Liệu Bí thư và Chủ tịch Nghệ An có thoát hay không ?
Tin Nội Chính, Thoibao.de, 04/05/2024
Một nguồn tin nội bộ cho biết :
Bí thư Nghệ An Thái Than Quý (Thủ tướng Phạm Minh Chính khi bị tai nạn gãy tay hồi tháng 2/2024 là đi chung xe với ông Quý) và Phó Bí thư kiêm Chủ tịch Ủy ban nhân dân Nghệ An Nguyễn Đức Trung được Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch Tập đoàn Thuận An, khai biếu cho Quý 700.000 USD (7 trăm ngàn đô la Mỹ), Trung 500.000 USD (5 trăm ngàn đô la Mỹ). Vụ việc liên quan đến các dự án của Tập đoàn Thuận an tại Nghệ An, trong đó có dự án cầu Cửa Hội bắc qua sông Lam nối thị xã Cửa Lò (Nghệ An), gói thầu 14 thi công nâng cấp QL15A đi qua tỉnh Nghệ An.
Nguyễn Văn Hậu (Hậu "pháo") khai biếu cho Thái Thanh Quý 1.000.000 USD (1 triệu đô la Mỹ) và Trung 1.000.000 USD (1 triệu đô la Mỹ). Vụ việc liên quan đến các dự án của Tập đoàn Phúc Sơn tại Nghệ An, trong đó có dự án khu đô thị Hưng Hòa 1 và 2 tại thành phố Vinh với tổng quy mô hơn 200ha.
Bí thư Nghệ An Thái Thanh Quý (bên phải) và Phó Bí thư kiêm Chủ tịch Ủy ban nhân dân Nghệ An Nguyễn Đức Trung (bên trái)
Trung và Quý bị Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) thuộc Bộ Công an gọi ra số 47 Phạm Văn Đồng làm việc 7 lần.
Cục C03 bày cách khai tiền đó Hậu "pháo" ủng hộ tỉnh Nghệ An làm từ thiện, nên Quý và Trung như "chết đuối vớ được cọc" vội về Nghệ An triệu tập bà Võ Thị Minh Sinh (Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Nghệ An), ông Lê Văn Ngọc (Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc) lập khống hồ sơ thu chi báo cáo Ủy ban Kiểm tra Trung ương và Cục C03 nhằm thoát tội. Bà Sinh từng đi tu nghiệp tại Cộng hòa liên bang Đức : Thực tập sinh chuyên ngành ngoại thương và kinh tế đối ngoại tại Trường Đại học Duisburg (Tây Đức). Trong thời gian tu nghiệp 1 năm, bà là Bí thư Chi bộ Thực tập sinh Trường Đại học này thuộc Đảng ủy tại Cộng hòa liên bang Đức (Đảng ủy là Đại sứ quán Việt Nam tại Đức, Bí thư Đảng ủy là Đại sứ).
Cục trưởng C03 hiện nay là Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Lâm, SN 1973, quê quán Nghệ An.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói chống tham nhũng "không có vùng cấm" liệu có hiệu lực với Bí thư và Chủ tịch Nghệ An hay không.
Tin Nội chính
Nguồn : Thoibao.de, 04/05/2024
***********************************
Phe Nghệ An và Tổng Trọng sẽ cản bước Tô Đại, để báo thù cho Huệ Vương ?
Trà My, Thoibao.de, 04/05/2024
Phiên họp bất thường của Quốc hội Việt Nam chiều 2/5, đã chính thức khép lại sự nghiệp chính trị của ông Vương Đình Huệ. Ông Huệ từng được đánh giá là ứng viên sáng giá nhất, cho chiếc ghế Tổng bí thư, sau khi Tổng Trọng rút lui.
Chiều 2/5/2024, Quốc hội thống nhất miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch Quốc hội nhiệm kỳ 2021 - 2026, cho thôi làm nhiệm vụ đại biểu Quốc hội khóa XV với ông Vương Đình Huệ. Ảnh minh họa Vương Đình Huệ phát biểu trước Quốc hội
Tấm hình ông Vương Đình Huệ trong phiên họp bất thường của Quốc hội vừa qua, đăng trên báo Dân trí, cho thấy, ông Huệ đang trong tâm trạng "tức tưởi". Dường như, ông trùm phe Nghệ An rất uất ức, nhưng cũng bất lực. Đồng thời, cũng có thể, gương mặt đó biểu hiện sự "ngậm đắng nuốt cay", sự bất phục của một chính khách có bản lĩnh, đang nuôi chí phục thù.
Công luận cho rằng, Bộ trưởng Công an Tô Lâm đã lập một kỷ lục chưa từng có, chỉ trong vòng 35 ngày đã đánh gục 2 trong số "Tứ trụ" – những nhân vật quyền lực hàng đầu của Đảng cộng sản Việt Nam. Cả ông Thưởng và ông Huệ vốn được đánh giá là tay chân thân cận của Tổng bí thư. Họ đều được ông Trọng dìu dắt trong kế hoạch bồi dưỡng nhân sự, để kế thừa chiếc ghế Tổng bí thư. Vậy mà, trong chớp mắt, công lao vun đắp trong hơn 10 năm của ông Trọng, chỉ còn lại một đống đổ nát.
Ông Tô Lâm đã tương kế tựu kế, sử dụng "phượng thương bảo kiếm" của Tổng bí thư, nhân danh việc bảo vệ sự trong sáng của Đảng. Đồng thời, ông Tô cũng lợi dụng triệt để "chỉ dụ" "chống tham nhũng không có vùng cấm, không có ngoại lệ" của ông Trọng, để triệt hạ tay chân của chính ông.
Giáo sư Alexander Vuving từ Hoa Kỳ đã nhận định : "Rõ ràng là chiến dịch chống tham nhũng đã vượt tầm kiểm soát của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Phương châm của ông [Trọng] là "đánh chuột nhưng không làm vỡ bình". Do đó, ông tìm mọi cách để giữ bình không bị vỡ, nhưng ông lại không nghĩ rằng, trong số chuột cũng có cả những con cưng của ông".
Điều đó đã tạo ra tình trạng khủng hoảng nhân sự của Bộ Chính trị, trong việc chọn người kế nhiệm các chức danh "Tứ trụ", cho Đại hội Đảng lần thứ 14 đang tới gần. Tình trạng này hoàn toàn có lợi cho Tô Lâm nhưng lại gây bất lợi cho các ứng viên khác.
Theo BBC, giới quan sát nhận định rằng "chiến dịch "đốt lò" của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, không phải "đi hơi xa" như một số ý kiến trước đó, mà thật ra nó đã thất bại".
Đáng chú ý, ông Tô Lâm và phe cánh đang nắm thế thượng phong trong cuộc đấu, dù họ có nhân sự ít hơn về số lượng, nhẹ cân hơn về vị trí quyền lực, nếu so với phe Nghệ Tĩnh của ông Vương Đình Huệ. Phe Nghệ An – Hà Tĩnh có số ủy viên Trung ương Đảng lên đến 25 người, chiếm đến 1/8 Ban Chấp hành Trung ương, trong đó có đến 4 ủy viên Bộ Chính trị. Trước khi ông Huệ bị truất chức, phe Nghệ tính vẫn giữ tỷ số 4/14 thành viên Bộ Chính trị còn lại của khóa 13.
Trong khi, phe Hưng Yên của Bộ trưởng Tô Lâm chỉ vẻn vẹn có 5 ủy viên Trung ương Đảng và một Ủy viên Bộ Chính trị.
Nhưng những vụ bê bối tham nhũng và những vụ từ chức mới đây, chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Điều đó đã khiến cho bầu không khí chính trị ở Việt Nam ngày càng trở nên u tối hơn. Quan trọng hơn, một câu hỏi mà công luận cũng như các phe cánh trong Đảng quan tâm, đó là, "ai sẽ là con dê tế thần tiếp theo ?"
Thực chất, có nhiều nguyên nhân dẫn đến cuộc khủng hoảng chính trị ở Việt Nam hiện nay. Nhưng có lẽ, nguyên nhân trực tiếp xuất phát từ vấn nạn xung đột phe phái trong nội bộ Đảng. Trong bối cảnh đó, chắc chắn, cuộc đua vào chiếc ghế Tổng bí thư sẽ đặc biệt gay gắt vào những ngày tới đây.
Nếu Tổng Trọng chịu từ bỏ tham vọng ngồi lại ghế Tổng bí thư nhiệm kỳ thứ 4, khi ấy, phe Nghệ An và ông "trùm" Vương Đình Huệ chỉ còn một nhiệm vụ duy nhất. Đó là, bằng mọi giá phải chặn bằng được kẻ có tên Tô Lâm, không cho vươn tới chiếc ghế Tổng bí thư từ tay ông Nguyễn Phú Trọng.
Có thể thấy, Bộ trưởng Công an Tô Lâm vẫn không chắc chắn có thể đạt được mục tiêu.
Trà My
Nguồn : Thoibao.de, 04/05/2024
Tin đâu như sét đánh ngang
Bác Huệ đương chức chuyển sang về vườn
Quý vị thế nào cũng có người hỏi bác Huệ ấy là bác nào ?
Còn bác nào nữa ngoài cái bác mà từ quán chè chén đến hàng xôi người ta cứ kể vanh vách ra trước khi có thông báo của Ban chấp hành Trung ương Đảng đến cả tuần trời ấy.
AP
Trên báo chí Nhà nước, vỏn vẹn chỉ có mấy dòng thông báo cho biết Ban chấp hành Trung ương Đảng đã đồng ý để ông Vương Đình Huệ thôi giữ các chức vụ Ủy viên Bộ Chính trị, ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch Quốc hội. Quyết định này được đưa ra trên nguyện vọng của ông Huệ.
Kỳ thật, hai năm nay chẳng hiểu phong thủy nước Nam ta bất ổn thế nào mà trước sau liên tiếp đến năm vị lãnh đạo cao cấp nhất của Nhà nước có nguyện vọng trả chức về vườn. Mà kỳ bí hơn cả là trước đó các vị chẳng hề có dấu hiệu băn khoăn nào về hoạn lộ, không có biểu hiện mệt mỏi hay chán chường gì với cái gánh nặng chức vụ. Nhưng cứ đánh uỳnh một phát một đêm ngủ dậy toàn dân bỗng thấy các đồng chí được cho thôi giữ tất cả các chức theo nguyện vọng vậy thôi.
Tuy thế, nói thì nói, dân Việt Nam vốn là dân tộc giỏi giang chữ nghĩa nên từ trong câu chữ ngắn gọn của các bản thông báo, người ta nhận ngay ra sự bất thường.
Ông Vương Đình Huệ có nguyện vọng trả chức thật không ?
Bản tin trên các báo trích dẫn thông báo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng viết :
- Theo báo cáo của Ủy ban Kiểm tra Trung ương và các cơ quan chức năng, ông (Huệ) đã vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm, quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng và chịu trách nhiệm người đứng đầu theo các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Những vi phạm, khuyết điểm của ông Vương Đình Huệ đã gây dư luận xấu, làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước và cá nhân ông.
À thôi hiểu rồi, hóa ra có phốt. Mà phốt nặng nha, gây ảnh hưởng đến cả uy tín của Đảng và Nhà nước cơ mà. Uy tín của cá nhân lãnh đạo thì có thể châm chước ; ai cũng là con người, có ái ố sân si cả. Nhưng Đảng và Nhà nước thì phải tuyệt đối trong sạch vững mạnh. Nên đụng tới Đảng và Nhà nước tức đã đụng tới bàn thờ rồi, không thể tha thứ.
Nhưng nếu đã vi phạm nặng đến mức ấy thì quý vị có tin là ông Huệ thật sự tự nguyện trả chức về vườn không ? Hay, sự thật chính là điều ai cũng tự hiểu : chẳng có tự nguyện gì ở đây cả. Là bị ép phải về.
Nhưng đây lại chính là điều khiến người ta ấm ức.
Trung ương kết luận ông Huệ vi phạm những điều Đảng viên không được làm, nhưng lại không nói rõ vi phạm điều gì, mức độ ra sao. Thành thử tôi phải tự tìm. Nhưng càng tìm càng hoang mang.
Quy định có 19 điều Đảng viên không được làm.
Vậy ông Huệ đã nói, viết, làm trái hay không thực hiện Cương lĩnh chính trị của Đảng (điều 1) ? Phản bác, phủ nhận, xuyên tạc chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh (điểu 3) ? Sáng tác, sản xuất, tàng trữ, tán phát các công trình văn hóa nghệ thuật không lành mạnh, trái thuần phong mỹ tục Việt Nam (điều 5) ? Biểu tình, tụ tập đông người gây mất trật tự an ninh (điều 7) ? Tổ chức, xúi giục các hoạt động bè phái gây mất đoàn kết nội bộ (điều 8) ? Kê khai tài sản không trung thực, chuyển tiền, tài sản ra nước ngoài, sử dụng văn bằng chứng chỉ giả (điều 9) ? Chạy chức, chạy quyền (điều 12) ? Tham ô, đưa, nhận, môi giới hối lộ, rửa tiền (điều 14) ? Tham gia đánh bạc, sử dụng ma túy, sử dụng rượu bia không đúng quy định hoặc đến mức bê tha (điều 18) ? Mê tín, tham gia các tôn giáo bất hợp pháp (điều 19) ?...
Ông Huệ đã có hành vi nào trong số những hành vi kể trên ?
Các bác Trung ương sơ hở lắm ! Nếu các bác không nêu cụ thể thì bọn phản động nó tha hồ thêu dệt, nào là trồng bầu ở nhà ca sĩ nọ được hai trái, nào nuôi được anh trợ lý nhận tiền (từ doanh nghiệp) giùm… Mà chẳng ai phản bác (để bảo vệ lãnh đạo) được, vì các bác có thèm cho biết cái gì để làm cơ sở phản bác đâu !
Trung ương Đảng lại cũng thông báo ông Huệ đã vi phạm quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ đảng viên và trách nhiệm người đứng đầu.
Ông Huệ được thông báo đã vi phạm trách nhiệm nêu gương của Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương. Quy định này được Ban Chấp hành trung ương Đảng ban hành ngày 15/10/2018, gồm bốn điều với tất cả 16 khoản nêu rõ những hành vi, tư tưởng, việc làm được xem là thuộc trách nhiệm nêu gương của cán bộ đảng viên, trước hết là các chức vụ chủ chốt đã nêu ở trên.
Thế thì tương tự, ông Huệ có thể đã vi phạm hành vi nào trong số những hành vi dưới đây ?
- Tuyệt đối trung thành với tổ quốc, với nhân dân, với Đảng cộng sản Việt Nam (khoản 1 điều 2).
- Độc đoán, chuyên quyền, quan liêu, xa dân, thờ ơ, vô cảm trước những khó khăn, bức xúc của nhân dân (khoản 2 điều 3).
- Tham nhũng, hối lộ dưới mọi hình thức, tặng quà, nhận quà vì vụ lợi (khoản 5 điều 3).
- vân vân…
Bây giờ là thời đại thông tin. Bất cứ ai cũng có thể tìm kiếm các quy định nói trên trên mạng internet và tự đối chiếu nó với nội dung thông báo của Trung ương Đảng và suy luận giống như tôi vừa thử đặt vấn đề. Nếu suy luận thế là oan cho ông Huệ thì trách Trung ương ấy, ai bảo không nói rõ ?
Vào năm 2022, xảy ra trường hợp thật hiếm có là hai Phó Thủ tướng cùng lúc được thông báo "xin thôi giữ các chức vụ lãnh đạo, nghỉ công tác, nghỉ hưu theo quy định", là Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh và Phó thủ tướng Vũ Đức Đam. Cũng đột ngột, bất ngờ, không hề có dấu hiệu nào báo trước từ chính chủ.
Thậm chí thông cáo báo chí về trường hợp của hai ông cũng gần giống hệt thông báo của Trung ương Đảng về sự việc ông Vương Đình Huệ, là xin thôi chức "theo nguyện vọng cá nhân".
Vâng, lại là "nguyện vọng cá nhân".
