Mỹ và Bắc Triều Tiên đều xem thượng đỉnh Hà Nội là thành công (RFI, 04/03/2019)

Cuộc họp thượng đỉnh tại Hà Nội (27-28/02/2019) đã kết thúc sớm hơn dự kiến và không đưa ra một tuyên bố chung nào, nhưng Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên không xem đó là một thất bại.

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un và tổng thống Mỹ Donald Trump (P) trong cuộc họp song phương tại thượng đỉnh Mỹ-Bắc Triều Tiên lần thứ hai, Hà Nội, ngày 28/02/2019. Reuters/Leah Millis

Cả Washington và Bình Nhưỡng đều mô tả cuộc gặp thứ hai giữa tổng thống Donald Trump với chủ tịch Bắc Triều Tiên là một thành công. Giới phân tích cho rằng khẳng định này chủ yếu là nhằm mục đích đối nội của mỗi nước.

Ngày 03/03, cố vấn an ninh của tổng thống Mỹ, ông John Bolton, đã xem thượng đỉnh Hà Nội là một "thành công", bởi vì theo ông, tổng thống Trump đã "bảo vệ và thúc đẩy các lợi ích của Hoa Kỳ". Vẫn theo ông Bolton, trong cuộc họp thượng đỉnh vừa qua với lãnh đạo Bắc Triều Tiên, tổng thống Mỹ đã làm theo đúng quan điểm của ông, đó là thà không có thỏa thuận hơn là ký một thỏa thuận tồi với Bắc Triều Tiên. Mặt khác, tuy không đạt thỏa thuận, nhưng ông Donald Trump đã nhân thượng đỉnh Hà Nội thắt chặt thêm quan hệ cá nhân với ông Kim Jong-un.

Ông Bolton cho rằng đề nghị của phía Bắc Triều Tiên tháo dỡ "vĩnh viễn và hoàn toàn" cơ sở hạt nhân Yongbyon là "một nhân nhượng rất hạn chế" và ông nhắc lại là tổng thống Trump chỉ đồng ý bãi bỏ toàn bộ các trừng phạt kinh tế khi nào mà Bình Nhưỡng tháo dỡ toàn bộ các cơ sở hạt nhân.

Cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Mỹ còn nhắc thêm là chính ông Kim Jong-un trong cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên tại Singapore tháng 6/2018 đã tuyên bố là hai bên sẽ trải qua nhiều giai đoạn trước khi đạt đến thỏa thuận. Như vậy, theo ông Bolton, thượng đỉnh Hà Nội chỉ là một trong những giai đoạn đó và tổng thống Trump sẵn sàng tiếp tục đàm phán với Bình Nhưỡng.

Những tuyên bố nói trên của ông John Bolton chính là nhằm đáp lại những chỉ trích trong chính giới Mỹ đối với tổng thống Trump về cuộc họp thượng đỉnh Hà Nội.

Theo quan điểm của ông Adam Schiff, chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ, trong cuộc họp thượng đỉnh vừa qua, tổng thống Trump chỉ làm tăng thêm uy tín của Kim Jong-un trên trường quốc tế và chẳng đạt được gì từ phía Bắc Triều Tiên trước việc Washington từ bỏ các cuộc tập trận chung Mỹ- Hàn. Ông Adam Schiff cho rằng thất bại của thượng đỉnh Hà Nội là kết quả của một vị tổng thống "không hề được chuẩn bị cho những đàm phán kiểu như vậy", của một êkíp "không được chuẩn bị tốt".

Trong khi đó, bên phía Bắc Triều Tiên, báo chí chính thức của nước này cũng ca ngợi thượng đỉnh Mỹ-Triều lần hai là một thành công, cho dù "có những trở ngại và khó khăn không thể tránh khỏi trên con đường xây dựng mối quan hệ mới giữa hai nước", sau hơn 7 thập niên thù nghịch và đối đầu. Hãng tin KCNA, không hề nói đến chi tiết là thượng đỉnh Hà Nội đã kết thúc sớm hơn dự kiến và không có tuyên bố chung, mà chỉ nhấn mạnh là, trong cuộc gặp lần này, hai lãnh đạo đã có những trao đổi "thẳng thắn và mang tính xây dựng".

Việc trình bày thượng đỉnh Hà Nội như là một thành công chính là nhằm chứng tỏ chính sách ngoại giao của ông Kim Jong-un là đúng đắn. Tuy tuy lãnh đạo chế độ Bình Nhưỡng không bị chỉ trích công khai trong nước, nhưng dường như chính sách ngoại giao của ông cũng gặp chống đối từ trong nội bộ. Theo báo cáo của một tổ chức phi chính phủ được công bố vào tuần trước, từ năm 2018, nhiều quan chức bất đồng với chính sách ngoại giao của ông Kim Jong-un đã bị thanh trừng.

Tuy vậy, riêng đối với cá nhân ông Kim Jong-un, dù thượng đỉnh đỉnh lần này chưa đạt kết quả nhưng ít ra đã giúp củng cố vị thế của ông như là lãnh đạo một cường quốc hạt nhân được quốc tế coi trọng, gần như đứng ngang hàng với tổng thống Mỹ, chứ không còn là lãnh đạo của một quốc gia "bất hảo", bị thế giới cô lập như trước đây.

Thanh Phương

**********************

Hàn Quốc kêu gọi nhanh chóng mở lại đàm phán Mỹ-Bắc Triều Tiên (RFI, 04/03/2019)

Ngày 04/03/2019, tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in kêu gọi Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên nhanh chóng mở lại các cuộc đàm phán về phi hạt nhân hóa, sau thất bại của cuộc họp thượng đỉnh tại Hà Nội vào tuần trước giữa tổng thống Donald Trump và chủ tịch Kim Jong-un.

Tổng thống Hàn Quốc, Moon Jae-in điện đàm với đồng nhiệm Mỹ, Donald Trump ngày 28/02/2019. The Presidential Blue House/Yonhap via Reuters

Trong một cuộc họp tại Seoul, ông Moon Jae-in nói : "Tôi tin rằng các cuộc thảo luận giữa hai nước cuối cùng rồi sẽ đạt đến một thỏa thuận, nhưng tôi kêu gọi các bên có trách nhiệm nên nỗ lực mở lại các cuộc đàm phán kỹ thuật giữa Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên, vì việc ngưng đàm phán quá lâu hoặc tình trạng bế tắc không bao giờ tạo thuận lợi."

Tổng thống Hàn Quốc nhân dịp này yêu cầu các cố vấn của ông tìm hiểu tại sao hai bên đã không thể đạt được thỏa thuận trong cuộc họp thượng đỉnh vừa qua, để tìm cách giúp hai nước vượt qua những trở ngại đó.

Theo ông Moon Jae-in, việc tháo dỡ hoàn toàn cơ sở hạt nhân Yongbyon, theo như đề nghị của phía Bình Nhưỡng, có nghĩa là tiến trình phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên bước vào một giai đoạn "không thể đảo ngược được", vì Yongbyon chính là nền tảng của các cơ sở hạt nhân của Bắc Triều Tiên.

Được đưa vào hoạt động từ năm 1986, Yongbyon là nơi xây dựng lò phản ứng phản ứng hạt nhân đầu tiên của Bắc Triều Tiên và nơi sản nhất plutonium duy nhất được biết ở nước này. Nhưng đây không phải là nơi duy nhất làm giàu chất uranium ở Bắc Triều Tiên. Theo cơ quan tình báo Mỹ, chế độ Bình Nhưỡng còn có 2 cơ sở hạt nhân khác, một nằm gần Kangson, ngoại ô Bình Nhưỡng và một chưa rõ là ở đâu.

Thanh Phương

Mỹ hứa bảo vệ Philippines nếu bị Trung Quốc tấn công vũ trang tại Biển Đông (RFA, 01/03/2019)

Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ, Mike Pompeo, vào ngày 1 tháng 3 đưa ra cam kết bảo vệ đồng minh Philippines khi bị tấn công vũ trang tại khu vực Biển Đông.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo họp báo ở Manila ngày 1/3/2019 - AFP

Cam kết của người đứng đầu ngành ngoại giao Hoa Kỳ được đưa ra sau cuộc gặp Tổng thống Rodrigo Duterte. Theo lời Ngoại trưởng Mike Pompeo được AFP dẫn lại là những hành động của Bắc Kinh tại vùng biển tranh chấp giữa Trung Quốc với một số quốc gia Đông Nam Á là một mối đe dọa.

Ông Mike Pompeo nhắc lại hoạt động bồi lấp đảo nhân tạo và những hoạt động quân sự của Trung Quốc ở khu vực Biển Đông đang đe dọa đến chủ quyền, an ninh và như thế là đe dọa đến sinh kế của những quốc gia trong khu vực và kể cả Hoa Kỳ.

Ngoại trưởng Mike Pompeo lập luận rằng Biển Đông là một phần Thái Bình Dương, nên bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nào nhắm đến lực lượng quân đội, máy bay hay tàu thuyền của Philippines tại Biển Đông đều buộc Hoa Kỳ thực thi cam kết theo Điều 4 của Thỏa ước Phòng Thủ Chung giữa đôi bên.

Phát biểu như vừa nêu của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo được ghi nhận là tuyên bố công khai lần đầu tiên về cam kết của Washington trong việc bảo vệ đồng minh Philippines khi bị tấn công tại khu vực Biển Đông. Manila gọi đây là Biển Tây Philippines, còn Trung Quốc gọi là Nam Hải.

Thỏa ước Phòng Thủ Chung Hoa Kỳ- Philippines được ký kết năm 1951, theo đó thì trong trường hợp một trong hai phía bị tấn công tại Thái Bình Dương, phía kia có bổn phận bảo vệ cho bên bị tấn công.

Trong thời gian qua, lực lượng quân đội và ngư dân Philippines thường xuyên lên tiếng về việc bị lực lượng an ninh hàng hải Trung Quốc nhũng nhiễu.

Ngay sau khi có cam kết của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo bảo vệ đồng minh Philippines như vừa nêu, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Ông Lục Khảng, lên tiếng rằng đối với những quốc gia ngoài khu vực như Hoa Kỳ… không nhất thiết phải cố tình kích động hay gây bất ổn trong khu vực.

Theo lời Ông Lục Khảng thì Bắc Kinh cam kết duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực.

Trung Quốc đơn phương vạch ra đường đứt khúc 9 đoạn và tuyên bố chủ quyền đến 90% khu vực Biển Đông.

Đường đứt khúc 9 đoạn này bị Philipines đưa ra kiện ở tòa án quốc tế, và vào ngày 12 tháng 7 năm 2016, Tòa Trọng Tài Thường Trực Quốc Tế ở La Haye ra phán quyết đường đứt khúc 9 đoạn mà Trung Quốc đơn phương vạch ra để tuyên bố chủ quyền là phi pháp, không có căn cứ cả về mặt pháp lý và lịch sử.

Tuy vậy Bắc Kinh không chấp nhận phán quyết của tòa và tiếp tục hoạt động bồi lắp các đảo nhân tạo, quân sự hóa các nơi đó thành những căn cứ tiền tiêu.

******************

Lợi ích từ Thượng đỉnh Trump-Kim chưa thể thấy ngay (RFA, 01/03/2019)

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn Phòng Chính phủ Việt Nam, ông Mai Tiến Dũng, cho rằng Hà Nội gặt hái được nhiều món lợi khi tổ chức Thượng đỉnh Hoa Kỳ- Bắc Hàn ; tuy nhiên đó là những món lợi vô hình chưa thể thấy ngay được.

Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn Phòng Chính Phủ, Ông Mai Tiến Dũng chụp tháng 6 năm 2016 - AFP

Phát biểu của ông Mai Tiến Dũng được đưa ra vào ngày 1 tháng 3 với báo giới trong nước khi được hỏi về con số thống kê về khoản tiền bỏ và và lợi nhuận thu về.

Theo ông Mai Tiến Dũng thì thời gian chuẩn bị cho Thượng đỉnh Trump-Kim lần thứ hai diễn ra ở Hà Nội là rất ngắn ; tuy vậy phía Việt Nam bảo đảm được an ninh cho sự kiện quan trọng này.

Đối với lợi ích kinh tế thì ông Mai Tiến Dũng nói rõ vẫn chưa có được những con số thống kê chính thức ; nhưng nguyên văn lời ông nói với báo giới và được trích lại là ‘được nhiều hơn là mất’. Còn khoản chi phí bỏ ra để tổ chức thì ông Mai Tiến Dũng cho rằng không nhiều. Ông này cho biết Việt Nam rất tiết kiệm qua phương cách là ‘lấy thu bù chi, lấy mỡ nó rán nó.’

Ông Mai Tiến Dũng nêu ví dụ là cho các hãng thông tấn thuê gian hàng với giá 4500 đô la Mỹ một gian. Khoản này trừ đi 1500 đô la Mỹ trả cho Truyền hình Quốc Gia VTV, như vậy còn thu 3 ngàn đô la Mỹ cho một gian cho thuê. Khoản này dùng để chi phí mua máy tính, TV, bàn ghế…

Kỳ thượng đỉnh Trump-Kim lần thứ nhất vào tháng 6 năm ngoái được phía Singapore cho biết chi ra khoảng 20 triệu đô la Mỹ và thu về khoảng trên 500 triệu đô la Mỹ.

******************

Việt Nam đón Kim Jong-un thăm chính thức (RFA, 01/03/2019)

Chủ tịch nước kiêm Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam, Ông Nguyễn Phú Trọng, vào chiều ngày 1 tháng 3 tiến hành lễ đón Chủ tịch Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Jong-un tại Phủ Chủ tịch Hà Nội.

Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un và Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Nguyễn thị Kim Ngân gặp nhau ngày 1/3/2019 - AFP

Ông Kim Jong-un có chuyến thăm chính thức Việt Nam trong 2 ngày 1 và 2/3 sau hội nghị Thượng đỉnh với Hoa Kỳ mà không có bất kỳ thỏa thuận nào được ký.

Sau khi gặp ông Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un còn hội kiến ông Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, và Bà Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân.

Tại cuộc họp với Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un, Ông Chủ tịch và cũng là Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam cho rằng chuyến thăm của vị nguyên thủ Bắc Hàn hiện nay đánh dấu một mốc mới trong quan hệ giữa đôi bên.

Việt Nam và Bắc Hàn chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 31 tháng giêng năm 1950.

Ông Hồ Chí Minh, Chủ tịch Việt Nam, có chuyến thăm Bắc Triều Tiên vào năm 1957 ; năm sau Chủ tịch Kim Nhật Thành của Bắc Triều Tiên sang thăm Việt Nam.

Ông Thủ tướng Phạm Văn Đồng thăm Bắc Hàn năm 1961 và Ông Kim Nhật Thành có chuyến thăm lần thứ hai Việt Nam năm 1964.

Sau đó ông Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh của Việt Nam thăm Bắc Hàn vào năm 2007 và ông Bộ trưởng Công an Lê Hồng Anh thăm Bắc Hàn năm 2008.

Trong dịp Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un thăm chính thức Việt Nam trong hai ngày 1 và 2 tháng 3 sau cuộc thượng đỉnh với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cũng ngay tại Hà Nội, cơ quan chức năng Việt Nam cho đóng 14 tuyến đường thủ đô với lý do được nói nhằm phục vụ chuyến thăm của ông Kim Jong-un.

Phiên bản tiếng Anh của Mạng báo VnExpress vào ngày 1 tháng 3 cho biết từ 8 giờ sáng đến 5 giờ chiều vào ngày thứ bảy 2 tháng 3, tất cả các phương tiện vận chuyển sẽ bị cấm trên tuyến đường dài 170 kilomet của Quốc Lộ 1 từ Hà Nội đến biên giới Việt-Trung.

Đối với loại xe tải trên 10 tấn và xe ô tô chín chỗ ngồi trở lên bị cấm lưu thông trên đoạn đường vừa nêu kể từ 1 giờ sáng ngày 2 tháng 3. Những giao lộ với Quốc Lộ 1 thuộc tuyến 170 kilomet từ Hà Nội đến biên giới Việt- Trung cũng bị đóng cấm các loại xe cộ qua lại.

Tại Ga Đồng Đăng ở Lạng Sơn, vào ngày 1 tháng 3, công tác chỉnh sửa, trang hoàng, vệ sinh được tiến hành và an ninh được xiết chặt.

Đoàn tàu bọc thép chở Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un đến Ga Đồng Đăng hôm 26 tháng 2. Sau đó ông này được đưa về Hà Nội bằng xe chuyên dụng để tham dự thượng đỉnh với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Mỹ-Hàn bỏ tập trận Key Resolve và Foal Eagle để duy trì đối thoại với Bắc Triều Tiên (RFI, 03/03/2019)

Hoa Kỳ và Hàn Quốc chấm dứt hai cuộc tập trận chung Key Resolve và Foal Eagle nhằm giảm căng thẳng với Bình Nhưỡng, ủng hộ các nỗ lực ngoại giao nhằm phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Hôm 03/03/2019, giới quan chức quân sự Mỹ - Hàn thông báo như trên.

Tập trận Foal Eagle Mỹ-Hàn thường niên khiến Bắc Triều Tiên giận dữ. Trong ảnh, hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson tham gia "Foal Eagle", cảng Busan, Hàn Quốc, 15/03/2017. Yonhap/via Reuters

Hãng tin Yonhap của Hàn Quốc loan tin quyết định ngưng tập trận chung đã được bộ trưởng Quốc Phòng Hàn Quốc Jeong Kyeong Doo và quyền bộ trưởng quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan đưa ra trong cuộc đàm thoại chiều ngày hôm qua 02/03, có mục tiêu duy trì khả năng đối thoại của hai nước với chế độ Bình Nhưỡng, cho dù thượng đỉnh Trump-Kim lần hai tại Hà Nội đã thất bại.

Từ Seoul, thông tín viên RFI Frédéric Ojardias cho biết chi tiết :

"Cho dù thượng đỉnh Trump-Kim tại Hà Nội thất bại, tiến trình tìm kiếm hòa bình cho bán đảo Triều Tiên vẫn tiếp diễn. Trong một thông cáo, bộ Quốc Phòng Hàn Quốc thông báo chấm dứt hai cuộc tập trận Key Resolve và Foal Eagle.

Cứ đến mùa xuân, năm nào cũng vậy, hàng trăm ngàn quân nhân Hàn Quốc và Hoa Kỳ tham gia các tập trận này, và lần nào Bắc Triều Tiên cũng nổi giận. Bình Nhưỡng xem đó là các hoạt động chuẩn bị xâm lược của Hàn Quốc và Hoa Kỳ. 

Seoul nêu rõ việc hủy hai cuộc tập trận này nhằm "ủng hộ các nỗ lực ngoại giao để hoàn tất tiến trình phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên". Quyết định này cho phép duy trì đà đối thoại với Bình Nhưỡng. Đây cũng là một tin vui đối với Kim Jong-un, vì như vậy có nghĩa là lãnh đạo Bắc Triều Tiên không trở về từ Việt Nam tay không.

Năm ngoái, Hàn Quốc và Hoa Kỳ đã hủy nhiều cuộc tập trận chung mùa hè và mùa đông. Washington cũng chấm dứt việc cho chiến đấu cơ bay qua bán đảo Triều Tiên.

Tuy nhiên, những cuộc tập trận mà tổng thống Mỹ Donald Trump gọi là "trò chơi chiến tranh" nói trên sẽ được thay thế bằng các cuộc thao dợt hạn chế hơn, nhằm duy trì khả năng phòng vệ của hai đồng minh".

Mỹ-Hàn khởi động cuộc tập trận Dong Maeng thay thế Key Resolve

Cùng với việc thông báo chấm dứt hai cuộc tập trận truyền thống, cũng trong ngày hôm nay, quân đội Mỹ-Hàn thông báo khởi động ngay từ ngày mai 04/03 một cuộc tập trận mới mang tên Dong Maeng, để thay thế.

"Dong Maeng" trong tiếng Việt có nghĩa là "Đồng Minh". Tập trận Dong Maeng dự kiến kéo dài 9 ngày.

Theo Yonhap, tập trận mới Dong Maeng tuy có quy mô nhỏ hơn, chủ yếu là ở cấp tiểu đoàn, nhưng vẫn sẽ tập trung vào tất cả "các phương diện chiến lược, chiến dịch và chiến thuật" liên quan đến toàn bộ bán đảo Triều Tiên. Mục tiêu cơ bản của cuộc tập trận mới là để giúp các lực lượng Mỹ-Hàn luôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu.

Thùy Dương

*********************

Mỹ và Hàn Quốc có ý định ngưng tập trận chung (RFI, 02/03/2019)

Mỹ và Hàn Quốc có ý định ngưng các đợt tập trận chung vào lúc tổng thống Mỹ Donald Trump đang nỗ lực cải thiện quan hệ với Bắc Triều Tiên. Hai ngày sau thượng đỉnh Trump-Kim lần 2, một quan chức Hoa Kỳ xin ẩn danh hôm qua 01/03/2019 khẳng định với AFP như trên.

Ảnh minh họa : Thủy quân lục chiến Hàn Quốc tập trận Foal Eagle tại Pohang, 05/04/2018. Reuters/Kim Hong-Ji/File Photo

NBC News của Mỹ là trang đầu tiên trích dẫn hai quan chức quốc phòng Mỹ, loan tin đợt tập trận chung thường niên vào mùa xuân Foal Eagle năm nay sẽ được hoãn lại. Theo nguồn tin này, các đợt tập trận chung thường niên sẽ được thay thế bằng các đợt thao dượt "hạn chế hơn và theo từng nhiệm vụ cụ thể". Tuy nhiên, tổng thống Donald Trump từ chối rút 28.500 quân Mỹ khỏi lãnh thổ Hàn Quốc để bảo vệ đồng minh trước mối đe dọa hạt nhân từ Bắc Triều Tiên.

Kể từ thượng đỉnh Trump-Kim đầu tiên tại Singapore tháng 06/2018, hai đồng minh Mỹ - Hàn đã giảm quy mô hoặc hủy bỏ nhiều đợt tập trận chung. Oanh tạc cơ của Mỹ cũng không bay trên không phận Hàn Quốc nữa.

Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần phàn nàn là chi phí cho các đợt tập trận chung Mỹ - Hàn quá cao, trong khi đó các đợt tập trận chung thường niên Key Resolve và Foal Eagle thường khiến Bắc Triều Tiên nổi giận. Bình Nhưỡng xem đó là các đợt diễn tập xâm lược Bắc Triều Tiên. Trong quá khứ, 200.000 quân nhân Hàn Quốc và 30.000 binh lính Mỹ đã tham gia hai đợt tập trận này.

Trung Quốc kêu gọi Liên Hiệp Quốc dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận Bắc Triều Tiên

Trong bối cảnh thượng đỉnh Trump-Kim tại Hà Nội thất bại, Trung Quốc hôm qua 01/03 kêu gọi Liên Hiệp Quốc thảo luận để điều chỉnh, dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận kinh tế nhắm vào Bắc Triều Tiên.

Một trong những phát ngôn viên của bộ Ngoại Giao Trung Quốc khẳng định "cả Washington và Bình Nhưỡng đều cho rằng dỡ bỏ cấm vận là một phần quan trọng của tiến trình phi hạt nhân hóa", nhấn mạnh tình hình bán đảo Triều Tiên đã có những tiến triển tích cực và Bình Nhưỡng đã có những biện pháp tiến tới phi hạt nhân, nên cả hai hồ sơ dỡ bỏ cấm vận và phi hạt nhân "phải được giải quyết đồng thời".

