góp vì có đóng góp cũng không ai nghe".

Ông còn phân tích : 

"…sức đâu mà làm, trí thức đâu mà làm, chỉ thấy là họ có tiền và muốn tung tiền để lấy tiếng, tung tiền để xây dựng cái gì, phục vụ cái gì, mở mang cái gì tất cả đều không rõ ràng, không có mục đích chỉ để được tiếng và xài tiền mà tiền đâu thì mình không biết".

Nhiều người dân Việt Nam hay nói, "Bây giờ cái gì cũng Vin. Ăn có Vinmart, chữa bệnh có Vinmec, học có Vinschool, VinUni và đi xe Vinfast…".

Số lượng không đi chung chất lượng

Rõ ràng với mốc thành tích đáng nể trong việc vươn vòi bao trùm tất cả các lĩnh vực chỉ trong vòng hơn 10 năm thì Vingroup đã làm được những điều không bình thường.

Chỉ có những tập đoàn "khổng lồ" (nói như thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc) mới có thể làm được.

Trong ngày khánh thành nhà máy sản xuất xe ô tô Vinfast tại Hải Phòng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu, đây là kì tích của ngành ô tô Việt Nam cũng như trên thế giới. Ông dùng tất cả các mỹ từ để mô tả sự "kì tích" mà Vingroup mang lại : "Vinfast làm điều khổng lồ vì đã dám tìm đến những người khổng lồ, đứng được trên vai của những người khổng lồ trong ngành ô tô" và ông không quên khẳng định Chính phủ Việt Nam luôn đồng hành và ủng hộ những doanh nghiệp, doanh nhân dám làm những điều kì tích như vậy.

Tỷ phú Phạm Nhật Vượng và một công trình của VinGroup ở Hà NộiRFA edit

Vingroup gia nhập ngành công nghiệp ô tô gặp nhiều sự hoài nghi bởi sự hạn chế của các chuỗi cung ứng trong nước. Tuy nhiên trong bài viết của mình John Reed cho biết đã gặp Lê Thị Thu Thủy, phó chủ tịch Tập đoàn Vingroup và bà Thủy tuyên bố "Với danh tiếng của chúng tôi, bất kỳ sản phẩm nào của Vingroup bán đều rất chạy".

Riêng về lĩnh vực giáo dục, trong một trả lời trên Zing.vn, bà Lê Mai Lan, Phó chủ tịch Tập đoàn Vingroup cũng khẳng khái tự tin nhận định : "Chúng tôi muốn xây dựng chất lượng đột phá trong giáo dục đại học, đóng góp cho đất nước một trường đại học đẳng cấp thế giới, được kiểm định và xếp hạng theo tiêu chuẩn quốc tế, có khả năng xuất sắc trong giảng dạy đồng thời có các nghiên cứu đóng góp cho lĩnh vực kinh tế trọng điểm của Việt Nam và nền kinh tế tri thức toàn cầu". Ngày 14/11/2018, đại học VinUni đặt trụ sở tại Hà Nội đã chính thức khởi công xây dựng và Vingroup đặt mục tiêu tuyển sinh khóa đầu tiên vào năm 2020.

Giáo sư Võ Tòng Xuân, Hiệu trưởng Trường Đại học An Giang cho biết : "Họ có tiền và muốn đầu tư, nói chung đầu tư về giáo dục rất cần thiết nhưng giáo viên ở đâu ra, rồi chắp vá, thỉnh giảng nhiều nơi cuối cùng chất lượng sẽ không có".

Ông cho biết trong năm 2018, Vingroup đã đặt hàng 53 trường đại học trong cả nước bằng việc ký kết hợp tác để đưa sinh viên đến thực tập tại các nhà máy, doanh nghiệp của Vingroup nhưng đến nay vẫn chưa sinh viên nào được trải nghiệm thực tập tại tập đoàn này.

Giáo sư Võ Tòng Xuân nói : "Tôi hy vọng gửi sinh viên đến nhà máy ô tô thực tập nhưng họ chưa trả lời mặc dù hợp đồng đã ký kết hơn một năm qua".

Giáo sư Xuân cho biết thêm "Phải tìm hiểu rõ hơn coi lực lượng của Vingroup có không, hay họ lại moi những đội ngũ giáo viên trong nước sẽ không tốt. Nếu đưa giáo sư quốc tế về sẽ giống trường hợp Trường đại học Tân Tạo đã từng vướng, chỉ có nước bù lỗ thôi"

Cần nói thêm về trường Đại học Tân Tạo của nữ đại gia Đặng Hoàng Yến, người sáng lập và là chủ tịch Hội đồng Quản trị. Năm 2017 Thanh tra Bộ Giáo dục Đào tạo đã kết luận trường Đại học Tân Tạo có hàng loạt sai phạm nghiêm trọng từ tổ chức, tuyển sinh, đào tạo, cấp phát văn bằng, học phí… Ngoài ra, cơ cấu hoạt động của trường chưa đúng theo qui định khi đội ngũ giảng viên thiếu và rất nhiều người chưa có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm, thậm chí trường đã bị đình chỉ hoạt động vẫn tuyển sinh.

Tiến sĩ Trần Thị Hồng, Hiệu trưởng trường Đại học Công nghệ Thông tin cho biết : "Tuy không nằm trong danh sách 54 trường ký kết hợp tác với Vingroup nhưng Vingroup cũng đã đến để mời trường tham gia ký kết Quỹ hỗ trợ phát triển công nghệ với các đề tài nghiên cứu khoa học".

John nhận định "Sự trỗi dậy của Vingroup phản ánh chính sự trỗi dậy của Việt Nam –một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất Châu Á và người sáng lập Vingroup là người giàu nhất trong năm tỷ phú của Việt Nam, với giá trị tài sản ròng 7,6 tỷ đô la Mỹ –Theo tạp chí Forbes. Tuy vậy xuyên suốt bài viết của mình, John Reed đều đặt nghi vấn khi biết rằng các tin tức tiêu cực về tập đoàn này thường biến mất một cách kỳ lạ trên các báo điện tử và Facebook (?!)

Đó vẫn luôn là dấu chấm hỏi không chỉ với một nhà báo nước ngoài như John Reed mà vẫn luôn là thắc mắc của giới truyền thông trong nước và cả những báo giới Việt Nam ở nước ngoài… Sau sự "trỗi dậy" kì tích đó liệu sẽ có những scandal chính trị nào tương tự như các tập đoàn lớn Hàn Quốc đã từng vướng vào hay không (?!).

Ông Lê Văn Triết, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại Việt Nam nói với RFA : "Họ có tiền nhiều họ có quyền làm còn chuyện quản lý hướng dẫn để cho nó đúng hay không đúng đó là chuyện của Nhà nước, của Đảng".

Việt Nam bị hạ cấp trong báo cáo buôn người 2019 của Mỹ

VOA, 23/06/2019

Mỹ hạ cấp Việt Nam xuống nhóm các nước cần được theo dõi về tình trạng buôn người trong một báo cáo mới công bố, đánh dấu lần đầu tiên Việt Nam bị đưa vào nhóm này kể từ năm 2012.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu trong buổi công bố Báo cáo Buôn người 2019 tại Bộ Ngoại giao Mỹ ở Washington, ngày 20/06/2019.

Việt Nam là một trong số 38 nước được liệt kê trong Danh sách Theo dõi Bậc 2 của Báo cáo Buôn Người 2019 do Bộ Ngoại giao Mỹ công bố hôm thứ Năm. Cấp độ này thấp hơn Bậc 2 và Bậc 1 nhưng cao hơn Bậc 3.

Các nước nằm trong Bậc 2 được định nghĩa là "chưa đáp ứng đầy đủ những tiêu chuẩn tối thiểu cho việc bài trừ nạn buôn người nhưng đang có những nỗ lực đáng kể để đạt được điều đó". Trong trường hợp của Việt Nam, Bộ Ngoại giao Mỹ nói chính phủ nước này đã "không cho thấy những nỗ lực tổng quát gia tăng so với giai đoạn báo cáo trước đây".