Đến tháng 1/2023, lại đùng một cái như tiếng sét giữa trời quang, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc "thôi giữ các chức vụ Chủ tịch nước, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng quốc phòng-an ninh".
Lý do lại vẫn là "theo nguyện vọng cá nhân".
Thế nhưng lần này "nguyện vọng cá nhân" của ông Phúc lại có những chi tiết liên quan đến những người khác.
Thông báo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về trường hợp ông Nguyễn Xuân Phúc nêu rất cụ thể :
(…) Ông (Nguyễn Xuân Phúc) chịu trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi để nhiều cán bộ, trong đó có 2 phó thủ tướng, 3 bộ trưởng có vi phạm, khuyết điểm, gây hậu quả rất nghiêm trọng ; 2 phó thủ tướng đã xin thôi giữ các chức vụ, 2 bộ trưởng và nhiều cán bộ bị xử lý hình sự".
Ra thế !
Té ra là hai Phó Thủ tướng đã có những vi phạm, khuyết điểm gây hậu quả rất nghiêm trọng. Chứ không phải vì tự dưng cảm thấy yêu cuộc sống điền viên, nuôi thêm cá và trồng thêm rau hấp dẫn hơn cuộc sống làm Phó thủ tướng.
Tức là, cái lý do "theo nguyện vọng cá nhân" được nêu ra để giải thích cho việc hai vị Phó thủ tướng bỗng dưng từ chức-chỉ là lý do cuội. Bề ngoài có vẻ như để giữ gìn danh dự uy tín cho hai vị, nhưng bên trong thì là thao tác vụng về một cách cố ý để khơi lên bao tò mò, thắc mắc…
Chỉ hơn một năm sau, đến tháng 3/2024, người kế nhiệm của nguyên chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc là chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tiếp tục lặp lại nguyên văn bản thông báo thôi chức truyền thống của Trung ương Đảng, không sai một chữ cả về "theo nguyện vọng cá nhân" lẫn "gây dư luận xấu, làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước và cá nhân đồng chí".
(Đến đây phải dừng lại để khen cái máy photo của Trung ương thật là tốt, qua hết năm vị lãnh đạo to mà nó sao y bản chánh không sai một chữ nào).
Vậy là vỏn vẹn trong vòng hơn một năm, đã có hai chủ tịch nước, một chủ tịch quốc hội "tự nguyện thôi giữ các chức vụ" vì… có vi phạm nghiêm trọng.
Thôi vòng vo mỏi mồm quá, túm lại cho gọn là trong tứ trụ, trước sau đã có đến ba cái trụ lần lượt gãy lìa tức tưởi vì thiếu chức trách gây hậu quả rất nghiêm trọng. Chưa kể còn hai phó trụ cũng gãy ngang vì lý do y chang.
Nhưng, tại sao gây hậu quả nghiêm trọng đến thế mà tất cả bọn họ đều được hạ cánh an toàn ?
Cứ cho là sứt mẻ danh dự uy tín đi, nhưng trên dư luận công khai họ đều là chủ động từ chức chứ không bị kỷ luật cách chức. Xem như trọn vẹn khí tiết người đảng viên cộng sản.
Trong khi đó, vô số cấp dưới của họ lần lượt vào lò, thân tù tội, tài sản bị tịch thu, hoàn toàn thân bại danh liệt.
Hành xử của Ban chấp hành Trung ương Đảng trong năm vụ việc cụ thể liên quan đến năm cá nhân lãnh đạo cao cấp trên, nói theo phong cách Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng thì vừa trái pháp luật, vừa thiếu tình người.
Trái pháp luật là vì đã xác định rõ hành vi vi phạm, xác định sự thiếu nêu gương gây thiệt hại nặng nề cho đất nước… nhưng người liên quan lại không bị truy tố, làm rõ từng vụ việc, soi xét từng hành vi bị cáo buộc là vi phạm. Họ sai phạm cụ thể ra sao, gây thiệt hại bao nhiêu tiền ? Tại sao họ được an toàn về vườn-dù khá nhục nhã nhưng không bị mất đồng nào ? Phần tài sản của Nhà nước đã bị thiệt hại do các vi phạm của họ sẽ tính vào cho ai, cho lĩnh vực nào ? Nhà nước có được đền bù không hay mất trắng ? Tại sao các lãnh đạo cao cấp lại được công nhiên đứng trên pháp luật ?
Sự bưng bít nói trên rõ ràng là tắm nhưng không gội đầu, xát xà bông chỉ từ cổ trở xuống, công nhiên xác định vùng cấm.
Còn thiếu tình người vì, trong một xã hội luôn tự xưng là thượng tôn pháp luật, bất cứ việc gì, do cá nhân nào gây ra đều phải được cân nhắc và phán quyết hình phạt dựa trên pháp luật, bằng cách xét xử công khai. Đương sự được quyền thuê luật sư bảo vệ. Trên cơ sở tranh luận công khai tại phiên tòa, công và tội của các cá nhân bị cáo buộc vi phạm sẽ được làm rõ. Nguyên nhân, động cơ, bối cảnh, hậu quả, hệ quả, những dây dưa liên quan… cũng được làm rõ. Có như vậy mới hy vọng đạt được sự công bằng tối thiểu cho đương sự, cũng như vạch ra được bức màn đen phía sau những diễn biến sân khấu, phát hiện các nguyên nhân sâu xa để kịp thời ngăn chặn và dự phòng.
Đằng này không điều tra, không khởi tố, không làm rõ, không công khai các vi phạm, khuyết điểm (đã bị đánh giá là cực kỳ nghiêm trọng) mà u u minh minh, nửa nói nửa không, che đậy còn kích thích tò mò hơn phô bày, vừa giống như kéo bức màn the che bãi nôn ô uế, vừa bóp chết mọi khả năng bào chữa, thanh minh, giải thích, cứu vớt danh dự của đương sự. Họ có thể chỉ có lỗi/tội một phần, phần còn lại là của những người khác, có những nguyên nhân khác… nhưng không bao giờ họ còn có cơ hội để nói lên điều đó hay đòi hỏi sự công bằng đáng lẽ phải có.
Cho nên mới nhìn thì tưởng được bao biện, che đậy, bưng bít giùm. Nhưng kỳ thực bên trong lại là một sát chiêu đầy oán độc, vĩnh viễn đóng đinh các đương sự vào vị thế thật hèn hạ, có miệng mà không thể ra lời.
"Mọi con vật đều bình đẳng, nhưng một số con vật bình đẳng hơn các con khác" (Trại súc vật-George Orwell). Trong trại súc vật của Orwell, có đủ bò dê lợn cừu, nhưng những con lợn đã giành được vị trí lãnh tụ.
Nhưng xem ra, sự "bình đẳng hơn" này giống như kẻ hầu hạ bị căn bệnh trào ngược, cổ họng ợ đầy nước chua nóng rát nhưng vẫn phải nhoẻn cười và gập người nói "Cảm ơn các đồng chí".
Nguyễn Nhơn
Nguồn : RFA, 30/04/2024
Tham khảo :
https://tuoitre.vn/ly-do-mien-nhiem-pho-thu-tuong-pham-binh-minh-vu-duc-dam-2023010916265009.htm
https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/he-thong-van-ban/van-ban-cua-dang/quy-dinh-so-08-qditw-ngay-25102018-cua-ban-chap-hanh-trung-uong-ve-trach-nhiem-neu-guong-cua-can-bo-dang-vien-truoc-het-la-4811
https://tuoitre.vn/trung-uong-dang-dong-y-de-ong-vuong-dinh-hue-thoi-giu-cac-chuc-vu-2024042613221248.htm
Minh họa của Amanda Weisbrod/RFA - AP, Wikicommons, Adobe Stock
Cuộc đua vào ngôi vị lãnh đạo ở Hà Nội đang bắt đầu diễn ra - hơn 18 tháng trước Đại hội toàn quốc lần thứ 14 của Đảng cộng sản Việt Nam (Đảng cộng sản Việt Nam) dự kiến được tổ chức vào tháng 1/2026.
Theo quy định của Đảng, để đủ điều kiện trở thành Tổng Bí thứ Đảng cộng sản Việt Nam, ứng cử viên phải có đủ hai nhiệm kỳ là Ủy viên Bộ Chính trị. Với việc các ông Phạm Bình Minh, Nguyễn Xuân Phúc, Võ Văn Thưởng và Vương Đình Huệ đều buộc phải từ chức kể từ thời điểm tháng 12/2022, hiện chỉ còn ba ứng cử viên đủ điều kiện cho vị trí cao nhất, đó là : Bà Trương Thị Mai, ông Phạm Minh Chính và ông Tô Lâm.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đang ở nhiệm kỳ thứ ba. Và trong khi ông có thể tự coi mình là người duy nhất có thể loại bỏ được nạn tham nhũng trong Đảng, tuổi tác và sức khỏe của ông lại là những trở ngại.
Ông bị một cú đột quỵ vào năm 2021, trước Đại hội 13. Tin đồn ông chết lan truyền vào tháng 1 năm nay. Mặc dù ông đã xuất hiện tại một phiên họp Quốc hội vài ngày sau đó nhưng nhà tư tưởng 80 tuổi này trông ốm yếu một cách rõ rệt.
Với việc Đảng cộng sản Việt Nam đã tổ chức hai phiên lập kế hoạch, một về văn kiện đại hội và một về nhân sự, thì việc xem xét ba ứng cử viên và đánh giá điểm mạnh và điểm yếu của họ, bao gồm cả những trở ngại có thể khiến chỉ còn một người trụ lại là việc đáng làm.
Bà Trương Thị Mai đứng thứ ba trong Bộ Chính trị và sau khi Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ được miễn nhiệm vào tuần trước, bà được dự đoán sẽ trở thành nữ chủ tịch của cơ quan lập pháp này. Bà là người phụ nữ có được vị trí bổ nhiệm cao nhất trong lịch sử Việt Nam và sở hữu nhiều kinh nghiệm làm việc trong các khắp các cơ quan Đảng và Quốc hội.
Bà Mai là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng từ năm 2006 và được bầu vào Bộ Chính trị tại Đại hội toàn quốc lần thứ 12 của Đảng cộng sản Việt Nam diễn ra vào năm 2016.
Bà Mai có nhiều kinh nghiệm trong công tác dân vận và đã kinh qua các vị trí lãnh đạo trong hai tổ chức của thanh niên trước khi được đề bạt làm Trưởng Ban Dân Vận Trung ương. Đối với một đảng ngày càng được cho là đã lỗi thời và mất tính chính danh đối với giới trẻ, công tác dân vận là một ưu tiên quan trọng.
Trong giai đoạn 2016-2021, bà Mai là ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc Hội, cơ quan lãnh đạo và đại diện cho Quốc hội khi Quốc hội không trong kỳ họp.
Ủy viên Bộ Chính trị Trương Thị Mai, áo đỏ, đứng trên bục phát biểu tại lễ bế mạc Đại hội toàn quốc Đảng cộng sản Việt Nam tại Hà Nội, ngày 28/1/2016. Nguồn ảnh : Hoàng Đình Nam/ AP
Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 13, bà Mai giữ chức Trưởng ban Tổ chức Trung ương – cơ quan được cho là phụ trách công tác nhân sự của Đảng cộng sản Việt Nam. Trong bất cứ hệ thống cộng sản nào, người giữ danh sách nhân sự là một vị trí quan trọng chịu trách nhiệm cho tất cả các bổ nhiệm từ mức trung đến cao cấp.
Bà được đề bạt làm Thường trực Ban Bí thư - cơ quan phụ trách các công việc hàng ngày của Đảng cộng sản Việt Nam - vào tháng 3/2023.
Nữ lãnh đạo 66 tuổi được cho là có năng lực và kinh nghiệm sâu rộng nhất trong số ba ứng cử viên nói trên [cho chức Tổng bí thư]. Nhưng bà lại là một phụ nữ trong chính trường Việt Nam – một địa hạt mà đàn ông vốn thống trị. Bên cạnh đó, bà còn là người Quảng Bình, một tỉnh ở miền Trung, trong khi từ trước đến nay Đảng cộng sản Việt Nam chỉ chọn người miền Bắc làm Tổng bí thư.
Bà Mai tương đối trong sạch. Mặc dù gia đình bà có các các cổ phần trong lĩnh vực y tế, nhưng cho đến nay vấn đề này vẫn chưa được công bố công khai.
Dành phần lớn thời gian nắm giữ các vị trí trong Đảng, bà Mai ít gặp gỡ tiếp xúc với các nhà lãnh đạo phương Tây mặc dù bà ngồi ngay bên phải ông Trọng trong cuộc gặp với Tổng thống Joe Biden vào tháng 9 năm ngoái. Bà Mai cũng đã gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình và những người đồng cấp của bà tại Bắc Kinh vào tháng 4 năm 2023.
Thủ tướng Phạm Minh Chính, xếp ở vị trí thứ hai (trong Bộ Chính trị), là người được biết đến nhiều nhất trong các lãnh đạo cấp cao, thường xuyên gặp gỡ với các quan chức và doanh nhân nước ngoài.
Trước khi tham gia chính trị, ông Chính đã có một thời gian dài làm việc trong ngành công an. Từ năm 2006-2009, ông là Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo Bộ Công an, sau đó, làm Tổng cục trưởng Tổng cục Hậu cần và Công nghệ trong một thời gian ngắn. Từ năm 2010 đến năm 2011, ông giữ chức Thứ trưởng Bộ này.
Ông Chính xuất thân từ Thanh Hóa – một tỉnh Bắc Trung bộ. Ông giữ chức Bí thư Tỉnh Quảng Ninh từ năm 2011-2015. Ông được bầu vào Bộ Chính trị tại Đại hội toàn quốc lần thứ 12 diễn ra vào năm 2016 và đảm nhiệm chức vụ Trưởng Ban Tổ chức Trung ương.
Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 13, ông Chính được bầu làm Thủ tướng cho dù không có kinh nghiệm quản lý kinh tế ở tầm quốc gia cũng không từng kinh qua chức vụ Phó Thủ tướng. Chính phủ của ông đã bị chỉ trích vì không có những đối phó hiệu quả trong thời kỳ xuất hiện những biến thể Covid-19 mới cũng như trong điều hành mua vắc-xin.
Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính phát biểu trong lễ ký kết thương mại tại Quốc hội New Zealand ở Wellington. Ảnh chụp ngày 11/3/2024. Nguồn ảnh : Marty Melville/AFP
Ông Chính, 65 tuổi, dính líu với các vụ bê bối liên quan tới Công ty cổ phần Tiến bộ quốc tế (AIC Group) và Giám đốc điều hành Nguyễn Thị Thanh Nhàn . AIC là một công ty thương mại tổng hợp, nổi lên chủ yếu là nhờ có gắn kết với những đợt thăng cấp của ông Chính.
Bà Nhàn từ lâu đã được đồn là tình nhân của ông Chính. Bà đã bị kết án vắng mặt vào tháng 1/2023 và lãnh án 30 năm tù giam. Vào tháng 10/2023, bà lại nhận bản án 10 năm trong phiên tòa thứ hai về gian lận trong đấu thầu và vụ việc lần này xảy ra chính ở tỉnh Quảng Ninh. Bênh cạnh đó, việc hai lãnh đạo cấp cao khác của tỉnh Quảng Ninh đã bị bắt vào cuối năm 2023 – động thái được xem là một cố gắng gây áp lực tiếp theo đối với ông Chính.
Ông Chính được cho hay là đã nộp bản tự phê bình lên Bộ Chính trị. Việc này và thực tế là không có người thay thế rõ ràng, có thể đã cứu ông. Tuy nhiên, vào tháng 3 năm nay, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã bị kỷ luật vì một vụ gian lận đấu thầu liên quan đến AIC. Mỗi vụ việc của công ty AIC đều có thể mang tai họa đến cho ông Chính vào bất cứ lúc nào.