Thùy Dương

Báo Pháp : Việt Nam được lợi nhờ Thượng đỉnh Trump-Kim ở Hà Nội

Dù không được chọn làm tựa lớn trang nhất, nhưng Thượng đỉnh Trump-Kim tại Hà Nội mở ra hôm nay, 27/02/2019 là đề tài được toàn bộ các báo Pháp chú ý dưới những khía cạnh khác nhau.

Tổng thống Mỹ Donald J. Trump và Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Hà Nội ngày 27/02/2019. Luong Thai Linh/Pool via Reuters

Việt Nam trong vai trò nước đón tiếp cuộc họp giữa hai lãnh đạo Mỹ và Bắc Triều Tiên cũng rất được quan tâm, đặc biệt với bài viết trên báo Le Figaro : "Trong vai trò nhà môi giới tận tình, Việt Nam hy vọng thu hoạch được nhiều lợi ích từ hội nghị thượng đỉnh".

Theo đặc phái viên Sébastien Falletti của Le Figaro, việc Hà Nội trở thành nơi tổ chức một cuộc họp thượng đỉnh giữa tổng thống Mỹ với lãnh đạo Bắc Triều Tiên là một "sự trả thù đẹp đẽ" của một thành phố từng là biểu tượng của một cuộc chiến trường kỳ, quyết liệt chống lại đạo quân Mỹ hùng hậu dưới thảm bom của những chiếc pháo đài bay B52.

Năm 2019 này, Hà Nội đã nhiệt tình đóng vai một người mai mối tận tình giữa tổng thống Mỹ và nhà độc tài ngỗ nghịch của Bắc Triều Tiên, chào đón hơn 2.500 nhà báo từ khắp nơi trên thế giới cho lần gặp tay đôi thứ hai giữa hai người, sau lần đầu vào tháng 6 năm 2018 tại Singapore.

Theo Le Figaro : "Con rồng mới của Đông Nam Á - một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới với tỷ lệ 7% trong năm 2018, mạnh nhất trong hơn một chục năm nay - đang muốn tận dụng hội nghị thượng đỉnh rất được truyền thông chú ý này để thu hoạch những lợi ích về mặt ngoại giao".

Cơ may phô trương trước quốc tế sự ổn định của Việt Nam

Theo Benoit de Tréglodé, chuyên gia nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Inserm thuộc Trường Quân Sự Pháp, Thượng đỉnh Trump-Kim quả là một dịp may ngàn năm có một cho Việt Nam, giúp Việt Nam phô trương trước quốc tế hình ảnh của một đất nước ổn định, xứng đáng trở thành một lần nữa một ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc cho nhiệm kỳ 2020-2021.

Bên cạnh đó, theo chuyên gia Pháp, Việt Nam có thể đồng thời bắn đi một tín hiệu đến Bắc Kinh, qua việc khẳng định tính trung lập của mình, giảm bớt tác động từ đà gia tăng quyền lực của Trung Quốc.

Trên vấn đề quan hệ giữa Việt Nam với Trung Quốc, đặc phái viên Le Figaro cho rằng "Sự trở lại Việt Nam của tổng thống Donald Trump cho phép Việt Nam khẳng định đà xích lại gần hơn với kẻ thù cũ là Mỹ nhằm kháng lại sự lấn lướt của Trung Quốc". Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều tại Hà Nội cho phép Việt Nam khẳng định điều đó mà không trực tiếp đụng chạm Bắc Kinh.

Hà Nội vẫn thích Seoul hơn Bình Nhưỡng

Nhật báo kinh tế Les Echos cũng nhân dịp Thượng đỉnh Trump-Kim tại Hà Nội tìm hiểu thêm "Vì sao những người cộng Sản Việt Nam lại thích Seoul hơn Bình Nhưỡng", tựa của một bài báo đi kèm theo bài viết chính về cuộc họp Mỹ-Triều.

Nhận xét của đặc phái viên báo Les Echos tại Hà Nội rất rõ ràng : "Cho dù giữa Hà Nội và Bình Nhưỡng có một sự gần gũi nào đó về mặt ý thức hệ, cũng như một tình đoàn kết tương trợ trong thời kỳ Chiến Tranh Lạnh trước đây, nhưng Việt Nam lại bị các khoản đầu tư khổng lồ của Samsung và các đại tập đoàn Hàn Quốc khác chinh phục".

Đối với Les Echos, quan hệ giữa Việt Nam và Bắc Triều Tiên đã có phần bớt chặt chẽ từ những năm 1970, với việc Việt Nam xích lại gần Liên Xô hơn, và rời xa Trung Quốc vốn quan hệ mật thiết với Bắc Triều Tiên. Vào năm 1979 chẳng hạn, quan hệ Hà Nội-Bình Nhưỡng đã lạnh giá hẳn đi sau khi Việt Nam lật đổ chế độ diệt chủng Khmer Đỏ ở Cam Bốt được Trung Quốc và Bắc Triều Tiên ủng hộ.

Từ lúc đó đến nay, quan hệ Hà Nội-Bình Nhưỡng đã cải thiện trở lại, nhưng độ nồng ấm không còn được như xưa, nhất là khi Việt Nam thiết lập quan hệ ngoại giao với Hàn Quốc vào năm 1992, sáu năm sau khi Hà Nội mở cửa kinh tế. Với thời gian, Seoul đã dần dần nổi lên như một trong những nhân tố quan trọng bảo đảm cho tăng trưởng của Việt Nam.

Thượng đỉnh Hà Nội không thể chung chung như Singapore

Như nói ở trên, Hội nghị Thượng đỉnh Hà Nội giữa tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un mở ra hôm nay 27/02/2019 là đề tài được tất cả các báo chú ý, và cũng xuất hiện trên trang nhất của Le Monde, Libération và Les Echos, dù không nhất thiết là tựa chính.

Trong một hàng tựa nhỏ trang nhất : "Tại Hà Nội, Trump và Kim bắt đầu lao vào phần gai góc", Libération cho biết đã dành 4 trang báo cho cuộc họp thượng đỉnh Mỹ-Triều tại Việt Nam.

Trong bài viết chính mang tựa đề "Thượng đỉnh Trump-Kim : Vũ khí thương thảo hàng loạt", chơi chữ trên thành ngữ Vũ khí hủy diệt hàng loạt, nhật báo Pháp ghi nhận là tám tháng sau cuộc gặp lịch sử ở Singapore, hai lãnh đạo Mỹ và Bắc Triều Tiên gặp nhau trong hai ngày kể từ hôm nay tại Hà Nội. Đối với tờ báo, trong lần gặp thứ hai này, hai ông Trump và Kim sẽ phải lao vào giải quyết vấn đề tiến trình phi hạt nhân hóa một cách cụ thể, chứ không còn chung chung như lần đầu. Đây sẽ là một thách thức lớn trong bối cảnh giới chuyên gia đang đặt nghi vấn về thực tâm giải trừ hạt nhân của chế độ Bình Nhưỡng.

Bên cạnh bài viết chính đó, Libération còn kèm theo hai bài phân tích khác liên quan đến Mỹ và Bắc Triều Tiên. Bài thứ nhất đề cập đến quan hệ lạ thường gọi là "anh em thắm thiết" - bromance - giữa tổng thống Mỹ Donald Trump với lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong-un nhỏ tuổi hơn ông rất nhiều.

Bài thứ hai cũng phân tích điều có thể gọi là nghịch lý trong chính sách hạt nhân của chính quyền Donald Trump : Tương nhượng đối với Bình Nhưỡng những khe khắt đối với Teheran. .

Nhật báo kinh tế Les Echos cũng dành cho Hội Nghị Hà Nội một tựa nhỏ trên trang nhất mang tính chất thông tin khô khan : Trump và Kim Jong-un gặp lại nhau ở Hà Nội. Tuy nhiên, ở bài viết trang trong, tờ báo Pháp cho rằng hai nhà lãnh đạo sẽ cố đưa ra được những cam kết cụ thể hơn so với những nguyên tắc chung chung đạt được ở Singapore. Hệ quả của cố gắng có được một cái gì đó cụ thể sẽ là một thỏa thuận tối thiểu.

Nhật báo Pháp Le Monde khẳng định là "Tại Hà Nội, Donald Trump đặt cược trong việc tin tưởng vào Kim Jong-un", cho rằng tổng thống Mỹ hy vọng là cuộc gặp song phương ở Việt Nam sẽ thúc đẩy lãnh đạo Bắc Triều Tiên đưa ra những thông báo cụ thể.

Dù không đưa lên trang nhất, Le Figaro đã dành cho sự kiện Thượng đỉnh Trump Kim một vị trí quan trọng ở trang Quốc tế. Tờ báo khá châm biếm khi chạy tựa : Kim và Trump gặp nhau trở lại nhân hồi II của "cuộc chuyện trò về hạt nhân". Đối với Le Figaro, ở Việt Nam, hai lãnh đạo Mỹ-Triều chỉ "hy vọng cụ thể hóa được thỏa thuận giữa hai bên tại Singapore về việc phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên.

Nhật báo La Croix có lẽ là tờ báo có nhận định tương đối lạc quan nhất về hội nghị mở ra tại Hà Nội. Dưới tựa đề ; "Các niềm hy vọng mới của hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim", tờ báo Pháp cho rằng hai ngày họp ở Hà Nội kể từ hôm nay có thể giúp cụ thể hóa "cuộc tái ngộ", bằng cách có những quyết định rõ ràng trên một số vấn đề.

Tựa chính trang nhất các báo Pháp

Tựa chính trang nhất các báo Pháp ra hôm nay, 27/02/2019 rất đa dạng từ tình hình nền công nghiệp Pháp đang gặp khó khăn, cho đến các hồ sơ quốc tế như Venezuela và Syria.

Libération chú ý đến tình hình xã hội Pháp, nêu bật trong tựa lớn trang nhất : "Nhà nước bất lực" trước sự kiện hàng loạt tập doàn lớn như Ascoval, Ford, Alcatel… đóng cửa nhà máy và sa thải công nhân. Theo tờ báo, tình trạng này chứng tỏ là chính quyền hiện tại không có khả năng lèo lái giúp nền công nghiệp Pháp phát triển trong tương lai.

Không hẹn mà gặp, Les Echos cũng chú ý đến các khó khăn đang đe dọa tương lai nền công nghiệp Pháp với hàng tựa lớn "Ascoval, diesel, tương lai công nghiệp : Các câu trả lời của Bruno Lemaire". Tờ báo công bố bài phỏng vấn của bộ trưởng kinh tế Pháp, trong đó ông Lemaire cho biết trong vòng một tháng sẽ tìm ra một người mua lại Ascoval, tập đoàn luyện thép ở miền Bắc Pháp đang gặp khó khăn. Bộ trưởng Pháp cũng đồng thời bảo vệ quan điểm của ông trên các hồ sơ nóng khác như ngành sản xuất accu điện cho xe hơi, hay vấn đề giảm thuế…

La Croix nêu bật tình hình Venezuela : "Tại Cucuta, nỗi hoang mang tuyệt vọng của dân Venezuela. Tờ báo giải thích : Quân đội của tổng thống Maduro ngăn không cho tổng thống lâm thời Juan Guaido trở về nước, trong lúc nhiều người dân Venezuela đã vượt biên qua Colombia trong những ngày cuối tuần.

Le Figaro nhìn sang Syria, ghi nhận "Những giờ phút cuối cùng của tổ chức Nhà nước Hồi giáo". Đặc phái viên tờ báo Pháp đã sang tận Baghouz, một địa phương của Syria ở vùng tận cùng biên giới với Iraq, nơi Lực lượng Dân chủ Syria được Mỹ yểm trợ sắp sửa chiếm được cứ địa cuối cùng còn nằm dưới quyền kiểm soát của Daesh.

Riêng Le Monde dành tựa lớn nói về sự kiện "Một sĩ quan Pháp cao cấp phê phán chiến thuật của liên minh quốc tế tại Syria".

Sĩ quan này là đại tá François-Regis Legrier, một trong những người chịu trách nhiệm điều hành các chiến dịch quân sự của Pháp tại Syria và Iraq. Theo ông thì vì không muốn đưa quân lính phương Tây tham chiến trên bộ, liên minh đa quốc gia đã dùng đến phương thức oanh kích gây tàn phá và thiệt hại nhân mạng quá lớn.

Bài viết của ông đăng trên tạp chí quốc phòng "Défense nationale" đã bị thu hồi trong bối cảnh cấp trên của ông là tướng Cholley bảo vệ chiến thuật của liên quân.

Tranh cãi giữa giới sĩ quan quân đội Pháp bùng lên vào lúc Paris đang xem xét lại chính sách ngoại giao khu vực của mình, và chủ trương dựa vào chính quyền Baghdad để chống lực lượng thánh chiến.

Trọng Nghĩa

Thượng đỉnh giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un sẽ diễn ra trong hai ngày 27 và 28 Tháng 2 năm 2019 tại Thủ đô Hà Nội của Việt Nam. Chúng tôi tự hỏi Thượng đỉnh Trump-Kim lần 2 liệu có chấm dứt kịch bản "Chuột vờn mèo" ?

Tranh vẽ nhân dịp Hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim tổ chức tại Hà Nội - Ảnh minh họa (ttassia)

Tại sao chúng tôi gọi là kịch bản "chuột vờn mèo", ai là chuột, ai là mèo và thế nào là chấm dứt kịch bản ? Đó là nội dung bài viết này.

1. Tại sao chúng tôi gọi là kịch bản "chuột vờn mèo" ?

Nghe qua có vẻ nghịch lý. Vì tục ngữ Việt Nam có câu "mèo vờn chuột" chứ đâu có "chuột vờn mèo" bao giờ ? Vì tục ngữ này xuất phát từ quan sát thực tế dân gian thấy cảnh con mèo sau khi bắt được con chuột thường không ăn ngay mà tung lên, hất qua lại nhiều lần (vờn chuột) rồi mới nuốt vào bụng. Đó là nghĩa đen. Còn nghĩa bóng ám chỉ kẻ mạnh dù thừa sức chủ động tiêu diệt kẻ yếu nhưng không tiêu diệt ngay, do nguyên nhân chủ quan hay khách quan, mà quần thảo cho đối phương yếu dần sau một thời gian nhất định rồi mới tiêu diệt. Dường như cả nghĩa đen và nghĩa bóng đều nói lên một điều mèo hay người đều ở thế mạnh, nhưng để đạt mục đích sau cùng ("mèo ăn chuột" hay "người ăn người") cả hai đều thận trọng, dè dặt cho chắc ăn.

2. Ai là "chuột" ai là "mèo" ?

Kịch bản "chuột vờn mè" nghe qua có vẻ nghịch lý cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng mà mọi người thường hiểu bao lâu nay. Nhưng nghịch lý này lại phù hợp với thực tế qua các cuộc họp Thượng đỉnh Trump-Kim.

Này nhé, nếu chúng ta coi "mèo" ở đây là "Trump" Tổng thống của đại cường quốc Hoa Kỳ có thể dùng sức mạnh áp đảo tiêu diệt Bắc Hàn của Chủ tịch Kim ở thế yếu như "con chuột" trước "con mèo". Nhưng Chủ tịch Kim dù ở thế yếu của một tiểu nhược quốc nhưng ngay từ đầu đã chủ động đề nghị lắt léo nói chuyện tay đôi với Trump Tổng thống của một đại cường quốc. Sở dĩ Kim dám thực hiện một kịch bản nghịch lý này là vì trước đó Kim đã tuyên bố nước Ông đã thử nghiệm thành công vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo tầm xa có thể tải đầu đạn hạt nhân đến tận lãnh thổ Hoa Kỳ. Đồng thời, lại được đại cường Trung Quốc chống lưng từ lâu nên nay mới dám chủ động thực hiên kịch bản "chuột vờn mèo" này. Vì cho đến lúc này, chúng tôi vẫn không tin chế độ cộng sản Bắc Hàn có độc lập tự chủ hoàn toàn như chúng tôi từng lập luận trong các nài viết trước đây trên diễn đàn này.Do đó, kịch bản "Chuột vờn mèo" phần nào có thể tác giả vẫn là Trung Quốc cũng như kịch bản có vũ khí hạt nhân cho Bình Nhưỡng hù dọa Hoa Kỳ và thế giới để thủ lợi cho Trung Quốc. Nếu suy đoán này là đúng thì đạo diễn cả hai kịch bản trước sau này vẫn có thể phải là Trung Quốc. Sự thể này được thấy qua các bước thực hiện các kịch bản này, Tiểu vương Kim thường công khai đến Bắc Kinh trước để "tham khảo" (hay nhận chỉ thị ?) với Hoàng đế Trung Quốc tân thời Tập Cận Bình (chưa kể những tham khảo ngầm không ai biết được). Vì vậy kết quả của Thượng đỉnh Trump-Kim lần thứ hai sẽ tùy thuộc nhiều vào ý đồ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cân Bình trên bàn cờ chính trị, kinh tế, quân sự với Hoa Kỳ. Vậy thì…

3.Liệu Thượng đỉnh Trump – Kim có chấm dứt được kịch bản "Chuột vờn mèo" ?

Theo nhân định của chúng tôi, kịch bản "chuột vờn mèo" chỉ chấm dứt khi "con mèo" Hoa Kỳ thành đạt mục tiêu tối hậu là "con chuột" Bắc Hàn phải giải trừ vũ khí hạt nhân hoàn toàn và vĩnh viễn, với những bước đi cụ thể, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược. Còn "con chuột" Bắc Hàn thành đạt được mục tiêu trước mắt là giải trừ hoàn toàn lệnh cấm vận ; và mục tiêu lâu dài như phải được sự trợ giúp (viện trợ không hoàn lại hay hoàn lại) của Hoa Kỳ và quốc tế để giúp Bắc Hàn phát triển với sự bảo đảm tồn vững thêm thời gian cho chế độ đường thời (tương tự như các bước đi của đảng và chế đô cộng sản Việt Nam đã có hiệu quả và sự bảo đảm…).

Những mục tiêu tối hậu trên tất nhiên là chưa thể đạt được qua Thưởng đỉnh lần hai vào ngày 27 và 28 Tháng 2 tới đây, nên Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nói trước hội nghị ước muốn có thêm các cuộc Thượng đỉnh với Chủ tịch Kim. Đồng thời Chủ tịch Bắc Hàn cũng trả lời các nhà báo bóng gió là ông không muốn thế hệ con cái ông phải gánh chịu hiểm họa hạt nhân.

Nhưng dẫu sao, công luận các giới quốc tế cũng dự đoán cuộc gặp Thượng đỉnh Trump-Kim tại Hà Nội - Việt Nam lần thứ hai này sẽ đạt được nhiều tiến bộ, với những bước đi cụ thể hơn Thượng đỉnh lần thứ nhất 12/06/2018 tại Singapore. Sau Thượng đỉnh này, ít ra cũng thể hiện được thực tâm, thiện chí và quyết tâm của các bên để rút ngắn thời gian đi đến mục tiêu tối hậu của mình, tạo được sự tin cậy lẫn nhau để cùng thiệt lập một nền hòa bình lâu dài cho bán đảo Triều Tiên và vùng Đông Nam Á nói riêng, toàn cầu nói chung. Tất nhiên sự tiến bộ và thành đạt đến mức độ nào qua Thượng đỉnh lần hai này cũng còn tùy thuộc ý đồ thủ lợi của ông "Mèo Băc Kinh". Phải không ạ ! Thưa Quý độc giả kính mến.

Thiện Ý

Nguồn : VOA, 27/02/2019

Lời tòa soạn : Vì sao Donald Trump muốn gặp Kim Jong-un ? Đó là câu hỏi mà những người quan tâm đến thời sự Đông Á muốn có câu trả lời.

Cách đây không lâu, nhà bình luận thời sự Cao Tuấn đã có hai bài viết có thể nói là để trả lời cho câu hỏi này. Cho đến nay tính thời sự của hai bài viết này vẫn còn nguyên vẹn, chúng tôi giới thiệu cùng quý độc giả để tham khảo.

Ban biên tập Thông Luận

*******************

Vì sao ông Trump háo hức muốn gặp lại ông Kim ?

VOA, 23/02/2019

Tổng thống Mỹ Donald Trump nóng lòng muốn ghi thêm thắng lợi ngoại giao để hướng đến một giải Nobel Hòa bình với sự tin tưởng rằng mối quan hệ cá nhân tốt đẹp của ông với ông Kim Jong-un sẽ giúp ông đạt được mục tiêu giải trừ vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên – đó là lý do ông Trump muốn có cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều lần thứ hai ở Hà Nội, theo nhận định các chuyên gia.

Cuộc gặp thượng đỉnh ở Hà Nội là lần thứ hai hai nhà lãnh đạo Mỹ và Triều Tiên gặp nhau

Tuy nhiên, việc ông Trump quá nôn nóng có thể dẫn đến những kết quả bất lợi cho phía Mỹ trong khi bị lọt vào bẫy của nhà lãnh đạo trẻ của Bắc Triều Tiên, các chuyên gia cảnh báo.

Quan hệ cá nhân tốt đẹp ?

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang háo hức trông đợi cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ hai với nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un, ca ngợi mối quan hệ ‘thật sự có ý nghĩa’ giữa ông với ông Kim và khẳng định rằng ông Kim đã sẵn sàng từ bỏ kho vũ khí hạt nhân của ông.

Tuy nhiên, ở Washington, gần như ông Trump là người duy nhất có suy nghĩ như vậy.

Nhiều quan chức trong chính quyền Trump, bao gồm những cố vấn hàng đầu của ông Trump, thì ít hào hứng hơn. Một vài người trong số họ đã bày tỏ lo ngại rằng cuộc gặp ở Hà Nội lần này sẽ không đem lại kết quả gì lớn lao. Họ cũng lo lắng rằng một khi ông Trump nôn nóng có được thắng lợi nào đó trên trường quốc tế, ông ấy sẽ đưa ra những nhượng bộ lớn để đổi lại những lời hứa rỗng tuếch về giải trừ vũ khí hạt nhân.

Tờ Politico dẫn lời các quan chức trước đây và đương nhiệm của Nhà Trắng cho biết nỗ lực tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ nhì gần như hoàn toàn xuất phát từ bản thân ông Trump. Ông Trump đã không tiếc lời ca ngợi những ‘lá thư tuyệt vời’ mà ông nhận được từ ông Kim cũng như ‘mối quan hệ tốt đẹp’ mà ông đã xây dựng với nhà lãnh đạo Triều Tiên.

Tổng thống Mỹ thậm chí còn khoe khoang với người đồng nhiệm Hàn Quốc Moon Jae-in trong một cuộc điện đàm hôm 19/2 rằng ông ‘là người duy nhất có thể đem lại tiến triển trong quá trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên’ và than phiền về những bản tin không tốt đẹp trên báo chí về nỗ lực này của ông, theo một nguồn tin được tóm tắt về nội dung cuộc điện đàm này.

Nội bộ chính quyền ông Trump cũng có những quan ngại về Thượng đỉnh Hà Nội lần này, không chỉ đến từ những người hoài nghi chẳng hạn như Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton vốn lâu nay vẫn phản đối việc tiếp cận ngoại giao với Bình Nhưỡng mà còn đến từ những nhân vật không ngờ chẳng hạn như Ngoại trưởng Mike Pompeo, người phụ trách lãnh đạo các cuộc đàm phán của phía Mỹ. Ông Pompeo đã bày tỏ sự bực bội với các đồng minh về những tiến triển chậm chạp trong quá trình đàm phán và lên tiếng quan ngại rằng tổng thống của ông sẽ bị nhà lãnh đạo trẻ tuổi của Bắc Triều Tiên ‘chơi gác’.