"Việt Nam xác định số lượng nạn nhân buôn người ít hơn đáng kể so với nhưng năm trước. Các nỗ lực chấp pháp bị ngăn trở bởi việc hoãn thi công bố những chỉ dẫn thi hành chính thức đối với Điều 150 và 151 của Bộ luật Hình sự", báo cáo viết.

Báo cáo cũng chỉ ra "sự thiếu phối hợp giữa các cơ quan" và "sự thiếu kiến thức" của một số quan chức tỉnh đối với luật chống buôn người và việc bảo vệ nạn nhân "tiếp tục cản trở" những nỗ lực chống buôn người. Báo cáo nói thêm chính phủ cũng không báo cáo bất kì cuộc điều tra, việc truy tố, hay việc kết tội các quan chức đồng lõa trong các vụ phạm tội buôn người.

"Do đó Việt Nam bị hạ cấp xuống Danh sách Theo dõi Bậc 2", Bộ Ngoại giao Mỹ nói.

Chưa có phản hồi chính thức nào từ Việt Nam nhưng trước đây Việt Nam từng nói báo cáo này của Mỹ có những nhận xét "không khách quan".

Trong phần khuyến nghị ưu tiên, Mỹ hối thúc Việt Nam huấn luyện các quan chứ về việc thi hành các chỉ dẫn cho Điều 150 và 151 của Bộ luật Hình sự, "với trọng tâm là xác định và điều tra nạn lao động cưỡng bức và những vụ buôn người trong nước, bao gồm những vụ có nạn nhân là nam".

Mỹ cũng kêu gọi Việt Nam chấm dứt việc bắt những người trong trại cai nghiện tham gia lao động cưỡng bức và cho phép xác minh độc lập tập tục này đã chấm dứt.

Philippines là nước duy nhất ở Đông Nam Á được xếp ở Bậc 1. Tuy nhiên báo cáo lưu ý các nước Bậc 1 không phải là không có buôn người hay đang làm đủ để giải quyết vấn đề này, mà là chính phủ các nước này đã có nỗ lực giải quyết vấn đề để đáp ứng những tiêu chuẩn tối thiểu theo Đạo luật Bảo vệ Nạn nhân Buôn người của Mỹ.

******************

Việt Nam bị đưa vào lại nhóm nước phải theo dõi về Nạn Buôn Người

Thanh Trúc, RFA, 20/06/2019

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ngày 20 tháng Sáu công bố phúc trình thường niên về tệ nạn buôn người trên thế giới ; trong đó Việt Nam thuộc Tier 2 Watch List tức quốc gia có vấn đề buôn người ở bậc 2 và sẽ bị theo dõi do không đạt những điều kiện tiêu chuẩn nhằm bài trừ cũng như giảm thiểu tệ nạn buôn người ; mặc dù đã có nhiều cố gắng.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ công bố phúc trình thường niên về tệ nạn buôn người trên thế giới, trong đó Việt Nam thuộc Tier 2 Watch List, tức quốc gia có vấn đề buôn người ở bậc 2 và sẽ bị theo dõi do không đạt những điều kiện tiêu chuẩn nhằm bài trừ cũng như giảm thiểu tệ nạn buôn người

Như vậy, sau 10 năm liên tục ở Bậc 2 không còn bị theo dõi (Tier 2 No More Watch List), năm 2019 này Việt Nam bị Bộ Ngoại Giao Mỹ xếp bậc 2 có vấn đề buôn người mà còn bị theo dõi (Tier 2 Watch List) vì không cải thiện đến nơi đến chốn.

Dù đã nỗ lực đáng kể song Việt Nam không hoàn tất và không đáp ứng đúng mức yêu cầu về những điều kiện ,tiêu chuẩn tối thiểu trong công việc phòng chống buôn người, là mở đầu phần báo cáo nói về Việt Nam.

Vẫn theo phúc trình, Việt Nam đã áp dụng các điều khoản hướng dẫn 150 và 151 Bộ Luật Hình Sự, đã có sự tiến bộ trong việc truyền bá và nâng cao ý thức phòng chống buôn người trong các cộng đồng và địa phương dễ bị thương tổn, đã triển khai những cơ sở giáo dục phòng ngừa, đã cởi mở hơn trong việc hỗ trợ, giúp đỡ các tổ chức phòng chống và hỗ trợ nạn nhân bị buôn bán trong cũng như ngoài nước.

Thế nhưng bất kể mọi cố gắng, vấn đề buôn người vẫn tồn tại và có phần nặng nề hơn trong hai năm trở lại đây, đặc biệt không nghiêm túc trong vấn đề điều tra, xử phạt theo luật pháp những hành vị lạm dụng xuất khẩu lao động để đưa hàng loạt người ra nước ngoài mà không bảo đảm an toàn, đời sống cũng như công việc cho họ.

Bên cạnh đó, Việt Nam đã không giải quyết được tệ trạng được nêu ra trước đây, là bạc đãi và cưỡng bách lao động không công đối với những người sử dụng ma túy trong các trung tâm cai nghiện. Nhiều chỉ dấu cho thấy có sự thông đồng giữa viên chức địa phương với những kẻ hoạt động đưa người ra nước ngoài trái phép, vào lao động bị bóc lột và cả vào đường mại dâm ở bên ngoài ; thế nhưng nhà cầm quyền đã không lưu ý và không giải quyết thỏa đáng theo luật hiện hành.

Một phụ nữ Việt Nam là nạn nhân của đường dây buôn người của Trung Quốc AFP

Được biết trong phúc trình thường niên của năm 2018, những vấn đề buôn người ở Việt Nam đã được nêu rõ như phúc trình năm nay, khi đó Việt Nam vẫn giữ bậc 2 là nước đang có vấn đề.

Tuy nhiên những lý do tương tự như vậy lại được nêu lại trong năm nay khiến Việt Nam bị đưa trở lại danh sách bậc 2 bị theo dõi trong phúc trình buôn người trên thế giới 2019, là kết luận của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ.

Phát biểu lúc công bố Phúc trình thường niên 2019 về nạn buôn người, ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo nói rằng Báo cáo năm nay chú trọng nhiều vào những cách thức hữu hiệu mà cộng đồng địa phương có thể giải quyết nạn buôn người một cách chủ động, cũng như cách thức mà nhà nước có thể hỗ trợ và tạo điều kiện cho các cộng đồng đó.

Vẫn theo lời ông, thế giới hiện đại không có chỗ cho nạn nô lệ mới, và thông qua các can dự ngoại giao cũng như hành động thúc đẩy, vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ trong lĩnh vực này sẽ được tiếp tục duy trì bền vững trong thời gian tới.

Thanh Trúc

Nguồn : RFA, 20/06/2019

Thủ lĩnh biểu tình Hong Kong ra tù, kêu gọi lãnh đạo từ chức (VOA, 17/06/2019)

Hôm 17/6, nhà hoạt động dân chủ Hong Kong Joshua Wong đã được tự do và cam kết sẽ tham gia phong trào phản kháng rầm rộ, yêu cầu Trưởng đặc khu Carrie Lam, nhà lãnh đạo được Bắc Kinh hậu thuẫn, phải từ chức, theo Reuters.

Nhà hoạt động dân chủ Hong Kong Joshua Wong và người biểu tình hôm 17/6/2019.

Anh Wong được phóng thích khi cuộc khủng hoảng chính trị ở Hong Kong bước vào tuần thứ hai, với hàng triệu người biểu tình phản đối một dự luật yêu cầu dẫn độ tội phạm đến Trung Quốc lục địa để xét xử, và bà Lam buộc phải hoãn dự luật gây tranh cãi này.