Mặc dù dưới sự lãnh đạo của ông Chính, kinh tế Việt Nam đã có được một giai đoạn tăng trưởng nhưng vẫn tiếp tục không đạt được các mục tiêu đề ra. Việt Nam có được đầu tư nước ngoài nhưng Chính phủ đã thất bại trong việc thúc đẩy các hoạt động cải cách quan trọng đồng thời phải đối mặt với không ít vấn đề - từ khủng hoảng ngân hàng cho tới bong bóng bất động sản, thiếu điện, đóng băng/đình trệ trong chi tiêu công...Những vấn đề này đều chưa được giải quyết dưới thời ông.
Mặc dù ông có những hạn chế trong công tác quản trị và quản lý kinh tế nhưng vị trí Tổng bí thư không có chức năng điều hành. Ông Chính có thể được xem là một ứng cử viên thỏa hiệp – đây vốn là điểm mạnh lớn nhất của ông.
Ông Tô Lâm là một công an chuyên nghiệp, tham gia ngành cảnh sát từ khi tốt nghiệp Học viện An ninh nhân dân năm 1979. Ông là người miền Bắc, quê ở tỉnh Hưng Yên.
Ông đi lên qua các cấp bậc và trở thành ủy viên Ban Chấp hành Trung ương tại Đại hội 11 - năm ông trở thành Thứ trưởng. Với cấp bậc Đại tướng, ông Lâm giữ cương vị Bộ trưởng Bộ Công an từ khi trở thành Ủy viên Bộ Chính trị tại Đại hội 12 vào năm 2016. Ông được xếp thứ tư [trong bộ Chính trị].
Bộ trưởng Bộ Công an Việt Nam Tô Lâm trước cuộc họp tại Hà Nội trong ngày 30/10/2020. Nguồn ảnh : Hoàng Thống Nhất/TTXVN/AP
Trong bối cảnh toàn bộ sự nghiệp của ông được gây dựng tại Bộ Công an đầy bí hiểm, có rất nhiều điều mà người bên ngoài không biết về ông cho dù hầu hết các chức vụ ông kinh qua đều nằm trong Tổng cục An ninh – cơ quan lớn nhất của Bộ Công an.
Năm 2016, người tiền nhiệm của ông, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã bổ nhiệm ông đứng đầu ban chỉ đạo chống tham nhũng và ban chỉ đạo các vấn đề Tây Nguyên – một khu vực tiếp tục có những bất ổn từ phía cộng đồng người Thượng thiểu số. Đây là hai trong số những vấn đề nhạy cảm nhất đối với ban lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam.
Ông Tô Lâm gần như đã bị hạ bệ bởi chính vụ bê bối của mình. Trong chuyến đi London (Anh) vào tháng 11/2021, sau khi đặt vòng hoa tại mộ Karl Marx, ông đã bị quay phim khi đang ăn miếng bít-tết dát vàng trị giá 2.000 USD tại nhà hàng của đầu bếp nổi tiếng Salt Bae và video clip này đã nhanh chóng được lan truyền trên mạng. Ông đã lần theo những người công khai móc máy ông để trả thù.
Ông Tô Lâm giữ được vị trí của mình nhưng nhận ra rằng cách phòng thủ tốt nhất đối với ông là tiếp tục tấn công.
Ông làm theo chiến dịch "Đốt lò" chống tham nhũng của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và trong quá trình này ông đã vũ khí hóa các cuộc điều tra chống tham nhũng để hạ bệ các đối thủ chính trị của mình.
Hai nhà kỹ trị có năng lực, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và Phạm Bình Minh đã ngã ngựa vào cuối năm 2022, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc bị bật bãi vào tháng 2/2023 và các ủy viên Bộ Chính trị Trần Tuấn Anh, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Vương Đình Huệ đều bị sa thải trong năm nay.
Ông Tô Lâm không trong sạch hơn các chính trị gia khác. Giống như các chính trị gia khác, gia đình ông có những lợi ích tập đoàn kinh doanh to lớn xuất phát từ vị trí và quyền lực của ông. Cho đến nay, thông tin về những vấn đề này chưa được công bố công khai.
Trong khi là người bảo vệ Đảng cộng sản, ông Tô Lâm không phải là một nhà tư tưởng. Các nhà ngoại giao và doanh nhân phương Tây đã từng gặp ông mô tả ông là người thực dụng.
Mặc dù vậy, ông đã lãnh đạo chiến dịch chống lại những người bất đồng chính kiến, đàn áp các tổ chức xã hội dân sự, thắt chặt kiểm soát internet và lên kế hoạch bắt cóc một quan chức điều hành doanh nghiệp nhà nước bỏ trốn sang Đức.
Ở nhiều phương diện, ông Tô Lâm là ứng cử viên ít phù hợp nhất nhưng lại đảm bảo nhất. Ông hiện có cái mà tất cả các đối thủ của ông không có, đó là quyền lực điều tra rộng khắp của Bộ Công an – thứ mà ông sử dụng rất nhanh chóng và hiệu quả vì ông có chiến lược trở thành người cuối cùng trụ lại.
Hệ thống chính trị của Việt Nam là một hệ thống tuyển cử trong đó những cơ quan cấp cao hơn lựa chọn cấp dưới, cho họ kinh nghiệm qua các vị trí trong Đảng, Nhà nước và địa phương.
Sự trung thành với Đảng là phẩm chất quan trọng nhất. Bộ Chính trị luôn là một sự pha trộn tinh vi của các lợi ích mang tính cạnh tranh, đối chọi trong đó các yếu tố đối chọi giữa đảng với nhà nước, vùng miền và phe phái. Có thêm yêu cầu phải có kinh nghiệm hai nhiệm kỳ (trong Bộ Chính trị) của Đảng cộng sản Việt Nam, nguồn ứng viên chính trị, vì thế, vừa nông vừa ít ỏi.
Điều này có quan trọng ? Tổng bí thư không có chức năng điều hành. Khác với Trung Quốc, vị trí Chủ tịch nước và Tổng bí thư ở Việt Nam là khác biệt nên ngoại giao không phải là chức năng cốt lõi của người đứng đầu Đảng.
Nhưng Tổng bí thư là "người đứng đầu trong các đồng chí - primus inter pares", đưa ra đường lối của Đảng và có quyền lớn trong việc triệu tập và đưa ra chương trình nghị sự. Các mối quan tâm của Tổng bí thư, chẳng hạn như chiến dịch "Đốt lò" trở thành ưu tiên của Đảng. Nhân sự và chính sách của Chính phủ phải tuân theo chỉ đạo của Đảng.
Mặc dù ông Tô Lâm hiện là ứng cử viên hàng đầu cho việc kế nhiệm ông Trọng, Ủy ban Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam gồm 180 người sẽ có tiếng nói quyết định. Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã từng bác bỏ các quyết định nhân sự của Bộ Chính trị trong quá khứ và họ có thể thay đổi hoặc từ bỏ các quy định của Đảng để cho phép người chỉ một nhiệm kỳ kinh nghiệm trong Bộ Chính trị làm Tổng bí thư.
Và trong bối cảnh tiềm năng có thể có bế tắc, chúng ta không thể loại trừ khả năng ông Trọng sẽ đưa mình vào vị trí ứng cử viên thỏa hiệp. Rốt cuộc, nếu việc kế nhiệm gây chia rẽ đến vậy thì cần gì phải có người kế nhiệm ?
Zachary Abuza
Nguồn : RFA, 02/05/2024
Zachary Abuza là giáo sư tại Đại học Chiến tranh Quốc gia Hoa Kỳ ở Washington và là trợ giảng tại Đại học Georgetown. Các quan điểm thể hiện trong bài viết này là của riêng tác giả và không phản ánh quan điểm của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, Trường Đại học Chiến tranh Quốc gia Hoa Kỳ, Đại học Georgetown hay RFA.
Chỉ trong vòng 465 ngày (từ ngày 26/04/2024 đến 17/01/2023) Đảng cộng sản Việt Nam đã trải qua 3 cuộc khủng hoảng lãnh đạo thượng tầng chưa từng có trong lịch sử. Người duy nhất vẫn "vững như bàn thạch" là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, 80 tuổi. Nhưng sau Đại hội toàn quốc tháng 01/2026, ai sẽ thay ông Trọng để lãnh đạo đảng ? Đó là câu hỏi chưa có câu trả lời.
Trong bài trả lời phỏng vấn báo Dân Trí hôm 10/02/2024 (Mùng Một Tết), ông Vương Đình Huệ, chủ tịch Quốc Hội Việt Nam, tự hào nói rằng những người được giới thiệu làm dân biểu "đều là tinh hoa".
Nạn nhân mới bị ép thôi tất cả các chức vụ trong đảng và chính phủ ngày 26/04/2024 là Chủ tịch quốc hội Vương Đình Huệ.
Ông Huệ, sinh ngày 15/3/1957 tại Nghệ An, là Giáo sư, Tiến sĩ ngành Tài chính-Kinh Tế, giữ chức Chủ tịch quốc hội từ ngày 31/3/2021.
Đến ngày 26/4/2024, ông bị ép thôi tất cả các chức vụ trong Đảng và Chính phủ.
Lý do được giải thích : "Đồng chí Vương Đình Huệ là cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước, được đào tạo cơ bản, trưởng thành từ cơ sở ; được phân công giữ nhiều chức vụ lãnh đạo quan trọng của Đảng và Nhà nước. Tuy nhiên, theo báo cáo của Ủy ban Kiểm tra Trung ương và các cơ quan chức năng, Đồng chí đã vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm, Quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng và chịu trách nhiệm người đứng đầu theo các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Những vi phạm, khuyết điểm của đồng chí Vương Đình Huệ đã gây dư luận xấu, làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước và cá nhân Đồng chí. Nhận thức rõ trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân, Đồng chí đã có Đơn xin thôi giữ các chức vụ được phân công và nghỉ công tác.
Căn cứ quy định hiện hành của Đảng, Nhà nước và xem xét nguyện vọng của đồng chí Vương Đình Huệ, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đồng ý để đồng chí Vương Đình Huệ thôi giữ các chức vụ : Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Chủ tịch quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV, nhiệm kỳ 2021 - 2026" (Báo Chính phủ, ngày 26/04/2024).
Ông Huệ mất các chức vụ chỉ 5 ngày sau khi Phụ tá của ông là ông Phạm Thái Hà - Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Trợ lý Chủ tịch quốc hội bị bắt về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi" theo quy định tại Khoản 4, Điều 358, Bộ Luật Hình sự".
Vương Đình Huệ - Tập Cận Bình
Cũng đáng chú ý là việc ông Huệ mất chức đã xẩy ra sau
chuyền thăm Trung Quốc từ 07 đến 12/04/2024. Tại Bắc Kinh, ông Huệ đã được Chủ tịch, Tổng bí thư Đảng cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình và các Lãnh đạo trong Quốc hội và Chính phủ tiếp đón long trọng.
Sáng 8/4/2024, tại Thủ đô Bắc Kinh, Chủ tịch quốc hội Vương Đình Huệ hội kiến Tổng bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình.
Theo Tân Hoa Xã, hãng thống tấn chính thức của Chính phủ Trung Hoa, thì : "Trong buổi đón tiếp ông Vương Đình Huệ, ông Tập Cận Bình đã nhắc lại việc ông cùng Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng nhất trí xây dựng "cộng đồng chia sẻ tương lai" trong chuyến thăm Việt Nam của ông Tập vào cuối năm 2023.
Trong cuộc gặp với ông Tập Cận Bình, ông Vương Đình Huệ còn đề nghị hai bên nâng tầm kết nối chiến lược, tạo động lực tăng trưởng mới cho hợp tác hai nước với trọng tâm là thúc đẩy hợp tác thương mại, mở rộng nhập khẩu hàng hóa, nhất là nông sản của Việt Nam, đẩy mạnh kết nối giữa Việt Nam với những chiến lược phát triển lớn của Trung Quốc, kết nối đường sắt, đường bộ cao tốc, đường biển, đường không, thúc đẩy hợp tác tài chính, tiền tệ, chuyển đổi số.
Tại cuộc hội đàm với Chủ tịch quốc hội Triệu Lạc Tế, ông Vương Đình Huệ đã trao đổi về các vấn đề hợp tác giữa hai cơ quan lập pháp, một số vấn đề hợp tác kinh tế, hỗ trợ cho doanh nghiệp Trung Quốc tại Việt Nam, đồng thời phối hợp xử lý dứt điểm các vướng mắc tại một số dự án hợp tác, đẩy nhanh tiến độ triển khai các khoản viện trợ không hoàn lại của Trung Quốc dành cho Việt Nam".
Với nội dung này, không thấy ông Huệ có vi phạm nào về chủ quyền quốc gia hay chính sách ngoại giao gọi là "cây tre" của Việt Nam. Đó là : "Gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển, thấm đượm tâm hồn, cốt cách và khí phách của dân tộc Việt Nam".
Vì vậy, ai cũng nghĩ ông Vương Đình Huệ đã lọt vào "mắt xanh của Tập Cận Binh" trong nỗ lực củng cố quyền lực trong Đảng cộng sản Việt Nam. Nhưng khi ông Huệ mất hết các chức vụ sau 14 ngày thăm Trung Quốc thì câu hỏi mới được đặt ra là : Phải chăng ông Nguyễn Phú Trọng đã cũng cố thêm vị trí lãnh đạo "toàn diện" và "độc lập" với Bắc Kinh ?
Tất nhiên Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình và các viên chức lãnh đạo Trung Quốc đã gặp ông Huệ phải ngạc nhiên và bất bình vì không được phía Việt Nam thông báo.
Võ Văn Thưởng
Trường hợp mất chức của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng không do để cho cấp dưới quyền tham ô mà chính ông Thưởng bị tố cáo dính vào tham nhũng.
Ông Võ Văn Thưởng mất chức Chủ tịch nước ngày 20/03/2024
Ông Thưởng là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Chủ tịch nước, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và An ninh nhiệm kỳ 2021 – 2026.
Ông là cánh tay mặt của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, đồng thời có nhiều triển vọng giữ chức Tổng bí thư đảng.
Lý do ông Thưởng, ngôi sao sáng mới 54 tuổi bị thanh trừng ngày 20/03/2024 không được công khai. Ông Thưởng được bầu giữ chức Chủ tịch nước từ ngày 02/03/2023.
Theo "báo cáo của Ủy ban Kiểm tra Trung ương và các cơ quan chức năng" thì ông Võ Văn Thưởng "đã vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm, Quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng và chịu trách nhiệm người đứng đầu theo các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Những vi phạm, khuyết điểm của đồng chí Võ Văn Thưởng đã gây dư luận xấu, làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước và cá nhân Đồng chí. Nhận thức rõ trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân, Đồng chí đã có đơn xin thôi giữ các chức vụ được phân công và nghỉ công tác".
Như vậy, chỉ trong một năm đã có 2 Chủ tịch nước mất chức. Người trước ông Thưởng là Nguyễn Xuân Phúc, người bị lên án đã để cho cấp dưới quyền tham nhũng trong vụ Kit test Covid Việt Á và hồi hương công nhân Việt Nam ở nước ngoài về nước để tránh Covid. Tuy nhiên, ông Phúc đã phủ nhận cáo buộc này.
Cùng bị mất chức với ông Phúc còn có hai Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam.
Lý do tham nhũng ?
Mặc dù chuyện ông Võ Văn Thưởng bị buộc tời bỏ quyền hành còn trong hỏa mù, nhưng cùng lúc rộ lên lý do ông bị thất sủng vì có dính tới tham nhũng trong dự án Tuyến đường bờ nam sông Trà Khúc, tỉnh Quảng Ngãi, có vốn đầu tư lên đến 1000 tỷ đồng, khi ông giữ chức Bí thư tỉnh Quảng Ngài năm 2012.
Ngoài ra cũng có tin ông Thưởng đã "nâng đỡ" chuyện làm ăn và tham nhũng của người anh họ Đặng Trung Hoành, huyện ủy viên, Chánh văn phòng Huyện ủy Măng Thít, tỉnh Vĩnh Long.