"Trong nội bộ chính quyền không hề có sự lạc quan", ông Ian Bremmer, nhà sáng lập và chủ tịch của Eurasia Group, một viện nghiên cứu chiến lược, nhận định. "Ông Pompeo tỏ ra hết sức hoài nghi rằng chúng ta có thể đạt được cái gì đó thực chất về phi hạt nhân hóa từ phía Kim Jong-un, và Pompeo tin rằng Bắc Triều Tiên chỉ đang chơi trò câu giờ".

Hồi tháng 12 năm ngoái, ông Bolton đã tuyên bố thẳng thừng rằng Bắc Triều Tiên không hề tôn trọng thậm chí là lời cam kết mơ hồ của họ là ‘làm việc hướng đến phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên’ mà họ đưa ra trong tuyên bố chung sau cuộc gặp thượng đỉnh ở Singapore hồi tháng Sáu năm ngoái. Kể từ đó, các hình ảnh vệ tinh cho thấy Bình Nhưỡng vẫn tiếp tục xây dựng một số căn cứ tên lửa bí ẩn mà họ chưa bao giờ thừa nhận là có tồn tại.

Những hoạt động tiếp diễn của Bắc Triều Tiên ở những cơ sở hạt nhân bí mật được tiết lộ trong một bản báo cáo chi tiết do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS) công bố. Ông Victor Cha, vốn từng là một quan chức của Hội đồng An ninh Quốc gia và là người phụ trách bản báo cáo này, nói rằng ông và các đồng sự của ông đã đưa vào bản báo cáo này rất nhiều hình ảnh chi tiết với hy vọng nó sẽ khiến cho Tổng thống Trump, vốn có tiếng là không thích đọc, chú ý. Nó cũng đã được ông Trump chú ý đến khi ông lên Twitter mạt sát về một bài báo trên tờ New York Times tóm tắt bản báo cáo : "Bài báo trên New York Times về việc Bắc Triều Tiên xây dựng căn cứ tên lửa là không chính xác", ông Trump viết. "Chúng tôi hoàn toàn biết về những căn cứ được nêu tên – không có gì mới mẻ cả - và không có gì bất thường xảy ra cả. Chỉ là một tin giả nữa được tung ra. Tôi sẽ là người đầu tiên cho quý vị biết nếu mọi việc trở nên tồi tệ".

Giảm kỳ vọng

Chính quyền Trump cũng giảm nhẹ những trông đợi cho cuộc gặp thượng đỉnh vào tuần tới. Hôm 21/2, các quan chức Mỹ cao cấp nói với các phóng viên rằng mặc dù Bình Nhưỡng đưa ra cam kết giải trừ hạt nhân hồi tháng Sáu năm ngoái, hai phía vẫn chưa đạt được đồng thuận về việc định nghĩa thế nào là phi hạt nhân hóa và liệu ông Kim có cam kết thực hiện nó hay không. Do đó, cuộc gặp thượng đỉnh lần này, theo lời một quan chức cao cấp giấu tên của Mỹ, một phần sẽ tập trung vào việc ‘xây dựng hiểu biết chung về thế nào là phi hạt nhân hóa’.

"Tôi không biết liệu Bắc Triên Tiên đã quyết định phi hạt nhân hóa hay chưa", vị quan chức này cho biết. Ông Trump đã nói hồi đầu tuần rằng mặc dù ông không khẩn trương đạt được thỏa thuận về vấn đề này, ông tin rằng rốt cuộc thì Bình Nhưỡng cũng sẽ giải trừ vũ khí hạt nhân.

Về phần mình, trong một cuộc phỏng vấn trên đài NBC hôm 21/2, Ngoại trưởng Mỹ Pompeo đã không đặt hy vọng cao lắm cho cuộc gặp thượng đỉnh sắp tới. "Tin tốt là họ đã không tiến hành thử hỏa tiễn hay thử hạt nhân trong vòng hơn một năm do đó chúng ta đang ở tình huống tốt hơn so với khi chính quyền Trump lên nắm quyền, nhưng như tổng thống đã nói hôm qua và cũng như chính quyền lâu nay vẫn nói thì đây là một nhiệm vụ lâu dài và khó khăn", ông trần tình.

Tuy nhiên, các quan chức khác trong chính quyền đã công khai nói ngược lại với lập trường lạc quan của ông Trump về ý định của ông Kim. Giám đốc Tình báo Quốc gia Dan Coats và Giám đốc CIA Gina Haspel phát biểu trước một ủy ban của Thượng viện hồi tháng trước rằng ‘không có khả năng Bắc Triều Tiên từ bỏ kho vũ khí hạt nhân của họ’. "Chế độ này kiên quyết phát triển tên lửa tầm xa có mang đầu đạn hạt nhân vốn sẽ đặt ra mối đe dọa trực tiếp với Hoa Kỳ", bà Haspel nói.

Kể từ cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử Trump-Kim ở Singapore hồi tháng Sáu năm ngoái, Bình Nhưỡng đã tỏ vẻ miễn cưỡng nói chuyện với bất cứ quan chức Mỹ nào ngoại trừ với chính ông Trump. Đặc phái viên của Bộ Ngoại giao Mỹ về Bắc Triều Tiên, ông Stephen Biegun, đã rất vất vả thuyết phục Bình Nhưỡng làm việc trực tiếp với ông mãi cho đến cuối tháng 12 năm ngoái.

"Nếu các quan chức ở cấp độ làm việc đạt được những gì họ muốn thì tôi cũng cảm thấy thật sự phấn khởi nhưng Bắc Triều Tiên biết rằng họ có thể có được thỏa thuận tốt hơn từ Tổng thống Trump, do đó họ muốn nói chuyện với ông ấy hơn", ông Cha nhận định.

"Bắc Triều Tiên về cơ bản không nói chuyện với ai ngoài ông Trump. Họ không chịu làm việc với ông Biegun, họ không chịu làm việc với ông Pompeo, cho nên nếu có bất kỳ chuyển động nào, thì nó chỉ xảy ra ở cấp độ đó mà thôi", một cựu quan chức chính quyền Mỹ được Politico dẫn lời nói. "Thượng đỉnh Hà Nội có khả năng đem lại kết quả tốt bởi vì nó có thể phá vỡ thế bế tắc. Nhưng sau hội nghị thượng đỉnh, Tổng thống Trump sẽ muốn tuyên bố thắng lợi và tất cả những người khác sẽ cảm thấy nản vì không có gì thật sự thay đổi cả".

Các nhà lập pháp ở Điện Capitol cũng không hề lạc quan hơn các quan chức chính quyền. Một số vị dân biểu của cả hai đảng hồi cuối tháng 1 đã đưa ra dự luật ‘Hậu thuẫn Quan hệ đồng minh Mỹ-Hàn Quốc’ vốn cấm Lầu Năm Góc giảm quân số đồn trú ở Hàn Quốc xuống dưới 22.000 trừ phi Bộ trưởng Quốc phòng xác nhận trước Quốc hội rằng việc này không hề tổn hại đến an ninh quốc gia của Mỹ.

Sự đồn trú của gần 30.000 lính Mỹ ở Hàn Quốc đã là vấn đề khiến ông Trump lưu tâm. Chính ông đã ra lệnh cho Lầu Năm Góc soạn thảo kế hoạch giảm quân số trên bán đảo Triều Tiên chỉ vài tuần trước cuộc gặp thượng đỉnh ở Singapore với lập luận rằng Hoa Kỳ phải gánh chịu phí tổn quá nhiều trong việc bảo vệ Hàn Quốc. Các chuyên gia và các nhà lập pháp Mỹ đã bày tỏ quan ngại rằng Tổng thống Trump sẽ có những thỏa thuận với ông Kim mà không hề tham khảo các cố vấn.

Hành động này cũng đe dọa sẽ gây chia rẽ giữa Mỹ và đồng minh Hàn Quốc vốn đã dựa vào Mỹ để đảm bảo an ninh trong hàng chục năm qua.

Tại cuộc gặp ở Singapore, ộng Trump đã bốc đồng đồng ý ngưng các cuộc tập trận chung với Hàn Quốc – một hành động được xem là hết sức có lợi cho Bắc Triều Tiên và Trung Quốc – điều mà Chánh văn phòng Nhà Trắng khi đó là ông John Kelly đã miễn cưỡng thông báo cho Bộ trưởng Quốc phòng khi đó Jim Mattis.

Mặc dù các quan chức trong chính quyền Trump đã nói rằng việc rút quân không là vấn đề được đưa ra trong nghị trình, các chuyên gia vẫn lo ngại rằng một kịch bản tương tự sẽ xảy ra.

"Hai ngày là khoảng thời gian rất dài để ngồi tại đó, và tôi lo rằng ông Trump, không bị ai kiểm soát, sẽ nói với ông Kim rằng việc rút quân nằm trong số các vấn đề được đưa ra bàn bạc", bà Sue Mi Terry, một chuyên gia về bán đảo Triều Tiên tại CSIS, nói.

Hiệp định hòa bình ?

Tại cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ hai này ở Hà Nội, các cố vấn của ông Trump hy vọng rằng họ sẽ đưa ra được một lộ trình giải trừ kho vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng. Tuy nhiên, ông Trump dường như tỏ ra hứng thú hơn với việc tuyên bố chấm dứt bảy thập niên chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên, tờ New York Times nhận định trong bài báo có tiêu đề ‘Hiệp định Hòa bình và Giải Nobel Hòa bình dường như là những điều cám dỗ ông Trump’.

Mặc dù hai mục tiêu này không mâu thuẫn nhau nhưng chúng có thể dẫn đến một cuộc gặp thượng đỉnh sẽ được đưa lên những dòng tít báo mang tính lịch sử nhưng không có tác dụng thúc đẩy mục tiêu then chốt của Mỹ là loại bỏ kho vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên, tờ New York Times cho biết.

Mặc dù các quan chức Mỹ hôm 20/2 nhấn mạnh rằng giải trừ vũ khí hạt nhân vẫn là ‘mục tiêu bao trùm’ của ông Trump nhưng bản thân ông Trump mới đây đã nói rằng ‘ông không vội buộc Bắc Triều Tiên từ bỏ toàn bộ kho vũ khí hạt nhân của họ.’ Trong số các kết quả khả dĩ của cuộc gặp ở Hà Nội là một thỏa thuận trao đổi hiệp định hòa bình đổi lấy cam kết của Bình Nhưỡng mở cửa và tháo dỡ một số cơ sở hạt nhân và tên lửa của họ.

Chính thức chấm dứt chiến tranh là một mục tiêu mà các nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên lâu nay vẫn theo đuổi vì nó sẽ giúp giảm sự cô lập của họ và làm gia tăng sức ép dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nhằm vào họ. Tuy nhiên, nó sẽ gây ra một số vấn đề rắc rối cho phía Mỹ, trong đó có việc liệu nó có đẩy nhanh quá trình Mỹ rút quân ra khỏi Hàn Quốc hay không – một viễn cảnh mà ông Trump rất thích.

"Điều mà tôi lo lắng là tổng thống sẽ muốn có hòa bình hơn hết – hơn cả mục tiêu phi hạt nhân hóa", ông Scott A. Snyder, một chuyên gia cao cấp về Triều Tiên tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, cho biết.

Chính quyền Trump vẫn chưa bàn bạc với Bình Nhưỡng về việc rút khoảng 28.500 quân đồn trú ở Hàn Quốc về nước, tờ New York Times dẫn lời hai quan chức cấp cao cho biết, vào các cố vấn hàng đầu của ông Trump đồng lòng phản đối việc này. Trong tháng này, ông Trump nói ông không có kế hoạch làm điều đó mặc dù ông lưu ý rằng chi phí để duy trì quân đội là quá tốn kém. Tuy nhiên, ông cũng nói rằng : "Có lẽ một ngày nào đó, ai mà biết được ?"

Vào lúc ông Trump chuẩn bị gặp lại ông Kim, vai trò của ông Trump như là người kiến tạo hòa bình rõ ràng đang đè nặng trong đầu ông.

Tổng thống Mỹ đã không hề giấu diếm ông tin rằng ông đáng nhận giải Nobel Hòa bình nhờ nỗ lực tiếp cận ngoại giao với ông Kim. Ông nói ông đã có công chấm dứt các cuộc thử nghiệm tên lửa và hạt nhân của Bắc Triều Tiên trong hơn một năm qua.

Kể từ cuộc gặp thượng đỉnh ở Singapore mà Tổng thống Trump đã tuyên bố mạnh miệng là ‘có tiến bộ lớn’ nhưng không hề có bằng chứng gì về phi hạt nhân hóa, chính quyền Trump đã nhấn mạnh rằng hòa bình trên bán đảo Triều Tiên là một mục tiêu chính trong chính sách ngoại giao của ông.

"Ở Tổng thống Trump, nước Mỹ có một nhà lãnh đạo mà có cam kết sâu sắc và mang tính cá nhân hơn bất kỳ tổng thống nào trước đây về việc chấm dứt một lần và vĩnh viễn cuộc chiến và sự thù địch kéo dài 70 năm trên bán đảo Triều Tiên", ông Stephen E. Biegun, đặc sứ Mỹ về Bắc Triều Tiên, phát biểu hồi tháng trước tại Đại học Stanford.

Hiệp định ngưng chiến vào năm 1953 có sự ký kết của Bắc Triều Tiên, Trung Quốc và một tướng Mỹ đại diện cho Bộ chỉ huy Liên Hiệp Quốc. Tất cả các bên này đều phải ký kết hiệp định hòa bình. Trung Quốc ủng hộ hiệp định hòa bình vì nó sẽ tạo điều kiện để Mỹ giảm sự hiện diện quân sự ở Châu Á.

Tuy nhiên, vấn đề đối với ông Trump là ông sẽ nhận được gì từ phía Bắc Nhưỡng nếu đồng ý ký hòa ước ?

Các nhà phân tích được New York Times dẫn lời nói Bắc Triều Tiên có thể cam kết chấm dứt thử và chế tạo vũ khí hạt nhân. Nhưng điều đó về cơ bản bào toàn năng lực hạt nhân của họ.

Họ cũng có thể đồng ý mở cửa các cơ sở hạt nhân cho các thanh sát viên và tháo dỡ một số cơ sở này. Tuy nhiên, đó chỉ là những bước đi rất nhỏ giọt mà còn lâu mới đáp ứng được yêu cầu của Mỹ là phi hạt nhân hóa hoàn toàn, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược.

"Nếu anh không muốn đàm phán thất bại thì anh phải hạ bớt tiêu chuẩn xuống", ông Victor Cha tại CSIS nói.

Cho đến nay, Bình Nhưỡng vẫn chưa cung cấp cho Washington danh mục các cơ sở hạt nhân của họ - một điều kiện tiên quyết cho bất kỳ kế hoạch giải giáp nào. Các chuyên gia cho rằng họ nghi ngờ ông Kim sẽ đưa ra một danh sách như thế ở Hà Nội.

"Hoàn toàn không có bất cứ chỉ dấu gì – không có gì – cho thấy Bắc Triều Tiên có ý định trở thành một nước khác với họ trước giờ : một quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân", ông Michael J. Green, người đứng đầu chương trình nghiên cứu Nhật Bản tại CSIS, nhận định.

Ông Snyder thì lo ngại rằng Tổng thống Trump sẽ đánh đổi mối quan hệ đồng minh Mỹ-Hàn cho cơ hội giành được giải Nobel Hòa bình.

******************

Ván cờ "Vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn" – Một cách nhìn khác

Cao Tuấn, boxitViệt Nam, 05/06/2018

Một tuần lễ sau khi tuyên bố hủy bỏ cuộc họp thượng đỉnh dự trù Mỹ-Bắc Hàn vào ngày 12 tháng 6 năm 2018 tại Singapore, ngày 1 tháng 6 năm 2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump lại tuyên bố cuộc họp vẫn sẽ diễn ra như dự trù, thời gian và địa điểm không thay đổi – Donald Trump và Kim Jong-un sẽ chính thức gặp nhau để thương thảo về việc "phi hạt nhân hoá bán đảo Cao Ly" tại Singapore vào ngày 12/06/2018. Khó có thể xác định kết quả của cuộc họp thượng đỉnh như thế nào mới được xem là thành công (và thành công với ai) nhưng nếu cuộc họp hoàn toàn thất bại vì lập trường hai bên cách nhau quá xa, thế giới lại một lần nữa phải đối diện với hiểm họa chiến tranh nguyên tử đến gần. Những ý tưởng sau đây, hy vọng soi sáng những khoảng tối, những khuất khúc quan trọng, những điều "trông vậy mà không phải vậy", những điều chờ đợi và những điều không nên chờ đợi :

1. Chưa bao giờ có họp "thượng đỉnh" Mỹ-Bắc Hàn nhưng đã có nhiều cuộc đàm phán 6 bên cấp chuyên viên từ nhiều năm qua liên quan đến chương trình phát triển vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn. 6 bên là Mỹ, Nga, Tầu, Nhật, Nam Hàn và Bắc Hàn. Kết quả không đi đến đâu – Bắc Hàn vẫn tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân như đã biết, bất chấp mọi áp lực chống đối từ bên ngoài. Đột nhiên, tình hình sôi động hẳn với với những hội nghị "thượng đỉnh" Kim-Moon, Kim-Xi và sắp sửa Kim-Trump. Một bàn cờ chiến lược mới đã thành hình với 3 tay chơi chính : Kim Jong-un, Donald Trump và Xi Jinping (Tập Cận Bình). Moon Jae-in (Nam Hàn) có tiền nhưng không có vũ khí hạt nhân chỉ là tay chơi phụ, sẽ phải lo lắng làm thế nào để không phải mất tiền nhiều quá cho Kim Jong-un trong trường hợp có "hòa hợp, hòa giải" Nam Hàn – Bắc Hàn. Putin (Nga), Abe (Nhật) còn mờ nhạt hơn nữa vì không có nhiều trọng lượng trên bán đảo Cao Ly. 6 bên thực sự rút lại còn 3 nhưng là 3 tác nhân có quyền lực thay đổi cục diện.

2. Không nước nào muốn chiến tranh nguyên tử, kể cả Bắc Hàn. Nhưng tất cả các nước đều đi tìm một thế quân bình chiến lược có lợi cho mình nhất để buộc đối phương phải nhượng bộ. "Muốn hòa bình phải chuẩn bị chiến tranh". Muốn "bất chiến tự nhiên thành" phải bầy một thế trận để dồn đối phương bị dồn vào thế bí, chịu bó tay không xoay sở được.

Hoả tiễn, kể cả hoả tiễn liên lục địa có gắn các loại bom A, bom H có thể bắn tới bất cứ nơi nào trên thế giới là thế trận mới của Bắc Hàn. Thế trận này cũng bao gồm cả sự kiện họ Kim cai trị dân bằng tẩy não, bằng bàn tay sắt và bức màn sắt, nắm vững an ninh nội bộ, quyền uy tuyệt đối, không sợ bị lật đổ ; bao gồm luôn cả sự kiện Bắc Hàn thường rất hung hăng liều lĩnh, đóng vai Chí Phèo nhiều lần trong quá khứ, biến cái nghèo đói rách rưới của mình thành lợi thế… Chưa ai, kể cả Mỹ, Tầu tìm ra cách phá được thế trận của Kim Jong-un.

3. Khởi đầu cuộc phân ly và tranh chấp, Bắc Hàn và Nam Hàn đều nghèo như nhau. Trong những năm 1960’s, 1970’s Bắc Hàn thiên về kỹ nghệ nặng còn có nền kinh tế vững chắc hơn, mức sống cao hơn Nam Hàn thiên về nông nghiệp và không có nhiều tài nguyên thiên nhiên.

Từ đấy đến nay, Nam Hàn và Bắc Hàn, luôn luôn thù nghịch, chọn hai con đường khác hẳn : Nam Hàn dồn sức vào việc phát triển kinh tế trong khi Bắc Hàn đặt quốc sách số 1 là phát triển vũ khí nguyên tử. Cả hai đều làm việc cật lực và cả hai đều đạt thành quả ngoạn mục nhưng dĩ nhiên khác hẳn nhau.

Những con số khả tín mới nhất cho biết, tính theo sức mua tương đương, Tổng sản lượng GNP của Nam Hàn, cường quốc kinh tế thứ 11 trên thế giới, là 1,600 tỉ đô la gấp 40 lần GNP của Bắc Hàn chỉ vào khoảng 40 tỉ đô la. Nói một cách khác GNP của Bắc Hàn bằng 2.5% của Nam Hàn. Nam Hàn rất giầu có, Bắc Hàn rất nghèo đói.

Ngược lại, Bắc Hàn đã trở nên một cường quốc hạt nhân. Một thực tế không thể phủ nhận. Nam Hàn hoàn toàn không sở hữu vũ khí hạt nhân nào, phải đặt mình vào sự bảo đảm an ninh và che chở của nước Mỹ. Câu hỏi rất quan trọng đối với Nam Hàn (và có lẽ đối với cả thế giới) vào thời điểm đặc biệt này : nước Mỹ có quả thực chấp nhận chiến tranh nguyên tử với Bắc Hàn, chấp nhận chính nước Mỹ có thể bị ăn bom nguyên tử của Bắc Hàn để bảo vệ Nam Hàn hay không ? Nếu nước Mỹ không giữ lời cam kết thì sao ?

Vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn vì thế là yếu tố hoàn toàn mới trong tương quan lực lượng trên bán đảo Cao Ly, đặt Nam Hàn vào trong tình trạng rất bất an. Nam Hàn từ thế mạnh chuyển sang thế yếu. Bắc Hàn từ thế yếu chuyển sang thế mạnh.

4. Kim Jong-un là bạo chúa, độc tài chính hiệu nhưng đồng thời là một chính trị gia, chiến lược gia mưu lược xuất sắc. Mục đích tối thượng của Kim Jong-un vẫn là triều đại nhà Kim "muôn năm trường trị" với đầy đủ quyền lực và quyền lợi. Cho đến nay, nhân dân Bắc Hàn, đại đa số, bị tuyên truyền tẩy não, dù xơ xác nghèo, vẫn tin rằng họ đang sống trong một "vương đạo lạc thổ" dưới sự lãnh đạo anh minh của Chủ tịch Kim / Hoàng đế Kim. (Khi Kim Nhật Thành, Kim Chính Nhứt – ông nội và cha của của Kim Jong-un, qua đời dân Bắc Hàn khóc lóc vật vã thảm thiết còn hơn cả dân Bắc Việt khóc Bác Hồ !)

Đường đi nước bước của Kim Jong-un rất nhịp nhàng bài bản.

Hoàn toàn chủ động.

Tận dụng vị thế mới của Bắc Hàn thành công trong việc thủ đắc vũ khí hạt nhân mà thế giới nhận biết là có thật và rất nguy hiểm.

Khi lên giọng thách thức gây căng thẳng. Khi hòa hoãn, hạ nhiệt.

Tấn công hòa bình. Đong đưa chuyện "phi hạt nhân hóa".

Gặp Tổng thống Nam Hàn Moon Ja In. Được đón tiếp long trọng. Nói chuyện hòa hợp, hòa giải, đoàn kết dân tộc, đại loại như "bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn"… nghe rất mủi lòng.

Đề nghị gặp Donald Trump.

Gặp Xi Jinping hai lần liên tiếp. Cũng được đón tiếp rất long trọng.