Anh Wong, 22 tuổi, nói : "Tôi sẽ tham gia để đấu tranh chống lại đạo luật xấu xa này". Anh Wong là một trong những người lãnh đạo cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ năm 2014 của nhóm "Dù Vàng" và khi đó, những người biểu tình đã chặn các tuyến đường lớn ở Hong Kong trong 79 ngày.

"Tôi tin rằng đây là lúc bà Carrie Lam, kẻ dối trá, phải từ chức", anh Wong nói thêm.

Hãng tin AP cho biết, anh Wong đã thụ án hai tháng tù giam vì tội khinh mạn tòa án liên quan đến việc tham gia vào các cuộc biểu tình năm 2014 nhằm thúc đẩy tiến trình bầu cử dân chủ ở thuộc địa cũ của Anh.

Bản án của anh Wong đã giảm từ ba tháng xuống còn hai tháng vì khi bị bắt nhà hoạt động này chỉ là thiếu niên.

Các nhà tổ chức biểu tình cho biết, gần 2 triệu người đã tham gia tuần hành ngày 16/6 yêu cầu bà Lam từ chức.

Hôm 17/6, những người tổ chức biểu tình nói rằng họ muốn bà Lam phải thu hồi dự luật, thả các sinh viên bị bắt, không gọi cuộc biểu tình vào ngày 12/6 là một cuộc bạo loạn, và phải từ chức.

****************

Luật dẫn độ : Lãnh đạo Hồng Kông ngày càng bị cô lập, Bắc Kinh "khó xử" (RFI, 16/06/2019)

Hôm 15/06/2019, dưới áp lực của dân chúng, trưởng đặc khu Hồng Kông Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) buộc phải đình hoãn vô thời hạn dự luật dẫn độ sang Trung Quốc. Tuy nhiên, phong trào phản kháng đòi hủy bỏ dự luật tiếp tục. Theo nhiều nhà quan sát, lãnh đạo trung thành với Bắc Kinh ngày càng bị cô lập, có khả năng không sớm thì muộn sẽ phải từ chức.

Bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 07/2017 tại Hồng Kông nhân lễ nhậm chức trưởng đặc khu của bà Lâm. Ảnh tư liệu Anthony WALLACE / AFP

Trả lời AFP, nhà bình luận chính trị Lâm Hòa Lập (Willy Lam) nhận định : "các nhóm đấu tranh vì dân chủ sẽ không dừng lại ở đây. Họ muốn sử dụng làn sóng phản đối mạnh mẽ chống lại trưởng đặc khu… duy trì áp lực". Trong lúc đó, nhà chính trị học Steve Tsang, tại Luân Đôn, cho biết lãnh đạo Hồng Kông ngày càng "gây khó xử" cho chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, đúng vào một thời điểm đặc biệt nhạy cảm, khi ông Tập đang phải đối đầu nước Mỹ trong cuộc chiến thương mại song phương ngày càng căng thẳng.

Hôm nay, báo chí chính thống Trung Quốc tiếp tục bênh vực chính quyền đặc khu, lên án "các thế lực chống Trung Hoa" trỗi dậy tại Hồng Kông. Nhân Dân Nhật Báo, cơ quan phát ngôn của đảng Cộng Sản, khẳng định đa số dân chúng Hồng Kông ủng hộ chính quyền, kiên quyết với các thế lực chống đối.

Tuy nhiên, một nguồn tin từ Bắc Kinh gần gũi với giới chóp bu Trung Quốc cho AFP biết : việc lãnh đạo Hồng Kông xử lý kém trước phong trào phản kháng bùng phát, và tình trạng bạo lực trong tuần qua buộc chính quyền Bắc Kinh phải sớm ra quyết định. Theo các thăm dò dư luận, trước cuộc biểu tình khổng lồ Chủ Nhật trước, bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga chỉ được 32% dân chúng Hồng Kông ủng hộ, 57% phản đối. Chưa có một lãnh đạo đặc khu nào lại mất lòng dân đến như vậy sau 2 năm cầm quyền.

Nhà chính trị học Steven Tsang nhấn mạnh là Tập Cận Bình "không phải là một nhà lãnh đạo khoan dung với các thất bại của những người dưới quyền… Bà Lâm sẽ không thể tại vị…, cho dù trong hiện tại, Bắc Kinh sẽ không cách chức trưởng đặc khu ngay tức khắc, bởi đây là một dấu hiệu cho thấy sự yếu đuối của chế độ".

Cuộc họp bí mật ở Thâm Quyến ?

Hôm thứ Sáu, 14/06/2019, có tin về một cuộc họp bí mật giữa giới chức cao cấp Trung Quốc với ban lãnh đạo Hồng Kông, tại một địa điểm gần đặc khu, nhằm tìm lối thoát cho khủng hoảng chưa từng có này. Trả lời RFI, ông Éric Florence, giám đốc Trung tâm nghiên cứu về Trung Quốc đương đại của Pháp (Centre français d'études sur la Chine contemporaine - CEFC) lưu ý là chế độ của ông Tập Cận Bình có thể đã phải tính đường lùi :

"Một số nguồn tin không chính thức, ẩn danh, cho rằng đã có một cuộc họp tại thành phố Thâm Quyến (đông nam Trung Quốc) sát với Hồng Kông. Tiếp theo cuộc họp với sự tham gia của ban lãnh đạo Hồng Kông, quyết định đã được đưa ra. Đúng là, trước đó đã có một số ý kiến ủng hộ dự luật dẫn độ được đưa ra công luận, đặc biệt là của các quan chức cao cấp như Hàn Chính (Han Zheng), phụ trách Macao - Hồng Kông. Nếu như đã có một cuộc gặp như vậy, và cuộc gặp này đã góp phần vào việc hoãn lại dự luật dẫn độ, thì đây là một điều đáng chú ý. Điều này cho thấy sự kết hợp giữa áp lực của dân chúng địa phương và phía quốc tế, áp lực rất mạnh, trong bối cảnh rất căng thẳng do cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang ở cao trào, có thể buộc Bắc Kinh đôi khi phải lùi bước, khi áp lực đủ mạnh".

Trọng Thành

*********************

Hàng trăm nghìn người Hồng Kông tiếp tục biểu tình đòi hủy dự luật dẫn độ (RFI, 16/06/2019)

Không hài lòng với tuyên bố đình chỉ vô thời hạn dự luật dẫn độ sang Hoa lục, ngày 16/06/2019, hàng trăm nghìn người dân Hồng Kông, trong trang phục đen, tiếp tục xuống đường gây sức ép để chính quyền rút hẳn dự luật và đòi trưởng đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga, thân Bắc Kinh, từ chức.

Biển người biểu tình trên đường phố Hồng Kông ngày 16/06/2019, đòi hủy bỏ dự luật cho dẫn độ qua Hoa Lục. Reuters/Tyrone Siu

Đặc phái viên RFI Stéphane Lagarde đã có mặt trong đoàn người biểu tình tại Hồng Kông :

"Tôi đang bị kẹt ở chân cầu thang của bến tầu điện ngầm Admiralty, không thể nào ra được, vì trước mặt tôi là cả một đám đông người biểu tình, mặc trang phục đen, từng bước đi lên thang cuốn để ra ngoài.

Tôi cũng đã đến công viên Victoria và ở lại đó một tiếng đồng hồ. Đây là nơi xuất phát của đoàn người biểu tình. Họ cũng dành một phút mặc niệm một người biểu tình qua đời chiều hôm qua (15/06) vì bị ngã khi giương một băng rôn trên giàn giáo ở một tòa nhà.

Có rất nhiều người mặc trang phục đen, nhưng cũng có rất nhiều hoa trắng để tưởng nhớ đến nhà đấu tranh xấu số và những khẩu hiệu : "Rút hẳn dự luật", "Phải xin lỗi vì cảnh sát dùng bạo lực" với người biểu tình, thậm chí có rất nhiều biểu ngữ đòi lãnh đạo đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) từ chức.