Khủng hoảng nội bộ
Với sự ra đi "bất ngờ" của ông Vương Đình Huệ, Đảng cộng sản Việt Nam đã rơi vào cuộc khủng hoàng chính trị lớn nhất từ trước tới nay.
Những người thay thế ông Huệ và ông Thưởng chỉ đếm trên đầu ngón tay gồm bà Trương Thị Mai, 66 tuổi, quê Quảng Bình, Bí thư Trung ương đảng, Trưởng ban Tổ chức Trung ương ; Thủ tướng Phạm Minh Chính, 66 tuổi, quê Thanh Hóa và Bộ trưởng Công an, Đại tướng Tô Lâm, 67 tuổi, quê Hưng Yên.
Tuy nhiên ai sẽ thay ông Nguyễn Phú Trọng làm Tổng bí thư để lãnh đạo Đảng khóa XIV càng mù mịt hơn, vì những người có điều kiện nhất đã bị loại.
Điều kiện 4 chức danh
Theo Quy định 214-QĐ/TW, ngày 02/01/2020 thì tiêu chuẩn của 4 chức danh chủ chốt như sau :
- Tổng bí thư : "Bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn chung của Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng thời, cần có những phẩm chất, năng lực : Có uy tín cao trong Trung ương, Bộ Chính trị, trong toàn Đảng và nhân dân ; là trung tâm đoàn kết, quy tụ và phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, của toàn Đảng, toàn dân và sức mạnh thời đại để thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh".
Người này cũng phải : "Tiêu biểu nhất về đạo đức, trí tuệ của toàn Đảng. Có trình độ cao về lý luận chính trị. Có kiến thức sâu, rộng, toàn diện trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, xây dựng Đảng, quản lý nhà nước…".
- Chủ tịch nước : Theo Quy định 214-QĐ/TW ngày 02/01/2020 thì ứng viên Chủ tịch nước phải : "Bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn chung của Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng thời, cần có những phẩm chất, năng lực : có uy tín cao, là trung tâm đoàn kết trong Trung ương, Bộ Chính trị, trong toàn Đảng và nhân dân. Có năng lực nổi trội, toàn diện trên các mặt công tác, nhất là lĩnh vực đối nội, đối ngoại, an ninh, quốc phòng ; hiểu biết sâu, rộng về công tác tư pháp. Là trung tâm đoàn kết các lực lượng xã hội và các cộng đồng dân tộc trong, ngoài nước. Quyết liệt trong lãnh đạo, điều hành theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được phân công. Đã kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở chức vụ bí thư tỉnh ủy, thành ủy hoặc trưởng ban, bộ, ngành Trung ương ; tham gia Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên ; trường hợp đặc biệt do Ban Chấp hành Trung ương quyết định".
- Chủ tịch quốc hội : Bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn chung của Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng thời, cần có những phẩm chất, năng lực : có uy tín cao, là trung tâm đoàn kết trong Trung ương, Bộ Chính trị, trong toàn Đảng, trong Quốc hội và nhân dân.
Hiểu biết sâu sắc hệ thống pháp luật của Việt Nam, pháp luật và thông lệ quốc tế.
Có năng lực điều hành chất lượng, hiệu quả các phiên họp Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Đã kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở chức vụ bí thư tỉnh ủy, thành ủy hoặc trưởng ban, bộ, ngành Trung ương ; tham gia Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên ; trường hợp đặc biệt do Ban Chấp hành Trung ương quyết định.
- Thủ tướng chính phủ : Bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn chung của Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng thời cần có những phẩm chất, năng lực : có uy tín cao, là trung tâm đoàn kết trong Trung ương, Bộ Chính trị, trong toàn Đảng và Nhân dân.
Có năng lực nổi trội toàn diện trên các lĩnh vực, nhất là trong hoạch định chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, tư duy nhạy bén, năng động, quyết đoán, quyết liệt, quyết định kịp thời những vấn đề khó, phức tạp liên quan đến lĩnh vực hành pháp. Hiểu biết sâu, rộng nền hành chính quốc gia, kinh tế - xã hội đất nước ; kinh tế, chính trị thế giới và hội nhập quốc tế.
Có năng lực toàn diện về tổ chức, quản lý, chỉ đạo, điều hành cơ quan hành chính nhà nước và hệ thống chính trị. Có năng lực cụ thể hóa và tổ chức thực hiện hiệu quả đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại.
Đã kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ chức vụ bí thư tỉnh ủy, thành ủy hoặc trưởng ban, bộ, ngành Trung ương ; tham gia Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên ; trường hợp đặc biệt do Ban Chấp hành Trung ương quyết định.
Thay lời kết
Nhìn chung, những tiêu chuẩn trở thành "4 Lãnh đạo chủ chốt" tương đối giống nhau, nhưng diều quan trọng nhất là phải "tuyệt dối trung thành với đảng và kiên định chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh".
Nhóm áp lực nào đứng sau lưng Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng để thanh toán các đồng chí chủ chốt của mình
Như vậy, áp lực nào đã gây ra cuộc khủng hoảng lãnh đạo trong Đảng trước kỳ Đại hội đảng XIV ? Thật khó mà biết chính xác "nhóm áp lực" nào đứng sau lưng Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng để "thanh toán" các ông Võ Văn Thưởng, Vương Đình Huệ, và trước đó là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và hai Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam ?
Đáng chú ý là tất cả những người mất chức đều tương đối trẻ và có khả năng cao hơn nhiều người trong đảng. Do đó, khi họ bị buộc phải ra đi vì trực tiếp hay gián tiếp dính đến tham nhũng thì câu hỏi được đặt ra là : phải chăng "cuộc đốt lò" không trừ một ai của ông Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã "thành công vượt bực", hay chính ông Trọng đã gây ra cuộc rối loạn nội bộ hiện nay ?
Nếu ông Trọng không giải thích ổn thỏa được thắc mắc này trước khi có Đại hội đảng XIV, dự trù vào tháng 01/2026, thì chuyện "nghỉ hưu" của ông, sau 15 năm cầm quyền, không thể xuôi buồm thuận gió.
Phạm Trần
(30/04/2024)
Chuyện Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13 nhất trí cho ông Vương Đình Huệ "thôi chức Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương đảng khóa 13, Chủ tịch Quốc hội khóa 15, theo nguyện vọng cá nhân" (1), cho thấy giới lãnh đạo đảng không còn chút liêm sỉ nào.
Gắn kết nhau bằng tình yêu thương và lòng nhân ái. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đến dự phiên khai mạc Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV. Ảnh: Nhan Sáng/TTXVN
Một tổ chức chính trị ra rả "nâng cao ý thức pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức", khẳng định đó là "một trong những điều kiện tiên quyết của việc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam" (2) nhưng vừa thản nhiên thừa nhận ông Huệ "vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm", phải "chịu trách nhiệm người đứng đầu theo các quy định của đảng và pháp luật của nhà nước" (3), vừa khẳng định chắc nịch rằng ông Huệ có thể "hạ cánh an toàn" (đồng ý cho thôi chức theo nguyện vọng cá nhân), rồi trước ông Huệ là ông Võ Văn Thưởng (Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương đảng khóa 13, Chủ tịch thứ 12 của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam), trước ông Thưởng là ông Trần Tuấn Anh (Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương đảng khóa 13, Trưởng ban Kinh tế của Ban chấp hành trung ương đảng), trước ông Anh là ông Nguyễn Xuân Phúc (Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương đảng khóa 13, Chủ tịch thứ 11 của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam) cũng y hệt như vậy. Kiểu hành xử ấy có khác gì vừa tự khoe sạch sẽ vì "học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, tác phong Hồ Chí Minh", nỗ lực "giữ gìn vệ sinh thật tốt", vừa bôi tro, trát trấu vào mặt và bảo đó là điểm "ưu việt" của "nhà nước dân chủ kiểu mới" !
Một trong những lý do dẫn tới việc bốn Ủy viên Bộ Chính trị vừa kể phải "tự nguyện" xin "thôi giữ các chức vụ" và được Ban chấp hành trung ương đảng nhất trí đáp ứng là không thể thoái thác "trách nhiệm chính trị của người đứng đầu". Nếu đúng là "người đứng đầu" không thể né tránh "trách nhiệm chính trị" vì "để xảy ra nhiều vi phạm khiến nhiều cán bộ, đảng viên vi phạm pháp luật, bị xử lý hình sự, xử lý kỷ luật đảng, hành chính" thì tại sao ông Nguyễn Phú Trọng chưa tự xử hoặc Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13 không ngồi lại để xem xét, xử lý Tổng bí thư ? Nên xếp ông Trọng vào loại nào khi ông thường xuyên răn dạy các đồng chí phải "tự soi lại mình, tự gột rửa" (3), gọi hiện tượng "chân mình còn lấm bê bê, lại cầm bó đuốc đi rê chân người" là bệnh, lớn tiếng cảnh báo căn bệnh này vừa là nguyên nhân dẫn tới, vừa là biểu hiện của "tự diễn biến, tự chuyển hóa" (4) nhưng vẫn không xin thôi làm Tổng Bí thư, cho dù Bộ Chính trị mất năm Ủy viên trong vòng chưa đầy 18 tháng, chưa kể khi đảm nhận vai trò lãnh đạo tiểu ban chuẩn bị nhân sự cho Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13, ông Trọng còn chọn nhầm, giới thiệu sai nên Ban chấp hành trung ương khóa này mất thêm hơn một chục Ủy viên nữa bởi từng có đủ thứ "vi phạm, khuyết điểm" trước khi được tiến cử vào Ban chấp hành trung ương đảng khóa này ?
***
Bởi thiếu liêm sỉ nên bất chấp thực trạng thế nào, đầu năm 2021, lúc Đại hội 13 của Đảng cộng sản Việt Nam kết thúc, bất chấp Điều lệ đảng không cho phép một cá nhân đảm nhiệm vai trò Tổng bí thư quá hai nhiệm kỳ (5), sau khi tái đắc cử nhiệm kỳ thứ ba, ông Trọng mới dõng dạc tuyên bố : "Đại hội đã tiến hành nghiêm túc, đúng Điều lệ Đảng, sáng suốt lựa chọn và bầu các đồng chí đủ tiêu chuẩn, xứng đáng vào Ban Chấp hành Trung ương đảng khóa 13" (6)
Tổng bí thư như thế thì đồng đảng cũng thế. Không ít cá nhân phụ họa như ông Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương : "Chúng ta chuẩn bị rất kỹ lưỡng về chất lượng chứ không chỉ có điều kiện, tiêu chuẩn Qua công tác nhân sự tại đại hội lần này thấy được niềm tin của nhân dân với đảng, đây là nét rất mới, mang lại thành công lớn của đại hội" (7). May là ông Thắng tán láo. Ông mà đúng, sau scandal Vương Đình Huệ, sẽ có bao nhiêu triệu dân vì thất vọng mà tự tử ?
***
Mười năm trước, ông Trọng định hướng thế này cho công cuộc chống tham nhũng : "Chúng ta làm rất kiên quyết nhưng phải tỉnh táo, làm lâu dài, giữ cho được ổn định đất nước để phát triển chứ giũ tung tất cả, tạo sự mất niềm tin, nghi kỵ lẫn nhau, rối loạn sẽ rất nguy hiểm Phải khôn ngoan, có con mắt chiến lược. Bác Hồ dạy rồi, cha ông ta dạy rồi, đánh con chuột đừng để vỡ bình, làm sao diệt được chuột mà bảo vệ được bình hoa. Tức là phải giữ cho được cái ổn định" (8).
"Sự khôn ngoan", "con mắt chiến lược" nhằm "bảo vệ được bình hoa" là lý do khiến ông Trọng và đảng của ông khẳng định, vừa điều hành công cuộc chống tham nhũng theo hướng "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, vì sự nghiệp chung bất kể đó là ai" (9), vừa bảo đảm "nhân văn, nhân ái, nhân tình" vì "răn đe, giáo dục, ngăn ngừa là chính, nếu phải xử lý thì nghiêm minh, đúng pháp luật và phù hợp với lương tâm, tình cảm của con người" (10).
Phải rất thiếu liêm sỉ mới thản nhiên biện luận về việc đặt định những yêu cầu mâu thuẫn, chẳng nơi nào, thời nào trong lịch sử nhân loại dám dùng trong ngăn ngừa "tham quan ô lại". Thực trạng kinh tế - xã hội càng ngày càng thê thảm chứng minh "nhân văn, nhân ái, nhân tình", chỉ kích thích các đồng đảng nhũng lạm táo tợn hơn, không những không "răn đe, giáo dục, ngăn ngừa" được ai mà còn là nguyên nhân khiến các đồng đảng "giũ tung tất cả" nhằm giành phần lớn hơn và cuối cùng vẫn là dân lành lãnh hết hậu quả.
Đồng Phụng Việt
Nguồn : RFA, 29/04/2024
Chú thích
(1) https://vnexpress.net/trung-uong-dong-y-ong-vuong-dinh-hue-thoi-chuc-chu-tich-quoc-hoi-4735654.html
(4) https://www.qdnd.vn/phong-chong-tu-dien-bien-tu-chuyen-hoa/truoc-het-phai-tu-phe-binh-738951
(8) https://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuoc/chong-tham-nhung-danh-chuot-dung-vo-lo-20141006212715536.htm
(10) https://tienphong.vn/chong-tham-nhung-nhan-van-nhung-du-ran-de-ngan-ngua-post1604684.tpo
Nếu tin đồn lại đúng thì vài ngày nữa, các thành viên của Ban Chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam khóa 13 lại tụ tập bất thường thêm một lần nữa để gật đầu, chấp nhận cho ông Vương Đình Huệ - Ủy viên Bộ Chính trị đang đảm nhiệm vai trò Chủ tịch quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam – từ nhiệm (từ bỏ tất cả các chức vụ trong hệ thống chính trị, hệ thống công quyền).
Vương Đình Huệ tiếp Tập Cận Bình tại Hà Nội, 13/12/2023.
Theo tin đồn thì ông Huệ không chỉ bảo kê một số tập đoàn tư nhân, hỗ trợ lũng đoạn chính sách, kinh tế - xã hội để được hối lộ hàng ngàn tỉ đồng mà còn vi phạm các tiêu chuẩn về đạo đức, lối sống[1]. Cuộc tấn công ông Huệ bắt đầu bằng việc bắt giữ các nhân vật chủ chốt của Công ty cổ phần Tập đoàn Thuận An vì "vi phạmquy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và "đưa hối lộ", bắt giữ một số viên chức làm việc trong Ban Quản lý các dự án của tỉnh Bắc Giang vì "vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và "nhận hối lộ" [2], kế đó bắt giữ ông Phạm Thái Hà vì "lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi". Cuộc tấn công vừa kể được xem là "vô tiền khoáng hậu" vì lời lẽ liên quan tới việc bắt giữ ông Hà đanh thép bất thường.
Việc thư ký, trợ lý của các nhân vật nắm giữ vai trò lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam bị bắt vốn đã trở thành điều "bình thường mới" nhưng chưa bao giờ hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam lại cho phép các cơ quan truyền thông chính thức loan báo rộng rãi và cặn kẽ lai lịch bị can như khi bắt giữ ông Phạm Thái Hà.
Nhân thân ông Hà được xác định rõ ràng là "Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội kiêm trợ lý Chủ tịch quốc hội Vương Đình Huệ". Chưa hết, việc cố tình liệt kê "quá trình công tác" của bị can Phạm Thái Hà còn nhằm minh định ông Hà chính là "thủ túc" của ông Huệ, ông Huệ đi đến đâu, ông Hà theo tới đó, thành ra ông Hà "lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi" thì ông Huệ không thể vô can Khi ông Huệ là Tổng Kiểm toán nhà nước, ông Hà được chọn làm Thư ký Tổng Kiểm toán nhà nước. Lúc ông Huệ làm Bộ trưởng Tài chính, ông Hà là Thư ký Bộ trưởng Tài chính. Ông Huệ trở thành Trưởng Ban Kinh tế Ban chấp hành trung ương đảng, ông Hà là Thư ký trưởng ban. Rồi ông Huệ đảm nhiệm vai trò Phó Thủ tướng, ông Hà là Trợ lý Phó Thủ tướng. Lúc ông Huệ được điều động làm Bí thư Hà Nội, ông Hà là Trợ lý Bí thư Thành ủy Hà Nội.