Sẽ hội kiến với Trump. Thượng đỉnh Trump-Kim. Trong thế mạnh. Ngang hàng…

Chỉ trong một thời gian rất ngắn Kim Jong-un, 35 tuổi, lãnh tụ một nước rất nhỏ, rất nghèo trở thành chính khách quốc tế nổi tiếng, được chú ý và trọng vọng ngang tầm lãnh tụ siêu cường quốc Xi Jinping, Donald Trump và Vladimir Putin, nghiễm nhiên ngồi bàn "võ lâm ngũ bá" hay "võ lâm tứ bá", làm lu mờ hẳn các lãnh tụ các nước lớn khác như Anh, Pháp, Đức, Nhật, Ấn Độ, Pakistan, Úc, Canada… mặc dù một số nước trong nhóm này cũng sở hữu vũ khí hạt nhân.

Kim Jong-un quả là một hiện tượng !

5. Nhưng Kim Jong-un có định từ bỏ vũ khí hạt nhân thật không ?

Câu trả lời là không.

Hứa sẽ bỏ cũng không bỏ. Ký giấy cam kết bỏ cũng không bỏ. Đã có tiền lệ. Thanh sát quốc tế cũng vô ích – Bắc Hàn là quốc gia bí mật nhất thế giới, kiểm soát chặt chẽ nhất thế giới. Người ngoại quốc ra vào, đi lại rất khó khăn – Bắc Hàn không phải Iraq, Libya. Tất cả tuỳ thuộc "thiện chí" của Kim Jong-un. Mà Kim Jong-un có "thiện chí" làm vua, làm chiến lược gia…, không có "thiện chí" buông giao đồ tể để thành Phật và không ở thế yếu như Saddam Hussein, Muammar Gaddafi năm xưa.

Lẽ dĩ nhiên Bắc Hàn của Kim Jong-un cũng muốn phát triển kinh tế nhưng Kim Jong-un không từ bỏ vũ khí hạt nhân để đổi lấy phát triển kinh tế, bởi vì :

- Bắc Hàn đã thụt lùi quá xa so với Nam Hàn về mặt phát triển kinh tế. Một trăm năm nữa chưa chắc đã đuổi kịp Nam Hàn. Dù mở cửa, dù nới lỏng chế độ, dù có đầu tư ngoại quốc, dù có viện trợ quốc tế… Một trăm năm lẹt đẹt theo đuôi là một thời gian rất dài, rất bất trắc. Dân có thể nổi lên hỏi tội họ Kim độc tài phong kiến. Nam Hàn có thể nuốt trửng Bắc Hàn như Tây Đức "nuốt" Đông Đức – (Có thể tốt cho dân tộc Cao Ly nhưng chắc chắn không tốt cho gia đình họ Kim…).

- Nếu phát triển kinh tế là quan trọng hơn vũ khí hạt nhân Bắc Hàn đã "đổi mới" từ 20 hay 30 năm trước hoặc ngay khi Kim Jong-un lên nắm quyền cách đây 5, 6 năm chứ không đợi đến bây giờ.

- Bỏ vũ khí hạt nhân, bắt đầu phát triển kinh tế theo mô hình của Tầu, của Việt Nam nhưng với quy mô kinh tế bằng 1/40 của Nam Hàn, Kim Jong-un chỉ còn là "cắc ké" bên cạnh người khổng lồ Moon Jae-in, đừng nói sẽ tiếp tục họp "thượng đỉnh" với Xi Jinping hay Donald Trump. Không bị số phận của Saddam Hussein hay Muammar Gaddafi phải coi là là may mắn !

- Bắc Hàn của họ Kim đã đầu tư quá nhiều, gian khổ quá lâu – suốt ba đời – mới có được "thần kiếm" vũ khí hạt nhân vừa đủ dùng cho cả hai mặt thủ và công. Các đối thủ có vũ khí hạt nhân không còn đe dọa Bắc Hàn được nữa trong khi Bắc Hàn lại có thể đe dọa hay trấn áp các đối thủ nhất là loại đối thủ không có vũ khí hạt nhân. Với vũ khí hạt nhân có thể bắn tới bất cứ nơi nào trên địa cầu, từ nay Kim Jong-un có thể vừa là Chí Phèo vừa là Nhậm Ngã Hành (Ta chỉ làm theo ý Ta). Thần kiếm đã lợi hại như thế, ai ngu dại mà hủy bỏ nó đi ! ?

6. Nếu không bỏ vũ khí hạt nhân thì Bắc Hàn của Kim Jong-un sẽ phát triển kinh tế, làm giầu bằng lối nào ?

(Trước khi trả lời câu hỏi này nên nhắc đến một dự án nghiên cứu gần đây ở Nam Hàn về triển vọng và hậu quả của sự thống nhất nước Cao Ly đã ước lượng Nam Hàn sẽ phải tiêu tốn 5000 tỉ đô la mới có thể san bằng cách biệt giữa hai nền kinh tế của Nam Hàn và Bắc Hàn, tức là để nhân dân hai miền Nam, Bắc có được sự phát triển, có hạ tầng cơ sở và mức sống ngang nhau. Năm ngàn tỉ đô la là một con số khủng khiếp khiến rất nhiều người ở Nam Hàn, nhất là thế hệ trẻ chống đối hoặc bi quan về sự thống nhất đi kèm với một gánh nặng như vậy, cho dù chính quyền Nam Hàn, không phải Bắc Hàn, hoàn toàn chủ động tiến hành sự nghiệp thống nhất đất nước một cách hòa bình).

Kim Jong-un tất nhiên phải biết rõ vực thẳm cách biệt giầu nghèo Nam, Bắc lớn lao thế nào nên chỉ có cách đi tắt để rút ngắn con đường dài trăm năm thành con đường ngắn 3 năm, 5 năm. Người Nam Hàn, đang hưng phấn về triển vọng h òa bình, thống nhất rất nên cẩn thận cảnh giác "con đường tắt" rất đặc biệt mà Kim Jong-un sẽ đi có hình dạng như sau :

Sử dụng vị thế cường quốc hạt nhân, đẩy cả Mỹ lẫn Tầu ra khỏi bán đảo Cao Ly để "việc của người Cao Ly do người Cao Ly giải quyết", thực tế là được tự do bắt nạt, tự do dùng võ lực hay hăm dọa võ lực biến Nam Hàn thành một thứ chư hầu, một thứ bò sữa theo kiểu "miền Nam nhận họ, miền Bắc nhận hàng", chuyển dần tài sản từ Nam ra Bắc. Dĩ nhiên số 5.000 tỉ đô la nói ở trên trước hết phải đi qua tay Kim Jong-un trước khi hoàng đế rải mưa móc xuống đến các thần dân. Nếu Kim Jong-un thâu được 5.000 tỉ chuyền tay từ Nam Hàn thì có lẽ chẳng mất công mong chờ viện trợ Mỹ hay viện trợ Tầu nhiều lắm chỉ đáng vài tỉ hay chục tỉ đô la. Kim cần nhất là Mỹ và Tầu nhắm mắt làm ngơ để Kim tự do tung hoành trên bán đảo Cao Ly nhân danh quyền dân tộc tự quyết, không có sự can thiệp của ngoại bang. Nếu Nam Hàn kháng cự chỉ cần một hai trái bom nguyên tử loại chiến thuật tiêu diệt gọn ghẽ 3,4 sư đoàn của Nam Hàn trong khoảnh khắc thì chính quyền Nam Hàn không còn chọn lựa nào khác hơn là kéo cờ trắng đầu hàng như trường hợp Nam Việt Nam vào ngày 30/04/1975. Giang sơn sẽ thâu về một mối dĩ nhiên với Kim Jong-un làm chúa tể !

7. Cả 3 tay chơi ván cờ chiến lược Kim, Trump, Xi đều đang đóng tuồng cho cả thế giới xem. Những điều nói ra, những điều trông thấy không phải là chuyện thực sự đang diễn ra có thể rất gay go trong hậu trường trong suốt mấy tuần lễ vừa qua

Trước hết "phi hạt nhân hoá bán đảo Cao Ly" không phải là mục đích thực sự của các cuộc họp thượng đỉnh Xi-Kim hay Thượng đỉnh Trump-Kim. Cả Trump lẫn Xi cần một lý do chính đáng, một chính nghĩa để hạ mình, để "xuống nước" nói chuyện trực tiếp với Kim. Và Kim đã cung cấp đúng cái lý cớ cần thiết ấy : Bắc Hàn sẵn sàng thảo luận việc "phi hạt nhân hoá bán đảo Cao Ly để tránh cho nhân loại hiểm họa chiến tranh nguyên tử thảm khốc". Kim là người tung, Trump, Xi là người hứng và thế giới vỗ tay hoan nghênh !

Cả Trump lẫn Xi đều thừa biết Kim nói gì thì nói, ký gì thì ký, sẽ không bao giờ từ bỏ vũ khí hạt nhân mà không ai có thể bắt buộc Kim được. Thanh sát quốc tế đã và sẽ chẳng hiệu quả gì. Phi hạt nhân hoá, rốt cuộc, chỉ là lý do bề ngoài, một đề tài phụ, thảo luận cho có, tuyên bố cho có – trước, trong và sau các hội nghị thượng đỉnh. Lý do "bề trong", lý do thực sự là Trump và Xi, – đại diện cho quyền lợi đối nghịch Mỹ, Tầu – muốn đích thân gặp Kim Jong-un, nay đã có vũ khí hạt nhân trong tay, để chiêu dụ Kim đứng về phe mình.

Nếu Trump thuyết khách thành công kéo được Kim về phía Mỹ, đổi thù thành bạn, tiến tới đổi bạn thành đồng minh thì vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn còn dùng để răn đe ai nữa ngoài nước Tầu của Xi Jinping ? Tất cả các thành phố lớn của Tầu đều quá gần, đều nằm trong tầm hoả tiễn tầm trung của Kim Jong-un, nếu Kim nổi khùng làm sao Xi và các thần dân của Xi chạy kịp trong vài phút ? !

Ngược lại, nếu Xi mua chuộc dụ dỗ được Kim, đổi tình nghĩa "đồng minh" đầy những âm mưu, ngờ vực, tức tối thành tin cẩn, chặt chẽ, thân thiết thì nước Mỹ sẽ phải thường trực sống trong bất an, không biết bom nguyên tử một ngày nào đó có sẽ rơi trúng vào New York hay Washington DC hay không ?!

Dĩ nhiên, Kim Jong-un, đẩy cả Mỹ lẫn Tầu vào thế cạnh tranh nhau, sẽ đòi giá rất cao – giá này gồm cả quy chế cường quốc hạt nhân mới và tự do "một mình một chợ" như đã nói ở điểm 6 và những quyền lợi khác. Đối với Kim lúc này là mùa gặt, mùa thu hoạch ! 30, 40 năm mới có một lần !

Cả thế giới đang chờ đợi Thượng đỉnh Trump-Kim. Nếu địa điểm họp được chọn nằm trên đất Cao Ly, tại Bàn Môn Điếm như Trump đã nhắc đến trước đây như để thăm dò – rất mất thể diện của tổng thống đại cường quốc phải đích thân đến tiểu quốc để cầu h òa – thì có thể dự đoán Trump có nhiều hi vọng lôi kéo được Kim Jong-un, biến đổi Bắc Hàn từ thù sang bạn cho bõ với chuyến đi đơn phương vất vả. Nhưng nếu địa điểm là Singapore như đã công bố thì có vẻ cuộc thương thuyết không được tiến triển theo chiều hướng đó. Cùng lắm Bắc Hàn sẽ chọn đứng giữa Mỹ và Tầu, không ngả hẳn về bên nào. Nếu đúng vậy, một lần nữa Xi Jinping của nước Tầu lại thành công, dù là tạm thời, trong việc chặn đường Donald Trump của nước Mỹ.

Dẫu sao, cuộc gặp Thượng đỉnh Trump-Kim, có kết quả hay không, cũng chỉ là một cao điểm vì ván cờ còn tiếp diễn trong nhiều năm sắp tới cho đến khi một thế quân bình mới tại Á Châu được thiết lập một cách rõ ràng. Lúc đầu có thể như đã nói Kim không ngả hẳn về bên nào, mà lợi dụng được cả hai bên nhưng có lẽ sẽ luôn tự nhắc nhở rằng vì lý do lịch sử, địa lý, văn hoá, chủng tộc – giống như trường hợp Việt Nam – Tầu thực sự thâm hiểm và nguy hiểm đối với dân tộc Cao Ly nói chung và họ nhà Kim nói riêng hơn là Mỹ. Sau cùng Kim Jong-un sẽ ngả dần về phía Mỹ, dùng Mỹ để cân bằng Tầu thay vì dùng Tầu để cân bằng Mỹ như từ trước đến nay.

8. Giải pháp "dĩ độc trị độc" (xem bài liên hệ ở phần cuối) có thể là giải pháp tốt nhất cho nước Mỹ trong hoàn cảnh hiện tại và sẽ được Kim Jong-un tôn trọng vì lý do đơn giản : phù hợp với quyền lợi của nhà họ Kim. Bắc Hàn đi với Mỹ ít nguy hiểm, có lợi hơn, tốt hơn là đi với Tầu vì sẽ bị Tầu kiềm chế như trường hợp Việt Nam !

Bất kể văn tự chính thức của hiệp ước h òa bình Mỹ-Bắc Hàn nói gì về "phi hạt nhân hóa" bán đảo Cao Ly, sau cuộc gặp gỡ Trump-Kim, Mỹ-Bắc Hàn có thể đổi thù thành bạn, tiến dần thành đồng minh. "America First" gặp "Kim Dynasty First". Điều này bao hàm việc Mỹ không những chấp nhận, minh thị hay mặc nhiên, Bắc Hàn là cường quốc hạt nhân mà còn "chuyển" vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn từ "tiêu sản" thành "tích sản" đối với nước Mỹ – chuyển thế bại thành thế thắng, đẩy mũi giáo nguyên tử đang chĩa vào trái nước Mỹ cho nó hướng về trái tim của kẻ đối thủ cạnh tranh chính của nước Mỹ là nước Tầu của Xi Jinping, buộc Xi và nước Tầu phải nhọc nhằn đối phó.

Còn hơi sớm để biết Trump đủ bản lĩnh để làm một "strategic coup" mang tính cách "đột phá" như thế hay không nhưng có lẽ người Việt Nam quan tâm đến vận mệnh của đất nước mình đang bị chủ nghĩa đế quốc Đại Hán uy hiếp ngặt nghèo cũng đều muốn chúc cho Donald Trump may mắn.

Cao Tuấn

Nguồn : Boxitvn, 05/06/2018

********************

Thử giải bài toán nhức đầu Bắc Triều Tiên

Cao Tuấn, Thông Luận, 08/10/2017

Thử giải bài toán nhức đầu Bắc Triều Tiên cho nước Mỹ của Donald Trump

Bom A, bom H, hỏa tiễn liên lục địa của Bắc Triều Tiên (North Korea) là chuyện nhức đầu của nước Mỹ, nhưng không phải chỉ là chuyện nhức đầu của riêng nước Mỹ bởi vì nếu chiến tranh nguyên tử bấm nút giữa Bắc Triều Tiên và Mỹ bùng nổ trong chớp mắt không ai biết chắc sự tàn phá khủng khiếp sẽ lan rộng tới đâu ? Quốc gia nào, gia đình nào, cá nhân nào, dù sống sót, mà không thấy đời sống thay đổi hay đảo lộn ? Thành ra tìm cách giải bài toán Bắc Triều Tiên cho nước Mỹ của Donald Trump chỉ vì không thể làm khách bàng quan "tọa sơn quan hổ đấu" ? !

//www.flickr.com/photos/145347866@N03/37307510210/in/dateposted-friend/" title="btt1">

Kim Jong-un sẽ không từ bỏ vũ khí hạch tâm như Mỹ, Nhật, Nam Hàn đòi hỏi

Mà giải bài toán này cũng không thể không bắt đầu bằng nhìn vào cuộc tranh giành ảnh hưởng và quyền lực đang diễn ra trên thế, giới, vào hiện trạng nước Mỹ của Donald Trump, Bắc Triều Tiên của Kim Jong-un, nước Tầu của Tập Cận Bình, Nhật, Nam Hàn (South Korea), Đài Loan, các nước Đông Nam Á...

Cũng không thể không nhìn thấy các nét chính trước khi bàn cách giải quyết.

Nhận định căn bản

1. Kim Jong-un sẽ không từ bỏ vũ khí hạch tâm như Mỹ, Nhật, Nam Hàn đòi hỏi. Không bao giờ. Trong hoàn cảnh của Kim và của chế độ cộng sản, phong kiến, thế tập Bắc Triều Tiên, bỏ vũ khí hạch tâm đồng nghĩa với tự sát. Nếu Mỹ muốn tìm một giải pháp chính trị thì phải chấm dứt đòi hỏi... "cực đoan" này. Nếu không chính thức công nhận Bắc Triều Tiên là một cường quốc nguyên tử thì Mỹ cũng phải chấp nhận đó là một thực tế không thay đổi được và tìm cách "sống" thích nghi với cái "sự đã rồi" (fait accompli) ấy.

2. Bắc Triều Tiên cũng không muốn tự sát mở cuộc chiến nguyên tử với Mỹ. Mỹ cũng chẳng muốn đấu nguyên tử với Bắc Triều Tiên, không tự sát cũng gần như tự sát - đánh nhau dù không chết nhưng mù mắt, cụt chân thì thắng để làm gì ? Tuy vậy việc leo thang "võ miệng" giữa Donald Trump và Kim Jong-un hoàn toàn có khả năng làm bùng nổ chiến tranh nguyên tử mà thực tâm không ai muốn.

3. Bắc Triều Tiên là địch thủ của Mỹ nhưng không phải là địch thủ chính. Nếu Mỹ làm ngơ để Kim Jong-un "quậy" tối đa thì Kim cũng chẳng làm hại được nước Mỹ bao nhiêu, hoặc còn lâu mới làm hại được Mỹ một cách đáng kể. Bắc Triều Tiên nghèo đói, cô độc, nước nhỏ chỉ 25 triệu dân, có ảnh hưởng gì trên thế giới ?

4. Địch thủ cạnh tranh quyền lực chính của nước Mỹ là nước Tầu. Tầu có khả năng làm hại quyền lợi Mỹ, có âm mưu và kế hoạch từng bước truất phế Mỹ để leo lên làm trùm thế giới. Bắc Triều Tiên không có khả năng này và cũng không thể có tham vọng lớn lao như thế. Cùng lắm là làm trùm bán đảo Cao Ly nhưng trước hết là phải sống sót, phải thoát cảnh bần hàn đã.

Cái hung hăng của Bắc Triều Tiên là một phần chính của sách lược sinh tồn. Cái mềm mỏng "thao quang dưỡng hối", "giấu mình, chờ thời" của Tầu trong mấy chục năm qua mới là sách lược bành trướng chết người. Mỹ sa lầy với Afghanistan, với Iraq, sa lầy với North Korea là những cơ hội bằng vàng để Tầu vượt lên phía trước và sắp qua mặt Mỹ đến nơi. Một khi Tầu đã biến được Biển Đông và Đông Nam Á thành "ao nhà" và "sân sau" thì Đài Loan, Nam Hàn, Nhật Bản sẽ bị tuyệt đường tiếp tế cực kỳ trọng yếu từ phía Nam lên, còn trụ được bao lâu ? Tiếp tục thân Mỹ được bao lâu nữa ? Một khi bị hất ra khỏi Châu Á - Thái Bình Dương, Mỹ còn thù nghịch với một nước Bắc Triều Tiên nghèo đói, cô độc cho mục đích thực tiễn gì ? !

5. Bề ngoài, Bắc Triều Tiên đe dọa tiêu diệt Mỹ bằng hỏa tiễn liên lục địa gắn bom A, bom H cũng như mạt sát Mỹ rất nặng lời, nhưng bên trong vẫn muốn dàn xếp tranh chấp với Mỹ qua đường thương thuyết sao cho có lợi nhất, chẳng hạn : triều đại họ Kim vẫn "muôn năm trường trị", Bắc Triều Tiên được hưởng "quy chế đặc biệt" là cường quốc hạt nhân, được Mỹ bang giao thân thiện, được Mỹ giúp đỡ phát triển kinh tế giống như Mỹ đã từng giúp Nam Hàn, Nhật Bản, Đài Loan, Tây Đức, các nước Tây Âu, nước Việt Nam cộng sản và cả nước Tầu cộng sản...

Nếu đã nhất định "không đội trời chung với đế quốc Mỹ", nếu không muốn lập lại cái "ping pong diplomacy" từng mở ra một khúc quanh hoàn toàn mới trong lịch sử bang giao Tầu- Mỹ, có lẽ nào Kim Jong-un chỉ vì say mê môn bóng rổ mà mấy lần mời "đến chơi" và ân cần đón tiếp tại thủ đô Bình Nhưỡng cầu thủ NBA nổi tiếng người Mỹ da đen Dennis Rodman như bạn tâm giao ? Một cánh cửa "khép mở hững hờ" như thế chẳng phải đã là tín hiệu… "ngươi đến với ta, ta cũng bằng lòng" ? Muốn hòa giải, Mỹ, là đại cường quốc, phải đi bước trước !

6. Bề ngoài, Bắc Triều Tiên và Tầu còn là đồng minh nhưng bên trong đã ghét nhau đến mức "cạn tầu, ráo máng". Nước Tầu càng giầu có, càng phách lối, càng muốn áp đặt, càng muốn kiểm soát. Bắc Triều Tiên càng nghèo mạt, càng tự ái, càng ương ngạnh, càng thách thức.

Tầu lãnh đạm với Bắc Triều Tiên bao nhiêu lại thân thiết với Nam Hàn bấy nhiêu. Từ lúc Kim Jong-un lên kế vị bố chưa hề giáp mặt "hoàng đế" Tập Cận Bình, nhiều phần là không muốn gặp, "không thèm gặp". Ngược lại Tập và các lãnh tụ Nam Hàn "giao du rất thân mật", qua lại, hội kiến, tham khảo thường xuyên. Tổng số giao thương Tầu-Nam Hàn đã vượt qua tổng số giao thương Tầu- Bắc Triều Tiên đến mấy chục lần chưa kể các doanh nghiệp Nam Hàn đã đầu tư hàng trăm tỉ đô la vào kinh tế nước Tầu.

Kim Jong-un ngờ vực một cách rất có lý Tầu ngấm ngầm tìm cách ám hại mình nên đã ra tay trước một cách rất bất ngờ và quyết liệt : giết phăng đại tướng Jang Song-thaek, chồng của cô ruột, giết luôn cả anh trai cùng cha khác mẹ Kim Jong-nam vốn là 2 quân bài chủ yếu của Tầu nhằm giữ Bắc Triều Tiên trong tầm kiểm soát. Rất đau, rất mất thể diện Tầu đành cắn răng chờ cơ hội trừ khử Kim Jong-un. Kim thì biết rõ "bát nước đã đổ xuống đất", tình nghĩa đứt đoạn, chỉ còn bước tới, tiếp tục thử nghiệm, cải tiến, hoàn thiện các vũ khí hạt nhân, bất chấp Tầu biểu quyết chế tài và thực thi cấm vận.

(Mặc dù trẻ tuổi, được bố đặt lên "ngai vàng" khá đột ngột, không có kinh nghiệm gì về chính trị quyền lực trước đó, bề ngoài lại nặng nề, phục phịch, Kim Jong-un đã sớm chứng tỏ bản lĩnh của một tay độc tài có hạng, nắm rất vững tình hình nội bộ bằng sắt và máu, phòng thủ an ninh rất kín, quyết đoán và ngang tàng hơn cả bố và ông nội. Kim Jong-un quả thật không lép vế chút nào khi đối phó với Tập Cận Bình và Donald Trump, lãnh tụ siêu cường quốc).