Vẫn còn rất nhiều người đang đến và các cuộc biểu tình sẽ còn tiếp tục diễn ra ở khu Admiralty (nơi tập trung các cơ quan hành chính Hồng Kông). Trước mặt tôi vẫn là đoàn người nườm nượp đi lên. Không thể nói là liệu số người biểu tình có đông đảo như Chủ Nhật tuần trước không nhưng vừa rồi, tôi thấy có rất nhiều thanh niên, giờ là những bà mẹ đẩy xe nôi và các gia đình đi qua trước mặt tôi. Dường như phần còn lại của xã hội Hồng Kông đã tham gia đoàn người biểu tình".

Thu Hằng

**********************

Hồng Kông : Lãnh đạo đặc khu tuyên bố đình chỉ dự luật dẫn độ (RFI, 15/06/2019)

Sức ép của người dân Hồng Kông rốt cuộc đã buộc chính quyền phải lùi bước. Trong cuộc họp báo bất thường vào trưa nay 15/06/2019, lãnh đạo đặc khu Hồng Kông bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga đã loan báo đình chỉ việc thông qua dự luật cho phép dẫn độ sang Trung Quốc. Kế hoạch thông qua dự luật này đã làm dấy lên những cuộc biểu tình rầm rộ trong những ngày qua

Lãnh đạo Hồng Kông Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) loan báo đình chỉ dự luật cho phép dẫn độ sang Trung Quốc trong cuộc họp báo ngày 15/06/2019. Reuters/Athit Perawongmetha

Phát biểu trước các nhà báo, trưởng đặc khu Hồng Kông cho biết là chính quyền đã quyết định đình chỉ thủ tục thông qua dự luật gây tranh cãi, cho đến khi "hoàn tất tiến trình giải thích và lắng nghe các ý kiến" của người dân. Bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga còn cho biết thêm là chính quyền Hồng Kông "không có ý định ấn định một thời hạn nào cho tiến trình đó".

Theo hãng tin Pháp AFP, nói một cách khác, lãnh đạo Hồng Kông đã xác nhận là kế hoạch thông qua dự luật cho phép dẫn độ qua Trung Quốc sẽ bị đình chỉ, và ngày xem xét lại không hề được ấn định.

Phải nói là ngay khi được khởi động, tiến trình thông qua dự luật này đã làm dấy lên làn sóng phản đối dữ dội từ phía dân chúng Hồng Kông, với một cuộc biểu tình rầm rộ quy tụ được cả triệu người tham gia hôm Chủ Nhật tuần trước (09/06).

Thoạt đầu chính quyền đã tỏ ý cứng rắn, tuyên bố vẫn tiếp tục đưa dự luật ra trước Nghị Viện để thông qua vào ngày thứ Tư 11/06. Vào hôm đó, hàng chục ngàn người dân tiếp tục xuống đường phản đối, và đã bị cảnh sát dùng hơi cay và đạn cao su giải tán. Tuy nhiên, chính quyền cũng đã phải tạm hoãn việc thông qua dự luật.

Đối với những người phản đối, dự luật cho phép dẫn độ qua Hoa Lục sẽ đẩy người dân Hồng Kông vào vòng kềm tỏa của hệ thông tư pháp Trung Quốc, nổi tiếng là bất minh và bị đảng Cộng Sản khống chế.

Phong trào chống dự luật rất rộng rãi, bao gồm từ giới luật sư, các tổ chức pháp lý có ảnh hưởng, cho đến các lãnh đạo công nghiệp, các phòng thương mại, giới báo chí, không kể đến các nhà đấu tranh cho dân chủ Hồng Kông và giới ngoại giao.

Cho dù chính quyền đặc khu đã lùi bước, giới lãnh đạo phong trào phản đối dự luật dẫn độ vẫn muốn giữ sức ép cho đến khi dự luật bị hủy bỏ hẳn. Do đó, theo ban tổ chức, cuộc biểu tình dự trù vào ngày mai, Chủ Nhật 16/06 vẫn được duy trì.

Phát biểu với nhà báo vào hôm nay, ông Sầm Tử Kiệt (Jimmy Cham), thuộc Mặt Trận Nhân Dân về Nhân Quyền (Civil Human Rights Front) xác định : "Chúng tôi cần nói với chính quyền rằng người dân Hồng Kông sẽ kiên trì và sẽ không dừng phản đối cho đến khi dự luật bị thu hồi".

Thông qua Lãnh Sự Quán của mình tại Hồng Kông, Hoa Kỳ là nước đầu tiên lên tiếng hoan nghênh quyết định đình chỉ việc thông qua qua dự luật dẫn độ qua Trung Quốc.

Trọng Nghĩa

********************

Hồng Kông : Giấu mình trên mạng để tránh cặp mắt cú vọ của Bắc Kinh (RFI, 15/06/2019)

Tắt chức năng định vị điện thoại di động, mua vé tàu điện ngầm bằng tiền mặt, im lặng trên các mạng xã hội : nhiều người biểu tình Hồng Kông tìm cách trở nên vô hình trên internet để tránh bị chính quyền theo dõi và khởi tố.

Các thanh niên biểu tình che mặt bằng khẩu trang, tiến về phía Nghị Viện Hồng Kông để phản đối dự luật dẫn độ, ngày 13/06/2019. Reuters/Thomas Peter

Trong các vụ sử dụng bạo lực trên đường phố tệ hại nhất kể từ nhiều thập niên qua tại Hồng Kông, cảnh sát hôm thứ Tư 12/06/2019 đã dùng đến đạn cao su và hơi cay để giải tán những người chống lại dự luật cho dẫn độ sang Hoa lục.

Đa số những người biểu tình đều trẻ tuổi, họ lớn lên trong một thế giới kỹ thuật số và ý thức được mối nguy hiểm khi bị theo dõi trên mạng. Đối với Ben, một nhân viên văn phòng 25 tuổi đeo khẩu trang, thì luật dẫn độ sẽ hủy hoại các quyền tự do của người Hồng Kông. Anh giải thích : "Ngay cả nếu chúng tôi không làm gì quá đáng, chẳng hạn như tranh luận về Trung Quốc trên mạng, vẫn có thể bị nhận ra do sự giám sát này".

Trong những cuộc xuống đường gần đây, nhiều người biểu tình đã mang khẩu trang, đeo kính, đội nón để bảo vệ trước hơi cay và đạn cao su, nhưng cũng để khó thể nhận diện. Những người chấp nhận trả lời AFP đều che toàn bộ khuôn mặt, cho biết cũng đã tắt định vị, tăng cường bảo vệ dữ liệu cá nhân trên các thiết bị của mình, và xóa hết những cuộc đối thoại, những tấm ảnh trên mạng xã hội có thể gây tai hại cho họ.

Heung, 27 tuổi, cho rằng đương nhiên phải xóa ngay lập tức "các bằng cớ cho thấy là bạn hiện diện trong các cuộc biểu tình". Yau, một phụ nữ 29 tuổi làm việc trong ngành giáo dục tố cáo : "Điều đó cho thấy chính quyền này gây khủng hoảng cho người dân".

Heung đã quay lại địa điểm biểu tình để góp một tay vào việc làm vệ sinh. Cô đăng trên Facebook lời kêu gọi các tình nguyện viên, nhưng cũng băn khoăn là liệu sáng kiến này có thể khiến mình lọt vào tầm ngắm hay không. Cô nói : "Tôi sẽ xóa bài đăng tối nay, tôi không muốn trở thành nghi can của họ".