Một số cơ quan truyền thông chính thức, trong đó có VTV1 (kênh số 1 của Đài Truyền hình quốc gia) còn đi xa hơn khi nhấn mạnh :Bộ Công an đang tập trung lực lượng, mở rộng điều tra, làm rõ hành vi vi phạm của các bị can, sai phạm tại Công ty cổ phần Tập đoàn Thuận An và các đơn vị, tổ chức có liên quan để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật và thu hồi triệt để tài sản[3].
Từ sự hiểu biết về "thế và lực" của ông Huệ, đối chiếu những yếu tố bất thường trong việc bắt giữ và công bố thông tin khởi tố - tạm giam ông Phạm Thái Hà, sự xuất hiện của website vuonghamy.com[4] – khuê danh của ái nữ ông Huệ - nhằm bơm thêm dầu vào lửa những người am tường hậu trường chính trị Việt Nam phòng đoán, cuộc chiến giành quyền lực trong Đảng cộng sản Việt Nam đã đến giai đoạn "một mất, một còn" !
***
Thương tuần tháng 2/2021, khi tuyên bố bế mạc Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ 13 của Đảng cộng sản Việt Nam (Đại hội 13), ông Nguyễn Phú Trọng – Tổng bí thư tái đắc cử nhiệm kỳ thứ ba – khẳng định : Đại hội đã tiến hành nghiêm túc, đúng Điều lệ Đảng, sáng suốt lựa chọn và bầu các đồng chí đủ tiêu chuẩn, xứng đáng vào Ban chấp hành trung ương Đảng khóa 13.Nhiệm kỳ khóa 13 phải tốt hơn nhiệm kỳ khóa 12 [5].
Sau đó, tại cuộc họp báo nhằm công bố kết quả Đại hội 13, ông Trọng tuyên bố :Đại hội 13 đã thành công rất tốt đẹp cảvề nội dung, cách thức, tạo ra không khí tin cậy lẫn nhau, hồ hởi, phấn khởi. Công tác nhân sự cho Đại hội 13của đảng được chuẩn bị chu đáo, thận trọng, khách quan, công tâm, làm từng bước, làm đến đâu chắc đến đó. Do vậy khi đưa ra đại hội đã nhận được sự thống nhất rất cao[6].
Giống như ông Trọng, nhiều viên chức minh định "kỳ vọng các đồng chí trong Ban chấp hành trung ương nhiệm kỳ này là những người ở một tầm cao đặc biệt, mẫu mực về đạo đức, luôn học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, luôn trong sạch, không vướng vào tham nhũng, chủ nghĩa cá nhân hay lợi ích nhóm". Thậm chí một Ủy viên Bộ Chính trị còn bảo, đại ý :Việt Nam đã đủ điều kiện để lập nên "kỳ tích" như Nhật, như Hàn[7]...
Đến nay, tuy chỉ mới hơn hai năm sau khi "thành công rất tốt đẹp" nhưng Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam nhiệm kỳ 13 đã tụ tập 14 lần (6/14 là tụ tập bất thường ngoài kế hoạch) và 10/14 lần tụ tập chỉ để loại bỏ những cá nhân từng được ca tụng là "ở một tầm cao đặc biệt, mẫu mực về đạo đức, luôn học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, luôn trong sạch, không vướng vào tham nhũng, chủ nghĩa cá nhân hay lợi ích nhóm".
Vì sao lại thế ?
Cả hai vị Nguyễn Xuân Phúc (trái) và Trần Tuấn Anh đều đã thôi chức. Hình chụp ngày 15/11/2020
Trong vòng 27 tháng từ khi Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13 nhận nhiệm vụ lãnh đạo toàn đảng, toàn dân (1/2021 – 4/2024), có 20/180 Ủy viên chính thức bị kỷ luật, gần một nửa bị tống giam và nếu thật sự tôn trọng tiêu chí "sống, làm việc theo hiến pháp, pháp luật" thì hơn một nửa còn lại cũng phải vào tù.
Đáng lưu ý là trong số đó có bốn Ủy viên Bộ Chính trị (Phạm Bình Minh – Phó Thủ tướng Thường trực, Nguyễn Xuân Phúc – Chủ tịch nước, Trần Tuấn Anh – Trưởng ban Kinh tế Ban chấp hành trung ương, Võ Văn Thưởng – Chủ tịch nước). Nếu tin đồn là đúng, sắp có thêm Ủy viên thứ năm của Bộ Chính trị lãnh "búa" !
Nếu chịu khó quan sát thì chỉ từ cuối năm ngoái đến nay, các Ủy viên Bộ Chính trị liên tục bị "búa". Tháng 12/2022 là ông Phạm Bình Minh. Tháng sau (1/2023) là ông Nguyễn Xuân Phúc. Tháng 1/2024 tới lượt ông Trần Tuấn Anh. Tháng 3/2024 là ông Võ Văn Thưởng. Tháng này dường như sẽ là ông Vương Đình Huệ !
Vì lẽ gì mà những cá nhân vốn ở vị thế còn cao hơn những cá nhân được xưng tụng là "ở một tầm cao đặc biệt, mẫu mực về đạo đức, luôn học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" liên tục bị "búa" ? Những người am tường chính trị Việt Nam bảo rằng nguyên nhân nằm ở các quy định về quy hoạch nhân sự.
***
Tháng 1/2020, Ban chấp hành trung ương đảng khóa 12 ban hành Quy định số 214-QĐ/TW nhằm định "khung" để xác lập "tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban chấp hành trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý" thì chỉ có thể chọn một cá nhân làm Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch quốc hội, Thường trực Ban Bí thư nếu cá nhân đó đã "tham gia Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên" [8].
Đến tháng 2/2022, Ban Tổ chức của Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13 ban hành thêm Hướng dẫn 16-HD/BTCTW xác lập "một số nội dung cụ thể về công tác quy hoạch cán bộ". Hướng dẫn này nhấn mạnh "quy hoạch chức danh cao hơn", đòi hỏi "chỉ quy hoạch cán bộ vào chức danh cao hơn, không quy hoạch chức vụ đang đảm nhiệm".
Theo hai văn bản vừa đề cập, những Ủy viên Bộ Chính trị đương nhiệm đã bị "búa", nếu không bị "búa" đều đủ tư cách trở thành ứng viên cho năm vị trí cao nhất vì đáp ứng được tiêu chuẩn đã "tham gia Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên" và khi tiến hành quy hoạch nhân sự phải đặt họ vào vị trí cao hơn.
Loại bỏ các Ủy viên Bộ Chính trị chính là loại trừ những đối thủ cạnh tranh các vị trí cao nhất : Thường trực Ban Bí thư, Chủ tịch quốc hội, Thủ tướng, Chủ tịch nước, Tổng bí thư. Chắc chắn không phải ngẫu nhiên mà việc loại bỏ các Ủy viên Bộ Chính trị của Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13 diễn ra vài tháng sau khi Hướng dẫn 16-HD/BTCTW ra đời ! [9]
***
Trừ ông Phạm Bình Minh là nhân vật duy nhất không có tai tiếng nhưng bị loại bỏ khỏi Bộ Chính trị, Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13 và vị trí Phó Thủ tướng Thường trực vì liên đới về trách nhiệm đối với scandal "giải cứu", các Ủy viên Bộ Chính trị bị "búa" (Trần Tuấn Anh, Nguyễn Xuân Phúc, Võ Văn Thưởng) đều thừa tai tiếng.
Tại sao ông Trần Tuấn Anh đã có thể nhẹ nhàng rũ bỏ toàn bộ trách nhiệm khi điều hành Bộ Công thương với hậu quả như đã biết để tiếp tục tham gia Ban chấp hành trung ương khóa 13 và nhảy tót vào Bộ Chính trị, thay đảng định hướng kinh tế quốc gia ông Nguyễn Xuân Phúc vốn nổi tiếng từ lâu vì vợ con "lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi" song không chỉ vô sự mà còn được đặc miễn về tuổi tác để tiếp tục tham gia Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13, tham gia Bộ Chính trị và trở thành Chủ tịch nước ông Võ Văn Thưởng vẫn tiếp tục thăng tiến dù đã có rất nhiều tai tiếng khi làm Bí thư Quảng Ngãi, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh nhưng sau khi có Hướng dẫn 16-HD/BTCTW thì cả ba tuần tự bị xử lý do "liên đới trách nhiệm" với các sai phạm mà thiên hạ đã kháo nhau từ lâu ? Ngoài chuyện diệt trừ đối thủ chính trị, còn có cách nào khác để lý giải việc công an Việt Nam đột ngột xuống tay với Công ty cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn khiến ông Thưởng từ nhiệm bởi trót dây với Phúc Sơn 12 năm trước ?
Tương tự, trong mười năm qua Công ty cổ phần Tập đoàn Thuận An liên tục thắng các gói thầu từ vài trăm tỉ đến hàng ngàn tỉ ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Ninh Thuận, Bắc Giang, Quảng Nam, Cần Thơ, Thái Nguyên, Bình Dương, An Giang, Đồng Tháp, Bến Tre, Hà Giang, Tuyên Quang, Trà Vinh, Sóc Trăng, Lạng Sơn. Nnăm năm gần đây, doanh nghiệp này tranh 51 gói thầu, thắng 39/51, chưa kể bốn gói thầu đang chờ kết quả, tổng giá trị các gói thầu đã thắng được ước đoán hơn 22.000 tỉ nhưng vì sao công an Việt Nam không thấy, không nghe, không lên tiếng, không hành động ? Đột vào Thuận An, bắt Phạm Thái Hà còn lý do nào khác ngoài quy hoạch nhân sự Ban chấp hành trung ương đảng khóa 14 ?
Từ tháng 8 năm ngoái, các cơ quan trung ương và các địa phương bắt đầu tổ chức hội nghị giới thiệu nhân sự quy hoạch Ban chấp hành trung ương đảng khóa 14 (nhiệm kỳ 2026 – 2031). Thiên hạ bắt đầu dự đoán về nhân vật sẽ kế nhiệm ông Nguyễn Phú Trọng. Võ Văn Thưởng và Vương Đình Huệ được xem là sáng giá nhất và đột nhiên công an vào cuộc !
Ông Nguyễn Phú Trọng tiếp ông Tập Cận Bình tại Hà Nội, 12/12/2023. Ông Nguyễn Phú Trọng là người chủ trương phòng chống tham nhũng "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, vì sự nghiệp chung bất kể đó là ai" nhưng đồng thời "đánh chuột đừng để vỡ bình".
Cách nay mười năm (tháng 10/2014), trong vai đại biểu Quốc hội, trả lời chất vấn của cử tri về phòng – chống tham nhũng, ông Nguyễn Phú Trọng khẳng định, đại ý :Chống tham nhũng là công việc phức tạp và rất khó. Đây là công việc đòi hỏi sựkhôn ngoan, có con mắt chiến lược.Chống tham nhũng không phải là xớitung tấtcả, gây mất niềm tin, nghi kỵ lẫn nhau, rối loạn sẽ rất nguy hiểm. Đánh chuột đừng để vỡ bình, làm sao diệt được chuột mà bảo vệ được bình, tức là phải giữ cho được sự ổn định[10].
Thực tế cho thấy, công cuộc phòng chống tham nhũng tại Việt Nam đã diễn ra đúng như thế. Tai tiếng không cản được sự thăng tiến của nhiều cá nhân. Hệ thống chính trị, hệ thống công quyền vẫn tiếp tục biến những cá nhân bị công chúng dè bỉu, chỉ trích, thậm chí kịch liệt thành các nhân vật "ở một tầm cao đặc biệt, mẫu mực về đạo đức" [11]. Chuyện một số nhân vật trong nhóm đột nhiên trở thành "chuột" vì những tì vết trong quá khứ chỉ chứng minh phòng chống tham nhũng tại Việt Nam đúng là "phức tạp" !
"Bình" hay sự "ổn định chính trị", chính xác hơn là duy trì toàn trị cộng sản, tạo ra "chuột" rồi chọn chuột để "đánh". Vì lẽ gì hệ thống chính trị, hệ thống công quyền đột nhiên "đánh" hàng loạt "chuột", thậm chí không ít là "chuột" đầu đàn, tạo cảm giác "xới tung tất cả", không ngại "gây mất niềm tin, nghi kỵ lẫn nhau" và đã cũng như đang "gây rối loạn" trong chính các hệ thống ? Dường như cách thức điều hành đảng đã kích thích tham vọng làm "chủ", kiểm soát toàn bộ "bình".
***
Ông Nguyễn Phú Trọng là người giương cao ngọn cờ phòng chống tham nhũng "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, vì sự nghiệp chung bất kể đó là ai" [12] nhưng ông cũng chính là người chủ trương "đánh chuột đừng để vỡ bình" và cam kết sẽ "nhân văn, nhân ái, nhân nghĩa, nhân tình" khi điều hành công cuộc phòng chống tham nhũng[13]. Làm sao có thể giúp"quyết liệt, nghiêm minh" sánh duyên với "nhân văn, nhân ái, nhân nghĩa, nhân tình" ? Ông Trọng là người duy nhất làm được chuyện vốn dĩ bất khả thi ấy !
Cứ xem lại diễn biến công cuộc phòng chống tham nhũng từ khi ông Trọng giữ vai trò Tổng bí thư ắt sẽ thấy, làm "chủ", kiểm soát toàn bộ "bình" đồng nghĩa với việc có quyền định đoạt, biến cá nhân nào trong nhóm "ở một tầm cao đặc biệt, mẫu mực về đạo đức" thành "chuột". Dẫu về nguyên tắc, đã cắn phá thì phải xử lý "quyết liệt, nghiêm minh" song nhờ sức sáng tạo của ông Trọng, việc đính kèm "nhân văn, nhân ái, nhân nghĩa, nhân tình" giúp một số "chuột" chỉ bị phê bình, hay khiển trách hoặc cảnh cáo, một số "chuột" dù phải tự nguyện từ bỏ tất cả các chức vụ trong hệ thống chính trị hệ thống công quyền nhưng thoát trách nhiệm hình sự. Dường như sự "uyển chuyển" trong hướng dẫn sử dụng"quyết liệt, nghiêm minh" và "nhân văn, nhân ái, nhân nghĩa, nhân tình" đã triệt tiêu khả năng phản kháng của "chuột" trong "bình".
Theo Khoản 1, Điều 17 trong Điều lệ hiện hành của Đảng cộng sản Việt Nam, một cá nhân không thể đảm nhiệm vai trò Tổng bí thư quá hai nhiệm kỳ [14]. Tuy nhiên không có đại biểu nào tham dự Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam thứ 13 "quyết liệt" phản đối việc giới thiệu ông Trọng tham gia Ban chấp hành trung ương (Ban chấp hành trung ương) khóa 13 để bảo vệ sự "nghiêm minh" của đảng. Việc ông Trọng thản nhiên "gánh vác" vai trò Tổng bí thư nhiệm kỳ thứ ba vi phạm điều lệ của tổ chức chính trị do ông lãnh đạo trở thành điều "bình thường mới". Vì sao ? Có thể do không ai dám từ bỏ "nhân văn, nhân ái, nhân nghĩa, nhân tình" của ông Trọng khi "hữu sự" ! Đó không phải lần đầu tiên các thành viên cốt cán của đảng bất chấp các quy định của chính họ, bất kể "kỷ cương", từ bỏ "quyết liệt, nghiêm minh" để thực thi "nhân văn, nhân ái, nhân nghĩa, nhân tình" với ông Trọng.