7. Tầu không muốn chiến tranh nguyên tử giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên bùng nổ, sợ bị lôi cuốn rồi "đầu chẳng phải, phải tai". Tầu cũng không muốn bị lôi cuốn vào chiến tranh trên bán đảo Cao Ly lần nữa, dù chỉ là chiến tranh quy ước, khi đang theo đuổi thượng sách "bất chiến tự nhiên thành" nói chung và khi đang giao thương rất có lợi với Nam Hàn, nói riêng. Mặt khác Tầu rất muốn Mỹ và Bắc Triều Tiên tiếp tục thù nghịch bởi vì nếu Mỹ không còn là kẻ thù chính của Bắc Triều Tiên thì hỏa tiễn có gắn bom A, bom H của Kim Jong-un còn chủ yếu dùng để đối phó với ai ngoài nước Tầu, mặc dù họ Kim chẳng cần Mỹ xúi giục ?

8. Bom A, bom H và hỏa tiễn của Bắc Triều Tiên nguy hiểm đối với Tầu hơn đối với Mỹ vì khoảng cách giữa Bắc Triều Tiên và Tầu quá gần, độ chính xác sẽ cao hơn, thời gian để phản ứng ngắn hơn... Nếu Bắc Triều Tiên trở mặt, công khai thù nghịch, cả nước Tầu sẽ thấy thần chết lơ lửng ngay trên đầu ! Tuy thế, Tầu cũng không dám mạo hiểm dùng vũ khí hạt nhân đánh úp Bắc Triều Tiên vì không chắc ăn 100%. Nếu "first strike" của Tầu không hủy diệt được tất cả mục tiêu cần hủy diệt thì Bắc Kinh, Thượng Hải, Trùng Khánh, Thiên Tân... rất khó thoát số phận của Hiroshima, Nagasaki năm xưa khi Kim Jong-un phản công theo bài bản sách lược "second strike".

9. Hòa giải với Bắc Triều Tiên, nước Mỹ sẽ không tránh được những hệ luỵ, hậu quả rắc rối nhưng cái giá của sự nhượng bộ vẫn rẻ hơn cái giá của sự tiếp tục leo thang thù nghịch, hay cái giá của chiến tranh. Đấy là chưa kể để gỡ một thế cờ bí trên bàn cờ thế giới, sáng kiến ngoại giao mới này, đối với nước Mỹ, là chấp nhận "lùi một bước để tiến hai ba bước". Bỏ lên bàn cân, cái lợi về lâu dài có thể vượt quá cái hại trước mắt. Điểm chính yếu là ngọn giáo thù Bắc Triều Tiên đang chĩa vào trái tim nước Mỹ thì đẩy nó sang một bên để nó hướng về phía trái tim đối thủ chính của mình. Bấy lâu nay Tầu đã dùng Bắc Triều Tiên để kiềm chế, cầm chân nước Mỹ thì bây giờ là lúc "biến nghịch cảnh thành cơ hội" cho nước Mỹ "đáp lễ" dùng Bắc Triều Tiên để kiềm chế, cầm chân nước Tầu đang vươn lên mạnh mẽ. 

10. Mỹ làm hòa với Bắc Triều Tiên cũng có hiệu ứng thực tế là trao gánh nặng bảo vệ Nam Hàn cho chính nước Tầu. Tầu được hưởng những mối lợi lớn lao đến từ chế độ tư bản Nam Hàn thì "ăn cây nào, rào cây ấy", Tầu phải lo bảo vệ Nam Hàn là chuyện hoàn toàn hợp lý.

//www.flickr.com/photos/145347866@N03/36896524753/in/dateposted-friend/" title="btt2">

Mỹ làm hòa với Bắc Triều Tiên cũng có hiệu ứng thực tế là trao gánh nặng bảo vệ Nam Hàn cho chính nước Tầu.

Thực ra Nam Hàn, cường quốc kinh tế trên thế giới, hiện chơi trò "bắt cá hai tay" - Đồng minh với Mỹ để hưởng cái dù nguyên tử che chở của Mỹ chống lại đe dọa của Bắc Triều Tiên, "đồng minh" cả với Tầu để làm ăn và làm giầu. Nếu mai đây tranh chấp Mỹ-Tầu bùng nổ, không ai biết chắc Nam Hàn sẽ chọn đứng về bên nào ? Nếu Nam Hàn đã thân thiết với Tầu như thế, có gì là cấm kỵ nếu Mỹ cũng "bắt cá hai tay" - làm "bạn" với Nam Hàn, "bạn" luôn cả với Bắc Triều Tiên ?

Nam Hàn cũng chẳng phải quá lo lắng vì thừa sức đương đầu với Bắc Triều Tiên trong chiến tranh quy ước, chỉ thiếu vũ khí hạch tâm để cân bằng vũ khí hạch tâm của Bắc Triều Tiên. Tầu sẽ ngầm giúp ngầm giúp Nam Hàn thủ đắc vũ khí hạch tâm ? Hoặc làm ngơ cho Nam Hàn tự phát triển lấy vũ khí hạch tâm ? Hoặc Tầu nên chính thức cảnh cáo Bắc Triều Tiên "mọi cuộc tấn công bằng vũ khí hạch tâm chống lại Nam Hàn sẽ bị xem là tấn công hạch tâm vào chính Trung Quốc và sẽ bị đáp trả tương xứng" ? Dẫu sao, bảo vệ Nam Hàn cách nào tốt nhất là sẽ là... chuyện "riêng" của Trung Quốc, Mỹ không lý đến nữa.

"Trong chính trị quốc tế không bạn muôn đời, không có kẻ thù muôn kiếp, mà chỉ có quyền lợi của quốc gia" ! Chẳng phải Donald Trump luôn miệng "America First" và trước diễn đàn Liên Hiệp Quốc mới đây đã cổ võ tất cả các quốc gia trên thế giới... theo gương Mỹ, đặt quyền lợi của nước mình lên trên hết đấy sao ?

11. Một khi Mỹ làm hòa với Bắc Triều Tiên, minh thị hay mặc nhiên chấp nhận Bắc Triều Tiên là cường quốc hạt nhân, cũng như rút bớt sự hiện diện quân sự ở Đông Bắc Á thì một hiệu ứng thực tế khác là nước Nhật sẽ nhanh chóng trở thành một cường quốc hạt nhân khác, nhờ vào trình độ kỹ thuật, khoa học tiến bộ của chính mình, dù dân có chống hay không chống.

Một khi Nhật "hùng mạnh" trở lại bằng cách "tái võ trang" như thế thì cán cân quyền lực ở Châu Á sẽ thăng bằng hơn, Tầu không dễ gì độc chiếm Biển Đông và gánh nặng trên vai của nước Mỹ cũng bớt nặng đi. Sau Nhật, có thể có thêm nhiều nước khác tìm cách thủ đắc vũ khí nguyên tử như Đài Loan, như Iran... Một trào lưu không tránh được, hệ quả tất yếu của tiến bộ khoa học và cạnh tranh sinh tồn.

Tuy vậy, một thế giới có nhiều cường quốc nguyên tử, trông đáng sợ hơn, không nhất thiết có nghĩa hiểm họa chiến tranh nguyên tử sẽ lớn hơn, mặt khác lại có thể có hậu quả tích cực là thế giới nhất cực mà Mỹ "từ chối" làm bá chủ sẽ trở thành thế giới đa cực, với nhiều trung tâm quyền lực khác nhau và tương đối bình đẳng.

Nước Mỹ của Donald Trump không còn muốn làm "minh chủ võ lâm" hay "lãnh tụ của thế giới tự do" vì nợ nần, vì đuối sức, vì tự thấy "lợi bất cập hại", vì "kính chẳng bỏ phiền", muốn "thoái vị" để trở lại chủ nghĩa cô lập một cách tương đối an toàn thì công thức thế giới đa cực có lẽ là lối thoát tốt đẹp nhất cho Mỹ trong tình trạng hiện tại, hoặc ít nhất cũng tốt đẹp hơn là cái thế giới nhất cực nhưng với ông trùm mới là nước Tầu của Tập Cận Bình.

Gợi ý giải pháp

1. Như Richard Nixon gửi Henry Kissinger bí mật đến Bắc Kinh năm 1971, Donald Trump bí mật gửi đặc sứ cao cấp và thân tín (chẳng hạn cố vấn Ivanka Trump, con gái, hoặc cố vấn cao cấp Jared Kushner, con rể, hoặc chánh văn phòng Bạch Cung John Kelly...) đến Bình Nhưỡng gặp Kim Jong-un thông báo những nhượng bộ tối đa của Mỹ để đổi lấy các nhượng bộ tối thiểu của Bắc Triều Tiên.

Nhượng bộ của Mỹ :

- Không còn đòi Bắc Triều Tiên phải từ bỏ vũ khí hạch tâm.

- Đơn phương chấm dứt các biện pháp chế tài và cấm vận chống Bắc Triều Tiên.

- Công nhận Bắc Triều Tiên và chính thức thiết lập bang giao, trao đổi đại sứ.

- Triệt thoái sự hiện diện quân sự khỏi lãnh thổ Nam Hàn trong theo hạn kỳ nhất định, vừa phải, hợp lý.

- Hủy bỏ các cuộc tập trận thường kỳ hàng năm chung với quân đội Nam Hàn.

- Bầy tỏ ý định muốn tham gia và giúp đỡ Bắc Triều Tiên phát triển kinh tế .

- Chấp nhận cho Bắc Triều Tiên hưởng quy chế "tối huệ quốc" trong giao thương với Mỹ...

Nhượng bộ của Bắc Triều Tiên (chủ yếu giữ thể diện cho nước Mỹ) :

- Ngưng việc thử các vũ khí hạch tâm.

- Tuyên bố "gác lại quá khứ, hướng tới tương lai", chấm dứt tình trạng thù nghịch đối với nước Mỹ.

- Cam kết tìm cách thống nhất đất nước Triều Tiên bằng các biện pháp hòa bình thông qua đàm phán Bắc Triều Tiên-Nam Hàn.

- Chấp nhận quy chế "tối huệ quốc" đối với các hàng hóa, dịch vụ, đầu tư đến từ nước Mỹ.

- Cam kết không bán, không phổ biến vũ khí hạch tâm...

2. Chuẩn bị công luận trong và ngoài nước Mỹ để có sự ủng hộ cần thiết và giảm thiểu mọi chống phá đối với thỏa ước "biến thù thành bạn" giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên, Donald Trump và Kim Jong-un đóng kịch như thật (hay tiếp tục đóng kịch như thật ?), diễn vở tuồng "giận dữ như sắp nổi điên", nhục mạ nhau bằng những thậm từ, hăm dọa tiêu diệt thành tro bụi mọi kẻ thù chính và... đồng bọn, ra lệnh chuẩn bị chiến tranh, ban bố tình trạng khẩn cấp, xây hầm trú ẩn, tích trữ lương thực...

Bên này di chuyển pháo đài bay chiến lược B1, tầu ngầm nguyên tử đến gần các mục tiêu, bên kia liên tiếp bắn hỏa tiễn liên lục địa vào không gian phô trương khả năng sẵn sàng... Tất cả tạo một tình trạng hoảng loạn trên toàn thế giới như sắp tận thế...

Liên Hiệp Quốc, các tổ chức quốc tế, các nước Tầu, Nga, Anh, Pháp, Đức, Nhật, Nam Hàn... lãnh tụ tôn giáo, chính trị gia, nhân sĩ, báo chí, dân thường... đều tới tấp, đổ xô vào can ngăn cả hai bên, kêu gọi bình tĩnh, đối thoại, nhường nhịn... nhân danh "hòa bình trên hết".

Trước những thỉnh cầu chính đáng và tha thiết, trước áp lực của công luận mạnh mẽ, rộng rãi như thế, Tổng thống Trump và Chủ tịch Kim đành gác bỏ "thù riêng"... cho bật đèn xanh bắt đầu cuộc đối thoại song phương chính thức Mỹ- Bắc Triều Tiên. Cuộc đối thoại cù cưa, cò kè, bớt một thêm hai cuối cùng cho ra một hòa ước quốc tế "mới toanh" nhưng các điểm chủ yếu đã được bí mật thỏa thuận từ mấy tháng trước !

Sau khi "make deal" với Bắc Triều Tiên mà nội dung vượt quá sự dự đoán của hầu hết mọi người, đặc biệt là trước sự tức giận của nước Tầu, nước Nga, trước sự thất vọng của nước Nhật, của Nam Hàn, Donald Trump tiếp tục giữ kín chuyện "ăn vụng, đi đêm, đóng kịch" với Kim Jong-un nhưng sẽ không bỏ lỡ cơ hội tự ca ngợi đã cứu nước Mỹ khỏi bờ vực chiến tranh nguyên tử, giải quyết được gánh nặng Bắc Triều Tiên do các tổng thống tiền nhiệm để lại, bằng "nghệ thuật thỏa hiệp thành công" (The Art of the Deal) rất cao siêu của mình.

Cũng đành phải chúc cho Donald Trump may mắn !

Cao Tuấn

Nguồn : Thông Luận, 08/10/2017

The Economist : Tại Hà Nội, Trump sẽ lại bị Kim lừa

Như thông lệ, tuần báo Anh The Economist dành trang bìa cho thời sự quốc tế. Trong số ghi ngày 23/02/2019, tờ báo tập trung trên Trung Quốc trong bối cảnh phải đối phó với cuộc chiến tranh thương mại do Mỹ khởi động. Tuy nhiên đáng lưu tâm là bài phân tích về Thượng Đỉnh Trump-Kim sắp diễn ra ở Hà Nội.

Một cảnh ở Hà Nội trước cuộc họp thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên. Ảnh ngày 22/02/2019. Reuters/Kham

Trên một hình vẽ một con gấu trúc, biểu tượng của Trung Quốc, tờ báo chạy tựa "Liệu gấu trúc có thể bay được hay không ?". Hồ sơ của tờ báo được dành cho các cố gắng của Bắc Kinh trong việc cải tổ nền kinh tế Trung Quốc, tìm hiểu thêm về cách thức mà Tập Cận Bình đang tiến hành để vừa giải quyết cuộc chiến thương mại với Mỹ, vừa giúp cho Trung Quốc giầu thêm.

Ở trang Châu Á, The Economist có bài phân tích rất đáng chú ý về Hội nghị Thượng đỉnh Trump-Kim sắp diễn ra ở Hà Nội. Với tựa đề rất mỉa mai - "Hãy đánh lừa tôi lần thứ hai đi", tờ báo Anh dự đoán là Mỹ sẽ chỉ đạt được một thỏa thuận "nhỏ và tồi" với Bắc Triều Tiên.

Tờ báo giải thích : "Ông Trump đã đặt ra một chỉ tiêu rất thấp cho sự thành công ở Hà Nội, và ông Kim chắc chắn sẽ phải nhượng bộ một cái gì đó. Chuyên gia Choi Kang thuộc Viện Asan, một nhóm tư vấn ở Seoul, tiên đoán là sẽ có một thỏa thuận nhỏ và tồi tệ".

Đối với The Economist, thỏa thuận đó có thể bao gồm việc phá hủy các lò phản ứng hạt nhân tại Yongbyon và cho các thanh tra xác nhận rằng địa điểm thử hạt nhân ngầm dưới đất Punggye-ri thực sự đã bị đóng cửa. Có điều là theo giới chuyên gia, các vụ thử hạt nhân lần thứ năm và thứ sáu đã dạy cho Bắc Triều Tiên tất cả những gì cần biết, nên Punggye-ri đã trở thành vô dụng. Còn về trung tâm hạt nhân Yongbyon, cơ sở này cũng đang trên đà rệu rã, bỏ đi không sao.

Thae Yong-ho, nhà ngoại giao cao cấp nhất của Bắc Triều Tiên đã đào thoát, đã so sánh những bước đi đó của Bình Nhưỡng với việc sơn phết lại một chiếc xe cũ để bán đi.

Đừng nên mơ đến việc thanh tra toàn bộ hạt nhân Bắc Triều Tiên

Trong khi đó, theo tuần báo Anh, rất ít có khả năng là ở Hà Nội, hai bên sẽ đạt được thỏa thuận về việc thanh tra toàn bộ chương trình hạt nhân Bắc Triều Tiên, đừng nói chi đến việc Bình Nhưỡng kê khai đầy đủ các cơ sở của họ.

Cũng ông Thae Yong-ho đã lập luận rằng Kim Jong-un đã biết khéo léo chuyển trọng tâm từ giải trừ hạt nhân sang kiến tạo hòa bình. Ở Hà Nội, cả hai bên đều có thể đồng ý thành lập các văn phòng liên lạc ở hai thủ đô, bước đầu tiên để bình thường hóa quan hệ ngoại giao. Một bản "tuyên bố hòa bình" cũng có thể được ký kết, nhưng đây sẽ chỉ là một lời xác định mơ hồ, không có tính chất ràng buộc, theo đó hai bên hứa là sẽ không đe dọa lẫn nhau.

Đối với The Economist, điều mà ông Kim muốn nhất là giảm được một số lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc. Ông Trump có thể tính toán rằng đồng ý trên các yêu cầu đó sẽ chẳng tốn kém gì cho nước Mỹ, bởi vì tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã sẵn sàng đầu tư vào hệ thống đường sắt miền Bắc và thúc đẩy hợp tác kinh tế. Và nếu Bắc Triều Tiên được mua dầu nhiều hơn, thì có lẽ Trung Quốc sẽ chi trả.

Theo tuần báo Anh Quốc, ông Trump hoàn toàn có thể hài lòng về các kết quả đó, mặc dù rất xa mục tiêu tháo dỡ vũ khí hạt nhân Bắc Triều Tiên.

The Economist kết luận : Tại Singapore, ông Trump đã bị lừa mà không biết. Ở Hà Nội thì ông có thể chẳng cần quan tâm đến việc mình bị lừa hay không !

Vì sao cần phải sợ Hoa Vi ?

Trong cuộc chiến tranh ngoại giao thương mại đang gay gắt giữa Washington và Bắc Kinh, tập đoàn viễn thông khổng lồ Hoa Vi của Trung Quốc chiếm một vị trí quan trọng. Tuần báo Pháp Courrier International số ghi ngày 21/02/2019 đã dành hồ sơ chính mang tựa đề "Tại sao lại phải sợ Hoa Vi" để giải thích lý do vì sao nhiều nước phương Tây, đi đầu là Mỹ lại lo ngại.

Đối với Courrier International, căn nguyên mối quan ngại đến từ việc Hoa Vi là một tập đoàn do một cựu sĩ quan quân đội Trung Quốc thành lập, được Nhà nước Trung Quốc tích cực hỗ trợ để phát triển thành một tập đoàn lớn mạnh như ngày nay. Các yếu tố đó đã khiến nghi ngờ nẩy sinh về nguy cơ Hoa Vi có thể làm gián điệp cho Bắc Kinh.

Một con sói Trung Quốc trong cuộc chiến viễn thông

Trích dịch bài điều tra "Một con sói Trung Quốc trong cuộc chiến viễn thông" đăng trên nhật báo Singapore The Straits Times, Courrier International đã nêu bật bước đường phát triển nhanh chóng của Hoa Vi, từ một công ty chỉ có 8 nhân viên, nay đã thành một đại tập đoàn sử dụng 180.000 nhân viên tại 170 nước, với doanh số trong năm 2018 lần đầu tiên vượt ngưỡng 100 tỷ đô la.

Trong những ghi nhận lý thú của bài điều tra là trọng lượng của Hoa Vi, ngay từ năm 2004 đã có mặt trong 14 trên 19 mạng lưới hạ tầng cơ sở 3G đang xây dựng trên thế giới, với lợi nhuận kiếm được ở ngoại quốc nhiều hơn cả trong nước, và nhất là được hệ thống ngân hàng Trung Quốc hỗ trợ hơn 10 tỷ đô la để chiếm lĩnh thị trường thế giới.

Phương thức hành động của Hoa Vi, theo bài báo, là thẳng tay cắt giảm giá cả - đến mức 70% - để đè bẹp đối thủ và giành lấy thị trường. Năm 2012 chẳng hạn, Hoa Vi đã vượt qua tập đoàn Thụy Điển Ericsson để trở thành nhà cung ứng thiết bị viễn thông số một thế giới.

Không chỉ là thiết bị. Năm 2003 Hoa Vi bắt đầu lao vào chế tạo điện thoại di động giá rẻ, mang nhãn hiệu của các hãng điện thoại ngoại quốc. Thế nhưng Hoa Vi đã dần dần nâng cấp để rồi trở thành một trong những đại gia của ngành điện thoại di động ngày nay.

Với những quyết định tẩy chay hiện nay, câu hỏi đặt ra là liệu tham vọng ngự trị lãnh vực điện thoại di động 5G của Hoa Vi có bị tác hại hay không ? Bài báo đã trích dẫn giới chuyên gia cho rằng với 60 tỷ đô la dành cho nghiên cứu trong 10 năm qua, và hơn 100 tỷ đô la cho 5 năm sắp tới, tập đoàn Trung Quốc sẽ cùng với tập đoàn Thụy Điển Ericsson và 2 tập đoàn Mỹ Cisco và Qualcomm tạo thành bộ tứ chiến thắng khi mạng 5G được triển khai trên toàn cầu vào năm nay.

Hồ sơ của Courrier International cũng trích dịch bài viết trên tờ Hoàn Cầu Thời Báo Trung Quốc kêu gọi các nước "Đừng liên kết với người Mỹ !"

Tờ báo nổi tiếng với quan điểm dân tộc chủ nghĩa Trung Quốc đặc biệt cảnh báo Châu Âu về nguy cơ tính toan sai lầm nếu chạy theo Washington tham gia cuộc chiến thương mại chống lại Hoa Vi và Trung Quốc.

Courrier International cũng trích dẫn một bài phân tích của hai chuyên gia Thụy Điển đăng trên nhật báo Hồng Kông South China Morning Post, cho rằng "Châu Âu phải nhanh chóng bảo vệ lợi ích của mình trước Hoa Vi".

Theo bài phân tích, trong cuộc chiến tranh lạnh công nghệ sắp tới giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, vốn đang bị tụt hậu, các nước Châu Âu phải hợp tác với nhau để đảm bảo an ninh và độc lập của mình.

Ở Trung Âu, Trung Quốc triển khai "bẫy nợ"

Sau khi các cơ quan tình báo Ba Lan tiết lộ vụ bắt giữ một giám đốc điều hành cấp cao của Hoa Vi bị buộc tội làm gián điệp cho Bắc Kinh vào đầu tháng Giêng, tờ nhật báo hàng đầu của nước này là Gazeta Wyborcza đã tiến hành điều tra riêng về quan hệ kinh tế của Trung Quốc với vùng Trung Âu, thường luôn gắn liền với động cơ chính trị.

Tại Cộng hòa Czech, công ty năng lượng CEFC, bị nghi là "có liên hệ với tình báo Trung Quốc", đã mua "trong ba năm qua gần 1,5 tỷ euro phần hùn" các công ty Czech, trong đó có kênh truyền hình Barrandov. Kể từ đó, "đài này chỉ phát thông tin tích cực về Trung Quốc và truyền tải mỗi tuần một cuộc phỏng vấn với tổng thống Cộng hòa Czech Milos Zeman, một người ủng hộ các khoản đầu tư của Trung Quốc".