Và sau những chiếc máy bán vé xe điện ngầm là các hàng người xếp dài dằng dặc một cách bất thường, do tất cả đều trả bằng tiền mặt, người sử dụng phương tiện công cộng nghi ngại những chiếc thẻ Octopus đang hiện diện khắp nơi, rất dễ theo dõi…

Tại thành phố mà cho đến nay WhatsApp vẫn ngự trị, những người phản kháng quay sang dùng Telegram, ứng dụng nhắn tin mã hóa bảo mật tốt nhất và có thể giúp cho những nhóm đông người liên lạc được với nhau. Tuy nhiên hôm thứ Năm 13/6 Telegram loan báo đã phải chịu đựng một cuộc tấn công lớn của tin tặc từ Trung Quốc. Người đồng sáng lập ứng dụng là Pavel Dourov cho rằng vụ này có liên quan đến các cuộc biểu tình ở Hồng Kông.

Cảnh sát chống bạo động bắn hơi cay vào người biểu tình Hồng Kông, ngày 12/06/2019. Reuters/Athit Perawongmetha

Nguy cơ bị giám sát như Tân Cương ?

Cho đến nay, người dân Hồng Kông vẫn được tự do ngôn luận. Nhưng theo Bruce Lui, nhà báo đồng thời là giảng viên trường đại học Báp-tít Hồng Kông, công nghệ giám sát của Trung Quốc tràn ngập, nhất là công nghệ nhận diện, khiến họ trở nên thận trọng hơn. Ông cho rằng người dân có lý : "An ninh đã trở thành chủ đề nóng bỏng cho Hồng Kông, so với Trung Quốc. Luật pháp Hồng Kông có thể có những hạn chế, nhưng chỉ cần Bắc Kinh nêu ra vấn đề an ninh nhà nước để bỏ qua".

Những năm gần đây, các vụ mất tích của nhiều chủ nhà xuất bản và một tỉ phú Trung Quốc thường chỉ trích Bắc Kinh, đã gieo rắc sự sợ hãi. Những người này sau đó xuất hiện tại Hoa lục, và bị truy tố. Trên lý thuyết, các nhân viên an ninh Trung Quốc không có quyền can thiệp tại cựu thuộc địa Anh được trao trả cho Bắc Kinh năm 1997, nhưng chừng như lằn ranh đỏ đã bị vượt qua.

Đối với những người phản kháng, dự luật dẫn độ do Bắc Kinh ủng hộ nếu được thông qua sẽ giúp xử lý những trường hợp tương tự bằng con đường hợp pháp. Anh nhân viên văn phòng Ben cảm thấy khủng hoảng : "Ai mà biết được, nếu mai đây Hồng Kông sẽ giống như Tân Cương ?"

Tại Tân Cương, các hiệp hội bảo vệ nhân quyền ước tính có đến một triệu người, hầu hết là Duy Ngô Nhĩ, đang phải chịu đựng chính sách đàn áp, bị giam giữ trong những trại cải tạo chính trị.

Trong thời kỳ bất định này, những người biểu tình bám chặt lấy các giá trị căn bản. Cô Yau khẳng định : "Chúng tôi cố gắng bảo vệ các dữ liệu cá nhân, được chừng nào hay chừng đó. Nhưng chúng tôi luôn luôn tự coi mình là người Hồng Kông, chứ không phải người Trung Quốc, thế nên chúng tôi luôn nghĩ rằng có quyền nói ra những điều mình nghĩ".

Thụy My

*********************

Người biểu tình Hong Kong yêu cầu lãnh đạo từ chức (VOA, 16/06/2019)

Hàng trăm nghìn người biểu tình Hong Kong mặc đồ đen hôm 16/6 yêu cầu lãnh đạo đặc khu từ chức vì cách bà xử lý dự luật dẫn độ sang Trung Quốc.

Sinh viên Hong Kong và các ủng hộ viên Đài Loan biểu tình ở Đài Bắc hôm 16/6.

Theo Reuters, một số người cầm hoa cẩm chướng trắng, trong khi một số người khác mang theo biểu ngữ với nội dung "Đừng bắn, chúng tôi là người Hong Kong".

Hãng tin Anh cho rằng đây là lời kêu gọi đối với cảnh sát, sau khi họ bắn đạn cao su và hơi cay vào người biểu tình hôm 12/6, làm hơn 70 người bị thương.

Tin cho hay, "biển người mặc đồ đen" tập hợp về trung tâm tài chính của Hong Kong để bày tỏ sự tức giận đối với bà Carrie Lam, Trưởng đặc khu, nhất là sau khi cảnh sát sử dụng bạo lực đối với người biểu tình.

Reuters đưa tin rằng lời kêu gọi bà Lam từ chức vang vọng qua các dãy phố.

Nữ quan chức được Bắc Kinh hậu thuẫn hôm 15/6 trì hoãn vô thời hạn dự luật dẫn độ sang Trung Quốc để bị xét xử, nhưng không lên tiếng xin lỗi, dù bày tỏ "sự hối tiếc sâu sắc".

Đây được coi là một sự rút lui của bà Lam, nhưng đối với người phản đối, việc đình chỉ dự luật đó chưa đủ và những người tuần hành hôm 16/6 kêu gọi hủy bỏ nó cũng như bà Lâm phải ra đi, theo Reuters.

Hãng tin này cho rằng việc đình chỉ trên là một trong những việc thay đổi quyết định lớn nhất của chính quyền Hong Kong kể từ khi được trao trả cho Trung Quốc năm 1997, nhưng đồng thời cũng đặt ra câu hỏi về khả năng tiếp tục lãnh đạo đặc khu của bà Lam.

"Carrie Lam hôm qua từ chối xin lỗi. Đó là điều không thể chấp nhận được", cô Catherine Cheung, 16 tuổi, được Reuters trích lời nói.

"Bà ta là một nhà lãnh đạo tồi, dối trá… Tôi cho rằng bà ta trì hoãn dự luật để lừa chúng tôi im tiếng".

**********************

Hong Kong biểu tình với chiến thuật mới : Không có lãnh đạo (VOA, 15/06/2019)

Cuộc biểu tình lớn nhất Hong Kong trong hơn hai thập niên để phản đối dự luật dẫn độ đã có một thay đổi chiến thuật quan trọng so với phong trào Dù vàng năm năm trước đây : Phi tập trung hóa và không có người lãnh đạo.

Cuộc biểu tình phản kháng luật dẫn độ ở Hong Kong sắp bước vào tuần thứ hai

Chiến thuật này khiến chính quyền gặp lúng túng trong việc đối phó với phong trào vì họ không tìm ra ‘cái đầu’ của phong trào để chặt.

Cuộc biểu tình ở Hong Kong bùng phát từ hôm 2/6, phản đối dự luật dẫn độ mà người biểu tình cho rằng sẽ dọn đường để chính quyền đại lục có thể xét xử những nhà hoạt động dân chủ của Hong Kong bằng hệ thống tư pháp đầy khiếm khuyết.

Các con số thống kê khác nhau cho thấy có từ vài trăm ngàn cho đến cả triệu người tham gia biểu tình.

Người biểu tình đang chuẩn bị cho một đợt biểu dương lực lượng lớn lần thứ hai dự kiến vào Chủ Nhật, 16 tháng Sáu, trong lúc chính quyền Hong Kong không có dấu hiệu gì cho thấy họ sẽ lùi bước.

Tổ chức thuần thục

Từ Hong Kong, thông tín viên Alice Su của tờ Los Angeles Times mô tả quang cảnh cuộc biểu tình như sau :

Một đám đông người biểu tình đeo mặt nạ chạy thục mạng trên đường, hơi cay đang bao trùm phía sau họ.

Bất thình lình, có tiếng hô phía sau : ‘Ống hít !’.

Tất cả mọi người đứng yên. "Ống hít ! Ống hít !" họ đồng thanh hô vang.

Trong vòng 20 giây, có hai phụ nữ trẻ chạy lên phía trước, thò tay vào túi lấy các ống hít trợ hô hấp và chuyền lên.