Ông Trọng trở thành Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam lần đầu tiên vào năm 2011. Tuy Đảng cộng sản Việt Nam quy định hết sức chặt chẽ về tuổi trong quy hoạch nhân sự nhưng trước khi mãn nhiệm kỳ, Ban chấp hành trung ương khóa 11 (2016 – 2016) nhất trí xác định ông Trọng là Ủy viên Bộ Chính trị duy nhất thuộc "trường hợp đặc biệt" (tuổi tác quá quy định cần phải rời chính trường) sẽ tham gia Ban chấp hành trung ương khóa 12 (2016 – 2021) để làm Tổng bí thư thêm một nhiệm kỳ nữa[15]. Tương tự, lúc chuẩn bị mãn nhiệm, Ban chấp hành trung ương khóa 12 lại tiếp tục xác định ông Trọng là "trường hợp đặc biệt" để tham gia Ban chấp hành trung ương khóa này (khóa 13) và làm Tổng bí thư nhiệm kỳ thứ ba (2021 – 2026). Liệu ông Trọng có đảm nhiệm vai trò Tổng bí thư thêm một nhiệm kỳ nữa chăng ? Không thể nói có vì tình trạng sức khỏe của ông không tốt, cũng chẳng thể nói không vì rõ ràng cần giữ cho đảng không "rối loạn" ! [16].
Nhìn một cách tổng quát, ông Trọng vừa "quyết liệt, nghiêm minh" trong công cuộc phòng chống tham nhũng, chỉnh đốn đảng, vừa "nhân văn, nhân ái, nhân nghĩa, nhân tình" cả với chính ông. Thành ra dù liên tục là người phụ trách công tác tuyển chọn, sắp đặt nhân sự của Ban chấp hành trung ương đảng hai khóa 12 và 13, đồng thời còn là người đứng đầu nhưng ông hoàn toàn vô sự vì vô can trong việc các Ủy viên Ban chấp hành trung ương đảng, các thành viên trong Bộ Chính trị của Ban chấp hành trung ương đảng cả hai khóa bị xử lý kỷ luật vì những sai phạm từ hồi nẩm ! Chuyện các thành viên Bộ Chính trị của Ban chấp hành trung ương đảng khóa này tự nguyện từ bỏ tất cả các chức vụ trong hệ thống chính trị, hệ thống công quyền vì "nhận thức rõ trách nhiệm trước đảng, nhà nước và nhân dân" không làm ông ngại, bởi đảng còn cần ông "nêu gương" ! Tấm gương này có không ít ảnh phản chiếu...
Một loạt quan chức, gồm Nguyễn Bắc Son, Lê Nam Trà, Trương Minh Tuấn… bị phạt tù trong vụ AVG – Mobifone. Nhưng liệu Bộ Công an có vô can với các công văn số 4352/BCA-A81, 418/BCA-TCAN, và 2889/BCA-A61 ? Hình chụp trong phiên xử tháng 12/2019.
Trừ ông Phạm Bình Minh (Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực), lý do khiến các ông Trần Tuấn Anh (Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam khóa 13), Nguyễn Xuân Phúc (Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước), Võ Văn Thưởng (Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước) mất tất cả chức vụ trong hệ thống chính trị, hệ thống công quyền là đã giúp sức cho một số doanh nghiệp thu lợi bất chính. Ông Vương Đình Huệ (Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch quốc hội) – nhân vật vừa nối gót ba ông vừa kể cũng cùng lý do. Tuy nhiên, nếu vô tình hay hữu ý, trực tiếp hoặc gián tiếp giúp sức cho doanh nghiệp tư nhân thu lợi bất chính là nghiêm trọng tới mức phải xử lý thì ông Tô Lâm (Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an) vô sự là hết sức vô lý.
***
Năm 2014, Tổng Công ty Viễn thông Mobifone xúc tiến việc mua lại cổ phần của Công ty Nghe nhìn Toàn cầu (AVG). Thương vụ này bị một số thành viên Mobifone tố cáo cả bằng đơn, thư gửi cho các cá nhân, cơ quan hữu trách lẫn bày ra trên Internet nhằm tố cáo tiêu cực, tham nhũng. Không có bất kỳ cá nhân hay cơ quan hữu trách nào bận tâm đến những tố cáo và cảnh báo ấy. Đầu năm 2016, thương vụ hoàn tất. Tố cáo vẫn không ngừng. Đến tháng 8/2016, Thủ tướng Việt Nam khi ấy là ông Nguyễn Xuân Phúc mới quyết định giao cho Thanh tra chính phủ tiến hành thanh tra vụ nhận chuyển nhượng cổ phần này. Dù Tổng bí thư và Ban Chỉ đạo phòng - chống tham nhũng liên tục đốc thúc nhưng Thanh tra chính phủ vẫn không công bố Kết luận thanh tra.
Thế rồi ngày 12/3/2018, Mobifone và AVG đột nhiên nhất trí hủy thương vụ Mobifone mua 95% cổ phần của AVG.
Hai hôm sau – 14/3/2018 – Thanh tra chính phủ công bố Kết luận chính thức về cuộc thanh tra vụ AVG chuyển nhượng cổ phần cho Mobifone.
Theo đó, giá trị thực của AVG chỉ chừng 1.900 tỉ đồng và nhiều bên, trong đó có Bộ Thông tin và truyền thông, Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ Tài chính, Văn phòng Chính phủ, Bộ Công an… đã cùng tham gia, để AVG nâng giá trị của doanh nghiệp này lên 7.000 tỉ nữa.
Tình tiết AVG chủ động hoàn lại cho Mobifone 8.900 tỉ trước khi Thanh tra chính phủ chính thức công bố kết luận được xem là có đạo diễn lành nghề giúp sức ! Nhờ sự chủ động từ bỏ khoản chênh lệch lên tới 7.000 tỉ trước khi Thanh tra chính phủ công bố Kết luận thanh tra hai ngày, tuy là chủ mưu nhưng ông Phạm Nhật Vũ (Chủ tịch Hội đồng quản trị AVG) chỉ bị phạt ba năm tù. Còn những viên chức cao cấp như Nguyễn Bắc Son (Ủy viên Ban chấp hành trung ương đảng, cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông) bị phạt tù chung thân, Trương Minh Tuấn (Ủy viên Ban chấp hành trung ương đảng, Bộ trưởng Thông tin và truyền thông) bị phạt 14 năm tù, Lê Nam Trà (Chủ tịch Hội đồng thành viên Mobifone) bị phạt 23 năm tù, Cao Duy Hải (Tổng Giám đốc Mobifone) bị phạt 14 năm tù !
Cần lưu ý là trong Kết luận thanh tra vụ Mobifone dùng công quỹ mua 95% cổ phần của AVG với giá cao hơn giá trị thực 7.000 tỉ, Thanh tra chính phủ xác định, việc Bộ Công an phát hành ba văn bản : "Công văn số 4352/BCA-A81 ngày 08/12/2014, Công văn số 418/BCA-TCAN ngày 9/3/2015, Công văn số 2889/BCA-A61 ngày 21/12/2015là không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền theo quy định" [17]. Những công văn đó mở đường cho Mobifone mua AVG với giá cao bởi Bộ Công an cho là "hạ tầng truyền dẫn phát sóng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về chính trị", nếu AVG muốn chuyển nhượng thì doanh nghiệp nhà nước phải nhận chứ không thể để AVG nhà đầu tư ngoại quốc nắm những cổ phần này.
Nếu chịu khó dành thời gian ngó qua ba công văn của Bộ Công an mà Thanh tra chính phủ đề cập, hiện có trên trang web của Tiếng Dân[18] tất sẽ nhận ra sự can dự của Thượng tướng Tô Lâm. Có công văn tính từ lúc Bộ Thông tin và truyền thông ký đến khi trải qua quá trình tiếp nhận – phân loại – trình cho cá nhân có thẩm quyền ở Bộ Công an xem xét - chỉ đạo - soạn văn bản trả lời – ký tên, đóng dấu chỉ vỏn vẹn bốn ngày. Sự can dự được thể hiện ở chỗ, bất kể nơi phát hành là A61, A81 hay Tổng cục An ninh thì Thượng tướng Tô Lâm vẫn là người đặt bút ký tên.
Không có ai, nơi nào dám dòm ngó, bình phẩm về thương vụ Mobifone mua 95% cổ phần của AVG vì Thượng tướng Tô Lâm xếp nó vào loại "Mật", yêu cầu Bộ Thông tin và truyền thông "chỉ đạo hai doanh nghiệp không công khai, tuyên truyền sự việc, quản lý chặt chẽ các thông tin, tài liệu liên quan đến việc chuyển nhượng vì đây là bí mật kinh doanh của doanh nghiệp".Đồng thời Thượng tướng Tô Lâm còn "đề nghị Bộ Thôngtin và truyền thông cần phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương chỉ đạo các cơ quan thông tấn, báo chí không đưa tin, bài viết bình luận về hoạt động chuyển nhượng giữa hai doanh nghiệp này" (Công văn số 418/BCA-TCAN ngày 9/3/2015 – xếp loại "Tối mật").
Không phải tự nhiên mà trong Kết luận thanh tra, Thanh tra chính phủ kiến nghị :Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật các tổ chức, cá nhân thuộc Bộ Công an trong việc tham mưu ban hành 03 văn bản tham gia ý kiến với Bộ Thông tin và truyền thông nêu tại điểm 6 Mục II. Khó mà kể hết những viên chức đủ cấp không bị xử lý hình sự thì cũng bị đảng xử lý kỷ luật vì đã ký những văn bản mở đường cho tham ô, nhũng lạm gây hậu quả nghiêm trọng dù hệ thống tư pháp không thể chứng minh đương sự có tư lợi nhưng điều này không xảy ra với Thượng tướng Tô Lâm dù lật lại vụ án Mobifone – AVG tự nhiên sẽ thấy, trách nhiệm của "đồng chí" tương đồng với các bị cáo.
***
Quy hoạch nhân sự đã nâng Thượng tướng Tô Lâm – Thứ trưởng Công an lên Đại tướng – Bộ trưởng Công an, đưa ông vào Bộ Chính trị. Các quy định về quy hoạch nhân sự hứa hẹn sẽ đưa những người ông Võ Văn Thưởng, ông Vương Đình Huệ vươn tới đỉnh của quyền lực, ông Tô Lâm cũng thế và đột nhiên chỉ trong vòng hai tháng, hai trong số vài ứng cử viên cho vị trí Tổng bí thư phải từ nhiệm vì những "vi phạm, khuyết điểm" mà bản chất chẳng khác gì hành vi của ông Tô Lâm trong scandal Mobifone mua 95% cổ phần của AVG. Có bao giờ hành vi ấy trở thành "vi phạm, khuyết điểm". Không thể nói có cũng chẳng thể nói không vì sự "phức tạp" của quy hoạch nhân sự còn xa hơn nữa !
Ông Trương Tấn Sơn (người cầm hoa) được các lãnh đạo cao nhất của tỉnh Long An tiếp đón ngày 22 tháng 12, 2023. (Ảnh chụp màn hình báo Pháp Luật)
Hạ tuần tháng 12 năm ngoái – cách nay chừng bốn tháng – nhiều người ngạc nhiên khi biết ông Trương Tấn Sơn (lúc đó 39 tuổi), Ủy viên Thường vụ quận ủy Tân Bình, Phó Chủ tịch quận Tân Bình được điều động từ Thành phố Hồ Chí Minh về Long An để làm cán bộ của Tỉnh ủy Long An[19].
Nhiệm sở đầu tiên của ông Sơn (Kỹ sư Xây dựng – Địa chính) là Tổng Công ty Du lịch Sài Gòn (Saigon Tourist) – doanh nghiệp thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, sau đó lấy Thạc sĩ Kinh doanh quốc tế, học Cao cấp Lý luận chính trị và thăng tiến rất nhanh. Đến khi ông trở thành Phó Tổng giám đốc Saigon Tourist thì trong một "kỳ họp bất thường" diễn ra hồi tháng 3/2020, ông đột nhiên được Hội đồng nhân dân quận Tân Bình tín nhiệm, bầu làm Phó Chủ tịch quận cho phần còn lại của nhiệm kỳ 2016 – 2021.
Đến nhiệm kỳ sau (2021 – 2025), ông Sơn tiếp tục được "tín nhiệm" để đảm nhận vai trò Phó Chủ tịch quận và năm 2022 được Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh "tín nhiệm" chọn làm Ủy viên Thường vụ Quận ủy Tân Bình cho phần còn lại của nhiệm kỳ 2020 – 2025. Không rõ vì lý do gì, ông Sơn lại được Long An "tín nhiệm" để mời về công tác tại Tỉnh ủy ?
"Sự nghiệp chính trị" của ông Sơn tuy khác thường (nhảy từ hoạt động kinh tế qua điều hành chính quyền, đảm nhiệm thêm công tác đảng, rồi trở thành cán bộ đảng chuyên nghiệp) và trong vài năm gần đây luôn là người được trám vào những vị trí bị khuyết giữa các nhiệm kỳ, "tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc" qua các cấp song lại hết sức bình thường. Nói theo kiểu cộng sản Việt Nam thì sự ngạc nhiên trước những dấu hiệu khác thường ấy là "lạc hậu", bởi việc thăng tiến như vậy hoàn toàn "đúng quy trình", kể cả nhảy từ quận ủy một quận thuộc đơn vị hành chính trực thuộc trung ương này vào tỉnh ủy của một đơn vị hành chính trực thuộc trung ương khác.
Trung tuần tháng 2/2022, Ban Tổ chức của Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13 ban hành Hướng dẫn số 16-HD/BTCTW để định hướng cho công tác quy hoạch cán bộ. Mục thứ 3 của văn bản này giải thích yêu cầu "thực hiện phương châm quy hoạch đóng và mở", theo đó : Quy hoạch "mở" được hiểu là không khép kín trong từng địa phương, cơ quan, đơn vị mà cần mở rộng nguồn cán bộ từ nơi khác để đưa vào quy hoạch những cán bộ đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện và yêu cầu nhiệm vụ của địa phương, cơ quan, đơn vị[20]. Hướng dẫn số 16-HD/BTCTW chính là dành cho những người như ông Sơn – quý tử của ông Trương Tấn Sang (cựu Bí thư Thành phố Hồ Chí Minh, cựu Ủy viên Bộ Chính trị, cựu Chủ tịch nước).
***
Nếu chịu khó lướt qua các văn bản liên quan đến lựa chọn, sắp đặt nhân sự của Đảng cộng sản Việt Nam, tự nhiên sẽ thấy chúng được soạn thảo chỉ nhằm hỗ trợ một số cá nhân "tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc" đến đỉnh quyền lực. Làm gì còn chỗ cho hiền tài cống hiến trí lực, sức lực, có không gian thực thi "đổi mới công tác nhân sự" khi Nghị quyết số 26-NQ/TW (tháng 5/2018) xác định "đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược" phải được xây dựng theo hướng "cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp trên phải kinh qua vị trí chủ chốt cấp dưới" và muốn lên cao hơn phải "có kinh nghiệm công tác tại nhiều cơ quan, đơn vị, địa phương và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao" [21] ?
Với những quy định theo kiểu như thế, chẳng riêng thường dân, ngay cả cán bộ - đảng viên không phải "con ông, cháu cha", không thuộc phe nào, nhóm nào cũng chẳng có "cửa". Chỉ cần dành ra ít phút, ngẫm nghĩ một chút ắt sẽ nhận ra thâm ý của những đòi hỏi như chỉ có thể chọn một cá nhân làm Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch quốc hội, Thường trực Ban Bí thư nếu cá nhân đó đã tham gia Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên trong Quy định số 214-QĐ/TW của Ban chấp hành trung ương đảng khóa 12 ban hành hồi tháng 1/2020[22], hay "chỉ quy hoạch cán bộ vào chức danh cao hơn, không quy hoạch chức vụ đang đảm nhiệm" trong Hướng dẫn 16-HD/BTCTW...
Không phải tự nhiên mà hàng loạt Ủy viên Ban chấp hành trung ương đảng khóa 13, trong đó có tới năm Ủy viên Bộ Chính trị rơi rụng. Trận bão nhân sự này chỉ diễn ra sau khi sức khỏe ông Nguyễn Phú Trọng sa sút và khả năng ông không thể đảm nhiệm vai trò Tổng bí thư nhiệm kỳ thứ tư trở thành hết sức rõ ràng. Việc soạn thảo, ban hành các qui định về lựa chọn, sắp đặt nhân sự nhằm hạn chế cạnh tranh quyền lực trong đảng trở thành nguyên nhân khiến triệt hạ để loại bỏ đối thủ chính trị trở nên tàn khốc hơn, bất chấp điều đó "gây dư luận xấu, làm ảnh hưởng đến uy tín của đảng, nhà nước" nghiêm trọng hơn cả sai phạm cụ thể của các đương sự.