Ở Hungary, "tình hình thậm chí còn đáng ngờ hơn. Hoa Vi đã đầu tư 1,2 tỷ đô la và thuê 2.500 người lập ra một trung tâm dịch vụ. Công ty này đã trúng thầu dịch vụ quản lý số khẩn cấp 112, và mua lại hãng điện thoại di động MVM đảm bảo việc thông tin của chính phủ. Vấn đề là không ai tại Czech lo lắng trước nguy cơ Trung Quốc có thể dễ dàng dọ thám các bộ trưởng nước này".

Cuối cùng, tại Serbia, "người Trung Quốc đã cho vay 5,5 tỷ đô la để xây dựng cơ sở hạ tầng". Gazeta Wyborcza coi đây là một biểu hiện mới của nền "ngoại giao bẫy nợ", nhằm đẩy một nhà nước đến tình trạng mắc nợ quá mức để rồi sau đó đòi trả nợ bằng những nhượng bộ khác nhau.

Các trang bìa khác

Về trang bìa các tuần báo Pháp, nổi bật vẫn là các hồ sơ chính trị Pháp, để mắt đến hiện tình đất nước với một cái nhìn khá bi quan.

Le Point : Nước Pháp mốc meo

Le Point chạy trên trang bìa tựa lớn : "Nước Pháp mới bị mốc meo và những kẻ đồng lõa", lấy lại tựa một bài viết của nhà văn Philippe Sollers từng đăng trên báo Le Monde cách đây 20 năm.

Cũng trong hồ sơ này, Le Point dành 4 trang cho bài phỏng vấn cựu thủ tướng Pháp Manuel Valls, chưa bao giờ nhìn thấy cảnh bạo động như hiện nay : "Chúng ta đã thấy từ mấy năm qua hiện tượng bạo lực nhắm vào giới lãnh đạo chính trị và nói chung là những người đại diện cho trật tự, nhà nước, các thành phần ưu tú… Nhưng cho đến giờ, đó chỉ là bạo lực trong lời nói, từ ngữ. Bây giờ là bằng hành động, với hàng chục đại biểu dân cử bị đe dọa, văn phòng bị đập phá".

Theo ông Valls "lòng thù hận bị nhân lên với các mạng xã hội, danh tính được che giấu, sự thiếu ký ức lịch sử và văn hóa", cho nên đối với ông, "kiểm soát các thông điệp, truy tố những lời kỳ thị chủng tộc, tiến hành cuộc chiến trên Internet phải là những ưu tiên hiện nay".

Trong hồ sơ về "nước Pháp bị mốc" còn có bài phân tich của nhà chính trị học Gilles Kepel về các phần tử " Hồi giáo cực đoan chú ý như thế nào đến phong trào Áo Vàng".

L’Obs : Nước Pháp "vàng đi"

L’Obs cũng nhìn về hiện trạng nước Pháp, không thấy "mốc meo", nhưng thấy bị "vàng đi", trên một trang bìa toàn mầu vàng.

Nhận xét về tổng thống Pháp Macron, tạp chí cho là thoạt đầu bị phong trào Áo Vàng mà ông không dự kiến được trước, làm cho chới với, Emmanuel Macron hiện tin tưởng là đang thấy ánh sáng cuối đường hầm.

Vấn đề là ông sẽ ra khỏi bằng cách nào ? Kết cục nào cho cuộc Đại tranh luận ? Phần cuối nhiệm kỳ sẽ ra sao ? Bao nhiêu câu hỏi đã được đặt ra về điều mà L’Obs xem là "khủng hoảng của chế độ".

Không chỉ chính phủ bị khủng hoảng : Trong một hồ sơ 6 trang, tuần báo L’Obs còn nêu bật tình trạng mà các kênh thông tin trực tiếp đang phải trải qua. Họ là những phương tiện không thể thiếu vắng, đã trực tiếp cho thấy "phong trào nổi dậy". Thế nhưng họ lại bị chống đối, có khi bị hành hung, khi tác nghiệp thường phải có nhân viên bảo vệ đi theo.

Đối với L’Obs, các đài này sẽ phải chịu tác hại không ít từ phong trào Áo Vàng. Họ bị nhiều người cho là đã quảng cáo quá trớn cho những người biểu tình, nhưng vẫn bị phe Áo Vàng nghi kỵ. Uy tín các đài này đã tuột giảm trong mắt người biểu tình và người khác.

L’Express : Nạn bài Do Thái

L’Express trong cuộc khủng hoảng hiện nay, nêu bật tinh thần bài Do Thái, với tựạ hồ sơ lớn trên trang bìa : "Bài Do thái và những kẻ đồng lỏa" với ảnh một người biểu tình thẳng tay điểm mặt một người.

L’Express cho biết thêm chi tiết bức ảnh, đó là vào thứ Bảy 16/02, một nhóm người biểu tình đã nhận ra nhà triết học người Pháp gốc Do Thái Alain Finkielkraut, họ lao về phía nhà triết học và hô to "Hãy cút về Tel Aviv đi ! Chúng tao là nhân dân". L’Express nhắc lại số liệu được công bố gần đây : hành động bài Do Thái đã tăng 74% trong một năm.

Tuy nhiên nếu tầng lớp chính trị rất quan tâm, khẳng định là đây không phải vấn đề riêng của người Do Thái, thì L’Express cũng ghi nhận là nhiều người Pháp cảm thấy không có liên can đến tệ nạn này.

Riêng tạp chí Courrier International thì nhìn lại quá khứ xa xưa, dành trang bìa cho "Leonardo da Vinci superstar", vừa là kỹ sư, nhà phát minh, vừa là danh họa, triết gia, từ trần cách nay đúng 500 năm, ngày 2/5/1519, nhưng hơn bao giờ hết vẫn là nguồn cảm hứng cho biết bao nghệ sĩ, tiếp tục mê hoặc chúng ta.

Mai Vân

Ba dân biểu Hoa Kỳ gửi thư cho Tổng thống Trump nêu vấn đề nhân quyền Việt Nam (RFA, 22/02/2019)

Ba Dân biểu Liên bang Hoa Kỳ gửi thư cho Tổng thống Donald Trump kêu gọi ông đặt vấn đề nhân quyền và tù nhân lương tâm với chính phủ Việt Nam, khi ông đến Hà Hội gặp Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-Un trong khuôn khổ cuộc thượng đỉnh lần thứ hai giữa hai người.

Dân biểu Alen Lowenthal, một trong ba người ký tên vào thư gửi Tổng thống Trump. Ảnh minh họa, chụp hồi 5 năm 2016 - AFP

Bức thư đề ngày 19 tháng 2 gửi đến Tổng thống Donald Trump được ký bởi ba Dân biểu Alan Lowelthal, Dân biểu Chris Smith và Dân biểu Zoe Lofgren. Ba vị này cũng là đồng chủ tịch Ủy Ban Quốc hội Về Việt Nam.

Nội dung thư nêu rõ theo ba vị Dân biểu Quốc hội Liên bang vừa nêu thì địa điểm được chọn làm nơi tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh giữa Hoa Kỳ và Bắc Hàn là một vinh dự cho quốc gia nước chủ nhà ; tuy nhiên theo ba vị Dân biểu Liên bang Hoa Kỳ ký tên gửi thư cho Tổng thống Trump thì chính quyền Việt Nam không xứng đáng được vinh dự đó.

Lý do được nêu ra vì hồ sơ nhân quyền tồi tệ của chính phủ Việt Nam, rồi việc bắt giữ tùy tiện công dân Hoa Kỳ như trường hợp anh Will Nguyễn, ông Michael Phương Minh Nguyễn, và Luật An ninh Mạng có hiệu lực kể từ đầu năm nay dẫn đến việc kiểm duyệt thông tin mạng xã hội.

Thư nêu rõ Việt Nam có một kỷ lục đáng lo ngại về về nhân quyền, đặc biệt là lĩnh vực tù nhân lương tâm. Theo một danh sách do tổ chức Ân Xá Quốc Tế nêu ra thì trong năm 2018 có gần 100 cá nhân lương tâm bị cầm tù bởi có quan điểm không được chính phủ Việt Nam chấp nhận.

Đối với hai trường hợp công dân Hoa Kỳ bị phía Việt Nam bắt giữ tùy tiện thì có thông tin họ bị đánh đập tàn bạo khi về thăm Việt Nam, hiện công dân Michael Phương Minh Nguyễn vẫn còn bị giam kể từ ngày 7 tháng 7 năm ngoái đến nay.

Ba vị dân biểu yêu cầu Tổng thống Trump nên đặt ưu tiên các vấn đề nhân quyền và tù nhân lương tâm với chính phủ Việt Nam khi ông đến Hà Nội. Đối với công dân Hoa Kỳ đang bị Việt Nam giam giữ, Michael Phương Minh Nguyễn, thì Tổng thống Trump cần thúc giục Việt Nam trả tự do cho ông này.

******************

Ba dân biểu Mỹ đề nghị ông Trump nêu vấn đề nhân quyền với Việt Nam (BBC, 22/02/2019)

Ba dân biểu liên bang vừa cùng gửi thư đến Tổng Thống Donald Trump kêu gọi ông đặt vấn đề nhân quyền với chính quyền Việt Nam khi ông đến Hà Nội dự thượng đỉnh.

Vấn đề tự do ngôn luận, tự do tụ họp vẫn là chủ đề được các quốc gia tra vấn phía Việt Nam nhiều nhất

Hôm 19 tháng 2, ba dân biểu liên bang và là đồng chủ tịch Ủy Ban Quốc Hội Về Việt Nam, tức Congressional Caucus on Vietnam, gồm Alan Lowenthal (Dân Chủ), Chris Smith (Cộng Hòa), và Zoe Lofgren (Dân Chủ) cùng gửi một lá thư đến Tổng Thống Donald Trump, kêu gọi ông đặt vấn đề nhân quyền và tù nhân lương tâm với chính quyền Việt Nam khi ông đến Hà Nội dự cuộc họp thượng đỉnh thứ nhì với lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un.

Cho rằng địa điểm được chọn làm nơi tổ chức buổi họp thượng đỉnh giữa Hoa Kỳ và Bắc Hàn là một vinh dự cho quốc gia chủ nhà, ba vị Dân biểu Quốc hội Hoa Kỳ bày tỏ quan tâm về việc Hà Nội được chọn làm địa điểm cuộc họp, vì theo họ, chính quyền Việt Nam không xứng đáng được vinh dự này.

Lý do các vị dân biểu đưa ra gồm có hồ sơ vi phạm nhân quyền tội tệ của chính quyền Việt Nam, việc bắt giữ tùy tiện các công dân Hoa Kỳ như Will Nguyễn và Michael Phương Minh Nguyễn, và luật an ninh mạng Việt Nam mới ban hành năm nay đã đưa đến việc kiểm duyệt thông tin mạng xã hội của các công dân Hoa Kỳ và Đức.

"Việt Nam có một kỷ lục đáng lo ngại về nhân quyền, đặc biệt là lãnh vực tù nhân lương tâm. Trong năm 2018, một danh sách được đưa ra [từ Ân Xá Quốc Tế] bao gồm gần 100 cá nhân tù nhân lương tâm bị cầm tù vì có quan điểm không được chính quyền Việt Nam chấp nhận", một đoạn trong thư này viết.

Lá thư nêu rõ : "Công dân Hoa Kỳ đã bị bắt giam và có thông tin họ bị đánh đập tàn bạo trong lúc viếng thăm Việt Nam và Michael Phương Minh Nguyễn vẫn còn đang bị giam với các vu cáo từ ngày 7 tháng 7, 2018 đến nay".

Các dân biểu liên bang Alan Lowenthal, Chris Smith và Zoe Lofgren yêu cầu ông Trump đặt ưu tiên các vấn đề nhân quyền và tù nhân lương tâm với chính quyền Việt Nam trong lúc ông đến Hà Nội. Đặc biệt, họ nhấn mạnh lời kêu gọi Tổng Thống Trump thúc đẩy Việt Nam trả tự do cho công dân Hoa Kỳ là ông Michael Phương Minh Nguyễn, đồng thời trả tự do vô điều kiện cho tất cả tù nhân lương tâm tại Việt Nam.

Chuyến thăm của ông Kim Jong-un và hội nghị Mỹ - Triều là cơ hội cho một số doanh nghiệp nhỏ ở HN tháng 2/2019

Gửi kèm thư là danh sách gồm 94 tù nhân lương tâm được tổ chức Ân Xá Quốc Tế ghi nhận, trong đó nhiều người thuộc các dân tộc thiểu số và các nhà hoạt động được nhiều người biết đến như : Bùi Văn Trung, Hồ Đức Hòa, Hoàng Đức Bình, Hoàng Văn Giang, Lê Đình Lượng, Lê Thanh Tùng, Lưu Văn Vịnh, Ngô Hào, Nguyễn Bắc Truyển, Nguyễn Đặng Minh Mẫn, Nguyễn Hoàng Quốc Hùng, Nguyễn Trung Tôn, Nguyễn Văn Oai, Phạm Văn Trội, Trần Huỳnh Duy Thức, Trần Thị Nga, Trương Minh Đức, và nhiều tù nhân lương tâm khác, cùng với Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ, đang bị chính quyền Việt Nam quản thúc.

*******************

VietJet ký hợp đồng 13 tỷ USD với Boeing nhân thượng đỉnh Trump-Kim (VOA, 22/02/2019)

Hãng hàng không giá rẻ của Việt Nam VietJet dự kiến sẽ ký một thương vụ lớn mua máy bay của hãng Boeing bên lề hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim diễn ra vào tuần tới, Reuters dẫn các nguồn tin thông thạo vấn đề cho biết.

Máy bay A320 của hãng hàng không giá rẻ VietJet.

Việc tổ chức lễ ký kết trong chuyến thăm của ông Trump sẽ giúp nêu bật mối quan hệ kinh tế và quân sự ngày càng chặt chẽ hơn giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, theo Reuters.

Mặc dù không phải là doanh nghiệp nhà nước, nhưng hãng hàng không VietJet đang gia tăng việc sử dụng các chuyến thăm cấp nhà nước để ký kết các đơn đặt hàng lớn mua máy bay một cách cân bằng giữa Boeing và Airbus. Khi cựu Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đến thăm Hà Nội vào năm 2016, hãng này cũng đã ký một thỏa thuận đặt mua 100 máy bay phản lực thân hẹp Boeing 737 MAX.

Các nguồn tin giấu tên của Reuters cho biết có khả năng VietJet sẽ ký một thương vụ bổ sung riêng biệt khác vào tuần tới, ngoài thương vụ hồi năm ngoái tại cuộc triển lãm hàng không Farnborough, để mua thêm 100 máy bay Boeing 737 MAX trị giá gần 13 tỷ USD, theo giá niêm yết.

Tuần trước, Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ tuyên bố Việt Nam đã tuân thủ các tiêu chuẩn hàng không quốc tế, một động thái cho phép các hãng hàng không Việt Nam lần đầu tiên được bay thẳng tới Mỹ, và mở các chuyến bay liên doanh với các hãng hàng không Hoa Kỳ.

VietJet cho biết vào tuần trước rằng họ đã lên kế hoạch mua máy bay thân rộng có khả năng thực hiện các chuyến bay thẳng đến Hoa Kỳ hầu có thể mở đường bay đến những thành phố Mỹ có đông người Việt cư ngụ, như những thành phố ở bang California.

Một nguồn tin nói với Reuters rằng còn quá sớm để biết liệu VietJet có đặt hàng mua máy bay thân rộng hay không.

Một nguồn tin khác cho biết thương vụ mua 100 máy bay phản lực 737 MAX đã có trong đơn đặt hàng của Boeing, thông tin này đã được xác nhận trước đó và được ghi là một khách hàng chưa được tiết lộ danh tính.

Boeing từ chối bình luận với Reuters, và VietJet cũng không trả lời yêu cầu bình luận của hãng thông tấn Anh.

Hồi tháng 11, VietJet đã hoàn tất thương vụ mua 50 máy bay phản lực A321neo của hãng Airbus trong chuyến thăm Hà Nội của Thủ tướng Pháp Edouard Philippe.

VietJet hiện khai thác 385 chuyến bay mỗi ngày tại Việt Nam và các tuyến bay phục vụ các điểm đến như Nhật Bản, Hồng Kông, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore, Trung Quốc, Thái Lan, Myanmar và Malaysia.

*****************

Cam Bốt bị đưa vào danh sách các nước rửa tiền (RFI, 22/02/2019)

Financial Action Task Force (FATF), một tổ chức chống rửa tiền bất chính trên thế giới, đã đưa Cam Bốt vào danh sách cần theo dõi, kể từ ngày 23/02/2019.

Ảnh minh họa : Thịt heo quay được bán ngoài chợ cho dịp Năm Mới âm lịch ở Phnom Penh, ngày 04/02/2019. Reuters/Samrang Pring

Theo AFP, quyết định này sẽ được thông báo từ Paris. Một khi bị đưa vào "danh sách xám", Cam Bốt của thủ tướng Hun Sen sẽ mất sức hấp dẫn đối với giới tài chính thế giới cũng như nguồn đầu tư vào quốc gia Đông Nam Á này.

Cá nhân và xí nghiệp làm ăn tại Cam Bốt sẽ gặp khó khăn hơn khi sử dụng hệ thống tài chính quốc tế.

Tin xấu này rơi vào lúc Cam Bốt có nguy cơ bị mất quy chế đối tác ưu tiên của Liên Hiệp Châu Âu vì tình trạng đàn áp nhân quyền.

Được Reuters đặt câu hỏi, phát ngôn viên của bộ Kinh Tế Cam Bốt từ chối trả lời và yêu cầu phóng viên tìm hiểu với Ngân Hàng Nhà Nước. Cơ quan này chưa trả lời các câu hỏi của Reuters.

Trong bản báo cáo, Financial Action Task Force xem Cam Bốt là một quốc gia bị tham nhũng đục khoét, hệ thống tư pháp bị tham ô đến tận thượng tầng.

Tú Anh

Thượng đỉnh Trump-Kim lần II : Mỹ chọn Việt Nam để chiêu dụ Bình Nhưỡng (RFI, 06/02/2019)

Ngày 05/02/2019, đúng mồng 1 Tết âm lịch, tổng thống Mỹ Donald Trump như đã tặng Việt Nam một món quà quý giá : Chính thức loan báo Việt Nam là địa điểm diễn ra hội nghị thượng đỉnh lần thứ hai giữa ông và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jung Un. Cho dù trong những tuần lễ qua, khả năng về thượng đỉnh Trump-Kim tại Việt Nam đã được bàn tán rất nhiều, nhưng việc hội nghị được tổng thống Mỹ long trọng thông báo trong khuôn khổ Thông Điệp Liên Bang hàng năm đã góp phần thu hút sự chú ý đến vai trò quốc tế của Việt Nam.

Cảnh 2 phái đoàn Mỹ (p) và Bắc Triều Tiên gặp nhau như tại Singapore ngày 12/06/2018 trong bức ảnh này, sẽ tái diễn tại Việt Nam vào cuối tháng Hai 2019.

Báo giới trong thời gian qua đã nói rất nhiều về những lý do đã thúc đẩy Mỹ chọn Việt Nam là nơi tổ chức cuộc gặp lần thứ hai giữa hai ông Donald Trump và Kim Jong-un, đồng thời phân tích thêm về nguyên nhân đã khiến Bắc Triều Tiên đồng ý với đề nghị này.

Hầu hết các nhà quan sát đều kết luận rằng : Mục tiêu của Mỹ khi chọn Việt Nam làm nơi nói chuyện với lãnh đạo Bắc Triều Tiên, đó là vì Washington muốn dùng Hà Nội làm một tấm gương để thuyết phục Bình Nhưỡng về những mối lợi to lớn mà Bắc Triều Tiên có thể đạt được nếu chấp nhận các điều kiện của Mỹ trong lãnh vực giải trừ vũ khí hạt nhân để bình thường hóa được quan hệ song phương.

Thượng đỉnh Trump-Kim ở Việt Nam đầy ý nghĩa biểu tượng

Trong bài phân tích hôm 01/02/2019 mang tựa đề "Một hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim tại Việt Nam sẽ mang ý nghĩa biểu tượng lớn cho Bắc Triều Tiên", nhật báo Mỹ The Washington Post không ngần ngại khẳng định rằng việc chọn Việt Nam làm địa điểm tổ chức thượng đỉnh Trump-Kim lần II là một điều gần như là hiển nhiên.

Theo tờ báo, Việt Nam là một nước gần gũi với Bắc Triều Tiên trên rất nhiều phương diện nên dễ được Bắc Triều Tiên chấp nhận làm nơi hội họp với Hoa Kỳ.

Trước tiên hết là Việt Nam gần Bắc Triều Tiên về địa dư. Việc gần gũi địa lý này có nghĩa là là lãnh đạo Bình Nhưỡng Kim Jong-un có thể dùng phi cơ riêng của mình bay thẳng đến nơi họp mà không cần phải đi mượn máy bay của nước khác, hoặc phải quá cảnh một nơi nào đó để tiếp tế nhiên liệu.

Về mặt ngoại giao, Việt Nam là nước có quan hệ với cả Mỹ lẫn Bắc Triều Tiên, với đại sứ quán đặt ở Hà Nội. Điều này tạo điều kiện cho cả hai bên tổ chức sắp xếp tốt hoạt động của lãnh đạo hai nước trong thời gian hội nghị.

Để Kim Jong-un thấy rõ chuyển biến tích cực khi cựu thù hòa giải với nhau

Và đặc biệt nhất, theo Washington Post, Việt Nam đã có một quá trình chuyển đổi theo chiều hướng tích cực mà Bắc Triều Tiên có thể học tập. Đó là cách thức mà một nước do đảng Cộng Sản điều hành đã thành công phát triển kinh tế sau khi biến một kẻ thù – là Hoa Kỳ - thành một đối tác thân thiện.

Điều trước tiên mà Mỹ muốn ông Kim Jong-un - người chưa hề viếng thăm chính thức Việt Nam - được thấy tận mắt là đà xích lại gần nhau ngoạn mục giữa hai nước cựu thù Việt Nam và Hoa Kỳ.

Cũng như Bắc Triều Tiên, Việt Nam đã từng phải đối phó với Mỹ trong một cuộc chiến tàn khốc. Nhưng chỉ 2 thập niên sau khi cuộc chiến tranh Việt Nam kết thúc năm 1975, hai nước đã bình thường hóa quan hệ, và kế từ năm 95 đến nay, đã có 4 đời tổng thống Mỹ đến thăm Việt Nam, từ tổng thống Clinton vào năm 2000, cho đến các tổng thống Bush và Obama sau đó, và gần đây nhất là tổng thống Trump vào năm ngoái.

Ở chiều ngược lại, các lãnh đạo Việt Nam cũng được các tổng thống Mỹ tiếp đón ở Nhà Trắng, thậm chí ngay cả lãnh đạo Đảng Cộng Sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng cũng đã từng được tổng thống Mỹ Barack Obama nghênh tiếp tại Washington, trở thành lãnh đạo Công Sản Việt Nam đầu tiên đến thăm Phòng Bầu Dục.

Không chỉ ở cấp chính phủ, mà đối với dư luận dân chúng cũng vậy. Theo Washington Post, các cuộc thăm dò ý kiến đều cho thấy mức độ tin cậy ấm áp đáng ngạc nhiên giữa hai quốc gia.