"Được rồi !" người thanh niên ở phía xa la lớn. Những người biểu tình vừa đứng yên lúc nãy quay người và tiếp tục chạy trong khi các đám khói cay lan ra phía sau lưng họ.

Người biểu tình Hong Kong đã xuống đường hôm 12/6 như thể là họ đã tập luyện trong nhiều năm.

Bất cứ ai cần mũ bảo hiểm, mặt nạ hay dù sẽ ngước lên trời và hô lớn. Những người xung quanh họ sẽ ngừng lại và chuyền thông điệp này ngay lập tức qua đám đông với tiếng hô đồng thanh và động tác tay hài hòa : vỗ tay vào đầu nếu cần nón bảo hiểm, nắm tay lại đưa lên mắt nếu cần kính bảo vệ, xoay vòng hai cánh tay nếu cần tấm màng bọc để bảo vệ da không tiếp xúc với hơi cay và hạt tiêu.

Vẫn theo Los Angeles Times, 5 năm kể từ ngày Phong trào Dù vàng ủng hộ dân chủ bùng phát ở Hong Kong, mà khi đó những nhân vật nổi bật dẫn dắt đám đông chiếm giữ khu trung tâm thành phố bị bắt giữ và bị buộc phải đi lưu vong, thanh niên Hong Kong đã phi tập trung hóa các cuộc biểu tình của họ. Họ tự tổ chức rất hoàn hảo mặc dù không có ai phụ trách.

Kinh nghiệm ‘diễn tập’

"Đây là một mô hình mới của các cuộc biểu tình ở Hong Kong", anh Baggio Leung, 32 tuổi, người tập hợp của Youngspiration, một nhóm hoạt động chính trị địa phương được thành lập sau Phong trào Dù vàng, nói với Los Angeles Times.

Phong trào Dù vàng, diễn ra vào cuối năm 2014 để đòi được quyền phổ thông đầu phiếu trong việc bầu người lãnh đạo đặc khu, cuối cùng đã thất bại khi không đạt được nhượng bộ nào từ phía chính quyền. Khi đó những người biểu tình đã áp dụng chiến thuật là ‘chiếm giữ’ (sit-in). Họ đã chiếm giữ những khu trung tâm Hong Kong như Đồng La Loan, Vượng Giác và Kim Chung trong hơn hai tháng.

Lần này, người biểu tình Hong Kong cố tình để cho không có người lãnh đạo, anh Leung nói.

"Nhìn nó có vẻ tổ chức tốt và có kỷ luật như thế, nhưng tôi có thể chắc rằng chúng ta không thể tìm thấy có ai quản lý tất cả mọi thứ", anh Leung nói và cho biết các hoạt động hậu cần của người biểu tình – vận chuyển đồ dùng, dựng trạm cứu thương và liên lạc nhanh trong đám đông – đều là có sẵn sau những năm ‘diễn tập’ vừa qua.

"Nó giống như một cỗ máy hay trí tuệ nhân tạo tự học hỏi và tự hoạt động dựa trên kinh nghiệm vậy", anh Leung giải thích.

Nhiều nhóm đang tham dự vào làn sóng biểu tình của quần chúng. Các công đoàn, các hội sinh viên, các tổ chức tôn giáo, các nhóm hoạt động dân chủ như Demosisto đều kêu gọi các thành viên tham gia vào cuộc biểu tình.

Vào sáng thứ Sáu ngày 14/6, các thành viên nhóm Demosisto tràn ngập tại một nhà ga metro vào giờ cao điểm. Bảy người trong số họ quỳ trên mặt đất kêu gọi các nhân viên văn phòng đi ngang qua tham dự vào một cuộc tập hợp chống lại dự luật dẫn độ được lên kế hoạch vào Chủ nhật tuần này.

Nhưng Demosisto chỉ là một trong nhiều nhóm tham gia biểu tình. Và không có nhóm nào trong số này đứng ra giành quyền lãnh đạo.

"Chúng tôi chỉ là những người tham dự. Phong trào hoàn toàn tự trị và không có lãnh đạo", anh Nathan Law, 25 tuổi, chủ tịch sáng lập của Demosisto, cho biết.

Thảo luận trên mạng

Theo Los Angeles Times dẫn lời anh Law, đa số những người biểu tình không tham gia với tư cách là thành viên của bất kỳ tổ chức nào, nhưng họ biết thông tin về các hoạt động thông qua các nền tảng mạng xã hội.

"Mọi người nhận thông tin từ các mạng xã hội, các diễn đàn trực tuyến và các kênh trò chuyện và họ tự quyết định mình sẽ làm gì", anh Law nói thêm. "Mọi người bỏ phiếu trên mạng Internet".

Một diễn đàn trực tuyến thu hút đông đảo người tham gia là LIHKG, phiên bản Reddit của người Hong Kong nơi những người dùng ẩn danh đưa lên những ý tưởng sáng tạo về biểu tình : chặn các trạm xe điện ngầm, tập hợp lại thắp nến hay ‘dã ngoại’, thực hiện các trò nhại chống lại luật dẫn độ trong đó đề cao các giá trị bảo thủ để lôi kéo người lớn tuổi tham gia.

"Mọi người sẽ bàn bạc họ ủng hộ hay chống đối các ý tưởng đó", anh Law nói. Nếu có ý tưởng nào đó được ủng hộ nhiều nhất thì mọi người sẽ hành động.

"Người A sẽ đưa ra ý tưởng nào đó trên diễn đàn, trong khi người B nói ý khác. Ngày hôm nay nhiều người ủng hộ ý người A, nên chúng tôi làm theo", anh Philip Leung, một sinh viên tích cực tham gia vào diễn đàn LIHKG và các diễn đàn mạng xã hội khác, cho biết.

Việc không biết người A, người B là ai cũng không có hề gì, anh nói thêm.

"Chúng tôi bày tỏ những ý tưởng tự do thay vì tôn sùng một người nào đó", anh Leung nói và cho biết trọng tâm duy nhất kết nối tất cả những người biểu tình với nhau là sự phản đối của họ đối với dự luật dẫn độ

"Chúng tôi không có bất kỳ ai hoặc bất kỳ tổ chức nào bảo chúng tôi phải làm gì".

Sự trấn áp của cảnh sát đã đẩy những nhà hoạt động trẻ tuổi phi tập trung hóa hơn nữa. Họ chia nhỏ những nhóm trao đổi khổng lồ trên Telegram thành những nhóm nhỏ hơn. Giới trẻ Hong Kong đã huy động trên hàng chục trang Instagram, các nhóm trò chuyện và các nhóm bạn theo kiểu cũ nhưng lôi kéo thêm người tham gia.

Các bà mẹ xuống đường

Có dấu hiệu cho thấy người lớn tuổi cũng bắt đầu tham gia. Hôm 13/6, hơn 44.000 người mẹ Hong Kong đã ký một thư ngỏ gay gắt gửi đến Trưởng Đặc khu là bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga sau khi bà Lâm phát biểu trên truyền hình rằng lắng nghe người biểu tình chẳng khác nào một người mẹ ‘nuông chiều’ đứa con hư đốn.

"Chúng tôi là những người mẹ ở Hong Kong, và chúng tôi chắc chắn không sử dụng hơi cay, đạn cao su gây sát thương đối với con cái chúng tôi và chúng tôi không thể nào đứng trơ ra nếu chúng tôi nhìn thấy các cô cậu thanh niên mặt đầy máu sau khi bị đánh bằng dùi cui cảnh sát", lá thư ngỏ viết.

Hàng trăm bà mẹ giận dữ đã tập hợp ở một công viên hôm 14/6 trong ‘cuộc tập hợp của các bà mẹ’ chống lại dự luật dẫn độ và bạo lực của cảnh sát. Họ giương cao biểu ngữ ghi : "Đừng bắn vào con chúng tôi".