Không chỉ có thế. Khi việc soạn thảo, ban hành các qui định về lựa chọn, sắp đặt nhân sự còn nhằm hồi sinh "con vua thì lại làm vua" như trường hợp ông Trương Tấn Sơn – quý tử của ông Trương Tấn Sang, trường hợp các ông Nguyễn Thanh Nghị[23], Nguyễn Minh Triết [24] – những quý tử của ông Nguyễn Tấn Dũng, đã mở đường cho các viên chức ở cấp thấp hơn thi đua thực hiện phong trào "cả họ làm quan" và dù vô lý thế nào, bất cập ra sao cũng vẫn "đúng quy trình". Trung ương bất chính, địa phương tắc loạn. Các qui định về lựa chọn, sắp đặt nhân sự chính là những bằng chứng sinh động minh họa cho bản chất dân chủ xã hội chủ nghĩa - công dân có nghĩa vụ làm thần dân đời đời, kiếp kiếp.
Sông dẫu đã cạn, núi dẫu đã mòn, kinh tế dẫu đã suy thoái đến mức khó tưởng, dân chúng lầm than nhưng quy hoạch nhân sự vẫn thế, không thay đổi. Xem cách hành xử của những viên chức hữu trách cao cấp nhất, dường như quốc kế, dân sinh chỉ là vấn đề thứ yếu, vấn đề chính yếu vẫn chỉ là làm sao giữ được ghế và tiếp tục leo lên vị trí cao nhất !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 29/04/2024
Chú thích
[1]https://baotiengdan.com/2024/04/25/vuong-dinh-hue-chinh-thuc-rut-lui-khoi-chinh-truong/
[2]https://tuoitre.vn/bat-ong-nguyen-duy-hung-chu-tich-tap-doan-thuan-an-20240412185924043.htm
[10] https://vietnamnet.vn/tong-bi-thu-diet-chuot-dung-de-vo-binh-200746.html
[15] https://tuoitre.vn/mot-truong-hop-dac-biet-la-tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-1043203.htm
[16] https://thanhnien.vn/10-truong-hop-dac-biet-trung-cu-ban-chap-hanh-tu-khoa-xiii-1851033967.htm
Chính trường Việt Nam chưa bao giờ xáo trộn dữ dội như bây giờ. Chỉ sau hơn 1 năm, hai chủ tịch nước, hai phó thủ tướng và một chủ tịch quốc hội buộc phải từ chức.
Đã một thời chúng ta nói rất nhiều về xây dựng Nhà nước pháp quyền và cải cách tư pháp nhưng nó thực sự đã bị quy định của đảng và cả các tác phẩm của ông Nguyễn Phú Trọng chặn đứng lại. Hình minh hoạ, ông Trọng phát biểu tại một cuộc họp báo ở Hà Nội ngày 1 tháng Hai, 2021.
Có rất nhiều đồn đoán xung quanh sự việc nhưng dân chỉ biết đến thông báo của Uỷ ban kiểm tra Trung ương với nội dunggần như giống nhau cho tất cả những người vi phạm. Con người là khác nhau về xuất thân, tính cách, vị trí công tác và hành vi vi phạm… nhưng đảng chỉ dùng một "form" để đưa ra cho công chúng.
Tính đồng phục trong quản lý báo chí đã quay trở lại một cách đầy khiên cưỡng giữa một thế giới đang số hoá và tràn ngập thông tin. Bởi vậy tin đồn và báo chí phi chính thống tha hồ bình luận, dẫn dắt và suy đoán… Và rồi, mọi nỗ lực tìm hiểu đều dẫn đến "Các quy định của đảng".
Các quy định của đảng ?
Chưa bao giờ các quy định nội bộ của Đảng cộng sản được các đảng viên lo lắng tìm hiểu và học thuộc như bây giờ. Chưa bao giờ Đảng công khai sử dụng các công cụ "nội bộ" để "hạ bệ" hàng loạt nhân vật cao cấp của Nhà nước một cách chóng vánh trước đôi mắt tròn xoe của nhân dân như bây giờ. Có lẽ cũng chưa bao giờ, sự chuyên chính tung ra những cú "phản công" dứt điểm và nảy lửa vào khái niệm "Nhà nước pháp quyền" và sự độc lập của nền tư pháp như hiện nay ?.
Trong những năm gần đây, càng bị bế tắc về lý luận soi đường, Đảng cộng sản Việt Nam càng cực đoan chui sâu vào lý luận, đồng thời xây dựng hệ thống văn bản cho riêng mình, song hành cùng một hệ thống "Quy phạm pháp luật" của Nhà nước.
Theo Quy định số 66/QĐ-TW về Thể loại, thẩm quyền và thể thức ban hành văn bản của Đảng thì Đảng cộng sản Việt nam hiện nay đang có 25 thể loại văn bản và 8 loại văn bản, giấy tờ hành chính. Một hệ thống cơ quan của Đảng vẫn trải dài từ Trung ương đến địa phương, từ thành thị đến tận các bản làng xa xôi, lũng đoạn và can thiệp vào mọi công việc của chính quyền.
Song song với hàng loạt quy định của Đảng được ban hành, thì Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng còn kịp hoàn thiện đượcmột số tác phẩm dày cộm của mình, trở thành "nền tảng lý luận cho công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong giai đoạn mới".
Ba vũ khí quan trọng để hạ bệ nhau
Từ năm 1980, Đảng cộng sản Việt Nam đã học theo mô hình Liên Xô, đưa Điều 4 vào Hiến pháp, cho phép Đảng cộng sản "lãnh đạo Nhà nước và Xã hội". Dựa vào đó, Đảng bắt đầu đưa ra các quy định của riêng mình, để len lỏi điều hành toàn bộ cả quốc gia.
Trong suốt chiều dài lịch sử, Đảng đã "nấp mình trong dân" và lãnh đạo một cách khéo léo qua các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước nhưng gần đây, khi xung đột càng cao lên, số lượng đảng viên lớn và khả năng quản trị khó khăn hơn giữa một thế giới "phẳng hơn", Đảng đã đưa ra các loại văn bản của mình để quản lý, điều hành và "kỷ luật" lẫn nhau một cách công khai và bài bản hơn.
Bộ ba "đao kiếm" được tung ra gần đây nhất để hạ bệ nhau là :
Tất cả các Quy định này đều khá ngắn, vừa mơ hồ vừa cụ thể, như những vũ khí vô cùng ảo diệu trong đánh nhau, có khả năng phình to, thu nhỏ ; lúc cần thì tạo độ bao phủ lớn, sức công phá mạnh nhưng cũng có thể khoanh vùng, đánh nhẹ và sâu, chỉ cần trúng một mục tiêu nhỏ.
Trong 19 Điều đảng viên không được làm theoQuy định 37/QĐ-TW thì có những mục rất cụ thể, đọc giống như các Điều khoản trong Chương XXIII về "Các tội phạm về tham nhũng", như : "Tham ô, hối lộ, nhận tiền, chạy chức, chạy quyền, đánh bạc…". (Điều 14, 15) ; nhưng cũng có những điều rất mơ hồ đọc như một văn bản tôn giáo như :"chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, đoàn kết xuôi chiều, dân chủ hình thức…"hoặc"thờ ơ, vô cảm với những hành vi sai trái trong xã hội, mê tín, thực hành mê tín, tổ chức tiệc cưới, việc tang xa hoa…" (Điều 18).
Quy trình đánh một "mục tiêu" là Đảng sử dụng Quy định 37/QĐ-TW dựa vào 19 Điều đảng viên không được làm để xác định hành vi vi phạm. Tiếp đến, Đảng sử dụng Quy định số 08/QĐ-TW về Trách nhiệm nêu gương của Đảng viên để quy trách nhiệm "gây dư luận xấu và ảnh hưởng đến uy tín của đảng" rồi cuối cùng rút ra Quy định số 41/QĐ-TW, buộc phải từ chức hoặc đối mặt với Pháp luật của Nhà nước.
Để làm được điều đó, Bộ Công an luôn theo dõi và khởi tố, bắt tạm giam các lãnh đạo công ty sân sau, thu thập bằng chứng để sẵn và tiến hành mặc cả. Cần "nhẹ" thì bỏ qua, nếu "cương" thì thọc lên khai trừ, bắt, xét xử, kết án tù theo Luật hình sự.
Áp dụng cho tất cả cán bộ
Lẽ ra, các văn bản này chỉ là công cụ nội bộ của Đảng cộng sản để giám sát và kỷ luật lẫn nhau trong đảng, nhưng Điều 1Quy định số 41-QĐ/TW ghi rõ "Áp dụng đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị" nghĩa là áp dụng cho toàn bộ đất nước, trên mọi vị trí mà đảng viên đang nắm giữ, dù là vị trí dân sự được dân bầu.
Điều 3 của Quy Định 41/QĐ-TW minh định"Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ", nghĩa là từ một nhân viên cấp thấp nhất cho đến vị trí lãnh đạo nhà nước cao nhất đều bị đảng "lãnh đạo và quản lý".
Thời gian trước, Quốc hội đã từng bàn về việc dân được trực tiếp bầu ra trưởng thôn, nhưng không lâu sau đó Nghị quyết liên tịch (số 09/2008/NQLT-CP-UBMTTQVN) đã khoá trái điều này bằng cách Quy định mọi ứng viên phải được báo cáo với Chi uỷ Chi bộ thôn, tổ dân phố để thống nhất danh sách người ra ứng cử (từ 1-2 người).
Như vậy, bằng Quy định nội bộ của mình, Đảng cộng sản đã tước lấy quyền lực trong tay nhân dân, tự chọn cho nhân dân những người lãnh đạo, từ cấp thôn cho đến chủ tịch nước. Đảng đã công nhiên đứng trên pháp luật Việt Nam, cao hơn ý chí và nguyện vọng của nhân dân, tự chọn rồi lại tự phế truất.
Nhân dân chỉ biết đứng nhìn như xem Tivi mà không được biết lý do. Rõ ràng nhân dân không thể không hoang mang khi chỉ cách đây hơn 2 năm, vào ngày 31/3/2021, ông Vương Đình Huệ đã được100% Đại biểu quốc hội có mặt bầu làm Chủ tịch quốc hội. Các cơ quan truyền thông khi đó đều đồng loạt ca ngợi ông Huệ như một niềm hy vọng cho đất nước, dẫn dắt "cơ quan quyền lực cao nhất" đến những cải tổ pháp lý quan trọng.
Nhưng rồi, cũng chính ông, nếu không từ chức chắc chắn sẽ đối mặt với những hậu quả nặng nề hơn và báo chí có thể bắt đầu viết về ông như những tên tội phạm. Hàng loạt câu hỏi nhức buốt cứ vương vấn trong đầu những người còn suy tư về đất nước rằng thực tế ông đã phạm vào điều gì ?
Rút súng bắn vào chân mình
Đã một thời chúng ta nói rất nhiều về xây dựng Nhà nước pháp quyền và cải cách tư pháp nhưng nó thực sự đã bị quy định của đảng và cảcác tác phẩm của ông Nguyễn Phú Trọng chặn đứng lại. Ông Trọng đã kiên quyết gắn cái đuôi "xã hội chủ nghĩa" và "đảng lãnh đạo Nhà nước pháp quyền" trong các tác phẩm của mình, sáng tạo và làm lây lan một loại vi rút "nội quy" trong toàn bộ đảng viên đang giữ chức vụ.
Việc "sản xuất vũ khí" là công tác quan trọng nhưng cũng nguy hiểm. Trong khi say sưa đưa ra các quy định nội bộ của riêng mình tưởng như để làm "trong sạch" và vững mạnh đảng của mình, Ông Nguyễn Phú Trọng đã đặt toàn đảng trước một nguy cơ vô tiền khoáng hậu khi các "vũ khí pháp quy" đang vượt khỏi tầm kiểm soát và được sử dụng lung tung.
Với tư cách là đảng trưởng, ông đã tự rút súng bắn vào chân mình khi nhóm lửa, Ông không thể ngờ được rằng hàng loạt Uỷ viên Bộ chính trị có thể ra đi và toàn bộ bộ máy cán bộ công chức như "đóng băng" vì sợ như bây giờ.
Nghiêm trọng hơn, Nhân dân và doanh nghiệp sẽ luôn tự hỏi "điều gì đang xảy ra" trong "Hội kín đó" và tương lai thực sự sẽ ra sao ?
Lê Quốc Quân
Nguồn : VOA 28/04/2024
Từ vụ Vương Đình Huệ : tại sao các quan lớn Việt Nam có ‘sân sau’ ?
VOA, 28/04/2024
Tình trạng các quan chức kết nối với doanh nghiệp làm lợi cho nhau đã diễn ra ở Việt Nam hàng chục năm nay, gây méo mó cho nền kinh tế, và Nhà nước cần cải thiện cơ chế minh bạch, giám sát quyền lực cũng như tiền lương để giải quyết vấn đề này, các chuyên gia kinh tế nói với VOA.
Các lãnh đạo tập đoàn Thuận An (hàng trên) và các quan chức tỉnh Bắc Giang (hàng dưới) bị bắt giữ hôm 15/4.
Chỉ trong thời gian ngắn, Việt Nam đã phanh phui ra hai tập đoàn có quan hệ dây mơ rễ má với các quan chức từ cấp tỉnh lên đến cấp trung ương : tập đoàn Phúc Sơn và tập đoàn Thuận An. Các lãnh đạo của hai tập đoàn này đều đã bị bắt giữ để điều tra về các hành vi ‘Vi phạm về các quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng’ và ‘Hối lộ’.
Đáng chú ý là các vụ việc này đã khiến một số lãnh đạo cấp cao của Việt Nam phải ra đi như Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng hồi tháng 3 do lính líu đến tập đoàn Phúc Sơn và mới đây là Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sau khi hồi đầu tuần này trợ lý của ông bị bắt giam do dính líu đến tập đoàn Thuận An.
Bên cạnh đó, hàng loạt quan chức cấp tỉnh từ bí thư, chủ tịch tỉnh cho đến trưởng ban quản lý dự án một số tỉnh thành cũng xộ khám vì bị phát hiện nhận hối lộ để bao che hay ưu ái cho các các tập đoàn này.
"Tình trạng sân sau có sự can thiệp của những người có quyền lực là hệ quả của một hệ thống pháp luật không cụ thể và chồng chéo, trùng lắp và có điểm mâu thuẫn với nhau", Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, cựu thành viên tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, nhận định với VOA.
Ông chỉ ra ví dụ luật đất đai có nội dung liên quan nhưng lại chỏi nhau với luật đầu tư công, luật nhà ở, luật đấu thầu… Điều đó khiến cho các doanh nghiệp gặp nhiều rủi ro pháp lý vì hoạt động của họ có thể phù hợp với điều luật này nhưng lại vi phạm điều luật khác. Do đó, họ phải tìm đến sự bảo trợ của các quan chức.
"Theo cảm quan của tôi và qua tiếp xúc với các doanh nghiệp thì các doanh nghiệp tư nhân khi muốn kinh doanh ở Việt Nam đều muốn có mối quan hệ và được sự che chở của một hay nhiều người có quyền lực liên quan đến lĩnh vực họ kinh doanh. Điều ấy sẽ dẫn đến môi trường kinh doanh không công khai, không minh bạch, không trong sạch và có thể bị bóp méo vì những lợi thế không phải năng suất lao động, không phải do tiến bộ khoa học kỹ thuật", ông Doanh nói.