Khuyến khích Bình Nhưỡng mở cửa theo mô hình Việt Nam

Một ý tưởng thứ hai mà Mỹ không hề che giấu là khuyến khích Bắc Triều Tiên đi theo đường cải cách kinh tế của Việt Nam với sự hỗ trợ tích cực của Hoa Kỳ.

Washington Post đã nhắc lại sự kiện là vào tháng 7 năm ngoái 2018, khi đến thăm thủ đô Hà Nội của Việt Nam, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã công khai gợi ý rằng Bắc Triều Tiên nên đi theo hướng phát triển mà Việt Nam đã theo đuổi.

Người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ khi ấy cho rằng : "Trước sự thịnh vượng và mối quan hệ đối tác mà chúng ta có với Việt Nam ngày nay, mà trước đây không ai dám tưởng tượng ra, tôi có một thông điệp dành cho Chủ tịch Kim Jong-un… Tổng thống Trump tin rằng đất nước Bắc Triều Tiên có thể tái tạo đường đi ấy…, Bắc Triều Tiên sẽ có kết quả tốt nếu nắm bắt ngay thời cơ"

Theo ngoại trưởng Mỹ, sự vươn lên của Việt Nam đã là một "phép màu", và nếu lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un biết nắm bắt cơ may, thì "phép màu này có thể trở thành phép màu của Bắc Triều Tiên"

Đối với Washington Post, đặc điểm của Việt Nam là cải cách kinh tế theo hướng tạo ra một nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, cho phép thúc đẩy phát triển kinh tế trong khi vẫn duy trì quyền lãnh đạo của Đảng Cộng Sản.

Đó là một nhân tố có sức thu hút đối với Kim Jong-un, có lẽ cũng hy vọng là Bắc Triều Tiên có thể đi theo một quỹ đạo tương tự - và có lẽ, nhanh hơn một chút. Washington Post ghi nhận là vào cuối năm ngoái, ngoại trưởng Bắc Triều Tiên Ri Yong Ho đã đến thăm Việt Nam, với một trong những mục tiêu là nghiên cứu chính sách Đổi Mới của Việt Nam.

Liệu Bắc Triều Tiên có sẽ thành công trong việc áp dụng mô hình của Việt Nam hay không, đây là một điều vẫn đang được tranh luận. Có Theo Washington Post, cho dù cả Việt Nam lẫn Bắc Triều Tiên đều không phải là một nền một nền dân chủ, nhưng ở Việt Nam, quyền lãnh đạo đất nước vẫn mang tính chất tập thể, chứ không phải là tập trung trong tay một người như tại Bắc Triều Tiên.

Cho dù vậy, mô hình phát triển tại Việt Nam được cho là sẽ được Kim Jong-un quan tâm vì dẫu sao hai nước cũng gần giống nhau về quy mô của nền kinh tế.

Trọng Nghĩa

**********************

Việt Nam trong phát biểu về Tình trạng Liên bang của Tổng thống Trump (VOA, 06/02/2019)

Tổng thống Donald Trump mới tuyên bố rằng Việt Nam sẽ tổ chức cuộc họp thượng đỉnh lần thứ hai giữa ông và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un từ ngày 27 tới 28/2.

Tổng thống Trump phát biểu về Tình trạng Liên bang hôm 5/2.

Nguyên thủ Hoa Kỳ thông báo như vậy trong bài phát biểu về Tình trạng Liên bang hôm 5/2, vạch ra các vấn đề và chính sách quan trọng của Mỹ.

Ông Kim Jong-un và Tổng thống Trump bắt tay nhau tại Singapore năm 2018.

"Trong một phần chính sách ngoại giao mới táo bạo, chúng ta tiếp tục nỗ lực một cách lịch sử nhằm thúc đẩy hòa bình trên bán đảo Triều Tiên", ông Trump nói.

"Nếu tôi không được bầu làm Tổng thống Mỹ, theo tôi, chúng ta giờ có lẽ đang trong một cuộc chiến lớn với Triều Tiên với khả năng hàng triệu người bị giết. Vẫn còn nhiều việc cần phải làm, nhưng mối quan hệ của tôi với ông Kim Jong-un là quan hệ tốt đẹp. Và Chủ tịch Kim và tôi sẽ gặp lại nhau vào ngày 27 và 28/2 ở Việt Nam".

Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Mỹ không cho biết thành phố nào của Việt Nam sẽ đăng cai cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông và lãnh tụ Kim.

Trước đó, có tin nói rằng ông Trump thích thành phố Đà Nẵng, nhưng ông Kim Jong-un lại muốn tới Hà Nội.

Ông Trump từng tới thành phố miền Trung Đà Nẵng cuối năm 2017 để dự Hội nghị Thượng đỉnh Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) rồi sau đó bay ra thủ đô của Việt Nam để thăm chính thức.

Trong khi đó, theo tìm hiểu của VOA tiếng Việt, Chủ tịch Triều Tiên Kim Nhật Thành, ông nội của lãnh tụ Kim Jong-un, từng tới thăm Hà Nội hơn 60 năm trước.

Phát biểu trong chuyến thăm tới Việt Nam lần đầu tiên trên cương vị người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ năm ngoái, ông Mike Pompeo nói : "Trước sự thịnh vượng và mối quan hệ đối tác chưa từng thấy mà Hoa Kỳ đang có với Việt Nam hiện nay, tôi xin có một thông điệp cho Chủ tịch Kim Jong-un : Tổng thống Trump tin rằng đất nước của ngài có thể lặp lại con đường của Việt Nam. Sẽ là cơ hội của ngài nếu ngài nắm bắt nó. Phép màu này có thể trở thành phép màu của ngài ở Bắc Triều Tiên".

Trong số những người tới lắng nghe bài phát biểu của ông Trump có một người gốc Việt, bà Helen Nguyễn, vợ ông Michael Phương Minh Nguyễn, người đang bị Việt Nam giam giữ với cáo buộc "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân".

Tin cho hay, dân biểu thuộc Đảng Dân Chủ Katie Porter mời bà Helen tới nghe ông Trump phát biểu nhằm gửi một thông điệp cho chính quyền Hà Nội rằng "công dân Hoa Kỳ phải được đối xử với sự tôn trọng khi ra nước ngoài".

Ngoài bà Helen Nguyễn, có một nhân vật khác liên quan tới Việt Nam là cựu quân nhân Gerry Wright, từng tham chiến ở Việt Nam và bị phơi nhiễm chất da cam.

Ông Wright đã được Thượng nghị sĩ Dân chủ Richard Blumenthal mời tới nghe bài phát biểu của ông Trump.

Viễn Đông

*****************

'Các bên đều tin Việt Nam là một nước chủ nhà trung lập' (BBC, 06/02/2019)

Việc Tổng thống Trump chính thức công bố Việt Nam là địa điểm cho hội nghị thượng đỉnh thứ hai giữa Donald Trump và Kim Jong-un tạo nhiều chú ý và bàn tán trong dư luận.

Hội nghị thượng đỉnh thứ hai giữa hai nhà lãnh đạo sẽ xảy ra tại Việt Nam

Nhưng liệu cuộc gặp gỡ lần này giữa hai bên có mang đến được những kết quả cụ thể nào không, và thế giới có thể mong đợi gì ?

BBC phỏng vấn Giáo sư Carl Thayer, nhà nghiên cứu và phân tích chính trị Việt Nam và bang giao quốc tế, để nghe nhận định của ông.

BBC : Giới chỉ trích cho rằng hội nghị thượng đỉnh lịch sử giữa Donald Trump và Kim Yong-un lần đầu tiên tại Singapore năm ngoái đã không đạt được gì nhiều hơn một vài lời hứa mơ hồ, và cuộc gặp gỡ lần thứ hai này cũng chỉ là một màn biểu diễn khác. Ông có nhận định gì về điều này ?

Carl Thayer : Tại hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim lần đầu tiên tại Singapore, Tổng thống Trump đã trở về với ấn tượng rằng Bắc Hàn sẽ thực hiện những bước đầu tiên hướng tới phi hạt nhân hóa mà không có bất kỳ bước đối ứng nào của Hoa Kỳ. Bắc Hàn tiếp tục tạm dừng các vụ thử tên lửa đạn đạo và hạt nhân, nó đã huỷ lối vào một địa điểm thử nghiệm và có thể đã ngừng sản xuất các bộ phận tên lửa nhưng ngoài ra không có tiến triển nào khác.

Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un đã nhận được sự hỗ trợ từ Trung Quốc trong cuộc đối thoại kế tiếp với Hoa Kỳ với mục đích giảm bớt các biện pháp trừng phạt để đáp trả các động thái nhỏ nhằm làm chậm chương trình hạt nhân của Bắc Hàn. Việc phi hạt nhân hóa Bắc Hàn sẽ là một quá trình hai chiều kéo dài. Bắc Hàn đang tìm cách có một tuyên bố chính thức về chấm dứt của chiến tranh Triều Tiên, được sự công nhận ngoại giao của Hoa Kỳ, được Hoa Kỳ bảo đảm không đe dọa nước họ, chấm dứt các cuộc tập trận quân sự giữa Mỹ với Nam Hàn, rút quân đội Mỹ khỏi Nam Hàn và rút các hệ thống vũ khí có thể tấn công Bắc Hàn ra khỏi Nhật Bản.

BBC : Như vậy giáo sư nghĩ cuộc gặp thứ hai giữa hai người có sẽ mang lại kết quả cụ thể hơn không ? Và chúng ta có thể mong đợi gì ?

Carl Thayer : Bắc Hàn khó có thể cung cấp danh sách các kho lưu trữ tên lửa đạn đạo và hạt nhân mà Mỹ yêu cầu. Donald Trump và Kim Jong-un có thể sẽ ra khuyến nghị cam kết phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên và công bố thỏa thuận giữa họ về một số bước tiến nhỏ, như cho phép các thanh sát viên quốc tế đến thăm Bắc Hàn. Bắc Hàn và Hoa Kỳ có thể đạt được thỏa thuận về tăng cường hỗ trợ nhân đạo cho Bắc Hàn và hỗ trợ cho những nỗ lực cứu trợ nhân đạo của Bắc Hàn để mở cửa nền kinh tế bằng cách khôi phục các đặc khu kinh tế. Nói một cách khác, một sự dỡ bỏ nhẹ các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc. Hai bên có thể cũng sẽ cam kết đàm phán thêm trong tương lai.

BBC : Có ý kiến cho rằng chọn Việt Nam làm địa điểm cho hội nghị thượng đỉnh này là một động thái mang tính biểu tượng rất cao, có lợi cho cả hai bên : đối với Hoa Kỳ, gặp gỡ tại Việt Nam phù hợp với hy vọng sẽ thúc đẩy lãnh đạo rất bướng bỉnh Kim theo mô hình kinh tế và chính trị Hoa Kỳ muốn. Với Bắc Hàn, thì Việt Nam là một quốc gia châu Á bị chia đôi trong Chiến tranh Lạnh, sau đó Cộng sản Bắc Việt đánh bại miền Nam Việt Nam do Hoa Kỳ lãnh đạo và đuổi đồng minh Hoa Kỳ ra khỏi Việt Nam. Ông phản ứng ra sao với đánh giá này ?

Carl Thayer : Quyết định chọn Việt Nam làm địa điểm tổ chức hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim thứ hai không chỉ mang tính biểu tượng. Việt Nam được chọn vì lý do thực tế là tất cả các bên liên quan đều đánh giá cao khả năng của nước này trong việc cung cấp một môi trường an ninh cao cho hội nghị thượng đỉnh. Tất cả các bên liên quan đều tin tưởng rằng Việt Nam là một nước chủ nhà trung lập.

Ngoài ra, Chủ tịch Kim Jong-un muốn có chuyến thăm chính thức tới Việt Nam để chứng minh rằng Bắc Hàn không bị cô lập. Bắc Hàn đã nghiên cứu mô hình đổi mới của Việt Nam trong quá khứ. Kinh nghiệm lịch sử của Việt Nam trong cuộc chiến Việt Nam với Hoa Kỳ, rồi bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Hoa Kỳ, đàm phán hiệp định thương mại tự do, v.v ... đều là những mối quan tâm của chế độ Bắc Hàn. Bắc Hàn sẽ tìm kiếm sự hỗ trợ của Việt Nam trong việc tiếp tục đối thoại với Mỹ và để có sự có qua có lại giữa Hoa Kỳ và Bắc Hàn.

Tổng thống Trump đã đến thăm Việt Nam vào năm 2017 cho Hội nghị cấp cao APEC tại Đà Nẵng và là chuyến thăm chính thức tới Hà Nội. Việt Nam nằm trong vùng thoải mái của ông. Hoa Kỳ thừa nhận sự hỗ trợ lâu dài của Việt Nam đối với việc hạn chế các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt, và sự hỗ trợ hiện tại của nước này trong việc thực thi các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc đối với Bắc Hàn. Ngoại trưởng Mike Pompeo đã tán thành cải cách và mở cửa của Việt Nam như một hình mẫu cho Bắc Hàn học theo.

BBC : Giáo sư nghĩ Trung Quốc sẽ phản ứng thế nào với hội nghị thượng đỉnh này, ông có nghĩ họ sẽ cố gắng gây ảnh hưởng với Kim trước sự kiện này không ? Vàgây ảnh hưởngnhư thế nào ?

Carl Thayer : Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tổ chức một chuyến thăm gần đây của Chủ tịch Kim, vì vậy Trung Quốc đã tạo được ảnh hưởng ngoại giao của mình. Việc Trung Quốc ủng hộ một đối thoại cấp cao giữa Bắc Triều Tiên và Hoa Kỳ không có gì bí mật. Trung Quốc cũng ủng hộ sự đối ứng trong quá trình phi hạt nhân hóa giữa Bắc Hàn và Hoa Kỳ và việc nới lỏng các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc. Trung Quốc sẽ ủng hộ hội nghị thượng đỉnh này vì họ đánh giá cao sự ổn định và giảm căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên. Ngoài ra Trung Quốc cũng không muốn bị đẩy ra khỏi quá trình này.

BBC : Ông còn có thêm nhận định gì ?

Carl Thayer : Tổng thống Trump đã tỏ ra lạc quan về cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình trước thời hạn 1 tháng Ba cho một thỏa thuận thương mại. Họ sẽ gặp nhau ở đâu ? Có nhiều tin cho rằng hội nghị thượng đỉnh giữa Trump và Tập Cận Bình có thể sẽ được tổ chức tại Đà Nẵng vào cuối tháng Hai. Điều này có thể giải thích tại sao Trump sẽ thực hiện chuyến đi xa đến Việt Nam.

Tina Hà Giang

*****************

Hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim lần 2 : Bốn thách thức lớn (BBC, 06/02/2019)

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chọn Việt Nam để tổ chức Hội nghị thượng đỉnh lần 2 với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un vào ngày 27 và 28 tháng Hai.

Hội nghị thượng đỉnh Singapore là bước ngoặt lịch sử, nhưng liệu ngài Kim và ngài Trump từ đó có cùng nhìn về một hướng hay không ?

Hai vị lãnh đạo đối mặt với hàng loạt thách thức khi họ chuẩn bị cho buổi gặp gỡ.

Thách thức 1 : Vượt qua sự hào nhoáng

Cả Donald Trump và Kim Jong-un đều từng có những phát ngôn phóng túng xung quanh việc bình thường hóa quan hệ Mỹ-Triều tại hội nghị thượng đỉnh Singapore vào tháng Sáu năm 2018.

Có lẽ họ đã phá được 'tảng băng ngăn cách' ở cuộc gặp lịch sử này.

Tuy nhiên, những tuyên ngôn mập mờ không dẫn đến hành động cụ thể nào mà Mỹ đã đề ra, như là tháo dỡ vũ khí hạt nhân của Triều Tiên.

Vì vậy, áp lực lần này là họ phải đi đến một thỏa thuận xác đáng.

Cái khó ở đây là họ đang 'cá nhân hóa' cuộc xung đột hạt nhân : họ như đang đối đầu trực diện với nhau, và kết thúc bằng cách trao đổi thư cùng những thông điệp hòa bình.

Điều Nhà Trắng lo lắng đó là việc dàn xếp này sẽ có lợi cho ngài Kim hơn là người đồng cấp Trump - người vốn nổi tiếng với việc phụ thuộc vào cảm tính, cho dù ông chính là người viết kịch bản.

Hướng giải quyết là một cuộc đàm phán để chọn ra nội dung chi tiết trước thềm thượng đỉnh.

Nó đã không xảy ra vào cuộc họp trước, nhưng nó sẽ diễn ra bây giờ.

Và thành quả thật sự sẽ là thỏa thuận thượng đỉnh về một khuôn khổ để đảm bảo vụ việc này được giữ ở tầm chuyên gia.

Thách thức 2 : Cùng nhìn về một hướng

Tại Hội nghị thượng đỉnh Singapore, Mỹ và Triều Tiên đã thống nhất "phi hạt nhân hóa hoàn toàn khỏi bán đảo Triều Tiên".

Nhưng họ chưa làm rõ cụ thể như thế nào, dẫn đến sự nghi ngờ tính khả thi của thỏa thuận.

Đối với Mỹ thì phi hạt nhân hóa liên quan đến Triều Tiên đơn phương từ bỏ vũ khí hạt nhân và cho phép sự xác minh bởi người giám định quốc tế.

Đối với Triều Tiên thì nó có nghĩa là Mỹ đã dùng các bước hộ trợ việc đe dọa Bình Nhưỡng với vũ khí hạt nhân trong khu vực.

Mỹ không thỏa thuận được nhiều, nhưng cũng không ra về tay trắng.

Tổng thống Trump đã làm rõ rằng ông sẽ mang lính Mỹ ở Hàn Quốc về nước, dẫu vậy ông vẫn chưa có kế hoạch gì ở thời điểm hiện tại.

Dù có thế nào, chủ tịch Kim chưa chính thức cam kết với sự định nghĩa phi hạt nhân hóa bằng văn bản. Các chuyên gia cho rằng ông nên được nhắc nhở làm việc đó và đồng ý với tiến trình cụ thể để thực thi.

Đó là một thử thách thật sự !

Tuần trước, Đặc sứ Mỹ về Triều Tiên - ông Stephen Biegun ít nhất cũng thừa nhận sự mất kết nối với việc giảm trừ quân bị, và tuyên bố việc đi đến thỏa thuận với Bắc Triều Tiên đáng nhẽ là đã "quá hạn".

Thách thức 3 : Tiến hành phi hạt nhân hóa

Cả hai phía cho thấy tín hiệu đặt kỳ vọng vào các động thái trong Hội nghị.

Bình Nhưỡng đã đề nghị phá hủy toàn bộ cơ sở hạ tầng chế tạo bom hạt nhân, dẫn lời ông Biegun, nếu như bộ máy của Trump tìm ra được "cách xử lý phù hợp".

Kim Jong-Un đã ám hiệu rằng những động thái trên chỉ xảy ra khi có sự giảm nhẹ hình phạt, và sự đảm bảo về sự bảo an, ví dụ như tuyên bố chính thức về việc chấm dứt cuộc chiến Triều Tiên.

Phía Mỹ dường như đang giảm bớt nhu cầu phi hạt nhân, nhận được nhiều hơn những hành động được ông Kim thông qua.

Đã có báo cáo về thỏa thuận liên quan đến việc giảm nhẹ hình phạt, đổi lại sự đóng băng về hạt nhân của Triều Tiên và việc sản xuất tên lửa (Bình Nhưỡng đã ngừng thử nghiệm, nhưng chưa ngừng sản xuất).

Thử thách là phải đảm bảo điều đó sẽ dẫn đến những bước cụ thể cho việc loại bỏ vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên.

Điều đáng lo ngại là ông Trump có thể thỏa thuận mang tính tình thế, mà không có một lộ trình rõ ràng cho việc phi hạt nhân hóa.

Thách thức 4 : Thực tế hơn ?

Bất cứ ai biết về Bắc Triều Tiên cũng đinh ninh rằng Kim Jong-un sẽ không từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân.

Sự ngăn chặn rất quan trọng, Giám đốc Cục Tình báo quốc gia Dan Coats đã nhấn mạnh như vậy tại ủy ban thượng viện tuần trước. Ông nói thêm rằng những người lãnh đạo "coi vũ khí hạt nhân cấp bách cho sự sống còn của chế độ".

Thay vào đó, các chuyên gia tin rằng ông Kim đang cố gắng xây dựng một môi trường ngoại giao cần thiết để Bắc Triều Tiên được công nhận là một quốc gia hạt nhân.

Ông đã đưa ra một thông điệp Năm Mới ấn tượng, khằng định rằng BÌnh Nhưỡng không sản xuất vũ khí hạt nhân như lời cam kết phi hạt nhân hóa.

Một số viên chức Lầu Năm Góc cho rằng việc kiểm soát vũ khí sẽ hợp lý hơn là xóa bỏ chúng.

Bất chấp điều đó, nhiều nhà phân tích kết luận rằng tiến trình phi hạt nhân hóa sẽ không khả thi, nếu như chế độ còn cảm thấy bất an, và trừ phi Kim Jong-un có thể thuyết phục rằng ông không cần vũ khí hạt nhân để nắm giữ quyền lực.

**********************

Thượng đỉnh Trump-Kim tại Việt Nam có lợi cho tất cả các bên (VOA, 06/02/2019)

Quyết định chọn Việt Nam làm nơi tổ chức hội nghị thượng đỉnh lần thứ hai giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong-un về phần lớn được dựa trên sự thuận tiện và an ninh, tuy nhiên không chỉ có vậy.

Lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại cuộc gặp thượng đỉnh vào tháng 6/2018 ở Singapore.

Theo hãng tin AP, mục tiêu của Washington trong cuộc gặp thượng đỉnh ngày 27-28/2 sắp tới tại Việt Nam là để Triều Tiên đồng ý từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân. Còn phía Triều Tiên có một mục tiêu rộng lớn hơn, đó là tìm cách loại bỏ "mối đe dọa hạt nhân" từ các lực lượng quân sự Hoa Kỳ trú đóng tại Hàn Quốc.

Trong khi đó nước chủ nhà Việt Nam hy vọng rằng đăng cai tổ chức thượng đỉnh này sẽ tăng cường đòn bẩy ngoại giao của Việt Nam chống lại nước láng giềng hùng mạnh Trung Quốc trong vấn đề tranh chấp về chủ quyền lãnh hải ở Biển Đông.

Vẫn theo AP, Việt Nam, cựu thù của Mỹ, đã chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường tự do dưới sự điều hành một hệ thống chính trị cộng sản, còn có một ý nghĩa lớn hơn cho hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều lần này.

AP trích nhận định của tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, một nhà nghiên cứu thuộc Viện ISEAS Yusof Ishak ở Singapore, nói rằng : "Qua việc chọn Việt Nam, hai nhà lãnh đạo đánh đi một thông điệp chiến lược mạnh mẽ tới thế giới rằng họ sẵn sàng đưa ra quyết định đột phá để biến thù thành bạn, và cùng nhau biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn, theo gương của mối quan hệ Mỹ-Việt".

Trong khi đó đài Al-Jazeera bình luận rằng trong nhãn quan của Washington, việc chọn Việt Nam làm cố vấn cho Triều Tiên sẽ có hiệu quả cả về mặt chính trị lẫn kinh tế.

Hãng tin của Qatar lý giải rằng Việt Nam có một mối quan hệ tốt với cả Washington và Bình Nhưỡng, trong khi Hà Nội vẫn duy trì lập trường trung lập trong việc lãnh tụ Kim Jong-un phát triển chương trình vũ khí hạt nhân.