"Bạo lực thật sự đến từ nỗ lực cố ý và kiên quyết của chính quyền Hong Kong muốn trở thành kẻ thù của nhân dân", Susanne Choi, một trong những người tổ chức cuộc biểu tình, nói. "Chúng tôi tập hợp ở đây để gửi một tín hiệu đến với những bạn trẻ rằng họ không đơn độc. Chúng tôi sẽ đứng phía sau họ".

"Quý vị phụ nữ, hãy xuống đường", một trong những diễn giả nói. "Hãy xem cảnh sát đánh đập phụ nữ như thế nào. Hãy xuống đường vào Chủ nhật ! Hãy xuống đường vào thứ Hai ! Hãy xuống đường vào thứ Ba ! Hãy xuống đường mỗi ngày !"

Nguy cơ bạo lực

Phong trào phi tập trung hóa sẽ khó để kiểm soát hơn đối với chính quyền. Cảnh sát có thể bắt giữ cá nhân nhưng không có ai chủ chốt để mà bắt.

Kể từ khi cuộc biểu tình bùng phát, cảnh sát đã bắt giữ 34 người, trong đó có bốn người biểu tình được bắt đi từ bệnh viện với cáo buộc gây bạo loạn và một điều hành viên một nhóm "chat" trên Telegram từ nhà riêng của anh này.

Tuy nhiên việc thiếu kiểm soát cũng có thể gây nguy hiểm, anh Leung nói. Vào cuối ngày 12/6, với căng thẳng dâng cao và hơn một ngàn thanh niên biểu tình vẫn còn ở trên đường dựng rào cản dã chiến chặn cảnh sát chống bạo động, anh Leung lo lắng không có cách nào để giảm căng thẳng.

"Nếu cảnh sát nổ súng, tất cả mọi người sẽ chết. Họ không có vũ khí trong tay", Leung nói. Nếu có người lãnh đạo, họ có thể bước ra và kêu gọi rút lui trong trường hợp cảnh sát đem súng đạn thật đến, ông nói – một hình ảnh làm người biểu tình nhớ đến Quảng trường Thiên An Môn.

"Nếu tôi có một vị trí nào đó, tôi có thể kêu gọi họ về nhà", anh Leung nói. "Nhưng tôi không phải là người kêu gọi họ xuống đường nên họ có thể chọn không nghe lời tôi. Tôi là ai mà quyết định được chứ ?".

*****************

Tinh thần dân chủ Hong Kong sẽ được lan tỏa ? (RFA, 14/06/2019)

Cuộc biểu tình của người dân Hong Kong đang diễn ra mấy ngày vừa qua là tâm điểm thu hút dư luận trên thế giới. Cuộc biểu tình này được truyền thông quốc tế ghi nhận là đông đảo nhất kể từ khi Anh Quốc trao trả thuộc địa Hong Kong về cho Trung Quốc hồi năm 1997, với hơn 1 triệu người dân Hong Kong tham gia để phản đối dự luật chống dẫn độ nghi phạm từ đặc khu Hong Kong về Trung Hoa đại lục xét xử.

Hàng trăm ngàn người dân Hong Kong biểu tình phản đối Dự luật Dẫn độ về Trung Quốc xét cử. Hình chụp ngày 12/06/2019. AFP

Cao trào của cuộc biểu tình được mô tả trở thành hỗn loạn khi cảnh sát Hongkong, vào ngày 12 tháng 6, đã bắn hơi cay và đạn cao su vào hàng trăm ngàn người biểu tình trong lúc họ đổ về các trục đường chính dẫn đến Tòa nhà Lập pháp Hong Kong, nơi dự kiến Quốc hội Hong Kong tiếp tục thảo luận về Dự luật dẫn độ tội phạm sang Trung Quốc và sẽ bỏ phiếu cuối cùng vào ngày 20 tháng 6 tới đây.

Dân chúng Hong Kong tuyên bố rằng họ sẽ tiếp tục biểu tình cho đến khi Chính quyền Hong Kong hủy bỏ Dự luật Dẫn độ, bởi vì họ cho rằng dự luật này có rủi ro lớn đe dọa nhân quyền và nền pháp quyền của Hongkong và chính mỗi người dân Hong Kong đều có thể trở thành nạn nhân một khi dự luật được thông qua.

Đài RFA có cuộc hội thoại với 3 khách mời ở Việt Nam, hai bạn trẻ Thịnh Nguyễn, Huy Jos và nhà báo độc lập Đàm Ngọc Tuyên.

Tinh thần dân chủ

Bắt đầu cuộc hội thoại, bạn Thịnh Nguyễn chia sẻ về thời gian 5 ngày anh có mặt trong cuộc biểu tình Phong trào Dù Vàng của sinh viên Hongkong hồi năm 2014 :

Thịnh Nguyễn : Xin chào mọi người. Năm 2014, tôi có cuộc đi chơi ở Hong Kong thôi và trước đó thì mình không biết gì về xã hội cả, tức là không biết biểu tình hay nhân quyền là gì. Có mặt ở cuộc biểu tình Hong Kong năm 2014 thì thấy đông, có một không khí rất lạ, tại vì có thể mình chưa bao giờ nhìn thấy không khí đấy nên khiến mình bị một cái gì đó thu hút. Lúc đó tự nghĩ rằng nếu là người Việt Nam thì không thể tụ họp được như thế này. Tôi nhìn thấy rất đông sinh viên, nhỏ tuổi hơn mình có kỷ luật rất cao, mọi người giúp đỡ nhau. Những điều này rất lạ đối với tôi và khiến tôi ở lại với những bạn sinh viên Hong Kong biểu tình đến những 5 ngày để xem đang diễn ra những gì, mặc dù chuyến đi của tôi có mười mấy ngày và mặc dù không hiểu hết vì không biết ngôn ngữ tiếng Quảng Đông nhưng tôi cảm nhận được tinh thần của cuộc biểu tình đó.

Tôi nghĩ rằng bình thường một nhóm biểu tình hay một nhóm tụ tập đông thì bao giờ cũng có một người lãnh đạo. Nhưng hồi lần đầu tiên sang Hong Kong năm 2014 thì tôi nhận thấy dường như không ai lãnh đạo cuộc biểu tình đó cả. Hình như tinh thần dân chủ trong máu của mỗi người Hong Kong bình thường giống như là mình thở, tức là mọi người biết rằng có bất công thì mọi người cùng xuống đường và không cần ai hướng dẫn.

Hiện tại nhìn cuộc biểu tình năm 2019 thì tôi cũng có cảm giác y như vậy.

Hòa Ái : Sau khi theo dõi cuộc biểu tình ở Hong Kong từ hôm 9/6 tới nay, đặc biệt trong ngày 12/6 thì sức nóng biểu tình ở Hong Kong đã dẫn đến kết quả là Quốc hội Hong Kong phải tuyên bố hủy buổi họp thảo luận về Dự luật Dẫn độ, trong lúc bên ngoài Tòa nhà Lập pháp Hong Kong thì người dân biểu tình bị cảnh sát dùng hơi cay, bắn đạn cao su trong lúc họ đổ về hướng tòa nhà để yêu cầu hủy bỏ dự luật này. Câu hỏi dành cho bạn Huy Jos là bạn cảm nhận thế nào trước những diễn tiến như vậy khi bạn theo dõi cuộc biểu tình của người dân Hong Kong từ Việt Nam ?

Huy Jos : Tôi cảm nhận rằng cuộc biểu tình này có rất nhiều bài học cho những người dân ở Việt Nam. Người ta khơi dậy cho mình về tinh thần trách nhiệm để bảo vệ quê hương đất nước của mình. Tôi thấy tinh thần của các bạn trẻ Hong Kong rất mạnh mẽ.