Tiến sĩ Nguyễn Quang A, cựu giám đốc Viện nghiên cứu phát triển IDS và hiện là một nhà bất đồng chính kiến ở Hà Nội, nói với VOA rằng trong một nền kinh tế phát triển khá nhanh như Việt Nam thì ‘chắc chắn sẽ xảy ra’ tình trạng quan chức móc ngoặc với doanh nghiệp để chia chác thành quả cũng như tài nguyên đất nước.
"Người ta (quan chức) có thể nghĩ rằng để cho nền kinh tế phát triển được như thế cũng là cái công của người ta nên họ cũng phải được hưởng một phần gì đó", ông nhận định.
"Lẽ ra phần người ta được hưởng là phải được quy định rất rõ ràng trong luật, như lương, thưởng đàng hoàng cho các quan chức người ta được hưởng một cuộc sống có thể là không rất giàu nhưng cũng không kém những người làm trong các doanh nghiệp bao nhiêu".
Theo quan sát của ông A thì lương quan chức hiện giờ ‘rất thấp so với các doanh nhân’. "Từ mớ bòng bong đó dẫn đến một khế ước xã hội ngầm là phải chia chác bằng một cách gì đấy phần lợi nhuận sinh ra", ông phân tích.
"Khi cơ hội nảy sinh thì không thể không có chuyện người ta bằng cách này hay cách kia tham nhũng", ông nói thêm và cho rằng dễ nhất là ‘quyền quản lý đất, quyền cấp phép cái này, cái kia, tạo điều kiện trúng thầu’.
Theo lời ông thì điều này ‘cũng là đúng’ vì ‘con người ai cũng có nhu cầu về vật chất tiền bạc’ và Đảng không thể đòi hỏi các cán bộ của mình ‘phải cống hiến, phải hy sinh vì nước để chấp nhân mức lương thấp’.
Ông A cho biết tình trạng này đã xảy ra ở Việt Nam được 30-40 năm rồi và ‘quy mô hành vi ngày càng lớn theo quy mô nền kinh tế’ và ‘không chỉ ở các quan chức cấp cao trong phạm vi tứ trụ mà là toàn bộ bộ máy Nhà nước’.
"Có một nghịch lý là thu nhập chính thức của các quan chức Nhà nước từ cấp xã, cấp huyện, cấp tỉnh rất thấp so với mặt bằng thị trường nhưng ai cũng muốn chạy để vào được các chức đấy", ông chỉ ra.
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh thì chỉ ra cơ chế giám sát quyền lực của Việt Nam : "Tình trạng này xuất hiện bởi vì hiện nay cơ chế giám sát quyền lực của Việt Nam vẫn còn có những lỗ hổng, như chúng ta đã thấy rất nhiều những bí thư, chủ tịch một số tỉnh đã bị bắt. Điều đó chứng tỏ những người này đã hoạt động mà không có sự giám sát có hiệu lực để ngăn chặn kịp thời những vi phạm của họ".
Tiến sĩ Võ Trí Thành, nguyên phó Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương, nói với VOA rằng các văn bản chính thức của chính quyền Việt Nam đều có đề cập đến vấn đề này và hệ quả tiêu cực của nó đối với nền kinh tế.
"Đây là một hiện tượng không tốt cho phát triển kinh tế nhất là nhìn trong dài hạn, nguồn lực phát triển méo mó và gây ảnh hưởng niềm tin xã hội vào con đường phát triển, cải cách của Việt Nam", ông cho biết.
Theo giải thích của ông thì việc các doanh nghiệp đưa tiền bôi trơn cho các quan chức để họ được kinh doanh thuận lợi sẽ ‘dẫn đến nguồn lực bị phân bổ méo mó vì nó không dựa trên các yếu tố cạnh tranh, minh bạch, đặc biệt là nguy hại trong phát triển nguồn lực, khiến cho nguồn lực không được phân bổ đến nơi tốt nhất có thể’.
Về cách giải quyết như thế nào, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cho rằng hiện nay Chính phủ Việt Nam đang cố gắng cải thiện môi trường luật pháp để nó được rõ ràng hơn, công khai hơn và minh bạch hơn. Tuy nhiên, dù có cải thiện nhưng môi trường kinh doanh Việt Nam ‘hiện vẫn ở mức trung bình thấp’, cũng theo lời ông Doanh.
"Theo tôi thì phải chuyển đổi mạnh sang kinh tế số, doanh nghiệp số, chính phủ điện tử mới cải thiện được tình hình hiện nay", ông nói.
Ngoài ra, ông cũng cho rằng Chính phủ Việt Nam cần phải ưu tiên xây dựng hệ thống giám sát quyền lực.
Nguồn : VOA, 28/04/2024
Trong lúc Bộ Thương mại Mỹ đang xem xét yêu cầu đánh giá lại tình trạng kinh tế phi thị trường của Việt Nam, Liên minh các công ty sản xuất của Mỹ phản đối công nhận quốc gia Đông Nam Á là nền kinh tế thị trường, nêu lên những lo ngại trong đó có mối quan hệ với Trung Quốc.
Từ vụ Vương Đình Huệ : tại sao các quan lớn Việt Nam có ‘sân sau’ ?
VOA, 28/04/2024
Tình trạng các quan chức kết nối với doanh nghiệp làm lợi cho nhau đã diễn ra ở Việt Nam hàng chục năm nay, gây méo mó cho nền kinh tế, và Nhà nước cần cải thiện cơ chế minh bạch, giám sát quyền lực cũng như tiền lương để giải quyết vấn đề này, các chuyên gia kinh tế nói với VOA.
111111111111111111111111111111
Các lãnh đạo tập đoàn Thuận An (hàng trên) và các quan chức tỉnh Bắc Giang (hàng dưới) bị bắt giữ hôm 15/4.
Chỉ trong thời gian ngắn, Việt Nam đã phanh phui ra hai tập đoàn có quan hệ dây mơ rễ má với các quan chức từ cấp tỉnh lên đến cấp trung ương : tập đoàn Phúc Sơn và tập đoàn Thuận An. Các lãnh đạo của hai tập đoàn này đều đã bị bắt giữ để điều tra về các hành vi ‘Vi phạm về các quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng’ và ‘Hối lộ’.
Đáng chú ý là các vụ việc này đã khiến một số lãnh đạo cấp cao của Việt Nam phải ra đi như Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng hồi tháng 3 do lính líu đến tập đoàn Phúc Sơn và mới đây là Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sau khi hồi đầu tuần này trợ lý của ông bị bắt giam do dính líu đến tập đoàn Thuận An.
Bên cạnh đó, hàng loạt quan chức cấp tỉnh từ bí thư, chủ tịch tỉnh cho đến trưởng ban quản lý dự án một số tỉnh thành cũng xộ khám vì bị phát hiện nhận hối lộ để bao che hay ưu ái cho các các tập đoàn này.
"Tình trạng sân sau có sự can thiệp của những người có quyền lực là hệ quả của một hệ thống pháp luật không cụ thể và chồng chéo, trùng lắp và có điểm mâu thuẫn với nhau", Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, cựu thành viên tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, nhận định với VOA.
Ông chỉ ra ví dụ luật đất đai có nội dung liên quan nhưng lại chỏi nhau với luật đầu tư công, luật nhà ở, luật đấu thầu… Điều đó khiến cho các doanh nghiệp gặp nhiều rủi ro pháp lý vì hoạt động của họ có thể phù hợp với điều luật này nhưng lại vi phạm điều luật khác. Do đó, họ phải tìm đến sự bảo trợ của các quan chức.
"Theo cảm quan của tôi và qua tiếp xúc với các doanh nghiệp thì các doanh nghiệp tư nhân khi muốn kinh doanh ở Việt Nam đều muốn có mối quan hệ và được sự che chở của một hay nhiều người có quyền lực liên quan đến lĩnh vực họ kinh doanh. Điều ấy sẽ dẫn đến môi trường kinh doanh không công khai, không minh bạch, không trong sạch và có thể bị bóp méo vì những lợi thế không phải năng suất lao động, không phải do tiến bộ khoa học kỹ thuật", ông Doanh nói.
Tiến sĩ Nguyễn Quang A, cựu giám đốc Viện nghiên cứu phát triển IDS và hiện là một nhà bất đồng chính kiến ở Hà Nội, nói với VOA rằng trong một nền kinh tế phát triển khá nhanh như Việt Nam thì ‘chắc chắn sẽ xảy ra’ tình trạng quan chức móc ngoặc với doanh nghiệp để chia chác thành quả cũng như tài nguyên đất nước.
"Người ta (quan chức) có thể nghĩ rằng để cho nền kinh tế phát triển được như thế cũng là cái công của người ta nên họ cũng phải được hưởng một phần gì đó", ông nhận định.
"Lẽ ra phần người ta được hưởng là phải được quy định rất rõ ràng trong luật, như lương, thưởng đàng hoàng cho các quan chức người ta được hưởng một cuộc sống có thể là không rất giàu nhưng cũng không kém những người làm trong các doanh nghiệp bao nhiêu".
Theo quan sát của ông A thì lương quan chức hiện giờ ‘rất thấp so với các doanh nhân’. "Từ mớ bòng bong đó dẫn đến một khế ước xã hội ngầm là phải chia chác bằng một cách gì đấy phần lợi nhuận sinh ra", ông phân tích.
"Khi cơ hội nảy sinh thì không thể không có chuyện người ta bằng cách này hay cách kia tham nhũng", ông nói thêm và cho rằng dễ nhất là ‘quyền quản lý đất, quyền cấp phép cái này, cái kia, tạo điều kiện trúng thầu’.
Theo lời ông thì điều này ‘cũng là đúng’ vì ‘con người ai cũng có nhu cầu về vật chất tiền bạc’ và Đảng không thể đòi hỏi các cán bộ của mình ‘phải cống hiến, phải hy sinh vì nước để chấp nhân mức lương thấp’.
Ông A cho biết tình trạng này đã xảy ra ở Việt Nam được 30-40 năm rồi và ‘quy mô hành vi ngày càng lớn theo quy mô nền kinh tế’ và ‘không chỉ ở các quan chức cấp cao trong phạm vi tứ trụ mà là toàn bộ bộ máy Nhà nước’.
"Có một nghịch lý là thu nhập chính thức của các quan chức Nhà nước từ cấp xã, cấp huyện, cấp tỉnh rất thấp so với mặt bằng thị trường nhưng ai cũng muốn chạy để vào được các chức đấy", ông chỉ ra.
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh thì chỉ ra cơ chế giám sát quyền lực của Việt Nam : "Tình trạng này xuất hiện bởi vì hiện nay cơ chế giám sát quyền lực của Việt Nam vẫn còn có những lỗ hổng, như chúng ta đã thấy rất nhiều những bí thư, chủ tịch một số tỉnh đã bị bắt. Điều đó chứng tỏ những người này đã hoạt động mà không có sự giám sát có hiệu lực để ngăn chặn kịp thời những vi phạm của họ".
Tiến sĩ Võ Trí Thành, nguyên phó Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương, nói với VOA rằng các văn bản chính thức của chính quyền Việt Nam đều có đề cập đến vấn đề này và hệ quả tiêu cực của nó đối với nền kinh tế.
"Đây là một hiện tượng không tốt cho phát triển kinh tế nhất là nhìn trong dài hạn, nguồn lực phát triển méo mó và gây ảnh hưởng niềm tin xã hội vào con đường phát triển, cải cách của Việt Nam", ông cho biết.
Theo giải thích của ông thì việc các doanh nghiệp đưa tiền bôi trơn cho các quan chức để họ được kinh doanh thuận lợi sẽ ‘dẫn đến nguồn lực bị phân bổ méo mó vì nó không dựa trên các yếu tố cạnh tranh, minh bạch, đặc biệt là nguy hại trong phát triển nguồn lực, khiến cho nguồn lực không được phân bổ đến nơi tốt nhất có thể’.
Về cách giải quyết như thế nào, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cho rằng hiện nay Chính phủ Việt Nam đang cố gắng cải thiện môi trường luật pháp để nó được rõ ràng hơn, công khai hơn và minh bạch hơn. Tuy nhiên, dù có cải thiện nhưng môi trường kinh doanh Việt Nam ‘hiện vẫn ở mức trung bình thấp’, cũng theo lời ông Doanh.
"Theo tôi thì phải chuyển đổi mạnh sang kinh tế số, doanh nghiệp số, chính phủ điện tử mới cải thiện được tình hình hiện nay", ông nói.
Ngoài ra, ông cũng cho rằng Chính phủ Việt Nam cần phải ưu tiên xây dựng hệ thống giám sát quyền lực.
Nguồn : VOA, 28/04/2024
Trong lúc Bộ Thương mại Mỹ đang xem xét yêu cầu đánh giá lại tình trạng kinh tế phi thị trường của Việt Nam, Liên minh các công ty sản xuất của Mỹ phản đối công nhận quốc gia Đông Nam Á là nền kinh tế thị trường, nêu lên những lo ngại trong đó có mối quan hệ với Trung Quốc.
Chúng ta đang sống trong những ngày kỉ niệm 49 năm đau buồn 30/4/75, nhưng vừa qua cũng tâm thành kỉ niệm Giỗ Tổ Hùng Vương dựng nước và giữ nước của dân tộc ta (10/3 Âm lịch, năm nay là 18/4/2024 Dương lịch)
Đền Hùng – khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt (Ảnh: Sưu tầm)
Giữa khi ấy cuộc động đất chính trị ngay trong cung đình Đỏ của chế độ độc tài toàn trị CSVN dưới triều ngọa long Nguyễn Phú Trọng ngày càng khốc liệt, chỉ vì tham quyền và tham nhũng đến mức vô lương tâm, vô trách nhiệm! Chính nó đang tự phá tan mọi tuyên truyền tâng bốc và huyền thoại về chủ nghĩa Marx-Lenin, về tình đồng chí sau gần 80 năm cai trị độc tài sắt máu với giai cấp đấu tranh dưới chế độ độc đảng; nay đang biến thành chế độ công an trị, tàn ác bạo ngược với nhân dân và những người khác chính kiến!
Tình hình hiện nay ra sao khiến cho chỉ trong vài năm mấy người trong "Tứ trụ" đã phải bị bắt buộc về vườn "làm người tử tế" ? Hết Nguyễn Xuân Phúc, tới Võ Văn Thưởng, vài ngày trước đến lượt Vương Đình Huệ cùng chịu chung số phận !
Nguyên nhân chính dẫn tới triều đình Đỏ đang đổ nát từ đâu ? Ai phải chịu trách nhiệm ?
Các nhân sĩ, trí thức, thanh niên dân chủ ở trong nước và kiều bào ở hải ngoại, kể cả những đảng viên cộng sản tiến bộ biết quí tự trọng... đang rất băn khoăn lo lắng cho nhân dân và tương lai đất nước. Giải pháp nào cho dân tộc và đất nước có thể thoát khỏi độc tài, chuyển sang dân chủ, tự do và thoát sớm khỏi cái lồng "cùng chung vận mệnh" do Tập Cận Bình vừa ép buộc Nguyễn Phú Trọng ?
Những câu hỏi chính rất quan trọng này đã được tóm lược trong ba bài phỏng vấn chúng tôi do ông Thái Hòa của đài Đáp lời Sông núi thực hiện và được truyền thanh trong mục "Những vấn đề của chúng ta" vào các ngày Thứ Bẩy 13, 20 và 27/4/2024 (mỗi lần khoảng 7 phút). Riêng phần 2 và 3 đã hoàn tất từ 18/4/2024.
Âu Dương Thệ
(28/04/2024)
Vì sao Đảng cộng sản Việt Nam gặp 'khủng hoảng chưa từng có' về nhân sự và lãnh đạo ?
Ông Lý Thái Hùng từ Hoa Kỳ và ông Vũ Đức Khanh từ Canada chia sẻ hồi niệm riêng của các ông về biến cố 30/4 ở Việt Nam nhân đánh dấu tròn 49 năm sự kiện lịch sử ; và phân tích hiện tình chính trị kinh tế - xã hội của đất nước, cùng hiện trạng được cho là 'khó khăn chưa từng thấy' đối với Đảng cộng sản Việt Nam.
Nguồn : VOA, 27/04/2024