New York Times lý giải về Việt Nam được chọn là địa điểm tổ chức sự kiện chính trị quốc tế quan trọng này là do mối quan hệ tốt với cả Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Triều Tiên.

Chính quyền của Tổng thống Trump cho rằng Việt Nam là một hình mẫu cả về chính trị và kinh tế mà Triều Tiên nên theo đuổi. Dù là cựu thù, Mỹ và Việt Nam giờ đây trở thành đối tác với kim ngạch thương mại hai chiều tăng từ 451 triệu đôla năm 1995 lên đến 52 tỷ đôla năm 2016, và Việt Nam trở thành một trong những thị trường xuất khẩu tăng trưởng nhanh nhất của Mỹ.

Nhiều tờ báo hôm 6/2 nhận rằng Washington nhìn nhận mối quan hệ giữa Mỹ và Triều Tiên có thể được cải thiện theo chiều hướng tích cực như giữa Mỹ và Việt Nam.

AFP dẫn lời chuyên gia quan hệ quốc tế Lê Hồng Hiệp của Viện nghiên cứu ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore cho rằng "ông Kim Jong-un sẽ quan tâm đến việc tận mắt chứng kiến câu chuyện Việt Nam, vốn có thể là nguồn cảm hứng tốt và là mô hình để ông nghĩ về con đường phía trước cho Triều Tiên".

AP dẫn lời ông Murray Hiebert, chuyên gia cao cấp tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington, cho rằng điểm tương đồng giữa Việt Nam và Singapore chính là điều kiện an ninh đảm bảo cho hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều.

Về phía Triều Tiên, Việt Nam là đồng chí, anh em từng ủng hộ, hỗ trợ nhau trong chiến tranh và trên các diễn đàn quốc tế.

Ông Hiebert bày tỏ sự tin tưởng vào năng lực của đội ngũ an ninh Việt Nam trong việc đảm bảo an toàn cho các lãnh đạo quốc tế cũng như mọi điều kiện tốt nhất cho hội nghị.

Theo ông Hiebert, Tổng thống Trump từng dự hội nghị APEC 2017 ở Đà Nẵng và "quen thuộc với quốc gia này cũng như có mối quan hệ tốt với các lãnh đạo Việt Nam".

Ông Hiebert phân tích : "Việt Nam và Triều Tiên có mối quan hệ tình đồng chí cộng sản thâm niên, do đó Triều Tiên thân thiết với quốc gia cũng như quan chức của nước này. Triều Tiên cũng cảm thấy an tâm rằng Việt Nam có có khả đảm bảo an ninh cho lãnh tụ Kim".

Tờ South China Morning Post dẫn lời ông Huỳnh Tấn Vinh, chủ tịch hiệp hội du lịch của thành phố Đà Nẵng, cho biết thành phố biển này "đáp ứng được yêu cầu về an ninh sau kinh nghiệm tổ chức APEC 2017". Ông Vinh khẳng định "chỉ cần được thông báo trước ba giờ, chúng tôi vẫn có thể đáp ứng được mọi yêu cầu".

Hãng tin Reuters trích lời ông Cao Sĩ Kiếm, cựu thống đốc ngân hàng nhà nước Việt Nam, người đã ban hành những cải cách sâu rộng về chính sách tiền tệ của Hà Nội từ năm 1989-1997, nhận định về thời kỳ mở cửa kinh tế : "Chúng tôi phải chấp nhận sự pha loãng quyền lực".

Nhà máy lắp ráp xe Ford ở tỉnh Hải Dươ ng .

Triều Tiên có thể học được điều gì đó từ đà tăng trưởng kinh tế gây ấn tượng của Việt Nam, nhờ những cải cách kinh tế táo bạo, hội nhập tích cực vào nền kinh tế thế giới và quan hệ đối tác tốt đẹp với các đối tác chiến lược, với Hoa Kỳ và Hàn Quốc trong số những nước quan trọng nhất, ông Vũ Minh Khương, phó giáo sư tại Trường Chính sách công Lee Kuan Yew của Singapore nói với AP.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo vào tháng 7 năm ngoái đã đưa ra quan điểm tương tự khi ông đến thăm Hà Nội vào sau hai ngày hội đàm tại Triều Tiên.

"Các nhà lãnh đạo của Việt Nam nhận ra đất nước của họ đã thực hiện cải cách, mở cửa và xây dựng các mối quan hệ mà không đe dọa đến chủ quyền đất nước, sự độc lập và mô hình của chính phủ", ông Pompeo phát biểu trước cộng đồng doanh nghiệp tại Hà Nội.

"Tôi có một thông điệp cho Lãnh tụ Kim Jong-un : Tổng thống Trump tin rằng đất nước của ông có thể đi theo con đường này. Đây chính là cơ hội của ông nếu ông sẽ nắm bắt", ông Pompeo nói.

Theo phân tích của ông Hiebert, Việt Nam hiện đang lún sâu vào một cuộc tranh chấp chủ quyền Biển Đông gay gắt với Trung Quốc, đó là lý do Hà Nội tìm kiếm sự hỗ trợ ngoại giao trong khu vực cũng như trên trường quốc tế như một hàng rào chống lại Bắc Kinh, và đăng cai một hội nghị thượng đỉnh như thế này chắc chắn sẽ củng cố thêm vị thế quốc tế của Việt Nam.

Vẫn theo nhà học giả của CSIS này, giúp Washington đạt được các mục tiêu trong chính sách trên bán đảo Triều Tiên có thể giúp Việt Nam tăng cường mối quan hệ chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ, vừa củng cố quan hệ thương mại và đầu tư, vừa đóng một vai trò đối trọng mang tính chiến lược với Trung Quốc.

***************

Thượng Đỉnh Mỹ-Bắc Triều Tiên ở Việt Nam : Cả ba bên cùng có lợi (RFI, 06/02/2019)

Hôm 05/02/2019, trong Thông Điệp Liên Bang, tổng thống Donald Trump đã chính thức thông báo Việt Nam là nơi sẽ diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Bắc Triều Tiên trong hai ngày 27 và 28/02.

Bích chương tuyên truyền cho Đảng Cộng Sản Việt Nam được thấy trên đường phố Hà Nội ngày 23/01/2019. Reuters/Kham

Trong nhãn quan của cả Washington lẫn Bình Nhưỡng, việc chọn Việt Nam vừa "thuận tiện" vừa "an toàn". Theo giới quan sát, sự kiện ngoại giao này mang lại mối lợi cho cả ba bên.

Chỉ vài thập niên sau chiến tranh Việt Nam, Washington đã trở thành một trong những đối tác thân thiết của Hà Nội. Về phương diện kinh tế, Việt Nam đã nhanh chóng thoát khỏi nghèo khó để trở thành một trong những nền kinh tế năng động của Đông Nam Á, một đối tác thương mại đáng tin cậy của Hoa Kỳ trong khu vực.

Bắc Triều Tiên chấp nhận chọn Việt Nam vì cả hai nước cùng đi theo mô hình xã hội chủ nghĩa.

Nhưng câu hỏi giờ đây là việc chọn Việt Nam làm điểm hẹn thứ nhì của hai nguyên thủ Mỹ và Bắc Triều Tiên, Hà Nội có lợi gì ?

Mối lợi đối với Việt Nam

Ngay khi có những đồn thổi, dự báo, thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tuyên bố là Việt Nam sẵn sàng tổ chức thượng đỉnh Trump-Kim lần hai. Vậy, Việt Nam sẽ được hưởng lợi gì ?

Giới chuyên gia nêu ra nhiều "mối lợi". Thứ nhất là trong quan hệ với nước láng giềng sát cạnh là Trung Quốc. Hãng tin Mỹ AP trích lời chuyên gia Murey Hiebert, thuộc khoa Đông Nam Á tại Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược Quốc Tế CSIS, trụ sở tại Washington cho rằng, trong bối cảnh Việt Nam đang có tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông với Trung Quốc, tổ chức thượng đỉnh Mỹ - Bắc Triều Tiên tạo điều kiện cho chính quyền Hà Nội "củng cố vai trò của Việt Nam trên sân khấu quốc tế". Việt Nam đang muốn tìm kiếm thêm những điểm tựa để làm đối trọng với Bắc Kinh.

Thứ hai là đối với Mỹ, tạo điều kiện thuận lợi để hai ông Trump và Kim gặp nhau trên đất Việt giúp Hà Nội "ghi điểm" với Washington. Đây là cơ hội giúp Việt Nam thắt chặt thêm quan hệ với Mỹ, nhất là trong bối cảnh, hai quốc gia này cần có nhau, cả về mặt kinh tế lẫn chiến lược để làm đối trọng với Trung Quốc.

Sau cùng, dù muốn hay không, thượng đỉnh Donald Trump - Kim Jong-un vào cuối tháng này thu hút sự chú ý của toàn thế giới vào Việt Nam. Đây sẽ là một cơ hội bằng vàng để quảng bá cho hình ảnh của Việt Nam trên các phương tiện truyền thông quốc tế.

Hãng tin AP trích lời chuyên gia Lê Hồng Hiệp, thuộc Viện Nghiên Cứu Đông Nam Á ISEAS tại Singapore cho rằng, du lịch và đầu tư vào Việt Nam có triển vọng tăng lên sau thượng đỉnh Mỹ- Bắc Triều Tiên lần này.

Mỹ và Bắc Triều Tiên có lợi gì ?

Đương nhiên không phải tình cờ cả Donald Trump lẫn Kim Jong-un cùng đồng ý gặp nhau tại Việt Nam. Theo phân tích của chuyên gia Lê Hồng Hiệp, qua quyết định này nguyên thủ Bắc Triều Tiên và Mỹ cùng bắn đi một tín hiệu mạnh với cộng đồng quốc tế rằng, tương tự như trong quan hệ giữa Washington và Hà Nội, Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên cũng mong muốn có những bước đột phá, để hai quốc gia thù nghịch có thể sang trang lịch sử, cùng bắt tay hợp tác và xây dựng một "thế giới tươi đẹp hơn".

Thêm vào đó, trở lại Việt Nam sẽ giúp cho tổng thống Hoa Kỳ làm một công đôi việc. Hãng tin Pháp, AFP trích lời chuyên gia Cheon Seong Whun thuộc viện nghiên cứu ASAN tại Seoul cho rằng, Mỹ có thể dùng lá bài Việt Nam để dằn mặt Trung Quốc.

Ai cũng biết Bắc Kinh là điểm tựa chính của chế độ Bình Nhưỡng, cả về mặt kinh tế, lẫn chiến lược. Trong chưa đầy một năm Kim Jong-un đã bốn lần sang Bắc Kinh hội kiến ông Tập Cận Bình và đôi bên đồng ý "nghiên cứu và phối hợp để giải quyết tình hình bán đảo Triều Tiên, đặc biệt trong tiến trình đàm phát giải trừ hạt nhân".

Còn đối với lãnh đạo Bắc Triều Tiên, đến Việt Nam có thể là nhất cử, lưỡng tiện bởi vì Việt Nam cũng giống như Bắc Triều Tiên, "quản lý" được truyền thông báo chí, một quốc gia an toàn và thậm chí Kim Jung Un có thể đến Việt Nam bằng đường sắt.

Thứ nữa, đây cũng là cơ hội để nguyên thủ Bắc Triều Tiên viếng thăm Việt Nam. Lần cuối cùng lãnh tụ Bắc Triều Tiên công du Việt Nam Việt Nam là vào năm 1958, khi cha đẻ của nước Cộng Hòa Dân Chủ Nhân Dân Triều Tiên, Kim Nhật Thành – ông nội của đương kim lãnh đạo Bình Nhưỡng, dừng chân tại Hà Nội. Trong suốt sáu thập niên qua, bang giao hai nước vẫn tốt đẹp, cả về chính trị lẫn kinh tế. Việt Nam là một trong những đối tác thương mại quan trọng của Bắc Triều Tiên.

Cuối cùng, lựa chọn của Mỹ và Bắc Triều Tiên đều làm hài lòng Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản vì Việt Nam có quan hệ hữu hảo với cả 3 nước này.

Thanh Hà

*******************

Việt Nam hoan nghênh Thượng đỉnh Trump-Kim lần 2 (VOA, 06/02/2019)

Hôm 6/2, Bộ Ngoại giao Việt Nam lên tiếng về phát biểu của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong Thông điệp Liên bang đề cập đến việc Thượng đỉnh giữa Mỹ và Triều Tiên được dự kiến diễn ra tại Việt Nam vào ngày 27-28/02/2019.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng được truyền thông trong nước trích lời nói : "Việt Nam hoan nghênh việc Mỹ và Triều Tiên gặp thượng đỉnh lần hai".

Bà Lê Thị Thu Hằng nói thêm : "Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ đối thoại nhằm duy trì hòa bình, an ninh, ổn định trên bán đảo Triều Tiên".

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam nhấn mạnh : "Việt Nam sẵn sàng đóng góp tích cực, phối hợp với các bên liên quan để cuộc gặp thượng đỉnh Hoa Kỳ - Triều Tiên lần hai thành công, góp phần vào mục tiêu nói trên".

Tờ South China Morning Post hôm 6/2 loan tin rằng Người phát ngôn Văn phòng Phủ Tổng thống Hàn Quốc Kim Eui-kyeom cũng hoan nghênh tuyên bố của ông Trump.

Ông Kim nói : "Vào năm ngoái tại Singapore, Hoa Kỳ và Triều Tiên đã thực hiện những bước đầu tiên hướng tới việc chấm dứt 70 năm thù nghịch. [Seoul] hy vọng rằng hai bên sẽ đạt được những tiến bộ vững chắc và thực tế tại Việt Nam".

*********************

Thượng đỉnh tại Đà Nẵng : Việt Nam là bằng chứng để Trump thuyết phục Kim (VOA, 05/02/2019

Ba chuyên gia về quan hệ quốc tế nói với VOA rằng Việt Nam sẽ được coi là "nhân tố quan trọng" trong kiến tạo hòa bình và trở thành "tâm điểm của thế giới", nếu các bên liên quan chính thức chọn đất nước Đông Nam Á làm chủ nhà cho hai cuộc gặp thượng đỉnh giữa tổng thống Mỹ với lãnh đạo Triều Tiên và Trung Quốc vào cuối tháng 2.

Đoàn xe của Tổng thống Trump được người dân Đà Nẵng nồng nhiệt chào đón hồi tháng 11/2017

Tin tức dồn dập trong những ngày đầu tháng 2 của CNN và VOA, dẫn các nguồn thạo tin, cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump và Lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong-un có kế hoạch gặp nhau lần 2 ở Đà Nẵng. Ngoài ra, báo Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng có tin nói ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng cân nhắc sẽ gặp lại nhau ở Việt Nam.

Hai cuộc gặp được dự báo sẽ diễn ra riêng rẽ nhưng tiếp nối sát nhau trong khoảng 3 ngày cuối cùng của tháng 2, theo các bản tin của 3 cơ quan báo chí.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn được phát trên kênh CBS ở Mỹ hôm 3/2, Tổng thống Trump nói ngày giờ và địa điểm của cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông và lãnh tụ Triều Tiên "đã được nhất trí", và có thể sẽ được công bố trước hoặc trong bản Thông điệp Liên bang mà ông sẽ đọc hôm 5/2.

Tổng thống Trump đến sân bay Đà Nẵng hồi tháng 11/2017

Mặc dù vẫn còn chờ lời công bố chính thức từ các bên liên quan, song lúc này, hai nhà nghiên cứu kỳ cựu và một nhà bình luận uy tín nói với VOA rằng họ không ngạc nhiên một khi Việt Nam được chọn làm chủ nhà cho sự kiện được cả thế giới chú ý tới.

Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, thuộc viện nghiên cứu về Đông Nam Á ISEAS Ysop Ishak đặt tại Singapore, chỉ ra rằng Việt Nam có quan hệ ngoại giao với cả Mỹ và Triều Tiên, hai nước đều có đại sứ quán tại Hà Nội, nhờ đó, họ có thể phối hợp suôn sẻ với nước chủ nhà để chuẩn bị cho cuộc thượng đỉnh.

Bên cạnh đó, bản thân Tổng thống Trump đã đến Đà Nẵng dự hội nghị APEC vào tháng 11/2017, dường như ông đã có ấn tượng tốt về hạ tầng cơ sở ở đó phục vụ cho các cuộc gặp cấp cao, theo tiến sĩ Hợp.

Nhà bình luận Nguyễn Đại Phượng, nguyên Trưởng ban Tin Quốc tế, báo Tiền Phong, có chung đánh giá như tiến sĩ Hợp, và bổ sung thêm rằng vị trí địa lý của Đà Nẵng thích hợp để chuyên cơ IL-62M của ông Kim Jong-un có thể bay thẳng từ Pyongyang đến, một yếu tố an ninh quan trọng đối với ông Kim.

Nhưng lý do quan trọng hơn để hai nhà lãnh đạo nước ngoài chọn Việt Nam, theo tiến sĩ Hợp, có thể là ông Trump muốn ông Kim nhìn thấy sự phát triển của Việt Nam như một ví dụ tham khảo về việc một nước từng là kẻ thù, có chiến tranh với Mỹ song nay đã trở thành đối tác toàn diện và phát triển các quan hệ ngoại giao, kinh tế tốt đẹp với Mỹ ra sao.

Với cách nhìn của ông Hợp, Tổng thống Trump dường như có những hàm ý khi chọn Đà Nẵng, nơi quân Mỹ đã đổ bộ lần đầu thời chiến tranh Việt Nam, rồi trở thành một căn cứ quân sự lớn của Mỹ, và nay là một thành phố hiện đại, sầm uất, tươi đẹp.

Trong khi đó, về phía Triều Tiên, tiến sĩ Hợp nhận định rằng bản thân lãnh tụ Triều Tiên có thể cũng muốn nhân cuộc họp với ông Trump để gặp lãnh đạo Việt Nam và tham vấn về những điều có ích cho Triều Tiên.

Trong nửa cuối tháng 1, đã xuất hiện các tin tức cho rằng ông Kim Jong-un sắp thăm Việt Nam.

Ông Hợp nói với VOA :

"Triều Tiên họ đặt ra vấn đề là nếu họ mở cửa, phi hạt nhân hóa và tiến đến hòa bình ở Bán đảo Triều Tiên thì họ có thể học bài học nào đó từ Việt Nam về quá trình đổi mới kinh tế, để giúp họ có một chiến lược, kế hoạch phát triển Triều Tiên sau thời kỳ này".

Nhận định của tiến sĩ Hợp cũng trùng với suy nghĩ của nhà báo Nguyễn Đại Phượng và tiến sĩ Nguyễn Ngọc Trường, Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Phát triển Quan hệ Quốc tế, một tổ chức có quan hệ chặt chẽ với Bộ Ngoại giao Việt Nam.

Ông Trường, từng là một đại sứ của Việt Nam, nói với VOA :

"Về phía ông Kim có lẽ có dự tính sẽ học tập theo mô hình của Việt Nam để không chóng thì chầy những vấn đề rắc rối của 60 năm lịch sử để lại sẽ được giải quyết. Triều Tiên sẽ đi con đường nào, theo định hướng nào để xây dựng kinh tế đồng thời vẫn giữ quyền lãnh đạo của Đảng Lao động Triều Tiên của dòng họ ông Kim ? Cho nên đến Việt Nam có thể là nhất cử lưỡng tiện đối với ông Kim".

Các ông Hà Hoàng Hợp, Nguyễn Ngọc Trường và Nguyễn Đại Phượng đều nhất trí rằng một khi có tuyên bố chính thức rằng Việt Nam là chủ nhà của cuộc gặp thượng đỉnh Trump-Kim, và có thể là cả thượng đỉnh Trump-Tập, điều đó sẽ là bước nhảy vọt về vị thế và hình ảnh của Việt Nam.

Tiến sĩ Hợp và tiến sĩ Trường nhấn mạnh đến việc đây là lần đầu tiên Việt Nam là chủ nhà cho cuộc gặp thượng đỉnh song phương giữa Mỹ, siêu cường số một thế giới, với một nước khác, mà không nằm trong khuôn khổ một hội nghị đa phương.

Ấn tượng về Việt Nam sẽ còn mạnh mẽ hơn, nếu Việt Nam cũng là chủ nhà cho cuộc gặp thượng đỉnh giữa lãnh đạo hai siêu cường Mỹ, Trung, theo hai tiến sĩ.

Chủ tịch Trường của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Phát triển Quan hệ Quốc tế nói :

"Đây có thể coi là lần đầu tiên Việt Nam trở thành điểm đến, điểm hẹn của cuộc gặp cấp cao. Và điều đó cho thấy là Việt Nam ở vào vị trí rất thuận lợi về địa chính trị và địa chiến lược. Và điều đó rất tốt cho Việt Nam, bởi vì điều này cũng tạo cú huých cho kinh tế Việt Nam, tạo cú huých cho tầm nhìn của người Việt Nam trong thời đại Việt Nam đang triển khai chính sách đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế".

Tiến sĩ Hợp thuộc Viện ISEAS Ysop Ishak bình luận :

"Nó đánh dấu trình độ quan hệ đối ngoại của Việt Nam trong việc kiến tạo các cuộc gặp thượng đỉnh để dẫn đến việc xử lý các vấn đề quan hệ, an ninh quốc tế, và các quan hệ song phương có thể ảnh hưởng toàn cầu. Nếu nó diễn ra, đó là một bước tiến của Việt Nam. Nó có lợi cho Việt Nam vì Việt Nam đã tự mình nâng cao trình độ, vị thế về đối ngoại. Việt Nam có hình ảnh là đất nước hòa bình, tiến tới những sự phát triển, và mở rộng về mặt tự do để những nước chưa đạt được mức độ như Việt Nam thì họ nhìn vào mà đi tới".

Nguyên Trưởng ban Quốc tế báo Tiền Phong Nguyễn Đại Phượng nhận xét :

"Việc lựa chọn nếu diễn ra, tôi nghĩ điều này rất tốt cho Việt Nam bởi vì lại một lần nữa Việt Nam lại trở thành tâm điểm của truyền thông thế giới. Việt Nam có cơ hội để thể hiện sự đóng góp của mình cho hòa bình, phát triển trong khu vực, cũng như muốn bày tỏ thiện chí của mình đối với chính phủ Hoa Kỳ và chính phủ Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên. Một lần nữa, Việt Nam lại có cơ hội tốt đẹp để quảng bá hình ảnh của mình trước truyền thông thế giới".

Nhà báo có hơn 30 năm kinh nghiệm đề cập thêm đến khía cạnh văn hóa khi ông cho rằng theo quan niệm tâm linh của người Việt, việc tổng thống của siêu cường hàng đầu thế giới và lãnh đạo của hai nước quan trọng khác "xông đất" Việt Nam trong tháng 2, ngay sau Tết, là điều rất tốt lành đối với Việt Nam.

Theo thông tin từ cuộc trả lời phỏng vấn được phát trên kênh CBS hôm 3/2, Tổng thống Trump nói về cuộc gặp sắp tới với Lãnh tụ Kim Jong-un rằng : "Cuộc gặp đã được chốt lại. Ông ấy [Kim] mong đợi nó. Tôi mong đợi nó".

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nói với báo giới hôm 24/1 rằng tuy Việt Nam ở thời điểm đó "chưa có thông tin gì" về khả năng trở thành địa điểm họp thượng đỉnh giữa hai ông Trump, Kim, song đất nước Đông Nam Á này "rất tự tin" về năng lực tổ chức những sự kiện quốc tế như vậy.