Hòa Ái : Bây giờ xin được nghe chia sẻ của nhà báo độc lập Đàm Ngọc Tuyên. Có lẽ anh cũng theo dõi nhiều thông tin liên quan cuộc biểu tình mấy ngày vừa qua ở Hong Kong trên mạng xã hội, các kênh truyền thông quốc tế lẫn truyền thông chính thống của Việt Nam. Là một nhà báo độc lập, anh có nhận đình gì về truyền thông chính thống của Việt Nam cập nhật đưa tin mà dân luận gọi là "hết tốc lực" về cuộc biểu tình lần này ở Hong Kong ?

Đàm Ngọc Tuyên : Vấn đề đầu tiên là ở các nước có chế độ độc tài toàn trị như Việt Nam chẳng hạn thì hoàn toàn không có tự do báo chí. Ở trong nước gọi là "truyền thông lề Đảng" và bất kỳ một thông tin gì mà họ được phép đưa tin thì luôn luôn ẩn chứa phía sau đó một dụng ý hoàn toàn có lợi cho nhà cầm quyền thì mới đưa tin, còn không thì người ta sẽ bưng bít truyền thông.

Trong đợt biểu tình ở Hong Kong lần này thì truyền thông lề Đảng đưa tin rất nhiều. Tuy nhiên như mình vừa nói thì mình có cảm nhận rằng thông qua chuyện biểu tình ở Hong Kong, người ta muốn nhắc lại với người dân Việt Nam rằng không hẳn cứ biểu tình là đúng hay từ việc biểu tình sẽ dẫn tới bạo động, các vấn đề khác gây ảnh hưởng đến kinh tế xã hội…giống như cách tuyên truyền lâu nay của chính quyền.

Mình có thể dẫn chứng như vào 9 giờ sáng ngày 10/6, giờ Việt Nam thì tờ Dân Trí loan đi một bản tin mà mình đọc cái tựa thôi đã thấy buồn cười, rằng báo chí Trung Quốc cho là cuộc biểu tình ở Hong Kong do các thế lực ngoại quốc tác động và kích động người dân Hong Kong nên mới xảy ra chuyện như vậy. Thật sự, theo tôi thì không có một thế lực nào để làm những chuyện đó cả. Tại vì khi người dân cảm thấy những quyền lợi của họ có thể thông qua một đạo luật nào đó, mà nếu để cho chính quyền thông qua thì sẽ ảnh hưởng đến trực tiếp bản thân của họ. Người dân thì có thể làm gì khác hơn việc thực hiện quyền tối thượng của họ là quyền biểu tình để phản đối hay ủng hộ việc làm đúng sai của chính quyền thôi.

Quốc hội Hong Kong vào ngày 12/06/19 tuyên bố hoãn cuộc họp thảo luận Dự thảo Luật Dẫn độ. AFP.

Sức lan tỏa của tinh thần dân chủ Hong Kong

Hòa Ái : Hòa Ái cũng vừa đọc được tin đăng tải trên Báo mạng macaubusiness.com cho biết Hiệp hội Macau Cấp tiến (New Macau Association-NMA), một đảng chính trị ở Macau vừa ra tuyên bố sẽ tổ chức một cuộc biểu tình vào ngày Chủ nhật 16/06 tới đây để kêu gọi phổ thông đầu phiếu, bởi vì trong cùng ngày tại Macau sẽ diễn ra cuộc bầu cử cho chức vụ Đặc khu trưởng Macau nhiệm kỳ 5 năm.

Hòa Ái được biết bạn Thịnh Nguyễn là người đi du lịch nhiều nơi ở các quốc gia Châu Á, bạn có nghĩ rằng với tinh thần dân chủa của người dân Hong Kong sẽ lan tỏa ra trong khu vực, qua thông tin vừa nêu ?

Thịnh Nguyễn : Tôi nghĩ là chắc chắn rồi. Nếu mà mọi người có mặt ở Hong Kong trong giai đoạn biểu tình thì mới thấy được sự lan tỏa rõ ràng nhất. Bởi vì chỉ đơn giản về mặt tổ chức, về truyền thông của các bạn trẻ ở Hong Kong thì các bạn biết mình là người Việt Nam hay bất cứ đến từ nước nào, các bạn cũng đều hỗ trợ rất tốt, kiểu như các bạn ấy mời chào để cho mình nhận lấy được tinh thần dân chủ của họ.

Hiện tại, tôi không biết về Macau như thế nào, không rõ đã từng có cuộc biểu tình nào như thế đã diễn ra ở Macau chưa, đã từng có tiền lệ chưa ? Nhưng mà với 1, 2 đặc khu diễn ra biểu tình như vậy thì tôi nghĩ sức lan tỏa rất là lớn. Ý kiến của tôi là như vậy. Tại vì có những thứ mà mình không bao giờ quên được trong đời và cuộc biểu tình ở Hong Kong năm 2014 cũng là thứ mà rất ấn tượng và tôi không bao giờ quên được.

Hòa Ái : Câu hỏi cuối cùng dành cho 3 vị khách mời, rằng với tinh thần dân chủ của người Hong Kong được lan tỏa như vậy, và nếu như một ngày nào đó trong tương lai ở Việt Nam có những chính sách hay những dự thảo luật được Quốc hội Việt Nam thảo luận thì 3 vị nghĩ rằng mình cũng sẽ lên tiếng và có những cách riêng của mình để phản đối hoặc ủng hộ hay không khi mình không thể xuống đường hòa nhập cùng mọi người để bày tỏ về một dự luận hay một chính sách nào đó ?

Huy Jos : Trước vấn đề xã hội thì bản thân tôi và hầu hết mọi người mong muốn rằng sẽ có tinh thần xuống đường để đòi hỏi quyền lợi của mình.

Thịnh Nguyễn : Tôi nghĩ là không có Luật Biểu tình thì người dân mất đi toàn bộ khả năng thay đổi hoặc là mọi thứ quyền lợi của mình bị mất. Tôi nghĩ Luật Biểu tình rất quan trọng và luật này cũng được ghi trong Hiến pháp nên tôi cho rằng cần làm thế nào để mọi người càng nghĩ về cái quyền đấy được nhiều hơn. Có Luật Biểu tình thì không phải là xấu vì người dân là gốc mà, thành ra họ biết nhu cầu của họ thì sẽ rất tốt cho đất nước. Hiện tại người dân Việt Nam bị cấm quyền biểu tình thì rất là vô lý.

Đàm Ngọc Tuyên : Hiện tình đất nước của chúng ta hôm nay có quá nhiều chuyện. Dù rằng nhà cầm quyền chưa thông qua Dự luật Đặc khu hoặc là lùi lại nhưng thực tế là nhà cầm quyễn vẫn âm thầm tiến hành xây dựng đặc khu ở Vân Đồn gần hoàn tất và ngay cả đồng tiền Nhân dân tệ cũng được lưu hành ở 7 tỉnh có đường biên giới chung với Trung Quốc. Điều đó cho thấy nhà cầm quyền Việt Nam không coi người dân ra gì cả, mà họ chỉ nghĩ đến quyền lợi của đảng phái của họ mà thôi. Chính vì điều đó mà chúng ta là người dân Việt Nam và những gì chưa có luật thì cứ làm theo trong Hiến pháp. Tại vì Hiến pháp là bộ luật cao nhất của một đất nước, và trong đó Điều 25 quy định rất rõ là người dân có quyền được biểu tình để phản đối những việc sai trái của nhà cầm quyền. Tôi cho là các bạn trẻ Việt Nam không có gì lo sợ khi chính quyền đàn áp lúc chúng ta tham gia các cuộc biểu tình, vì rằng nếu chúng ta không lên tiếng phản đối và đã biểu quyết rồi thì chúng ta không còn là chúng ta nữa. Nói một cách khác là chúng ta sống nhưng chúng ta không có một cái quyền gì cả.

Hòa Ái : Chân thành cảm ơn 3 vị khách mời tham dự cuộc hội thoại với Đài RFA.

Hòa Ái